ortak_miras1

Common Heritage
362
Ortak Miras
Tarih boyunca Türk devletlerinin farklı tarzlarda cilt üslûbu
ve tekniği geliştirdikleri görülmektedir. Bunda bölgesel ve
coğrafi etkenler olmakla beraber, öne çıkan hususun kitap
sevgisi ve sanat zevki olduğunu söylemek mümkündür. Örneğin:
Karahanlılar Devri cilt sanatı ve tekniği arasında farklı
yönler göze çarparsa da ciltlerde kullanılan malzemeler,
teknik ve desenler ortak özellikler yansıtabilmektedir.
Aynı şekilde Osmanlı Dönemi ciltleri için de benzer şeyleri
ifade edebiliriz. Kitap ve okuma merakı malum olan Fatih’in
özel kütüphanesini oluşturan kitaplar hattıyla, tezhibiyle,
cildiyle, hatta kâğıdıyla Türk kitap sanatında döneme damgasını
vuran başlı başına bir üslûp oluşturarak yeni bir sanat
çığırı açmıştır. Bu dönemde maharetli ustalarca yapılan ve
her biri sanat eseri olan ciltler,diğer Türk devletleri Timurlular,
Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Memlüklerin son devirlerindeki
ciltlerle benzerlik gösterirse de üslûpları farklıdır.
Bu döneme ait örneklerin kabartma motiflerinin farklı yöntemlerle
altınlanmak yani tezhiblemeksuretiyle yapılmış
süsleri, o asırda benzerine başka bir toplumda rastlanmayan
bir sanat eseri niteliğinde mükemmel ciltlerin meydana
getirildiğini göstermektedir.
Kitapların sadece cildi bir sanat eseri olarak meydana getirilmeyip
onun yazılarının daha değerli olduğunu burada
vurgulamak gerekir. Bu eserlere can veren yazılar da farklı
hattatlar ve farklı yazı karakterleriyle yine sanatlı olarak ortaya
çıkmıştır. Allah kelamını en güzel şekilde yazma gayretiyle
ortaya çıkan hat sanatı etrafında diğer kitap sanat-
Throughout history, it has been seen that the Turkish states
have developed various binding styles and technique. It
is possible to say that along with regional and geographical
factors, it is the book loving and artistic highbrow are
the prominent matters in effect. For instance in Karakhanids
period, while there are different conspicuous aspects
among binding art and technique, binding materials, techniques
and patterns can reflect common features.
Likewise, we can express similar things for the bindings of
the Ottoman period. The books that compose the private
library of Fatih (Mehmed the Conqueror), whose curiosity
of book and reading is wellknown, ushered in an artistic
period by creating a style individually that dominated the
era in Turkish book art, with its calligraphy, illumination
and gilding, binding, and even paper. In this period, bindings
that created by the skilful artisan binders, even bear
resemblance to the bindings of the Other Turkish states as
Timurids, Karakoyunlu, Akkoyunlular and in last decades
of Mamluks, but the styles are different. The ornaments of
embossed motifs of the specimens of this turn, made up by
different means, like overlaiding with gold or gilding, show
that perfect bindings were produced in the form of a work
of art that was not found in another society in the same
century. It is important to accentuate here that books are
not only brought to the market as a binding work of art, but
that their writings are more valuable. The writings that gave
life to these works also came out in artisanal manner with
different calligraphers and different writing characters. Also