نمایش و ارزش: کار تئاتر در نقد اقتصاد سیاسی کارل مارکس

More documents

Recommendations

Info

گروه تئاتر ا گزیت ‏‐شبریبررین مبریبررزانژاد ‏بمنبممایش و ارزش | کار تئاتر در نقد اقتصاد سیاسی کارل مارکس مایکل شبنیبنن بویل منتقدابىنبىی که ادعا می کنند او ‏بمنبممایش را از فرآیند تولید سرمایه داری مستثبىنبىی کرده است متوجه آن نشده اند.‏ ‏بمنبممایش و تولید سرمایه داری پس فرآیند تولید سرمایه داری چیست؟ و این که بگوییم ‏بمنبممایش با آن مطابقت می یابد یا نه به چه معناست؟ در کاپیتال و آثار مرتبط با آن،‏ مارکس ‏بجتبجحلیلی تئوریک به جای ‏بجتبجحلیل تاربجیبجخی از شیوه ی تولید سرمایه داری ارائه می کند.‏ به جای ترسیم تارتحیتحخ سرمایه داری یا بررسی دوره ی تاربجیبجخی مشخصی از سرمایه داری،‏ مقولابىتبىی اساسی را توصیف می کند که شیوه ی تولید سرمایه داری را به عنوان نظام تاربجیبجخی قابل شناسابىیبىی متمایز می کند.‏ کار او به بیان مایکل هایبرنبرریش طرح کلی ‏«عناصری است که باید صرف نظر از ‏بمتبممام دگرگوبىنبىی های تاربجیبجخی به ‏همھهممان شکل بافىقفىی ‏بمببممانند تا بتوانیم از ‏«سرمایه داری»‏ به معنای واقعی کلمه صحبت کنیم.»‏ (٢٢) جسارت صحبت از ‏«ذات پنهان سرمایه»‏ چنان که مارکس می گوید،‏ ‏ممممممکن است به نظر برسد که موجب ورود ابهتبههام فراتاربجیبجخی بودن ‏‐و یا حبىتبىی غبریبررتاربجیبجخی بودن‐‏ به پروژه ی مارکس شود،‏ اما این نادیده گرفبنتبنن وجه دیالکتیک اوست.‏ (٢٣) مارکس اذعان کرده که جامعه ی سرمایه داری در طول تارتحیتحخ خود تغیبریبرر و دگرگوبىنبىی می یابد و این امر را به عالىللىی ترین شکل در مانیفست کمونیست سال ١٨۴٨ خاطرنشان ‏بمنبمموده است.‏ اما مارکس علاوه بر برجسته کردن این مطلب که جامعه ی سرمایه داری مستلزم نوآوری های دابمئبممی و گسیختگی های شدید تنها برای بقاء است،‏ توجه را بر روی مقولابىتبىی نبریبرز متمرکز می کند که از اصول اساسی سرمایه داری به عنوان یک شیوه ی تولید تاربجیبجخی هستند.‏ این چبریبرزی است که مارکس در کاپیتال به دنبال ابجنبججام آن است:‏ ‏«معرفىففىی سازماندهی داخلی شیوه ی تولید سرمایه داری،‏ به نوعی میانگبنیبنن ایده آل آن»‏ ‏(کاپیتال،‏ ٩٧٠). ٣: (٢۴) ‏همھهممچنان که بررسی اجمججممالىللىی مارکس از شیوه ی تولید سرمایه داری ‏بمنبممی تواند به قدر کافىففىی ‏بمتبممام مثال های مشخص آن را توصیف ‏بمنبمماید،‏ ‏همھهممبنیبنن امر در مورد ‏بجتبجحلیل تئوریک او از تئاتر هم صادق است:‏ دربرگبریبررنده ی ‏بمتبممام تئاترهای واقعی ‏‐یا حبىتبىی هیچ تئاتر واقعی‐‏ نیست.‏ با تعدیل گفته ی هایبرنبرریش،‏ می توانیم بگوییم که مارکس عناصری را طرح می کند که ‏«باید صرف نظر از ‏بمتبممام دگرگوبىنبىی های تاربجیبجخی به ‏همھهممان شکل بافىقفىی ‏بمببممانند تا بتوانیم از»‏ تئاتر سرمایه داری ‏«به معنای واقعی کلمه صحبت کنیم.»‏ به ‏همھهممبنیبنن علت،‏ میانگبنیبنن ایده آل تئاتر سرمایه داری که مارکس در نوشته هایش که از اواخر دهه ی ١٨۵٠ آغاز می شود شرح می دهد،‏ برای مطالعه ی تئاتر امروز نامتناسب نیست،‏ مگر آن که کسی تصور کند که ما دیگر در نظامی تاربجیبجخی ‏بجتبجحت سلطه ی سرمایه چنان که مارکس آن را تفسبریبرر می کرد زندگی ‏بمنبممی کنیم.‏ ١٢
