Devenir du pyruvate - IBMC
Devenir du pyruvate - IBMC
Devenir du pyruvate - IBMC
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Chap IV.<br />
<strong>Devenir</strong> <strong>du</strong> <strong>pyruvate</strong><br />
1. Pyruvate Ethanol<br />
Levure et certains microorganismes<br />
Figures tirées de<br />
Lehninger Principles of Biochemistry<br />
Fourth Edition<br />
Copyright © 2004 by W. H. Freeman & Company<br />
a : Décarboxylation<br />
C O- + H + Pyruvate<br />
C O<br />
décarboxylase<br />
H<br />
C<br />
O<br />
CH 3<br />
+ CO 2<br />
CH 3<br />
Pyruvate<br />
Acétaldéhyde<br />
Coenzyme = thiamine pyrophosphate
: Ré<strong>du</strong>ction :<br />
H<br />
C<br />
O<br />
+ NADH + H +<br />
Alcool<br />
déshydrogénase<br />
CH 3<br />
CH 3<br />
H<br />
H<br />
C<br />
OH<br />
+ NAD +<br />
c : Bilan (avec glycolyse) :<br />
Glucose + 2 Pi + 2 ADP + 2 H +<br />
2 Ethanol + 2 CO 2 + 2 ATP + 2 H 2 O<br />
= fermentation alcoolique<br />
= processus anaérobie
2. Pyruvate Lactate<br />
(microorganismes, organismes supérieurs si O 2 limité)<br />
C O- C O-<br />
Lactate<br />
C O + NADH + H + déshydrogénase<br />
HO C H<br />
+ NAD +<br />
CH 3<br />
CH 3<br />
Bilan :<br />
Glucose + 2 Pi + 2 ADP<br />
2 lactate + 2 ATP + 2 H 2 O
3. Formation d’Acétyl-CoA<br />
Conditions AEROBIES, dans les mitochondries<br />
Décarboxylation oxydative <strong>du</strong> <strong>pyruvate</strong> :<br />
C O- C CH 3<br />
C<br />
CH 3<br />
O<br />
+ NAD + + HS-CoA<br />
Pyruvate<br />
déshydrogénase<br />
S-CoA<br />
+ CO 2<br />
+ NADH
Bilan général :<br />
Glucose<br />
ANAEROBIOSE FERMENTATION<br />
Lactate<br />
NAD +<br />
ou<br />
EtOH<br />
NADH + H +<br />
Pyruvate<br />
Pyruvate<br />
NAD +<br />
NADH + H +<br />
Chaîne RESPIRATOIRE<br />
OX - PHOS<br />
AEROBIOSE RESPIRATION
Acétyl-CoA<br />
1. Entrée <strong>du</strong> <strong>pyruvate</strong> dans la mitochondrie<br />
Membrane<br />
externe<br />
Mb interne<br />
Mb interne<br />
Mb externe<br />
Pyruvate<br />
Pyruvate<br />
Translocase<br />
Matrice<br />
Pyruvate<br />
Matrice<br />
Porine<br />
PORINE
2. Décarboxylation oxydative <strong>du</strong> <strong>pyruvate</strong><br />
Pyruvate + CoA + NAD + Acétyl-CoA + CO 2 + NADH + H +<br />
Enz = complexe de la <strong>pyruvate</strong> déshydrogénase<br />
Cofacteurs : Thiamine pyrophosphate (TPP)<br />
Lipoamide<br />
FAD<br />
NAD +<br />
CoA<br />
Pyruvate<br />
déshydrogénase<br />
Dihydrolipoyl<br />
transacétylase<br />
Dihydrolipoyl<br />
déshydrogénase<br />
TPP<br />
Lipoamide<br />
FAD<br />
Décarboxylation <strong>du</strong><br />
<strong>pyruvate</strong><br />
Oxydation de C 2 et<br />
transfert à CoA<br />
Régénération de la<br />
forme oxydée de la<br />
lipoamide
Thiamine pyrophosphate (TPP)
Lipoamide<br />
