Fachowy Instalator 3/2015

www.fachowyinstalator.pl 

MAJ 2015 NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 3/2015

Ogrzewanie 

Chłodzenie Świeże powietrze Czyste powietrze 

Zehnder Comfosystems 

Komfortowa wentylacja = pewność świeżego powietrza 

• 5 lat gwarancji na kompletny system wentylacji 

• trwała jakość, pełna asysta techniczna 

• niezawodność, dzięki optymalnemu doborowi komponentów 

• autoryzowany montaż i serwis 

• komfort i zdrowie – gwarantowany dopływ świeżego powietrza 

5 lat 

Plus- 

Gwarancja 

Zapraszamy do kontaktu: 

www.zehnder.pl 

71 339 46 35 wentylacja@zehnder.pl

Nasza pasja, 

Twój komfort 

teraz z pełną kontrolą 

gdziekolwiek jesteś

R. 

ST.SPIS OD REDAKCJI TREŚCI 

Chcemy żyć komfortowo i wygodnie niezależnie od warunków jakie nas otaczają. 

Dotyczy to także komfortu cieplnego panującego w domu i miejscach 

pracy. Dlatego, niezależnie od pory roku, wykorzystujemy urządzenia pomagające 

utrzymać optymalną temperaturę. Ogrzewanie zimą, chłodzenie latem 

i przez prawidłowa wentylacja przez cały rok to konieczność by zachować zdrowie 

własne i budynku. Producenci urządzeń grzewczych, klimatyzacyjnych 

i wentylacyjnych szukają coraz lepszych rozwiązań – bardziej efektywnych 

energetycznie i pozwalających na łatwiejszą obsługę. W tym numerze Fachowego 

Instalatora podpatrujemy co nowego oferują konstruktorzy i projektanci 

gruntowych pomp ciepła, klimatyzatorów oraz central wentylacyjnych z odzyskiem 

ciepła. Jestem przekonana, że informacje te pozwolą zweryfikować 

waszą wiedzę i zachęcą do dalszych poszukiwań interesujących nowości. 

Miłej lektury życzy 

NOWOŚĆ 

Viega Megapress 

3 kroki do szybszej instalacji 

ze stali grubościennej 

Redakcja. 

Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k. 

Gromiec, ul Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie: 

01-821 Warszawa 

ul. Hajoty 53, lok. 2 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Małgorzata Dobień 

malgorzata.dobien@targetpress.pl 

Dyrektor Marketingu i Reklamy: 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Dyrektor Zarządzający: 

Robert Karwowski 

tel. kom. 502 255 774 

robert.karwowski@targetpress.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

01-821 Warszawa 

ul. Hajoty 53, lok. 2 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowyinstalator.pl 

Skład: 

MYKGRAF STUDIO 

www.mykgraf.pl 

Druk: 

Zakłady Graficzne TAURUS 

Dział Promocji i Reklamy: 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Ryszard Staniszewski 

tel. kom. 503 110 913 

ryszard.staniszewski@targetpress.pl 


inne nasze tytuły: 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie 

prawo ich re da gowania oraz skracania. 

Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam. 

viega.pl/Megapress 

Megapress: szybkie i bezpieczne zaciskanie stali grubościennej 

System Megapress jest przeznaczony do instalacji grzewczych, chłodniczych i przemysłowych 

wykonanych z rur stalowych grubościennych spełniających wymogi norm PN-EN 10255 

i PN-EN 10220. W zależności od średnicy nominalnej (½ do 2 cali), oszczędność czasu montażu 

może wynieść nawet do 60% w porównaniu z tradycyjnymi technikami łączenia jak spawanie, 

skręcanie lub połączenia rowkowe. Montaż jest tak samo łatwy jak w innych systemach zaprasowywanych 

Viega: wystarczy przyciąć rurę na pożądaną długość, osadzić złączkę i zacisnąć. 

Dodatkowo kształtki Megapress wyposażone są w opatentowany profil SC-Contur, zapewniający 

wymuszoną nieszczelność w stanie niezaprasowanym. Viega. Liczy się pomysł! 

4 

Fachowy Instalator 3 2015 

111228_MP_Sonderschaltung_210x297_PL.indd 1 19.03.15 10:21

ST.SPIS ST. SPIS TREŚCI 

temat numeru 

GRUNTOWE 

POMPY CIEPŁA 

czytaj od strony 

30 

Fot.: Stiebel Eltron 

Informacje pierwszej wody ...........................................................................8 

Wywiad z Mistrzem MPI 2014 Dariuszem Piotrowskim ................................................10 

Nowości.............................................................................................12 

Połączenie nie musi być słabym punktem, czyli o systemach łączenia rur ..............................18 

Nowy system szyn zbiorczych Ri4Power 185mm dostępny już bezpośrednio z magazynu! .............22 

Ekskluzywne zawory grzejnikowe HERZ De Luxe......................................................24 

Grzejniki płytowe nie takie nudne ....................................................................25 

Gruntowe pompy ciepła pozostawiają konkurencję w tyle ............................................30 

Przegląd central wentylacyjnych z odzyskiem ciepła ..................................................34 

Centrala wentylacyjna bez tajemnic – czyli na co zwracać uwagę podczas zakupu .....................40 

Wentylatory promieniowe ...........................................................................44 

Gorąco? Ale nie u nas! ...............................................................................48 

Gorący temat: chłodzenie szafy sterowniczej .........................................................52 

Termowizja w diagnostyce systemów HVAC ..........................................................56 

Centrale dachowe rooftop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 

Proces obsługi klienta: realizacja prac oraz zakończenie prac instalatorskich ...........................64 

Warsztat ............................................................................................66 

6 

Fachowy Instalator 3 2015

IP. 

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY 


IP. 

PROMOCJA – iPady do kamer termowizyjnych 

Na targach Appliance & Electronics 

Word Expo 2015 w Szanghaju, Haier 

zaprezentował swój najnowszy 

produkt – w pełni funkcjonalny klimatyzator, 

który został stworzony 

z technologii druku 3D. Jest to pierwszy 

na świecie taki klimatyzator, który 

został wykonany w oparciu o tę technologię. 

Wykorzystanie technologii 3D umożliwia 

dostosowanie klimatyzatora 

do potrzeb klienta. W przyszłości 

klienci będą mogli wybierać kolor, 

styl, wydajność, a nawet strukturę 

modelu. Oznacza to, że klimatyzator 

Haier zapowiada się być idealnym rozwiązaniem 

dla konsumentów, którzy 

chcą w pełni dopasować styl urządzenia 

do swojego wnętrza. Dodatkowo 

będzie możliwość umieszczenia nazwy, 

zdjęcia czy nawet logotypu firmy 

na urządzeniu. 

Model przedstawiony na targach 

wzbudził ogromne zainteresowanie. 

Firma Haier przygotowuje się 

Współpraca kamer termowizyjnych 

z urządzeniami mobilnymi to kamień 

milowy w obszarze termografii 

i jeden z filarów wprowadzonego 

w ub.r. przez firmę Fluke systemu 

Fluke Connect. W przygotowanej 

przez Fluke promocji, która potrwa 

do końca czerwca, klienci kupujący 

kamery termowizyjne otrzymają 

w prezencie tablety iPad Air lub 

iPad Mini (w zależności od modelu 

kamery). 

W ramach zaplanowanej do końca 

czerwca promocji klienci, którzy 

kupią kamerę Fluke Ti200, Ti300 lub 

Ti400, otrzymają w prezencie iPad 

Air. Zakup kamer z serii Ti100, a więc 

Fluke Ti105, Ti110 lub Ti125, będzie 

premiowany iPadem Mini. 

Po pobraniu darmowej aplikacji 

z Apple App Store, iPad – kompatybilny 

już wtedy z systemem Fluke 

Connect – może stać się centrum 

komunikacyjno-obliczeniowym 

wspierającym proces pomiarowy 

i analityczny. System Fluke Connect 

to największe na świecie rozwiązanie 

z użyciem połączonych przyrządów, 

umożliwiające bezprzewodowy 

przesył danych z przyrządów 

pomiarowych na smartfony i tablety 

w celu natychmiastowej interpretacji 

wyników. Fluke Connect 

obejmuje już ponad 20 przyrządów 

współpracujących z urządzeniami 

mobilnymi: multimetry, mierniki 

elektryczne, mierniki przemysłowe, 

wibrometry i kamery termowizyjne. 

Wykorzystanie Fluke Connect ułatwia 

technikom serwisu, elektrykom 

i inżynierom utrzymania ruchu pracę 

w zespole zapewniając natychmiastowy 

dostęp do danych, wyników 

pomiarów i raportów, a także 

umożliwiając natychmiastową komunikację. 

Wszystko to zapewnia 

oszczędności finansowe i czasowe, 

oraz przyczynia się do bezpieczniejszej 

pracy i efektywniejszego wykorzystywania 

posiadanych narzędzi 

pomiarowych. 

Kamery Fluke z serii Ti105, Ti110 

i Ti125 oraz Ti200, Ti300 i Ti400 przeznaczone 

są do diagnostyki przemysłowej, 

elektrycznej i budowlanej. 

Źródło: Fluke 

Pierwszy na świecie klimatyzator wydrukowany w 3D 

do uruchomienia platformy projektowej, 

co oznacza, że w przyszłości każdy 

będzie mógł zamówić drukowany 3D 

klimatyzator. 

Źródło: Haier 

Bloguj z Purmo! 

AIRCON - nowa oferta i nowa identyfikacja 

Firma Aircon – Generalny Przedstawiciel 

marki MDV w Polsce, zaprezentowała 

nową ofertę urządzeń. 

Zostały one podzielone na serie: 

Split, Multi, Office oraz VRF. MDV jest 

jednym z najbardziej rozwijających 

się przedsiębiorstw w branży klimatyzacji. 

Prezentuje nowe technologie 

i wykorzystuje zaawansowane 

rozwiązania do tworzenia urządzeń 

energooszczędnych, bezpiecznych 

dla środowiska, wygodnych w użyciu 

i co najważniejsze - niezawodnych 

w działaniu. MDV to marka technologiczna 

do zastosowań przemysłowych 

i komercyjnych, w szczególności 

tam, gdzie istotnym czynnikiem 

jest stosunek dobrej ceny do dobrej 

jakości produktu. 

Firma Aircon odświeżyła też swoją 

identyfikację. Nowe logo nawiązuje 

kolorystycznie i wizualnie 

do poprzedniej wersji, ale dzięki 

modyfikacjom nabrało nowego, 

nowoczesnego i profesjonalnego 

charakteru. Aircon uruchomił także 

nową stronę internetową, na której 

Purmo rozpoczyna aktywne działania w blogosferze. „Purmosfera” 

to serwis poradnikowo-lifestylowy skierowany 

do czytelników poszukujących modnych i innowacyjnych 

rozwiązań dla domu. Firmowy blog ma na celu budowanie 

świadomości wśród klientów i wzmocnienie wizerunku 

marki na polskim rynku instalacyjnym. „Purmosfera” 

to przestrzeń w której w szczególności odnajdą się osoby 

poszukujące praktycznych porad i inspiracji z zakresu 

aranżacji wnętrz, designu, architektury oraz ogrzewania. 

Na platformie nie zabraknie również interesujących treści 

dla zwolenników… kulinariów i podróży. 

Skąd tak oryginalny pomysł? Koncern Rettig ICC do którego 

należy marka Purmo swoją silną i stabilną pozycję 

rynkową osiągnął dzięki nieustannej dbałości o jakość 

i innowacyjność oferowanych rozwiązań. Firma od lat 

wyznacza nowe trendy na rynku instalacji grzewczych, 

nadszedł więc czas aby przenieść je na pole komunikacji. 

Biorąc pod uwagę fakt, że klienci coraz częściej zwracają 

się w stronę merytorycznych treści związanych z usługami 

i produktami, które kupują, prowadzenie bloga firmowego 

pozwoli świadomie budować zaufanie i wizerunek marki 

Purmo wśród potencjalnych klientów, partnerów biznesowych 

oraz firm konkurencyjnych. 

Blog dostępny jest pod adresem: www.purmosfera.pl 

Źródło: Purmo 

można znaleźć wszelkie informacje 

o firmie, oferowanych produktach, 

dokumentację, aktualności. Serwis 

został przygotowany w nowej szacie 

graficznej, jest prosty w obsłudze 

i zawiera pełen zakres wiedzy technicznej. 

Źródło: Aircon 

8 Fachowy Instalator 3 2015 Fachowy Instalator 3 2015 9

IP. 



IP. 

Wywiad z Mistrzem 

MPI 2014 

Dariuszem 

Piotrowskim 

Ukończył technikum geodezyjne, więc mógłby 

zostać geodetą, ale na szczęście 12 lat temu ojciec-instalator 

wciągnął go do branży. Na szczęście, 

bo Dariusz Piotrowski w ubiegłym roku wygrał 

Mistrzostwa Polski Instalatorów. W tym roku został 

twarzą kampanii promocyjnej INSTALACJI ON 

TOUR, czyli eliminacji do MPI 2016. 

Na chwilę przed rozpoczęciem eliminacji 

do MPI 2016, zapytaliśmy go o wrażenia, 

emocje i o dobre rady dla zawodników. 

Jakie ma pan rady dla uczestników 

tegorocznych eliminacji? Czy można 

się do nich jakoś przygotować? 

Ważne jest to, aby się nie bać, ale śmiało 

próbować, bo naprawdę każdy ma 

szansę. W czasie eliminacji potrzebne 

jest skupienie i dobra kondycja fizyczna. 

Czynności konkursowe wykonujemy 

przecież wiele razy w ciągu roku, 

więc nie jest to nowa wiedza, ale całość 

trzeba wytrzymać kondycyjnie. Dlatego 

warto biegać, albo chociaż ćwiczyć 

na siłowni. Natomiast to, nad czym 

warto pracować, to jest umiejętność 

zapanowania nad stresem, bo to jest 

najważniejsze. Pamiętam, że ja na początku 

konkurencji też byłem zestresowany 

i przez to gorzej mi szło, ale jak już 

udało mi ten stres opanować, to efekt 

był bardzo dobry. Nie ma jednego sposobu 

na wytrenowanie psychiki, choć 

może… gra w pokera… (śmiech) 

Na co trzeba najbardziej zwracać 

uwagę podczas wykonywania czynności 

konkursowych? 

Przede wszystkim liczy się dokładność 

i precyzja, no i warto zostawić sobie 

chociaż jakiś ułamek sekundy na sprawdzenie 

czynności. Pośpiech sprzyja 

popełnianiu błędów, a tu potrzeba jest 

mimo wszystko trochę luzu. 

Co panu dało zwycięstwo w MPI? 

Samochód. Ale też dużo frajdy, dużo 

dobrej zabawy i ogromną satysfakcję. To 

jest niesamowite uczucie jak się wygrywa 

i zajmuje pierwsze miejsce w Polsce! 

Po prostu niezapomniane wrażenie. 

W ogóle fajną sprawą, jest już samo 

dojście do finału. Dlatego, powtarzam 

jeszcze raz: warto przyjść, pobawić się 

i spróbować swoich sił. 

Jak podoba się Panu nagroda? 

Czy pomysł z samochodem jest trafiony 

i jak się jeździ Citankiem? 

Bardzo dobrze się jeździ Citanem. Dla 

instalatora jest to super przydatna nagroda, 

bo do takiego samochodu można 

sporo zapakować, a dodatkowo wiadomo, 

że zawsze miło jeździ się nowym 

autem. Tylko czasami szofera potrzeba, 

ale to też udaje się załatwić… (śmiech) 

Z punktu widzenia uczestnika, 

zarówno eliminacji, jak i samego 

finału, co organizacyjnie było w porządku, 

a co pozostaje do zmiany? 

Duży plus dla organizatorów za sposób 

wyłaniania zwycięzcy. Nie jest to system 

pucharowy, ale brane są pod uwagę 

rzeczywiście najlepsze wyniki. Wtedy 

w finale spotykają się instalatorzy, którzy 

uzyskali najlepsze czasy i konkurencja 

jest naprawdę silna. Poza tym nie 

ma możliwości, żeby w finale ktoś z czasem 

2.30 trafił na zawodnika z czasem 

poniżej dwóch minut. I to jest właśnie 

najlepsze.Jeśli chodzi o dobre rady dla 

organizatorów, to moim zdaniem bardzo 

ważne jest to, aby wszystkie zasady 

dokładnie rozpisać w regulaminie. Nawet 

szczegółowe czynności typu: czy 

zawór można zostawić otwarty, czy nie, 

albo gdzie odłożyć klucze i narzędzia. 

Jeśli to nie jest precyzyjnie określone, 

to wtedy powstają nieścisłości. Poza 

tym regulamin powinien być każdorazowo 

dokładnie omówiony, bo unikamy 

wtedy takich sytuacji, że ktoś coś 

mówił, a ktoś inny nie usłyszał, albo nie 

do końca dobrze zrozumiał. Warto też 

dać instalatorom możliwość zadawania 

pytań jeszcze przed startem, aby 

wszystko było do końca jasne. Ten regulamin 

z ostatnich eliminacji był już dużo 

lepiej ułożony niż ten poprzedni i myślę, 

że organizatorzy powinni iść w tym kierunku. 

Sądzę też, że całym eliminacjom 

dobrze zrobiło by powołanie sędziego 

głównego, który by rozstrzygał ewentualne 

konflikty, czy sporne sytuacje. Taki 

sędzia podchodzi wtedy do zawodnika, 

wyciąga regulamin i wszystko jasne. 

Podczas eliminacji rywalizował pan 

z bratem. Pan okazał się lepszy. 

Co o tym zadecydowało? Jak to 

wpłynęło na wasze relacje? 

Miałem więcej szczęścia niż brat, bo 

wszystko mi się tak jakoś dobrze poukładało. 

Jego trochę zjadły nerwy. Pomylił 

się na samym początku, więc potem 

musiał gonić i niestety nie dogonił. 

A tak właściwie byliśmy na podobnym 

poziomie. Szczęście jest dość ważne, bo 

jeśli zawór, czy uszczelka od razu pasują, 

to jesteśmy do przodu o kilka sekund. 

Moje zwycięstwo nie zmieniło relacji 

z bratem, przynajmniej nie w sensie negatywnym. 

Z wygranej cieszyliśmy się 

oboje. To było niesamowite: ja zająłem 

pierwsze miejsce, a on drugie. Razem 

też jeździmy wygranym samochodem, 

bo tak się składa, że razem pracujemy. 

W tym roku ja będę trzymał kciuki za 

brata, ale też sam zamierzam powalczyć 

o wygraną. Byłbym bardzo zadowolony, 

gdyby udało się nam powtórzyć ostatni 

wynik. Już teraz widać, że konkurencja 

będzie bardzo duża, ale to dodatkowo 

nas motywuje. W ostatnich eliminacjach 

też startowali byli mistrzowie i nie 

mieli wcale gorszego czasu ode mnie, 

ale po drodze popełnili jakieś błędy i to 

ich zgubiło. Ja po raz pierwszy startowałem 

w eliminacjach w 2010 roku, 

wtedy po prostu tylko spróbowałem. 

W 2012 roku byłem już 16-sty lub 17-sty, 

a w ubiegłym roku wygrałem! Dlatego 

uważam, że nie warto przejmować się 

pierwszym złym wynikiem, tylko próbować 

dalej, bo jest naprawdę fajna 

zabawa. 

rozmawiała 

Marta Radowska - Karpińska 


N. NOWOŚCI 

NOWOŚCI N. 

Panasonic z nowym zestawem AHU dla central wentylacyjnych 

Haier stale poszukuje rozwiązań, zaawansowanych 

innowacji technologicznych, aby 

spełniać oczekiwania odbiorcy. W tym roku 

linia produktów powiększyła się o klimatyzator 

Nebula charakteryzujący się inteligentnymi 

technologiami (od możliwości sterowania 

WI-FI po rozwiązania zapewniające 

ochronę środowiska i zdrowia). 

Nowy klimatyzator to przede wszystkim 

nowe funkcje poprawiające komfort użytkowania. 

Możliwe jest łatwe sterowanie 

klimatem w pomieszczeniach z dowolnego 

miejsca (funkcja WI-FI). Technologia sterowania 

Haier odbywa się za pośrednictwem 

modułu WI-FI zainstalowanego w telefonach 

i tabletach z systemem Android lub 

iOS i połączonych z internetem. Sterowanie 

udostępnia wszystkie niezbędne funkcje 

do sterowania urządzeniem za pośrednictwem 

Internetu. 

Nowa seria klimatyzatorów Nebula posiada 

generator Nano-Aqua, który jonizuje 

cząsteczki wody powodując wyniszczenie 

bakterii oraz rozdrabnia je dzięki czemu cząsteczki 

wody mogą zostać łatwo wchłonięte 

przez warstwę skóry, umożliwiając utrzymanie 

wilgoci. 

Klimatyzator Nebula- nowość w ofercie Haier 

Nebula posiada także funkcję automatycznego 

czyszczenia parownika, który pomaga 

w utrzymaniu czystości wymiennika ciepła 

i zapobiega wytwarzaniu się pleśni, bakterii, 

kurzu itp. Cicha praca urządzenia, filtr przeciwkurzowy, 

24-godzinny regulator czasowy 

i bardzo dobre parametry pracy (chłodzenie 

przy temp. -10° C, grzanie przy temp. 

Panasonic zaprezentował zaktualizowany 

zestaw AHU Kit służący do łączenia 

jednostek zewnętrznych z serii ECOi, ECO 

G i PACi z wymiennikami ciepła w centralach 

wentylacyjnych. Rozwiązanie zostało 

zaprojektowane z myślą o obiektach 

komercyjnych, takich jak hotele, 

biura, serwerownie oraz wszelkich 

dużych budynkach wymagających 

kontroli jakości powietrza. 

Zestaw Panasonic AHU może być 

podłączony do wielu interfejsów 

umożliwiających dopasowanie wydajności 

agregatów do zapotrzebowania 

centrali wentylacyjnej. 

Można go zintegrować zarówno 

z jednostkami ECOi i ECO G w zakresie 

mocy od 16 do 56 kW, jak również 

z jednostkami PACi w zakresie 

od 5 do 28 kW. Kontrola układu 

odbywa się za pomocą sygnału napięciowego 

0-10 V w zakresie od 40 

do 120 proc. w krokach 5-procentowych. 

Możliwe jest też sterowanie z poziomu 

systemu zarządzania budynkiem 

BMS, jak również poprzez standardowy 

sterownik CZ-RTC2. 

Zestaw AHU składa się ze skrzynki 

sterującej, zawierającej układ sterowania 

PCB, elektronicznego zaworu 

rozprężnego wraz ze sterownikiem 

(dla ECOi i ECO G) oraz 4 czujników 

temperatury. Układ PCB pozwala 

kontrolować wentylator pod kątem 

wybranych parametrów i jednocześnie 

integruje z nim wszystkie zewnętrzne 

urządzenia sterujące. Jest 

on wyposażony w złącze beznapięciowe, 

które umożliwia takie 

operacje, jak włączanie i wyłączanie 

urządzenia, wybór trybu pracy, 

nastawienie temperatury, a także 

wyświetla informację o błędach. 

Oprócz tego system wysyła sygnały 

wyjściowe odszraniania i żądania 

pracy. Kontrolowana jest także temperatura 

powietrza nawiewanego, 

co pozawala uniknąć zbyt niskich 

temperatur nawiewu w trybie chłodzenia 

i zbyt wysokich w trybie 

ogrzewania. 

www.aircon.panasonic.pl 

-15° C) to tylko niektóre z funkcji mających 

na celu poprawić komfort użytkowania. 

Nowoczesny design oraz zaawansowane 

funkcje sprawiają, że klimatyzatory Nebula 

doskonale wkomponowują się w architekturę 

wnętrza zarówno domu, hotelu 

czy pomieszczeń biurowych. 

www.haier-ac.pl 

Junkers Aerastar Comfort – nowy system 

kontrolowanej wentylacji pomieszczeń 

z odzyskiem ciepła 

Junkers prezentuje nową generację 

urządzeń do kontrolowanej wentylacji 

pomieszczeń mieszkalnych z funkcją 

odzyskiwania ciepła (rekuperacją). System 

Aerastar Comfort przeznaczony jest 

do stosowania w domach jednorodzinnych 

i stanowi wygodną alternatywę dla klasycznego 

wietrzenia pomieszczeń. Rozwiązanie 

marki Junkers, które wejdzie wkrótce 

na polski rynek, pomaga zaoszczędzić od 

30 do 50% kosztów energii i ogrzewania 

w nowych budynkach. 

Urządzenia Aerastar Comfort marki Junkers 

są dostępne w trzech wariantach: 

• LP 140-2 dla domów szeregowych, oferujący 

nominalną wydajność przepływu 

do 140 metrów sześciennych na godzinę 

(m³/h); 

• LP 230-2 dla domów jednorodzinnych oferujący 

nominalną wydajność przepływu 

230 m³/h; 

• LP 350-2 dla większych domów jednorodzinnych 

oferujący nominalną wydajność 

przepływu do 350 m³/h. 

Obliczona sprawność odzysku ciepła 

(EN 13141-7) wynosi we wszystkich 

Niewiele osób jednak wie, że systemy wykorzystujące 

zjawisko rekuperacji są przyjazne 

wszystkim domownikom, również tym 

modelach ok. 90%. Obudowa wykonana 

z polistyrenu ekspandowanego (EPS) 

zapewnia optymalne odprowadzanie 

kondensatu i niski poziom emisji dźwięku. 

Wszystkie przyłącza wentylacyjne 

są wyprowadzone do góry, co ułatwia 

projektowanie oraz podłączenie urządzeń 

do systemu dystrybucji powietrza w budynku. 

Urządzenie Aerastar Comfort można eksploatować 

w wersji prawo i lewostronnej. 

