przykłady dobrych praktyk - ZSP Radowo Małe
przykłady dobrych praktyk - ZSP Radowo Małe
przykłady dobrych praktyk - ZSP Radowo Małe
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PRZYKŁADY DOBRYCH PRAKTYK<br />
W ZAKRESIE WDROŻENIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ<br />
WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO ORAZ KSZTAŁCENIA<br />
OGÓLNEGO W POSZCZEGÓLNYCH TYPACH SZKÓŁ<br />
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
OTWARCI NA ZMIANY<br />
PRZYKŁADY DOBRYCH PRAKTYK<br />
W ZAKRESIE WDROŻENIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ<br />
WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO ORAZ KSZTAŁCENIA<br />
OGÓLNEGO W POSZCZEGÓLNYCH TYPACH SZKÓŁ<br />
Poznań 2010
ZESPÓŁ REDAKCYJNY<br />
Ewa Superczyńska<br />
Teresa Radomska<br />
Iwona Wysocka<br />
Joanna Marchewka<br />
Olga Gałuszek<br />
Tadeusz Nowik<br />
Paweł Gołębiewski<br />
OTWARCI NA ZMIANY<br />
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej<br />
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego<br />
ZakładPoligraficznyA.Frąckowiak<br />
tel./fax618748213,e-mail:afdruk@icpnet.pl
Zmiana podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego wprowadzona<br />
rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej<br />
wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół<br />
(Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17), zapoczątkowała szereg istotnych zmian w polskiej szkole. Rok<br />
szkolny 2009/2010 r. jest pierwszym rokiem wdrażania tych zmian – w pierwszej kolejności w przedszkolach,<br />
klasach pierwszych szkół podstawowych i klasach pierwszych gimnazjów – i z tego<br />
względu najtrudniejszym zarówno dla dyrektorów tych szkół, jak i dla nauczycieli. W kolejnych<br />
latach zmiany będą obejmować następne roczniki uczniów tych szkół, a od roku szkolnego<br />
2012/2013 dotyczyć one będą także szkół ponadgimnazjalnych.<br />
Celem reformy programowej kształcenia ogólnego jest podniesienie jakości kształcenia oraz dostosowanie<br />
nauczania do indywidualnych potrzeb i możliwości każdego ucznia. Zmianom programowym<br />
i organizacyjnym towarzyszy rozszerzenie zakresu autonomii zarówno szkół, jak i nauczycieli.<br />
W wyniku wprowadzenia nowych rozwiązań w ustawie o systemie oświaty oraz w aktach<br />
wykonawczych do tej ustawy dyrektorzy szkół zyskali większą autonomię w zakresie organizacji<br />
pracy szkół. Należy tu w szczególności zaznaczyć możliwość bardziej elastycznego planowania<br />
zajęć dzięki określeniu minimalnej ogólnej liczby godzin przeznaczonych na realizację podstawy<br />
programowej poszczególnych zajęć oraz możliwość organizacji części obowiązkowych zajęć wychowania<br />
fizycznego, zajęć artystycznych, zajęć technicznych w sposób odpowiadający zainteresowaniom<br />
uczniów. Natomiast nauczyciele zyskali większą autonomię w sprawach dydaktycznych<br />
– prawo do swobodnego wyboru programów nauczania i podręczników. Dzięki rozszerzeniu<br />
zakresu autonomii dyrektorzy i nauczyciele stają się bardziej niezależni w wykonywaniu swoich<br />
obowiązków. Autonomia wiąże się jednak zazwyczaj z większą odpowiedzialnością – odpowiedzialnością,<br />
która nie polega już tylko na przestrzeganiu procedur działania danej szkoły, ale przede wszystkich<br />
na odpowiedzialności za uzyskiwane efekty kształcenia.<br />
Aby pomóc szkołom w efektywnym wprowadzaniu zmian programowo-organizacyjnych w kształceniu<br />
ogólnym, Ministerstwo Edukacji Narodowej realizuje, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej,<br />
projekt systemowy „Wdrożenie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia<br />
ogólnego w poszczególnych typach szkół”, w ramach którego Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli<br />
w Poznaniu, działający jako Partner MEN, zorganizował konkurs pod nazwą „Otwarci na zmiany”.<br />
Celem konkursu było zebranie i upowszechnienie w skali kraju przykładów <strong>dobrych</strong> <strong>praktyk</strong><br />
związanych z wdrażaniem nowych podstaw programowych w przedszkolach i szkołach.<br />
Liczę, że niniejsza publikacja zachęci dyrektorów oraz nauczycieli innych przedszkoli i szkół do<br />
otwartego, kreatywnego i innowacyjnego spojrzenia na zachodzące zmiany, a zamieszczone tu<br />
<strong>przykłady</strong> <strong>dobrych</strong> <strong>praktyk</strong> pomogą w planowaniu i organizacji pracy szkół tak, aby służyła ona<br />
podniesieniu jakości kształcenia coraz bardziej zróżnicowanej populacji uczniów.<br />
Sekretarz Stanu<br />
Krystyna Szumilas<br />
3
Konkurs „Otwarci na zmiany” stanowił element działań<br />
wynikających z projektu systemowego „Wdrożenie<br />
podstawy programowej wychowania przedszkolnego<br />
i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach<br />
szkół”, realizowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej<br />
w partnerstwie z Centralnym Ośrodkiem Doskonalenia<br />
Nauczycieli w Warszawie oraz Ośrodkiem<br />
Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu.<br />
