Issue 240

20 17/08/2017 www.samajweekly.com
«ÚÙ∂Ù
√Î≈D Á≈ Ï≈’Δ
ÁπÙÓ‰ ⁄Ò≈’ Â∂ ËØ÷∂Ï≈˜...
√Î≈ D Á≈ Ï≈’Δ
Ú«‘Ó≈-ÌappleÓª Á∂ Óæ’Û ‹≈Ò ”⁄ Ϋ√¡≈ Ì≈appleÂ
Ï≈Á «Ú⁄ ‹ÁØ∫ «ÚÁ∂ÙΔ Í»ø‹Δ’≈appleª Ò¬Δ Ï»‘∂ ÷ØÒ ∂ ª Â≈È≈Ù≈‘Δ apple≈‹ «Ú⁄
Ï‘π ‹ÒÁΔ Âappleæ’Δ ’apple «◊¡≈Õ ‘π‰ ‘≈Ò≈ «¬‘ ‘È «’ ¡≈͉∂ ÓπÒ’ Á∂
√≈ËÈ, ÒØ’ª ÁΔ «Úæ«Á¡≈ ¡≈«Á √Á’≈ «‹øÈ≈ ’πfi ‘Ø √’Á≈ √Δ, ‘Ø «◊¡≈Õ
‘Øapple Âappleæ’Δ Ò¬Δ ‹ÁØ∫ Á»‹∂ Á∂Ùª Á∂ Ó≈‚Òª Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’ΔÂ≈ ª «Ë¡≈È
«Úæ⁄ ¡≈«¬¡≈ «’ «’√∂ ÚΔ ÓπÒ’ ÁΔ Âappleæ’Δ «√appleÎ ¡≈͉∂ Á∂Ù Á∂ ÚÍ≈apple,
√≈ËȪ ¡Â∂ «¬È∑ª Á∂ «Ú’≈√ ¡Â∂ ÚappleÂØ∫ Á∂ ¡Ë≈apple Â∂ ‘Δ «ÈappleÌapple apple«‘‰ Á∂
È≈Ò √øÌÚ È‘ƒ ˛Õ «‹√ ÚΔ Á∂Ù È∂ «Ú’≈√ ’ΔÂ≈ ˛, ¿π√ È∂ Á»‹∂ Á∂Ùª Á∂
√≈ËȪ Â∂ Óø‚Δ¡ª Á∂ ¿πÍÌØ◊ È≈Ò ‘Δ ’ΔÂ≈ ˛Õ ⁄ΔÈ È∂ ÚΔ «¬‘ √Ì ‘≈√Ò
’appleÈ ÁΔ ’Ø«ÙÙ ’ΔÂΔ, Íapple «‹È∑ª Á≈ ◊ÒÏ≈ √Δ, ¿π‘ «’Ú∂∫ ¡≈Í‰Δ¡ª
Óø‚Δ¡ª ˘ «’√∂ Ú≈√Â∂ ¤æ‚ Á∂‰Õ «¬√ Ò¬Δ ⁄ΔÈ È∂ √Ω÷≈ apple≈‘ Òæ«Ì¡≈ «’
’Ó˜Øapple Á∂Ùª ˘ ‚apple≈ ËÓ’≈ ’∂, ËØ÷∂ ‹ø ’»‡ÈΔÂ’ „ø◊ª È≈Ò ’≈Ï» ’apple ’∂
¡≈͉∂ ÚÍ≈apple ¡≈«Á Á≈ «Ú’≈√ ’apple ’∂ ≈͉∂ Á∂Ù ÁΔ Âappleæ’Δ ’ΔÂΔ ‹≈Ú∂Õ
Áæ÷‰Δ ⁄ΔÈ √≈◊apple Á∂ ≈√ Í≈√ Á∂ ÓπÒ’ ’Ó˜Øapple ‘È, ÚΔ¡ÂÈ≈Ó, Ê≈¬ΔÒÀ∫‚
Úapple◊∂Õ ‹Ø ⁄ΔÈ ÁΔ Â≈’ Á≈ ÒØ‘≈ ÓøÈÁ∂ ‘È, ¿πÈ∑ª Á∂Ùª Á∂ √ÓπøÁappleΔ ‘æ’ª
Â∂ ’Ϙ≈ ’apple’∂ ⁄ΔÈ È∂ ¡≈͉≈ «√æ’≈ ª ‹Ó≈ «Ò¡≈ ˛, ‘π‰ ¿π√ appleØÏ ˘
ÚÍ≈apple Â∂ Óø‚Δ¡ª «Ú⁄ ÏÁÒ‰ ÁΔ «Â¡≈appleΔ √ΔÕ «¬√ Á∂ È≈Ò ‘Δ ¿π√È∂
Í≈«’√Â≈È ÂØ∫ «¬æ’ ÚÍ≈apple’ √Û’ Á≈ «ÈappleÓ≈‰ ’apple’∂ Á»‹∂ Á∂Ùª ˘ ¡≈͉∂