Zintegrowana nagrzewnica wstępna umożliwia 

eksploatację systemu Aerastar Comfort 

także zimą. Uruchomienie oraz ustawienie 

najważniejszych parametrów, takich jak 

temperatury graniczne lub wartości zadane, 

odbywa się za pomocą panelu sterującego 

lub za pośrednictwem złącza USB. Odpowiednie 

oprogramowanie umożliwia instalatorowi 

wygodną konfigurację systemu 

Aerastar Comfort na laptopie. Użytkownicy 

mogą obsługiwać system Aerastar Comfort 

za pomocą pulpitu obsługowego zintegrowanego 

w obudowie lub intuicyjnie za pomocą 

pilota dostępnego jako wyposażenie 

dodatkowe. 

www.junkers.pl 

Centrala rekuperacyjna CWL-Excellent 

– wentylacja przyjazna domownikom 

zmagającym się z alergiami. Specjalistyczne 

filtry, które zastosowano w centrali rekuperacyjnej 

CWL-Excellent firmy Wolf, to przede 

wszystkim niezawodny sposób na zapewnienie 

najwyższego poziomu komfortu alergikom, 

ale trudno nie docenić dodatkowej 

korzyści płynącej z ich obecności – łatwiejszego 

utrzymania domu 

w czystości. Mniejsza ilość kurzu przedostającego 

się do wnętrza budynku oznacza 

bowiem mniej pyłu osadzającego się 

na meblach. Pozostając w temacie czystości 

i higieny warto dodać, że centrala 

rekuperacyjna CWL-Excellent pozwala 

na wyeliminowanie z pomieszczeń nie tylko 

kurzu, ale i nadmiaru wilgoci. Dzięki temu 

nawet w takich wnętrzach, jak kuchnia 

czy łazienka nie ma ryzyka pojawienia się 

nieestetycznej i szkodliwej dla zdrowia pleśni. 

www.wolf-polska.pl 

REKLAMA 


N. NOWOŚCI 

NOWOŚCI N. 

Kompaktowe węzły cieplne do ścianek działowych 

Opracowany przez firmę Taconova mieszkaniowy węzeł 

cieplny TacoTherm Dual Piko łączy przepływowe podgrzewanie 

wody użytkowej z odpowiednią do zapotrzebowania 

dystrybucją ciepła grzewczego dla jednostki 

mieszkaniowej. Na targach ISH 2015 Taconova zaprezentowała 

swoje najnowsze rozwiązanie z zakresu techniki 

systemowej. Nowe wersje TacoTherm Dual Piko oferują 

jeszcze większą elastyczność w zakresie regulacji i podgrzewania 

wody uzytkowej oraz w zakresie integracji 

z różnymi systemami generowania energii. Przewidziane 

do uniwersalnych kombinacji moduły umożliwiają (już 

w fazie projektowania) optymalną dla konkretnego obiektu 

konfigurację z odpowiednią w danej sytuacji strategią 

regulacji podgrzewania wody użytkowej i transferu ciepła. 

Kompaktowa konstrukcja oraz dostępne warianty - z szafką 

do zabudowy lub bez - pozwalają ponadto na precyzyjne 

dostosowanie do dowolnej sytuacji montażowej. 

Węzeł o głębokości konstrukcyjnej zaledwie 110 mm, który 

można zintegrować nawet w ściance działowej, zasila 

w zależności od potrzeb: układ promienników, ogrzewanie 

podłogowe (do 12 obwodów grzewczych) lub kombinację 

obu tych systemów transferu ciepła. W zakresie układów 

grzewczych z różnymi generatorami ciepła,Taconova 

oferuje warianty pozwalające na podłączanie się do układów 

dwu-, trzy- i czteroprzewodowych. 

www.taconova.com 

eSMOG – nowa funkcja w czujnikach dymu 

Zdolność do jak najwcześniejszego wykrywania dymu i ognia 

jest bezsprzecznie najważniejszą funkcją każdego systemu 

przeciwpożarowego i jego czujek. Wykrycie pożaru 

w bardzo wczesnej fazie pozwala operatorowi zareagować 

zanim pożar się rozprzestrzeni, co znacznie zmniejsza ryzyko 

obrażeń ciała i utraty cennych zasobów. Czasami jednak 

zdarzają się fałszywe alarmy, które dają pod wątpliwość 

czy ewakuacja jest konieczna. Widzialne zakłócenia (np. 

para wodna, pył lub dym papierosowy) powodują jeden 

na cztery fałszywe alarmy systemów wykrywania pożaru, 

podczas gdy większość pozostałych można przypisać 

usterkom, brakowi konserwacji lub nieprawidłowemu 

ustawieniu. Rozwiązaniem problemu widzialnych zakłóceń 

jest technologia Dual Ray firmy Bosch, wykorzystująca 

dwie różne długości fal w celu wykrywania mniejszych 

i większych cząstek dymu. Jednak zakłócenia widzialne 

to tylko jedna strona medalu. Drugą stanowią zakłócenia 

niewidzialne. Badania wykazały, że prawdopodobnie 

najważniejszym elementem przyczyniającym się do nich 

są zakłócenia elektromagnetyczne. 

W odpowiedzi na oczekiwania rynku firma Bosch opracowała 

technologię, która radzi sobie z zakłóceniami elektromagnetycznymi 

i ich wpływem na czujki dymu. Wraz 

z zapowiedzią nowych detektorów AVENAR z rodziny 4000, 

przedstawiono nową funkcję zwaną eSMOG. 

Funkcję eSMOG można połączyć z technologią Dual Ray 

w tej samej czujce, co znacznie zmniejsza liczbę fałszywych 

alarmów spowodowanych zarówno czynnikami widzialnymi, 

jak i niewidocznymi. 

www.boschsecuritysystems.pl 

Nowa pompa ciepła DHP-M do zadań 

specjalnych 

DHP-M to gruntowa pompa ciepła przeznaczona 

do zastosowań w budownictwie 

komercyjnym i użyteczności publicznej. 

Posiada sprężarkę inwerterową o mocy 

do 84 kW i charakteryzuje się najwyższym 

współczynnikiem rocznej efektywności 

(SPF) na rynku. Dzięki możliwości kaskadowego 

połączenia szesnastu jednostek 

DHP-M, można osiągnąć całkowitą moc 

systemu na poziomie nawet 1344 kW. 

Inwerterowa technologia 

stosowana w pompie 

ciepła DHP-M daje 

wyjątkową elastyczność 

dla zmiennych 

warunków pracy, co 

umożliwia wszechstronne 

wykorzystanie 

pompy ciepła 

w dowolnych typach 

budynków. Dodatkowo 

moc pompy jest precyzyjnie 

dostosowywana 

do zapotrzebowania 

na ciepło i chłód. Dzięki 

temu użytkownik unika 

Podgrzewacz wody idealny 

dodatkowych wydatków na źródło szczytowe 

czy bufor. 

Nowa pompa ciepła DHP-M zapewnia 

ogrzewanie, chłodzenie oraz ciepłą wodę 

użytkową i jako jedyna na rynku potrafi jednocześnie 

grzać lub chłodzić. Wymiennik 

gorącego gazu, jako standard stosowany 

w pompach ciepła Danfoss, wykorzystuje 

pompę do wytwarzania większej ilości 

gorącej wody o temperaturze co najmniej 

60° C, zachowując wysoką 

efektywność (COP) i dodatkowo 

obniża koszty jej produkcji. 

Obie technologie - inwerterowa 

oraz gorącego gazu 

umożliwiają obniżenie kosztów 

instalacji, jak również zapewniają 

wyjątkowo niskie koszty 

eksploatacji – nawet do 30% 

niższe koszty za energię. DHP- 

-M jest łatwa w użytkowaniu, 

posiada nowoczesny, kolorowy 

ekran dotykowy umożliwiający 

kontrolę i monitorowanie pracy 

pompy ciepła. 

www.danfoss.com 

Elektryczny podgrzewacz pojemnościowy 

Velis Plus – nowość Ariston – jest nowoczesnym 

urządzeniem zapewniającym 

komfort ciepłej wody w krótkim czasie. 

Dzięki systemowi shower-ready czas potrzebny 

do przygotowania wody na jeden 

prysznic, w porównaniu do tradycyjnych 

podgrzewaczy, został skrócony aż o 60%. 

Korzystanie z urządzenia 

ułatwia także funkcja 

ECO, która odpowiada 

za zapamiętanie 

czasu największego zapotrzebowania 

na ciepłą 

wodę uwzględniając 

ilość i temperaturę. 

Dzięki temu Velis Plus 

przygotowuje wodę, 

aby była dostępna 

powtórnie w czasie 

i objętości, jaka jest 

zwykle potrzebna. 

Ponadto efektywna 

izolacja z pianki poliuretanowej 

minimalizuje straty ciepła. 

Urządzenie, oprócz innych praktycznych 

funkcji, posiada też ABS, czyli zestaw zabezpieczeń 

i rozwiązań gwarantujących pełne 

bezpieczeństwo. Dodatkowo wyposażone 

jest w system antyprzegrzewowy, przeciwzamrożeniowy, 

zabezpieczenie przed uruchomieniem 

„na sucho” oraz funkcję aktywnej 

ochrony elektrycznej, która 

sprawia, że po zakończeniu procesu 

podgrzewania grzałka 

zostaje całkowicie odłączona 

od zasilania elektrycznego. 

Zestaw funkcji, w które wyposażony 

jest podgrzewacz Velis 

Plus Ariston wzbogaca samokontrolujący 

się system diagnostyczny. 

Ustawienie funkcji 

i obsługę urządzenia ułatwia 

dotykowy wyświetlacz LED. 

Velis Plus to idealne połączenie 

elegancji, komfortu użytkowania 

oraz funkcjonalności. 

www.ariston.com/pl 

REKLAMA 


N. NOWOŚCI 

NOWOŚCI N. 

Inteligentne rozwiązania – elektroniczne pompy obiegowe 

Weberman do instalacji grzewczej i solarnej 

Pompy elektroniczne posiadają szereg 

zalet, a główną z nich jest energooszczędność. 

W zależności od trybu pracy, 

pompy elektroniczne mają od 2-ch 

do 5-ciu razy mniejsze zapotrzebowanie 

na energię elektryczną w porównaniu 

do pomp manualnych o tej samej 

wysokości podnoszenia (np. 25-4-180). 

W praktyce oznacza to, że w ciągu ~2-ch 

lat pracy pompy elektronicznej zwróci się 

nam różnica w koszcie pomiędzy pompą 

manualną a elektroniczną. Drugą równie 

ważną zaletą jest funkcja automatycznej 

adaptacji pompy do układu, w którym 

jest ona zamontowana. Odpowiedzialny 

jest za to sterownik pompy, który analizuje 

parametry i warunki pracy. Oznacza 

to, że w danym układzie, dostosowuje 

ona swoją wydajność, moment obrotowy 

oraz zużycie energii w taki sposób, aby 

optymalnie zapewnić poprawną pracę 

układu. Dodatkowo urządzenia te wyposażone 

są w potencjometr, za pomocą 

którego w bezstopniowy sposób możemy 

sterować wydajnością pomy, wysokością 

podnoszenia oraz zużyciem energii 

(dla pompy 25-4-180 od 5W do 22W). 

Efektywna i bezawaryjna praca pompy 

zależy przede wszystkim od jej budowy 

i charakterystyki technicznej – za to 

odpowiada producent, który stosuje się 

do odpowiednich norm EN-PN 60335, 

PN-EN 55014, PN-EN 61000, PN-EN 50366, 

PN-EN 62233; od instalatora, którego zadaniem 

jest właściwy dobór urządzenia 

do pracującej instalacji, a także od prawidłowej 

eksploatacji pompy, zgodnie 

z podaną instrukcją użytkowania. Wystarczy 

zapewnić urządzeniom odpowiednie 

warunki, aby mogły spełniać swoją funkcję 

przez wiele lat. 

www.ferro.pl 

Dyskretny odpływ – ruszty plate TECEdrainline 

do wypełniania płytkami ceramicznymi 

TECEdrainline to modułowy system odwodnień 

liniowych, którego dyskretna elegancja 

zachwyci miłośników ciekawych 

rozwiązań. W jego skład wchodzą także: 

rynny, kolana odpływowe z syfonami oraz 

niezbędne akcesoria. Dzięki zastosowaniu 

rusztu plate możliwe jest ukrycie odpływu 

prysznica pod warstwą płytek ceramicznych. 

W efekcie w posadzce widoczna pozostaje 

tylko wąska szczelina. Ruszt plate 

występuje także w wersji kątowej. 

Bezspoinowy korpus rynny wykonany został 

ze stali nierdzewnej i zaprojektowany 

w taki sposób, by zapewnić użytkownikowi 

jego łatwe czyszczenie. Bezpieczeństwo 

użytkowania instalacji gwarantuje 

Seal System, certyfikowany przez niezależny 

niemiecki instytut badawczy. Wykorzystanie 

dwustopniowego syfonu 

membranowego skutecznie blokuje przedostawanie 

się nieprzyjemnych zapachów. 

Zastosowana membrana nie tylko 

zapobiega parowaniu wody, ale także jest 

zaporą dla piany oraz insektów. 

Dostępne długości rynny: 700, 800, 900, 

1000, 1200, 1500 mm. 

www.tece.pl 

REKLAMA 

Megapress: szybkie i bezpieczne zaciskanie stali grubościennej 

W wielu sytuacjach rury stalowe w instalacjach grzewczych, chłodniczych 

i przemysłowych są wciąż łączone poprzez spawanie. 

Jest to nie tylko czaso- i pracochłonne, ale stwarza również ryzyko 

zaprószenia ognia. 

W przypadku rur ze stali grubościennej zgodnie z normami 

PN EN 10220, PN EN10255 i PN EN ISO 6708, zalety zaprasowywania 

nie mogły być dotąd wykorzystane, ponieważ rury 

produkowane są z różnymi tolerancjami średnicy zewnętrznej. 

Firma Viega znalazła praktyczne rozwiązanie tego problemu 

wprowadzając system Megapress. Specjalny element uszczelniający 

z EPDM jest teraz zintegrowany w stalowej złączce wykonanej 

z materiału 1.0308 (St 37) z cynkowo-niklowaną powłoką. 

W połączeniu z pierścieniem nacinającym gwarantuje 

to trwałe, szczelne i mocne połączenie na szorstkiej powierzchni 

rury ze stali - czarnej, galwanizowanej, lakierowanej przemysłowo 

lub malowanej proszkowo. Właściwości systemu 

Megapress zostały sprawdzone i potwierdzone przez Instytut 

Techniki Budowlanej, poprzez wydanie aprobaty technicznej 

ITB AT-15-9474/2015. 

W przypadku rur stalowych technologia zaprasowywania pozwala 

zdecydowanie skrócić prace montażowe. W zależności od 

średnicy nominalnej (½ do 2 cali), oszczędność czasu może wynieść 

nawet do 60% w porównaniu z tradycyjnymi technikami łączenia 

jak spawanie, skręcanie lub połączenia rowkowe. Montaż 

jest tak samo łatwy jak w innych systemach zaprasowywanych 

Viega: wystarczy przyciąć rurę na pożądaną długość, osadzić 

złączkę i zacisnąć. Dodatkowo kształtki Megapress wyposażone 

są w opatentowany profil SC-Contur, zapewniający wymuszoną 

nieszczelność w stanie niezaprasowanym. Przypadkowo niezaprasowane 

połączenie zostanie natychmiast zauważone podczas 

próby szczelności. Po zaprasowaniu złączki pozostają trwale 

szczelne. 

Megapress może być stosowany do instalacji grzewczych, chłodniczych 

i przemysłowych o ciśnieniu do 16 bar i temperaturze 

do 110º C. 

www.viega.pl 

Nowy węzeł cieplny DSA WALL 

Opracowany przez inżynierów Danfoss 

i wprowadzony w tym roku 

na rynek, DSA WALL jest funkcjonalnym 

zamiennikiem węzła poprzedniej 

generacji – PKL, który był produkowany 

przez Danfoss od 2007 roku. 

Przemyślana konstrukcja gwarantuje 

dużą wydajność sięgającą do 120 kW, 

która pozwala na stosowanie tego 

węzła do ogrzewania domów jedno 

i wielorodzinnych, a także budynków 

komercyjnych i przemysłowych. 

Sterowanie i kontrolę pracy węzła 

sprawuje najnowszej generacji regulator 

ECL Comfort 310, osiągający 

najwyższy, możliwy poziom efektywności 

energetycznej i bezpieczeństwa 

z utrzymaniem jednocześnie wysokiej 

jakości komfortu cieplnego. Zaprojektowana 

modułowość węzła zapewnia 

możliwość łączenia pojedynczych 

elementów w zespół wielofunkcyjny, 

dzięki czemu DSA WALL może rosnąć 

razem z budynkiem lub zmianą 

przeznaczenia, czy zagospodarowania 

pomieszczeń. Dostarczany jest ze 

specjalnym wspornikiem montażowym 

niwelującym konieczność wielokrotnego 

dźwigania i przemieszczania 

z narażaniem się na ewentualne 

uszkodzenia podczas prac montażowych. 

Zwarta i lekka budowa sprawia, 

że węzeł jest wygodny w transporcie, 

przechowywaniu, a po zamontowaniu 

nie zajmuje dużo miejsca w pomieszczeniu. 

Wysoka jakość DSA WALL została 

potwierdzana licznymi certyfikatami 

(ISO 9001/14001 i ISO/TS16949). 

www.danfoss.heating.pl 


I. instalacje 

instalacje I. 

Połączenie nie musi 

być słabym punktem, 

czyli o systemach łączenia rur 

Dostępne obecnie na rynku systemy złączek i rur są coraz wyższej jakości, 

a często - wręcz niezawodne. Każda instalacja ma jednak pewien potencjalny 

słaby punkt: połączenie rury ze złączką. Brak kalibracji, uszkodzenia uszczelek, 

nieprawidłowe lutowanie mogą skutkować wykonaniem nieszczelnego 

połączenia. Tym większą uwagę należy zwrócić na to, za pomocą jakich akcesoriów 

i jaką metodą wykonujemy połączenie, a zamiast tradycyjnych technik 

sięgnąć po te nowocześniejsze. 

Fot. Viega 

Jedną z najbardziej rozpowszechnionych 

i najchętniej stosowanych 

przez instalatorów metod łączenia 

rur jest technika zaciskania przez zaprasowanie 

lub inaczej zaprasowywania, 

która pojawiła się na rynku już 

wiele lat temu, znacznie ograniczając 

popularność lutowania. Producenci 

oferują zarówno systemy dedykowane 

danemu rodzaju instalacji, jak 

i uniwersalne o szerokim spektrum 

zastosowania, jak instalacje c.w.u., 

c.o., solarne, przeciwpożarowe, 

sprężonego powietrza, gazów obojętnych, 

parowe niskoprężne po instalacje 

przemysłowe, okrętowe czy 

samochodowe. 

Warto zaznaczyć, że nawet jak najdokładniejsze 

wykonywanie połączeń 

skręcanych w niektórych, szczególnie 

trudnodostępnych miejscach, 

nie zawsze gwarantuje idealną 

szczelność, chociażby ze względu 

na ograniczoną możliwość manewru 

kluczami. Technologia zaciskania 

umożliwia natomiast szybkie i proste 

przeprowadzenie prac, jest więc 

z powodzeniem wdrażana w przypadku 

różnego rodzaju instalacji 

– od sanitarnych, gazowych, grzewczych, 

ale i przemysłowych – technologicznych, 

sprężonego powietrza, 

przewodach wody chłodzącej. 

Szacuje się, że dzięki zaprasowaniu 

wykonawca oszczędza do 50% czasu, 

nie mówiąc już chociażby o zminimalizowaniu 

ryzyka uszkodzenia 

warstwy tlenku miedzi chroniącej 

materiał przed korozją (w przypadku 

systemów miedzianych) czy o mniejszym 

zagrożeniu wypadkami. Jakość 

połączeń nie jest zaś uzależniona (aż 

w tak wysokim stopniu) od doświadczenia 

i sprawności instalatora. 

Uniwersalna 

Technologia ta jest dedykowana różnym 

materiałom, jak systemy rur wielowarstwowych, 

ze stali nierdzewnej, 

węglowej lub też miedzi. Jedną z jej 

największych zalet jest kompatybilność. 

Połączenia zaciskowe niektórych 

producentów umożliwiają łączenie 

m.in. systemów z materiałów metalowych 

z systemami rur wielowarstwowych 

(przy zastosowaniu złączki 

przejściowej) w momencie, gdy piony 

i poziomy instalacji zrealizowano za 

pomocą rur ze stali nierdzewnej, a rozprowadzenia 

zaprojektowano jako rury 

wielowarstwowe. 

Co istotne, dzięki konstrukcji złączek 

dopasowanej do konstrukcji rur nie ma 

konieczności dokupowania żadnych 

dodatkowych elementów, jak chociażby 

tuleje zaciskowe. Możemy też zapomnieć 

o „standardowych” zagrożeniach 

związanych z tradycyjnymi metodami, 

jak spawanie, gwintowanie, zgrzewanie 

i klejenie 

Połączenia zaciskowe znacznie skracają 

czas poświęcony na montaż, potrzebujemy 

w zasadzie tylko kilku podstawowych 

czynności, jak przycięcie rury 

na wymiar, gradowanie krawędzi, zaznaczenie 

na rurze głębokości wsunięcia 

do złączki, wsunięcie rury i zaciśnięcie 

przez zaprasowanie za pomocą zaciskarki 

(poszczególne etapy mogą różnić 

się w poszczególnych systemach). 

Z czego? 

Kształtki mogą być wykonane m.in. 

z miedzi z gwintowaniem z brązu, 

Fot. Viega 

Fot. 1. Producenci oferują systemy 

do danego rodzaju instalacji oraz uniwersalne 

o szerokim spektrum zastosowania. 


I. instalacje 

instalacje I. 

co zapewnia połączeniu wytrzymałość 

na warunki, w których będzie pracować 

instalacja oraz trwałość. Brąz wytrzymuje 

duże obciążenia, poza tym 

zwiększa odporność antykorozyjną 

układu złączka-rura dzięki wytworzeniu 

ochronnej warstwy katodowej 

na wewnętrznej powierzchni przewodu. 

Stosuje się je do łączenia klasycznych 

rur miedzianych zgodnych 

z normą PN-EN 1057 w instalacjach 

wody użytkowej oraz przemysłowych 

i technologicznych. W przypadku instalacji 

wody użytkowej sprawdzają 

się również złączki w całości wykonane 

ze stali nierdzewnej, gwarantują one 

Fot. TECE 

bowiem wysoki poziom higieniczny. 

Interesującym rozwiązaniem są również 

połączenia ze stali czarnej ocynkowanej 

zewnętrznie lub dwustronnie, 

które z uwagi na swoje właściwości 

mogą być stosowane w instalacjach 

grzewczych, zamkniętych obiegów 

chłodniczych i instalacjach sprężonego 

powietrza. Należy wspomnieć także 

o systemach z tworzyw sztucznych, np. 

PPSU, które często wybiera się do różnego 

rodzaju instalacji w budownictwie 

mieszkalnym przede wszystkim 

ze względu na długi okres użytkowania, 

przekraczający niejednokrotnie 

okres eksploatacji budynku. 

Fot. 2. Przy małych średnicach rur można używać zaciskarek ręcznych, jednak warto sięgnąć 

po elektryczne, które gwarantują nam wykonanie trwałego połączenia. 

Fot. TECE 

Fot. 3. 

Do wykonania połączenia zaciskowego potrzebujemy tylko kilku prostych czynności. 

Co na rynku? 

Niektóre modele złączek zaciskowych 

mogą być wyposażone we wskaźniki 

zaciśnięcia usytuowane na ich końcach 

– po zaprasowaniu wskaźnik 

ulega zniszczeniu, dzięki czemu wiemy, 

że prawidłowo połączyliśmy rury. 

Poza tym wskaźnik zaciśnięcia ułatwi 

nam rozpoznanie niezaciśniętego połączenia, 

odczytanie średnicy złączki, 

jak również rozpoznanie nazwy 

producenta czy rozróżnienie rodzaju 

materiału - dzięki kontrastowemu kolorowi 

wskaźnika (niebieski do stali 

nierdzewnej, czerwony do węglowej, 

biały do miedzi, a czarny do stopu miedzi 

i niklu). 

Jeden z producentów opatentował 

z kolei tzw. aksjalny system zaciskowy, 

opierający się o tuleję zaciskową 

nasuwaną na końcówkę rury 

i złączki. Szczelne połączenie osiąga się 

poprzez wyprasowanie końcówki rury 

z tworzywa w karby złączki. Układ 

nie wymaga dodatkowych uszczelek, 

np. typu O-ring, zakładanych na końcówkę 

złączki, co dodatkowo eliminuje 

ryzyko popełnienia błędu na tym etapie. 

Nie dochodzi tu do powstania szczelin 

czy luzów montażowych, w których 

woda może stać przez dłuższy czas. 

Połączenia można realizować też techniką 

zaciskową z zaprasowywanym 

pierścieniem stalowym. W przypadku 

niektórych rozwiązań polega ona 

na zaprasowaniu na rurze i złączce 

stalowego pierścienia osadzonego 

na końcu złączki. Króciec powinien być 

wyposażony w uszczelnienia z materiału 

odpornego na wysokie temperatury 

i ciśnienie, dzięki temu bez obaw 

będzie można łączyć rury np. w szlichcie 

podłogowej czy pod tynkiem, czyli 

w miejscach trudnodostępnych, jeśli 

zajdzie konieczność serwisowania. 

Oczywiście, producenci nieustannie 

pracują nad nowymi rozwiązaniami nie 

tylko usprawniającymi proces montażu 

czy jakość połączeń, ale też przeznaczonymi 

do różnego rodzaju rur. 