Celem głównym konkursu było zebranie i upowszechnienie<br />
w skali kraju przykładów <strong>dobrych</strong> <strong>praktyk</strong> związanych<br />
z wdrażaniem nowych podstaw programowych<br />
w szkołach i przedszkolach, a w szczególności:<br />
• propagowanie kreatywnego podejścia do reformy<br />
programowej;<br />
• zachęcenie nauczycieli różnych przedmiotów do ciekawego<br />
i innowacyjnego spojrzenia na zmiany w podstawie<br />
programowej;<br />
• kształcenie umiejętności organizowania zajęć interdyscyplinarnych<br />
oraz wzbogacenie metod pracy<br />
z uczniami i doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela;<br />
• wypracowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych,<br />
sprzyjających nauczaniu i uczeniu się według<br />
nowych reguł.<br />
WSTĘP<br />
Konkurs został ogłoszony na początku września 2009 r.<br />
i trwał przez trzy miesiące. Do zadań uczestników<br />
należało przygotowanie opisu działań związanych z wdrożeniem<br />
nowej podstawy programowej oraz opracowanie<br />
strony internetowej, będącej ilustracją rezultatów pracy.<br />
Efektem przeprowadzonego konkursu jest niniejsza publikacja,<br />
która świadczy o zaangażowaniu szkół i przedszkoli<br />
w realizację nowej podstawy programowej.<br />
Do udziału w konkursie zgłosiło się 61 uczestników,<br />
w tym 22 przedszkola, 26 szkół podstawowych i 13<br />
gimnazjów z całej Polski.<br />
Słowa uczą,<br />
<strong>przykłady</strong> pociągają.<br />
Seneka<br />
Komisja konkursowa przyznała nagrody i wyróżnienia<br />
za najbardziej nowatorskie, a jednocześnie uniwersalne<br />
propozycje działań.<br />
W kategorii: przedszkola<br />
I m-ce: Zespół Żłobkowo-Przedszkolny nr 3<br />
im. Kardynała Joachima Meisnera we Wrocławiu<br />
II m-ce: Przedszkole nr 264 „Pluszowego Misia”<br />
w Warszawie<br />
III m-ce: Miejskie Przedszkole nr 2 im. Szewczyka<br />
Dratewki w Chodzieży<br />
W kategorii: szkoły podstawowe<br />
I m-ce: Szkoła Podstawowa<br />
im. Kornela Makuszyńskiego w Zespole Szkół<br />
Publicznych w Radowie Małym<br />
II m-ce: Szkoła Podstawowa im. Powstańców<br />
Wielkopolskich w Pniewach<br />
III m-ce: Zespół Szkolno-Przedszkolny Publiczna<br />
Szkoła Podstawowa w Moszczance<br />
4
W kategorii: gimnazja<br />
I m-ce: Zespół Szkół Szkoła Podstawowa<br />
i Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Jerzykowie<br />
II m-ce: Publiczne Gimnazjum nr 2 im. Czesława<br />
Niemena w Strzelcach Opolskich<br />
III m-ce: Gimnazjum nr 3<br />
im. Józefa Chełmońskiego w Zielonej Górze<br />
Wyróżnienia:<br />
• Publiczne Przedszkole nr 4 w Pile<br />
• Prywatne Przedszkole Artystyczno-Językowe<br />
Kids’Academy w Białymstoku<br />
• Przedszkole nr 30 „Mały Olimpijczyk” w Poznaniu<br />
• Szkoła Podstawowa nr 2<br />
im. mjra Henryka Sucharskiego w Kwidzynie<br />
• Społeczna Szkoła Podstawowa nr 3 Białostockiego<br />
Towarzystwa Oświatowego w Białymstoku<br />
• Szkoła Podstawowa w Zbylutowie<br />
• Szkoła Podstawowa nr 5 w Wolsztynie<br />
• Szkoła Podstawowa nr 18 im. Jana Matejki<br />
w Koszalinie<br />
• Zespół Szkół nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi,<br />
Gimnazjum nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi<br />
im. Polskich Noblistów w Zamościu<br />
• Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika we Wrześni<br />
Konkurs „Otwarci na zmiany”, oprócz postawionych<br />
celów wynikających z realizacji projektu, zakładał także<br />
upowszechnienie idei uczenia się w zespole. To jedna<br />
z metod doskonalenia pracy dorosłych, polegająca<br />
na wzajemnym wsparciu metodycznym i merytorycznym<br />
od nowego rozwiązania poprzez jego wdrażanie do<br />
ewaluacji. Praca w zespole pozwala na zapewnienie<br />
spójności działań i większą skuteczność. Udział w konkursie<br />
stworzył więc szansę na refleksję niezbędną<br />
w pracy pedagogicznej i kompleksowe spojrzenie na<br />
własne działania.<br />
Zawarty w publikacji materiał w syntetyczny sposób<br />
przedstawia działania zwycięskich i wyróżnionych szkół<br />
i przedszkoli. Mamy nadzieję, że ciekawe i innowacyjne<br />
rozwiązania dydaktyczno-wychowawcze będą stanowiły<br />
dla Państwa inspirację w realizacji reformy programowej.<br />
Dyrektor ODN<br />
Ewa Superczyńska<br />
5
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
19<br />
Zespół Żłobkowo-Przedszkolny nr 3 im. Kardynała Joachima Meisnera we Wrocławiu<br />
Przedszkole nr 264 „Pluszowego Misia” w Warszawie<br />
Miejskie Przedszkole nr 2 im. Szewczyka Dratewki w Chodzieży<br />
Przedszkole nr 30 „Mały Olimpijczyk” w Poznaniu<br />
Publiczne Przedszkole nr 4 w Pile<br />
Prywatne Przedszkole Artystyczno-Językowe Kids’Academy w Białymstoku<br />
Szkoła Podstawowa im. K. Makuszyńskiego w Zespole Szkół Publicznych w Radowie Małym<br />
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Pniewach<br />
Zespół Szkolno-Przedszkolny Publiczna Szkoła Podstawowa w Moszczance<br />
Szkoła Podstawowa nr 2 im. majora Henryka Sucharskiego w Kwidzynie<br />