ÚÍ≈apple ¡≈«Á «Ú’«√ ’appleÈ Ò¬Δ ÓÈ≈ «Ò¡≈Õ «¬√ Á≈ ÓøÂÚ ÚΔ ¡√Ò
«Ú⁄ ⁄ΔÈ Á∂ ÚÍ≈apple ˘ ‘Δ «Ú’«√ ’appleÈ≈ ‘Δ ˛Õ ’≈ÎΔ Á∂Ùª ˘ «¬√ È≈Ò
√«‘ÓÂΔ «Ú¡’ ’apple «ÁæÂΔ ˛Õ ’πfi ⁄ΔÈ ÁΔ Â≈’ ¡æ◊∂ Ï∂Ï√ ÚΔ ‘ÈÕ
«‹Ú∂∫ «’ Í≈«’√Â≈ÈÕ Íapple Ì≈apple È∂ «¬√ «Ú⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉ ÂØ∫ √ÍÙ‡
«¬È’≈apple ’apple «ÁæÂ≈, «’«’ ¿π‘ √Û’ Í≈«’ ’Ϙ∂ Ú≈Ò∂ ’ÙÓΔapple «Úμ⁄Ø∫
ÒøÿÁΔ ‘À, «‹√ Á≈ Í≈«’√Â≈È È≈Ò fi◊Û≈ ˛Õ Ì≈apple ¿π√ «¬Ò≈’∂ ˘
¡≈͉≈ ÓøÈÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬Δ ¿πæÊ∂ √Û’ ω≈¿π‰ Ò¬Δ Ì≈apple ÁΔ √«‘ÓÂΔ
˜apple»appleΔ ˛, ‹Ø «’ È‘Δ∫ Ò¬Δ ◊¬ΔÕ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ì≈apple ⁄ΔÈ ÁΔ
«Ú√Â≈appleÚ≈ÁΔ ÈΔÂΔ Á≈ Ì∂ÂΔ ˛Õ ÂΔ√appleΔ ◊μÒ «¬‘ «’ Ì≈apple ˘ «¬√ È≈Ò
¡≈ÍÓ∂ ÚÍ≈apple ‹ª Âappleæ’Δ Á≈ ’Ø¬Δ apple≈‘ Șapple È‘ƒ ¡≈«¬¡≈ ¡Â∂ ⁄ΩÊΔ ◊μÒ
«¬‘ «’ Áæ÷‰Δ ⁄ΔÈ √≈◊apple «Ú⁄ È≈‹≈«¬˜ ⁄ΔÈΔ ’Ϙ∂ Á≈ appleΩÒ≈ ¡‹∂ «Úæ⁄
«Ú⁄≈Ò∂ ˛, «‹√Á≈ ⁄ΔÈ ’Ø¬Δ «È¡ª È‘ƒ ’apple «apple‘≈ , Ï√ ¡≈Í‰Δ Â≈’Â
Á∂ appleØÏ È≈Ò ’Ϙ≈ ’apple «apple‘≈ ˛Õ «¬√ Âapple∑ª Á∂ Á∂Ù Á≈ ’Δ Ô’ΔÈ «’ «’√
Ú∂Ò∂ ¡≈͉∂ ÓπÈ≈Î∂ ˘ Á∂÷ ’∂ «’√ apple»Í «Ú⁄ Í∂Ù ¡≈ ‹≈Ú∂Õ √ÓfiΩÂ∂ Â∂ Ô’ΔÈ
Á≈ ÚΔ ’≈apple‰ ‘πøÁ≈ ˛, ‹∂ Ô’ΔÈ ‘Δ È‘ƒ ª √ÓfiΩÂ≈ ’≈‘Á≈? ‘π‰
‚Ø’Ò≈Ó Á∂ ÓπÁ∂ Â∂ Ì≈appleÂ-⁄ΔÈ ¡≈‘ÓØ √≈‘Ó‰∂ ‘ÈÕ Ì»‡≈È «¬æ’ «Èæ’≈
«‹‘≈ Á∂Ù ˛Õ Í«‘Òª ÚΔ Ì»‡≈È È≈Ò ‚Ø’Ò≈Ó ÓπæÁ∂ Â∂ fi◊Û≈ ‘Ø«¬¡≈ √ΔÕ
¿π√ Ú∂Ò∂ ÚΔ ‚ΔÈ ˘ Ó√ƒ ‘Δ ¡≈Í‰Δ ˜ÓΔÈ ÂØ∫ «Íæ¤∂ ‘‡‰ Ò¬Δ Ó‹Ï»apple
’ΔÂ≈ √ΔÕ ¿π√ Ú≈’∂ ˘ Á∂÷Á∂ ‘ج∂ Ì»‡≈È È∂ ¡≈Í‰Δ appleæ«÷¡≈ Á∂ ‘æ’ Ì≈appleÂ
