Rola rodzeństwa w rodzinie relacje między rodzeństwem

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzkaw KielcachRola rodzeństwa w rodzinie,relacje między rodzeństwem :(ze szczególnym uwzględnieniem osóbniepełnosprawnych, chorych)zestawienie bibliograficzne w wyborzeWybór i opracowanieEwa LewickaKielce 2012

KorektaBożena LewandowskaRedakcja technicznaopracowanie graficzne i skład komputerowyRobert KardasWydawca: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach,ul. Jana Pawła II 5, 25-025 Kielcee-mail: biblioteka@pbw.kielce.plwww.pbw.kielce.pl

Książki, fragmenty prac zbiorowych1. Binnebesel, Józef : Zapomniani niepełnosprawni pacjenci // W: Wielowymiarowośćprocesu rehabilitacji / pod red. Jerzego Rottermunda. –Kraków : „Impuls”, 2007. – S. 37-45Sygn. 243357 Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki WojewódzkiejSygn. 243358, 243359, 243506 Wypożyczalnia Pedagogicznej BibliotekiWojewódzkiej2. Błeszyński, Jacek : Rozwój emocjonalny dzieci autystycznych i ich rodzeństwaw świetle badań Testem Piramid Barwnych K.W. Schaie i R.Heissa // W: Autyzm wyzwaniem naszych czasów / pod red. TadeuszaGałkowskiego i Joanny Kossewskiej. – Kraków : Wydawnictwo NaukoweAkademii Pedagogicznej, 2000. – S. 187-196Sygn. 232022, 232211 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej[wyd. z 2001 r.]Sygn. 240374 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej[wyd. z 2004 r.]3. Braun-Gałkowska, Maria : Psychologia domowa / Maria Braun-Gałkowska; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydział NaukSpołecznych. Katedra Psychologii Wychowawczej i Rodziny. – Lublin :Wydawnictwo KUL, 2008. – 476 s. – Bibliogr.Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego

44. Capodieci, Salvatore : Rodzeństwo – Jaś i Małgosia czy Kain i Abel /Salvatore Capodieci ; tł. Karol Klauza. – Warszawa : Instytut Wydawniczy„PAX”, 2006. – 303, [1] s. – (Wychowanie bez Porażek)Wypożyczalnia Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej5. Chomicz, Dorota : Style przystosowania się pełnosprawnego rodzeństwado funkcjonowania w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym /Dorota Chimicz, Edyta Bujak // W: Osoba z niepełnosprawnością –opieka, terapia, wsparcie / pod red. Ditty Baczały, Jacka J. Błeszyńskiego,Marzenny Zaorskiej. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe UniwersytetuMikołaja Kopernika, 2009. – S. 165-174Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego6. Ciesielska-Terentowicz, Anna : Dar od Krzysia / Anna Ciesielska-Terentowicz// W: Trudna dorosłość osób z zespołem Downa : jak możemywspomóc? / pod red. Bogusławy Beaty Kaczmarek. – Kraków :„Impuls”, 2010. – S. 393-396[Fragment części V pt.: Mój brat, moja siostra]Sygn. 246787 Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej7. Jankowska, Anna : Pełnosprawne rodzeństwo wobec niepełnosprawnościbrata czy siostry / Anna Jankowska, Marta Wójcik // W: Współczesneproblemy pedagogiki specjalnej / pod red. Urszuli Bartnikowskiej,Czesława Kosakowskiego, Amadeusza Krause. – Olsztyn :Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2008. – S. 207-211Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego8. Jarocka, Anna : Mój brat i ja / Anna Jarocka // W: Trudna dorosłośćosób z zespołem Downa : jak możemy wspomóc? / pod red. BogusławyBeaty Kaczmarek. – Kraków : „Impuls”, 2010. – S. 401-402[Fragment części V pt.: Mój brat, moja siostra]Sygn. 246787 Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej9. Jaryńska, Aleksandra : Lala Ola i Pati z zespołem Downa / AleksandraJaryńska // W: Trudna dorosłość osób z zespołem Downa : jak możemywspomóc? / pod red. Bogusławy Beaty Kaczmarek. – Kraków : „Impuls”,2010. – S. 407-410

