Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nuus News<br />
Na maande van oortuiging (lees soebat) kom die e-pos toe: dit is reg vir Dinsdag, so 3 uur. Intussen het ek al<br />
sy afskeid op 13 Februarie met ‘n uitvoering van die Odeion Strykkwartet bygewoon om my te bewapen, as<br />
die onderhoud nie ‘n werklikheid sou word nie. Daardie Dinsdag maak Frederick Fourie, uitgetrede Rektor en<br />
Visekanselier, by sy huis in Dan Pienaar, Bloemfontein, gewilliglik ‘n venster oop op ‘n sy van die mens wat ‘n<br />
verbintenis van 38 jaar met die UV het, deur moeilike tye, maar ook vreugdevolle tye.<br />
Waar begin jou verbintenis met die UV?<br />
Behalwe dat hy in ‘n ‘akademiese huis’ groot geword<br />
het met sy pa die eerste ho<strong>of</strong> van die Departement<br />
Handel, was hy as musiekmens reeds as skoolkind by<br />
die UV betrokke. Hy en sy broer, Pienaar, het reeds op<br />
skool die universiteitskoor met tjello en viool begelei.<br />
Hoe het jou pad geloop? “Ek het nie geweet wat<br />
ek wou swot nie. Ek wou nie musiek swot nie – ek wou<br />
nie my liefde vir musiek bederf deur dit ‘n werk te maak<br />
nie. Ek het nie geweet <strong>of</strong> ek argitektuur, B.Com <strong>of</strong> B.Sc<br />
wou swot nie. Toe swot ek maar B.A. met Wiskunde,<br />
Ekonomie en Filos<strong>of</strong>i e as ho<strong>of</strong>vakke. En dit het goed<br />
uitgewerk!”<br />
Daarna het sy loopbaan ‘n pad gevolg via Harvard tot<br />
pr<strong>of</strong>essor in 1982. Sy bestuursloopbaan begin in 1994,<br />
Frederick Fourie – net mens<br />
Deur Leatitia Pienaar<br />
as departementsho<strong>of</strong> van Ekonomie. Vanaf 1997 is hy<br />
dekaan, in 1999 viserektor, en vanaf 2003-2008 rektor –<br />
‘n fase in sy loopbaan wat hy in 2008 afgesluit het.<br />
Daar was soveel hoogtepunte in sy<br />
topbestuursloopbaan van tien jaar, dat dit moeilik is<br />
om net sekeres vas te pen. Daarom wil ek weet van die<br />
hoogtepunte wat oor, sê, twintig jaar nog vir hom sal<br />
uitstaan.<br />
“Die Eeufeesvieringe in 2004 sal altyd vir my uitstaan.<br />
Ek was bevoorreg om toe rektor te wees. Dit was ‘n<br />
wonderlike belewenis… die besef van ‘n waarlik ou<br />
universiteit, die eregraadtoekennings, die opening<br />
van die Eeufeeskompleks, die vieringe voor die<br />
Ho<strong>of</strong>gebou, die afsluiting met die vuurwerkvertoning,<br />
die bekendstelling van die geskiedenisboek. Dit<br />
Photo: Leatitia Pienaar<br />
was wow-oomblikke vir ‘n trotse instelling. Pragtige<br />
momente wat my altyd sal bybly. Dan was daar ook die<br />
herinrigting van die Ho<strong>of</strong>gebou, die fi siese omgewing<br />
wat so skouspelagtig verander het en ‘n ‘nuwe’ kampus<br />
gelewer het…” Te veel om op te noem.<br />
Maar die laagtepunte, wat jy wil vergeet? “Die<br />
Reitz-goed. Die vandalisme een week en die Reitz-video<br />
‘n week later. Die slegte (en onnodigheid) daarvan,<br />
en die onverdiende skade aan die UV se beeld as ‘n<br />
progressiewe, denkende plek, sal ek nooit uit my gestel<br />
kry nie. En die stiksienigheid van politici en sekere<br />
alumni wat alles probeer behou, maar in die proses<br />
alles kan verloor. Hulle besef nie hulle gaan dalk alles<br />
verloor as hulle ‘tradisies’ net so wil behou nie. Die UV<br />
kan veeltaligheid verloor. Die protesaksies het grense<br />
oorgesteek van wat die UV moet en kan wees. Ons was<br />
so naby daaraan om iets wonderliks reg te kry.<br />
As jy oor 20 jaar terugkyk, waarvoor sal jy<br />
onthou wil word, as jy alles afstroop? “Ek sal<br />