Społeczna Szkoła Podstawowa nr 3 Białostockiego Towarzystwa Oświatowego w Białymstoku<br />
Szkoła Podstawowa w Zbylutowie<br />
Szkoła Podstawowa nr 5 w Wolsztynie<br />
Szkoła Podstawowa nr 18 im. Jana Matejki w Koszalinie<br />
Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Jerzykowie<br />
Publiczne Gimnazjum nr 2 im. Czesława Niemena w Strzelcach Opolskich<br />
Gimnazjum nr 3 im. Józefa Chełmońskiego w Zielonej Górze<br />
Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika we Wrześni<br />
Zespół Szkół nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi, Gimnazjum nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi w Zamościu<br />
6
PRZYKŁADY DOBRYCH PRAKTYK W ZAKRESIE WDROŻENIA<br />
PODSTAWY PROGRAMOWEJ WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO<br />
ORAZ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO W POSZCZEGÓLNYCH TYPACH SZKÓŁ<br />
woj. dolnośląskie<br />
woj. mazowieckie<br />
woj. wielkopolskie<br />
woj. wielkopolskie<br />
woj. wielkopolskie<br />
woj. podlaskie<br />
woj. zachodniopomorskie<br />
woj. wielkopolskie<br />
woj. opolskie<br />
woj. pomorskie<br />
woj. podlaskie<br />
woj. dolnośląskie<br />
woj. wielkopolskie<br />
woj. zachodniopomorskie<br />
woj. wielkopolskie<br />
woj. opolskie<br />
woj. lubuskie<br />
woj. wielkopolskie<br />
woj. lubelskie<br />
7
MĄDRA ZABAWA<br />
Wychowanie przedszkolne buduje solidne filary dalszej drogi edukacyjnej<br />
każdego dziecka. Proporcje zabawy i zajęć edukacyjnych z przewagą<br />
jednego lub drugiego elementu precyzyjnie planują nauczyciele bezpośrednio<br />
pracujący z określoną grupą dzieci. Podstawa programowa wychowania<br />
przedszkolnego opisuje wychowanie i kształcenie w wielu obszarach,<br />
które mają przygotować dzieci do roli przyszłych uczniów.<br />
Kształcenie różnych kompetencji w przedszkolu ma bezpośrednie przełożenie<br />
na umiejętności na wyższych poziomach edukacji. Aby jednak<br />
zachować umiar i nie ulegać łatwej pokusie uczenia i mnożenia zajęć<br />
edukacyjnych, wyraźnie podkreślono rolę zabawy w edukacji przedszkolnej.<br />
Jest ona podstawową formą aktywności dziecięcej. Badania wskazują, że<br />
w trakcie zabawy dzieci intensywnie się uczą i skutecznie rozwijają swój<br />
umysł. Należy zatem zadbać o przywrócenie dziecięcej zabawie należytego<br />
miejsca w wychowaniu przedszkolnym.
1<br />
Zespół Żłobkowo-Przedszkolny nr 3<br />
im. kardynała Joachima Meisnera<br />
www.zzp3.w.interia.pl<br />
Miejscowość: Wrocław<br />
Powiat: Wrocław<br />
Województwo: dolnośląskie<br />
Liczba dzieci: 120<br />
Liczba nauczycieli: 11<br />
Liczba oddziałów: 4<br />
Dyrektor: Jolanta Mądry<br />
Koordynator konkursu: Barbara Gebas<br />
Koncepcja zmian<br />
Dla głębszego poznania założeń nowej podstawy programowej<br />
przeanalizowaliśmy dokument i sformułowaliśmy<br />
następujące zadania do realizacji:<br />
• rozwijanie kompetencji kluczowych;<br />
• respektowanie praw dziecka;<br />
• planowanie pracy w zalecanych proporcjach zagospodarowania<br />
czasu pobytu dziecka w przedszkolu;<br />
• prowadzenie zajęć w blokach tematycznych;<br />
• dokumentowanie pracy z zastosowaniem konsekwentnie<br />
ujednoliconych zapisów.<br />
Działania<br />
1. Rzetelna interpretacja podstawy programowej pozwoliła<br />
nam upowszechnić w środowisku lokalnym<br />
wiedzę na temat zmian. Opracowaliśmy także ramowy<br />
rozkład dnia, uwzględniający jedną piątą czasu przeznaczonego<br />
na różne formy aktywności dziecka w przedszkolu.<br />
Stanowi on ramę, w którą wpisują się twórcze<br />
działania nauczyciela, elastycznie dostosowane do<br />
potrzeb i zainteresowań podopiecznych. Przyjęte rozwiązania<br />
organizacyjne pomogły nam również w stworzeniu<br />
warunków do obserwacji rozwoju wychowanka.<br />
Jeśli nie wiesz do jakiego portu<br />
płynąć,<br />
chcesz<br />
Seneka<br />
pomyślne wiatry nie będę Ci wiały.<br />
2. Przyjęliśmy program wychowawczy służący rozwojowi<br />
poczucia podmiotowości dziecka z zachowaniem prawa<br />
do błędu, ale uczący zarazem reguł życia społecznego.<br />
Jego realizacja wiąże się z przestrzeganiem opracowanego<br />
przez nas „Kodeksu Przedszkolaka”. Wykorzystując<br />
elementy stałych znaków i symboli, dzieci<br />
nabywają umiejętności w zakresie samodzielności oraz<br />
przewidywania skutków swoich zachowań (m.in. w sytuacjach<br />
zagrożenia – „stop” dla wyjścia z obcą osobą;<br />
w bezpiecznym poruszaniu się po drodze – sygnalizacja<br />
świetlna i pasy uliczne przed wejściem do ogrodu<br />
przedszkolnego; organizowaniu bezpiecznej zabawy –<br />
oznakowane kąciki zabaw).<br />
3. Znając specyfikę rozwoju szczęśliwego dziecka,<br />
postawiliśmy na zabawy spontaniczne i inspirowane.<br />
Ogród przedszkolny stał się miejscem organizowania<br />
działań zespołowych dla naszych podopiecznych. Zaprojektowaliśmy<br />
w nim przestrzeń pozwalającą na różnorodne<br />
zabawy (np. „Chłopek”, „Zaczarowany pociąg”,<br />
„Matematyczne klasy”).<br />
