14.02.2017 Views

qronika179

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

20<br />

Tamar batiaSvili<br />

593 61 74 15<br />

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

rubrika „yofilebis” stumaria<br />

cnobili qarTveli istorikosi,<br />

arqeologi da sazogado moR-<br />

vawe, iulon gagoSiZe, romelic<br />

2008-2009 wlebSi diasporis sak-<br />

iTxebSi saqarTvelos saxelmwifo<br />

ministrad muSaobda.<br />

_ batono iulon, arqeologi<br />

rogor moxvdiT xelisuflebaSi,<br />

rogorc diasporis saxelmwifo<br />

ministri? ramdenad mniSvnelovani<br />

iyo am saministros arseboba?<br />

_ es mixeil saakaSvilma gadawyvita,<br />

2008 wlis ianvarSi damibara<br />

da miTxra, amas vapireb da ifiqreo.<br />

davTanxmdi! axla es uwyeba aRar<br />

arsebobs, sagareo saqmeTa saministros<br />

SeuerTes. praqtikulad, marto<br />

viyavi, ministris aparati me<br />

Sevqmeni. am saministros arseboba<br />

mniSvnelovani iyo, jer erTi, imitom,<br />

rom, mogexsenebaT, bolo sami<br />

aTeuli wlis ganmavlobaSi Zalian<br />

bevri adamiani gavida saqarTvelodan,<br />

ZiriTadad, Sromisunariani<br />

xalxi, romelmac aq ver naxa samuSao.<br />

ar vilaparakeb imaze, xelovnebis<br />

muSakebi da mecnierebi<br />

rom wavidnen. aseT xalxs patronoba<br />

sWirdeboda, isini Zalian did<br />

rols TamaSobdnen saqarTvelosTvis,<br />

faqtobrivad, qveyana Sim-<br />

Sils gadaarCines. 2008-2009 wleb-<br />

Si, rodesac iq vmuSaobdi, maTgan<br />

qveyanaSi, yovelwliurad, miliardamde<br />

dolari Semodioda da Zalian<br />

mniSvnelovani wvlili SehqondaT<br />

qveynis ekonomikaSi. kacma<br />

rom Tqvas, diaspora amaze cota<br />

Zneli saTqmelia, es ufro xalxis<br />

migracia iyo, magram saministros<br />

ase erqva. Zalian mniSvnelovani<br />

roli Seasrula am saministrom<br />

ruseTTan konfliqtis dros _ 56<br />

qveyanasTan gvqonda yoveldRiuri<br />

kontaqti da Cveni aparati 24-saa-<br />

Tian samuSao reJimze iyo gadasuli.<br />

samjer SevZeliT, 30-ze met<br />

qveyanaSi yofiliyo organizebuli<br />

saprotesto gamosvlebi erTsa da<br />

imave dros. Cveni da Cveni diasporis<br />

damsaxureba iyo, Tundac,<br />

isic, rom ruseTSi putinma ver<br />

moaxerxa saqarTvelos sawinaaRmdego<br />

erTi gamosvlasc ki. masobriv<br />

gamosvlas vgulisxmob da ebraliZeebsa<br />

da maT msgavs gayidul miliarderebs<br />

ar vTvli, romlebic<br />

putins kudiT hyavs daWerili.<br />

xeli Segviwyo kidev erTma ram:<br />

iciT, rom ruseT-saqarTvelos<br />

omis win ruseTma, jer kidev, ivnisis<br />

bolos hakeruli Seteva moawyo<br />

saqarTveloze da rogorc saparlamento,<br />

aseve samTavrobo kontaqtebi<br />

mTlianad dablokili iyo.<br />

Cveni portali pirvel agvistos<br />

CairTo, romelsac 6 Tvis ganmavlobaSi<br />

vamzadebdiT, misi arsebobis<br />