˘ √Ω∫Í «ÁæÂ∂Õ ‹∂ «¬‘ √ÓfiΩÂ≈ Ȫ ‘πøÁ≈ ª Ô’ΔÈÈ ‘Δ «¬√ Ú∂Ò∂ ‚Ø’Ò≈Ó
⁄ΔÈ È∂ ‘ÛÍ «Ò¡≈ ‘πøÁ≈, Â∂ Ì»‡≈È «Ú⁄≈apple≈ ¡øÂappleÃ≈Ù‡appleΔ ¡Á≈Òª «Ú⁄
Í∂Ù ‘؉ ‹Ø◊≈ apple«‘ ‹ªÁ≈Õ ⁄ΔÈ «’√∂ ÚΔ ¡øÂappleÃ≈Ù⁄appleΔ ’≈˘È ˘ ÓøÈÁ≈ ‘Δ
’ÁØ∫ ˛Õ «¬√ ÿ‡‰≈ È≈Ò Ì≈apple Á≈ ¡øÂappleÃ≈Ù‡appleΔ ÍæËapple Â∂ Ó≈‰ Ú«Ë¡≈ ˛Õ
⁄ΔÈΔ Ëæ’∂ √≈‘Δ ’≈apple‰ ⁄ΔÈ ÁΔ ¡øÂappleÃ≈Ù‡appleΔ ÍμËapple Â∂ ’≈ÎΔ «’apple«’appleΔ ‘جΔ
˛Õ ‘π‰ ÚΔ ⁄ΔÈ ÓøÈ «’æÊ∂ «apple‘≈ ˛Õ «Íæ¤∂ ‘‡‰ Á∂ ¿π√Á∂ ˜≈«‘apple ’ΔÂ∂ «¬apple≈Á∂
¡√ÒΔ¡Â «Ú⁄ √⁄ È‘ƒ ‘ÈÕ «‹√ Âapple∑ª ⁄ΔÈ È∂ Ì≈apple ˘ Ô’ΔÈ Á∂ ’∂
«Îapple «ÚÙÚ≈√ ÿ≈ ’ΔÂ≈ √Δ, «¬√ Ú≈apple ÚΔ ¿π√Á∂ «¬apple≈Á∂ ¡√ÒΔ¡Â «Ú⁄
¿π‘Δ ‘ÈÕ ¿π‘ ⁄≈‘πøÁ≈ ˛ «’ Ì≈apple «’√∂ ËØ÷∂ È≈Ò «Íæ¤∂ ‘‡ ‹≈Ú∂ Â∂ ⁄ΔÈ
¡⁄≈È’ ‘ÓÒ≈ ’apple ’∂ «¬√ «¬Ò≈’∂ ˘ √ªÌ ÒÚ∂Õ «Îapple «Íæ¤∂ ’Ω‰ ‘‡Á≈ ˛Õ
Ì≈apple È∂ ÚΔ ’æ⁄Δ¡ª ◊ØÒΔ¡ª È‘ƒ ÷ ∂‚Δ¡ªÕ Í«‘ÒΔ ◊æÒ Âª «¬‘ «’
Ì≈apple «’√∂ ÚΔ ‘≈Ò ⁄ΔÈ ÁΔ ÎΩ‹ Á∂ ‚Ø’Ò≈Ó «Ú⁄ apple«‘ø«Á¡ª «Íæ¤∂ ‘‡‰
È‘ƒ Òæ«◊¡≈Õ ‹∂ «’Â∂ ËØ÷≈ ÷≈Ë≈ ÚΔ Âª ÚΔ «‹Ú∂∫ ’≈apple«◊Ò «Ú⁄Ø∫ Í≈’Δ
’Ϙ∂ ˘ ÷ÂÓ ’ΔÂ≈ √ΔÕ ‚Ø’Ò≈Ó ÚΔ ’Ϙ∂ «Ú⁄ ÒÀ ‘Δ ÒÚª◊∂Õ ⁄ΔÈ ˘
ÚΔ Ì≈apple ÁΔ Â≈’ Á≈ ÍÂ≈ ‘Δ ˛, «¬√ Ò¬Δ «√æË≈ Í≥◊≈ ÒÀ‰ ÂØ∫ ‚appleÁ≈
˛Õ ¿π‘ ª ËØ÷≈ Á∂‰ ÁΔ Â≈’ «Ú⁄ ˛Õ Ì≈appleÂ, Ï⁄ ’∂ apple«‘‰≈Õ ÁπÙÓ‰
Â≈’ÂÚapple ‘؉ Á∂ È≈Ò-È≈Ò ⁄Ò≈’ Â∂ ËØ÷∂Ï≈˜ ˛Õ
SAMAJOKU
◊¬∂ ‘È, «‹È≈∫ Á≈ Ï≈Ï∂ È≈È’ È∂ ÏÛΔ ÁÒ∂appleΔ È≈Ò Ì≈∫‚≈ ⁄Ωapple≈‘∂ “⁄
Ìß«È¡≈ √Δ, «ÂμÊ-Ú≈apple, «ÁÈ-«Â¿∞‘≈apple, ◊z«‘¡≈ Á≈ ÍzÌ≈Ú, È◊≈∫ ÁΔ
ÚappleÂØ∫, ÚÙ± Ù≈√Âapple, ‹Ø«ÂÙ, ÓÛΔ¡≈∫-Ó√≈‰≈∫, ‘ÚÈ, Ú«‘Ó-ÌappleÓ,
«‹È≈∫ ÁΔ «√μ÷ ËappleÓ “⁄ «’Ëapple∂ ÚΔ ÌØapple≈-Ìapple Ê≈∫ È‘Δ∫ √Δ ¿∞‘ «√μ÷≈∫ Â∂ ͱapple∂
‘≈‰Δ ‘Ø ⁄∞μ’∂ ‘È¢ ’≈apple‰ ’Δ ‘À? «√μ÷ ◊∞apple± Â∂ ◊∞appleÏ≈‰Δ Á∂ È∂Û∂ ‘؉ Á≈
Â≈∫ Úμ‚≈ «Ú÷≈Ú≈ ’appleÈ Òμ◊ ͬ∂ ‘È, ¡√Ò “⁄ Ï‘∞ Á±apple ⁄Ò∂ ◊¬∂ ‘È¢
Ï‘∞apple≈Ù‡appleΔ ’ßÍÈΔ¡≈∫ Á∂ Ó≈apple’Δ‡ ’appleÈ Á∂ √¯Ò È∞√ı∂ ¡ËΔÈ ÓΔ‚Δ¬∂
apple≈‘Δ∫ Í≈÷ß‚ Â∂ ¡≈‚ßÏapple 鱧 ÒØ’≈∫ Á∂ «ÁÒØ-«ÁÓ≈◊ Â∂ ÊØÍ «ÁμÂ≈ «◊¡≈ ‘À
¡Â∂ Í≈÷ß‚Ú≈Á Á∂ √Ó≈È ÚΔ «Ú’appleΔ ˜Øapple≈∫ Â∂ ‘À¢
¡μ‹ ’Ø¬Δ ‘μÊ È◊ Ú≈Ò≈ ¡ß◊±·Δ ÂØ∫ ı≈ÒΔ È‘Δ∫ «Áμ√Á≈, ‘apple ‹ØÂÙΔ
Â∂ Â≈∫«apple’ Á∂ ϱ‘∂ Ò≈¬ΔÈ≈∫ Òμ◊Δ¡≈∫ ‘Ø¬Δ¡≈∫ ‘È, Ú√± Ù≈√Âapple
Ú≈«Ò¡≈∫ ÁΔ ⁄≈∫ÁΔ ‘À¢ ’ßÓ˜Øapple Ó≈È«√’Â≈ ·∞ßÓ‰≈ Ì≈ÒÁΔ «ÎappleÁΔ ‘À ¡Â∂
«¬‘ Í≈÷ß‚Δ ÒØ’, ¿∞‘ fi±·≈-·∞ßÓ‰≈ Á∂ ’∂, ÓØ‡Δ ’Ó≈¬Δ ’appleΔ ‹≈ apple‘∂ ‘È¢
÷Àapple! ¡√Δ∫ ¡μ‹ «‹√ Ó∞μÁ∂ ÁΔ ◊μÒ ’appleÈΔ ⁄≈‘∞ßÁ∂ Ÿ≈∫ ¿∞‘ Âapple’ÙΔÒ
√∞√≈«¬‡Δ Ì≈apple ÚμÒØ∫ ‹ØÂÙΔ¡≈∫ 鱧 ’ΔÂ≈ «◊¡≈ ⁄؉ ÈÂΔ«‹¡≈∫ Ï≈apple∂
÷∞μÒ≈ ⁄À«Òß‹ ‘À, «‹√ “⁄ ¿∞È≈∫ «¬’ ’appleØÛ Á≈ «¬È≈Ó ÚΔ ¡ÀÒ≈«È¡≈ ‘À¢
AG ‹±È AIDC 鱧 ¿∞√ 鱧 apple∂‚Δ˙ ¡Íapple∂‡apple ω≈
’∂ ‹≈√±√Δ Á≈ ’ßÓ √Ω∫Í «ÁμÂ≈ «◊¡≈Õ¢ «¬√
’ßÓ Ò¬Δ ¿∞√ Á≈ ’Ø‚ È≈∫ “ÓÀ‚∂«ÒÈ” appleμ«÷¡≈
«◊¡≈¢ ¿∞‘ Ì∂√ ÏÁÒ ÏÁÒ ’∂ √ßÁ∂Ù Ì∂‹ÁΔ
apple«‘ßÁΔÕ¢«¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿∞‘ ÁØ ‘Øapple ¡ΩappleÂ≈∫
«‚¡≈È≈ apple≈˙‚ÀÈ «‹√ Á≈ ’Ø‚ È≈∫ Í≈ÁappleΔ √Δ
¡Â∂ √∂«√ÒΔ «Ò˙ÎØapple «‹√ Á≈ ’Ø‚ È≈∫ ‡Δ⁄apple
√Δ, È≈Ò Îapple≈«√√ √∞«ÂÒ ÁΔ ¡◊Ú≈¬Δ «Úμ⁄
Èapple√ Á∂ apple±Í Ú≈Ò∂ «¬μ’ ÈÀμ‡Úapple’ «Úμ⁄ Ù≈«ÓÒ