Interesującym przykładem może być 

nowy system zaprasowywany dedykowany 

do stali grubościennej o średnicach 

od ½ do 2 cali, instalacji grzewczych, 

chłodniczych i przemysłowych 

WAŻNE 

Nawet dokładne wykonywanie połączeń skręcanych w niektórych, 

szczególnie trudnodostępnych miejscach, nie zawsze gwarantuje idealną 

szczelność, chociażby ze względu na ograniczoną możliwość manewru 

kluczami. Technologia zaciskania umożliwia natomiast szybkie i proste 

przeprowadzenie prac w różnego rodzaju instalacjach – sanitarnych, 

gazowych, grzewczych i przemysłowych. 

o ciśnieniu do 16 bar i temperaturze 

do 110 st. C. Co interesujące, wcześniej 

wykorzystanie zaprasowywania 

do łączenia stalowych rur grubościennych 

nie było możliwe z uwagi na to, 

że przewody produkowane są z różnymi 

tolerancjami średnicy zewnętrznej. 

Nowa metoda umożliwia bardzo szybkie 

realizowanie połączeń, skracając 

czas procesu nawet o 60%, ale przede 

wszystkim jest bezpieczniejsza dla 

instalatora. Dotychczas w przypadku 

tego rodzaju materiału podstawowym 

sposobem łączenia było spawanie, 

często pod sufitem pomieszczenia, tu 

operujemy jedynie zaciskarką. 

Przykład montażu 

Oczywiście, rury można giąć czy ucinać 

prostopadle do osi na wymaganą 

długość, musimy jednak użyć do tego 

odpowiednich narzędzi, jak nożyce 

do tworzywa sztucznego. Nie możemy 

naruszać struktury jej krawędzi ani doprowadzać 

do uszkodzenia przewodu. 

Fot. 4. Połączenia zaciskowe oznaczają 

mniejsze ryzyko uszkodzenia warstwy 

tlenku miedzi w systemach miedzianych. 

Fot. Geberit 

Każdorazowo przed wykonaniem połączenia 

sprawdźmy, czy na krawędzi 

rury nie widać żadnych zadziorów czy 

ostrych nierówności, które mogłyby 

uszkodzić połączenie. Należy wykalibrować 

rurę i sfazować jej wewnętrzną 

krawędź kalibratorem. 

Wsuwamy rurę w złączkę, zasłaniając 

całkowicie otwór kontrolny. Aby wykonać 

połączenie, tzn. zacisnąć pierścień 

na rurze, potrzebna będzie ręczna lub 

elektryczna zaciskarka ze szczękami 

„U”, „C” lub „TH”, w zależności od średnicy 

przewodu. Szczękę „U” zaciskarki 

umieszczamy prostopadle na stalowym 

pierścieniu, będzie się ona stykać 

z kołnierzem złączki, z kolei szczęka „TH” 

pokrywa element, pierścień na złączce. 

Następnie wykonujemy połączenie, 

operując urządzeniem aż do całkowitego 

zwarcia szczęk narzędzia. Teraz 

wystarczy sprawdzić połączenie w próbie 

ciśnieniowej. 

Przy małych średnicach rur można 

używać zaciskarek ręcznych, jednak 

Fot. Geberit 

Fot. 5. Systemy niektórych producentów 

są kompatybilne, tzn. można je stosować 

do łączenia rur z różnych materiałów. 

warto sięgnąć po elektryczne, które 

gwarantują nam wykonanie trwałego 

połączenia. W katalogach producentów 

znajdziemy uniwersalne urządzenia 

zaciskające do zastosowania 

we wszystkich rozwiązaniach danego 

producenta, do których jedynie dobiera 

się odpowiednie szczęki/opaski 

zaciskowe. Zaciskanie jest w nich automatycznie 

sterowane i kontrolowane 

przez urządzenie. 

Uszczelka ma znaczenie 

Warto zwrócić uwagę na jakość 

uszczelki w złączce – niepozorny element 

w ogromnej mierze odpowiada 

za szczelność i trwałość połączenia. 

Na rynku dostępne są m.in. uszczelki 

z chlorowanego kauczuku chlorobutylowego, 

uwodornionego kauczuku 

butadienowo-akrylonitrylowego, kauczuku 

fluorowęglowego czy popularnego 

EPDM stosowane w zależności 

od temperatury roboczej i rodzaju 

instalacji. Niektóre elementy wyposażone 

są w profil bezpieczeństwa powodujący 

nieszczelność w stanie niezaprasowanym 

– dzięki specjalnemu 

kanałowi, przez który przepływa woda 

lub inne medium kontrolne; po prawidłowym 

wykonaniu połączenia kanał 

zostaje trwale zamknięty. Według 

producenta tego typu rozwiązań 

w przypadku uszczelek, w których 

nieszczelność w stanie niezaprasowania 

występuje tylko na pierścieniu 

samouszczelniającym, nie jest ona zapewniona 

w wystarczającym zakresie 

próby ciśnieniowej, co może rodzić 

problemy w dużych instalacjach, gdzie 

przy różnych wysokościach dochodzi 

do znacznych różnic ciśnień. 

Zwróćmy jednak uwagę na to, że nie 

wszystkie złączki potrzebują dodatkowej 

uszczelki czy samouszczelniających 

pierścieni – samo wykonanie połączenia, 

np. przez zaprasowanie, może sprawić, 

że tworzy się szczelny i trwały system. 

 

Iwona Bortniczuk 

Na podstawie materiałów firm: Geberit, 

KAN, Viega, TECE 

Konsultacja merytoryczna: Marcin 

Ciuchnowicz, Geberit 


I. instalacje 

instalacje I. 

Nowy system szyn zbiorczych 

Ri4Power 185mm 

dostępny już bezpośrednio z magazynu! 

Opracowując system szyn zbiorczych 185mm do montażu rozdzielni 

niskiego napięcia Rittal wyznaczył nowe standardy szybkiego montażu 

i bezpieczeństwa. 

PROMOCJA 

Nowy adapter wyłącznika mocy 

umożliwia bezotworowy montaż 

wyłączników kompaktowych 

do 1600A. Nowa technika 

stykowa na całkowicie zaizolowanym 

systemie szyn zbiorczych 

pozwala na instalowanie 

wszystkich urządzeń bez zdejmowania 

osłon. W ofercie znalazły 

się także nowe listwowe rozłączniki 

mocy NH. 

Na pierwszym planie w konstruowaniu 

rozdzielni niskiego napięcia jest 

maksymalne bezpieczeństwo ludzi. 

Jednocześnie coraz częściej wymaga 

się możliwości pracy przy urządzeniu 

działającym pod napięciem. Dlatego 

opracowując nowy system szyn zbiorczych 

185 mm Rittal zwrócił szczególną 

uwagę na zagwarantowanie 

wysokiego poziomu ochrony przed 

dotknięciem. Dzięki temu zmontowany 

system szyn zbiorczych jest w całości 

zabezpieczony przed dotykiem. 

Jednocześnie w razie potrzeby istnieje 

możliwość uzupełnienia poszczególnych 

komponentów także pod napięciem 

bez naruszania zabezpieczeń systemu 

szyny zbiorczej. 

W tym celu Rittal opracował całkowicie 

nową technikę stykową, która tworzy 

połączenie z szyną zbiorczą poprzez 

istniejącą osłonę. Osłony są wyposażone 

w wąskie szczeliny, poprzez które 

następuje połączenie odpowiednich 

elementów zestykowych. Ponieważ 

szczeliny mają szerokość maksymalnie 

4mm, zagwarantowana jest wymagana 

dla zabezpieczenia przed dotykiem 

klasa ochrony IP 2x. 

Do podstawowego wyposażenia systemu 

szyn zbiorczych 185mm należą 

nowe zabezpieczenia listwowych rozłączników 

mocy NH. W porównaniu 

ze zwykłymi rozwiązaniami, listwowe 

rozłączniki mocy NH są wyposażone 

w specjalne prowadzenie powietrza 

dla efektywnego odprowadzania 

ciepła z wkładek bezpiecznikowych. 

Drugi, osobny kanał zapewnia przy 

tym bezpieczne odprowadzenie łuku 

elektrycznego, który może występować 

przy załączaniu pod obciążeniem. 

Nowe listwowe rozłączniki bezpiecznikowe 

NH rozłączane jednofazowo 

i trójfazowo powinny zainteresować 

szczególnie dostawców energii i przedsiębiorców 

z sektora przemysłowego. 

Ponadto Rittal oferuje nowe adaptery 

rozłączników mocy umożliwiające 

montaż wszystkich popularnych 

modeli kompaktowych wyłączników 

mocy różnych producentów. O ile 

dotychczas były dostępne tylko wyłączniki 

do 630 A, tak obecnie po raz 

pierwszy istnieje możliwość zintegrowania 

w rozdzielni wyłączników mocy 

do 1600 A. 

Nowa technika szyn zbiorczych 185mm 

jest rozwiązaniem zintegrowanym z systemem 

Rittal Ri4Power i idealnie nadaje 

się do kompaktowych rozdzielnic 

w przemyśle i w większych budynkach. 

Wszystkie komponenty są do siebie 

dopasowane: od szafy sterowniczej, 

poprzez komponenty rozdziału mocy, 

aż po technikę klimatyzacji. 

Tak jak dla wszystkich systemów konstruowanych 

w oparciu o system Ri- 

Fot. 1. Udoskonalony system szyn zbiorczych 

185mm do montażu rozdzielni niskiego 

napięcia Rittal wyznacza nowe standardy 

szybkiego montażu i bezpieczeństwa. 

4Power, oczywiście zagwarantowana 

jest zgodność z nową normą IEC 61439. 

Odnośnie opracowywania konkretnych 

ofert prosimy zwracać się 

do doradców Rittal w zakresie rozdziału 

mocy. 

• 

REKLAMA 

Fot. Rital 


O. ogrzewanie 

O innym rodzajach grzejników 

ogrzewanie O. 

Ekskluzywne zawory 

grzejnikowe HERZ De Luxe 

Firma HERZ należy do absolutnych prekursorów polskiego rynku zaawansowanych 

technologii instalacyjnych. W bieżącym roku mija 25 lat od 

momentu zarejestrowania w Krakowie spółki HERZ Armatura i Systemy 

Grzewcze – polskiej filii austriackiej grupy HERZ Armaturen Ges.m.b.H. 

Od 25 lat firma HERZ wprowadza 

na rynek polski szeroki asortyment 

nowoczesnej armatury 

regulacyjnej, zapewniającej racjonalne, 

a więc oszczędne, gospodarowanie 

energią. Armatura 

ze znakiem serca w pełni 

sprawdziła się i nadal sprawdza 

w polskich warunkach eksploatacyjnych 

– jednym z najlepszych 

tego dowodów jest ponad 

6 milionów sprzedanych 

termostatów. 

Wraz z dynamicznym rozwojem 

oferty grzejników, dbałość 

o estetykę termostatów i przyłączy 

grzejnikowych nie jest już 

luksusem ale powszechnie stosowanym 

rozwiązaniem. 

Aby spełnić oczekiwania najbardziej 

wymagających inwestorów 

i umożliwić precyzyjne 

regulowanie temperatury, firma 

HERZ wprowadziła na rynek 

drugą generację termostatów 

i przyłączy grzejnikowych 

w wykonaniu De Luxe. 

Nowe zawory serii HERZ De 

Luxe spełniają najwyższe normy 

jakości dzięki zastosowaniu zaawansowanych 

rozwiązań tech- 

nologicznych oraz materiałów o wysokiej 

trwałości. 

Zawory HERZ De Luxe umożliwiają 

estetyczne przyłączanie do instalacji 

c.o. większości dostępnych na rynku 

grzejników. Termostaty HERZ De Luxe 

regulują temperaturę w pomieszczeniach 

w pełni automatycznie, bez 

konieczności dostarczania energii 

z zewnątrz, zgodnie z indywidualnymi 

potrzebami. Zastosowanie termostatów 

HERZ De Luxe pozwala również 

znacząco obniżyć zużycie energii. 

Różnorodność wykonań sprawia, 

że przyłącza i termostaty HERZ De 

Luxe dają nieograniczone możliwości 

stosowania. Doskonale sprawdzają się 

w nowoczesnych budynkach biurowych, 

ekskluzywnych willach i apartamentach, 

a równocześnie mogą 

być estetycznym rozwiązaniem dla 

przyłączenia grzejnika w łazience typowego 

M-4. 

Szczególnie efektownie, zawory serii 

De Luxe, prezentują się zainstalowane 

przy łazienkowych grzejnikach dekoracyjnych 

o wyszukanym wzornictwie. 

Przyłącza i termostaty HERZ De Luxe 

można stosować we wszelkiego typu 

instalacjach grzewczych bez względu 

na typ grzejnika i materiał, z którego 

wykonano rury. 

Oferta zaworów De Luxe obejmuje 

m.in. zawory termostatyczne, zawory 

powrotne, zawory trójosiowe, przyłącza 

grzejnikowe typu HERZ 3000 

i HERZ-VUA. 

Najnowsza seria zaworów HERZ De 

Luxe oferowana jest w dwóch wykonaniach 

kolorystycznych – w kolorze 

białym oraz w wersji chrom. Dzięki wyszukanemu 

wzornictwu nowe zawory 

serii HERZ De Luxe stanowią doskonałe 

uzupełnienie każdego grzejnika, 

spełniając oczekiwania tych wszystkich, 

którzy cenią harmonię i wygodę, 

a codzienne życie pragną wzbogacić 

odrobiną luksusu. 

• 

PROMOCJA 

przeczytasz na 

!www.fachowyinstalator.pl 

Grzejniki płytowe 

nie takie nudne 

Grzejniki płytowe lubimy przede wszystkim ze względu na ich 

uniwersalność. Dobrze wywiązują się z funkcji grzewczych, jeśli wybierzemy 

odpowiedni sposób podłączenia, możemy je zamontować nawet dopiero 

po pomalowaniu ścian, są idealne w przypadku modernizacji, a poza tym 

coraz częściej zaskakują designem. 

Jaki grzejnik wybrać do instalacji? 

Nie ma tu jednej odpowiedzi, a pójście 

na skróty w tym przypadku nie 

jest możliwe. Dobranie mocy urządzenia 

wymaga szczegółowych obliczeń, 

popartych nie tylko danymi 

Fot. 1. 

Alternatywą dla grzejników płytowych są tzw. ściany grzewcze. 

o kubaturze pomieszczeń, ale też m.in. 

dotyczącymi parametrów izolacji termicznej, 

pojemności wodnej itd. Producenci 

w informacjach technicznych 

podają moce grzejników odniesione 

do konkretnych temperatur wody w instalacji 

grzewczej, a także temperatury 

w ogrzewanym pomieszczeniu, do którego 

dobieramy dane urządzenie. 

Ponadto musimy znać sposób podłączenia 

urządzenia, który zależy od projektu 

instalacji centralnego ogrzewania 

Fot. Zehnder 


O. ogrzewanie 

ogrzewanie O. 

– chyba, że jest to podłączenie środkowe. 

Dzięki temu z łatwością będziemy 

mogli podpowiedzieć inwestorowi, 

na który rodzaj grzejnika warto się zdecydować. 

Co to takiego? 

Grzejniki płytowe wykonuje się z profilowanych 

płyt stalowych, w których 

woda grzewcza przepływa w pionowych 

i poziomych kanałach wodnych. 

Pomiędzy płytami zwykle zamontowane 

są elementy konwekcyjne, które 

zwiększają powierzchnię wymiany 

ciepła. Mogą one przylegać w dwóch 

miejscach do każdego kanału prowadzącego 

medium grzewcze. Przez 

urządzenie przepływa zimne powietrze, 

które po przejściu przez całą jego 

wysokość zwiększa swoją temperaturę 

i wylatuje górą grzejnika. Ciepło jest 

w przypadku tego rodzaju grzejników 

przekazywane przez promieniowanie 

(najczęściej do 35%) i konwekcję 

(do 65%). 

Inwestorzy chętnie wybierają grzejniki 

płytowe – nie tylko z „przyzwyczajenia”, 

a przede wszystkim z uwagi na ich 

szybkie reagowanie na wymagane 

zmiany temperatury w pomieszczeniu; 

ich czas nagrzewania się jest bardzo 

krótki. Duży udział przekazywania ciepła 

na drodze promieniowania sprawia, 

że dobrze radzą sobie we współpracy 

z instalacjami o niskiej temperaturze 

wody grzewczej, jak kotły kondensacyjne 

czy pompy ciepła. 

Poza tym producenci wciąż pracują 

nad usprawnieniami poprawiającymi 

efektywność przekazywania energii. 

Niektóre z dostępnych na rynku rozwiązań 

bazują na technologii opartej 

na przepływie szeregowym – oznacza 

to, że w systemie najpierw nagrzewa 

się przednia płyta, wcześniej oddając 

ciepło do pomieszczenia, podczas 

gdy w tradycyjnych grzejnikach obie 

płyty zaczynają pracę jednocześnie. 

Pozwoliło to na skrócenie czasu 

nagrzewania się grzejników o 25% 

oraz zmniejszenie zużycia energii 

o 11%. Warto zwrócić uwagę również 

na kwestię promieniowania, ona 

bowiem odpowiada za odczuwalny 

komfort. Przepływ szeregowy ma 

gwarantować wzrost promieniowania 

o 100%. 

Kilka rodzajów 

Wśród grzejników płytowych znajdziemy 

modele o jednej, dwóch, trzech, 

a nawet czterech płytach. Za najefektywniejsze 

uważane są jednopłytowe 

ze względu na większą ilość ciepła przekazywanego 

do pomieszczenia przez 

promieniowanie. Urządzenia dwu-, 

trzy- i czteropłytowe oddają mniej energii 

otoczeniu, jej część zostaje odbijana 

Fot. 2. Standardowe grzejniki o charakterystycznych profilowaniach 

zastępują urządzenia o gładkiej, kolorowej płycie. 

Fot. Purmo 

przez pierwszą płytę. Inna klasyfikacja 

mówi o ok. 8 modelach grzejników płytowych, 

jakie znajdziemy na polskim 

rynku. Każdy z nich jest opisany za pomocą 

konkretnych cyfr. Pierwsza cyfra 

odnosi się do liczby wspomnianych płyt 

grzewczych, a druga – do liczby elementów 

konwekcyjnych. Dostępne są 

grzejniki higieniczne, stosowane głównie 

w obiektach służby zdrowia, ale także 

w budynkach mieszkalnych, np. gdy 

jeden z domowników jest alergikiem, 

o oznaczeniach: 10, 20 i 30. Te grzejniki 

nie mają dodatkowego ożebrowania. 

Oprócz tego na rynku znajdziemy grzejniki 

z ożebrowaniem o symbolach: 11, 

21 (lub 12 – pierwsza cyfra informuje 

o liczbie konwektorów, a druga o liczbie 

płyt grzewczych), 22, 33, 44. Zwróćmy 

uwagę również na dodatkowe „funkcjonalności” 

urządzeń. Dostępne są m.in. 

grzejniki z antybakteryjną powłoką zapewniającą 

ochronę przed powstawaniem 

i osadzaniem bakterii i grzybów. 

Urządzenia z gładkim wykończeniem 

można ponadto łatwiej wyczyścić z kurzu, 

co w tym przypadku również ma 

znaczenie. 

Liczy się design 

W dziedzinie estetyki grzejników płytowych 

nie dzieje się tak wiele, choć 

nie można powiedzieć, że mamy tu 

do czynienia z całkowitą stagnacją. 

Płytowa konstrukcja determinuje wygląd 

urządzenia. Jeśli charakterystyczne 

„słupki” kłócą się z aranżacyjną wizją 

inwestora, może on wybrać urządzenie 

o całkowicie gładkim wykończeniu, które 

sprawdzi się w eleganckich, minimalistycznych 

wnętrzach – gładka płyta 

przykrywa profilowania standardowego 

grzejnika. Alternatywą dla pionowych 

elementów są lekkie przetłoczenia 

poziome. 

Projektanci grzejników płytowych poszli 

na rękę mieszkańcom wnętrz o bardziej 

skomplikowanej architekturze, np. 

otwartych pomieszczeń, w których 

do zamontowania urządzenia mamy 

konkretny, niezbyt szeroki fragment 

ściany obok drzwi w salonie czy korytarzu 

- tak, aby nie stanowił głównego 

elementu wystroju. W tej sytuacji 

przydatne mogą być wąskie grzejniki 

Fot. Buderus 

Fot. 3. Urządzenia o całkowicie gładkim wykończeniu sprawdzą się w domu alergika. 

Fot. Buderus 

Fot. 4. Najlepsze są grzejniki jednopłytowe, prosta budowa sprawia, że ciepło jest szybciej 

przekazywane otoczeniu. 

pionowe – gładkie lub profilowane, 

o szerokości od około 300 mm. W pozycji 

pionowej można zamontować również 

niektóre modele „standardowych” 

grzejników płytowych – o ile nie posiadają 

one elementów konwekcyjnych, 

czyli wspomnianych pofalowanych arkuszy 

blachy przespawanych do płyt. 

Urządzenia z elementami konwekcyjnymi 

w tej pozycji nie będą oddawały 

przewidywanej mocy. W innym przypadku 

nie ma przeciwskazań, by nieco 

„pokombinować” z ustawieniem. 

Grzejniki płytowe (jednopłytowe) mają 

też inną ważną zaletę, o której warto 

pomyśleć, gdy urządzenie jest zaprojektowane 

w miejscu z bardzo wąskim parapetem. 

Z uwagi na niewielką grubość 

urządzenia (może wynieść nawet 6 cm) 

grubość całej instalacji wynosi do ok. 

9 cm. Przy dwupłytowych jest już 

to ok. 13 cm. 

Choć nadal ostrożnie stawiamy na urządzenia 

utrzymane w różnych odcieniach 

bieli, wybór jest znacznie większy. 

Wielu producentów zdecydowało się 

rozszerzyć swoją ofertę w tej dziedzinie, 

a w ich katalogach można znaleźć grzejniki 

w ulubionym kolorze kwiatów lub 

nieba, dzięki czemu wpasowanie urządzenia 

w stylistkę pomieszczenia nie 

jest już tak karkołomnym zadaniem. Interesujące 

są m.in. nowoczesne czarne 

grzejniki, także z matowym wykończeniem, 

o stalowym obramowaniu i zaworach, 

które mogą być z powodzeniem 

montowane nie tylko we wnętrzach 

prywatnych, ale też z obiektach biurowych, 

salonach itp. 

Zresztą najczęściej nawet jeśli poszukiwania 

idealnej barwy skończyły się fiaskiem, 

możemy zamówić grzejnik w wybranym 

kolorze za dodatkową dopłatą. 

Jak podłączyć? 

Grzejniki płytowe podłączamy do instalacji 

centralnego ogrzewania na jeden 

z kilku sposobów. Większość grzejników 

posiada podłączenie z boku oraz z boku 

i z dołu. W starszym budownictwie 

stosuje się raczej podłączenie boczne 

jednostronne, w którym przewody 

ułożone są w ścianie lub po jej wierzchu. 

W przypadku nowszych budynków, 

w których instalacja jest częściej 


O. 

ogrzewanie 

ułożona pod podłogą, najwygodniej zastosować 

podłączenia grzejnika od dołu. 

Jeśli mamy możliwość wyboru sposobu 

podłączenia, to zamiast dolnego 

bocznego wybierzmy podłączenie od 

dołu po środku szerokości urządzenia. 

Największą zaletą oddolnego podłączenia 

środkowego jest to, że niezależnie 

od długości, głębokości czy wysokości 

urządzenia, położenie przyłączy 

do instalacji c.o. można ustalić już 

na etapie stanu surowego budynku – 

nie jest ono uzależnione od doboru 

konkretnej wielkości czy typu grzejnika. 

Podłączenie środkowe można 

wyprowadzić np. w połowie długości 

okna lub parapetu, a samo urządzenie 

zamontować nawet po wykończeniu 

ścian czy podłóg. Poza tym zachowujemy 

dzięki temu większą elastyczność 

w przypadku późniejszej wymiany 

grzejnika, nie musimy uzależniać rodzaju 

nowego modelu oraz jego rozmiaru 

od sposobu instalacji. 

Interesującym rozwiązaniem są również 

grzejniki o obracalnej konstrukcji, 

umożliwiającej podłączenie urządzenia 

we wszystkich wariantach zasilania 

z lewej lub prawej strony. 

Możliwe jest też wykonanie podłączenia 

krzyżowego, gdzie przewód zasilający 

doprowadza się do prawego lub 

lewego górnego otworu przyłączeniowego, 

a powrotny do przeciwległego 

otworu dolnego, lub siodłowe, 

z przewodem zasilającym wchodzącym 

na dole grzejnika i wychodzą- 

Fot. Kermi 

Fot. 5. 

Fot. Purmo 

cym po przeciwległej stronie na dole. 

Tych metod nie stosuje się już jednak 

tak powszechnie jak jeszcze dziesięć 

lat temu. Podłączenie krzyżowe było 

wygodne przy pionach centralnego 

ogrzewania prowadzonych przy ścianie. 

Przy siodłowym zaś moc grzejnika 

jest o 10% niższa od nominalnej, z kolei 

nieprawidłowo wykonane podłączenie 

od dołu zmiana zasilania i powrotu) 

może przyczynić się do spadku 

mocy cieplnej grzejnika o ok. 30%. 

Dlatego sposób podłączenia należy 

ująć na etapie projektowania instalacji 

centralnego ogrzewania. 

 


Na podstawie materiałów firm: 

Kermi, Purmo, Viessmann 

Inwestorzy nadal chętnie wybierają grzejniki płytowe - z uwagi na ich efektywność. 

nie bąd ź 

bohaterem 

jednego 

sezonu 

Zostaƒ 

instalatorem 

Oferuj swoim klientom 

markowe grzejniki 

w super cenach: 

C 22/600/600 – 160 zł +vat 

C 22/600/800 – 190 zł +vat 

C 22/600/1000 – 214 zł +vat 

C 22/600/1200 – 257 zł +vat 

Atrakcyjne warunki zakupu dla instala- 

WAŻNE 

Wśród grzejników płytowych znajdziemy 

modele o jednej, dwóch 

dwóch, trzech, a nawet czterech 

płytach. Za najefektywniejsze uważane 

są jednopłytowe ze względu 

na większą ilość ciepła przekazywanego 

do pomieszczenia przez 

promieniowanie. Urządzenia dwu-, 

trzy- i czteropłytowe oddają mniej 

energii otoczeniu, jej część zostaje 

odbijana przez pierwszą płytę. Skuteczniejsze 

są płyty wyposażone 

w dodatkowe żebra zwiększające 

powierzchnię wymiany cieplnej. 

