CamSep 2 S

CHROMATOGRAFIA CIENKOWARSTWOWA JAKO TECHNIKA
KONTROLI JAKOŚCI SUROWCÓW ROŚLINNYCH I OKREŚLANIU ICH
AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ
Monika WAKSMUNDZKA-HAJNOS, Łukasz CIEŚLA
Zakład Chemii Nieorganicznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny w Lublinie,
ul. Staszica 6, 20-081 Lublin, monika.hajnos@am.lublin.pl
Ze względu na zwiększone zainteresowanie lekiem naturalnym pojawiła się potrzeba
rozwijania nowych metod analitycznych celem kontroli jakości surowców roślinnych oraz
preparatów farmaceutycznych. Międzynarodowe uznanie zyskała technika konstruowania
roślinnych odcisków palców (ang. fingerprints). Różne techniki chromatograficzne (HPLC, TLC,
GC i inne) znalazły powszechne zastosowanie w celu tworzenia profili chemicznych roślin
leczniczych. Ze względu na wiele swoich zalet, m.in.: bezpośredni dostęp do rozdzielonych
składników oraz możliwość stosowania dużej liczby odczynników wywołujących, TLC coraz
częściej stosowana jest także w badaniu aktywności biologicznej poszczególnych składników, jak i
całych ekstraktów. Chromatografia planarna wykorzystywana jest m.in. do badania aktywności
przeciwdrobnoustrojowej, antyoksydacyjnej czy w poszukiwaniu związków hamujących wybrane
enzymy.
Prezentacja niniejsza przedstawi zalety i wady chromatografii cienkowarstwowej w
konstruowaniu tzw. „fingerprintów”. Zaprezentowane zostaną nowe rozwiązania służące
porównywaniu i rozróżnianiu roślin blisko spokrewnionych. Omówione zostaną specjalne techniki
rozwijania chromatogramów jako jedna z propozycji analizy wysoce złożonych próbek
pochodzenia naturalnego. Zaprezentowana zostanie również technika łączenia chemicznych i
biologicznych „fingerprintów” w analizie ekstraktów roślinnych i jej użyteczność w poszukiwaniu
nowych gatunków roślin, zwierających ciała czynne o potwierdzonej aktywności biologicznej.
Wyniki badań własnych zostaną zestawione z danymi literaturowymi.
18