Zespół Żłobkowo-Przedszkolny nr 3 postawił sobie za<br />
cel dbanie o jakość codziennej pracy. Patronem przedszkola<br />
jest Joachim Meisner – kardynał Kolonii, który<br />
w Leśnicy spędził okres dzieciństwa. Ofertę edukacyjną<br />
kierujemy do przedszkolaków w grupach wiekowych<br />
od 2 do 5 lat. Identyfikacja placówki ze środowiskiem<br />
społecznym oraz stała współpraca z rodzicami wychowanków<br />
pozwalają nam podejmować działanie służące<br />
rozwojowi lokalnej oświaty.<br />
4. Nasze rozwiązania metodyczno-dydaktyczne polegają<br />
na kształceniu umiejętności samodzielnego odkrywania<br />
i badania otaczającej rzeczywistości. Realizujemy innowację<br />
pedagogiczną „Zatrzymać czas! Dlaczego<br />
i jak utrwalać obraz?”. Polega ona na wzajemnej<br />
współpracy w uczeniu się dzieci i młodzieży na dwóch<br />
poziomach edukacyjnych (przedszkole i gimnazjum).<br />
Pięciolatki dowiadują się, jak wygląda aparat fotogra-<br />
10
6. Tradycją stała się comiesięczna rodzinna bajkoterapia<br />
w sali przedszkolnej. W wychowaniu naszych podopiecznych<br />
wzmacniamy również element samoakceptacji<br />
i zachowań prospołecznych. Służą temu programy:<br />
„Bawię i uczę się dla siebie samego i dla<br />
innych”, „Jestem przyjacielem dla siebie samego i dla<br />
innych”.<br />
7. Wszystkie dzieci objęte są programem profilaktyki<br />
logopedycznej, której celem jest stymulowanie rozwoju<br />
mowy i języka, a w konsekwencji przygotowanie do<br />
podjęcia obowiązku szkolnego. W przypadku stwierdzenia<br />
u dziecka zaburzeń w proces stymulacji włączani<br />
są rodzice.<br />
ficzny, poznają różne rodzaje fotografii, odwiedzają<br />
studio fotograficzne, poznają zjawiska przyrodnicze<br />
związane z działaniem aparatu fotograficznego; eksperymentują<br />
z materiałem fotograficznym; organizują<br />
wystawę zdjęć. Dzięki zintegrowanym działaniom dzieci<br />
rozwijają umiejętność wytyczania kierunków, rozpoznawania<br />
i klasyfikowania zbiorów, rozwijają wrażliwość<br />
estetyczną, zachowania prospołeczne w działaniach<br />
grupowych z rówieśnikami oraz gimnazjalistami.<br />
5. Interpretacja nowej podstawy programowej dała<br />
nam również wskazówki do realizacji procesu opiekuńczo-wychowawczego<br />
we współpracy ze środowiskiem<br />
najbliższym dziecku – jego rodziną. Jako przykład<br />
takiej inicjatywy warto wymienić „Paczworkowy Wrocław”.<br />
Wychowankowie sami planują podróż po mieście,<br />
które przemierzają wraz z rodzicami oraz maskotką<br />
grupy – Kleksikiem. Wyprawa jest opisywana w pamiętniku<br />
i odczytywana w przedszkolnym kręgu. Każdy<br />
przedszkolak umieszcza na specjalnej mapie okno<br />
z własnym imieniem – symbol własnego okna na<br />
świat. Pamiątki i zgromadzone materiały z wyprawy<br />
po różnych zakątkach miasta utworzą w przyszłości<br />
paczworkowy obraz Wrocławia.<br />
Rezultaty<br />
Twórcza interpretacja nowej podstawy programowej<br />
zapoczątkowała zmiany i pomogła nam w przyjęciu<br />
nowej strategii pracy.<br />
Jasno wytyczyliśmy naszą drogę – zależy nam na harmonijnym<br />
rozwoju naszych wychowanków. Można powiedzieć,<br />
że znamy port, do którego płyniemy – jest<br />
nim obraz dziecka radosnego, a w przyszłości dobrze<br />
radzącego sobie w życiu. Doświadczamy przychylności<br />
ze strony lokalnego środowiska oraz rodziców naszych<br />
podopiecznych. O powodzeniu naszych działań decyduje<br />
także wybór koncepcji pedagogicznej i jej konsekwentna<br />
realizacja:<br />
• stworzenie wspólnoty rodzinnej w myśl pedagogiki<br />
Petera Petersena;<br />
• respektowanie prawa dziecka do spontanicznych<br />
zabaw w grupie rówieśniczej;<br />
• stymulowanie indywidualnego rozwoju dziecka zgodnie<br />
z jego zainteresowaniami i możliwościami;<br />
• organizowanie zajęć poznawczych uczących postrzegania<br />
świata całościowo;<br />
• łączenie zasad i reguł społecznych ze światem<br />
symboli i znaków w celu kształcenia kompetencji<br />
kluczowych.<br />
11
2<br />
Przedszkole nr 264<br />
„Pluszowego Misia”<br />
www.przedszkole264.edupage.org<br />
Miejscowość: Warszawa<br />
Powiat: Warszawa<br />
Województwo: mazowieckie<br />
Liczba dzieci: 203<br />
Liczba nauczycieli: 20<br />
Liczba oddziałów: 8<br />
Dyrektor: Hanna Wróblewska<br />
Koordynator konkursu: Anna Włodarczyk<br />
Partnerskie przedszkole, przyjazne<br />
dziecku, stanowiące integralną<br />
kulturotwórczą<br />
część<br />
osiedla i dzielnicy.<br />
Nasze przedszkole działa od 1971 r. Nazwę „Pluszowy<br />
Miś” nadaliśmy placówce w 2007 r. W przestronnym<br />
budynku mieszczą się specjalistyczne pracownie: relaksacyjna,<br />
widowiskowo-rytmiczna, gimnastyczna,<br />
plastyczna. Realizując liczne programy autorskie, zapewniamy<br />
naszym wychowankom przyjemność z odkrywania<br />
świata. Tradycją jest również organizowanie<br />
dzielnicowych imprez środowiskowych. Kadrę pedagogiczną<br />
tworzy zespół kreatywnych nauczycieli, dbających<br />
o przyjazną i ciepłą atmosferę.<br />