5[Fragment części V pt.: Mój brat, moja siostra]Sygn. 246787 Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej10. Kazanowski, Zdzisław : Doświadczenia integracyjne młodzieży niepełnosprawnejintelektualnie w kontaktach z własnym rodzeństwem /Zdzisław Kazanowski // W: Integracja osób niepełnosprawnychw edukacji i interakcjach społecznych / red. Zdzisław Kazanowskii Danuta Osik-Chudowolska. – Lublin : Wydawnictwo UniwersytetuMarii Curie-Skłodowskiej, 2003. – S. 135-144Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego11. Korzon, Aniela : Rodzeństwo osób niepełnosprawnych / Aniela Korzon// W: Współczesne problemy pedagogiki specjalnej / pod red.Urszuli Bartnikowskiej, Czesława Kosakowskiego, Amadeusza Krause.– Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego,2008. – S. 49-54[Materiały z konferencji]Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego12. Moja młodsza siostra / Anna Majewska-Ernestowicz // W: Trudna dorosłośćosób z zespołem Downa : jak możemy wspomóc? / pod red.Bogusławy Beaty Kaczmarek. – Kraków : „Impuls”, 2010. –S. 403-406[Fragment części V pt.: Mój brat, moja siostra]Sygn. 246787 Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej13. Mikrut, Adam : Przemoc ze strony starszego rodzeństwa a poziomlęku i poczucia bezpieczeństwa u młodzieży z lekką niepełnosprawnościąumysłową / Adam Mikrut // W: Pomiędzy teorią a praktyką /pod red. Czesława Kosakowskiego, Amadeusza Krause, SławomiraPrzybylińskiego. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko--Mazurskiego, 2006. – S. 362-369Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego14. Nosarzewska, Sylwia : Rodzeństwo osób z autyzmem – wspólny obszardziałań pedagoga specjalnego / Sylwia Nosarzewska // W: Osobaz niepełnosprawnością w systemie rehabilitacji, edukacji i wspar-

6cia społecznego / pod. red. Czesława Kosakowskiego, AmadeuszaKrause, Agnieszki Żyta. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego,2007. – S. 318-323Czytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego15. Olszewska, Barbara : Postrzeganie systemu rodzinnego przez rodzeństwoosób niepełnosprawnych / Barbara Olszewska // W: Współczesneproblemy pedagogiki specjalnej / pod red. Urszuli Bartnikowskiej,Czesława Kosakowskiego, Amadeusza Krause. – Olsztyn :Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2008. – S.219-223Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego16. Osuchowska, Anna : Zdrowe rodzeństwo osób chorych na schizofrenię/ Anna Osuchowska, Katarzyna Charzyńska // W: Rodzinaz dzieckiem z niepełnosprawnością / pod red. Ewy Pisuli i Doroty Danielewicz.– Gdańsk : „Harmonia”, 2007. – S. 87-100Sygn. 244205 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej17. Parker, Jan : Rodzeństwo – rywalizacja i miłość : wszystko, co powinniwiedzieć rodzice braci i sióstr / Jan Parker, Jan Stimpson ; przeł.Agnieszka Jacewicz. – Poznań : Dom Wydawniczy „Rebis”, 2003. –404 s. – (Rodzice, Dzieci)Sygn. 249218 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej18. Plopa, Mieczysław : Psychologia rodziny : teoria i badania / MieczysławPlopa. – Elbląg : Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej; Kraków : „Impuls”, 2005. – 452 s. : wykr. – Bibliogr.Sygn. 238898 Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki WojewódzkiejSygn. 243365, 243366, 248968 Wypożyczalnia Pedagogicznej BibliotekiWojewódzkiej19. Plopa, Mieczysław : Więzi w małżeństwie i rodzinie : metody badań /Mieczysław Plopa. – Kraków : „Impuls”, 2005. – 332, [4] s. – Bibliogr.Sygn. 242072 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej20. Sebastiana, Joanna : Rodzeństwo pełnosprawne osób niepełnosprawnychintelektualnie / Joanna Sebastianka // W: Dziecko niepełnosprawnew programach oddziaływań wyrównawczych : charisteria