Sesaxeb informacia ar hqondaT<br />

da, faqtobrivad, erTaderTi kontaqtis<br />

saSualeba iyo danarCen<br />

msofliosTan. mTeli msoflios<br />

yuradReba olimpiadisken iyo mimarTuli<br />

da ruseTs Cumad undoda<br />

Tbilisamde Semosvla. es dai-<br />

Zlia swori politikis Sedegad,<br />

rom 5 dRis ganmavlobaSi Cvenma<br />

jarma mTeli rusuli armia,<br />

romelic mravaljer aRemateboda<br />

Tavisi ZaliT Cvensas, SeaCera. Semdeg<br />

mTel msoflioSi saprotesto<br />

aqciebi movawyveT, jaWvic ki gavabiT.<br />

emigraciaSi wasul xalxs yvelaze<br />

metad is uWirs, rom iq gaCenil<br />

bavSvebs ena ekargebaT, maT,<br />

gansakuTrebiT, qarTuli enis maswavleblebi<br />

da saxelmZRvaneloebi<br />

sWirdebodaT, amasac vaxerxebdiT<br />

saTanado saministroebis daxmarebiT.<br />

TurqeTsa da ruseTSi cxovroben<br />

qarTvelebi, romlebic im<br />

qveynis moqalaqeebi arian, es namdvili<br />

diasporaa, maTi ZiriTadi<br />

Txovna iyo, rom cekvis ansamblebisTvis<br />

aRWurviloba Cagvetana da<br />

amaSic vexmarebodiT. Sexvedrebi<br />

mqonda 20-mde qveyanaSi da vcdilobdiT,<br />

rom iq mcxovrebi Cveni<br />

moqalaqeebis uflebebi daculi<br />

yofiliyo. Cemi dargi _ arqeologia,<br />

Zalian miyvars, Cemi cxovrebis<br />

ZiriTadi nawilic mas eZRvneba,<br />

magram qveyanas zogjer uWirs da<br />

adamiani Tu im qveynis moqalaqea,<br />

am saqmeSi unda CaerTos, amitomac<br />

wavedi am saministroSi. amiT Cems<br />

saqmes bevri ram daaklda, magram<br />

miuxedavad imisa, rom im wlebSic<br />

ki, roca saxelmwifo ministri<br />

viyavi, arqeologiuri kuTxiT ar<br />

Semiwyvetia muSaoba, eqspedicieb-<br />

Sic vmonawileobdi rogorc saqar-<br />

TveloSi, aseve mis farglebs gareT,<br />

maSin vimuSave swored qarTul<br />

Zeglebze kviprossa da azerbaijanSi.<br />

SeiZleba, arqeologias<br />

raRac mainc daaklda, magram vfiqrob,<br />

rom Cemi vali movixade. mixeil<br />

saakaSvilma damarwmuna, rom iq<br />

saWiro viyavi. cota sasacilo ki<br />

iyo, yvelaze asakovani gaxldiT.<br />

erTma rusma wigni dawera saakaSvilze,<br />

sadac weria, rom man axalgazrduli<br />

mTavroba Seqmna da<br />

erTi gamonaklisia iulon gago-<br />

SiZe, romelic asakovania, isic imitom,<br />

rom saakaSvili misi Svilebis<br />

megobariao. es aris absurdi!<br />

jer erTi, Cemi Svilebi saakaSvilze<br />

10 wliT ufrosebi arian da<br />

Tu icnoben, piriqiT, me gavacani<br />

erTmaneTs. saakaSvili adre gavicani,<br />

rodesac is opoziciaSi gadavida.<br />

80-ian wlebSi, isev da isev,<br />

imis gamo, rom guli mtkiva,<br />

saqarTveloSi Tu rame xdeba da<br />

minda, rom Cemi wvlili Sevitano am<br />

saqmeSi, erovnul moZraobaSic momiwia<br />

CarTva da zviad gamsaxurdiam<br />

mcxeTaSi prefeqtad gamagzavna.<br />

vuTxari, soflis meurneobis<br />

araferi gamegeba-meTqi, magram<br />