Koncepcja zmian<br />
Reforma programowa skłoniła nas do zweryfikowania<br />
dotychczasowych oraz poszukiwania nowych rozwiązań<br />
organizacyjnych. Wymóg kształcenia kompetencji kluczowych<br />
oraz rozwijania twórczych postaw u dzieci<br />
zainspirował nas do wielu innowacyjnych działań prowadzonych<br />
w różnych formach. W pracy dydaktyczno-wychowawczej<br />
postanowiliśmy skoncentrować się<br />
na przygotowaniu wychowanka do podjęcia nauki<br />
szkolnej i radzenia sobie w sytuacjach życiowych. Wyznaczyliśmy<br />
sobie następujące zadania:<br />
• nowe zagospodarowanie sal;<br />
• zintensyfikowanie współpracy z rodzicami i środowiskiem<br />
lokalnym;<br />
• wdrożenie programów autorskich;<br />
• nauczanie poprzez zabawę i doświadczenie;<br />
• organizowanie kreatywnego pobytu dzieci na powietrzu.<br />
Działania<br />
1. Aranżacja przestrzeni zabaw i zajęć<br />
Sale zostały tak zaaranżowane i wyposażone, aby<br />
dzieci miały możliwość samodzielnego rozwijania<br />
swoich uzdolnień oraz warunki sprzyjające wspólnej<br />
i twórczej zabawie. W zagospodarowaniu przestrzeni<br />
kierowaliśmy się następującymi zasadami:<br />
• zaspokojeniem potrzeby bezpieczeństwa dziecka<br />
poprzez wyraźną strukturyzację otoczenia (wyodrębnienie<br />
miejsc, w których wykonuje się te same<br />
czynności, takie jak: zabawa, działania plastyczne,<br />
badawcze, ruchowe);<br />
• dbałością o jakość i ilość dostarczanych bodźców<br />
odpowiednio stymulujących aktywność;<br />
• dostępnością otoczenia, które umożliwiłoby dziecku<br />
samodzielne działanie;<br />
• przyjaznym klimatem, służącym podejmowaniu decyzji<br />
dziecka o tym, czym i jak chce się bawić.<br />
2. Programy autorskie<br />
W realizacji programu „Zdolny przedszkolak” jednym<br />
z elementów wspomagania i kształtowania czynności<br />
intelektualnych jest organizacja „Asertywnych ranków”.<br />
Są to nowe rozwiązania organizacyjne, polegające na<br />
możliwości wyboru przez dzieci form aktywności proponowanej<br />
przez nauczycieli, bez podziału na grupy<br />
wiekowe. Zajęcia te organizowane są co dwa tygodnie,<br />
w godzinach od 9.30 do 11.00. W danym dniu każde<br />
dziecko ma możliwość swobodnego wyboru zajęć,<br />
w których chciałoby uczestniczyć. Proponujemy wówczas<br />
naszym wychowankom:<br />
• zajęcia plastyczno-konstrukcyjne (rysowanie, malowanie<br />
na dużych powierzchniach, lepienie z różnorodnego<br />
materiału, tworzenie konstrukcji przestrzennych<br />
z wykorzystaniem surowców wtórnych, itp.);<br />
12
3. Metoda projektu badawczego<br />
Nowatorskim rozwiązaniem metodyczno-dydaktycznym<br />
są proponowane przez nas działania, które dają szansę<br />
wyboru aktywności dzieciom na różnym poziomie rozwoju.<br />
Rolą nauczyciela pracującego metodą projektu<br />
jest organizowanie przestrzeni badawczej oraz koordynowanie<br />
zajęć w taki sposób, aby dzieci mogły samodzielnie<br />
działać, uczyć się logicznego myślenia,<br />
stawiania pytań, wyciągania wniosków i rozwiązywania<br />
problemów. Każdy projekt realizowany w naszym<br />
przedszkolu składa się z trzech etapów:<br />
1. Dzieci pod kierunkiem nauczyciela wybierają<br />
temat, który je interesuje i jest możliwy do zbadania;<br />
następnie stawiają hipotezy badawcze i wspólnie<br />
planują różnorodne przedsięwzięcia.<br />
2. W fazie badawczej dzieci gromadzą dane, przeprowadzają<br />
wywiady, zapraszają ekspertów, prowadzą<br />
badania terenowe, tworzą modele, eksperymentują,<br />
sprawdzając swoje hipotezy.<br />
3. Projekt kończy się podsumowaniem pracy oraz<br />
przedstawieniem na forum wyników.<br />
Dotychczas udało się nam zrealizować następujące<br />
projekty badawcze: „Telefon”, „Waga”, „Żarówka”,<br />
„Cebula”, „Woda”.<br />
Zaletą opisanej metody jest interdyscyplinarność pracy<br />
pedagogicznej oraz możliwość aktywnego włączenia<br />
do zajęć rodziców.<br />
• aktywność teatralną (inscenizowanie literatury dziecięcej<br />
z wykorzystaniem rekwizytów, teatr cieni, przygotowanie<br />
scenografii, kostiumów, tworzenie własnych<br />
scenek, ćwiczenia dykcji);<br />
• zabawy muzyczno-ruchowe (nauka piosenek, układów<br />
ruchowych, aranżacja utworów muzycznych z wykorzystaniem<br />
prostych instrumentów, pantomima itp.);<br />
• działania ruchowo-gimnastyczne (ćwiczenia przy<br />
muzyce z wykorzystaniem sprzętu gimnastycznego,<br />
gry zespołowe).<br />
Wychodząc naprzeciw wymaganiom upowszechniania<br />
nowoczesnej technologii informacyjnej opracowaliśmy<br />
pakiet edukacyjny „Mały informatyk”. Zajęcia w ramach<br />
tego programu odbywają się co najmniej raz<br />
w tygodniu w godzinach popołudniowych. Praca<br />
z dzieckiem ma charakter indywidualny i koncentruje<br />
się na następujących celach:<br />
• poznaniu głównych zasad bezpiecznego posługiwania<br />
się komputerem;<br />
• zainteresowaniu dzieci nowymi możliwościami komunikowania<br />
się;<br />
• umiejętnym posługiwaniu się wybranymi programami;<br />
• wspomaganiu procesu przygotowania do nauki czytania<br />
