Raport Social Watch 2008 - Pomocnik ngo - Kampania Przeciw ...

Prawa w czasach kryzysuMiędzynarodowy sekretariat Social WatchRoberto BissioTegoroczny międzynarodowy raport Social Watchidzie do druku w połowie października 2008, w obliczubezprecedensowego światowego kryzysui niepewności.Sześćdziesiąt lat temu, Powszechna DeklaracjaPraw Człowieka zdecydowanie określiła, że „Wszyscyludzie rodzą się wolni i równi pod względem swejgodności i swych praw” (Artykuł 1) oraz, że „każdy(…) ma również prawo do urzeczywistniania - poprzezwspólny wysiłek narodu i współpracę międzynarodowąoraz zgodnie z organizacją i zasobamikażdego Państwa - swych praw gospodarczych, społecznychi kulturalnych, niezbędnych dla poczuciagodności” (Artykuł 22)Realizacja prawa „godności dla każdego” pozostałajednakże niespełnioną aspiracją. W 1995 roku,wkrótce po upadku muru berlińskiego, światowiprzywódcy spotkali się w Kopenhadze i publiczniezobowiązali się do „likwidowania ubóstwa na świeciepoprzez zdecydowane krajowe działania i międzynarodowąwspółpracę, jako etyczny, społeczny, politycznyi ekonomiczny imperatyw ludzkości”. Pięć latpo Milenijnym Szczycie w Nowym Jorku zadeklarowanolimit czasowy dla tego zobowiązania: „Do roku2015 planujemy zredukować o połowę liczbę ludzina świecie żyjących za mniej niż dolar dziennie, jakrównież o połowę liczbę ludzi cierpiących z powodugłodu oraz o połowę liczbę ludzi których nie stać naczystą wodę do picia”.Wraz z innymi celami, które zyskały ramy czasowe,zobowiązania te zostały zebrane przez ONZna 8-punktowej liście znanej jako „Milenijne CeleRozwoju”, która od tamtej pory zdobyła powszechnąpolityczną akceptację.Milenijne Cele Rozwoju zaraz po upublicznieniuzostały skrytykowane za to, że są zbyt skromne. Jakstwierdził jeden z kluczowych twórców listy - od stronytechnicznej, przewidywana data osiągnięcia celóww roku 2015 opiera się o wskaźniki społeczne wziętez lat 90-tych i 80-tych. Nie było żadnej próby naciskuna szybsze ich zrealizowanie. Uznano po prostu, żesiłą rozpędu zostaną one osiągnięte.Zarówno wskaźnik BCI (Basic Capabilities Index)opracowany i opublikowany przez Social Watchw 2008 roku, jak również kilka innych oficjalnychi niezależnych źródeł podaje, że sprostanie celommilenijnym będzie niemożliwe ze względu na „typowenastawienie biznesowe”.Bank Światowy jako jedyna instytucja pozostajeoptymistycznie nastawiony co do możliwościosiągnięcia tych celów. Pomimo narastających dowodów,w sierpniu 2008 jego oficjalne stanowiskona temat MCR głosiło, że zostaną one spełnione,typu „nikt nie mógł przewidzieć kryzysu” implikuje„głęboki szok i niedowierzanie” neoliberalnych guru.Zostało to wyśmiewane przez karykaturzystów słowami„kto mógł przewidzieć, że połączenie benzynyi zapałek może spowodować pożar?”. Rzeczywiście,w raporcie Social Watch z 2006 roku na temat globalnejstruktury finansowej stwierdza się, że ”wypływkapitału, unikanie podatków, fałszywy handelwewnątrz firm oraz wymieniony powyżej sposóbnadzoru instytucji finansowych (…) jest strukturą,która zdecydowanie potrzebuje rewizji”. SocialWatch nazwał strukturę finansową niemożliwą: „zarównoze względu na niepraktyczność, jak i niedopuszczalność”.Załamanie się tej struktury – lub momentw którym to nastąpiło – może być niespodzianką,ale negatywny wpływ zglobalizowanych finansówna dobrobyt ludzi był już jasny dwa lata temu dlakrajowych koalicji tworzących raport Social Watchw pięćdziesięciu krajach.W pierwszych dniach grudnia 2008 świat będzieobchodził 60. rocznicę Powszechnej Deklaracji PrawCzłowieka w Doha w Katarze. Światowi przywódcyzbiorą się na Finansowym Szczycie dla Rozwoju. Teokoliczności dają nam możliwość do zbadania relacjipomiędzy prawami człowieka, rozwojem a zglobalizowanągospodarką.Czy deregulacja sektora