‘Ø ◊¬ΔÕ¢«¬√ √Ó∂∫ ¿∞‘ È≈˜Δ¡≈∫ «Úapple∞μË Í±appleΔ
Âapple∑≈∫ √apple◊appleÓ √Δ «’ «¬μ’ ’ÀÁΔ Ó≈¬Δ’Ò
ÍÀ«Ò√ È∂ ¿∞√ ÁΔ ’≈apple‹ÙÀÒΔ ÁΔ Í¤≈‰ ’apple
Ò¬ΔÕ¢ «¬√ ’ÀÁΔ ÚμÒØ∫ Áμ√‰ ”Â∂ ¿∞√ Á∂ «¬μ’
√≈ÊΔ ÁΔ Íz∂«Ó’≈ È∂ ¬Δapple÷≈ Úμ√ ‘Ø ’∂ ȱapple ÁΔ
Á∞ÙÓ‰≈∫ ’ØÒ Ó∞÷ÏappleΔ ’apple «ÁμÂΔÕ¢
«¬√ ’≈appleÈ AC ¡’±Ïapple AIDC 鱧 ¿∞√ ȱß
«◊z¯Â≈apple ’apple «Ò¡≈ «◊¡≈Õ¢ «¬√ √Ó∂∫ Â’
¿∞‘ ¬∂ÙΔ¡≈ ÁΔ Í«‘ÒΔ Ó«‘Ò≈ ‹≈√±√ √ΔÕ¢
¿∞√ È∂ ÁØ Ú≈apple Ì싉 ÁΔ ’Ø«ÙÙ ’ΔÂΔ, Íapple
√¯Ò È≈ ‘Ø √’ΔÕ¢
ȱapple È≈Ò ıÂappleÈ≈’ ’ÀÁΔ¡≈∫ Ú≈Ò≈ «ÚÚ‘≈apple
‘π‰ ÓÀ∫ ¡Í≈‘‹ È‘ƒ ‘ª
√apple’≈apple Í»appleΔ ÓÁÁ ’apple∂◊Δ Â∂
ÒØ’ª ˘ appleπ˜◊≈apple «ÓÒ∂◊≈Õ Âπ‘≈˘
ÍÂ≈ ‘Δ ¬∂ «’ ÈÚƒ √apple’≈apple ¡≈¬Δ
¬∂Õ ÍÂ≈ È‘ƒ ’Δ ’apple∂◊Δ? √Ø Ó≈Ò’
È∂ ÚΔ ‘ª ’apple «ÁæÂΔÕ ¡≈ͪ ÚΔ ’Δ
’apple √’Á∂ ‘ªÕ
¡ÙØ’ È∂ «Îapple ÙΔÒ≈ ÚæÒ Á∂÷ ’∂
«’‘≈, ““ ‘π‰ ÙΔÒ≈ ‹Δ, Âπ‘≈‚≈ ’Δ
√Î≈ E Á≈ Ï≈’Δ
È≈˜Δ¡≈∫ Á∂ ˜∞ÒÓ≈∫ Ó±‘apple∂ ¬ΔÈ È≈ Óßȉ Ú≈ÒΔ È±apple
’ΔÂ≈ «◊¡≈Õ¢ È≈˜Δ ‹appleÓÈΔ ÁΔ ı∞¯Δ¡≈
Í∞ÒΔ√ “◊∂√‡≈ÍØ” Á∂ «¬μ’ √∂Ú≈Ó∞’ ¿∞μ⁄
¡«Ë’≈appleΔ ‘≈∫√’ΔÎapple ÁΔ Á∂÷apple∂÷ ‘∂· ¿∞√ ÂØ∫
Í∞줫◊μ¤ ’ΔÂΔ ◊¬ΔÕ¢ ¿∞√ ”Â∂ Ì≈appleΔ ÂÙμÁÁ
’ΔÂ≈ «◊¡≈, Íapple ¿∞‘ ȱapple ÂØ∫ ¿∞√ ÁΔ¡≈∫ ◊∞ÍÂ
◊ÂΔ«ÚËΔ¡≈∫ √ÏßËΔ ’Ø¬Δ ‹≈‰’≈appleΔ Íz≈Í È≈
’apple √’∂Õ¢ BE ÈÚßÏapple AIDC 鱧 ÁØ ¡Àμ√˙¬Δ
¬∂‹ß‡≈∫ È≈Ò ¿∞‘ Í∞ÒΔ√ Á∂ ÍÀ«apple√ √«ÊÂ
‘Àμ‚’∞¡≈apple‡apple ÂØ∫ Ìμ‹ «È’ÒΔ, Íapple ÊØÛ∑Δ Á±apple
ÂØ∫ ‘Δ ¿∞√ 鱧 Ó∞Û «◊z¯Â≈apple ’apple «Ò¡≈ «◊¡≈¢
BG ÈÚßÏapple AIDC 鱧 ¿∞√ 鱧 ÍÀ«apple√ ÂØ∫ ‹appleÓÈΔ