Fot. 6. Grzejniki płytowe wreszcie wyglądają tak, że nie mamy już ochoty 

zasłaniać ich meblami czy kotarami. 

Gwarancja 10 lat 

Marka Nr 1 w Europie 

torów przyst´pujàcych do programu. 

Aby zostaç autoryzowanym instalatorem 

Stelrad zarejestruj si´ pod nr telefonu 

12 657 54 07 wew. 11 lub wyÊlij 

zgłoszenie na adres biuro@caradon.pl. 

Dodatkowo za ka˝de 20 grzejników 

otrzymasz kombinezon roboczy 

w Konkursie dla Instalatorów. 

Wi´cej informacji na www.stelrad.pl 

28 


O. ogrzewanie 

Informacje o innych rodzajach 

ogrzewanie O. 

! 

pomp ciepła znajdziesz na 


Gruntowe pompy 

ciepła pozostawiają 

konkurencję w tyle 

Lista najnowszych usprawnień 

jest długa. Nowoczesne urządzenia 

automatycznie dopasowują 

się do zmiennego zapotrzebowania 

budynku na ciepło nie 

tylko w ciągu roku, ale również 

w ciągu dnia. Nie pojawiają się 

Fot. 1. 

Choć niezbyt wiele dzieje się w dziedzinie designu gruntowych pomp 

ciepła - urządzenia od dawna już wyglądają jak kolejny elegancki, 

nowoczesny sprzęt gospodarstwa domowego, dzięki czemu z powodzeniem 

można montować je chociażby w kuchni - to pod obudową doszło 

do niemałej rewolucji. To coraz bardziej precyzyjne i coraz efektywniejsze 

inteligentne urządzenia, wyposażone w sprężarkę sterowaną inwerterowo, 

asymetryczny wymiennik ciepła i elektroniczne pompy obiegowe 

z płynną regulacją prędkości. 

przy tym skoki poboru energii, wskutek 

czego rachunki za ogrzewanie i ciepłą 

wodę są jeszcze niższe. Pompy ciepła 

na bieżąco sterują wydajnością pomp 

obiegowych, utrzymując optymalną 

dla komfortu cieplnego i zużycia energii 

różnicę temperatur pomiędzy wejściem 

Kompaktowe rozmiary, intuicyjny panel sterowania, cicha praca sprawiają, 

że zainteresowanie gruntowymi pompami ciepła rośnie. 

Fot. NIBE-BIAWAR 

i wyjściem czynnika dolnego i górnego 

źródła - w zależności od trybu pracy 

oraz warunków pogodowych czy tych 

panujących we wnętrzu budynku. 

Technologia inwerterowa 

Wciąż rozwijana i doskonalona jest 

technologia inwerterowa, która sprawia, 

że krótszy jest czas rozruchu systemu 

i osiągniecia pożądanej temperatury, 

dłuższa żywotność, a praca znacznie 

bardziej cicha. Polega ona na zwiększeniu 

prędkości obrotowej silnika sprężarki 

poprzez sterowanie częstotliwością 

pracy, co zapewnia dużą moc podczas 

rozruchu i doprowadza temperaturę 

do pożądanego poziomu szybciej niż 

w przypadku urządzeń bez inwertera. 

Dodatkowo częstotliwość pracy silnika 

sprężarki i zmiana temperatury w pomieszczeniach 

są monitorowane, aby 

określić najefektywniejszy przebieg 

pracy dla utrzymania optymalnych parametrów. 

Dzięki temu eliminowane 

są wahania temperatury, do których 

często dochodzi podczas załączania 

Fot. Danfoss 

Fot. 2. Nowoczesne pompy ciepłą 

to coraz bardziej precyzyjne i coraz 

efektywniejsze inteligentne urządzenia. 

i wyłączania pomp niewyposażonych 

w technologię inwerterową. Zastosowanie 

„inwerterowych sprężarek” oznacza 

również bezpieczny dobór urządzenia, 

brak konieczności stosowania 

zbiornika buforowego i możliwość rozbudowy 

domu w późniejszym czasie. 

Sporo nowości 

Jeden z producentów już parę lat temu 

opatentował zaś inne interesujące 

rozwiązanie - uszczelnienie w kierunku 

osiowym spirali (tzw. tip seal technology) 

w pompach wyposażonych 

w sprężarkę spiralną. Uszczelnienie 

zapewnia wyższą sprawność wolumetryczną 

odpowiadającą za wysoki 

współczynnik efektywności w zmieniających 

się warunkach pracy. Kolejną 

wartą zaznaczenia nowinką technologiczną 

jest mikropłytowy wymiennik, 

który może realizować funkcję skraplania 

przy lepszym przepływie i wymianie 

ciepła dzięki asymetrycznej formie, mikrokanałom 

i porowatej konstrukcji. 

Fot. 3. Dzięki wprowadzanym 

usprawnieniom osiągnięto znacznie 

lepszy wyniki pracy urządzeń. 

Fot. Viessmann 

Ponadto zwiększył się zakres temperatur 

dolnego źródła, przy których urządzenia 

pracują z bardzo wysoką sprawnością: 

od -10 st. C do maksymalnie +25 

st. C. Z kolei temperatura wody na zasilaniu 

instalacji grzewczej może być nieco 

wyższa, bo już nie tylko standardowo 

55 st. C - u większości producentów jest 

to już 65 st. C, a nawet 70 st. C. 

Co poza tym? Na pewno słyszeliśmy już 

o technologii wymiennika zatopionego 

(GSP), zastosowaniu której towarzyszy 

12-procentowa oszczędność w eksploatacji 

w porównaniu z wieloma rozwiązaniami 

dostępnymi na rynku. Polega ona 

na maksymalizacji wykorzystania powierzchni 

wymiennika ciepła. Czynnik 

chłodniczy wpływający na wymiennik 

jest w tym przypadku zawsze w stanie 

ciekłym, co umożliwia efektywniejsze 

odbieranie energii z dolnego źródła. 

Wymienniki produkuje się ze stali nierdzewnej 

w wysokiej klasie odporności, 

dzięki czemu mogą pracować w agresywnym 

środowisku, czyli głównie przy 

zastosowaniu roztworu glikolowego. 

Technologia wymiennika zatopionego 

oznacza ponadto zmniejszenie długości 

odwiertów dolnego źródła nawet 

o 30%, a to już poważne oszczędności 

na etapie inwestycyjnym. 

Wyższy współczynnik SCOP 

Dzięki opisanym, zastosowanym 

usprawnieniom pompy gruntowe osiągają 

coraz wyższe wartości średniorocznego 

współczynnika sprawności 

SCOP. W przypadku typoszeregu urządzeń 

jednego z producentów zgodnie 

z nową normą EN 14825 i przy mocy obliczeniowej 

12 kW SCOP wynosi aż 5,5. 

W wielu przypadkach przy indywidualnych 

urządzeniach mamy do czynienia 

z SCOP na poziomie 5,0. Wprowadzenie 

nowych funkcjonalności sprawiło ponadto, 

że podwyższeniu uległ komfort 

w zakresie ciepłej wody użytkowej – 

można uzyskać o 11-15% więcej c.w.u. 

Zasobnik lodu czy pompa 

z wentylacją? 

Wydawałoby się, że dość niestandardowym 

rozwiązaniem są zasobniki lodu, 

jednak powoli pojawiają się one już 

na polskim rynku. Zasobnik lodu może 

UWAGA! 

Jakie są aktualne trendy 

w rozwoju technologii pomp 

ciepła? 

• Modulowana moc grzewcza 

• Wysoki średnioroczny 

współczynnik SCOP 

• Najwyższa klasa energetyczna 

• Niski poziom hałasu 

• Wysoka temperatura zasilania 

ze sprężarki 

• Wysoka wydajność przy 

niskich temperaturach 

powietrza 

• Programowanie czasowe 

(ogrzewanie, c.w.u i wentylacja, 

okresy tańszych taryf ) 

• Sterowanie obiegami 

grzewczymi 

• Chłodzenie pasywne/aktywne 

• Układy kaskadowe 

• Zdalne sterowanie (aplikacje, 

Internet, kompatybilność 

z systemami BMS) 

• Systemy hybrydowe (systemy 

solarne, wentylacja itd.) 

• Dostosowanie do inteligentnych 

sieci Smart Grid 

 

Źródło: NIBE-BIAWAR 

stanowić dolne źródło ciepła dla pompy 

gruntowej. Najczęściej tworzy go 

konstrukcja oparta o betonowy dzwon, 

częściowo wypełniony wodą oraz zakopany 

w gruncie na głębokości około 

4 m. W ściankach zbiornika zostaje zanurzona 

wężownica regenerująca wymiennik 

ciepła, przez którą przepływa 

niezamarzający czynnik. System połączony 

jest z kolektorem – absorberem 

słonecznym montowanym np. na dachu. 

Kolektor przekazuje energię do wężownicy. 

Co interesujące, rozwiązanie 

sprawdza się również w momencie, 

kiedy temperatura wody spada poniżej 

0 st., czyli zamarza. 


O. ogrzewanie 

ogrzewanie O. 

Wartą zauważenia funkcjonalnością 

jest bezsprzecznie moduł wentylacyjny 

z odzyskiem ciepła dedykowany 

do współpracy z gruntową pompą 

ciepła. Montuje się go na pompę jako 

nadstawka, więc oprócz ogrzewania, 

chłodzenia i produkcji c.w.u. jedno 

urządzenie pozwala nam na uzyskanie 

również świeżego powietrza w budynku. 

Jednocześnie współpraca z układem 

wentylacyjnym może dodatkowo 

podnieść sprawność pompy, energia 

zawarta w powietrzu wywiewanym 

z budynku jest bowiem akumulowana 

w gruncie. 

Oprócz rozwiązań umożliwiających 

uzyskanie lepszych wyników w dziedzinie 

ogrzewania i chłodzenia opracowywane 

są także technologie zwiększające 

komfort korzystania z ciepłej wody. 

Jedna z nich pozwala na uzyskanie 

dużej ilości ciepłej wody użytkowej 

w krótkim czasie i bez użycia większej 

niż standardowo ilości energii. Opiera 

się ona na efektywnej wymianie ciepła 

z d a n i e m 

E K S P E R T A 

Czym kierować się podczas doboru mocy pompy? Czy 

zastosowanie sprężarki inwerterowej może pomóc 

w zniwelowaniu błędów doboru urządzenia? 

Artur Radomski, Product Manager z firmy NABILATON Sp. z o.o. 

Obecnie każdy typ budynku może być ogrzewany przez 

pompę ciepłą. Są one czasem jedynym rozwiązaniem dla inwestorów 

ponieważ nie wymagają doprowadzenia dodatkowego 

medium do budynku i spełnienia szeregu wymagań 

dotyczących bezpieczeństwa jak w przypadku ogrzewania 

gazem czy olejem. Aby optymalnie dobrać moc pompy ciepła 

przede wszystkim należy zwrócić uwagę na: 

• zapotrzebowanie cieplne obiektu, 

• rodzaj i instalacje jakie będzie zasilać pompa ciepła: c.o., 

c.w.u. czy ciepło technologiczne, 

• temperaturę zasilania systemu grzewczego, 

• moc dolnego źródła ciepła. 

Zastosowanie technologii inwerterowej ma na celu dostosowanie 

pracy urządzenia do rzeczywistego zapotrzebowania 

na ciepło, co w efekcie zwiększa efektywność energetyczną 

oraz na warstwowym podgrzewaniu 

c.w.u. w zasobniku. 

Coraz większą popularność zyskują 

pompy kompaktowe, czyli odpowiadające 

za funkcję c.o., jak i przygotowania 

c.w.u., tzn. posiadające wbudowany 

zbiornik c.w.u. – producenci oferują 

urządzenia o coraz mniejszych rozmiarach, 

które inwestor z powodzeniem 

zmieści w kuchni czy niewielkim pomieszczeniu 

gospodarczym. Wydajność 

grzewcza wynosi zazwyczaj od 4 do 

16 kW, a pojemność zbiorników od 160 

do nawet 300 l. Gruntowa kompaktowa 

pompa ciepła zasila jednocześnie kilka 

punktów poboru, odpowiada więc 

na potrzeby kilkuosobowej rodziny. 

Sterowanie przez internet 

Współpraca pomiędzy gruntową pompą 

ciepła a pozostałymi urządzeniami 

odbywa się dzięki specjalnym regulatorom 

i sterownikom. Mogą one m.in. 

kontrolować wykorzystywanie prądu 

fotowoltaicznego do zasilania pompy 

ciepła czy jednocześnie tak sterować 

pracą układu fotowoltaicznego, aby 

część prądu zasilała w tym samie czasie 

pompę i rekuperator. 

Znacznie więcej funkcjonalności mają 

również panele sterowania. Do standardu 

należy już oczywiście duży, intuicyjny 

wyświetlacz z prostym w obsłudze 

menu. Panel umożliwia programowanie 

pracy urządzenia w kilku wybranych 

trybach, np. dostosowanym do tańszej 

taryfy. Co interesujące, standardowe parametry 

mogą być zadawane nie tylko 

z poziomu pompy, ale także instalowane 

z pamięci przenośnej za pomocą 

portu USB. Za pomocą panelu sterującego 

ustawiamy temperaturę wody 

użytkowej, wody basenowej, programujemy 

system solarny, a nawet wentylację, 

nie mówiąc już o załączeniu opcji 

chłodzenia pasywnego. Możliwa jest 

także współpraca z siecią elektroenergetyczną, 

a prawdopodobnie wkrótce 

także: dostosowanie pracy pompy 

do chwilowych cen energii elektrycznej 

pracy. Najczęściej popełnianym błędem jest dobranie zbyt 

małego urządzenia, co powoduje, że urządzenie inwerterowe 

traci swoje właściwości. Zapotrzebowanie jest tak duże, 

że sprężarka w momencie załączenia bardzo szybko wchodzi 

na maksymalną wydajność i w końcowym efekcie pracuje 

jak klasyczne urządzenie włącz-wyłącz. Zalecam również 

sprawdzić wielkość przepływu wody grzewczej przez pompę 

ciepła, ponieważ zbyt duży przepływ będzie powodował podobne 

efekty. 

Firma Nabilaton posiada urządzenia serii ENX i GSP ze sprężarkami 

w technologii inwerterowej. Dodatkowo gruntowe 

pompy ciepła GSP posiadają technologię zatopionego wymiennika, 

która zwiększa sprawność wymiany ciepła. Technologia 

ta pozwala na zmniejszenie wielkości kolektorów 

o ponad 30% oraz zwiększa oszczędność eksploatacji pompy 

ciepła o 12% w porównaniu do standardowych urządzeń. 

poprzez automatyczne skomunikowanie z siecią (rozwiązanie 

testowanie obecnie w Szwecji). 

Interesującą ciekawostką są z kolei QR Cody na obudowie 

pompy lub w menu sterownika,, które wystarczy zeskanować 

za pomocą specjalnej aplikacji na smartfonie, aby 

odczytać informacje o numerze seryjnym, roku produkcji 

i innych ważnych danych urządzenia. Dzięki temu bez 

problemu zdobędziemy informacje, np. w przypadku pilnej 

potrzeby skontaktowania się serwisem. 

Oczywiście, dalej rozwijana jest technologia zdalnego 

sterowania pompą ciepła – przez internet, sieć GMS, jak 

również systemy BMS. Producenci tworzą nowe programy 

umożliwiające zewnętrzną komunikację. Oznacza to, 

że gruntowa pompa ciepła może być jednocześnie włączona 

do sieci internetowej, jak i „chmury” obliczeniowej 

producenta, co pozwala na komunikację z innymi urządzeniami 

elektronicznymi, które też mają dostęp do „chmury”, 

jak nawet termostaty grzejnikowe czy też systemy 

grzewcze pozostałych producentów. Programiści, mając 

dostęp do danych w „chmurze”, mogą na ich podstawie 

zaprojektować własną aplikację, która odpowie na indywidualne 

potrzeby grzewcze danego budynku, np. siedziby 

firmy. Można śmiało przewidywać, że o skomunikowaniu 

z urządzeniami mobilnymi oraz intuicyjnych w obsłudze 

i atrakcyjnych wizualnie aplikacjach, usłyszymy jeszcze nie 

raz w kolejnych latach. 

Wszystko idzie więc w kierunku prostszej, odbywającej się 

w zasadzie poza użytkownikiem obsłudze. Prostszy jest też 

proces rozruchu systemu – instalator nie musi już wykonywać 

optymalizacji i regulacji pracy pompy, urządzenie 

automatycznie dostosuje parametry pracy do wymagań 

instalacji. Nie musimy się jednak obawiać: montaż urządzenia 

to już trudniejsze zadanie, nic więc nie zastąpi doświadczonego 

instalatora. 



NIBE-BIAWAR, Viessmann, Zymetric, Stiebel Eltron, Danfoss 

Konsultacja merytoryczna: 

dr inż. Małgorzata Smuczyńska, menedżer ds. marki NIBE 

Fot. Stiebel Eltron 

Fot. 3. Tylko w kotłowni lub w pomieszczeniu gospodarczym? 

Niekoniecznie. Pompy ciepła wyglądem nie różnią się od 

innych sprzętów gospodarstwa domowego. 

REKLAMA 

32 Fachowy Instalator 3 2015 Fachowy Instalator 3 2015 33 

pompa ciepła_87.5x233_fachowy.indd 1 06/05/15 14:04

R. NA RYNKU 

NA RYNKU R. 

Przegląd central wentylacyjnych z odzyskiem ciepła 

Producent 

ALNOR 

SYSTEMY WENTYLACJI SP. Z O.O. 

ALNOR 

SYSTEMY WENTYLACJI SP. Z O.O. 

Model HRU-MinistAIR HRU-ERGO-1000 


DAIKIN DAIKIN EKOKLIMAX 

D-AHU PROFESSIONAL D-AHU ENERGY RO-500-SPE-2R 

Przeznaczenie (maksymalna 

powierzchnia budynku) [m 2 ] 

200 500 

Rodzaj wymiennika ciepła Przeciwprądowy Przeciwprądowy 

Maksymalny przepływ objętościowy 

powietrza nawiewanego [m 3 /h] 

470 1000 

1.100 ÷ 124.000 1.500 ÷ 70.000 300 

Chłodnice/nagrzewnice: DX, CW, elektryczne, wodne, parowe Odzysk: wymiennik krzyżowy, rotor (odzysk 

ciepła, wilgoci) ze stałą i zmienną prędkością obrotową, wymiennik glikolowy 

2 wymienniki obrotowe 

124.000 70.000 790 (0 Pa sprężu) 


powietrza wywiewanego [m 3 /h] 

470 1000 

124.000 70.000 790 (0 Pa sprężu) 

Spręż dyspozycyjny nawiewu [Pa] 425 100 

Spręż dyspozycyjny wywiewu [Pa] 425 100 

Stopień odzysku ciepła [%] 95% wg EN 308 – TUV SUD 77 

Rodzaj dmuchaw promieniowy promieniowy 

Maksymalny pobór mocy 

wentylatorów [A] 

1,54 2,1 

Pokrywamy potrzeby wszystkich aplikacji bytowych i przemysłowych 416 

Pokrywamy potrzeby wszystkich aplikacji bytowych i przemysłowych 416 

Płynna regulacja 81 

Wentylatory EC komutowane elektronicznie z wbudowanym falownikiem i sterownikiem, wentylatory 

z napędem bezpośrednim , pasowym, z łopatkami pochylonymi do przodu lub do tyłu 

Uzależniony od zastosowanych wentylatorów, prędkości przepływu, wyposażenia centrali, oporów centrali 

i instalacji 

EC 

2,7 

Wymiary (bez króćców 

przyłączeniowych) 

Długość (głębokość) x 

Szerokość x Wysokość [mm] 

610x710x725 

1322x1134x388 

Zmienne wymiarowanie tzw. Variable Dimensioning TM, teoretycznie nieskończona liczba konfiguracji 

w krokach przyrostu szerokości i wysokości o 1 cm. 

875x1350x410 

Waga [kg] 41 83 

Wynikowa, w zależności od aplikacji i założeń projektowych 79 

Średnica króćców wentylacyjnych 

[mm] 

160 250 

Wynikowa, w zależności od aplikacji i założeń projektowych 

375x350 

Rodzaj zabezpieczenia przed 

zamarzaniem 

Obniżenie prędkości obrotowej wentylatora nawiewnego lub dołączenie 

nagrzewnicy wstępnej (opcja) 

Automatyczny, wysterowanie strumieni 

przepływu powietrza 

Zabezpieczenie elektryczne 

Nie wymagane 

Poziom hałasu [dB] 48 38 

Zredukowany przez zastosowanie wbudowanych tłumików dźwięku 60 

Zintegrowany bypass [tak/nie] tak tak 

Dostępny 

Nie wymagane 

Możliwości sterowania 

Załączony kontroler: zegar tygodniowy, regulacja prędkości 

wentylatorów, funkcja „boost” – zwiększenie prędkości obrotowej 

wentylatorów, ostrzeżenia (wymiana filtrów, awaria wentylatora, 

awaria nagrzewnicy wstępnej, awaria nagrzewnicy), blokada przed 

dziećmi, zabezpieczenie przed zamarzaniem, funkcja Modbus, funkcja 

rejestrowania, czujnik VOD (opcja), by-pass 

Kalendarz, strumienie przepływu powietrza, regulacja pracy 

bypass 

Automatyka typu PLUG&PLAY: Panel sterowania, zaawansowany układ mikroprocesorowy, 

centralna automatyka zintegrowana z agregatami skraplającymi (ERQ / VRV) lub systemami 

wody lodowej. Możliwość podłączenia do systemu BMS. 

Czujniki temperatury, wilgotności, jakości powietrza oraz siłowniki, presostaty itp. 

Wszystko zainstalowane, okablowane i przetestowane fabrycznie. 

Płynna regulacja odzysku, sterowanie wydajnością, temperaturą 

nawiewu lub w pomieszczeniu, programator czasowy, 2 styki do 

sterowania zewnętrznego, 

Cechy charakterystyczne Wysoki odzysk ciepła, Wydajny wymiennik, niskie koszty eksploatacji 

Wyposażenie opcjonalne Nagrzewnice elektryczne, czujnik CO lub czujnik jakości powietrza Nagrzewnica 

Cena katalogowa netto 6 052,26 zł 7 458,31 zł 

1.Variable Dimensioning TM – zmienne wymiarowanie obudów, 2.Możliwość zastosowania najbardziej 

wydajnych i energooszczędnych wentylatorów typu EC, 3.Certyfikat EUROVENT i wysokie sklasyfikowanie 

w poszczególnych grupach,4.Automatyka typu PLUG&PLAY- wszystko zainstalowane fabrycznie, brak 

ingerencji do wnętrza centrali + łatwość podłączenia urządzeń peryferyjnych (agregatów skraplających /ERQ, 

VRV/, chillerów), 5.Tzw. Pakiet Świeżego Powietrza (TOTAL SOLUTION),6.Przyjazny program doboru central, 

w szybkim czasie przekształcający dobór na wyczerpującą ofertę. 

Profile Thermal Break z podwójną „płetwą”, Zabezpieczenie przed zamarzaniem, Presostaty różnicy 

ciśnień, Osłony napędów wentylatorów i przepustnic, Aluminiowy dach, Filtry absolutne, węglowe, 

Okna inspekcyjne. 

Uzależniona od wielkości, wyposażenia i konfiguracji, atrakcyjna, szczególnie w pakiecie PLUG&PLAY z agregatami 

skraplającymi lub chillerami DAIKIN 

Wysokość centrali tylko 41 cm, centrala podwieszana bez konieczności 

odprowadzania skroplin, brak szronienia wymiennika 

odzysku 

Kanałowa nagrzewnica elektryczna, nagrzewnica wodna, chłodnica 

wodna lub freonowa, przepustnice, kształtki na króćce okrągłe, 

sterownik grupowy EkoTouch, moduły do komunikacji zewnętrznej 

(Ekozefir mobile, moduł BMS LonWorks, BACnet lub Modbus) 

12 420,00 zł 


R. NA RYNKU 

NA RYNKU R. 


Producent FRAPOL FRAPOL 

HELIOS / ISTPOL SP. Z O.O.; 

EL-TEAM SP. Z O.O. 


HELIOS / ISTPOL SP. Z O.O.; 

EL-TEAM SP. Z O.O. 

KLIMOR SA 

KLIMOR SA 

Model OnyX Dream 400 OnyX Passiv P650 

KWL EC 220 D (L &R), (Nr kat.: 4226 i 4227) KWL EC 300 W ET (L &R), (Nr kat.: 4233 i 4235) 

KCX-500 

KCO-800 



Rodzaj wymiennika ciepła Przeciwprądowy - RecAir Przeciwprądowy - RecAir 



490 800 

Krzyżowo – przeciwprądowy, 

z tworzywa sztucznego, 

Entalpiczny 

245 315 

200 300 

Wysokosprawny 

krzyżowo-przeciwprądowy 

Wymiennik obrotowy 

500 800 



490 800 

245 315 

500 800 

Spręż dyspozycyjny nawiewu [Pa] 0-600 0-500 

Spręż dyspozycyjny wywiewu [Pa] 0-600 0-500 

Stopień odzysku ciepła [%] Do 95% Nominalna sprawność odzysku ciepła 93% (650m 3 /h) 

470 510 

470 510 

90% 116% 

140 130 

140 130 

w 91% w 88% 

Rodzaj dmuchaw EC RadiCal - EBM Papst EC RadiCal - EBM Papst 

Silniki EC, wentylatory promieniowe 

Silniki EC, wentylatory promieniowe 

Promieniowo osiowe z silnikami EC 

Promieniowo osiowe z silnikami EC 



180 W 700 W 

2 x 50 W 2 x 100 W 

2×1,1 A 2×0,93 A 





675x699x735 

1250x550x950 

114x548x236 

711x489x732 

522x712x849 

632x1070x946 

Waga [kg] 48 90 

50 49 

50 88 


[mm] 

160 Króćce prostokątne 350x350 

125 160 

4×Ø160 4×Ø200 


zamarzaniem 

Pierwszy stopień – obniżenie prędkości obrotowej wentylatorów 

Drugi stopień – załączenie wstępnej nagrzewnicy elektrycznej 

Pierwszy stopień – obniżenie prędkości obrotowej wentylatorów 

Drugi stopień – otwarcie przepustnicy by-passu 

Automatyczne zmniejszanie ilości powietrza 

zewnętrznego lub opcjonalnie: nagrzewnica. 