miTxra, mcxeTa saqarTvelos sasuliero<br />

centria, yvela stumari<br />

iq modis da kaci gvWirdeba,<br />

romelic saTanadod daxvdebao.<br />

erTi weliwadi iq vimuSave. SeiZleba,<br />

bevri veraferi gavakeTe, magram<br />

ar vnanob. mTavaria, xom vecade?<br />

_ kulturul memkvidreobaze<br />

visaubroT. sxva rom araferi vaxsenoT,<br />

gasul wels saydrisi daingra.<br />

dRes ra mdgomareobaSia Cve-<br />

ni kulturuli memkvidreoba?<br />

_ zogs hgonia, rom arqeologia,<br />

kulturuli memkvidreoba da<br />

masze zrunva aris qveynisTvis<br />

fufuneba, es tyuilia! piriqiT,<br />

saqarTvelo Rataki qveyanaa, arc<br />

navTobi gvaqvs da arc gazi, oqroo,<br />

iZaxe da mTel saqarTveloSi oqros<br />

gaTvlil-gamoTvlili raodenoba,<br />

sul, 70 tonaa. SedarebisTvis:<br />

ruseTSi, yovelwliurad, 2000 tonas<br />

iReben, samxreT afrikaze da sxvaze<br />

rom ar vilaparakoT. Cveni<br />

simdidrea buneba da istoria, Cveni<br />

warsuli, e. i. kulturisa da<br />

bunebis Zeglebi, es aris Cveni ZiriTadi,<br />

mTavari kapitali. iseT<br />

qveynebSi, rogoric saqarTveloa,<br />

kulturulma memkvidreobam Semosavali<br />

unda moitanos. kulturuli<br />

da, maT Soris, arqeologiuri<br />

memkvidreoba iseTi ram aris,<br />

romelic Tu saTanado organizeba<br />

iqneba, Semosavals moitans, garda<br />

imisa, rom arqeologia qveynis imijis<br />

Semqmnelia. yvela Camosuli<br />

pirvelad muzeumSi midis da siZveleebi<br />

ainteresebs. gamokiTxviT<br />

dadgenilia, rom, magaliTad, SeerTebuli<br />

Statebidan yoveli mesame,<br />

romelic qveynidan gadis, ambobs,<br />

rom siZveleebis sanaxavad midis.<br />

im qveyanis moqalaqes, romelsac<br />

250 wlis istoria aqvs, mas ainteresebs<br />

qveyana, romelsac 2500,<br />

5000 da ufro didi xnis istoria<br />

aqvs. amis sanaxavad modian da qveyanaSi<br />

fuls toveben. turizmis gan-<br />

iulon gagoSiZe:<br />

`saydrisSi<br />

is moxda, rac<br />

Talibanma<br />

avRaneTSi<br />

gaakeTa!~<br />

viTareba damokidebulia imaze,<br />

rogor uvli Seni kulturis Zeglebs.<br />

am kuTxiT CvenTan mZime<br />

mdgomareobaa. gvaqvs kanoni kulturuli<br />

memkvidreobis dacvis<br />

Sesaxeb, ar aris cudi kanoni, magram<br />

bevri ramiT naklulia.<br />

_ ufro konkretulad?<br />

_ jer erTi, dRemde ar aris<br />

miRebuli kanonqvemdebare aqtebi,<br />

romelic unda mieRoT da romlis<br />

armiRebiT TviTon kanoni ver<br />

muSaobs. garda amisa, am kanonmdeblobaSi<br />

erTi sityviTac ki ar<br />

aris naTqvami kulturuli land-<br />

Saftis Sesaxeb. ra aris kulturuli<br />

landSafti? buneba RmerTma<br />

Seqmna, magram am bunebaSi adamiani<br />

ereva da mas gardaqmnis _ tyes gaCexs,<br />

gaanadgurebs, raRacas aaSenebs<br />

da yalibdeba erToblioba, rasac<br />

dRes hqvia TuSeTi, xevsureTi<br />

