8. árgangur - Félag um menntarannsóknir

„Kannski erum við orðnar svo miklar strákastelpur að það haga sér allir eins“greinunum á ólíkan máta. Í takt við umfjöllunFaulkner (2000) og Kvande (1999)skilgreindu langflestar sig sem „strákastelpu“.Þær aðlöguðust menningunni velog tóku fram að þær fyndu lítið fyrir láguhlutfalli kvenna. Sumar lögðu jafnframtáherslu á að greina sig frá kvenlegri hegðunsem þær töldu einkenna kvennahópa,svo sem að „slúðra“, „fara saman á klósettið“og gera „eitthvað svona stelpudót“.Þær töldu að hinn mikli fjöldi karla leidditil þess að menningin væri skemmtilegriog meira „frískandi“. Þannig höfðu þærtileinkað sér ríkjandi orðræðu menningarinnarog kynjaða sýn líkt og kom fram írannsókn Henwood (1998).Flestir viðmælendur samsömuðu sigríkjandi menningu en gerðu sér jafnframtgrein fyrir því að hún ætti ekki eins vel viðalla „Kannski að maður myndi taka meiraeftir því ef að maður væri ekki svona mikillstrákur í sér stundum.“ Þær sem síðursamsömuðu sig ríkjandi andrúmsloftifundu meira fyrir karllægninni „og auðvitað,það er dálítið mikið stráka svona,dominance í þessu“. Umfang strákakúltúrsinsvirðist mismunandi eftir fögum ogmest áberandi í rafmagns- og tölvuverkfræði.Í öllum greinunum er hins vegarríkjandi viðmið mjög karllægt og endurspeglastí gildum, námsfyrirkomulagi,viðhorfum til kvenna og nemenda í heild.Karllæg staðalmynd af vísindamanni varaugljós hjá viðmælendum og náskyld hefðbundinniímynd (Þorgerður Einarsdóttir,2007). Þótt prófessors-ímyndin sé karllægog einsleit, og feli í sér jaðarsetningu kvenleika(Faulkner, 2000; Kvande, 1999; Rolin,2008) virtust sumar kvennanna samsamasig henni. „Sem barn sá ég fyrir mér að égværi með svona grátt úfið hár í einhverjumslopp að (hlátur) gera einhverjar uppfinningar“.Sjálfum sér verstarMunur á hegðun kynjanna var gjarnanútskýrður með tilvísunum í eðlishyggjusem lituðust af einstaklingshyggjusýn.Þannig lögðu viðmælendurnir áherslu áþað sem skildi kynin að og gerði þau ólík.Karlmennska markaði viðmiðið og kvenleghegðun, sem stangaðist á við viðtekiðatferli, var gerð að vandamáli. Ástæðunafyrir fæð kvenna var að finna hjá konumsjálfum. Þær „þori“ ekki í raunvísindi, hafiekki sjálfstraust og treysti sér ekki til aðstunda nám í greinunum. Konur séu almenntmeira stressaðar í náminu, „stelpurvilji fá meira á hreint“ og eru „uppteknarivið að gera allt rétt“. Þetta valdi þeimauknu álagi, aftri þeim jafnvel í náminu ogverði til þess að þær ýmist hefji það ekkieða hætti í því. Þær séu almennt dómharðarien karlar og hafi auk þess meiri áhyggjuraf því hvað fólki finnst um þær. Konurtaki því persónulegar ef þeim gengur illaen karlar „gera sér betur grein fyrir því aðþað er ekkert persónulegt“ þótt illa gangieinu sinni. Með öðrum orðum þá sjái konurekki það sem körlum er ljóst. Eðlishyggjanog tvíhyggjan sem skipar körlumí einn flokk og konum í annan verður hértil þess að grafa undan konum. Því eins ogFee (1986) bendir á, þegar karlmennskaer tengd við yfirvegun, hlutleysi og rökhyggjuvirðist sem hugtökin „konur“ og„vísindi“ fari ekki saman. Þessi viðhorftengjast jafnframt rótgrónum hugmynd-110