Automatyczne zmniejszanie ilości powietrza 

zewnętrznego lub opcjonalnie: nagrzewnica. 

Bypass, redukcja obrotów wentylatora 

nawiewu 

Redukcja obrotów wentylatora 

nawiewu 

Poziom hałasu [dB] Do 48dB(A)/1m Do 45dB(A)/1m 

Natężenie LPA w odl. 1 m 58 Natężenie LPA w odl. 1 m 45 

44 44 

Zintegrowany bypass [tak/nie] tak tak 

Możliwości sterowania 

Cechy charakterystyczne 

Wyposażenie opcjonalne 

Kontrola wydatku powietrza w trybie ręcznym 

lub automatycznym 

• kontrola temperatury powietrza nawiewanego 

• tygodniowy program nastaw użytkownika 

• współpraca z wymiennikami kanałowymi 

• funkcja szybkiego przewietrzenia 

• sterowanie pracą GWC 

• sterowanie pracą by-passu 

Centrala w wersji stojącej z możliwością zawieszenia na ścianie. 

Obudowa wykonana jest z blachy lakierowanej proszkowo, wzbogaconej 

o elementy z wysokiej jakości tworzywa sztucznego. 

Za izolację termiczną i akustyczną odpowiada wełna mineralna 

o wysokiej gęstości. 

• Nagrzewnica wodna, elektryczna - chłodnica wodna, freonowa 

• moduł sterowania CO2 - przepustnica okapu 

• przepustnica GWC 

Kontrola wydatku powietrza w trybie ręcznym 

lub automatycznym 

• kontrola temperatury powietrza nawiewanego 

• tygodniowy program nastaw użytkownika 

• współpraca z wymiennikami kanałowymi 

• funkcja szybkiego przewietrzenia 

• sterowanie pracą GWC 

• sterowanie pracą by-passu 

• Duża powierzchnia wymiennika rekuperatora pozwala uzyskać 

sprawność wymiany ciepła 93% 

• Ściany obudowy od strony zewnętrznej i wewnętrznej odporne 

na wodę morską i basenową 

• Podwójny bypass letni 

• Nagrzewnica wodna, elektryczna - chłodnica wodna, freonowa 

• moduł sterowania CO2 - przepustnica okapu 

• przepustnica GWC 

Cena katalogowa netto 7100 zł 9200 zł 

tak 

Prostym regulatorem, regulatorem LCD, lub 

w przeglądarce (aplikacji) EasyControls 

Centrala sufitowa, do wentylacji budynków 

mieszkalnych i mieszkań. Certyfikat zgodności 

ze standardem domu pasywnego. Wyposażone 

w system Helios easyControls, innowacyjną 

koncepcję łatwego sterowania z poziomu przeglądarki 

po włączeniu się do sieci. Oszczędne 

wentylatory w technologii EC oraz dowolną 

regulację strumienia powietrza. 

Nagrzewnice, czujniki: CO2, VOC, wilgoci. 

Podłączenie KNX 

tak 

Prostym regulatorem, regulatorem LCD, lub 

w przeglądarce (aplikacji) EasyControls 

Kompaktowe urządzenie z odzyskiem ciepła, 

do wentylacji budynków mieszkalnych 

i mieszkań. Certyfikat zgodności ze standardem 

domu pasywnego. Wyposażone w system 

Helios easyControls, innowacyjną koncepcję 

łatwego sterowania z poziomu przeglądarki po 

włączeniu się do sieci. Do wyboru sprawny wymiennik 

z tworzywa sztucznego lub wymiennik 

entalpiczny z funkcją odzyskiwania wilgoci. 

Oszczędne wentylatory w technologii EC oraz 

dowolną regulację strumienia powietrza. 

Nagrzewnice, czujniki: CO2, VOC, wilgoci. 

Podłączenie KNX 

tak 

Zewnętrzny panel sterujący. Zintegrowana 

automatyka.Płynne sterowanie 

wentylatorami, przepustnicą bypassu, 

płynne sterowanie grzałką elektryczną 

oraz GWC, nagrzewnicą elektryczną 

wstępną i nagrzewnicą/chłodnicą 

wodną wtórną 

Kompaktowa centrala wentylacyjna 

z wysokosprawnym wymiennikiem 

do odzysku ciepła i szerokim zakresem 

możliwości automatyki 

i sterowania. 

Nagrzewnice wodne i elektryczne 

kanałowe, przepustnice odcinające. 

tak 

Zewnętrzny panel sterujący. Zintegrowana 

automatyka. Płynne sterowanie 

wentylatorami, wymiennikiem obrotowym, 

płynne sterowanie grzałką 

elektryczną oraz GWC, nagrzewnicą 

elektryczną wstępną i nagrzewnicą/ 

chłodnicą wodną wtórną 

Kompaktowa centrala wentylacyjna 

z obrotowym wymiennikiem 

do odzysku ciepła i szerokim 

zakresem możliwości automatyki 

i sterowania. 

Nagrzewnice wodne i elektryczne 

kanałowe, przepustnice odcinające. 

8 000 zł 11 800 zł 


R. NA RYNKU 

NA RYNKU R. 


Producent SALDA VENT-AXIA Pro-Vent Systemy Wentylacyjne 

Model RIS 150 P EKO KINETIC B PLUS MISTRAL PRO 400 EC 


Pro-Vent Systemy Wentylacyjne Zehnder Zehnder 

MISTRAL P 1100 EC ComfoAir 200 Luxe VV ComfoAir 450 Luxe VV 



100 200 do 200 

do 400 do 100 do 230 

Rodzaj wymiennika ciepła Przeciwprądowy Przeciwprądowy Przeciwprądowy 

Krzyżowy Wymiennik krzyżowo-przeciwprądowy Wymiennik krzyżowo-przeciwprądowy 





180 425 450 

180 425 450 

1200 255 450 

1200 255 450 

Spręż dyspozycyjny nawiewu [Pa] 100 100 330 

Spręż dyspozycyjny wywiewu [Pa] 100 100 290 

Stopień odzysku ciepła [%] > 90% (180 m 3 /h) > 90% (350 m 3 /h) 95% 

Rodzaj dmuchaw EC EC Dmuchawy dwustronnie ssące EC 

420 200 Pa przy 200m 3 /h 200 Pa przy 450m 3 /h 

420 200 Pa przy 200m 3 /h 200 Pa przy 450m 3 /h 

77% dla pow. wilgotnego Do 95% Do 95% 

Promieniowe Radical EC Wentylatory EC z silnikami prądu stałego Wentylatory EC z silnikami prądu stałego 



1 1 2 x 1,8 

2 x 2,5 1,1 1,73 





850x500x263 785x632x526 500x940x540 

1030x980x460 

szerokość 535 

wysokość 1108 

głębokość 315 

szerokość 725 mm 

wysokość 800 mm 

głębokość 569 mm 

Waga [kg] 33 24 45 


[mm] 


zamarzaniem 

160 150 200 

Nag. Wstępna 0..10V (opcja) 

BY-PASS 

Do wyboru: cykliczne wyłączanie nawiewu, 

wbudowana elektryczna nagrzewnica 

wstępna, kanałowa recyrkulacyjna przepustnica 

trójstronna 

Poziom hałasu [dB] 43 54 28 – 52 dB 

Zintegrowany bypass [tak/nie] nie tak tak 

62 30 47 

315 4 x DN 125 4 x DN180 

Do wyboru: cykliczne wyłączanie nawiewu, 

elektryczna nagrzewnica wstępna ( opcja), 

kanałowa recyrkulacyjna przepustnica trójstronna (opcja) 

31-61 dB 

Nagrzewnica wstępna 

Powietrze wywiewane: 30 dB(A) / 57 dB(A) 

Powietrze nawiewane: 36 dB(A) / 73 dB(A) 

Nagrzewnica wstępna 

Powietrze wywiewane: 28 dB(A) / 60 dB(A) 

Powietrze nawiewane: 34 dB(A) / 74 dB(A) 

nie tak tak 

Możliwości sterowania tak tak 

Rozbudowane, procesorowe sterowniki 

z wbudowanymi programami do wyboru, 

płynne sterowanie pracą wentylatorów EC 

Regulatory manualne, regulatory 

cyfrowe z programowalnymi trybami pracy 

ComfoAir 200 Luxe VV sterowany jest za pomocą 

sterownika ComfoSense 

ComfoAir 450 Luxe VV sterowany jest za pomocą 

sterownika ComfoSense lub panelu CC Luxe 

Cechy charakterystyczne 

Podwieszana 

Zabudowany sterownik 

z harmonogramem pracy 

• Lekka i wygodna w montażu, 

• cicha praca wentylatorów, 

• przystosowana do współpracy 

z płytowym GWC, 

• niski pobór energii, 

• ekonomiczny system rozmrażania 

• Kompaktowa centrala podwieszana, 

• lekka i łatwa do zabudowy, 

• opatentowana konstrukcja rekuperatora, 

• dobra skuteczność wymiany ciepła, 

• duże wymienne fitry 

Jednostka ComfoAir 200 Luxe VV firmy Zehnder jest 

centralnym, kompaktowym urządzeniem wentylacyjnym 

z odzyskiem ciepła wraz z wbudowanym by-passem 

i nagrzewnicą wstępną. Możliwy montaż na ścianie, 

jak również pod sufitem. 

Jednostka ComfoAir 450 firmy Zehnder jest centralnym, 

kompaktowym urządzeniem wentylacyjnym z odzyskiem 

ciepła wraz z wbudowanym by-passem i nagrzewnicą 

wstępną. Jednostka w wersji Luxe współpracuje 

z GWC oraz z jednostką chłodzącą ComfoCool 

Wyposażenie opcjonalne Regulator (40€) Sterownik radiowy (90€) 

Elektryczna nagrzewnica wtórna, wodna 

nagrzewnica, przepustnica trójstronna 

Elektryczna nagrzewnica wtórna, wodna nagrzewnica, 

przepustnica trójstronna 

Sterowanie bezprzewodowe RFZ 

wymiennik entalpiczny 

Wymiennik entalpiczny, Sterowanie bezprzewodowe, 

Czujnik CO 2 

, Czujnik HR 

Cena katalogowa netto 920 € 1230 € 6950 zł + sterowanie 

11 300 zł + sterowanie 

7999 zł 

+ panel obsługowy ComfoSense 923 zł 

12 130 zł 

+ panel obsługowy ComfoSense 923 zł 


w. wentylacja i klimatyzacja 

wentylacja i klimatyzacja w. 

PROMOCJA 

Centrala wentylacyjna 

bez tajemnic 

– czyli na co zwracać uwagę 

podczas zakupu 

Współczesne budownictwo i rozwój technologii sprawiają, że nikt nie 

ma już złudzeń co do skuteczności wentylacji grawitacyjnej. Dziś takie 

rozwiązanie jest po prostu niewystarczające, zwłaszcza, gdy mowa 

o budynkach energooszczędnych. Zdaniem ekspertów nie ma na rynku 

alternatywy lepszej, niż wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna 

(potocznie zwana rekuperatorem). Aby jednak dokonać właściwego 

wyboru rekuperatora, zawsze najlepiej poradzić się eksperta. 

Rzut oka na dostępne w branży wentylacyjnej 

rozwiązania wystarczy, by zorientować 

się, że wybór rekuperatorów 

jest olbrzymi, a laikowi w tej dziedzinie 

trudno rozeznać się w gąszczu informacji 

(nierzadko prezentowanych w stylu 

marketingowo-promocyjnym, w którym 

pewne fakty się wyolbrzymia, inne 

zaś przemilcza). Jak się w tym połapać, 

by wybrać taką centralę wentylacyjną, 

która będzie dla nas najlepsza, tzn. 

spełni wszystkie wymagania, a jednocześnie 

nie będzie przeinwestowana 

i niedopasowana do kubatury budynku 

i osób w nim przebywających? Na jakie 

parametry przede wszystkim zwracać 

uwagę? Czym kierować się przy zakupie 

oprócz ceny? 

Jest kilka wyznaczników dobrego sprzętu 

w tej branży. 

Ważne są skuteczność i niezawodność 

działania oraz względy ekonomiczne 

–cena zakupu, odzysk ciepła, koszty 

eksploatacji (na które składają się m.in. 

wymiana filtrów, naprawy i serwis). 

Atutem są certyfikaty pozwalające np. 

na zastosowanie central w budynkach 

energooszczędnych i pasywnych, których 

właściciel chce ubiegać się w NFOŚ 

o dofinansowanie kosztów kredytu 

na jego budowę 

Przeanalizujmy, co tak naprawdę oznaczają 

te parametry i na czym można 

oraz warto zaoszczędzić. 

Odzysk ciepła ważny, 

ale to nie wszystko! 

Kupując centralę często patrzymy tylko 

na odzysk ciepła. Jest to sprawa ważna, 

ale nie dajmy się zwariować. Za bardzo 

skuteczne uznawane są centrale przeciwprądowe, 

jednak czy jest tak naprawdę, 

to w dużym stopniu zależy od 

konstrukcji wymiennika i jego wielkości 

w stosunku do ilości wymienianego powietrza. 

Sprawność temperaturowa centrali 

wentylacyjnej określa, ile ciepła można 

maksymalnie odzyskać z powietrza usuwanego. 

I tak na przykład dobra centrala 

z wymiennikiem krzyżowym zapewnia 

sprawność temperaturową 65-80% 

(z uwzględnieniem wilgoci powietrza). 

Maksymalny odzysk mogą też zapewniać 

produkowane przez Pro-Vent 

centrale z wymiennikiem przeciwprądowym 

lub duo, to znaczy takie, które 

posiadają dwa wymienniki krzyżowe. 

Obydwa typy wymienników mogą zapewnić 

odzysk ponad 90% przy standardowej 

wilgotności domu. 

Zwracajmy uwagę też na to, czy wybrana 

przez nas centrala posiada bypass, 

czyli obejście wymiennika, a jeśli tak, 

to czy nie jest to bypass jedynie w formie 

częściowej. Jest to ważne szczególnie 

latem, gdy nie jest wymagany 

odzysk ciepła. Jeśli bypass jest jedynie 

częściowy, to tylko połowa powietrza 

Fot. Pro-Vent 

Fot.: ©Fotolia 

Fot. 1. Centrala wentylacyjno-grzewcza MIstral MAX 400. 




PROMOCJA 

Fot. 2. Centrala wentylacyjna MISTRAL PRO 600. 

omija wymiennik, a druga przechodzi 

przez rekuperator i jest niepotrzebnie 

ogrzewana. Przez to niemożliwe jest 

na przykład schłodzenie domu w letnią 

noc. Częściowy bypass będzie też przeszkodą 

w przypadku recyrkulacyjnego 

rozmrażania wymiennika ciepła. 

Pamiętajmy także o tym, że nawet najskuteczniejsza 

centrala wentylacyjna 

nie spełni swojej funkcji, jeśli cała instalacja 

nie będzie dobrze zaizolowana 

cieplnie. Przy braku ocieplenia duża 

część odzyskanej energii w rekuperatorze 

po prostu „ucieknie” po drodze 

do nawiewników. Niemałe znaczenie 

ma też szczelność samego budynku 

względem otoczenia zewnętrznego. 

Pamiętajmy więc o tym, by inwestując 

w wentylację nie zaniedbać właściwego 

ocieplenia kanałów, które zagwarantuje 

ekonomiczność systemu i jego skuteczną 

pracę. 

Centrala w połączeniu 

z gruntowym wymiennikiem ciepła 

Na sprawność odzysku ciepła centrali 

wentylacyjnej ma wpływ kilka czynników. 

Jest to np. wspomniana sprawność 

Fot. Pro-Vent 

temperaturowa rekuperatora, straty cieplne 

kanałów instalacji oraz zbilansowanie 

nawiewu i wywiewu, o które musimy 

dopytać instalatora po wykonaniu instalacji. 

Dodatkowe znaczne oszczędności 

i poprawę mikroklimatu w pomieszczeniu 

można też wygenerować poprzez 

instalację centrali, która współpracuje 

z płytowym gruntowym wymiennikiem 

ciepła PROVENT- GEO. W takim połączeniu 

powietrze nawiewane zimą do pomieszczeń 

jest już wstępnie ogrzane. 

Trzeba wiedzieć, że różnice temperatur pomiędzy 

powietrzem usuwanym z pomieszczeń 

w sezonie zimowym a powietrzem 

nawiewanym w układzie z wydajnym płytowym 

gruntowym wymiennikiem ciepła 

PROVENT-GEO oraz centralą o wysokiej 

sprawności temperaturowej MISTRAL PRO 

są minimalne (∆t = 1÷2°C). Gwarantuje 

to wysokie oszczędności na ogrzewaniu 

pomieszczeń i stabilną pracę urządzeń 

grzewczych w ciągu całego sezonu. 

Przy wyborze centrali wentylacyjnej 

do współpracy z GWC należy też 

zwrócić uwagę na spręż dyspozycyjny 

przy nominalnym strumieniu powietrza. 

Co to oznacza? 

Każdy z zastosowanych wymienników 

gruntowych generuje większe bądź 

mniejsze opory dla przepływającego powietrza. 

Wydatek centrali oraz jej spręż 

dyspozycyjny musi uwzględniać opory 

GWC, aby zapewnić dostarczenie wymaganego 

strumienia powietrza wentylacyjnego. 

Ostatecznie gwarancją skutecznej 

i wydajnej pracy instalacji z GWC 

jest wybór efektywnego wymiennika 

gruntowego i dobór centrali wentylacyjnej 

dedykowanej do pracy z danym wymiennikiem 

gruntowym. W ofercie Pro- 

-Vent jest to np. centrala MISTRAL PRO 

z płytowym wymiennikiem gruntowym 

PROVENT-GEO. Zaprojektowane do wzajemnej 

współpracy urządzenia zapewnią 

najbardziej optymalny i energooszczędny 

tryb pracy. 

Wydajne centrale bez szronu 

Kolejnym wyznacznikiem dobrej centrali 

wentylacyjnej jest skuteczny układ 

przeciwzamrożeniowy. Jest to szczególnie 

ważne zimą, gdy podczas mrozów 

dochodzi do szronienia centrali 

z wymiennikami o większym odzysku 

ciepła. Jednak takie układy, choć zapobiegają 

temu niepożądanemu zjawisku, 

z drugiej strony niosą też pewne 

„skutki uboczne”, zmniejszając realną 

sprawność urządzeń (np. w obrotowym 

wymienniku zwalniają jego obroty). Ponadto 

nagrzewnice wstępne generują 

dodatkowe koszty eksploatacyjne. 

Rozwiązaniem optymalnym jest stosowanie 

płytowego gruntowego wymiennika 

ciepła (o małych oporach) 

bądź centrali MISTRAL PRO z dobrze 

zaprojektowanym układem rozmrożeniowym 

. 

W centralach MISTRAL PRO komora 

wentylatora wyrzutowego jest 

zawsze sucha (skropliny gromadzą 

się w innej strefie) dlatego szronienie 

wymiennika jest dużo wolniejsze 

i proces rozmrażania odbywa 

się w cyklach co ok. 50-80 minut. 

W takim przypadku roczny koszt 

energii elektrycznej nagrzewnic 

wstępnych jest 4-6 krotnie niższy 

niż w konkurencyjnych rozwiązaniach. 

W centralach PRO możliwe 

jest też w pełni efektywne rozmrażanie 

recyrkulacyjne dodatkowym 

powietrzem obiegowym i takie rozwiązanie 

cieszy się dużą popularnością 

wśród użytkowników. 

Bezproblemowa i cicha praca 

Cena centrali i odzysk ciepła to jedno, 

pamiętajmy jednak o tym, że wybrany 

przez nas rekuperator musi też być 

opłacalny w dalszej eksploatacji. Co 

z tego, że kupimy tanią centralę, jeśli 

jej podzespoły będą się często psuć, 

generując tym samym niepotrzebne 

koszty, a części eksploatacyjne będą 

drogie? Pamiętając o tym, że centrale 

mają posłużyć przez lata, Pro-Vent stosuje 

w nich specjalne, tanie w porównaniu 

do konkurencyjnych filtry, które 

najlepiej wymieniać co trzy miesiące. 

W efekcie powietrze, jakie dostarczane 

jest do pomieszczeń oraz kanały pozostają 

czyste, a wentylatory pracują bezawaryjnie. 

Często zaniedbywanym aspektem, którego 

po prostu nie uwzględnia się podczas 

zakupu centrali, jest też hałas. Dopiero 

w trakcie użytkowania okazuje się, 

że był to duży błąd. Tymczasem centrala 

po prostu musi cicho pracować. 

Oferowana przez Pro-Vent centrala MI- 

STRAL 400 emituje hałas przy normalnej 

pracy na poziomie 27-51 dBA, co przy 

dobrze wygłuszonej i skonfigurowanej 

instalacji wentylacyjnej czyni ją prawie 

niesłyszalną podczas normalnej eksploatacji. 

Jest to nie do przecenienia, 

o czym dobrze wiedzą ci klienci, którzy 

na co dzień w swoich domach słyszą 

nieprzerwany szum głośnych central. 

Ważną kwestią jest zastosowana w wybranym 

przez nas urządzeniu automatyka. 

Dzięki przemyślanym przez producenta 

rozwiązaniom w tym zakresie 

zyskujemy np. możliwość ustawiania 

programów tygodniowych, zapisywania 

własnych programów, ustawiania 

stref pracy czy zredukowania wentylacji, 

kiedy wychodzimy z domu. Te elementy 

są niezwykle istotne, bo przyczyniają się 

dodatkowo do oszczędności zużywanej 

energii. Dlatego Pro-Vent proponuje 

do swoich urządzeń zaawansowane 

sterowniki procesorowe, które pozwalają 

na zapisywanie własnych programów 

pracy centrali stworzonych przez użytkownika. 

Ponieważ nie każdy użytkownik czuje 

się pewnie w takich „technicznych” 

aspektach obsługi i nie chce samodzielnie 

zapisywać własnych programów, 

ma do dyspozycji wbudowane programy 

tygodniowe. 

Oferowane przez Pro-Vent różne typy 

centrali, różne rodzaje wymienników 

ciepła i kilka rodzajów sterowników 

Fot. 3. 

Fot. 4. 

Montaż gruntowego wymiennika ciepła PROVENT GEO. 

Centrala wentylacyjna MISTRAL PRO w instalacji 

sprawiają, że klient – z pomocą fachowego 

personelu firmy – może dobrać 

rekuperator do swoich potrzeb. 

Zapewnione przez instalatora poprawne 

zaprojektowanie układu wyjściowego połączone 

z mądrą eksploatacją użytkownika 

dają gwarancję satysfakcji z właściwie 

działającego systemu wentylacji. 

• 

Fot. Pro-Vent 

Fot. Pro-Vent 




Wentylatory 

promieniowe 

Wentylator jest maszyną przepływową przeznaczoną do transportowania 

powietrza z otoczenia do pomieszczenia lub odwrotnie. 

Transportowane mogą być również inne gazy przez urządzenia technologiczne. 

W wentylatorze przyrost ciśnienia statycznego ze strony 

ssawnej jest większy niż ze strony tłocznej (nie przekracza 13 kPa). 

Cała energia gazu jest zawarta w jej składowej kinetycznej. 

Jeden z podziałów wentylatorów 

dzieli je uwzględniając 

cechy konstrukcyjne. I tak też 

w tym przypadku zastosowanie 

znajdują urządzenia osiowe, promieniowe, 

osiowo-akcyjne oraz 

diagonalne. Wentylatory osiowe mogą 

przybrać postać urządzeń śmigłowych, 

normalnych, a także przeciwbieżnych. 

Z kolei wentylatory promieniowe obejmują 

urządzenia normalne, bębnowe 

oraz poprzeczne. 

Fot. 1. Wentylatory promieniowe obejmują urządzenia normalne, 

bębnowe oraz poprzeczne. 

Fot. Uniwersal 

Wentylatory promieniowe 

normalne 

Wentylatory promieniowe normalne 

produkuje się w różnych wielkościach. 

W kontekście wydajności (Q) zazwyczaj 

dostępne są urządzenia w zakresie 

od 0,05 do 300 [m3/s]. Z kolei spiętrzenie 

całkowite (Δp) osiąga od 200 

do 13000 [Pa]. Nie mniej ważna jest 

również sprawność (η) wentylatorów 

promieniowych normalnych wynosząca 

0,55 do 0,9. 

Jak zatem wygląda budowa wentylatorów 

tego typu? Urządzenia konstrukcją 

są zbliżone do dmuchawy lub sprężarki 

promieniowej. Kluczowe miejsce 

zajmuje konstrukcja kierownicy lub 

jej całkowity brak przez co zyskuje się 

wysoki udział energii kinetycznej w całkowitej 

energii gazu. Gaz odbiera energię 

na promieniowym kierunku przepływu. 

W pierwszej kolejności napływ 

do wentylatora i wirnika ma charakter 

osiowy po czym w komorze wlotowej 

wirnika jest zamieniany na promieniowy. 

Gaz niezawirowany wpływa 

do odśrodkowego wirnika, gdzie pomiędzy 

średnicą wlotową a wylotową 

występują różne prędkości obwodowe. 

W efekcie powstaje efekt odśrodkowy, 

który odpowiada za przyrost ciśnienia. 

Należy podkreślić, że takie zjawisko nie 

występuje w przypadku wentylatorów 

osiowych. To właśnie efekt odśrodkowy 

odpowiada za wytworzenie wzrostu 

ciśnienia. 