Tavisi SatiliTa da mucoTi, svane-<br />

Ti Tavis koSkebiT, es aris saocreba,<br />

sadac TeTnulds, Sxaras, uSbas<br />

xedav da koSkebi dgas, es aris kulturuli<br />

landSafti, romelic<br />

erTxel ar aris naxsenebi ZeglTa<br />

dacvis Sesaxeb kanonSi, arada, mas<br />

dacva sWirdeba. sazareli magali-<br />

Ti gvaqvs, romlis Sesaxeb patriarqsac<br />

movaxsene: svaneTSi, am SesaniSnav<br />

samyaroSi, erTi gegmiT<br />

oTxi TeTrgumbaTiani eklesia<br />

aaSenes. 10 saukuneze metia iq eklesiebs<br />

aSenebdnen, savsea svaneTi<br />

eklesiebiT da ase TeTrad gamor-<br />

Ceuli arc erTi ar aris, sul Secvala<br />

iqauroba, es aris danaSauli!<br />

_ sapatriarqos gareSe xom ar<br />

moxdeboda taZrebis mSenebloba?<br />

_ ar unda xdebodes, radgan patriarqis<br />

brZanebiT specialurma<br />

sabWom unda imsjelos, romlis<br />

wevri didi xnis ganmavlobaSi<br />

viyavi. 12 episkoposi eswreboda<br />

patriarqTan miRebas da iq vTqvi es<br />

ambavi. ar SeiZleba amis gakeTeba,<br />

es aris qveynis winaSe danaSauli.<br />

is, rac agreTve varZiaSi moxda,<br />

saeklesio siwmindeebzea laparaki,<br />

ki batono, vimsjeloT, vilaparakoT,<br />

rac eklesiaSi Sedis, imis xelis<br />

xleba ar SeiZleba, magram yvelafers<br />

aqvs Tavisi dro. xSirad<br />

vlaparakobT bediis barZimis<br />

Sesaxeb. bediis barZimi ar aris bar-<br />

Zimi, is aris barZimis garsakravi,<br />

Cveulebrivi milia da masSi verafers<br />

Caasxam. TviTon barZimi<br />

ukve aRar arsebobs, amiT SeuZlebelia<br />

saeklesio wesis Sesruleba,<br />

is muzeumSi unda idos. daarqvi<br />

saeklesio muzeumi, romelic<br />

yovelTvis arsebobda, is iq unda<br />

iyos. igive emarTeba ferwerasac.<br />

rogor SeiZleba, anCisxatTan<br />

sanTlebi daanTo, is or kviras ver<br />

gaZlebs, es aris VI saukunis ficarze<br />

emkaustikiT daxatuli xati.<br />

arc erTi gamocema ar aris msoflioSi,<br />

sadac macxovris xelTuqmnel<br />

xatzea laparaki, rom es xati<br />

ar iyos moxseniebuli. gaakeTon,<br />

batono, asli, romelsac igive madli<br />

aqvs, rac dedans da masTan<br />

ilocon, es unda iyos muzeumSi,<br />

amaze kamaTic ki ar SeiZleba!<br />

varZiis patara eklesiaSi, romel-<br />

Sic Tamarisa da giorgi mesamis<br />

portretebia gamosaxuli, rogor<br />

SeiZleba iq sanTlebis danTeba, ar<br />

mesmis! ar unda dagvaviwydes, rom<br />

monasterSi mcxovrebi berebi arian<br />

adamianebi da maT yvelanairi<br />

sayofacxovrebo pirobebi sWirdebaT.<br />

varZias, rac gadarCa, fasadi<br />

hqonda, wina mxare sul Camoqceulia.<br />

SeiZleba, kanalizaciis<br />

gareSe arsebobdes, Tundac, monasteri?<br />

yvelafers aqvs Tavisi adgili<br />

da dro, maT Soris, yavli gasdis<br />

aseT raRacasac. is kidev gan-<br />

Zia. ki, saeklesio qonebaa, magram<br />

SviliSvilebic xom gveyoleba da<br />

