Lotnictwo Aviation International 3/2021 short

More documents

Recommendations

Info

Na tropach postępu Piotr Butowski Suchoj Su-35. W pół drogi do nowej generacji Pierwszy egzemplarz myśliwca Su-35, samolot "901", wystartował po raz pierwszy 19 lutego 2008 r. Su-35 wykorzystuje rozwiązania opracowywane równocześnie dla nowego Su-57, wdrożone w klasycznej formie Su-27. Drugi Su-35 "902", podobnie do pierwszego wykonany w konfiguracji eksportowej, podchodzi do lądowania po locie demonstracyjnym. Projekt Su-35 zaczął się zupełnie inaczej, niż wszystkie inne samoloty wojskowe w Rosji. Zwykle jest tak, że to Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej określa, jakiego samolotu potrzebuje i przedstawia swoje szczegółowe wymagania biurom konstruktorskim do realizacji. Tymczasem Su-35 został wymyślony całkowicie przez biuro konstrukcyjne Suchoja, a klientem wcale nie miały być rosyjskie siły powietrzne; przeznaczeniem myśliwca miał być eksport. Co pchnęło firmę Suchoj do zrobienia za własne pieniądze i bez wsparcia rządowego myśliwca Su-35? Najważniejsze było zamówienie w lipcu 2003 r. przez rosyjskie Ministerstwo Obrony myśliwca nowej generacji PAK FA, dzisiejszego Su-57. Zrodził się wtedy pomysł, aby, zanim gotowy będzie nowy Su-57, wdrożyć poszczególne robione dla niego rozwiązania w znanej i dopracowanej platformie Su-27. Projekt Su-35 został uruchomiony w tym samym roku, co Su-57; model samolotu zadebiutował na wystawie w Dubaju w grudniu 2003 r. Rozpoczęcie produkcji seryjnej Su-35 zapowiadano wtedy na 2007 r. i planowano, że stanie się on produktem zakładu Suchoja KnAAZ w Komsomolsku nad Amurem na okres przejściowy, do uruchomienia produkcji bardziej skomplikowanego Su-57 około 2015 r. Dwadzieścia lat temu zakład KnAAZ produkował myśliwce Su-27 i Su-30 w odmianach znacznie mniej zaawansowanych technicznie, niż Su-30, produkowane równocześnie przez zakład korporacji Irkut w Irkucku. Jednakże irkuckie Su-30 miały jedną wadę: międzynarodowe wyposażenie z urządzeniami z Francji, Izraela i innych krajów, przez co do ChRL lub Wenezueli takiego samolotu nie można było sprzedać. Su-35 miał więc w portfelu KnAAZ zająć niszę zaawansowanego myśliwca z całkowicie rosyjskim wyposażeniem. Nota bene, ponieważ Su-35 był projektem komercyjnym, nie dostał żadnego wewnętrznego oznaczenia. Jedynym jego oznaczeniem jest po prostu Su-35 dla wyjściowej wersji eksportowej i Su-35S dla zamówionej później wersji dla rosyjskich sił powietrznych. Co Su-35 wziął od PAK FA? Wspólna dla Su-35 i późniejszego Su-57 jest architektura wyposażenia zadaniowego. Wszystkie sensory Su-35 są zintegrowane w ramach systemu celowniczo-nawigacyjnego KPrNO-35 (Kompleks Pricelno-Nawigacjonnogo Oborudowanija; KPrNO-35S w wersji dla rosyjskich Sił Powietrznych) sterowanego przez centralny system obliczeniowy IUS-35 składający się z dwóch komputerów Baget-53-31M. Za integrację systemów odpowiada biuro konstrukcyjne Suchoja, co jest nowością, ponieważ w przeszłości systemy kierowania ogniem i nawigacji lotniczej były integrowane przez firmy specjalistyczne, w przypadku myśliwców Suchoja zwykle przez RPKB z Ramienskoje. Również kabina Su-35 jest podobna do tej w Su-57. Pole informacyjne pilota tworzą dwa przylegające do siebie 15-calowe wyświetlacze ciekłokrystaliczne MFI-35 oraz szerokokątny wskaźnik na przedniej szybie IKSz-1M, wszystko produkcji RPKB. Mniejszy 18 Lotnictwo Aviation International MARZEC 2021