Wentylatory promieniowe normalne 

to najczęściej występująca konstrukcja 

wentylatorów promieniowych. 

Stanowią one nieodzowny element 

urządzeń klimatyzacyjnych ze względu 

na równoczesny strumień wypływający 

z ramki wylotowej obudowy 

oraz niski poziom hałasu. 


bębnowe 

Warto zwrócić uwagę na wentylatory 

promieniowe bębnowe, w których 

zastosowanie znajduje wentylator 

o dużej szerokości wirnika. 

Szerokość wirnika w wentylatorach 

tego typu zazwyczaj jest dwukrotnie 

większa od jego średnicy. Tym 

sposobem zyskuje się wysoką wydajność 

przy stosunkowo niewielkich 

gabarytach. Jednak w efekcie 

sprawność wentylatora jest niska. 

Wydajność (Q) wentylatorów promieniowych 

bębnowych wynosi 

od 0,3 do 30 [m3/s], przy spiętrzeniu 

zwrotnym (Δp) 200 - 13500 [Pa] 

i sprawności (η) od 0,3 do 07. 


poprzeczne 

W wentylatorach poprzecznych powietrze 

przepływa w poprzek wirnika. 

Fot. 2. 

Powietrze do urządzenia wpływa w obszarze 

ssawnym, przepływa przez jego 

wnętrze, po czym zostaje wyrzucone 

w obszarze tłocznym. Powietrze przez 

wirnik przepływa dwukrotnie i dwukrotnie 

jest przyśpieszane. Jako zalety 

wentylatorów tego typu wymienia się 

cichą pracę stąd też zastosowanie bardzo 

często obejmuje urządzenia klimatyzacyjne. 

Wentylatory poprzeczne zazwyczaj 

przybierają postać małych jednostek. 

Ich wydajność (Q) wynosi od 10 

do 30 [m3/s], przy spiętrzeniu całkowitym 

(Δp) 200 do 400 [Pa] oraz sprawności 

(η) 0,3 do 0,55. 

Promieniowe wentylatory poprzeczne 

często uwzględnia się w systemach 

chłodzenia urządzeń. W kontekście 

specyficznej konstrukcji chłodzone 

urządzenie może być umieszczone wewnątrz 

wirnika, dzięki czemu zwiększa 

się skuteczność chłodzenia. 

Z myślą o centralach 

wentylacyjnych 

Specjalne wentylatory promieniowe 

projektuje się z myślą o stosowaniu 

w centralach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. 

Urządzenia tego typu bardzo 

często używane są przy chłodzeniu 

szaf sterowniczych, modułów elektrycznych, 

elementów maszyn, nawiewach 

w procesach technologicznych czy też 

nadmuchach powietrza w kotłach C.O. 

Wentylatory promieniowe do central 

wentylacyjnych bazują na napędzie 

Specjalne wentylatory promieniowe nabyć można z myślą o instalacjach przemysłowych. 

bezpośrednim a wirnik z łopatkami pochylonymi 

do przodu jest zgrzewany ze 

stalowej blachy ocynkowanej. Z kolei 

obudowa niejednokrotnie wykonywana 

jest z aluminium. Takie wentylatory 

zazwyczaj przystosowane są do transportowania 

nieagresywnych i niewybuchowych 

gazów. Istotną rolę odgrywa 

siatka ochronna na wlocie. Napęd stanowi 

asynchroniczny silnik jednofazowy 

220-240 V, 50 Hz z kondensatorem. 

Ważne jest termiczne zabezpieczenie 

uzwojenia przed przeciążeniem. Silniki 

przystosowane są do regulacji prędkości 

obrotowej. 


przemysłowe 

W kontekście przemysłowych wentylatorów 

promieniowych należy zwrócić 

uwagę na wysokoprężne maszyny 

z napędem pasowym. Niektóre modele 

zaprojektowano z myślą o przetłaczaniu 

czynnika obojętnego chemicznie w systemach 

wentylacyjnych i liniach technologicznych 

o temperaturze do 100°C. 

Wentylatory tego typu bardzo często 

znajdują zastosowanie przy przetłaczaniu 

powietrza w urządzeniach, gdzie 

wymaga się dużego ciśnienia przy stosunkowo 

niedużej wydajności. Wentylator 

może pracować zabudowany 

instalacją na wlocie i wylocie lub tylko 

na wlocie lub wylocie. 

Specjalne wentylatory promieniowe 

przeznaczone są do przetłaczania 

powietrza lub innych gazów i par 

Fot. Tywent 




Fot. Venture 

czynnika przepływającego wynosi od -25 

do 60ºC przy temperaturze otoczenia od 

-15 do 40ºC. 

Konstrukcja wentylatorów promieniowych 

w wykonaniu odpornym bazuje na obudowie 

spiralnej, gdzie materiał stanowi stal 

nierdzewna, podobnie jak i wirnik. 

są za sterowanie wentylatorów w oparciu 

o czynniki takie jak temperatura powietrza 

czy też wilgotność. Cykl pracy 

wentylatora może również bazować 

na określonych przedziałach czasowych, 

zdefiniowanych przez użytkownika. 

Fot. Uniwersal 

Fot. 3 Wentylatory promieniowe bardzo często uwzględnia się jako elementy systemów 

transportu pneumatycznego i nadmuchu w kotłach. 

obojętnych z zawartością rozdrobnionych, 

lekkich ciał stałych. Wentylatorów 

tego typu używa się przy transportowaniu 

pneumatycznym trocin i wiórów 

drzewnych, odpadów skórzanych, włókien 

sztucznych, pakuł, paździerzy, wytłoków 

buraczanych, suszu pasz itp. Ważne 

jest aby koncentracja materiału sypkiego 

lub włóknistego nie przekraczała 0,2 kg/ 

m³ przetłaczanego powietrza. 

W warunkach przemysłowych nie obejdzie 

się bez wentylatorów w wykonaniu 

przeciwwybuchowym. Urządzenia tego 

typu mogą bazować na napędzie bezpośrednim. 

Typowy wentylator może 

pracować w temperaturze otoczenia 

mieszczącej się pomiędzy -20 a 40ºC. 

Z kolei temperatura przetłaczanego powietrza 

i medium w postaci gazów, par 

i mgieł wynosi -20 - 60 ºC. Temperatura 

samozapłonu przetłaczanego medium 

to zakres powyżej 200 ºC. 

Specjalne wentylatory nabyć można 

z myślą o transporcie zanieczyszczonego 

powietrza o różnej granulacji 

i koncentracji masowej, począwszy 

od zanieczyszczeń pyłowych, kończąc 

na odpadach zgrubnych w przemyśle 

drzewnym. Urządzenia tego typu to 

wentylatory wysokociśnieniowe z napędem 

pasowym lub bezpośrednim. 

Istotną rolę odgrywają wirniki w łopatkami 

prostymi, samoczyszczące. Obudowy 

zazwyczaj wykonuje się ze stalowej 

blachy stalowej. Wirniki wyważane 

są zgodnie z normą ISO1940. Silnik elektryczny 

to maszyna asynchroniczna, zasilana 

trójfazowo. 

W razie potrzeby zastosować można 

wentylatory promieniowe bazujące 

na wykonaniu kwasoodpornym. Urządzenia 

tego typu znajdują zastosowanie 

w aplikacjach wymagających transportowania 

powietrza zanieczyszczonego 

substancjami żrącymi. Takie wentylatory 

mogą pracować w trybie ciągłym. Należy 

zwrócić uwagę na nieco głośniejszą pracą 

ale wyższy poziom odporności na zanieczyszczenia 

w porównaniu z wentylatorami 

o wirnikach bębnowych. Temperatura 

Automatyka i sterowanie 

wentylatorów 

Najprostsze urządzenia do sterowania 

wentylatorami, stanowią skrzynki zasilające. 

Współpracują one z wentylatorami 

jednobiegowymi, dwubiegunowymi 

oraz przeciwwybuchowymi. Urządzenia 

zasilające cechuje proste podłączenie 

i obsługa. O wielkości skrzynki zasilającej 

decyduje ilość wentylatorów do niej 

podłączonych. Budowa najprostszych 

urządzeń sterujących bazuje na wyłączniku 

głównym, zabezpieczeniu nadprądowym 

oraz na stycznikach i na przekaźnikach. 

Oprócz tego zastosowanie 

znajdują lampki sygnalizacyjne, informujące 

o stanie pracy urządzenia. 

Pomimo prostej budowy urządzenia 

tego typu cechują się niezawodnością 

i bezpieczeństwem użytkowania, dzięki 

aparaturze, umieszczonej w oddzielnych 

komorach. Dodatkową ochronę 

zapewnia z kolei specjalna osłona. Na 

zewnątrz obudowy dostępne są dźwignie 

napędów, pokrętła oraz aparatura 

sygnalizacyjna. Wszystkie połączenia 

wewnętrzne są całkowicie osłonięte 

i zabezpieczone. Tym sposobem prace 

serwisowe i konserwacyjne mogą 

być bezpiecznie prowadzone. Bardziej 

zaawansowane układy stanowią systemy 

automatyki, które odpowiedzialne 

PAMIĘTAJ 

Wybór wentylatora 

Dobierając wentylator warto na początku 

określić rodzaj aplikacji i instalacji, 

gdzie będzie on pracował. Kluczową rolę 

odgrywa obliczenie wymaganej wydajności 

oraz spadków ciśnienia na instalacji. 

W następnej kolejności obliczany 

jest spręż dyspozycyjny. Na podstawie 

tych parametrów, za pomocą charakterystyki 

przepływowej, dobierany jest 

wentylator. 

Jeżeli wentylator przystosowany jest 

do pracy ciągłej to należy pamiętać aby 

miał on zapewnioną ochronę przed zjawiskami, 

które negatywnie wpływają 

na urządzenie podczas postoju. W szczególności 

chodzi o intensywne opady 

deszczu czy też o oblodzenia. 

Ważny jest odpowiedni sposób zasilania 

wentylatora. Stąd też w tym zakresie 

do wyboru pozostają silniki jedno- oraz 

trójfazowe. Należy pamiętać również o takich 

parametrach jak wielkość poboru prądu, 

ilość obrotów wirnika na minutę oraz 

poziom hałasu. Jeżeli ważne jest zapewnienie 

cichej pracy wentylatora, to należy 

zadba o podstawy tłumiące oraz o tłumiki. 

Ich zadaniem jest przechwytywanie drgań 

i zminimalizowanie hałasu, dzięki specjalnym 

materiałom dźwiękoszczelnym. 

Chcąc zminimalizować poziom hałasu 

wentylatora można również zastosować 

cokoły tłumiące. Zadaniem cokołu jest tłumienie 

hałasu, który rozprzestrzenia się od 

części wlotowej wentylatora. 

Jakie inne parametry funkcjonalne decydują 

o cechach wentylatorów? Przede 

wszystkim istotny jest spręż dyspozycyjny. 

Można powiedzieć, że stanowi on spadki 

ciśnienia w instalacji, które musi pokonać 

wentylator po to, aby odprowadzać i doprowadzać 

powietrze. Nie mniej ważnym 

parametrem jest również wydajność wentylatora, 

czyli ilość powietrza odprowadzonego 

w określonej jednostce czasu. 

Dobierając wentylator należy określić 

rodzaj aplikacji i instalacji, gdzie 

będzie on pracował. Kluczową rolę 

odgrywa obliczenie wymaganej 

wydajności oraz spadków ciśnienia 

na instalacji. W następnej kolejności 

obliczany jest spręż dyspozycyjny. 

Ostateczny dobór następuje 

na podstawie powyższych parametrów, 

za pomocą charakterystyki 

przepływowej. 

 

Damian Żabicki 

Fot. 4. Niejednokrotnie zastosowanie znajdują promieniowe wentylatory dachowe 




PYTANIA CZYTELNIKÓW 

Gorąco? Ale nie u nas! 

Sezon letni to nie tylko wakacje i leżakowanie na rozgrzanym piasku. 

Większość z nas musi niestety w tym czasie pracować. By zapewnić optymalny 

klimat dla wysiłku umysłowego i fizycznego oraz zagwarantować właściwy 

wypoczynek konieczne jest zastosowanie urządzeń optymalizujących 

temperaturę powietrza. Mimo że lato nie trwa u nas zbyt długo, to systemy 

klimatyzacyjne cieszą się coraz większą popularnością również wśród 

odbiorców indywidualnych. Komfort i wygoda jakie dają instalacje typu 

split i multisplit są nieocenione w lipcowe południe. Warunek jest tylko 

jeden – instalacja musi być prawidłowo wykonana. Poniżej pomagamy 

instalatorom odpowiadając na pytania naszych czytelników. 

EKSPERCI FACHOWEGO INSTALATORA 

Damian Wójcicki 

Doradca techniczno-handlowy 

REFSYSTEM - HAIER AC 

Marcin Markowski 

PRODUCT MANAGER 

ZYMETRIC SP. Z O.O 

Fot. Mitsubishi 

1. Na jakiej podstawie należy dobierać 

moc klimatyzatora? 

Najprościej można powiedzieć, że klimatyzator 

dobieramy na podstawie wielkości 

pomieszczenia i jego przeznaczenia oraz 

nasłonecznienia. 

Damian Wójcicki z REFSYSTEM - HAIER 

uzupełnia: Wydajność urządzenia klimatyzacyjnego 

określa się na podstawie wielkości 

powierzchni. Na każdy metr kwadratowy 

powierzchni klimatyzator musi mieć 

wydajność mocy rzędu 100 W czyli na 1 m 2 

przypada 100 W. 

Przykład obliczenia 

wydajności klimatyzacji 

Pokój = 35 m 2 

Moc klimatyzatora = ? 

1 m 2 przypada 100 W 

35 x 100 W = 3500 W /100 = 3,5 kW 

W przypadku nieregularnych kształtów 

pomieszczenia takich jak np. skosy, można 

przyjąć 40 W na 1 m 3 

Drugą metodą jest skalkulowanie wszystkich 

zysków ciepła w pomieszczeniu, 

takich jak: 

zyski ciepła przez ściany, sufity, okna 

z uwzględnieniem kierunków (północ, południe, 

wschód, zachód). zyski ciepła od 

ludzi, urządzeń, oświetlenia i wentylacji. 

Podsumowując te wszystkie parametry jesteśmy 

w stanie wyznaczyć końcową moc 

klimatyzatora. 

2. Czy długość przewodów dostępnych 

w zestawie można dowolnie 

wydłużać zwiększając samodzielnie 

ilość czynnika chłodniczego? 

W przypadku klimatyzatorów typu split jednostki 

zewnętrzne fabrycznie napełnione 

są czynnikiem w ilości odpowiedniej dla 

określonej przez producenta długości rurociągu 

cieczowego. 

Marcin Markowski z firmy Zymetric 

przestrzega: Aby urządzenie pracowało 

efektywnie i nie ulegało awariom 

długość przewodów musi być w granicach 

wyznaczonych przez producenta, 

a ilość czynnika chłodniczego jest ściśle 

powiązana z długością instalacji, czyli 

samodzielne dopuszczanie lub upuszczanie 

czynnika chłodniczego może 

Fot. 1. Dzięki uniwersalnej technologii protokołu komunikacyjnego oraz ujednoliconym 

agregatom – zarówno w systemach split, jak i i multisplit – do wybranej jednostki 

zewnętrznej możemy zastosować dowolny rodzaj jednostki wewnętrznej. 

zakończyć się uszkodzeniem urządzenia 

lub wzrostem rachunków za energię 

elektryczną. 

3. Czy do wybranej jednostki zewnętrznej 

możemy zastosować 

dowolny rodzaj jednostki wewnętrznej 

(ścienno-przysufitowe, 

przypodłogowe, przysufitowe, kasetonowe, 

kanałowe)? 

Tak, jest taka możliwość. Niektórzy producenci 

oferują uniwersalną technologię 

protokołu komunikacyjnego oraz ujednolicone 

agregaty zarówno w systemach split, 

jak i i multisplit. 

4. Jakie jest optymalne miejsce montażu 

naściennej jednostki wewnętrznej. 

Czy rodzaj ściany i wysokość 

montażu mają znaczenie? 

Zanim skupimy się na parametrach 

montażowych należy podkreślić, że tyl- 

ko właściwe umiejscowienie zarówno 

jednostki zewnętrznej, jak i wewnętrznej 

gwarantuje poprawną i bezawaryjną 

pracę całego układu. Optymalne miejscu 

montażu jednostki klimatyzacyjnej 

to takie, które niweluje bezpośredni nadmuch 

na użytkowników i gwarantuje 

równomierne rozprowadzenie powietrza 

w pomieszczeniu. 

5. Czy do istniejącej już instalacji możemy 

przyłączyć kolejną jednostkę 

wewnętrzną? 

Tak, w przypadku układu Multi Split posiadając 

już agregat na kilka jednostek lub 

w przypadku Systemu Maxi Split posiadając 

agregat z odpowiednim zapasem 

mocy i rozdzielaczem na kilka jednostek. 

Ważne jest by przy tej rozbudowie nie 

przekroczyć maksymalnej ilości jednostek 

wewnętrznych zdefiniowanych przez producenta. 

Fot.2. Regularne serwisowanie urządzeń klimatyzacyjnych przez wykwalifikowanych 

fachowców jest niezbędne ze względów zdrowotnych użytkowników, prawidłowej pracy 

układu i dla zachowania gwarancji na urządzenie. 

Fot. Zymetric 




Fot. 3. Przykład montażu jednostki zewnętrznej na konstrukcji wsporczej typu L 

przytwierdzonej do ściany zewnętrznej budynku. 

Fot. 4. Przykład montażu klimatyzatorów z pompą ciepła na konstrukcji podnoszącej 

urządzenia około 10 cm powyżej gruntu. 

Fot. Iglotech Fot. Iglotech 

8. W jakim celu wykonuje się próżniowanie 

instalacji po jej montażu? 

Tylko dla sprawdzenia szczelności 

instalacji? 

Szczelność instalacji sprawdzamy gazem 

obojętnym – azotem przy ciśnieniu 

4,15 MPa, a próżniowanie instalacji wykonujemy 

celem usunięcia powietrza i innych 

gazów z instalacji oraz wilgoci. Przy obniżonym 

ciśnieniu wilgoć zawarta w powietrzu 

odparowuje i instalacja zostaje osuszona. 

W trakcie próżniowania układu istotne 

znaczenie ma czas jej trwania oraz temperatura 

zewnętrzna. Im niższa temperatura 

na zewnątrz tym niższe ciśnienie należy 

osiągnąć w instalacji i czas próżni się wydłuża. 

W przypadku układów o długości 

instalacji nie przekraczającej 10 mb czas 

trwania próżni nie powinien być krótszy niż 

60 minut. 

Fot. Iglotech 

Fot. 5. PSzczelność instalacji sprawdzamy 

gazem obojętnym – azotem przy 

ciśnieniu 4,15 MPa, a następnie wykonujemy 

próżniowanie celem eliminacji 

resztek gazu i wilgoci. 

spowodowany nieszczelnością instalacji. 

Wpływ na to może mieć również użycie 

materiałów instalacyjnych niezgodnych 

z zaleceniami producenta. Niestety, zdarzają 

się też wady fabryczne samych urządzeń, 

które mogą występować częściej lub 

rzadziej w zależności od marki czy kraju 

produkcji itp. 

10. Czym skutkuje niedobór czynnika 

chłodniczego w instalacji? 

Niedobór czynnika chłodniczego w instalacji 

może spowodować uszkodzenie sprężarki 

(np.: spalenie uzwojeń silnika spowodowane 

niedostatecznym chłodzeniem 

sprężarki) oraz wysokimi rachunkami za 

energię elektryczną, w wyniku spadku 

sprawności klimatyzatora. 

11. Czy warto zainwestować w droższy 

klimatyzator inwerterowy? 

Klimatyzatory z wykorzystaniem przemiennika 

prądu stałego działają stabilniej 

przy niskich częstotliwościach, 

zapewniają wyższą oszczędność energii 

i wyższą moc dla wyższych częstotliwości. 

Szybciej uzyskują optymalną 

temperaturę w pomieszczeniu. Ponadto 

dzięki dokładnemu sterowaniu napięciem 

sprężarka działa w sposób stabilniejszy, 

co zapewnia dłuższy okres użytkowania 

urządzenia oraz obniżenie 

poziomu hałasu wytwarzanego przez 

system. Należy też pamiętać, że zgodnie 

z dyrektywą Unii Europejskiej o ErP 

do 12 kW mocy chłodniczej/grzewczej 

nie można sprzedawać urządzeń innych 

jak tylko inwerterowe. 

13. W jaki sposób przygotować system 

klimatyzacyjny do pracy przed sezonem 

letnim? 

Częstotliwość wykonywania przeglądów 

uzależniona jest od lokalizacji obiektu, 

stopnia zanieczyszczenia środowiska i intensywności 

eksploatacji urządzeń. Jest to 

niezbędne ze względów zdrowotnych 

użytkowników, prawidłowej pracy układu 

i dla zachowania gwarancji na urządzenie. 

Marcin Markowski z firmy Zymetric 

podsumowuje: Prawidłowo przygotowane 

urządzenie do sezonu to urządzenie które 

przeszło przegląd wykonany przez autoryzowanego 

pracownika serwisu. 

Opracowała Małgorzata Dobień 

Fot. 7. W polskich warunkach klimatycznych urządzenia klimatyzacyjne można 

wykorzystać do ogrzewania pomieszczeń zimą. 

Fot. Daikin 

Fot. Iglotech 

Fot. 6. Regularne serwisowanie urządzeń 

klimatyzacyjnych przez wykwalifikowanych 

fachowców jest niezbędne ze 

względów zdrowotnych użytkowników, 

prawidłowej pracy układu i dla zachowania 

gwarancji na urządzenie. 

Fot. Zymetric 

Fot. Daikin 

6. Na co zwrócić uwagę wybierając 

miejsce montażu jednostki zewnętrznej? 

Ekspert Zymetric tłumaczy: Lokalizacja 

jednostki zewnętrznej ma kluczowe znaczenie 

dla ekonomicznej pracy klimatyzacji 

– długa instalacja generuje straty 

w przesyle chłodu lub ciepła, natomiast 

zabudowanie urządzenia w niewentylowanej 

niszy skutkować będzie wysokimi 

rachunkami za energię elektryczną. 

Specjalista REFSYSTEM - HAIER uzupełnia 

aspekty techniczne: „Jednostkę 

zewnętrzną montujemy na konstrukcji 

wsporczej typu L przytwierdzonej 

do ściany zewnętrznej budynku, możemy 

ją posadowić na konstrukcji nośnej 

na dachu obiektu lub na wylewce betonowej 

na specjalnych podporach. 

W przypadku klimatyzatorów z pompą 

ciepła bezwzględnie należy montować 

jednostkę zewnętrzną około 10 cm nad 

gruntem tak aby umożliwić odpływ 

i gromadzenie kondensatu powstałego 

w trakcie odszraniania agregatu zewnętrznego. 

7. Czy skropliny można odprowadzać 

bezpośrednio do kanalizacji? 

Tak, pod warunkiem zamontowania syfonu, 

który odseparuje klimatyzację od 

kanalizacji. 

9. Jak często, podczas użytkowania, 

system klimatyzacyjny wymaga 

dopełniania czynnikiem chłodniczym? 

Jeżeli instalacja klimatyzacyjna została 

wykonana poprawnie i przetestowana 

pod względem szczelności nie wymaga 

„dopełniania” czynnikiem chłodniczym. 

Czynnik chłodniczy w swoim życiu 

w klimatyzatorze nie ulega destrukcji 

chemicznej. 

Jeśli podczas czynności serwisowych, 

które powinny mieć miejsce dwa razy 

w roku – przed i po sezonie – zaobserwujemy 

ubytek czynnika, to powodem tego 

jest najprawdopodobniej jego wyciek 

12. Czy w polskich warunkach klimatycznych 

można wykorzystać 

klimatyzację do ogrzewania pomieszczeń? 

Ekonomiczność tego rozwiązania uzależniona 

jest od źródła ciepła, jakie wykorzystywane 

jest w budynku. Damian 

Wójcicki z REFSYSTEM – HAIER przekonuje: 

„Zimą opłaca się ogrzewać klimatyzatorem, 

gdyż jest to energia tania, 

wykorzystująca naturalne zasoby ze 

środowiska – z 1 kW elektrycznej energii 

uzyskujemy 3,5 kW energii cieplnej. Jest 

to 3,5x taniej niż farelka czy grzejniki akumulacyjne 

itp.” 

Fot. 8. Klimatyzacja w pokoju dziecka 

zapewnia optymalne warunki dla 

wypoczynku i zabawy. 

Fot. 9. Przeglądy serwisowe zaleca się 

przeprowadzać dwa razy w roku – przed 

i po sezonie letnim. 




Gorący temat: 

chłodzenie szafy 

sterowniczej 

Dążenie do zminimalizowania rozmiarów szaf sterowniczych oraz 

rozdzielnic sprawia, że ich wewnętrzny układ przypomina skrupulatnie 

zaprojektowany i idealnie dopasowany mechanizm. Jednocześnie rodzi 

problemy z nagromadzeniem ciepła i potrzebę jego odprowadzania. 

Fot. Rittal 

Zwiększenie gęstości upakowania 

poszczególnych aparatów w szafach 

sterowniczych i rozdzielczych może 

powodować problemy z wydzielaniem 

oraz kontrolowaniem oddawania 

ciepła. Zwiększona temperatura sprawia 

z kolei, że rośnie awaryjność i tym 

samym zmniejsza się trwałość układów 

– po podwyższeniu temperatury o 10 K 

powyżej maksymalnego dopuszczalnego 

poziomu żywotność podzespołów 

spada o połowę, a awaryjność podwaja 

się. Z drugiej strony wyposażenie szaf 

sterowniczych i rozdzielnic jest coraz 

lepszej jakości, jednak układy typu przemienniki 

częstotliwości, styczniki, przekaźniki, 

transformatory czy elementy 

rozdziału mocy potrzebują coraz lepszych 

warunków pracy. Aby zminimalizować 

negatywne działanie wysokiej 

temperatury i nie doprowadzać do przegrzania, 

wykorzystuje się m.in. kratki 

wentylacyjne, wentylatory filtrujące, wymienniki 

ciepła oraz klimatyzatory. 