7dla profesora Janusza Homplewicza / pod red. Krystyny Barłóg . –Rzeszów : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007. – S.221-237Czytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego21. Sidor, Bożena : Obraz osoby z niepełnosprawnością umysłowąw percepcji jej pełnosprawnego rodzeństwa / Bożena Sidor // W: Pomiędzyteorią a praktyką / pod red. Czesława Kosakowskiego, AmadeuszaKrause, Sławomira Przybylińskiego. – Olsztyn : WydawnictwoUniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2006. – S. 355-361Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego22. Sidor, Bożena : Psychospołeczne aspekty funkcjonowania młodzieżymającej rodzeństwo z niepełnosprawnością umysłową / Bożena Sidor.– Lublin : Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego,cop. 2005. – 271 s. : il. – (Prace Wydziału Nauk Społecznych/ Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego ;105). – Bibliogr. s. 247-262Czytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego23. Sidor, Bożena : Rodzeństwo jako istotny element systemu rodzinnegoz osobą z niepełnosprawnością umysłową / Bożena Sidor // W:Wątki zaniedbane, zaniechane, nieobecne w procesie edukacjii wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych / pod red. ZenonaGajdzicy i Anny Klinik. – Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego,2004. – S. 95-104Czytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego24. Steinhagen, Anna Magdalena : Relacje pomiędzy rodzeństwem w rodzinachwychowujących dziecko niepełnosprawne / Anna MagdalenaSteinhagen // W: Integracja społeczna osób niepełnosprawnych / podred. Grażyny Dryżałowskiej, Hanny Żuraw. – Warszawa : WydawnictwoAkademickie „Żak”, 2004. – S. 392-401[M.in. Biblioteka Jagiellońska, Biblioteka Narodowa w Warszawie, BibliotekaUniwersytetu Warszawskiego]25. Turner, Jeffrey S. : Rozwój człowieka / Jeffrey S. Turner, Donald B.Helms ; red. nauk. Stanisława Lis ; przetł. Stanisława Lis [et al.]. –Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999. – S. 247-

8249 : RodzeństwoSygn. 227107 Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki WojewódzkiejSygn. 227109, 227111, 227544, 227638 Wypożyczalnia PedagogicznejBiblioteki Wojewódzkiej26. Wojciechowska, Anita : Rodzina w percepcji rodzeństwa osób z niepełnosprawnościąintelektualną – analiza porównawcza / Anita Wojciechowska,Anna Cierpka // W: Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością/ pod red. Ewy Pisuli i Doroty Danielewicz. – Gdańsk :„Harmonia”, 2007. – S. 101-122Sygn. 244205 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej27. Woydyłło, Ewa : My rodzice dorosłych dzieci / Ewa Woydyłło. – Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007. – 181, [2] s.Sygn. 243888 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej28. Wyczesany, Janina : Wybrane aspekty funkcjonowania rodzeństwadzieci autystycznych / Janina Wyczesany, Aleksandra Ucinyk // W:Autyzm wyzwaniem naszych czasów / pod red. Tadeusza Gałkowskiegoi Joanny Kossewskiej. – Kraków : Wydawnictwo NaukoweAkademii Pedagogicznej, 2000. – S. 174-186Sygn. 232022, 232211 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej[wyd. z 2001 r.]Sygn. 240374 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej[wyd. z 2004 r.]29. Zawada, Anna : Urodzinowy telefon / Anna Zawada // W: Trudna dorosłośćosób z zespołem Downa : jak możemy wspomóc? / pod red.Bogusławy Beaty Kaczmarek. – Kraków : „Impuls”, 2010. – S. 397-399[Fragment części V pt.: Mój brat, moja siostra]Sygn. 246787 Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej30. Żyta, Agnieszka : Rodzeństwo osób z zespołem Downa // W: Wspomaganierozwoju dzieci z zespołem Downa : teoria i praktyka / podred. Bogusławy Beaty Kaczmarek. – Kraków : „Impuls”, 2008 . – S.359-367Sygn. 246000 Wypożyczalnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej31. Żyta, Agnieszka : Wspieranie rodzeństwa osób z niepełnosprawnością– nowe tendencje w pedagogice specjalnej // W: Pomiędzy teorią

9a praktyką / pod red. Czesława Kosakowskiego, Amadeusza Krause,Sławomira Przybylińskiego. – Olsztyn : Wydawnictwo UniwersytetuWarmińsko-Mazurskiego, 2006. – S. 348-354Biblioteka Główna Uniwersytetu Jana KochanowskiegoCzytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego32. Żyta, Agnieszka : Wspieranie rodzeństwa osób z niepełnosprawnościąintelektualną - działalność the Sibling Leadership Network // W:Rodzina osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec wyzwańwspółczesności : heurystyczny wymiar ludzkiej egzystencji / red.nauk. Agnieszka Żyta. – Toruń : Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”,2010. – S. 100-110Czytelnia Pedagogiczna Uniwersytetu Jana Kochanowskiego33. Żyta, Agnieszka : Życie z zespołem Downa : narracje biograficzne rodziców,rodzeństwa i dorosłych osób z zespołem Downa / AgnieszkaŻyta. – Kraków : „Impuls”, 2011. – 295 s. – Bibliogr.Wypożyczalnia Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej

Artykuły w czasopismach34. Banasiak-Parzych, Beata : Najbliżsi sobie wrogowie / Beata Banasiak-Parzych// „Charaktery”. – 2010, nr 8, s. 38-[43][Przyczyny braku więzi pomiędzy braćmi i siostrami w ich dorosłymżyciu]Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej35. Danielewicz, Dorota : Kompetencje społeczne rodzeństwa osób z autyzmem/ Dorota Danielewicz, Jarosław Rola // „Szkoła Specjalna”. –2011, [nr] 1, s. 32-41[Wyniki badań własnych dotyczących poziomu rozwoju kompetencjispołecznych u zdrowego rodzeństwa dzieci z autyzmem w badanejgrupie osób]Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej36. Klimek, Lilianna : Wpływ rodziny na poczucie sensu życia u jedynakówi osób posiadających rodzeństwo / Lilianna Klimek // „Małżeństwoi Rodzina”. – 2002, nr 4, s. 22-24Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej37. Minczakiewicz, Elżbieta Maria : Dziecko głębiej upośledzone umysłowow recepcji jego rodziców i rodzeństwa / Elżbieta Maria Minczakiewicz// „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Pedagogiczne / WyższaSzkoła Pedagogiczna w Krakowie” . – (1999), z. 21, s. 27-41M.in. Biblioteka Jagiellońska, Wojewódzka Biblioteka Publicznaw Krakowie, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego

1138. Misiewicz, Halina : Stosunki interpersonalne między rodzeństwemw rodzinach z dzieckiem upośledzonym umysłowo w stopniu lekkim /Halina Misiewicz // „Roczniki Filozoficzne”. – 1986, z. 4, s. 57-86M.in. Biblioteka Jagiellońska, Biblioteka Narodowa w Warszawie, BibliotekaUniwersytetu Warszawskiego39. Pike, Alison : Czy twój brat jest jedynakiem? / Alison Pike, Tina Kretschmer,Judith F. Dunn ; tł. Agnieszka Chrzanowska // „Charaktery”.– 2010, nr 1, s. 40-43[Niuanse relacji między rodzeństwem]Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej40. Sidor, Bożena : Psychologiczno-społeczne funkcjonowanie młodzieżymającej rodzeństwo z niepełnosprawnością umysłową / BożenaSidor // „Roczniki Nauk Społecznych”. – 2005, z. 2, s. 69-84M.in. Biblioteka Jagiellońska, Biblioteka Narodowa w Warszawie, BibliotekaUniwersytetu Warszawskiego41. Sierota, Agata : Kolejność urodzenia a style więzi interpersonalnej /Agata Sierota // „Psychologia Wychowawcza”. – 1996, nr 3, s. 224-231. – Bibliogr.[W badaniach wzięły udział cztery 20-osobowe grupy młodych kobiet,różniących się kolejnością urodzenia (najstarsze z rodzeństwa,najmłodsze, jedynaczki oraz mające zarówno starsze, jak i młodszerodzeństwo)]Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej42. Twardowski, Andrzej : Sytuacja psychologiczna rodzeństwa dzieciz niepełnosprawnościami. Cz. 1 / Andrzej Twardowski // „Szkoła Specjalna”.– 2011, [nr] 2, s. 91-101[Wpływ posiadania niepełnosprawnego rodzeństwa na rozwój i funkcjonowaniepełnosprawnego brata lub siostry]Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej43. Twardowski, Andrzej : Sytuacja psychologiczna rodzeństwa dzieciz niepełnosprawnościami. Cz. 2 / Andrzej Twardowski // „Szkoła Specjalna”.– 2011, [nr] 3 s. 188-196[Relacje z niepełnosprawnym rodzeństwem źródłem doświadczeńkorzystnych dla rozwoju dzieci pełnosprawnych – szczególnie rozwojuemocjonalnego i społeczno-moralnego. Formy pomocy dla rodzeń-

12stwa dzieci z niepełnosprawnością]Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej44. Vaillant, Maryse : Na szczęście mam siostrę / Maryse Vaillant ; rozm.przepr. Joanna Peiron // „Charaktery”. – 2011, nr 9, s. 34-35[Korzyści wynikające z posiadania siostry]Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej45. Woźniak, Olga : Rodzeństwo : układ, który nami rządzi / Olga Woźniak// „Przekrój”. – 2006, nr 30, s. 34-39Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej46. Wojciechowska, Julita : Rodzeństwo jako osoby znaczące / JulitaWojciechowska // „Remedium”. – 2005, nr 4, s. 4-5. – Bibliogr.[Rodzeństwo jako orientujący inni; Rodzeństwo w kryzysie i sytuacjitrudnej; Rodzeństwo rywalizacyjne i traumatyzujące; Rodzeństwoi role rodzinne]Czytelnia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej