Fagráðstefna skógræktar, Reykjanesi 23. - 25 ... - Skógrækt ríkisins

Ný aðferð við mælingar á timbri úr skógiHreinn ÓskarssonSkógrækt ríkisinsInngangurSíðustu misseri hefur timbur veriðselt úr skógi á Suðurlandi og rúmmálþess reiknað út frá vigt (kg) ogrúmþyngd (kg/m3). Hafa flutningabílarverið vigtaðir þegar þeir erufulllestaðir og sýni tekin úr trjábolumúr stæðum sem efni hefur verið sóttí. Hefur rúmmál verið reiknað úr fráþessum stærðum skv. formúlunni:Þyngd á viðarhlassi (kg) / rúmþyngd(kg/m 3 ) = rúmmetrar viðar (m 3 )Hefur þessi aðferð ýmsa kosti:a) Kaupendur fá upplýsingar umrúmþyngd efnisins og getaáætlað rakamagn í viðnum útfrá því.b) Flutningabílstjórarnir hafa fengiðupplýsingar um hversu þungtefnið er og forðast þannig yfirvigtá hlassinu.c) Hægt hefur verið að áætlarúmmál efnis óháð því hvernigstæðan er uppröðuð, þ.e. holurúmmáli,óháð formi og lengdtrjábolanna. Oft er verið að seljaskakka trjáboli, grófkvistótta,miskóníska o.s.frv.d) Fleiri en einn kaupandi geturkeypt timbur úr sömu viðarstæðum,en það getur veriðflókið mál þegar timbur er seltúr fyrirfram rúmmálsmældumstæðum.Þessi aðferð er lítið notuð alþjóðlega,en virðist þó vera í sókn, sér í lagi viðsölu á ódýrari viði (Oester og Bowers2009) og verður til umræðu á alþjóðlegriráðstefnu timburmælingarma n n a í n æ s t a m á n u ð i íBandaríkjunum (Timber MeasurementsSociety 2011). Helstu óvissuþættirvið þessa mæliaðferð erhvernig viðarsýnin eru tekin, hversumörg úr hverri stæðu og hvar úrstæðu, hvar úr trjábolnum og úr hvestórum trjábolum, hversu nákvæmmælingin á hverju sýni er og hversunákvæmar vigtir eru notaðar við aðvega flutningabílinn. Leitast hefurverið við að taka sýni úr miðjumtrjábolum héðan og þaðan úrstæðunum til að fá sem nákvæmastarúmþyngd. Annar skekkjuvaldur,rakatap/þornun timburs, getur komiðtil ef nokkrir dagar líða frá sýnatökuog þar til efnið er afhent/vigtað. Þvíer mikilvægt að taka sýnin skömmuáður en viðurinn er afhentur, helstsamdægurs.MæliaðferðinRúmþyngd er mæld með þeim hættiað prufuskífur sem teknar hafa veriðúr trjábolum í stæðum sem selja áeru vigtaðar á nákvæmri vigtRit Mógilsár 24/2011 21