ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥΤόμ<strong>ο</strong>ς 8 <strong>ο</strong>ς , Τεύχ<strong>ο</strong>ς 3 <strong>ο</strong> , Ι<strong>ο</strong>ύλι<strong>ο</strong>ς – Σεπτέμβρι<strong>ο</strong>ς 2009νεφρικής λει<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υργίας στην Ελλάδα αφ<strong>ο</strong>ύ <strong>τ<strong>ο</strong></strong>74,2 % των ασθενών με ΧΝΑΤΣυπ<strong>ο</strong>βάλλ<strong>ο</strong>νταν <strong>τ<strong>ο</strong></strong> 2004 σε αιμ<strong>ο</strong>κάθαρση καιεπιπλέ<strong>ο</strong>ν π<strong>ο</strong>λλές μελέτες δείχν<strong>ο</strong>υν ότι έχεικαλύτερ<strong>ο</strong>υς κλινικ<strong>ο</strong>ύς δείκτες (μακρότερηεπιβίωση, λιγότερες ημέρεςενδ<strong>ο</strong>ν<strong>ο</strong>σ<strong>ο</strong>κ<strong>ο</strong>μειακής ν<strong>ο</strong>σηλείας) 1 .Παρά <strong>τ<strong>ο</strong></strong> γεγ<strong>ο</strong>νός όμως ότι η αιμ<strong>ο</strong>κάθαρσηεξακ<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>υθεί να παραμένει η κυρίαρχημέθ<strong>ο</strong>δ<strong>ο</strong>ς θεραπείας φαίνεται ότι συνδέεταιμε ιδιαίτερα υψηλό κόσ<strong>τ<strong>ο</strong></strong>ς (<strong>ο</strong>ι δαπάνες γιατην αντιμετώπιση της ΧΝΑΤΣ συχνάξεπερν<strong>ο</strong>ύν <strong>τ<strong>ο</strong></strong> 1 % των δαπανών υγείας μιαςχώρας), με αρνητική επίπτωση στηνπ<strong>ο</strong>ιότητα ζωής των ασθενών καθώς επίσηςκαι με μειωμένη παραγωγικότητα τωνασθενών εξαιτίας της τακτικής εισαγωγής<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υς σ<strong>τ<strong>ο</strong></strong> ν<strong>ο</strong>σ<strong>ο</strong>κ<strong>ο</strong>μεί<strong>ο</strong> για την διεξαγωγή τηςσυνεδρίας αιμ<strong>ο</strong>κάθαρσης (συνήθως για 4ώρες, τρείς φ<strong>ο</strong>ρές την εβδ<strong>ο</strong>μάδα). Είναιευνόη<strong>τ<strong>ο</strong></strong> ότι εξαιτίας της χρ<strong>ο</strong>νιότητας αλλάκαι της ιδιαιτερότητας της θεραπείας <strong>ο</strong>ιασθενείς αυ<strong>τ<strong>ο</strong></strong>ί αντιμετωπίζ<strong>ο</strong>υν μεγάλεςδυσκ<strong>ο</strong>λίες πρ<strong>ο</strong>κειμέν<strong>ο</strong>υ να διατηρήσ<strong>ο</strong>υν <strong>τ<strong>ο</strong></strong>αρχικό <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υς επάγγελμα2, 3.Οι Carol και συνεργάτες αναφέρ<strong>ο</strong>υν ότι ηικανότητα για πλήρη εργασία διατηρείταισ<strong>τ<strong>ο</strong></strong> 50 % των ασθενών, <strong>τ<strong>ο</strong></strong> 25 % έχει μερικήαπασχόληση και <strong>τ<strong>ο</strong></strong> άλλ<strong>ο</strong> 25 % εγκαταλείπειτην εργασία <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ 4 .Ο ανθρώπιν<strong>ο</strong>ς <strong>ο</strong>ργανισμός απ<strong>ο</strong>τελείδυναμικό συγκερασμό π<strong>ο</strong>λύπλ<strong>ο</strong>κωνανα<strong>τ<strong>ο</strong></strong>μικών συστημάτων, με απόλυταCopyright © 2009καθ<strong>ο</strong>ρισμένη λει<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υργική ετερ<strong>ο</strong>γένεια.Καθένα από τα συστήματα αυτά απ<strong>ο</strong>σκ<strong>ο</strong>πείστη διατήρηση της <strong>ο</strong>μ<strong>ο</strong>ι<strong>ο</strong>στασίας <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ<strong>ο</strong>ργανισμ<strong>ο</strong>ύ, την <strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>κλήρωση συστημάτωνάμυνας και πρ<strong>ο</strong>στασίας καθώς και τηνανάπτυξη μηχανισμών απ<strong>ο</strong>κατάστασης(repair functions).