Siły powietrzne Bartosz Bera B-1B Lancer B-1B Lancer w Powidzu 12 marca w ramach operacji „Spring Spear” amerykański strategiczny samolot bombowy Rockwell B-1B Lancer po raz pierwszy wylądował w Polsce – w 33. Bazie Lotnictwa Transportowego w Powidzu. Z okazji wizyty B-1B w Powidzu minister Obrony Narodowej, Mariusz Błaszczak, napisał na Twitterze, że kolejna misja bombowca strategicznego B-1B Lancer potwierdza nieustającą gotowość USA do reagowania w naszym regionie. W ostatnich latach obecność B-1B i inych amerykańskich bombowców strategicznych (B-52H Stratofortress i B-2A Spirit) na europejskim niebie nie jest niczym niespodziewanym. Zwykle dwa-trzy razy w ciągu roku strategiczne samoloty bombowe są kierowane ze Stanów Zjednoczonych do bazy Fairford w Wielkiej Brytanii, skąd przez kilka tygodni wykonują zadania w ramach Bomber Task Force Europe. Jest to demonstracja możliwości oraz sojuszniczego zaangażowania a dla europejskich armii wyjątkowa możliwość współdziałania z amerykańskimi bombowcami strategicznymi. Nie inaczej było choćby w ubiegłym roku, kiedy to na przełomie maja i czerwca B-1B latały z Fairford na misje nad krajami NATO, ale nie tylko. Po raz pierwszy bowiem pojawiły się także nad Ukrainą. Zwykle lot wyglądał podobnie – zadanie polegające na współpracy z wysuniętymi nawigatorami naprowadzania lotnictwa JTAC (Joint Terminal Attack Controller) na odległym poligonie w Państwach Bałtyckich (Litwa, Łotwa i Estonia) czy Polsce, symulowany lub rzeczywisty zrzut bomb bądź pozorowany atak na cele morskie z użyciem przeciwokrętowych pocisków kierowanych AGM-158C LRASM (misję tego typu wykonała para B-1B w maju 2020 r. nad Morzem Czarnym) poprzedzało dołączenie i towarzyszenie myśliwców z kolejnych państw leżących na trasie. Często rotacje Bomber Task Force są synchronizowane z dużymi sojuszniczymi ćwiczeniami jak „Baltops” czy „Ampel Strike”. Istotnym elementem jest także trening w zaopatrywaniu się w dodatkowe paliwo w locie z samolotów tankowania powietrznego KC-135 Stratotanker z 100th Air Refueling Wing z bazy Mildenhall w Wielkiej Brytanii, które zwiększa promień działania. Co istotne – do tej pory praktycznie nigdy nie dochodziło do sytuacji w której bombowce operowały z innego miejsca niż baza Fairford. Okazjonalnie odwiedzały one pokazy lotnicze w Wielkiej Brytanii czy Republice Czeskiej, ale trudno tutaj mówić o działaniach operacyjnych (ponadto w przypadku bombowców B-2A przelot przez Atlantyk odbywał się często w oparciu o lotnisko Lajes Field na Azorach). Dodać należy także, że od czasu do czasu misje europejskie wykonywane były bezpośrednio z baz macierzystych – ze wsparciem samolotów tankowania powietrznego. Pierwsza tegoroczna edycja Bomber Task Force Europe przebiega jednak według zupełnie innego scenariusza. Po raz pierwszy w historii B-1B zostały w lutym przebazowane do bazy norweskich sił powietrznych w Oreland (cztery samoloty z 7. Skrzydła Bombowego z Dyess AFB – a konkretnie z 9 Eskadry Bombowej, która w czasie relokacji otrzymuje dodatek „Ekspedycyjna”). Jak nietrudno zgadnąć chodzi o wzrastające napięcie w rejonie topniejących lodów Arktyki. Norweska baza leży bliżej potencjalnego teatru działań wojennych, a mając na uwadze nowe możliwości przeciwokrętowe samolotu (AGM-158C LRASM) pozwala na lepsze „obsługiwanie” strategicznego przesmyku GIUK (Greenland – Island-U- 28 Lotnictwo Aviation International MARZEC 2021
Page 2 and 3: Vol. VII, nr 3 (67) Marzec 2021 Num
Page 6 and 7: Siły powietrzne Michał Fiszer Jer
Page 8 and 9: PORTY LOTNICZE Jerzy Liwiński Pols
Page 10 and 11: Siły powietrzne Polskie samoloty r

Lotnictwo Aviation International 3/2021 short

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?