O ryzyku przegrzewania się poszczególnych 

modułów w szafach sterowniczych 

i rozdzielnicach należy pomyśleć 

na jak najwcześniejszym etapie – najlepiej 

podczas projektowania systemu. 

Pamiętajmy m.in. o uszczelnieniu szafy 

sterowniczej tak, aby powietrze z otoczenia 

nie wnikało do jej wnętrza, tym 

bardziej przy wysokich temperaturach 

otoczenia. 35° C to temperatura optymalna 

dla zainstalowanych elementów 

(o ile nie są to wrażliwe na ciepło elektroniczne 

komponenty; z kolei zbyt niska 

temperatura powoduje wytwarzanie 

dużej ilości kondensatu). 

Przy doborze mocy urządzenia chłodzącego 

należy ustalić, jakie są straty mocy 

komponentów zainstalowanych w szafie, 

oprócz tego pod uwagę bierzemy ustawienie 

szafy (czyli: w którym miejscu 

w obiekcie, hali ją zamontowano: czy 

przylega tylnym panelem oraz bokiem 

do ściany, czy jest wolnostojąca itd.), jej 

wymiary oraz materiały, z jakich została 

wykonana. Poza tym musimy określić, jaka 

jest temperatura otoczenia oraz jaka powinna 

być utrzymana we wnętrzu szafy 

lub rozdzielnicy. Do dokładnego doboru 

wielu producentów udostępnia specjalne 

programy – w postaci prostych tabel lub 

intuicyjnych aplikacji komputerowych. 

Fot. Rittal 

Fot. 1. Zagrożenie bezpieczeństwa działania podzespołów elektrycznych i elektronicznych 

w szafie sterowniczej występuje nie tylko przy zbyt wysokich, lecz także przy zbyt 

niskich temperaturach. 

Fot. Rittal 

Fot. 2. To, jaki rodzaj odprowadzania ciepła jest możliwy, zależy nie tylko od tego, czy 

szafa sterownicza jest otwarta czy zamknięta, lecz przede wszystkim od maksymalnej 

temperatury otoczenia w miejscu zainstalowania szaf sterowniczych oraz od mak symalnej 

temperatury wewnętrznej w szafie. 

Najprostsze urządzenia chłodnicze 

montujemy, zachowując odstęp min. 

200 mm od ściany i innych elementów. 

Przepływ zimnego powietrza z układu 

powinien odbywać się w kierunku od 

dołu do góry. Strumienia powietrza nie 

należy kierować bezpośrednio na aparaturę, 

szok termiczny mógłby negatywnie 

wpłynąć na ich pracę – najlepiej, 

aby zimniejsze powietrze swobodnie 

krążyło wokół zainstalowanych aparatów. 

Aby nie blokować przepływu 

i prawidłowej cyrkulacji, należy oczyścić 

wnętrze szafy z wszelkich zbędnych 

elementów, czyli np. odłożyć dokumenty 

do specjalnej kieszeni, miast 

kłaść je luźno na komponentach. Nie 

zapominajmy również o konieczności 

odprowadzania kondensatu, choć wiele 

urządzeń umożliwia jego automatyczne 

odparowanie. 

Gdy nie ma dużych strat mocy 

W przypadku, gdy nie odnotowaliśmy 

dużych strat mocy w szafie, rozważmy 

po prostu zamontowanie kratek wentylacyjnych 

z filtrem, które usprawnią 

proces odprowadzania ciepłego powietrza 

wskutek naturalnej konwekcji 

cieplnej - powietrze doprowadzane 

przez dolną część urządzenia staje się 

cieplejsze, lżejsze i zostaje odprowadzane 

przez kratkę zamontowaną w górnej 

części obudowy. Kratki wyposażone 




są w specjalne filtry zabezpieczające 

wnętrze szafy przed zanieczyszczeniami 

z zewnątrz, jak pył i kurz ze strefy roboczej 

obiektu. Innym rozwiązaniem 

stosowanym w celu polepszenia konwekcji, 

przy ścianach szafy sterowniczej 

od wewnątrz na zewnątrz, jest zamontowanie 

tzw. wentylatorów recyrkulacji, 

dzięki czemu uzyskujemy lepszy rozkład 

ciepła w szafie. 

Rys: Astat 

Rys. 1. Przykładowy schemat cyrkulacji 

powietrza w szafie sterowniczej przy 

wykorzystaniu wymiennika ciepła typu 

POWIETRZE/WODA do montażu 

w pomieszczeniach 

Rys. 2. Przykładowy schemat cyrkulacji 

powietrza w szafie sterowniczej przy 

wykorzystaniu wymiennika ciepła typu 

POWIETRZE/POWIETRZE do montażu 

wewnątrz pomieszczeń. 

Rys: Astat 

Wentylatory filtrujące 

Jednak w większości przypadków 

do osiągnięcia wspomnianej już temperatury 

35° C nie wystarczy sama 

konwekcja. Polecane są wentylatory filtrujące 

pozwalające na odprowadzenie 

nadmiaru ciepła, jednak ich użycie jest 

zasadne tylko przy względnie czystym 

powietrzu otoczenia oraz o temperaturze 

niższej od pożądanej temperatury 

wewnątrz szafy. Producenci polecają 

zastosowanie urządzenia naściennego 

(na ścianie szafy) lub dachowego, wentylatory 

mogą być montowane „z nadmuchem” 

do szafy lub „z wydmuchem” 

z szafy (urządzenia z nadmuchem instaluje 

się w celu uniknięcia podciśnienia 

w szafie sterowniczej, które mogłoby 

spowodować niekontrolowany przepływ 

powietrza). Dobór wentylatora 

uzależniamy od obciążenia ciepła i wielkości 

obudowy – dobre urządzenie odprowadza 

określone straty ciepła przy 

utrzymaniu oczekiwanej maksymalnej 

temperatury w szafie sterowniczej lub 

rozdzielnicy. Według zaleceń producentów 

należy dobierać wentylatory filtrujące 

o wydajności powietrza większej 

o ok. 20% do wyniku kalkulacji. Pozwoli 

to uwzględnić również zabrudzenie 

maty filtracyjnej wskutek zanieczyszczenia 

powietrza otoczenia. 

Korzystnym rozwiązaniem jest zastosowanie 

wentylatorów diagonalnych 

w roli wentylatorów filtrujących. Nowoczesna 

konstrukcja pozwala na równomierną 

i stałą wydajność powietrza 

przy optymalnym przepływie oraz niewielkiej 

głębokości montażowej (pozostawiając 

jednocześnie więcej miejsca 

w szafie sterowniczej w porównaniu ze 

standardowymi wentylatorami filtrującymi 

z technologią osiową). 

Wymienniki ciepła 

W przypadku, gdy różnica temperatur 

pomiędzy powietrzem otoczenia 

a wnętrzem szafy jest dodatnia możemy 

zastosować wymienniki ciepła 

powietrze/powietrze – przy dużych 

różnicach temperatur na zewnątrz szafy 

sterowniczej odprowadza się większą 

traconą moc. Jak to działa? Ciepłe 

powietrze z wnętrza obudowy zasysane 

jest w górnej części przez wentylator, 

następnie transportuje się je przez 

krzyżowy wymiennik. Jednocześnie system 

doprowadza zimniejsze powietrze 

z otoczenia, przy czym oba strumienie, 

przepływając przez wymiennik, nie mieszają 

się. Powietrze zimniejsze schładza 

wymiennik, a po stronie szafy sterowniczej 

chłodne powietrze kierowane jest 

do dolnej części szafy. 

Rys: Astat 

Rys. 3. Przykładowy schemat klimatyzacji 

szafy sterowniczej przy wykorzystaniu 

agregatu zewnętrznego przeznaczonego 

do montażu naściennego 

Nowoczesne urządzenia tego typu mają 

moc od 17,5 do ok. 100 W/K oraz wysoki 

stopień ochrony przed pyłem, olejem 

i wilgocią. Usprawnienia typu regulacja 

z cyfrowym wskaźnikiem temperatury 

czy bezpotencjałowy zestyk alarmu 

przy przekroczeniu danej temperatury 

sprawiają, że użytkowanie wymiennika 

ciepła powietrze/powietrze jest bezpieczne, 

a obsługa – intuicyjna. 

Na rynku dostępne są również wymienniki 

powietrze/woda – to właśnie tych 

produktów dotyczy najbardziej prężny 

rozwój. Poleca się je szczególnie przy 

ekstremalnych warunkach, urządzenia 

umożliwiają osiągnięcie najwyższej 

mocy chłodniczej w ograniczonej przestrzeni. 

Zasada działania jest podobna 

jak w wymiennikach powietrze/powietrze, 

z tą jedynie różnicą, że za źródło 

chłodu służy woda. Urządzenia korzystają 

z istniejącego obiegu wody lub 

podłączonego agregatu chłodniczego. 

Tym chętniej rozwiązanie wdrażane jest 

w zakładach produkcyjnych, w których 

centralne zasilanie w wodę chłodzącą 

z reguły już istnieje. 

Włączamy klimatyzację 

O ile przy optymalnych parametrach 

powietrza otoczenia możliwe jest zastosowanie 

standardowego urządzenia 

chłodniczego, o tyle w mniej pomyślnych 

warunkach (wysoka temperatura 

otoczenia, zanieczyszczone powietrze) 

należy sięgnąć po bardziej zaawansowane 

rozwiązania, jak klimatyzatory lub 

wymienniki ciepła. Klimatyzator dobieramy, 

biorąc pod uwagę m.in. straty ciepła 

urządzeń, współczynnik przenikalności 

względnej, współczynnik powierzchni 

i różnicę temperatur. Dzięki zamkniętemu 

obiegowi powietrza klimatyzatory 

skutecznie zapobiegają stratom energii 

wskutek nagromadzenia ciepła w szafie. 

Ciepło odprowadzane jest dzięki zastosowaniu 

wymienników, nagrzewającego 

się i przejmującego energię z aparatów 

z wnętrza oraz zamontowanego 

na zewnątrz, w którym czynnik chłodniczy 

oddaje odebrane ciepło – nagrzane 

powietrze zasysane jest przez kanał 

wlotowy, schładzane w urządzeniu 

oraz z dużą prędkością wdmuchiwane 

do rozdzielnicy, a następnie rozchodzi 

się po szafie, wymuszając obieg powietrza 

oraz schładzając urządzenia. 

Producenci usprawniają tradycyjne metody, 

sprawiając, że proces klimatyzacji 

szaf sterowniczych i rozdzielnic jest 

coraz efektywniejszy, a przy tym energooszczędny. 

Dotyczy to m.in. chłodzenia 

termoelektrycznego za pomocą 

klimatyzatorów Peltiera. Modułowa 

konstrukcja oraz niewielka masa sprawiają, 

że możliwe jest łączenie szeregowe 

i równolegle do pięciu urządzeń 

– a przy tym pracę nie tylko w trybie 

chłodzenia, ale też ogrzewania. 

Nie zapominajmy, jak groźne może być 

w skutkach przegrzanie komponentów 

w szafie sterującej lub rozdzielnicy. Opisane 

urządzenia przedstawiają jedynie 

wycinek szerokiej oferty producentów, 

w której znajdziemy również układy 

do bezpośredniego chłodzenia wodą, 

zaawansowane technologicznie klimatyzatory, 

a nawet mobilne aplikacje 

do ich obsługi. Prawidłowe dobranie 

systemu zapewni bezawaryjną pracę 

aparatów w szafie sterowniczej lub rozdzielnicy 

niezależnie od warunków zewnętrznych. 

 



Astat, Rittal, Depro 

Fot. 3. Przy braku odpowiedniej wentylacji szaf sterowniczych dochodzi do awarii komponentów 

elektronicznych i w końcu do zatrzymania całych linii produkcyjnych. W wyniku 

awarii linii produkcyjnej powstają koszty, które mogą się sumować do ogromnych kwot. 

Fot. Rittal 


P. pomiary 

pomiary P. 

! 

O innych urządzeniach 

pomiarowych przeczytaj też na 

www.fachowyelektryk.pl 

Fot. Fluke 

Termowizja 

w diagnostyce 

systemów HVAC 

Jedno z zastosowań termowizji obejmuje wykrywanie usterek 

w pracy systemów HVAC. Skrót HVAC stanowi akronim angielskiego 

wyrażenia Heating, Ventilation, Air Conditioning, które oznacza branżę 

sanitarną zajmującą się ogrzewaniem (heating), wentylacją (ventilation) 

i klimatyzacją (air conditioning). 

W kamerach, które znajdują zastosowanie 

w diagnostyce systemów HVAC 

z pewnością przydatna jest funkcja alarmu 

wysokiej temperatury oraz alarmu 

koloru temperatury punktu rosy (niskiej 

temperatury). Jeżeli prace będą prowadzone 

w miejscach o ograniczonej 

ilości przestrzeni sprawdzą się modele 

o kształcie pistoletu. Przydatne rozwiązanie 

stanowi intuicyjna i hybrydowa 

obsługa poprzez sterowanie kamerą za 

pomocą joysticka i ekranu dotykowego. 

Sprawdzą się przy tym klawisze szybkiego 

dostępu oraz możliwość zdalnego 

sterowania. Nie bez znaczenia jest 

wytrzymałość obudowy, dzięki czemu 

kamera może wytrzymać upadek z wysokości 

dwóch metrów. W razie potrzeby 

bezpośrednio na ekranie dotykowym 

można narysować szkic, który dodawany 

jest do obrazu w podczerwieni. Kamera 

może wyświetlać wyłącznie temperatury 

wyższe, niższe lub mieszczące się w zakresie 

pomiędzy wartościami zdefiniowanymi 

przez użytkownika. 

Bardzo często podczas prac diagnostycznych 

systemów HVAC używa się 

kilku przyrządów pomiarowych. Stąd 

też dane pozyskane z innych mierników 

można przesłać do kamery termowizyjnej. 

Chodzi przede wszystkim o takie parametry 

jak wilgotność powierzchniowa, 

temperatura powietrza oraz wielkości 

elektryczne, które można zarówno prezentować 

jak i zapisywać bezpośrednio 

w obrazie termowizyjnym. Dane można 

przesłać również do urządzenia nadrzędnego 

poprzez standard Wi-Fi. Obraz 

zarejestrowany w podczerwieni można 

otoczyć ramką obrazu zarejestrowanego 

w paśmie światła widzialnego, przez 

co jest możliwe szybkie identyfikowanie 

badanych miejsc, przyjmując obraz 

z ramki jako punkt odniesienia. Oczywiście 

można nanieść komentarz głosowy 

i tekstowy. 

Do poprawy jakości obrazu z pewnością 

przyczyni się automatyczne optymalizowanie 

poprzez ustawienia jasności 

i kontrastu ułatwiające analizowanie złożonych 

obiektów. Funkcja obraz w obrazie 

(PiP), również z potrójną fuzją, ułatwia 

wykrywanie zdarzeń. Nakładane obrazy 

można przesuwać, zmieniać ich wymiary 

oraz skalować. Obraz w obrazie uzyskuje 

WAŻNE 

Termowizja stanowi szybką, nowoczesną 

metodę diagnostyczną 

instalacji HVAC – dzięki niej wykrywane 

są zarówno usterki w postaci 

niewłaściwej pracy jak i błędy w wykonaniu. 

się poprzez wgranie obrazu w podczerwieni 

i obrazu widzialnego. 

Wybierając kamerę przeznaczoną 

do diagnostyki instalacji HVAC warto 

zadbać o model o precyzyjnych i powtarzalnych 

odczytach. Istotna jest dobra 

rozdzielczość pomiarowa i wysoka jakość 

obrazu. 

Szereg możliwości podczas diagnostyki 

instalacji HVAC zapewnia oprogramowanie 

współpracujące z kamerami 

termowizyjnymi. Przyda się 

zatem między innymi wyznaczanie 

trendów łącznie z możliwością śledzenia 

informacji o temperaturze analizowanego 

obiektu. 

Diagnostyka podstawowa 

Podczas diagnostyki instalacji HVAC 

sprawdzeniu poddaje się podzespoły 

mechaniczne. Stąd też podstawę stanowi 

kontrola poprawności pracy układów 

przenoszących napęd. Są to więc 

podzespoły takie jak sprzęgła, tuleje, 

przeguby, łańcuchy, a także pasy i koła 

pasowe. Warto wspomnieć, że w takich 

aplikacjach ciepło bardzo często powstaje 

w efekcie tarcia wskutek przesuwania 

się pasa po kole. Podczas nor- 

Fot. Fluke 

malnej pracy napędu powietrze chłodzi 

pas a temperatura rozkłada się równomierne. 

Na termogramie będą widoczne 

miejsca o podwyższonej temperaturze. 

Oczywiście za pomocą termowizji 

można wykrywać łożyska, które są niewłaściwie 

smarowane lub nieprawidłowo 

ustawione. 

Diagnostyka systemów HVAC nie 

obejdzie się bez kontroli podzespołów 

elektrycznych. Stąd też sprawdzane 

są przede wszystkim rozdzielnice 

prądowe. Pod kątem właściwej pracy 

analizuje się szyny zbiorcze, odłączniki, 

wyłączniki mocy, a także przekładniki 

i transformatory. Za pomocą kamery 

termowizyjnej sprawdzić można stan 

połączeń elektrycznych. Jak wiadomo 

nie powinny mieć one podwyższonej 

temperatury, względem łączonych 

elementów. Termowizji używa się przy 

przeglądzie bezpieczników urządzeń 

zasilających HVAC. Ważny jest bowiem 

prawidłowy docisk styków, a także stan 

zacisków przyłączeniowych. Sprawdzane 

są uchwyty odciągowe i zaciski 

mostka. Nie bez znaczenia pozostaje 

termogram zewnętrznych wyłączników, 

a przede wszystkim, ich zacisków 

przyłączeniowych i wyłączników wewnętrznych. 

Warto sprawdzić także zaciski 

odgałęźne i inne elementy łączeniowe. 

Badania za pomocą termografii 

przeprowadza się podczas prac związanych 

z oceną stanu przekładników. 

Analizie termograficznej warto poddać 

zewnętrzne odłączniki. Ważna jest bowiem 

poprawność działania sprężyn 

i zacisków przyłączeniowych. 

Fot. 1. W diagnostyce systemów HVAC z pewnością przydatna jest funkcja alarmu wysokiej 

temperatury oraz alarmu koloru temperatury punktu rosy (niskiej temperatury). 


P. pomiary 

pomiary P. 

Termowizja w diagnostyce 

instalacji grzewczych 

Badania termowizyjne bardzo często są 

przeprowadzane w odniesieniu do analizy 

przebiegu instalacji grzejnych w obiektach 

przemysłowych. Działania w tym 

zakresie są szczególnie istotne w przypadku 

braku informacji o przebiegu poszczególnych 

elementów instalacyjnych. 

Termowizja sprawdzi się zatem w fabrykach 

gdzie nie ma pełnej dokumentacji 

technologicznej. Badania termograficzne 

są przydatne przy identyfikacji 

wycieków i nieszczelności w instalacji. 

Celem prawidłowej oceny usterki ważne 

jest zbadanie możliwie najdłuższego 

odcinka instalacji. Jeżeli zarejestrowano 

zmianę temperatury na powierzchni 

odcinków określonego elementu można 

przypuszczać, że mamy do czynienia 

z usterką termiczną, a co najważniejsze, 

wykryciem miejsca wycieku. Badaniom 

termowizyjnym bardzo często poddaje 

się pompy ciepła. 


urządzeń i instalacji chłodniczych 

Zastosowanie termowizji w chłodnictwie 

obejmuje przede wszystkim 

ocenę stanu izolacyjności cieplnej oraz 

szczelności zarówno nowych jak i modernizowanych 

komór chłodniczych. 

Działania diagnostyczne obejmują więc 

Fot. Sonel 

Fot. 3 . W przemyśle kamery termowizyjne 

są nieodzownym elementów diagnostyki 

systemów chłodniczych.. 

sprawdzenie jakości wykonanych prac 

i zastosowanych materiałów, w tym, 

poprawności rozwiązań projektowych. 

Nie bez znaczenia pozostaje badanie 

stanu izolacyjności cieplnej i szczelności 

przegród chłodniczych. Ważna jest przy 

tym analiza rozkładu temperatury w komorach 

chłodniczych oraz ocena stanu 

izolacyjności cieplnej samochodowych 

naczep chłodniczych. Trzeba podkreślić, 

że termowizja jest kluczowym narzędziem 

w procesie związanym z pomiarem 

temperatury produktów na wyjściu 

z tuneli chłodniczych oraz analizą rozkładu 

temperatury na meblach chłodniczych 

i składowanych tam produktów. 

Kluczową rolę odgrywa możliwość pomiaru 

rozkładu temperatury na płytach 

w przypadku chłodzenia kontaktowego 

oraz rozkładu temperatury na dużych 

chłodzonych powierzchniach. Różnica 

temperatury powietrza po obu stronach 

przegrody nie powinna być mniejsza od 

10°C. Diagnostyce za pomocą termowizji 

bardzo często poddaje się sprężarki oraz 

zawory rozprężne. 

Badanie termograficzne przeprowadza 

się również przy instalacjach wentylacyjnych. 

Sprawdzana jest więc poprawnoś 

zainstalowania kanałów wentylacyjnych 

poprzez pomiar ich szczelności pod wymaganym 

ciśnieniem. 

Fot. 2 . W diagnostyce 

systemów 

wentylacyjnych kamery 

używane są przy sprawdzaniu 

równomiernego 

przepływu powietrza. 

Fot. Flir 


klimatyzacji 

W przypadku badań termowizyjnych 

przeprowadzanych w odniesieniu do klimatyzacji 

należy mieć na uwadze określanie 

rozkładu temperatury w pomieszczeniu 

łącznie z oceną stanu izolacyjności 

i szczelności przegród zewnętrznych. 

Jest również możliwe kontrolowanie 

rozkładu temperatury w klimatyzacji 

precyzyjnej oraz przemysłowej łącznie 

z analizą termogramów w procesach 

technologicznych, w których istotną rolę 

odgrywa stabilny poziom temperatury. 

Chodzi przede wszystkim o przemysł farmaceutyczny, 

elektroniczny, papierniczy, 

poligraficzny i włókienniczy. Oczywiście 

nie bez znaczenia pozostaje badanie 

rozdzielni, instalacji i urządzeń elektrycznych 

odpowiadających za zasilanie i sterowanie 

systemami klimatyzacji. 

Istotną rolę odgrywa zastosowanie termografii 

do oceny nieszczelności oraz innych 

wad występujących w przewodach 

klimatyzacyjnych łącznie z ich izolacją. To 

właśnie usterki tego typu bardzo często 

stanowią przyczynę spadku efektywności 

systemu klimatyzacyjnego oraz wzrostu 

zapotrzebowania na energię. 

Podsumowanie 

Termowizja stanowi szybką, nowoczesną 

metodę diagnostyczną instalacji 

HVAC. Wykrywane są bowiem zarówno 

usterki w postaci niewłaściwej pracy jak 

i błędy w wykonaniu. Trzeba podkreślić, 

że na wiarygodność pomiaru temperatury 

przy pomocy termowizji ma wpływ 

szereg czynników towarzyszących pomiarowi. 

Dokładny pomiar rozkładu 

temperatury wymaga dodatkowych zabiegów 

mających na celu określenie emisyjności 

badanej powierzchni, wyeliminowanie 

wpływu ewentualnych błędów 

w jej określeniu oraz określenie wpływu 

otoczenia na wynik pomiaru. Z powodu 

tych trudności w termowizyjnych badaniach 

systemów HVAC stosuje się na ogół 

podejście jakościowe lokalizując jedynie 

miejsca o podwyższonej temperaturze 

i tym samym o nadmiernych stratach ciepła, 

nie dążąc się do wyznaczenia dokładnej 

wartości temperatury. 

Podczas prac związanych z serwisowaniem 

systemów HVAC istotną rolę odgrywają 

również inne przyrządy diagnostyczne. 

Stąd też ważne są przyrządy 

przeznaczone do przeprowadzania pomiarów 

spadków ciśnienia w kluczowych 

urządzeniach HVAC w celu osiągnięcia 

PAMIĘTAJ 

Na wiarygodność pomiaru temperatury 

przy pomocy termowizji 

ma wpływ szereg czynników towarzyszących 

pomiarowi. Dokładny 

pomiar rozkładu temperatury 

wymaga dodatkowych zabiegów 

mających na celu określenie emisyjności 

badanej powierzchni, wyeliminowanie 

wpływu ewentualnych 

błędów w jej określeniu oraz określenie 

wpływu otoczenia na wynik 

pomiaru. 

jak największej wydajności i wydłużenia 

trwałości. Jest przy tym badany przepływ 

powietrza w kanałach wentylacyjnych 

celem uzyskania dokładnych pomiarów 

przepływów powietrza. Nie bez znaczenia 

pozostają przyrządy do pomiaru 

temperatury i wilgotności. To właśnie parametry 

w tym zakresie zapewniają optymalny 

poziom samopoczucia i dobrą 

jakość powietrza w pomieszczeniu. 

Nieco bardziej zaawansowane przyrządy 

pozwalają na pomiar temperatury, prędkości 

powietrza, wilgotności oraz tlenku 

i dwutlenku węgla. Przyrządy tego typu 

są używane przy reakcji na zgłoszenia 

związane z komfortem otrzymane 

od osób znajdujących się w budynku. 

Istotna pozostaje przy tym weryfikacja 

działania systemów sterujących układami 

HVAC w budynku oraz określenie 

czy wentylacja jest skuteczna. Istotną 

rolę odgrywa przy tym funkcjonalność 

obejmująca monitorowanie przepływu 

i prędkości powietrza. Przeprowadzić 

można testy wykrywające niebezpieczne 

przecieki tlenki węgla oraz badanie 

przepływu powietrza w kanałach wentylacyjnych. 

