Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Wozy bojowe<br />
Bartłomiej Kucharski<br />
Niemiecko-brytyjska spółka joint<br />
venture RBSL zmodernizuje 148 czołgów<br />
podstawowych Challenger 2 British<br />
Army. Tym samym brytyjska broń<br />
pancerna przetrwa, wbrew<br />
katastroficznym zapowiedziom z lata<br />
2020 r., choć nie bez redukcji.<br />
Challenger 3 – (nie)nowa nadzieja<br />
brytyjskich pancerniaków<br />
Fotografie w artykule: British Army/Crown Copyright,<br />
BAE Systems, RBSL, Andrzej Kiński.<br />
Challenger 2 to wóz należący do umownej<br />
tzw. trzeciej generacji czołgów podstawowych,<br />
pozostający w służbie od<br />
1998 r., gdy zaczął zastępować Challengery 1,<br />
wprowadzone do służby w 1983 r., po zaledwie<br />
15 latach od wprowadzenia tego ostatniego<br />
do służby. Nowy czołg od początku budził kontrowersje,<br />
m.in. ze względu na słaby silnik (Perkins-Condor<br />
CV12-6A rozwija moc zaledwie<br />
890 kW/1200 KM, współtworzy powerpack z automatyczną<br />
skrzynią biegów David Brown Santasalo<br />
TN54E) w stosunku do sporej masy czołgu,<br />
przekraczającej bez pancerza dodatkowego<br />
62 t. Kolejną istotną wadą jest 120 mm armata<br />
L30A1. Nie jest to czołgowe działo typowe dla<br />
armii zachodnich (jak armaty wywodzące się<br />
z konstrukcji Rheinmetalla 120 mm L/44 lub<br />
zaprojektowane do strzelania podobną amunicją),<br />
lecz działo rozdzielnego ładowania<br />
o bruzdowanym przewodzie lufy. Za cenę „kompatybilności<br />
wstecznej” z Challengerem 1 uzyskano<br />
unikatową armatę, do której trzeba było<br />
samodzielnie ponosić koszty rozwoju amunicji.<br />
❚ Program LEP<br />
Obecnie w służbie pozostaje 227 czołgów Challenger<br />
2, z czego 1<strong>68</strong> w trzech pułkach pancernych.<br />
W 2012 r. Agencja Wsparcia i Wyposażenia<br />
Obronnego (Defence Equipment & Support<br />
Tańsza oferta BAE Systems została odrzucona – być może wpływ na to miało powołanie spółki RBSL, a więc<br />
joint venture BAE Systems z Rheinmetall Defence.<br />
Challenger 2 to stosunkowo młody, lecz niezbyt udany wóz – stąd modernizacja, jeśli ma być efektywna, wymaga<br />
poważnych zmian.<br />
Agency) rozpoczęła studia nad ich modernizacją<br />
w ramach programu LEP (Life Extension Project/Programme,<br />
pol. projekt/program przedłużenia<br />
życia). Program został oficjalnie rozpoczęty<br />
w maju 2014 r. Między październikiem 2015 r.<br />
a lutym 2016 r. poznaliśmy listę firm zainteresowanych<br />
udziałem w nim: BAE Systems, General<br />
Dynamics UK (firmy te z czasem utworzyły, wraz<br />
z Finmeccanicą/Leonardo, Moog, QinetiQ<br />
i Safran Electronics grupę Team Challenger 2),<br />
Krauss-Maffei Wegmann (we współpracy z Pearson<br />
Engineering), Lockheed Martin UK, RUAG<br />
i Rheinmetall Landsysteme. Spośród tych firm<br />
brytyjski resort obrony miał wskazać finałową<br />
parę. 22 grudnia 2016 r. wybór padł na, istniejący<br />
od czerwca 2016 r., Team Challenger 2 i Rheinmetall<br />
Landsysteme. Każdy z podmiotów<br />
otrzymał kontrakt o wartości 23 mld GBP (wówczas<br />
28,37 mln USD) na przeprowadzenie badań<br />
technicznych, wygenerowanie modeli cyfrowych<br />
i rozważenie sposobu aplikacji nowych<br />
rozwiązań w Challengerze 2. Kolejnych 7 mln<br />
GBP (8,63 mln USD) stanowiło rezerwę na prace<br />
dodatkowe. W międzyczasie w mediach pojawiać<br />
zaczęły się doniesienia o zaoferowaniu British<br />
Army nawet 400 używanych Leopardów 2<br />
(których zakup wg mediów miał być wyjściem<br />
lepszym, a może i tańszym od modernizacji<br />
Challengera 2), lecz koncept szybko upadł –<br />
– obecny minister obrony Wielkiej Brytanii, Robert<br />
Wallace, ocenia go jako „niesmaczny politycznie”.<br />
Odrębnym pytaniem pozostaje, skąd te<br />
czołgi udałoby się pozyskać…<br />
Jako pierwszy swoją propozycję przedstawił<br />
Team Challenger 2 – Black Night (pol. czarna noc)<br />
był projektem stosunkowo zachowawczym,<br />
modernizacji poddano przede wszystkim system<br />
kierowania ogniem, zainstalowano również<br />
system ostrzegania przed opromieniowaniem<br />
wiązką lasera i aktywny system ochrony Elbit<br />
Systems Iron Fist. Skromny zakres zmian tłumaczono<br />
równie małym budżetem na realizację<br />
programu – Ministerstwo Obrony zakładało<br />
wówczas wydatkowanie około pół miliarda GBP<br />
(wówczas ok. 650 mln USD) na modernizację do<br />
150 wozów, dla porównania modernizacja Leoparda<br />
2A4 do standardu 2A7 kosztować miała<br />
niemieckiego podatnika dwukrotnie drożej.<br />
Rheinmetall przedstawił swoją propozycję<br />
„w metalu” nieco później. Był to wóz znacznie<br />
bardziej wyrafinowany, z zupełnie nową wieżą<br />
i tym, o czym marzyli brytyjscy pancerniacy –<br />
– gładkolufową, długolufową (55 kalibrów)<br />
120 mm armatą.<br />
Sytuację zmieniło pojawienie się na rynku<br />
„nowego” gracza – 21 stycznia 2019 r. Rheinmetall<br />
Defence zawarł z brytyjskim BAE Systems<br />
umowę o utworzeniu spółki joint venture Rheinmetall<br />
BAE Systems Land (RBSL), z 55% udziałem<br />
22 Wojsko i Technika • Maj <strong>2021</strong><br />
www.zbiam.pl
Change language