i pisania;<br />
• wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci, które nie<br />
posiadają komputera w domu.<br />
4. Odpowiadać na potrzeby rodziców<br />
Prawidłowa współpraca przedszkola i rodziny jest istotnym<br />
warunkiem harmonijnego i wszechstronnego rozwoju<br />
dziecka. W bieżącym roku szkolnym jednym<br />
z ważnych obszarów współpracy było rzetelne poinformowanie<br />
rodziców o zmianach w pracy placówki<br />
w związku z reformą programową (odbyło się to na zebraniach<br />
i spotkaniach warsztatowych). Systematycznie<br />
wypracowujemy model stałych kontaktów z rodzicami<br />
naszych podopiecznych, organizując zajęcia otwarte,<br />
popołudniowe spotkania integracyjne, prowadząc indywidualne<br />
spotkania w ramach dnia otwartego, włączając<br />
rodziców do działań na rzecz przedszkola.<br />
Rezultaty<br />
Dzieci chętnie przychodzą do przedszkola. Samodzielnie<br />
podejmują różnorodne formy aktywności w atrakcyjnie<br />
zaaranżowanych kącikach zainteresowań. Pomyślnie<br />
wypadło wyzwalanie efektu edukacyjnego poprzez naśladownictwo<br />
(dzieci najwięcej uczą się od siebie nawzajem<br />
– starsze są przykładem, budują własną samodzielność,<br />
młodsze aktywizują swoje działania).<br />
Zauważamy także wzrost zaufania rodziców, którzy<br />
wysoko oceniają pracę przedszkola i tym chętniej włączają<br />
się w działalność edukacyjno-wychowawczą placówki.<br />
Nauczyciele zachęceni efektami innowacyjnych działań<br />
czują się zmotywowali do podejmowania nowych<br />
zadań, służących podmiotowemu traktowaniu każdego<br />
wychowanka.<br />
13
3<br />
Miejskie Przedszkole nr 2<br />
im. Szewczyka Dratewki<br />
www.przedszkole2chodziez.neostrada.pl<br />
Miejscowość: Chodzież<br />
Powiat: chodzieski<br />
Województwo: wielkopolskie<br />
Liczba dzieci: 117<br />
Liczba nauczycieli: 14<br />
Liczba oddziałów: 5<br />
Dyrektor: Aleksandra Żerko<br />
Koordynator konkursu: Marta Pogorzelska<br />
Koncepcja zmian<br />
Analizując nową podstawę programową, doszliśmy<br />
do wniosku, że największą zmianą jest odejście od<br />
mnogości zajęć dydaktycznych. Postanowiliśmy więc<br />
zwrócić szczególną uwagę na samodzielne uczenie<br />
się dziecka, zwłaszcza poprzez bezpośredni i aktywny<br />
kontakt z otaczającą rzeczywistością. Naszym zamierzeniem<br />
było także włączenie do działań rodziców<br />
i przedstawicieli środowiska lokalnego.<br />
Skupiliśmy się na stworzeniu autorskiego programu wychowawczego<br />
„Jestem dobry jak Szewczyk Dratewka”.<br />
Zawarliśmy w nim wszystkie obszary zalecane do realizacji<br />
we wspomaganiu rozwoju i edukacji dzieci w wieku<br />
przedszkolnym. Za główny cel kształcący przyjęliśmy<br />
umożliwienie dzieciom dostrzegania wyższych wartości<br />
tkwiących w każdym człowieku, zdobywanie umiejętności<br />
nawiązywania i utrzymywania <strong>dobrych</strong> relacji z ludźmi<br />
oraz harmonijnego współistnienia ze światem przyrody.<br />
Działania<br />
1. W ramach „Akademii Rodzica” zorganizowaliśmy<br />
spotkanie informacyjne: „Co rodzic powinien wiedzieć<br />
na temat podstawy programowej”. W ten sposób<br />
chcieliśmy przybliżyć wszystkim rodzicom naszych<br />
podopiecznych założenia reformy programowej w zakresie<br />
wychowania przedszkolnego.<br />
Przedszkole to<br />
coś, w czym<br />
określa się<br />
i buduje ludzka indywidualność.<br />
2. Mając na uwadze indywidualne potrzeby i możliwości<br />
każdego przedszkolaka, który ma prawo doświadczać<br />
podmiotowego traktowania, podjęliśmy następujące<br />
inicjatywy:<br />
• Opracowaliśmy program adaptacyjny dla dzieci<br />
nowo przyjętych do przedszkola (w I części programu<br />
brali udział także rodzice, w II części dzieci już samodzielnie<br />
uczestniczyły w zajęciach).<br />
• Realizujemy innowację pedagogiczną „Poznaję<br />
świat z Makatonem”. Pracując w przedszkolu, do<br />
którego uczęszczają dzieci z zaburzeniami procesu<br />
komunikacji, postanowiliśmy poszukać alternatywnych<br />
sposobów komunikowania się. „Makaton” adresowany<br />
jest do wszystkich osób, które z powodu różnych<br />
zaburzeń nie mogą porozumiewać się z otoczeniem<br />
przy użyciu mowy dźwiękowej.<br />
Nasze przedszkole to najstarsza placówka w mieście.<br />
W 2007 r. zaadaptowaliśmy budynek dla potrzeb dzieci<br />
niepełnosprawnych. Opracowaliśmy także koncepcję<br />
rozwoju przedszkola z oddziałami integracyjnymi. Korzystamy<br />
z bogato wyposażonej sali gimnastycznej,<br />
gabinetu logopedycznego, sali do indywidualnej terapii<br />
oraz sali teatralno-kinowej. Przestronny ogród z atrakcyjnym<br />
placem zabaw dostarcza dzieciom radości<br />
z pobytu na świeżym powietrzu. W 2009 r. nadaliśmy<br />
placówce imię Szewczyka Dratewki.<br />
3. Do realizacji projektu wychowawczego „Jestem<br />
dobry jak Szewczyk Dratewka” przystąpiliśmy we<br />
wrześniu 2009 r. Postawa baśniowego bohatera ma<br />
uczyć wrażliwości i zachowań prospołecznych. Dzieci,<br />
towarzysząc wędrówce Dratewki, mogą przeżywać radość,<br />