Kluczową rolę odgrywa optymalizacja 

układów HVAC w celu zarządzania 

kosztami energii. 

Podczas diagnostyki systemów HVAC 

niejednokrotnie używane są liczniki 

cząstek. Są to przyrządy pozwalające 

na określenie koncentracji unoszących 

się w powietrzu. W szczególności przyrządy 

mierzą wydajność filtrów, dokonują 

pomiarów w przemysłowych 

pomieszczeniach czystych oraz monitorują 

jakość powietrza w pomieszczeniach. 

Z pewnością przyda się możliwość 

lokalizowania źródeł cząsteczek. 

 

Fot. Testo 

Fot. 4 . przydatne rozwiązanie stanowi 

możliwość dołączania do termogramów 

notatek głosowych. 


REKLAMA 


w. 

wentylacja i klimatyzacja 


Centrale dachowe 

rooftop 

Za pomocą central dachowych 

typu rooftop zyskuje się 

możliwość klimatyzowania 

pomieszczeń o dużej kubaturze. 

Stąd też zastosowanie urządzeń 

tego typu zazwyczaj obejmuje 

obiekty handlowe, stacje 

benzynowe, biurowce oraz inne 

budynki wielkokubaturowe. 

Należy podkreślić, że centrale dachowe 

to urządzenia „all-in-one”, czyli 

wszystko w jednym. Tym sposobem 

kompleksowo zapewniono elementy, 

które są niezbędne do współpracy 

z innymi urządzeniami zewnętrznymi. 

Cechy 

W nowoczesnych centralach typu 

rooftop stawia się na wysokowydajne 

obiegi chłodnicze, które bazują 

na sprężarkach typu scroll. Typowa 

centrala stanowi całkowity zmontowany 

pojedynczy moduł łącznie 

z kompletnym układem chłodniczym 

napełnionym właściwym ładunkiem 

czynnika. Tym sposobem nie ma potrzeby 

wykonywania jakichkolwiek 

prac związanych z instalacją chłodniczą. 

Ważna jest możliwość podłączenia 

kanałów powietrznych z boku 

lub od dołu. W niektórych modelach 

chcąc zmienić podłączenie na dolne 

koniecznie należy odwrócić mocowanie 

wentylatora nawiewno-wyciągowego. 

Zazwyczaj uwzględnia 

się pasowy napęd wentylatorów 

nawiewno-wywiewnych. Takie rozwiązanie 

zapewnia dostosowanie parametrów 

wentylatora do odpowiedniego 

przepływu i sprężu. 

Nie mniej ważna jest elastyczność sterowania. 

Stąd też kluczowe miejsce 

zajmuje odpowiedni układ nadzorowania 

pracy, umożliwiający zastosowanie 

dowolnego mechanicznego 

lub elektronicznego termostatu kontrolującego 

poszczególne urządzenia. 

Niektóre regulatory umożliwiają 

nastawienie trybu pracy (chłodzenie, 

grzanie, cyrkulacja powietrza, automatyczny) 

w oparciu o nastawę temperatury, 

programowaną pracę w ciągu 

7 dni tygodnia oraz ochronę przed 

zbyt częstymi włączeniami. 

Praca sprężarki bazuje na sterowaniu 

uwzględniającym chwilowe zapotrzebowanie 

na chłód lub ciepło 

w budynku. Istotną rolę odgrywa 

opóźnienie załączania kompresora 

po to aby zapobiec uruchamianiu się 

sprężarki w krótkich cyklach. 

W praktyce centrale rooftop instalowane 

są jako urządzenia chłodzące 

lub pompy ciepła. Jest przy tym możliwe 

przełączanie pomiędzy trybami 

pracy: ręczna lub automatyczna. 

Wyposażenie 

W typowej centrali rooftop istotną 

rolę odgrywa wysokowydajna sprężarka 

scroll. Nie mniej ważne jest przy 

tym zabezpieczenie temperatury tłoczenia 

sprężarki, a także czujnik temperatury 

skraplacza, zabezpieczenie 

prądowe silnika wentylatora parownika 

oraz czujnik niskiego i wysokiego 

ciśnienia. Kluczowe miejsce zajmuje 

zabezpieczenie przeciw szronieniu 

parownika oraz ochrona prądowa 

sprężarki. W nowoczesnych centralach 

uwzględnia się funkcję, która 

pozwala na zapobieganie uruchomieniu 

wentylatora zanim wymiennik 

ciepła nie osiągnie odpowiedniej 

temperatury. Za czystość powietrza 

Fot. Alexa Dystrybucja 


Fot. 1. W oferowanych na rynku centralach stawia się na samonośną konstrukcję 

obudowy, a także zminimalizowanie powstawania mostków cieplnych oraz przecieków 

hydraulicznych i akustycznych. 




odpowiada filtr niejednokrotnie przystosowany 

do wielokrotnego czyszczenia. 

Wentylator napędzany jest za 

pomocą przekładni pasowej. 

W centrali istotną rolę odgrywa grzałka 

karteru sprężarki, drzwiczki dostępowe 

do wszystkich wewnętrznych 

komponentów centrali, wlot świeżego 

powietrza, a także termiczny 

zawór rozprężny. Kluczowe miejsce 

zajmują zewnętrzne porty manometrów, 

miedziane rury oraz aluminiowe 

lamele wymiennika ciepła pokryte 

hydrofilową powłoką. W centralach 

dachowych uwzględnia się wentylator 

skraplacza z wyważonym dynamicznie 

i statycznie wirnikiem. Ważny 

jest przy tym zoptymalizowany 

kształt łopatek wykonanych z ocynkowanej 

galwanicznie blachy stalowej, 

co pozwala na zwiększenie wydatku 

powietrza przy zmniejszeniu wibracji 

i poziomu emitowanego dźwięku. 

Wentylator parownika to zazwyczaj 

urządzenie o konstrukcji odśrodkowej 

z łopatkami zakrzywionymi do przodu. 

Osłonę wentylatora bardzo często 

wykonuje się ze stali odpornej na korozję. 

W centrali istotną rolę odgrywa 

wymiennik ciepła. Z kolei poprawę 

sprawności zapewniają wewnętrznie 

gwintowane rurki wymiennika. Dla 

bezpieczeństwa układy zarówno parownik 

jak i skraplacz są testowane 

pod ciśnieniem 3100kPa. 

Sterowanie centralą 

W centralach typu rooftop istotną rolę 

odgrywa odpowiednie sterowanie. 

I tak też w nowoczesnych sterownikach 

uwzględnia się podświetlany 

ekran, który umożliwia programowanie 

ogrzewania, klimatyzacji i wentylacji. 

Nie mniej ważny jest wybór programu 

prędkości wentylatora oraz funkcja 

pozwalająca na odczytywanie temperatury 

komfortowej, dzięki czemu sterownik 

zapewnia optymalną temperaturę. 

Zakres pracy wynosi od – 15°C 

do 43°C przy poziomie wilgotności 

wynoszącym 40-90%. Warto zwrócić 

uwagę na wbudowany falownik, który 

pozwala na dogodny automatyczny 

start i zatrzymanie urządzenia w zależności 

od ustawień użytkownika. 

Fot. 1. 

Bardziej zaawansowane modele są 

w stanie regulować stopnie chłodzenia 

i grzania zapewniając stabilność 

temperatury pomieszczenia. Kluczowe 

miejsce zajmuje rezerwa stopni 

chłodzenia i grzania oraz sukcesywne 

załączanie sprężarek umożliwiające 

optymalizowanie taryfy elektrycznej. 

Wszystkie stopnie załączane są sekwencyjnie 

po to aby zredukować moc 

zamówioną. Z kolei samokontrola łańcucha 

zabezpieczeń blokuje urządzenia 

po wykonaniu trzech nieudanych 

prób startu. Ważny jest automatyczny 

restart po zaniku sprężarek i wyrównywany 

czas pracy. 

Sterowanie centralą może odbywać 

się również w oparciu o termostat 

elektroniczny. W urządzeniach tego 

typu do dyspozycji zazwyczaj pozostają 

trzy tryby prac – normalny, ekonomiczny 

oraz czuwania. Przydatne 

rozwiązanie stanowi wyświetlanie kodów 

błędów na wyświetlaczu zatem 

Centrale rooftop instalowane są jako urządzenia chłodzące lub pompy ciepła. 


szybko można zdiagnozować wszelkie 

usterki w pracy centrali. 

Odpowiednie systemy pozwalają 

na łączenie systemów sterowania 

w lokalną sieć. Istotne jest, że w niektórych 

rozwiązaniach bez konieczności 

posiadania specjalistycznej wiedzy 

na temat protokołu komunikacji 

jest możliwe ściągnięcie odpowiedniego 

oprogramowania i uzyskanie 

bezpośredniego dostępu do urządzeń, 

a także zmiana parametru termostatu 

i kasowanie blokady. Należy 

podkreślić, że takie rozwiązanie zapewnia 

dobre narzędzie do monitoringu 

pracy systemu grzewczo-wentylacyjnego. 

WAŻNE 

Centrale dachowe typu rooftop pozwalają 

na chłodzenie, ogrzewanie 

i wentylowanie jednostrefowych 

pomieszczeń handlowych, a także 

restauracji, stacji obsługi, magazynów, 

które zazwyczaj znajdują 

się w budynkach parterowych lub 

na ostatniej kondygnacji budynków 

wielokondygnacyjnych. Praca 

uwzględnia recyrkulację powietrza 

wewnętrznego (od 50% do 90%), 

dzięki czemu odzysk ciepła (chłodu) 

nie wymaga nakładu energii. 

Centrale z odzyskiem ciepła 

Niektóre modele central typu rooftop 

umożliwiają odzysk ciepła z wydalanego 

powietrza. W urządzeniach 

tego typu zazwyczaj uwzględnia się 

dwa układy chłodnicze, hermetyczne 

sprężarki spiralne z czynnikiem 

R410A, sekcję zewnętrzną z ożebrowanymi 

wymiennikami z odzyskiem 

ciepła powietrza wywiewanego 

i wentylatorami osiowymi. W sekcji 

uzdatniania powietrza z wentylatorami 

uwzględnia się żebrowane wymienniki 

oraz przepustnice z siłownikiem 

dla zewnętrznego powietrza 

mieszanego. Oprócz tego kluczowe 

miejsce zajmuje entalpiczny wymiennik 

odzysku. Warto przypomnieć, 

że obrotowy, entalpiczny wymiennik 

odzysku ciepła pozwala na odzyskanie 

z powietrza zarówno ciepła jawne 

jak i utajonego w trybie letnim 

i zimowym. Odzysk ciepła utajonego 

jest w stanie poprawić zdolność osuszania 

jednostki w porze letniej i nawilżanie 

w zimie z bardzo wysokim 

współczynnikiem sprawności. 

Przydatne rozwiązanie stanowi funkcja 

zapewniająca zmienny przepływ 

powietrza w zależności od obciążenia 

cieplnego. Tym sposobem wentylatory 

dla sekcji uzdatniania powietrza 

mają mniejsze zapotrzebowanie 

na energię. 

Do urządzeń regulacyjnych i urządzeń 

chłodniczych zapewniono łatwy 

dostęp z oddzieleniem od sekcji 

uzdatniania powietrza. W efekcie 

zmniejsza się ryzyko przypadkowego 

zanieczyszczenia umożliwiając regulowanie 

zaworów podczas pracy 

urządzenia. 

Centrale gazowe 

Na rynku oferowane są grzewczo- 

-klimatyzacyjne centrale rooftop wyposażone 

w wysokosprawny gazowy 

moduł kondensacyjny z bezpośrednią 

wymianą ciepła. Powietrze zostaje 

ogrzane podczas przepływu za pomocą 

gorącej powierzchni płytowej 

wymiennika ciepła, po czym następuje 

rozprowadzenie powietrza poprzez 

kanały do pomieszczeń. W urządzeniach 

tego typu komorę spalania i wymiennik 

ciepła wykonuje się ze stali 

nierdzewnej po to aby zapewnić trwałość 

urządzenia, zwłaszcza w warunkach 

kondensacji. Ciepło pochodzące 

z procesu spalania jest przekazywane 

bezpośrednio do powietrza celem 

zmniejszenia strat ciepła. W procesie 

chłodzenia również nie uczestniczy 

medium pośredniczące, dzięki technice 

bezpośredniego odparowania 

gazu chłodniczego. Sekcja chłodząca 

bazuje na dwóch niezależnych obiegach 

chłodniczych z pompą ciepła. 

Celem zoptymalizowania zużycia 

energii i uzyskania najwyższej efektywności 

energetycznej ogrzewanie 

przy użyciu pompy ciepła odbywa się 

do 5°C z kolei w niższych temperaturach 

załączany jest do pracy gazowy 

moduł kondensacyjny z palnikiem 

atmosferycznym pracującym z mocą 

cieplną zapewniającą efektywną pracę 

w trybie kondensacji gazów spalinowych. 

Istotną rolę odgrywa wbudowany 

rekuperator z wymiennikiem krzyżowym, 

który odpowiada za odzyskiwanie 

ciepła od powietrza wywiewanego. 

Kluczowe miejsce zajmuje 

automatyka dodatkowo zmniejszająca 

zużycie energii chociażby poprzez 

funkcje chłodzenia za pomocą bezpośredniej 

wymiany powietrza. Falownik 

w sekcji nawiewnej oraz układ przepustnic 

z napędem proporcjonalnym 

pozwala na regulowanie strumienia 

powietrza nawiewanego i wywiewanego 

zapewniając odpowiedni 

poziom nadciśnienia w klimatyzowanych 

pomieszczeniach. Regulacje 

wszystkich funkcji zapewnia regulator 

elektroniczny. Może on współpracować 

z panelem zdalnego sterowania 

lub innymi bardziej złożonymi systemami 

sterującymi. Czerpnie powietrza 

oraz króćce nawiewne można 

ukierunkować zarówno pionowo jak 

i poziomo. 

Podsumowanie 

Centrale dachowe typu rooftop pozwalają 

na chłodzenie, ogrzewanie 

i wentylowanie jednostrefowych pomieszczeń 

handlowych, a także restauracji, 

stacji obsługi, magazynów, 

które zazwyczaj znajdują się w budynkach 

parterowych lub na ostatniej 

kondygnacji budynków wielokondygnacyjnych. 

Praca uwzględnia recyrkulację 

powietrza wewnętrznego (od 

50% do 90%), dzięki czemu odzysk 

ciepła (chłodu) nie wymaga nakładu 

energii. 

W oferowanych na rynku centralach 

stawia się na samonośną konstrukcję 

obudowy, a także zminimalizowanie 

powstawania mostków cieplnych 

oraz przecieków hydraulicznych 

i akustycznych. Warto zwrócić uwagę 

na ergonomiczną konstrukcję 

a nowoczesne technologie montażu 

pozwalają na zredukowanie długości 

kanałów wentylacyjnych. 

 



F. firma 

firma F. 

Proces obsługi klienta: 

realizacja prac oraz zakończenie 

prac instalatorskich 

W tym tekście napiszę o dwóch etapach procesu obsługi klienta, 

a mianowicie o realizacji prac oraz ich marketingowym zakończeniu. 


Tekst ten jest oparty o książkę pt.. 

„Marketing usług i obsługa klienta 

w branży wykończeniowej. Podręcznik 

dla firm remontowych, 

handlowo-usługowych i architektów 

wnętrz” dostępnej na www. 

usługowy.biz. 

Realizacja prac 

Etap naprawy, szczególnie dla 

ekip remontowych, to okazja 

istotna z punktu widzenia natychmiastowego 

oraz przyszłego 

zarobku. 

Zaproponowanie naprawy 

wykrytych usterek. Podczas 

naprawy okazuje się, jakie kolejne 

usługi można zaoferować 

klientowi. Powinien się 

on o nich dowiedzieć. Można 

poczekać z informowaniem 

go o kolejnych pracach 

do momentu zakończenia robót 

(szczególnie jeśli są one 

krótkotrwałe, szybkie), jeżeli 

mogą czy powinny być przeprowadzone 

w dalszym terminie. 

Jednak prace, które są 

do wykonania natychmiast, 

bądź te wiążące się ze stosunkowo 

niewielkim kosztem 

(w porównaniu z ceną zleconej 

już pracy lub o obiektywnie niskiej 

cenie) lub czasem wykonania, 

powinno się zakomunikować 

natychmiast, aby w miarę możliwości 

uzyskać zgodę jeszcze wtedy, kiedy 

robotnicy są na miejscu i mogą zrealizować 

te dodatkowe czynności. 

Czynności wymagane ze względu 

na bezpieczeństwo ludzi oraz ewentualnie 

ochronę majątku również 

należy zgłosić klientowi niezwłocznie. 

Pracownik decyduje, jakich prac 

nie zgłaszać, np. gdy brak jest części 

zamiennych lub innych materiałów 

i nie można ich sprowadzić w krótkim, 

przewidzianym czasie, a nie dotyczą 

one bezpieczeństwa. Jednak można 

sobie wyobrazić irytację klienta, kiedy 

to dopiero przy odbiorze prac, które 

trwały co najmniej kilka dni, zostaje 

poinformowany, że dodatkowo należy 

jeszcze wymienić jakiś element, 

co trwa zwykle kilkanaście minut, ale 

usługodawca nie będzie mógł tego 

zrobić przez najbliższe dwa miesiące. 

Proponowanie promocji na operacje 

do natychmiastowego wykonania. 

Usługodawcy powinno zależeć, 

aby wykonać jak najwięcej potrzebnych 

prac podczas jednej wizyty. Firma 

od razu uzyskuje przychód, nie ponosi 

kosztów kolejnej obsługi (umówienie, 

przewożenie sprzętu, procedury itd.) 

oraz likwiduje ryzyko, że klient zleci 

pozostałe naprawy komu innemu. 

Aby skłonić go do natychmiastowego 

zlecenia dodatkowych czynności naprawczych, 

można zaoferować rabat 

lub inne korzyści. 

Niezmienianie ceny bez uprzedzenia. 

Nawet jeśli ostateczna cena usługi 

jest niższa niż przewidywana, różnica 

musi być uzasadniona, w przeciwnym 

razie klient będzie podejrzewał oszustwo, 

użycie tańszych materiałów bądź 

niewykonanie wszystkich napraw. 

Oczywiście, zmiana ceny na wyższą jest 

przyjmowana znacznie gorzej. 

Zakończenie prac 

Jeżeli do tej pory nie udało się uczciwie 

wykorzystać potencjału klienta, to zakończenie 

prac jest szansą na przygotowanie 

gruntu pod dalszą sprzedaż, przy 

zminimalizowaniu kosztów sprzedaży, 

a dodatkowo przy zachowaniu wysokiej 

jakości obsługi. 

Omówienie wykonanych prac. 

Nawet w przypadku prostych czynności 

standardem powinno stać się 

informowanie klienta, co zostało 

zrobione. Wyrobi to w pracownikach 

zwyczaj opisywania także bardziej 

skomplikowanych czynności. Należy 

pamiętać o tym, aby mówić zrozumiale, 

szczególnie do laików. Oczywiście 

należy dostosować się do klienta: 

niekiedy chce on, żeby wszystko było 

bardzo klarowne, a nieraz nie jest 

kompletnie zainteresowany szczegółami. 

Lepiej jest jednak w większości 

przypadków poświęcić trochę czasu 

na wytłumaczenie, co naprawiono, 

jakie elementy wymieniono i po co. 

Z punktu widzenia perswazji zrozumienie 

wszystkiego dla jednej oraz 

drugiej strony jest fundamentem 

zaufania oraz wiarygodności. Teoretycznie 

wiemy o tym, ale w praktyce 

wpadamy w rutynę i np. często używamy 

slangu charakterystycznego 

dla naszej dziedziny. Rutyna i żargon 

często są przyczyną niezrozumienia 

oraz podejrzliwości ze strony klienta. 

Może się to wiązać z utratą wiarygodności 

oraz zleceniodawcy. 

Opisanie faktury. Szczególnie klientom 

będącym jednocześnie płatnikami 

kwoty na fakturze, powinno się dokładne 

wyjaśnić znaczenie czynności i użytych 

materiałów. 

Opisanie prac do wykonania 

w przyszłości. Należy nie tylko powiedzieć, 

ale również zapisać, jakie 

czynności pozostały jeszcze do wykonania. 

Klient mógł bowiem nie zgodzić 

się wcześniej na niektóre prace albo 

po prostu nie było na nie czasu (nie 

miał go zleceniodawca lub usługodawca). 

Oprócz opisania tych czynności 

na druku wręczanym klientowi wraz 

z fakturą czy rachunkiem, należy podać 

cenę poszczególnych napraw. Interesujący 

byłby specjalny dokument 

do zapisywania prac, które pozostały 

do wykonania w przyszłości. 

Pokazanie klientowi wykonanych 

prac, by przekonał się na własne oczy, 

za co płaci. Pamiętać należy, że w usługach 

należy dążyć do zachwycenia, nie 

tylko zadowolenia klienta. Klient uznaje, 

że usługi są satysfakcjonującej jakości 

wtedy, kiedy jego oczekiwania zostają 

spełnione (niezależnie od tego, czy 

czynności wykonywał „złota rączka”, czy 

też np. autoryzowany serwis pieców). 

UWAGA! 

Jest zaś zachwycony, jeśli jego oczekiwania 

zostały przekroczone. A pokazywanie 

i omawianie to często właśnie już 

przekraczanie. 

Zdjęcie zabezpieczeń i posprzątanie. 

Zdjęcie zabezpieczeń przed zakończeniem 

prac jest oczywiste. Aby 

pokazać, że dbało się o majątek klienta 

w trakcie naprawy, można to zrobić 

w jego obecności. Zdrowy rozsądek jest 

tu szczególnie wskazany; jeśli zabezpieczenia 

te były widoczne, a teraz ich nie 

ma, wystarczy przypomnieć zleceniodawcy 

o ich wcześniejszej obecności. 

Maciej Matczak, 

Usługowy.biz, info@uslugowy.biz 

Więcej informacji znajdzie Czytelnik w książce pt. „Marketing usług i obsługa 

klienta w branży wykończeniowej. Podręcznik dla firm remontowych, handlowo-usługowych 

i architektów wnętrz” dostępnej na www.usługowy.biz. 


W. 

WARSZTAT 

Rozwiązanie 5 w 1 dla 

wiertarko-wkrętarki akumulatorowej 

System FlexiClick jest najbardziej 

wszechstronnym na rynku systemem 

dla wiertarko-wkrętarek 

akumulatorowych. W jego skład 

wchodzi wiertarko-wkrętarka akumulatorowa 

GSR 14,4 V-EC FC2 

Professional lub GSR 18 V-EC FC2 

Professional i wymienne uchwyty: 

wiertarski, do wkręcania blisko 

krawędzi (mimośrodowy) i kątowy. 

Częścią systemu jest także wymienny 

uchwyt SDS-plus, spełniający 

funkcję młota udarowo-obrotowego. 

Bosch jako pierwszy producent 

na świecie oferuje takie rozwiązanie. 

To sprawia, że system FlexiClick ma 

bardzo szeroki zakres zastosowań: 

wykonamy nim klasyczne prace 

związane z wkręcaniem, ale też 

wiercenie w drewnie, metalu, a nawet 

betonie. 

Źródło: Robert Bosch 

Dalmierze laserowe PLR 30 C i PLR 50 C 

z Bluetooth i aplikacją do przenoszenia danych 

BOSCH PLR 30 C i PLR 50 C to pierwsze 

na rynku dalmierze laserowe dla majsterkowiczów 

posiadające zintegrowane 

łącze Bluetooth. Przy jego pomocy 

szybko przeniesiemy pomiary do zainstalowanej 

na smartfonie lub tablecie 

darmowej aplikacji PLR measure&go. 

Wykonanie zdjęcia lub szkicu, przeniesienie 

pomiarów, zrobienie notatek, zapisanie 

danych i wysłanie ich e-mailem 

wszystko wykonamy teraz w bezpłatnej 

aplikacji Boscha. Dzięki temu unikniemy 

błędów, które zdarzają się przy ręcznym 

przenoszeniu pomiarów. Aplikacja, dostępna 

dla smartfonów i tabletów z Android 

oraz iOS, zastępuje ołówek i kartkę 

papieru, które łatwo można zgubić 

i utracić ważne dane. 

Dalmierz laserowy PLR 30 C jest wyposażony 

we wszystkie funkcje podstawowe 

potrzebne do pracy: mierzy długości, 

automatycznie oblicza powierzchnię 

i kubaturę, dodaje i odejmuje wyniki. 

Dalmierz PLR 30 C mierzy odległości 

w zasięgu 30 metrów z dokładnością 

do 2 milimetrów. Dalmierz PLR 30 C wyróżnia 

się kompaktową konstrukcją i niską 

wagą: przy wymiarach 10 x 4 centymetry 

waży tylko około 80 gramów. 

www.bosch.pl 

Łatwe cięcie desek, belek i płyt 

Przy pracach wymagających cięcia desek, 

belek i płyt z pomocą przyjdą nowe 

pilarki tarczowe Skil. Wysoka moc urządzeń 

i ich dodatkowe funkcje sprawiają, 

że te wielozadaniowe pilarki spełnią 

oczekiwania najbardziej wymagających 

użytkowników. 

Pilarka 5665AA posiada wysokie parametry 

techniczne i przystępną cenę. Lekka, 

kompaktowa konstrukcja i wizjer linii cięcia 

ułatwiają wygodne i precyzyjne prowadzenie 

narzędzia. Pilarka wyposażona 

jest w silnik 1250W zapewniający szybkie 

i dokładne cięcie. Zintegrowany system 

odsysania pyłu umożliwiający podłączenie 

odkurzacza pomaga utrzymać czystość 

przy pracy. Przydatnym elementem 

jest także schowek na klucze wbudowany 

w uchwyt. Oferowana przez to elektronarzędzie 

głębokość cięcia - 65 mm 

(43 mm przy pochyleniu 45°), pozwala 

na wykonanie pilarką 5665AA większości 

prac w domu i wokół niego. 

Źródło: Skil 

66

Fachowy Instalator 3/2015

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?