Il Ticino in breve - Repubblica e Cantone Ticino

7Prisustvo velikog broja stranaca u Tićinu (preko Najbrojnija26% stanovništva) je činjenično stanje stvari, bezobzira na zastupljenost etničkih grupa, njihovubrojnost ili uočljivost njihovog prisustva. Integracijaje stoga zadatak sa kojim treba da se uhvate ukoštac i Švajcarci i novodoseljeni stranci, a onaiziskuje, s jedne strane otvorenost starosedelacada prihvate novopridošle i s druge strane želju ispremnost stranaca da se uključe u novo društvo.Suživot, razumevanje, tolerancija, međusobnopoštovanje različitih kultura su preduslovi bezkojih je nemoguće ostvariti društveni, kulturni iekonomski napredak, i svi su oni zasnovani nafundamentalnim vrednostima Federalnog ustava.Integracija stranaca i prevencijadiskriminacijeZakonom o stranim državljanima (Leggesugli stranieri), koji je stupio na snagu 2008.godine, i Pravilnikom o integraciji stranaca(Ordinanza sull’integrazione degli stranieri),švajcarski politički ciljevi vezani za integracijustranaca po prvi put su našli i svoju zakonskuformulaciju. Promovisanje integracije stranacai prevencija diskriminacije u Tićinu su regulisaničlanom 2, stav d) Zakona o primeni federalnihpropisa o stranim državljanima iz 1998 (Leggedi applicazione alla legislazione federale inmateria di persone straniere). Kanton Tićino jetakođe nominovao Kantonalnog poverenikaza integraciju stranaca (Delegato cantonaleall’integrazione degli stranieri) i oformioKantonalnu komisiju za integraciju stranaca(Commissione cantonale per l’integrazionedegli stranieri). Postoje i mnogobrojnezajednice i udruženja stranaca koje sarađuju saSlužbom kantonalnog poverenika, a sve u ciljupromovisanja integracije svojih sunarodnikau novo društvo i podsticanja njihovog učešćau lokalnim aktivnostima. Kaznene mereusmerene protiv diskriminacije regulisane sučlanom 261bis švajcarskog Krivičnog zakonika(Codice penale svizzero), koji predstavlja važaninstrument u borbi protiv rasizma.Pogledati «Korisne informacije»zajednica stranaca koji žive u Ticinuje italijanska zajednica, koja čini oko 16%populacije, zatim slede balkanske zajednice (oko3%) i portugalska zajednica (oko 2,5%). Najvećiprocenat stranaca koji borave u Tićinu dolazi izevropskih zemalja, a samo je 2% iz Afrike, Azijei Amerika. Međutim, dešava se da prisutnostu vestima i predstavljenost u medijima krivipercepciju o brojnosti pojedinih etničkih grupa.U Tićinu, posebno u Lokarnu (Locarno) i okojezera Lugano, prisutna je značajna grupagermanofonskog stanovništva, većinomŠvajcaraca i Nemaca. Reč je uglavnom o starijim,dobrostojećim osobama koje te zone biraju zbogmira, odgovarajuće klime i prijatnih pejzaža, alii lokalnog jezika i kulture. Osim toga, u Tićinosvakodnevno pristižu desetine hiljada Italijanaiz pogranične zone zaposlenih u Švajcarskoj. UKjasu (Chiasso) se nalazi jedan od četiri Centra zaregistraciju tražilaca azila (Centri di registrazioneper richiedenti l’asilo), koji su deo Federalnog biroaza migraciju (Ufficio federale della migrazione).U Švajcarskoj, kao i u ostatku Evrope, primetnoje starenje populacije, zbog čega dolazi donedostatka radne snage. Bez rada koji obavljajustranci i u Tićinu kompletni privredni sektori moglida rizikuju razvoj. Mnoge službe i kompanijene bi mogle funkcionisati bez njihovog vrednogdoprinosa. Stranci su u Tićinu prisutni većvekovima. 1880. godine su činili 16% populacije,a 1914. godine 28%. Tokom ekonomske krizei Drugog svetskog rata njihov se broj smanjio,da bi ponovo došlo do rasta koji je trajao do 1970.godine. Preduzeća iz Tićina već decenijama imajupotrebu za radnom snagom koja ne bi mogla bitizadovoljena normalnim demografskim razvojemlokalne populacije.14