bankowego, demontażpaństwa opiekuńczego, prywatyzacja sektora publicznegooraz otwarcie granic na nieograniczonyprzepływ dóbr, usługi i kapitału miały pozytywnywpływ na prawa człowieka i demokrację, jak prorokowanodwie dekady temu w czasie upadku muruberlińskiego? Czy raczej wzrost mocy „fundamentalizmurynkowego” (termin używany w ostatnichtygodniach przez finansistę George’a Soros’s; lauretaNagrody Nobla - Paula Krugmana, a nawet JohnaWilliamsona – ekonomistę który ukuł termin „konsensuswaszyngtoński”) był przeszkodą dla konsolidacjidemokracji, wzmocnienia praw człowiekai realizacji założenia o godności dla wszystkich?Każda z krajowych koalicji Social Watch obserwującswoje własne państwo, odnalazła szeregsposobów w jaki makroekonomia wpływa na prawaczłowieka. Wnioski jakie wyciągnięto stanowią rdzeńraportu i zapewniają oddolną perspektywę ludzi pracującychi znajdujących się na samym końcu tegołańcucha.Raport ten nie jest przygotowywany na zamówienie.Każdy z raportów krajowych, który zostajeopublikowany w zbiorczym raporcie Social Watch,jest opracowywany przez organizacje i grupy, którepracują przez cały rok nad problematyką rozwojuspołecznego. Ich ekspertyza i wnioski nie opierająsię wyłącznie o doraźne badania. Koalicje te sąprzyzwyczajone do skupiania uwagi władz na proaw szczególności cel numer jeden, mówiący o redukcjiubóstwa na świecie do 2015 roku. Takiestanowisko zostało ogłoszone w dokumencie zatytułowanym„Rozwijający się świat jest biedniejszyniż myśleliśmy, ale tak skuteczny w walce z biedą,jak zakładaliśmy.” Autorzy tego dokumentu (MartinRavallion - Dyrektor Grupy Badań Rozwojowychw Banku Światowym oraz starszy statystyk BankuŚwiatowego Shaohua Chen) wydali również w maju2008 opracowanie naukowe zatytułowane „Chiny,biedniejsze niż myśleliśmy, ale tak skuteczne w walcez biedą, jak zakładaliśmy.”Nie potrzeba wiele badań by stwierdzić, żeśrednia światowa pozostaje pod wpływem osiągnięćgospodarczych Chińczyków i oczywiste jest,że szybki wzrost w Chinach redukuje biedę w tymkraju. Jednak uśrednianie całego świata powoduje,że Bank nie dostrzega wzrostu biedy i nierównościwszędzie indziej. Dane z 2005 roku na podstawiektórych Bank opiera swoje optymistyczne założenianie obejmują „kryzysu żywieniowego” (niedostatkujedzenia i niebotycznych cen), który zaczął się kilkamiesięcy później i ściąga co tydzień miliony ludzi nagranicę ubóstwa.Podczas ostatniej dekady XX wieku oraz pierwszychlat tego stulecia wartości postępu wszystkichspołecznych wskaźników zmalały, przez co cele jakiewydawały się łatwe do osiągnięcia teraz wydają sięzdecydowanie trudniejsze do zrealizowania.Co takiego stało się w latach 90-tych, co spowolniłolub odwróciło postęp społeczny na całymświecie? Odpowiedź jest prosta: deregulacja finansów,prywatyzacja społecznych usług poprzedniopozostających w rękach rządów, liberalizacja międzynarodowegohandlu, otwarcie krajowych gospodarekna przepływ kapitału i inwestycji. Innymisłowy: globalizacja.Globalizacja, lub niektóre z jej kluczowych elementów,jak deregulacja sektora bankowego orazznoszenie wszelkich barier dla przepływu kapitału,jest teraz identyfikowana jako przyczyna kryzysu,który rozpoczął się w sektorze finansowym w USA,a obecnie zalewa cały świat.Błędna strukturaAlan Greenspan do roku 2006 przez 18 lat był prezesemRezerw Federalnych (Bank Centralny USA).W październiku zakomunikował Radzie Nadzorczej,że jego „antyregulacyjne” podejście było „błędem”i mogło się przyczynić do kryzysu. „Ci z nas, którzyzwracali uwagę na interes instytucji pożyczkowychby chronić kapitał akcyjny, szczególnie ja, pozostajemyw głębokim szoku i niedowierzaniu” – powiedziałGreenspan.Eksperci nadal dyskutują, czy te słowa oznaczały,że Greenspan bierze część winy na siebie. PodejścieSocial Watch / 25