Lotnictwo Aviation International 3/2021 short
by ZBiAM
by ZBiAM
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Siły powietrzne<br />
Piotr Butowski<br />
Iljuszyn Ił-76<br />
Pół wieku historii i co dalej?<br />
Od 50 lat ciężkie samoloty<br />
transportowe<br />
Ił-76 obsługują siły<br />
zbrojne, głównie Wojska<br />
Powietrzno-Desantowe,<br />
ZSRR i Rosji.<br />
Na zdjęciu wersja<br />
Ił-76M produkowana<br />
w latach 1978-1981.<br />
25 marca 1971 r., dokładnie 50 lat temu, z nieistniejącego już lotniska Chodynka w centrum<br />
Moskwy, po raz pierwszy wystartował nowy ciężki samolot transportowy Ił-76. Start odbył<br />
się z tego lotniska, ponieważ właśnie tam mieści się biuro konstrukcyjne Iljuszyna i jego<br />
warsztaty, w których zbudowano prototyp Ił-76 CCCP-86712. Z minimalnym zapasem paliwa,<br />
po rozbiegu o długości zaledwie 685 m, omijając znajdujący się 6 km dalej Kreml, samolot<br />
pilotowany przez załogę Eduarda Kuzniecowa przeleciał do Żukowskiego; tam kontynuował<br />
próby. Dwa miesiące później pierwszy Ił-76 wystąpił na salonie paryskim.<br />
Zespół Siergieja Iljuszyna, kierowany<br />
wtedy faktycznie (a formalnie od<br />
1970 r.) przez Genricha Nowożyłowa<br />
otrzymał 26 czerwca 1966 r. od Ministerstwa<br />
Przemysłu Lotniczego ZSRR zadanie opracowania<br />
koncepcji nowego ciężkiego samolotu<br />
transportowego z napędem odrzutowym.<br />
Półtora roku później, 27 listopada 1967 r. rząd<br />
radziecki podjął decyzję o uruchomieniu<br />
programu rozwoju Ił-76 na pełną skalę. Wojsko<br />
zażądało, aby samolot przewoził maksymalny<br />
ładunek 33 tony na odległość 3000 km<br />
startując z lotniska gruntowego lub 5000 km<br />
z lotniska betonowego.<br />
Nieco wcześniej w zespole Antonowa<br />
powstał projekt An-40, będący powiększonym<br />
średnim samolotem transportowym<br />
An-12, napędzanym przez cztery silniki<br />
turbośmigłowe AI-30 (każdy 4101 kW,<br />
5500 KM) oraz cztery odrzutowe silniki<br />
startowe RD36-35. Samolot miał mieć masę<br />
startową 95 ton i przewozić ładunek 30 ton<br />
na odległość 2750 km. Na początku 1965 r.<br />
wykonana nawet została makieta An-40.<br />
Jednakże 17 grudnia 1963 r. w Stanach<br />
Zjednoczonych wystartował pierwszy odrzutowy<br />
samolot transportowy Lockheed<br />
C-141A Starlifter, który zrobił duże wrażenie<br />
w ZSRR. Radzieckie siły powietrzne nie<br />
chciały już więcej słyszeć o samolocie śmigłowym.<br />
Dalsze prace nad An-40 przerwano<br />
i zamówiono Ił-76, pierwszy w ZSRR samolot<br />
transportowy z napędem odrzutowym.<br />
Produkcję seryjną nowego Ił-76 rząd<br />
radziecki postanowił umieścić w zakładzie<br />
im. Czkałowa w Taszkiencie w Uzbekistanie<br />
(wtedy – Uzbeckiej Socjalistycznej Republice<br />
Radzieckiej), przedtem produkującym<br />
An-12 i An-22. Już w kwietniu 1973 r.<br />
w Taszkiencie wystartował pierwszy samolot<br />
seryjny (CCCP-76500). W październiku<br />
1973 r. oblatano drugi samolot seryjny, będący<br />
równocześnie pierwszym egzemplarzem<br />
z kompletem wyposażenia desantowego<br />
oraz ze stanowiskiem tylnego strzelca<br />
pokładowego. Od początku 1974 r. produkcja<br />
ruszyła już pełnym tempem i w czerwcu<br />
tego samego roku pierwsze samoloty<br />
przekazano Siłom Powietrznym ZSRR; trafiły<br />
one do pułku lotnictwa transportowego 339<br />
WTAP (Wojenno-Transportnyj Awiacjonnyj<br />
Połk) w Witebsku na Białorusi. Komercyjna<br />
eksploatacja w Aerofłocie rozpoczęła się<br />
Ił-76MD z 196. Pułku Lotnictwa Transportowego<br />
stacjonującego w Twerze; po bokach kadłuba dobrze<br />
widoczne wyrzutnie przeciwradiolokacyjnych<br />
i termicznych nabojów zakłócających.<br />
42<br />
<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> <strong>International</strong> MARZEC <strong>2021</strong>
Change language