Co to jest prawosławie? Luty, 1993 rok - Znak

OD REDAKCJI W ubieglym roku przyg%waWmy zeszyt poswi~cony pro/es/an/yzmowi(nr 446), dziS refleksje ekumenicznq kierujemy ku Wschodowi, przeds/a""iajqcnaszym Czy/elnikom prawoslawie.Zadanie pozornie la/wiejsze, bo prawoslawie nie jest /ak zrMnicowane jakszeroki wachlarz wsp61no/ pro/es/anckich. Ale /ylko pozornie, bo w tymwypadku na rMnice /eologiczne - nie tak wielkie pomi~dzy ka/olicyzmema prawoslawiem - nakladajq si~ /rudne problemy narodowo-polityczne czynawe/ cywilizacyjne. W Europie zachodniej napi~ cia pomi~dzy wsp61no/amika/olickimi i pro/es/anckimi raczej zanikajq, wspolnym problemem i wyzwaniemjest laicyzacja. R6Znice bywajq nadal duie, ale podzialy przebiegajqinaczej i mne sq tei zag1'oienia. Fanatyczna walka jui dose dawno us/qpilamiejsca uprzejmej oboktnosci.W Europie srodkowo-wschodniej na/omias/ istniejq wprawdzie wspolneproblemy - laicyzacja wyraiajqca si~ w ignorancji religijnej i moralnejdestrukcji - ale nie prowadzq one jeszcze do szerokiej wsp61pracy, cz~sciejsplot polityczno-narodowo-religijny jest istotnq przeszkodq nawe/ dla przyzwoitegowspolistnienia. Tragicznie przeds/awia s~ to w bylej Jugoslawii, alei w innych krajach zagroienia mogq okazac si~ powaine.Naszym Czytelnikom proponujemy wi~c wielostronne spojrzenie naprawoslawie, ktore rna wiele twarzy. Dla pokazaniajego is/o/y,jego podstaw,posluiyliSmy si~ leks/em Mikolaja Bierdiajewa. Dalej zaS przedstawiamyka/olickq rejleksj~ nad prawoslawiem (ks. Waclaw Hryniewicz OMI) orazprawoslawia nad katolicyzmem (Olivier Clement).Wsrod rOinych twarzy prawoslawia IIll dwie chcemy zwrocic szczeg61nquwag~: na /~, reprezen/owanq przez ojca Aleksandra Mienia, ktora moie byeclzlubq prawoslawia i radosciq fIGS wszystkich, i na t~, ktora moie si~ slatnajwi~kszym zagroieniem dla prawoslawia i dla fIGS wszystkich. Pisze 0 niejAndrzej Lazari w artykule ezy Rosja b~dzie Trzecim Rzymem?Trudnosci i zagroiellia, jak /ei wysilki zmier7.ajqce do ich przezwyci~ia­Ilia, rysujq si~ rowniei w rozmowach przeprowadzonych z archimalldry/qJosifem Pustoutowem, arcybiskupem Tadeuszem KOlldrusiewiczem i biskupemSzymonem Romaizczukiem.W os/a/niej cz~sci /ego zes/awu rejleksji lIa tema/ prawoslawia przechodzimydo zagadnien religijllo-kulturalllych, ornawiajqc rol~ Eucharysliiw liturgii prawoslawllej (ks. Henryk Paprocki), oraz ikony i obrazusakralnego (Barbara Dqh-Kalinowska). I wreszcie 0 kobietach w Koscieleprawoslawnym doby komunizmu pisze Tatiana Goriczewa.Do zagadnien sztuki zwiqzanej z kul/urowym kr~giem wschodniegochrzeScijanstwa wrocimy w jedllym z najblii:szych lIumerow.