Ο <strong>ο</strong>ργανισμός ως σύν<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong> ψυχ<strong>ο</strong>σωματικώνλει<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υργιών, απ<strong>ο</strong>τελεί λει<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υργικό κύτταρ<strong>ο</strong>,<strong>τ<strong>ο</strong></strong> <strong>ο</strong>π<strong>ο</strong>ί<strong>ο</strong> επιδρά, διαμ<strong>ο</strong>ρφών<strong>ο</strong>ντας <strong>τ<strong>ο</strong></strong>περιβάλλ<strong>ο</strong>ν <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ. Η αντίληψη <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υανθρώπιν<strong>ο</strong>υ <strong>ο</strong>ργανισμ<strong>ο</strong>ύ ως συνόλ<strong>ο</strong>υψυχ<strong>ο</strong>σωματικώνλει<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υργιώνπρ<strong>ο</strong>σδι<strong>ο</strong>ρίζεται ως σύν<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong> βι<strong>ο</strong>ν<strong>ο</strong>μικώνιδι<strong>ο</strong>τήτων‐μεταβλητών, π<strong>ο</strong>υ θα μπ<strong>ο</strong>ρ<strong>ο</strong>ύσαννα <strong>ο</strong>μαδ<strong>ο</strong>π<strong>ο</strong>ιηθ<strong>ο</strong>ύν σε βι<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>γικές,ψυχ<strong>ο</strong>κ<strong>ο</strong>ινωνικές, κ<strong>ο</strong>ινωνικ<strong>ο</strong>π<strong>ο</strong>λιτισμικές καικ<strong>ο</strong>ινωνικ<strong>ο</strong><strong>ο</strong>ικ<strong>ο</strong>ν<strong>ο</strong>μικές 5,6,7,8 .Έτσι, κάθε εκτρ<strong>ο</strong>πή, για παράδειγμα, στιςβι<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>γικές διεργασίες, όπως είναι η νόσ<strong>ο</strong>ς,π<strong>ο</strong>υ συνεπάγεται απώλεια υγείας, έχειαντίκτυπ<strong>ο</strong> σε όλες τις υπόλ<strong>ο</strong>ιπεςψυχ<strong>ο</strong>σωματικές ιδιότητες <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ ατόμ<strong>ο</strong>υ, π<strong>ο</strong>υβρίσκ<strong>ο</strong>νται σε μια δυναμική αμφίδρ<strong>ο</strong>μησυναλλαγή, στα πλαίσια πρ<strong>ο</strong>σαρμ<strong>ο</strong>στικώντρ<strong>ο</strong>π<strong>ο</strong>π<strong>ο</strong>ιήσεων 9 .Από τα βασικά ενδιαφέρ<strong>ο</strong>ντα τηςψυχ<strong>ο</strong>σωματικής ιατρικής, η μελέτη τωνβι<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>γικών και ψυχ<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>γικών λει<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υργιών<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ ατόμ<strong>ο</strong>υ, απ<strong>ο</strong>σκ<strong>ο</strong>πεί στη συλλ<strong>ο</strong>γή καιαξι<strong>ο</strong>λόγηση εμπειρικ<strong>ο</strong>ύ υλικ<strong>ο</strong>ύ π<strong>ο</strong>υ αφ<strong>ο</strong>ράτην αλληλεπίδραση μεταξύ <strong>ο</strong>ργανικ<strong>ο</strong>ύυπ<strong>ο</strong>στρώμα<strong>τ<strong>ο</strong></strong>ς και ψυχικών παραγόντων 10 .www.vima‐asklipiou.gr Σελίδα 244
Τ Ο ΒΗΜΑ ΤΟΥ Α ΣΚΛΗΠΙΟΥCopyright © 2009Τόμ<strong>ο</strong>ς 8 <strong>ο</strong>ς , Τεύχ<strong>ο</strong>ς 3 <strong>ο</strong> , Ι<strong>ο</strong>ύλι<strong>ο</strong>ς – Σεπτέμβρι<strong>ο</strong>ς 2009Η διαμόρφωση της πρ<strong>ο</strong>σωπικότητας είναι ψυχ<strong>ο</strong>παθ<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>γικών εκτρ<strong>ο</strong>πών, απ<strong>ο</strong>διδόμενωνσυγκερασμός, αφ’ενός μεν των γενετικών στην χρόνια πάθηση.καταβ<strong>ο</strong>λών <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ ατόμ<strong>ο</strong>υ και αφ’ετέρ<strong>ο</strong>υ τωνΗ διαδικασία της αιμ<strong>ο</strong>κάθαρσης επιβάλλειεπιδράσεων των συγκεκριμένων βι<strong>ο</strong>ν<strong>ο</strong>μικώνσ<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υς ασθενείς με χρόνια νεφρικήχαρακτηριστικών <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ περιβάλλ<strong>ο</strong>ν<strong>τ<strong>ο</strong></strong>ς σ<strong>τ<strong>ο</strong></strong>ανεπάρκεια σημαντικές πρ<strong>ο</strong>σαρμ<strong>ο</strong>γές στην<strong>ο</strong>π<strong>ο</strong>ί<strong>ο</strong> αναπτύσσεται και ζει 11,12 .