KADARE - VEPRA POETIKE

GJYSMË SHEKULLI POEZI
Parathënie nga Sadik Bejko
Asnjëherë nuk dihet si lind shkrimtari. Epoka, vendi, familja mund të
thonë diçka mbi të. Prapëseprapë, ato nuk mund të na e thonë dhe atë
tjetrën. Si ndodh që po nga ai mjedis, qoftë dhe nga po e njëjta familje,
vijnë në jetë dhe individë të tjerë, të cilët mund të jenë gjithkushi, por
kurrë nuk do ta kenë fatin e veçantë, fatin që të bëhen emra të shquar
në letërsi?
Megjithatë, qoftë për traditën e deritashme në paraqitjen e një libri,
qoftë për arsyen se ky vëllim sjell përmbledhjen më të plotë të të gjithë
krijimtarisë poetike të Ismail Kadaresë nga fillimet e deri më sot, janë
të pashmangshme në këtë parathënie disa të dhëna të përgjithshme mbi
jetën dhe mbi poezinë e autorit.
Ismail Kadare, sot shkrimtar i njohur në radhë të parë për prozën,
prej vitesh ka shkruar e botuar disa përmbledhje me vjersha e poema.
Madje, deri te botimi i romanit Gjenerali i ushtrisë së vdekur, më 1963,
njohjen e tij më të madhe në Shqipërinë e kohës e ka pasur si poet.
Në shënimet në fund të këtij vëllimi, veç të tjerash, jepen të dhëna
për librat poetikë të botuar prej tij, për historikun e krijimit të shumë
vjershave e poemave dhe për ndërhyrjet e bëra herë pas here ndër vite,
prej autorit, në disa nga tekstet e tyre. Një befasi e këndshme për lexuesin
janë mbi një gjysmë duzine poezish të moshës së rinisë, që për herë të
parë shohin dritën e botimit.
Poezia shqiptare e kohës, veç folklorizmit të realizmit socialist,
kishte edhe një përbërës të folkut fshataresk, atë të një poezie të quajtur
me frymë popullore. Në vitet ’60, Kadare vjen me një poezi të revoltës
ndaj këtij klorofili poetik, me një poezi qytetare, jo aq në kuptimin social
vii