Historia parafii - Parafia pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy

Z przeszłości Fordonu i parafii św. MikołajaKaplica od nawy kościoła oddzielona jest łukiem i metalową, oszkloną konstrukcją, na której widniejeherb w wersji XVII-wiecznej, będący znakiem herbowym tych osobistości i miasta. Kaplica posiada ołtarzstanowiący najcenniejszy zabytek sztuki sakralnej dawnego kościoła, wykonany w stylu barokowymz połowy XVII w. Zwieńczenie ołtarza, oparte na podwójnych rzędach kolumn, wykonano w połowieXVIII w. w stylu rokoko. W ołtarzu umieszczony jest obraz namalowany w połowie XVII w. przez nieznanegoartystę. Przedstawia on, na tle krajobrazu, adorację Najświętszej Marii Panny przez św. Mikołajai św. Marcina w strojach liturgicznych.Górna część obrazu przedstawia Matkę Bożą w pozycji siedzącej, trzymającej Dzieciątko, wspartej oksiężyc, w otoczeniu aniołów. Przy Świętym Marcinie klęczy przedstawiciel stanu szlacheckiego. Podobrazem znajduje się tabernakulum zdobione w środku płaskorzeźbami kielicha i hostii, a po bokach postaciamiśw. Łukasza i św. Marka. Po prawej stronie wejścia do zakrystii uwagę przykuwa płyta nagrobnaz epitafium, potwierdzająca pochówek wspomnianego Łukasza Wybranowskiego. Obok ołtarza wystawionyzostał obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, będący wierną kopią obrazu Jasnogórskiego, wykonanyna zamówienie ks. Fr. Aszyka po peregrynacji Obrazu Jasnogórskiego w kościele fordońskim w1960 r.Wiekowa kaplica wielokrotnie była remontowana, a jej wyposażenie poddawane pracom konserwatorskorenowacyjnym,z których ostatnie przeprowadzono w 1978 r.Nad ranem, 12.06.1980 r., spłonęła wieża kościoła. Kaplica, usytuowana najbliżej wieży, ucierpiała najbardziej.Zostały zniszczone efekty przeprowadzonego dwa lata wcześniej remontu. Od paru miesięcytrwają poważne prace remontowo-konserwatorskie przy XVII-wiecznym ołtarzu. Planowany jest remontcałej kaplicy. Posiadanie tak cennych pomieszczeń i zabytków zobowiązuje do szczególnej troski o nie, wimię pamięci dla dorobku poprzednich pokoleń, których jesteśmy sukcesorami.Bractwo św. AnnyPragniemy przybliżyć zainteresowanym dziejami naszej parafii mało znaną działalność Bractwa, propagującegokult św. Anny – matki Najświętszej Marii Panny. Powróćmy do czasów, kiedy przy fordońskimrynku stał kościół. po którym pozostała kaplica. Na planach budowy obecnej świątyni (załączony rysunek)zaznaczono kształty starej fary – murowanej. Uległa ona rozbiórce z wyjątkiem zachowanej do dziśbocznej kaplicy z ołtarzem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Rozebrana fara została zbudowanapo roku 1665 z inicjatywy ks. proboszcza Mateusza Judyckiego. W miejscu zniszczonej w okresie potopuszwedzkiego świątyni drewnianej postawiono kościół wybudowany z miejscowych materiałów ceramicznych,który został oddany przed 1690 r.W północnej części nawy dobudowano pomieszczenie, które w historii parafii odegrało znaczącą rolę.Była to kaplica pod wezwaniem św. Anny. Połączona wejściem z zakrystią (1) stanowiła pomieszczenieponad 6 metrów długie i 8 metrów szerokie. W centralnym miejscu stał ołtarz patronki z obrazem, któryjest ostatnią pozostałością zachowaną z dawnej kaplicy, eksponowaną w naszym kościele. Obecnie obrazten zdobi ołtarz boczny, wykonany przez artystę rzeźbiarza Sylwestra Kryskę na zamówienie ks. FranciszkaAszyka. Nie zachował się cenny zabytek tzw. antepondium z ołtarza św. Anny. Była to przedniapłaszczyzna stołu Pańskiego wykonana ze skóry z wytłaczanymi złoconymi wzorami (kurdyban).Kaplica była przedmiotem szczególnego kultu i troski tak ze strony parafian jak i członków bractwa.Bractwo św. Anny na ziemiach polskich uzyskało statut podpisany przez nuncjusza Caligarego w 1581 r.zatwierdzony przez papieża Sykstusa V i rozpropagowany przez zakon Bernardynów warszawskich. Źródłakościelne wymieniają działalność Bractwa w parafii fordońskiej już w 1581 r., w Więcborku w 1583,zaś w Świeciu 1602 r., a w Lidzbarku 1620 r. Niestety zaginęła księga Bractwa wraz ze statutem. (2) Wpoczątku XVII w. spotyka się udokumentowane wpłaty na rzecz Bractwa św. Anny i kościoła ze stronmieszczan fordońskich oraz okolicznych rodzin szlacheckich. Są to tzw. legaty (testamentowe świadcze-Parafia pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie 60