prezentacja - Wszechnica Żywieniowa w SGGW

Dzienne zapotrzebowanie na wodę• uzależnione jest od stanu fizjologicznego, aktywnościfizycznej, warunków klimatycznych• dorosły człowiek bez picia może przeżyć zaledwie 3-5 dni• dla zapewnienia prawidłowego przebiegu procesówżyciowych ważne jest stałe dostarczanie wody do organizmuw ilości co najmniej 1,5 litra wody dziennie• uważa się, że podaż płynów powinna wynosić ok. 1mlna1kcal zapotrzebowania energetycznego• organizm człowieka nie może magazynować większej ilościwody, dlatego trzeba stale uzupełniać jej ubytki

Mechanizm zaspakajania pragnienia• pobieranie płynów przez człowieka jest regulowane przezuczucie pragnienia, czyli uświadomienie sobie potrzeby piciawody• hormonem, który kontroluje wchłanianie i wydalaniewody, jest wazopresyna• dzięki stymulacji, którą otrzymuje z różnych części organizmuna skutek wzrostu stężenia składników w osoczuwywołanego np. ograniczeniem przyjmowaniapłynów, spożyciem słonych potraw lub nadmiernympoceniem się, wazopresyna nakazuje ustrojowiuzupełnienie wody, odbierane przez nas jako pragnienie• wazopresyna reguluje wydalanie nadmiaru wody wraz zmoczem

Jak pić wodę?• najlepszą metodą zaspokajania pragnienia jestprzyjmowanie niewielkich ilości płynu, drobnymi łykami.Pobrana woda zostaje wtedy wchłonięta do tkanek, auczucie pragnienia zaspokojone• podczas upałów najlepiej jest zaspakajać pragnieniewodą schłodzona do 15 O C• ilość wody dostarczanej i wydalanej powinna sięrównoważyć, gdyż niebezpieczne są zarównoniedobory, jak i jej nadmiar w organizmie• picie zbyt dużych ilości płynów powoduje ich szybkiewydalenie wraz z elektrolitami przez nerki, co możeprowadzić do odwodnienia

Naturalna woda mineralna• woda podziemna wydobywana jednym lub kilkomaotworami naturalnymi lub wierconymi, różniąca sięod wody przeznaczonej do spożycia przez ludzipierwotną czystością pod względem chemicznym imikrobiologicznym oraz charakterystycznymstabilnym składem mineralnym, a takżewłaściwościami mającymi znaczeniefizjologiczne, powodującymi korzystneoddziaływanie na zdrowie ludzi

~ naturalna woda źródlana - woda podziemna wydobywana jednymlub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, pierwotnieczysta pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, nieróżniąca się właściwościami i składem mineralnym od wodyprzeznaczonej do spożycia przez ludzi~ woda stołowa - woda źródlana, do której dodano naturalną wodęmineralną lub sole mineralne zawierające co najmniej jedenskładnik mający znaczenie fizjologiczne, taki jak:sód, magnez, wapń, chlorki, siarczany, wodorowęglany, węglany~ woda lecznicza - pierwotnie czysta, nieuzdatniona wodapodziemna z jednego złoża, której skład chemiczny i właściwościfizyczne warunkują określone działanie lecznicze, potwierdzonewynikami badań farmakodynamicznych i klinicznych

Przykłady polskich wód mineralnych o istotnejzawartości składników mineralnych [mg/l]Muszyńska 4360,85 Zdroje Muszyny 1707,422Krystynka 3416,58 Klementynka 1707,42Kryniczanka 2992,22 Buskowianka 1655,431Piwniczanka 2537 Muszyna Zdrój 1580,644Muszyna Minerale 2505,15 Wysowianka 1532,36Staropolanka 2000 2123,5 Muszyna 1501,432Zdroje Piwniczna 2100 Kosher 1201,02Anka 1940,3 Sądecka Woda Życia 1190,8Galicjanka 1868,9 Staropolanka 981,22Szczawniczanka 1859 Augustowianka 923,59Krynica Minerale 1834,66 Bio-Active Aqua 890Muszynianka 1767,2 Vita 827,8

WodaWapń[mg/l]Magnez[mg/l]Proporcja Ca ÷ Mg (optymalna =2)Muszyńska 444.6 209.3 2.1Krystynka 174.1 62.6 2.8Kryniczanka 547.5 113.5 4.8Piwniczanka 235.0 121.0 1.9Muszyna Minerale 482.6 51.9 9.3Staropolanka 2000 304.6 55.1 5.5Zdroje Piwniczna 216.1 101.3 2.1Anka 92.0 56.0 1.6Galicjanka 467.6 91.1 5.1Szczawniczanka 100.2 19.5 5.1Krynica Minerale 331.9 53.1 6.3Muszynianka 154.9 152.7 1.0Zdroje Muszyny 68.1 68.6 1.0Klementynka 68.1 45.4 1.5Buskowianka 124.7 44.7 2.8Muszyna Zdrój 260.5 58.7 4.4Wysowianka 107.3 33.3 3.2Muszyna 314.6 26.8 11.8Kosher 200.0 100.0 2.0Sądecka Woda Życia 200.0 100.0 2.0Staropolanka 158.5 22.3 7.1Augustowianka 63.2 21.2 3.0Bio-Active Aqua 151.7 18.2 8.3Vita 164.0 25.3 6.5

Zastosowanie- wody wysokozmineralizowane• źródło składników mineralnych, głównie soli wapniowych imagnezowych oraz jonów fluorkowych• zwierają wodorowęglany i siarczany, które korzystnie wpływają naprocesy przemiany materii i trawienia• zalecane przy wykonywaniu intensywnej pracy fizycznej, w czasieuprawiania sportu i w upalne dni, dostarczają składników mineralnychtraconych wraz z potem• nie należy ich podawać dzieciom oraz osobom cierpiącym naschorzenia nerek i nadciśnienie