«Ò‹≈«¬¡≈ «◊¡≈ Â∂ ÈÚßÏapple AIDD ”⁄ ¿∞√ ȱß
¿∞μÊØ∫ ÁΔ «¬μ’ ‹∂Ò∑ «Úμ⁄ Ì∂‹ «ÁμÂ≈ «◊¡≈Õ¢
¿∞√ ¿∞μÂ∂ Ó‘Δ«È¡≈∫ ÏμËΔ ÂÙμÁÁ ’ΔÂ≈
«◊¡≈, Íapple ¿∞√ È∂ ¡≈͉∂ «ÓÙÈ √ÏßËΔ ÌØapple≈
ÚΔ ‹≈‰’≈appleΔ Á∞ÙÓ‰ 鱧 È≈ «ÁμÂΔÕ¢‹appleÓÈΔ
«Úμ⁄ AA √ÂßÏapple AIDD 鱧 «ÂßÈ √≈ÊΔ¡≈∫
√Ó∂ ȱapple 鱧 ¿∞μÊØ∫ Á∂ Â√Δ‘≈ ’∂∫Áapple «Úμ⁄
«Ò‹≈«¬¡≈ «◊¡≈ ¡Â∂ AC ÈÚßÏapple AIDD ȱß
√Ú∂apple∂ ⁄≈apple≈∫ 鱧 ◊ØÒΔ Ó≈appleÈ Á≈ ‘∞’Ó
√∞‰≈«¬¡≈ «◊¡≈բͫ‘Ò≈∫ ȱapple 鱧 ¤μ‚ ’∂
√Î≈ AG Á≈ Ï≈’Δ
«¬apple≈Á≈ ¬∂, ’Ø¬Δ ‘Øapple «Ê¬∂‡apple
ÒÌØ◊∂Õ”” È‘ƒ ‹Δ, Ó∂appleΔ Âª Íæ’Δ
ÈΩ’appleΔ Òæ◊Δ ‘Ø¬Δ ¬∂ ÍÃ≈¬ΔÓappleΔ √’»Ò
”⁄Õ ¡À’«‡ø◊ Á≈ ª «√appleÎ ÙΩ∫’ ‘Δ
¬∂, ’Ó≈¬Δ Á≈ «’æÂ≈ È‘ƒ ¬∂Õ ÓÀ˘
Òæ◊Á≈ Âπ√ƒ ‹apple»apple ‘Øapple «Ê¬∂‡apple
ÒæÌØ◊∂”” Â∂ È≈Ò ‘Δ ÙΔÒ≈ ¿π· ÷ÛΔ
‘جΔÕ ““ ÓÀ˘ ÚΔ «Á˙ «¬‹≈˜Â””
¡ÙØ’ ÚΔ ÏØ«Ò¡≈ Â∂ ÙΔÒ≈ Ò¬Δ
Á¯Âapple Á≈ ÁappleÚ≈˜≈ ÷ØÒ∑ «ÁæÂ≈Õ
ÙΔÒ≈ ’ØÒØ∫ ÁΔ ÒøÿÁΔ ‘Ø¬Δ ¡ÙØ’ ˘
ÏØÒΔ, “ Í.. ÒΔ..˜ Ó∂apple∂ Ó◊apple È‘ƒ
¡≈¿π‰≈Õ
Ï≈‘apple ’≈apple «Úæ⁄ Ó∂apple∂ ÁØÈØ∫ Ìapple≈
Ó∂appleΔ ¿π‚Δ’ ’apple apple‘∂ È∂Õ ”” Ò˙ ‹Δ,
Âπ‘≈‚≈ «’‘≈ «√apple ÓæÊ∂ ”Â∂Õ ¡À√Δ
Samajoku Instructions : "Fill in the puzzle so that every row, every column, and every 3x3
box contains the digits 1 through 9." Every sudoku puzzle has a unique solution
‹ØÂÙΔ¡≈∫, Â≈∫«apple’≈∫ Á∂ ÍμÒ∂ ’∞fi È‘Δ∫, ¿∞‘ ¡≈͉∂ ËßÁ∂ Á∂ Ó≈«‘apple ‘؉
È≈Â∂, ¡≈͉∂ Í≈√ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ÁΔ Á∞μ÷ÁΔ apple◊ ͤ≈‰ ÒÀ∫Á∂ ‘È ¡Â∂ ¿∞‘
Á∞μ÷ÁΔ apple◊ Â∂ ‘μÊ appleμ÷ ’∂ Ò∞μ‡Δ ‹≈∫Á∂ ‘È¢ «’√∂ ‹ØÂÙΔ ÚμÒØ∫ Âapple’ÙΔÒ≈∫