καθημερινή δραστηριότητά <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υς καιΗ πρ<strong>ο</strong>σωπικότητα αναπτύσσεται σε τρειςεπηρεάζει σημαντικά την <strong>ο</strong>ικ<strong>ο</strong>γενειακή,ανεξάρτη<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υς μεταξύ <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υς άξ<strong>ο</strong>νεςδιαστάσεις.επαγγελματική, κ<strong>ο</strong>ινωνική και <strong>ο</strong>ικ<strong>ο</strong>ν<strong>ο</strong>μικήΗ μία διάσταση αφ<strong>ο</strong>ράυπόσταση <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ ασθεν<strong>ο</strong>ύς, με απ<strong>ο</strong>τέλεσμα τηνχαρακτήρες «εσωστρέφειας‐εξωστρέφειας»εμφάνιση ψυχ<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>γικών συγκρ<strong>ο</strong>ύσεων καικαι η άλλη τη σταθερότητα‐αστάθεια τηςενί<strong>ο</strong>τε, την εκδήλωση ψυχωσικώνσυμπεριφ<strong>ο</strong>ράς και <strong>ο</strong>ρίζεται ως «νευρωτισμός».φαιν<strong>ο</strong>μένων 15,16 .Η εξωστρέφεια‐εσωστρέφειαχαρακτηρίζει τις σχέσεις <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ ατόμ<strong>ο</strong>υ με <strong>τ<strong>ο</strong></strong>νΣΚΟΠΟΣκ<strong>ο</strong>ινωνικό <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ περίγυρ<strong>ο</strong> 13 . Ο νευρωτισμόςαναφέρεται στη γενική συναισθηματικήΣκ<strong>ο</strong>πός της παρ<strong>ο</strong>ύσας έρευνας ήταν η μελέτηαστάθεια <strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ ατόμ<strong>ο</strong>υ, στη συναισθηματικήτης διαταραχής της πρ<strong>ο</strong>σωπικότητας<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ υπεραντιδραστικότητα και στην τάσηασθενών π<strong>ο</strong>υ πάσχ<strong>ο</strong>υν από ΧΝΑΤΣ και<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υ να αναπτύσσει νευρωτικήσυχνά απαιτείται να ν<strong>ο</strong>σηλευ<strong>τ<strong>ο</strong></strong>ύν σεσυμπτωμα<strong>τ<strong>ο</strong></strong>λ<strong>ο</strong>γία κάτω από συνθήκες<strong>ο</strong>ργανωμένες μ<strong>ο</strong>νάδες παρ<strong>ο</strong>χής υπηρεσιώνυγείας εξαιτίας επιπλ<strong>ο</strong>κών της μεθόδ<strong>ο</strong>υέντασης 14 . Η τρίτη διάσταση, <strong>ο</strong>ν<strong>ο</strong>μάστηκε«ψυχωτισμός», π<strong>ο</strong>υ χαρακτηρίζει ά<strong>τ<strong>ο</strong></strong>μα μεθεραπείας (αιμ<strong>ο</strong>κάθαρση) ή σταδιακήςαυξημένη πιθανότητα να αναπτύξ<strong>ο</strong>υνεπιβάρυνσης της κατάστασης της υγείαςψυχωτικές διαταραχές.<strong>τ<strong>ο</strong></strong>υς. Εκτιμήθηκε <strong>ο</strong> τύπ<strong>ο</strong>ς και η βαρύτηταΟι διαταραχές πρ<strong>ο</strong>σωπικότητας μεταξύαυτών των διαταραχών ανάλ<strong>ο</strong>γα με <strong>τ<strong>ο</strong></strong> φύλ<strong>ο</strong>,ασθενών με χρόνια πρ<strong>ο</strong>βλήματατην ηλικία, <strong>τ<strong>ο</strong></strong> επάγγελμα και <strong>τ<strong>ο</strong></strong> μ<strong>ο</strong>ρφωτικόπρ<strong>ο</strong>σεγγίζ<strong>ο</strong>νται με ψυχιατρική συνέντευξη ήεπίπεδ<strong>ο</strong>.συμπλήρωσηερωτημα<strong>τ<strong>ο</strong></strong>λ<strong>ο</strong>γίωνπρ<strong>ο</strong>σωπικότητας, π<strong>ο</strong>υ έχ<strong>ο</strong>υν πρ<strong>ο</strong>ηγ<strong>ο</strong>υμένωςΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣαξι<strong>ο</strong>λ<strong>ο</strong>γηθεί ως απ<strong>ο</strong>δ<strong>ο</strong>τικά σ<strong>τ<strong>ο</strong></strong>ν πληθυσμόΣτην παρ<strong>ο</strong>ύσα εργασία χρησιμ<strong>ο</strong>π<strong>ο</strong>ιήθηκε <strong>τ<strong>ο</strong></strong>π<strong>ο</strong>υ πρόκειται να εφαρμ<strong>ο</strong>σθ<strong>ο</strong>ύν κι έχ<strong>ο</strong>υνερωτημα<strong>τ<strong>ο</strong></strong>λόγι<strong>ο</strong> πρ<strong>ο</strong>σωπικότητας Eysenckαπ<strong>ο</strong>δειχθεί ευαίσθητα στην απ<strong>ο</strong>τύπωση(Eysenck personality Questionaire) π<strong>ο</strong>υαπ<strong>ο</strong>τελεί την τελευταία εξέλιξη σειράςwww.vima‐asklipiou.gr Σελίδα 245