Soki owocowe• soki owocowe są otrzymywane z soków owocowychsurowych lub zagęszczonych (przez odtworzenieproporcji wody i aromatu odzyskanego z soku podczaszagęszczania, w sposób zapewniający właściwe cechychemiczne, mikrobiologiczne i organoleptyczneproduktu), z ewentualnym dodatkiem środkówsłodzących lub kwasu cytrynowego• jednoczesny dodatek cukru i kwasu cytrynowego jestzabroniony

Soki odtwarzane• soki klarowne – atrakcyjna barwa, silne właściwościorzeźwiajace, brak osadów, długi termin przydatności dospożycia, zubożona w stosunku do surowca wartość odżywcza• soki mętne - produkowane bez obróbki enzymatycznej, klarowania ifiltracji, mają barwę zbliżoną do barwy owocu, z którego pochodzą icharakteryzują się obecnością naturalnych zawiesin• soki z miąższem - soki do których dodano komórki miąższu cosprawia, że sok jest bardziej naturalny, aromatyczny i zbliżony doświeżego• soki przecierowe - zawierają przeciery oraz soki z owoców iwarzyw, charakteryzuje je gęsta, jednolita i gładka konsystencja

Nektary• napoje typu przecierowego, otrzymywane ześwieżych lub utrwalonych metodami fizycznymikremogenów owocowych rozcieńczonychwodą, z dodatkiem środków słodzących orazkwasów spożywczych• zawartość soku min. 25 do 50%• nektary nie mogą być barwione, sztuczniearomatyzowane i utrwalane chemicznie

Składniki recepturowe napojów• woda naturalna spożywcza (pitna) lub woda mineralna,• środki słodzące, naturalne i/lub silnie słodzące,• kwasy spożywcze i regulatory kwasowości,• dwutlenek węgla (w napojach gazowanych),• zaprawy do napojów,• soki owocowe surowe lub przetworzone (zagęszczone, liofilizowane, emulgowane),• pasty owocowe,• wyciągi ziołowe lub korzenne, syropy spożywcze, koncentraty słodowe, miód pszczeli isztuczny, kawa naturalna lub zbożowa, piwo,• substancje konserwujące, stabilizujące, emulgatory i przeciwutleniacze,• substancje smakowo-aromatyczne o składnikach naturalnych, identycznych znaturalnymi lub syntetycznych,• barwniki pochodzenia naturalnego lub identyczne z naturalnymi

Napoje funkcjonalne• wzbogacanie (napoje ziołowe; napoje dla ciała iumysłu – wellness; napoje wzbogacone np.witaminami, błonnikiem; aqua plus)• sport (napojeizotoniczne, hipertoniczne, hipotoniczne, wodawzbogacona tlenem, woda sportowa ienergetyczna);• energia (funkcjonalna energia, kofeina/tauryna)

Napoje wellness - dla konsumentów• wygląd (BEAUTY)dbających o:• dobre samopoczucie (HARMONY)• równowagę (BALANCE) – opracowane głównie zmyślą o kobietach• dla konsumentów aktywnych fizycznie, zarównokobiet, jak i mężczyzn (ACTIVE)

BEAUTY - PIĘKNO• wyciągi z takich roślin jak: aloes, bez, imbir, hibiskus• beta karoten, likopen i witamina C• kolagen, składniki mineralne (np. cynk) iwitaminy, w tym biotyna, witaminy C i E• z dodatkiem błonnika pokarmowego, wyciągu zkarczocha poprawiającego funkcje trawienne, zwyciągiem z żurawiny• skłądniki oczyszczające organizm ze szkodliwychproduktów przemiany materii (wyciąg z żeńszeniasyberyjskiego, karczoch, angelica, oczyszczającakrew sarsaparilla, czy liść pokrzywy)

HARMONY - HARMONIA• ekstrakty ziołowe takie jak melisa, rumianek, walerianaoraz składniki działające w oparciu o aromatoterapię -lawendę, rozmaryn, tymianek, miętę, olejekróżany, trawę cytrynową, imbir, kardamon, a takżewyciągi z chmielu, pączków róż, cytryny i skórkipomarańczowej.• składniki lekko pobudzające, tj. koenzym Q10, ekstrakt zmiłorzębu japońskiego, zielonej herbaty, yerbamate, orzeszki kola

BALANCE - RÓWNOWAGA• ekstrakty ziołowe – z melisy, rumianku, kwiatu lipy• mikro i makroelementy oraz witaminy• surowce roślinne wspomagające odporność organizmu tj.echinacea, imbir, owoce czarnegobzu, tymianek, cynamon, rozmaryn• inne stymulujące odporność organizmu - witamina C, cynk orazszczepy bakterii probiotycznych

ACTIVE - AKTYWNOŚĆ• mikro i makroelementy, witaminy z grupyB, aminokwasy oraz tlen

Napoje izotoniczne• zaspokajają zapotrzebowanie organizmu przyintensywnym wysiłku fizycznym, zwłaszcza usportowców• ze względu na swój skład, w szczególnościzawartość elektrolitów i odpowiedniąosmolalność wyrównują utratę wody iskładników mineralnych, związaną zintensywnym wysiłkiem fizycznym

Napoje energetyzujące• substancje biologicznie aktywne:kofeina, tauryna, inozytol, guarana, glukuronolakton, karnityna oraz witaminy (głównie witaminy z grupy B)