Akoma janë të paqarta pikëpamjet e para për shoqërinë ... - Gazetaria

Ligjërata nga lënda e Sociologjisë~ Herbert Markuze thekson se njeriu si një dimension vazhdimisht oscilon në mes dy hipotezavekontradiktore: se shoqëria e zhvilluar industrial është në gjendje të pengojë ndryshimin kualitativdhe se ekzistojnë forca e tendenca, të cilat do ta thyejnë këtë pengesë dhe do tarevolucionarizojnë shoqërinë. Shoqëria industriale dallohet për nga shkalla e lartë e racionalitetitteknik. Kjo është shoqëri e absorbimit dhe asimilimit të përgjithshëm. Më shumë përshkohet ngaideologjia e shoqërisë qytetare. Ideologjia është spirancuar në vetë procesin e prodhimit, sepsemanipulon me vetë prodhimet. Racionaliteti teknologjik është bërë racionalitet politik dhe mekëtë edhe realitet i forcës totalitare. Teknologjia dhe në përgjithësi racionaliteti shkencor mbi tëcilin bazohet shoqëria industrial karakterizohet nga instrumentalizimi i mendjes dhe nga tëmenduarit jo human të burokracisë dhe të forcës manipulative. Forca e veçantë e kësaj ideologjiekonsiston në faktin se me lartësimin e standardit jetësor, i nënshtron forcat e rezistencës dheparalizon kritikën. Kështu racionaliteti i saj iluzor shndërrohet në iracionalitet, d.m.thiracionaliteti bëhet racionalitet real. Shpeshherë mallrat e konsumit kanë një natyrëkontradiktore. Të gjithë dëshirojnë të kenë, si pasojë e një shpërthimi të nevojës për konsum.Dëshira për t’i plotësuar nevojat material është më e fuqishme sesa kërkesa për drejtësi socialedhe barazi më të spikatur në planin ekonomik. Etja dhe simboli i bollëkut është e pashterur. Tëgjithë dëshirojnë të tregohen se kanë. Pasuria nuk është më çështje personale. Për më tepër atëduhet treguar publikisht. Tashmë mirëqenia dhe pasuria bëjnë pjesë në ndërtimin e personalitetittë individit në shoqëri. Njerëzit e gjejnë veten në mallrat që blejnë, e shkrijnë veten me to. Ështëpikërisht kjo ‘euforia fatkeqe’ për nevoja të kota (të krijuara artificialisht), pas të cilave të gjithëmund të ndjehen të kënaqur në mënyrë të dalldisur dhe njëherësh pot ë gjithë të ndjehen fatkeq.Është eufori fatkeqe, sepse pengon që të shihet me objektivitet rruga nëpër të cilën ec shoqëria.Nuk dëgjohen veçse bisedat që kanë të bëjnë me biznesin, karrierën dhe sigurimin e interesit tëngushtë personal. Rëndësi ka që vetëm të konsumosh pa patur tjetër kokëçarje. Diktatura edikurshme politike (komunizëm) është zëvendësuar nga diktatura e tregut – diktati i konsumit.Ngarendja pas konsumit zhvlerëson të gjitha vlerat e tjera shoqërore. Shqetësimi vetëm për tëpasur materialisht dobëson dëshirën për të qenë i pasur shpirtërisht e psikikisht, pra dobësonpasurinë intelektuale të shoqërisë.~ Erih Fromi thekson se ajo që e karakterizon pozitën e njeriut në shoqërinë e re borgjeze, ështëpavarësimi prej lidhjeve tradicionale që ishin tipar të shoqërisë mesjetare. Kësisoj njeriu në sajetë individualizmit bëhet më i pavarur , por njëherësh edhe më i vetmuar dhe më i pasigurt nëekzistencën e tij. Nga kjo gjendje e padurueshme izolimi - pamundësia e individit dhe vogëlsia etij individuale për ta sfiduar pluralitetin e dinamikës së jetës kapitaliste, individi do të kërkojërrugëdalje: abstenon nga pavarësia dhe nga integriteti i individualitetit të vet, duke u lidhur mendonjë person ose institucion. Kjo simbiozë realizohet qoftë duke dominuar mbi dikë (sadizëm)ose qoftë duke iu nënshtruar dikujt (mazohizëm). Liria nuk është ndonjë gjendje e dhënë, cilësiose afërsi e gatshme, por mundësi esenciale e njeriut. Ikja prej saj shikohet e prodhuarhistorikisht, kurse vetë historia është vepër e njeriut.11