strach, smutek i zmęczenie. Uczą się, jak nawiązywać<br />
przyjaźnie, pokonywać trudności, i jak doświadczać<br />
szczęścia. Do wielu działań zaangażowaliśmy<br />
rodziców. Między innymi zaprosiliśmy ich na spotkanie<br />
14
W ramach wszechstronnej edukacji zdrowotnej dzieci<br />
przystąpiliśmy również do wojewódzkiego projektu informacyjno-edukacyjnego:<br />
„Bądźmy zdrowi – wiemy,<br />
więc działamy”.<br />
poświęcone refleksji nad wartościami rodziny w życiu<br />
przedszkolaka: „Dom źródłem wartości”. Rodzice przygotowali<br />
także teatrzyk kukiełkowy poświęcony bohaterom<br />
baśni. Dotychczas udało się nam także zrealizować<br />
różne zajęcia poświęcone naszemu patronowi<br />
(np. „Szewczyk Dratewka – zabawy ruchem, słowem<br />
i obrazem”; „Projektujemy herb dla Szewczyka Dratewki”<br />
– zajęcia z wykorzystaniem elementów metody Batii<br />
Strauss; „Aby świat był lepszy” – zajęcia rozwijające<br />
postawy twórcze w budowaniu relacji międzyludzkich;<br />
układanie własnych bajek o przygodach Szewczyka;<br />
w każdej sali zorganizowaliśmy kącik „Szewczyk Dratewka<br />
wśród leśnych przyjaciół”). Włączenie baśni do<br />
oddziaływań edukacyjno-wychowawczych pozwala<br />
nam także na systematyczne poszerzanie kompetencji<br />
językowych dzieci, kształcenie umiejętności poprawnego<br />
wysławiania się oraz rozwój twórczych postaw.<br />
4. Opracowaliśmy projekt autorski „Zdrowy jak dąb”,<br />
którego realizację przewidzieliśmy na 2 lata. Jego<br />
celem jest kształcenie świadomości prozdrowotnej<br />
oraz promocja zdrowego stylu życia wśród przedszkolaków<br />
i ich rodzin. Dzieci, uczestnicząc w różnorodnych<br />
zajęciach, będą zdobywały sprawności:<br />
• „Bezpieczny przedszkolak” (opracowaliśmy „Dekalog<br />
bezpiecznego przedszkolaka” w odniesieniu do zachowań<br />
w sali, w budynku, na ulicy, w kontaktach<br />
z obcymi);<br />
• „Zdrowy przedszkolak” (poznawanie zasad racjonalnego<br />
odżywiania oraz przestrzegania higieny osobistej;<br />
samodzielne przygotowywanie przez przedszkolaków<br />
sałatek).<br />
5. Organizujemy sytuacje edukacyjne poza salą<br />
przedszkolną, dzięki temu dziecko może poznawać<br />
świat wszystkimi zmysłami i reagować w sposób bezpośredni<br />
i aktywny. Zyskując informacje u źródła, samodzielnie<br />
rozwija pamięć, uwagę, myślenie, wyobraźnię<br />
i spostrzegawczość. Zorganizowaliśmy wyjścia i wycieczki<br />
edukacyjne:<br />
• do siedziby telewizji regionalnej „Asta”, wycieczkę<br />
do Osieka i Biskupina oraz na wystawę malarstwa;<br />
wyjście do sklepu i biblioteki, do gabinetu pediatry<br />
i stomatologa, na dworzec kolejowy PKP;<br />
• przedszkolaki uczestniczyły w zajęciach badawczych,<br />
odbywających się w sali chemicznej pobliskiego liceum<br />
ogólnokształcącego (pokazy dla sześciolatków<br />
prowadzili uczniowie);<br />
• przygotowaliśmy cykl zajęć w bezpośrednim kontakcie<br />
z przyrodą, które dały dziecku możliwości rozszerzania<br />
wiedzy, rozbudziły jego zainteresowania ekologiczne<br />
oraz zamiłowanie do pielęgnowania roślin i zwierząt<br />
(wycieczka do Stacji Badawczej Wilka w Strobnicy;<br />
wyprawa do Ostoi Leśnej na spotkanie z leśniczym;<br />
zorganizowaliśmy „Dzień Drzewa”).<br />
Rezultaty<br />
Postać Szewczyka Dratewki i jego przygody są motywem<br />
przewodnim większości działań edukacyjno-<br />
-wychowawczych w naszym przedszkolu. Każda placówka<br />
może jednak zainspirować się proponowanymi<br />
przez nas rozwiązaniami. Nasza koncepcja pracy<br />
cechuje się celami uniwersalnymi. Dotychczas udało<br />
się nam:<br />
• nadać zajęciom charakter interdyscyplinarny, dzięki<br />
czemu są one atrakcyjniejsze dla dzieci;<br />
• zadbać o podmiotowość każdego wychowanka, dając<br />
mu możliwość zaspokajania indywidualnych potrzeb;<br />
• zintegrować środowisko – rodzice stali się współuczestnikami<br />
i współorganizatorami wielu inicjatyw.<br />
Dąb jako symbol zdrowia i długowieczności jest<br />
motywem przewodnim zajęć integrujących edukację<br />
zdrowotną z innymi obszarami, na przykład z ekologią.<br />
W ramach tego programu staramy się kształtować<br />
postawy zapewniające zdrowie w aspekcie<br />
fizycznym (zajęcia w sali gimnastycznej, a także<br />
w prawdziwej hali sportowej), psychicznym, emocjonalnym<br />
i społecznym (świadomość zagrożeń<br />
i przeciwdziałanie im).<br />
15
4<br />
Przedszkole nr 30 „Mały Olimpijczyk”<br />
www.przedszkolenr30.pl<br />
Miejscowość: Poznań<br />
Powiat: Poznań<br />
Województwo: wielkopolskie<br />
Liczba dzieci: 140<br />
Liczba nauczycieli: 12<br />
Liczba oddziałów: 6<br />
Dyrektor: Grażyna Erenz<br />
Koordynator konkursu: Grażyna Erenz<br />
Koncepcja zmian<br />
Pierwsze działania związane z reformą programową<br />
objęły szkolenia kadry pedagogicznej. Za szczególnie<br />
ważne uznaliśmy też obiektywne i merytoryczne poinformowanie<br />
rodziców dzieci o planowanych zmianach<br />
w systemie edukacji.<br />