Forme oxydée<br />
Acide<br />
lipoic<br />
Forme ré<strong>du</strong>ite<br />
Forme acétylée<br />
Rés. Lys<br />
de E2<br />
Chaîne polypeptidique de E2
Le complexe de la <strong>pyruvate</strong> déshydrogénase :<br />
Pyruvate déshydrogénase : E1<br />
Dihydrolipoyl transacétylase : E2<br />
Dihydrolipoyl déshydrogénase : E3
a : Le <strong>pyruvate</strong> est décarboxylé :<br />
Pyruvate + TPP hydroxyéthyl-TPP + CO 2<br />
E1 <strong>pyruvate</strong> déshydrogénase<br />
OH<br />
C<br />
CH 3<br />
OH<br />
C<br />
CH 3<br />
C<br />
C<br />
R<br />
R<br />
N<br />
S<br />
N<br />
S<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C<br />
CH 3<br />
R’<br />
CH 3<br />
R’<br />
R<br />
CO 2<br />
R<br />
C O- +<br />
O C<br />
C<br />
N<br />
CH 3<br />
S<br />
H + + δ− δ +<br />
HO<br />
C O-<br />
C<br />
CH 3<br />
C<br />
N<br />
S<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C<br />
CH 3<br />
R’<br />
CH 3<br />
R’
: Le groupe hydroxyéthyle lié au TPP est oxydé en groupe<br />
acétyle et simultanément transféré sur la lipoamide<br />
CH 3<br />
S<br />
C<br />
R’<br />
C<br />
C<br />
OH<br />
N<br />
C<br />
CH 3<br />
R<br />
+<br />
S S<br />
CH 2<br />
C<br />
CH 2<br />
Lipoamide<br />
H<br />
R<br />
E1<br />
H<br />
S<br />
CH 2<br />
CH 3<br />
C O<br />
S<br />
H<br />
C<br />
R<br />
CH 2<br />
+<br />
C<br />
S<br />
N<br />
R<br />
C<br />
C<br />
R’<br />
CH 3<br />
Carbanion <strong>du</strong> TPP
c : Formation d’acétyl-CoA<br />
CH 3<br />
C O<br />
H<br />
S S<br />
H<br />
CH 2<br />
C<br />
R<br />
CH 2<br />
acétyllipoamide<br />
SH<br />
SH<br />
E2<br />
H<br />
+ SH-CoA CH 2<br />
C<br />
R<br />
CH 2<br />
dihydrolipoamide<br />
CH 3<br />
C O<br />
S-CoA<br />
Conservation de la liaison riche en énergie<br />
d : Régénération de la lipoamide oxydée<br />
SH<br />
CH 2<br />
CH 2<br />
SH<br />
C<br />
H<br />
R<br />
E3<br />
+ NAD + (FAD)<br />
Dihydrolipoyl<br />
déshydrogénase<br />
S<br />
CH 2<br />
S<br />
CH 2<br />
C<br />
H<br />
R<br />
+ NADH<br />
+ H +
Résumé :
Régulation de la Pyruvate déshydrogénase<br />
Inhibition par les pro<strong>du</strong>its :<br />
Acétyl-CoA inhibe la transacétylase<br />
NADH inhibe la dihydrolipoyl déshydrogénase<br />
Inhibitions levées par CoA et NAD +<br />
Régulation par rétroinhibition :<br />
GTP inhibe la <strong>pyruvate</strong> déshydrogénase<br />
AMP active la <strong>pyruvate</strong> déshydrogénase<br />
Régulation par modification covalente :<br />
Phosphorylation d’une sérine de la <strong>pyruvate</strong> déshydrogénase = inactivation<br />
Phosphorylation augmentée si ATP, ADP, Acétyl-CoA, CoA, NADH,<br />
NAD + élevés<br />
Réactivation par phosphatase (déphosphorylation activée si [<strong>pyruvate</strong>]<br />
élevée)