گروه تئاتر ا گزیت ‏‐شبریبررین مبریبررزانژاد ‏بمنبممایش و ارزش | کار تئاتر در نقد اقتصاد سیاسی کارل مارکس مایکل شبنیبنن بویل مارکس برای توضیح سرمایه داری به عنوان یک شیوه ی تولید تاربجیبجخی،‏ تولید کالای سرمایه داری را از نوع کلی تولید کالابىیبىی که در دیگر شیوه های تاربجیبجخی یافت می شود متمایز کرد.‏ او این مورد دوم تولید کالای غبریبررسرمایه داری را چرخه ای توصیف می کند که در آن تولیدکنندگان کالا،‏ کالای خود (C) را می فروشند تا از خریداران پول (M) به دست بیاورند تا بتوانند با آن کالاهای دیگری (C) را ‏بجببجخرند.‏ علبریبررغم این که این شکل ساده ی گردش کالا،‏ C-M-C پایانش ‏«برآوردن نیازها»‏ است،‏ هدف تولید کالای سرمایه داری افزایش ‏مجممججموع ارزش سرمایه گذاری شده در فرآیند تولید است ‏(کاپیتال،‏ ١:٢۵٠). هم پول و هم کالا هر دو ‏همھهممچنان در تولید سرمایه داری ایفای نقش می کنند،‏ اما ا کنون به عنوان سرمایه عمل می کنند.‏ در چرخه ی -C ،M-C کالاها به خاطر ارزش کاربردی ‏ممممممتاز می شوند،‏ در حالىللىی که ‏«نبریبرروی پیش برنده و انگبریبرزشی»‏ تولید سرمایه داری،‏ ‏«ارزش مبادله ای»‏ است (١: ٢۵٠). اگر منطق C-M-C دستیابىببىی به کالابىیبىی است که از نظر کیفی متفاوت از کالابىیبىی است که فرد در اختیار دارد،‏ پس تولید سرمایه داری به دنبال افزایش کمی چبریبرزی است سرمایه دار با آن آغاز می کند،‏ که ‏همھهممان پول است (M). چرخه ی سرمایه با پولىللىی (M) آغاز می شود که بر روی تولید کالا (C) سرمایه گذاری می شود،‏ که سپس به سطح بالاتری از پولىللىی که فرآیند را آغاز کرده است (´M) فروخته می شود‐‏ مارکس این را به عنوان M-C-M´ معرفىففىی می کند (١:٢۴٧). ارزشی که در قالب پول در آغاز این چرخه سرمایه گذاری شده است می بایست به مبریبرزان بیشبرتبرری به سرمایه دار بازگردد؛ در غبریبرر این صورت فایده ی چندابىنبىی ‏بجنبجخواهد داشت.‏ مارکس این فرآیند افزایش ‏مجممججموع ‏بهنبههابىیبىی ارزش را ‏«ارزش زابىیبىی»‏ می نامد و افزونه ی حاصل شده بر ارزش اصلی افزایش یافته،‏ ارزش اضافىففىی است.‏ به عبارت دیگر،‏ M-C-M´ حرکت سرمایه را توصیف می کند.‏ هر شکلی که به خود بگبریبررد،‏ چه پول باشد و چه کالا،‏ سرمایه ‏«مجممججموع ارزشی است که این حرکت را ابجنبججام می دهد.»‏ امر ایستابىیبىی نیست،‏ ‏«نه صرفاً‏ ارزش،‏ بلکه ارزشِ‏ خودارزش زا»‐‏ ارزشی که خود را بسط می دهد.‏ (٢۵) هر نیاز واقعی که در چرخه ی سرمایه برآورده می شود،‏ کمکی است به هدف تولید سرمایه داری که ‏همھهممان ابجیبججاد ارزش اضافىففىی است.‏ اما منشاء ارزش اضافىففىی چیست؟ چرخه ی سرمایه تنها ارزان خریدن و گران فروخبنتبنن نیست.‏ ‏(صرفاً)‏ دزدی نظام مند هم نیست.‏ ا گر هر یک از این ها بود،‏ تولید سرمایه داری بازی ‏بىببىی برنده می شد.‏ آبجنبجچه در فرآیند تولید سرمایه داری مهم است،‏ ابجیبججاد ارزش جدید است.‏ ارزش اضافىففىی جابىیبىی میان دو مرحله ی گردش سرمایه به وجود می آید،‏ M-C و .C-M´ برای یافبنتبنن منشاء ارزش اضافىففىی،‏ مارکس به خو ‏بىببىی تا ‏«عرصه ی پنهان تولید»‏ پایبنیبنن می رود،‏ که متشکل از فعالیت های گونا گوبىنبىی است که میان این عبارت های گردشی آشکار می شود (١:٢٧٩). برای شروع این فرآیند سرمایه گذار ابتدا می بایست کالاهای لازم برای تولید را به دست آورد،‏ که در مرحله ی اول یعبىنبىی M-C اتفاق می افتد.‏ علاوه بر خرید ابزار ضروری تولید ‏(مواد خام و ١٣
Page 1 and 2: ۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
Page 3 and 4: گروه تئاتر ا گزیت
Page 11: گروه تئاتر ا گزیت

نمایش و ارزش: کار تئاتر در نقد اقتصاد سیاسی کارل مارکس

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?