WiT_1_2015_short

Samoloty bojowe
Lipcowa decyzja o osiągnięciu wstępnej gotowości operacyjnej to wynik m.in. pozytywnych ocen ostatnich prób morskich na pokładzie USS Wasp.
F-35B
w służbie
operacyjnej
Łukasz Pacholski
Zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami
i pomimo nieprzychylności mediów,
dowództwo US Marines ogłosiło
31 lipca 2015 r. osiągnięcie wstępnej
gotowości operacyjnej przez dywizjon
VMFA-121 Green Knights. To pierwsza
liniowa jednostka lotnicza przezbrojona
w samoloty Lockheed Martin F-35B
Lightning II, a zarazem pierwsza na
świecie, która dysponuje operacyjnymi
F-35 w jakiekolwiek wersji. Stało się to
14 lat po wyborze maszyny Lockheeda
jako zwycięzcy programu JSF, a także
pięć lat po pierwotnie deklarowanym
terminie osiągnięcia wstępnej
gotowości operacyjnej.
Fotografie w artykule: US Navy.
Dla VMFA-121 to nie pierwszy przypadek wprowadzenia
do służby zupełnie nowego typu
samolotu bojowego w korpusie US Marines.
Jednostka, której historia sięga 1941 roku i chlubnych
walk nad obszarem Wysp Salomona, w 1989 roku
była pierwszą – spośród wszystkich formacji Sił Zbrojnych
Stanów Zjednoczonych - przezbrojoną w samoloty
F/A-18D Hornet Night Attack, dostosowane
do wykonywania uderzeń w nocy. Z tymi maszynami
przeszła szlak bojowy w czasie Operacji Pustynna Burza.
W kolejnych latach rotacyjnie wykonywała misje
nad Irakiem, a w XXI wieku walczyła nad Afganistanem,
by potem znowu powrócić do Iraku. We wrześniu
2012 roku przekazano dwumiejscowe F/A-18D
do składnic sprzętu wojskowego oraz innych jednostek
i, po przeniesieniu z bazy Miramar do Yuma, rozpoczęto
przygotowania do przejęcia i wdrożenia do
służby maszyn F-35B Lightning II. Pierwsze z nowych
samolotów przybyły tam w listopadzie 2012 roku.
Obecnie VMFA-121 dysponuje dziesięcioma
F-35B, które reprezentują standard oprogramowania
Block 2B, który ma około 87% docelowego oprogramowania
wersji Block 3F. Główne różnice dotyczą
ograniczeń w wykorzystaniu optoelektronicznego
systemu obserwacyjno-celowniczego EOTS i systemu
obserwacji dookólnej DAS, łącza transmisji danych,
a także uzbrojenia podwieszanego. To ostatnie
ma na razie objąć wyłącznie typy przenoszone
w wewnętrznych komorach uzbrojenia – będą to
kierowane pociski „powietrze-powietrze” AIM-120C
AMRAAM i bomby kierowane GBU-12 Paveway II
oraz GBU-32 JDAM. Pomimo tego samoloty będą
mogły realizować zadania wsparcia pola walki, wywalczania
przewagi w powietrzu, eskorty i rozpoznania.
Ogółem dla USMC planowany jest zakup 353
F-35B, które będą zastępować wyeksploatowane
maszyny STOVL Boeing AV-8B Harrier (w służbie do
2026 roku) i część F/A-18C/D Hornet (do 2030 roku).
Pomimo oficjalnego osiągnięcia gotowości operacyjnej,
najbliższe miesiące dywizjon spędzi w Arizonie.
Jego pierwsza tura poza granicami kraju zaplanowana
została na rok 2017, kiedy dywizjon zostanie
w ramach rotacji przebazowany do bazy Iwakuni
w Japonii. Do tego czasu Marines będą już dysponować
drugą jednostką przezbrojoną w nowy typ
samolotu, bowiem F-35B trafi do VMA-211, obecnie
zdającego ostatnie AV-8B. Następnym w kolejności,
w 2018 roku, będzie dywizjon VMFA-122, eksploatujący
obecnie F/A-18C/D Hornet. Dziś Marines dysponują
50 pilotami przeszkolonymi na nowy typ samolotu,
a obsługę naziemną może realizować około
500 specjalistów technicznych.
Decyzja o ogłoszeniu wstępnej gotowości operacyjnej
przez „Zielonych Rycerzy” poprzedzona została
„rewelacjami” amerykańskiej prasy codziennej,
która w zupełnie innym świetle pokazywała wyniki
ostatnich testów operacyjnych na pokładzie USS
Wasp. 28 lipca poinformowano bowiem, że w czasie
prób okrętowych bywały dni, w których loty realizowały
jedynie dwa spośród sześciu samolotów. Według
rzecznika USMC oficjalna gotowość wynosiła
jednak 65%. Krytyczne wyniki nie przekreślają możliwości,
a jedynie pokazują brak doświadczenia w codziennej
obsłudze operacyjnej – podobne problemy
odnotowywano choćby przy pierwszej turze
operacyjnej samolotów transportowych pionowego
126 Wojsko i Technika • W rzesień 2015