Á∂ ⁄À«Òß‹ 鱧 ÍzÚ≈È È‘Δ∫ ’ΔÂ≈ ‹≈Ú∂◊≈, «’¿∞∫«’ Ì«Úμ÷ Ú∂÷‰≈ «’√∂
Á∂ Úμ√ “⁄ È‘Δ∫ ‘À¢ Ì«Úμ÷ Á∂ ◊appleÌ “⁄ ’Δ ‘À, «¬‘ «√apple¯ ’∞Áapple Á≈
’≈Áapple ‘Δ ‹≈‰Á≈ ‘À¢
ËappleÂΔ Á∂ «’√∂ ÚΔ ÓÈ∞μ÷ “⁄ ¿∞‘ Ì≈Ú∂ ‹ØÂÙΔ ‘À, Âapple’ÙΔÒ ‘À ‹≈∫
«Ú«◊¡≈È’ ‘À, appleμÏ Á≈ ÙappleΔ’ Ï‰È ÁΔ Ù’ÂΔ È‘Δ∫ ‘À, «¬‘ ͱapple≈ √μ⁄
‘À, «‹√鱧 ’Ø¬Δ fi±·≈ È‘Δ∫ ’apple √’Á≈¢ ¡√Δ∫ ⁄≈‘∞ßÁ∂ ‘≈∫ «’ ¡μ‹ ‹ÁØ∫
ÓΔ‚Δ¬∂ ’≈apple‰ ¡Â∂ ÓÈ∞μ÷ ÁΔ ‡∞μ‡ ⁄∞μ’Δ Ó≈È«√’Â≈ √Á’∂, Ú«‘Ó-
ÌappleÓ≈∫ Â∂ Í≈÷ß‚≈∫ Á≈ ÏØÒ-Ï≈Ò≈ ÚË «apple‘≈ ‘À, ¿∞√ √Ó∂∫ «¬√ Í≈÷ß‚ ȱß
Èß◊≈ ’appleÈ Ú≈Ò∂ ÚμË ÂØ∫ ÚμË «◊‰ÂΔ “⁄ ¡◊∂ ¡≈¿∞‰¢ ¿∞‘ Ë≈apple«Ó’
¡≈◊± «‹‘Û∂ √μ⁄ Á∂ È≈¡apple∂ 鱧 Ï∞ÒßÁ ’appleÈ≈ ⁄≈‘∞ßÁ∂ ‘È, ¿∞‘ ◊∞appleÏ≈‰Δ
Â∂ Ó‘≈È √ßÁ∂Ù È±ß ¡≈Ó ÒØ’≈∫ Âμ’ Í‘∞ß⁄≈¿∞‰ ¡Â∂ fi±·, Í≈÷ß‚,
¡≈‚ßÏapple Â∂ Ú«‘Ó≈∫-ÌappleÓ≈∫ Á∂ ÷Ø÷Ò͉ Ï≈apple∂ ÒØ’≈∫ 鱧 ‹≈◊apple±’ ’apple’∂,
Í≈÷ß‚Δ¡≈∫ Á∂ Í≈÷ß‚ 鱧 Èß◊≈ ’ΔÂ≈ ‹≈Ú∂¢
Ï≈’Δ «ÂßÈ≈∫ √≈ÊΔ¡≈∫ Á∂ «√apple≈∫ «Úμ⁄ ◊ØÒΔ¡≈∫
Ó≈apple ’∂ ¿∞È∑≈∫ È±ß Ù‘ΔÁ ’apple «ÁμÂ≈ «◊¡≈Õ¢ «Îapple
¿∞√ 鱧 ‚apple≈ ’∂ ’∞fi Í∞줉 ÁΔ ¡≈ıappleΔ ’Ø«ÙÙ
’ΔÂΔ ◊¬Δ¢ ‹ÁØ∫ Ì≈appleÂΔ Ó±Ò ÁΔ «¬√ Ï‘≈Áapple
Ó∞«‡¡≈apple È∂ ’∞fi ÚΔ È≈ Áμ«√¡≈ Â≈∫ ¿∞√ Á∂ ÚΔ
«√apple ”⁄ ◊ØÒΔ Ó≈apple «ÁμÂΔ ◊¬Δ¢ ¿∞√ √Ó∂∫ ¿∞√
ÁΔ ¿∞Óapple «√apple¯ C@ √≈Ò √ΔÕ¢
«¬√ Âapple∑≈∫ «¬√ Ï‘≈Áapple Ó∞«‡¡≈apple È∂ Ù‘ΔÁΔ
Íz≈Í ’ΔÂΔÕ¢ ȱapple «¬È≈«¬Â ı≈È ÁΔ ’∞appleÏ≈ÈΔ
√Á’≈ AIDI ”⁄ «Ïz«‡Ù √apple’≈apple È∂ ¿∞√ 鱧 ÓappleÈ
¿∞Íappleß Ա’∂ Á∂ √Ì ÂØ∫ Úμ‚∂ √ÈÓ≈È «⁄ßÈ∑ “‹Ωapple‹