eerstens graag onthou wil word vir die versterking van<br />
die akademie, vir die sterk uitbou van die navorsing,<br />
en die akademie as loopbaan. Sommige sal altyd die<br />
fi nansiële draaistrategie onthou. Maar dit was bloot<br />
‘n middel – weliswaar ‘n essensiële en dramatiese<br />
een – tot ‘n doel: ‘n akademiese draai na ‘n baie<br />
goeie universiteit met baie goeie onderrig, navorsing,<br />
steundienste en fasiliteite. Die plan het daaroor gegaan<br />
om die UV ‘n hoë-gehalte plek, met hoë-gehalte mense<br />
en ‘n uitstekende kampus, te maak. Navorsing moes<br />
die ruggraat wees, met genoeg robuus<strong>the</strong>id ingebou.<br />
Ons sien reeds iets daarvan in die sterk groei in<br />
navorsingsuitsette, asook die strategiese akademiese<br />
klusters. Ek sal graag wil sien <strong>of</strong> die kluster-inisiatief<br />
werk. As dit suksesvol deurgevoer word, kan die UV in<br />
5-10 jaar ‘n wêreldleier in die klusterareas wees.”<br />
Die ander groot projek was oor diversiteit en<br />
transformasie. “Ons het ‘n wonderlike pad geloop met<br />
die uitgebreide veeltaligheidsbeleid, kreatiewe denke<br />
oor billike indiensneming, die intitisionele handves en<br />
die beleid oor diversiteit in koshuise. Daar is ontsettend<br />
baie intellektuele werk ingesit rondom hierdie aspekte<br />
– om nuwe moontlikhede te ontdek, om nie vas te val<br />
in òf-òf denke nie. “Ons het ‘n model vir ware nierassigheid<br />
probeer skep. Die konsep van ‘n sense <strong>of</strong><br />
belonging staan sentraal hierin. Ons wou iets anders<br />
doen en nie net reseppies vir transformasie toepas nie.<br />
Die pad is nog onvoltooid.<br />
”So, ek is hartseer dat die werk nog nie afgehandel is<br />
nie. Maar ek besef ook dat groot kulturele veranderinge<br />
tyd neem, selfs dekades. As ek eendag terugkyk, sal<br />
ek nuuskierig wees om te sien <strong>of</strong> die benadering van<br />
inklusiewe diversiteit en veeltaligheid die toets van die<br />
tyd deurstaan het, en <strong>of</strong> ‘n institusionele handves dit<br />
soos ‘n grondwet kan onderskraag. Ek hoop nie die<br />
droom van ‘n tuiste vir almal sal verbrokkel nie.”<br />
Nou kom ons by die mens, Frederick Fourie.<br />
Almal weet van sy liefde vir musiek en sy passie vir<br />
motorfi etse – ja, hy ry nog sy motorfi ets. Hy het nadat<br />
hy sy pos ontruim het lang tye in sy tuin deurgebring en<br />
dit as’t ware herskep. “Dit was terapie. Dit is wonderlik<br />
om tuin te maak, veral die kreatiewe deel daarvan.<br />
Sonder vergaderings.”<br />
Frederick sien homself ook as “sendeling” vir ernstige<br />
musiek. Hy wil veral sien hoe die musiek-boodskap<br />
na elke dorp en township in die streek uitgedra word.<br />
Sy belangstellings is eintlik te veel, en moontlik kry hy<br />
nou tyd daarvoor tussen navorsing en konsultasiewerk<br />
deur. Ontwerp is ‘n passie. “Ek vrek oor ‘n mooi gebou<br />
<strong>of</strong> ‘n mooi motor. Dit was wonderlik en kreatief om by<br />
die herinrigting en ontwerp van geboue op die kampus<br />
betrokke te wees.”<br />
Wat van die pad vorentoe? “Die plan is om<br />
terug te gaan akademie toe. Ek gaan navorsing,<br />
studieleiding en konsultasiewerk doen in byvoorbeeld<br />
mededingingsbeleid – een van my spesialisvelde. Ek is<br />
‘n gewone mens, ‘n akademikus en wil dit doen. Dit sal<br />
lekker wees om weer op ‘n ander vlak ‘n bydrae te lewer<br />
tot die UV – nie as rektor met al die bagasie van die<br />
amp nie, maar bloot as akademikus. Ek wil nie ophou<br />
bou aan die plek nie.”<br />
10 <strong>Bult</strong> 11