imaTi Svilebi, imaTTvis unda SevinaxoT,<br />

gafrTxileba sWirdeba.<br />

rom amboben, varZiaSi dacva ar<br />

iyoo, ratom ar iyo? imitom, rom<br />

xanZarsawinaaRmdego dacva reaqcias<br />

iZleva anTebul sanTlebze da<br />

amitom iq saerTod ar CaurTavT.<br />

latalis macxvariSis 1147 wlis<br />

freskul warweraSi winamZRvari<br />

wers: „vinc am eklesiis mamasaxlisi<br />

iyos, kuamlisgan SeikrZaleT<br />

xatuli, raTa feri ar dahkaros”.<br />

maSin esmodaT, rom iq ar SeiZleba<br />

cecxlis danTeba.<br />

_ xom ar fiqrobT, rom am mimarTulebiT<br />

gadasaxedia saxelmwifosa<br />

da eklesias Soris SeTanxme-<br />

ba?<br />

_ gadasaxedi ki ara, Sesasrulebelia.<br />

iq bevri rame weria, romelic<br />

ar Sesrulda. im komisias,<br />

romelmac konkretulad yvela<br />

Zeglze unda izrunos, ar umuSavia.<br />

_ saydrisze visaubroT...<br />

_ saydrisSi is moxda, rac Talibanma<br />

avRaneTSi gaakeTa, rodesac<br />

budas kolosaluri qandakeba<br />

aafeTqa da daangria, is, rac eray-<br />

Si da siriaSi am bolo dros moxda,<br />

magram iq eqstremistebma gaakeTes<br />

da aq _ xelisuflebam! amitom<br />

es ufro didi danaSaulia, vidre<br />

_ is. es aris danaSauli, romlis<br />

gamarTleba da patieba ar Sei-<br />

Zleba!<br />

_ sanam saydriss aafeTqebdnen,<br />

xelisuflebis mxridan mimdinareobda<br />

Tu ara raime saxis konsultaciebi<br />

am dargis special-<br />

istebTan, mecnierebTan?<br />

_ amaze laparaki adrec iyo,<br />

rodesac „aremji goldi” Semovida,<br />

kulturis saministroSi damiZaxes.<br />

maSin am kompanias saydrisi<br />

logoSi hqonda gatanili, rogorc<br />

saxe uZvelesi oqros sabadosi. iyo<br />

saubari, rom saydriss statusi<br />

Secvloda, nu iqneba erovnuli<br />

mniSvnelobis, mivceT Ceulebrivi<br />

arqeologiuri Zeglis statusio.<br />

maT avuxseni, rom Cven ar gvqonda<br />

Secvlis ufleba. kulturis ministrs<br />

Zeglis statusis miniWebis<br />

ufleba aqvs, magram moxsna unda<br />

moxdes mTavrobis sxdomaze, amas<br />

ufro maRali instancia akeTebs.<br />

mere mivxvdi, rac xdeboda, erovnuli<br />

Zeglis dangrevisTvis patimrobaa<br />

da Cveulebrivi Zeglis ganadgurebisTvis<br />

_ jarima. e. i. ma-<br />

Sin ukve apirebdnen saydrisis ganadgurebas.<br />

rodesac aseTi Zegli<br />

gaqvs, simarTle rom ar iyos, unda<br />

moigono da Cven ra gavakeTeT!!!<br />

TviTon es obieqti rom dagvetovebina,<br />

qveynisTvis Semosavali aTjer<br />

ufro meti iqneboda, vidre iq mopovebuli<br />

oqro mTlianad iZleva.<br />

ha-ha, 10 milioni misces saqarTvelos.<br />

ar geubnebiT, rasac amoi-<br />

Reben. rogorc me vici, sul 20<br />

tona oqroa naangariSebi 300 ha-ze<br />

da amis farTobi iyo 1 ha-ze naklebi.<br />

SeiZleboda amis datoveba<br />

20 N2 (179) 24.01-30.01.2017 w.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!