’appleΩ√” È≈Ò √ÈÓ≈«È ’ΔÂ≈ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ È≈∫
ÁΔ «‡’‡ ÚΔ ‹≈appleΔ ’ΔÂΔÕ¢ Îapple≈∫√ √apple’≈apple È∂
“’appleØ’√ ‚Δ ◊∂¡apple” È≈Ò √ÈÓ≈«È¡≈¢ Òß‚È
«Úμ⁄ ¿∞√ ÁΔ Ô≈Á «Úμ⁄ √Ó≈apple’ ω≈ ’∂ Â≈∫Ï∂
Á≈ Ï∞μ √Ê≈«Í ’ΔÂ≈ «◊¡≈ «‹√ Á≈
¿∞Áÿ≈‡È H ÈÚßÏapple B@AB È±ß Ó‘≈apple≈‰Δ
¡À«Ò˜ÏÀμÊ Á±‹Δ ÁΔ ËΔ apple≈‹’∞Ó≈appleΔ ¬∂ÈΔ È∂
’ΔÂ≈Õ¢«˜’appleÔØ◊ ‘À «’ Îapple≈∫√ Â∂ «¬ß◊ÒÀ∫‚
«Úμ⁄ ȱapple √ÏßËΔ ’‘≈‰Δ¡≈∫ Â∂ «Ò÷Â≈∫ 鱧 ÏÛ∂
Ó≈‰ È≈Ò Í«Û∑¡≈ √∞«‰¡≈ ‹≈∫Á≈ ‘À¢
«’‘ÛΔ ◊æÒ ¬∂Õ”” Â∂ «√apple fiπ’≈ ’∂
¡ÙØ’ È∂ «’‘≈Õ ÙΔÒ≈ ⁄ÒΔ ◊¬ΔÕ
ÿapple ¡≈ ’∂ ÙΔÒ≈ Á∂ Ìapple≈Úª È∂ ÙΔÒ≈
˘ Íπ櫤¡≈, ““ ¡√ƒ ¿π‘ Óπø‚≈ ÚΔ
Á∂«÷¡≈ √Δ «Ê¬∂‡apple ˘ ‹ªÁ≈Õ ’Δ
ÂÀ˘ ÚΔ «Ó«Ò¡≈ √Δ?”” ““ ‘ª ÓÀ˘
«Ó«Ò¡≈ √Δ ÁÎÂapple «Úæ⁄Õ ¿π‘ ÚΔ
Íπ椉 ¡≈¬Δ¡≈ √Δ ‹Ø ÓÀ∫ Íπ椉≈
⁄≈‘πøÁΔ √Δ Ó≈Ò’ ˘Õ”” ÙΔÒ≈ È∂
‘ΩÒΔ ¡Ú≈‹ «Úæ⁄ ‹Ú≈Ï «ÁæÂ≈Õ
Úæ‚∂ ÂØ∫ ¤Ø‡∂ Ìapple≈ È∂ Íπ櫤¡≈, ““
’Ø¬Δ Î≈Ò» ◊æÒ Âª È‘ƒ ’ΔÂΔÕ””
ÙΔÒ≈ È∂ Ȫ‘ ”⁄ «√apple «‘Ò≈«¬¡≈Õ
ÁØÈØ∫ Ìapple≈ ÙΔÒ≈ Á∂ ’Óapple∂ ÂØ∫
Ï≈‘apple ⁄Ò∂ ◊¬∂Õ ‚apple≈Ó∂ «Úæ⁄ ¡ÙØ’
Â∂ ÙΔÒ≈ È∂ ’øÓ ’Δ ’ΔÂ≈ «’ ÙΔÒ≈
Á∂ Ìapple≈ ÙΔÒ≈ Â∂ Ùæ’ ’appleÈ Òæ◊
ͬ∂, Íapple ÙΔÒ≈ Á∂ «ÁÒ «Úæ⁄
¡«‹‘Δ ’Ø¬Δ ◊æÒ È‘ƒ √ΔÕ ÙΔÒ≈
Á∂ Ìapple≈Úª ÁΔ √ªfiΔ «È¿»˜ ¬∂‹ø‡
¡À∫‚ √ÚΔ‡√ ÁΔ Úæ‚Δ Áπ’≈È «¬È∑ª
Á∂ ÿapple ÂØ∫ «¬’ ÓΔÒ ÁΔ Á»appleΔ Â∂ Ó∂È
√Û’ Â∂ √ΔÕ
ÙΔÒ≈ ÁΔ¡ª ÁØÚ∂∫ Ìapple‹≈¬Δ¡ª
’Á∂ ’Á∂ Áπ’≈È Â∂ ’øÓ ’appleÁΔ¡ª
√ÈÕ ÙΔÒ≈ Á∂ Óª-Ï≈Í ÁØÚ∂∫ ‘Δ
◊π˜apple ¸æ’∂ √È Â∂ ÙΔÒ≈ ¡≈͉∂
Ìapple≈Úª È≈Ò ‘Δ apple«‘øÁΔ √Δ Â∂ «¬’
√’»Ò «Úæ⁄ ÈΩ’appleΔ ’appleÁΔ √ΔÕ
(Ï≈’Δ ¡◊Ò∂ ¡ø’ ”⁄)