Opracowaliśmy ogólnoprzedszkolny projekt „Zabawa”,<br />
mający na celu propagowanie znaczącej roli różnych<br />
rodzajów zabawy (manipulacyjne, konstrukcyjne, tematyczne,<br />
ruchowe, dydaktyczne) we wszechstronnym<br />
rozwoju dziecka – fizycznym, moralno-społecznym<br />
i poznawczo-intelektualnym.<br />
Działania<br />
1. Za podstawę efektywnej pracy dydaktyczno-wychowawczej<br />
uznaliśmy dobre planowanie. Na specjalnie<br />
przygotowanych arkuszach opracowaliśmy rozliczenie<br />
czasu przeznaczonego na zabawy swobodne, zajęcia<br />
dydaktyczne, pobyt na powietrzu i inne czynności.<br />
Uzgodniliśmy również formę ramowego rozkładu dnia<br />
w odniesieniu do placówki i poszczególnych grup.<br />
Zorganizowaliśmy zajęcia koleżeńskie, prezentujące<br />
rolę zabawy w utrwalaniu zdobytej wiedzy i kształtowaniu<br />
związanych z nią umiejętności dziecka.<br />
Dzieci można porównać do<br />
do<br />
płatków<br />
śniegu. Niby jedno podobne<br />
drugiego, a<br />
jednak każde inne.<br />
T. Wolańczyk<br />
2. Zorganizowaliśmy zebranie z rodzicami, na którym<br />
poinformowaliśmy o zmianach programowych. Podjęliśmy<br />
inicjatywę systematycznego promowania na łamach<br />
naszego dwumiesięcznika „Okiem przedszkolaka”<br />
idei edukacji przez zabawę. Dotychczas:<br />
• opublikowaliśmy artykuł: „Rola zabawy w życiu dziecka”;<br />
• utworzyliśmy stały dział, w którym polecamy literaturę<br />
fachową dotyczącą teorii i <strong>praktyk</strong>i zabawy;<br />
• redagujemy „Kącik twórczego myślenia” z pomysłami<br />
ciekawych zabaw, które mogą zainspirować rodziców<br />
do atrakcyjnego spędzania czasu ze swoim dzieckiem.<br />
3. Zorganizowaliśmy zajęcia otwarte dla rodziców<br />
dzieci 4- i 5-letnich, w czasie których zaprezentowaliśmy<br />
metody pracy nad kształceniem kluczowych kompetencji.<br />
Zorganizowaliśmy także zajęcia integracyjne<br />
dla dzieci i ich rodziców, które służyły budowaniu<br />
więzi społeczności przedszkolnej.<br />
W 1978 r. nadaliśmy przedszkolu nazwę „Mały Olimpijczyk”.<br />
Nasza placówka jest miejscem ćwiczeń dla studentów<br />
pedagogiki i psychologii. Propagujemy zdrowy<br />
styl życia; prowadzimy akcje ekologiczne, włączając<br />
w nie rodziny naszych wychowanków. Kultywujemy tradycje<br />
narodowe i ludowe. Przedszkole posiada bogaty<br />
zbiór strojów ludowych, w których dzieci występują na<br />
uroczystościach. Prowadzimy edukację kulturalną wraz<br />
z „Pro Sinfoniką” oraz poznańskimi teatrami.<br />
4. Przystąpiliśmy do realizacji projektu edukacyjnego<br />
„Nasze rodziny”. Jego zasadniczym celem jest uświadomienie<br />
zarówno dzieciom, jak i rodzicom znaczenia<br />
więzi rodzinnych, umożliwienie poznania historii rodziny<br />
oraz rodzinnych tradycji. Wykorzystaliśmy już następujące<br />
pomysły:<br />
• dzieci, oglądając przyniesione przez siebie albumy,<br />
uczyły się wymieniać członków swojej rodziny i opowiadać<br />
na temat relacji między nimi;<br />
16
• zachęca do wymyślania własnych rozwiązań problemów.<br />
• urządziliśmy kącik tematyczny „Kim dla siebie jesteśmy?”<br />
• przygotowaliśmy inscenizacje literatury dziecięcej<br />
związanej z tematem rodziny;<br />
• zorganizowaliśmy wystawę prac wykonanych przez<br />
dzieci wraz z rodzicami „Drzewo genealogiczne<br />
mojej rodziny”;<br />
• przeprowadziliśmy quiz „Nasze rodziny”.<br />
5. Opracowaliśmy projekt „Pokochać robale”, który<br />
ma rozwijać podstawową wiedzę o otaczającej przyrodzie,<br />
a także kształtować wrażliwość w kontakcie ze<br />
zwierzętami, delikatne obchodzenie się z nimi. W ramach<br />
projektu podjęliśmy następujące działania:<br />
• stworzenie biblioteczki miłośników „robali”;<br />
• wyprawy badawcze w poszukiwaniu przedstawicieli<br />
„robali”, opisanych w książkach z naszej biblioteczki;<br />
• spotkanie z Jackiem Pałasiewiczem, który prowadzi<br />
motylarnię w Nowym ZOO w Poznaniu i stworzył<br />
„Ministerstwo Motyli”;<br />
• przygotowanie wystawy prac plastycznych (rysunków,<br />
plastelinowych rzeźb);<br />
• stworzenie hodowli patyczaków i troskliwa opieka<br />
nad nimi.<br />
„Paddington – Miś z walizką pełną przygód” –<br />
program przygotowany przez Społeczny Instytut Wydawniczy<br />
„Znak” oraz Ośrodek Twórczej Edukacji<br />
„Kangur”. Jego celem jest:<br />
• rozwijanie zainteresowań czytelniczych;<br />
• kształtowanie świadomości różnic oraz podobieństw<br />
kulturowych;<br />
• inspirowanie do poszukiwania przygód na lokalnym<br />
terenie;<br />
• udział w twórczych zabawach, uczących myślenia<br />
oraz rozwijających wyobraźnię;<br />
• zaangażowanie członków rodziny dziecka w realizację<br />
niektórych zadań.<br />
„Kubusiowi przyjaciele natury” – program, który poprzez<br />
zabawę i działanie kształtuje postawy proekologiczne.<br />
Rezultaty<br />
Konsekwentnie realizujemy nasz projekt „Zabawa”,<br />
który chcielibyśmy rekomendować ze względu na jego<br />
uniwersalną wartość – stwarzanie możliwości budowania<br />
więzi społecznych między wszystkimi podmiotami biorącymi<br />
udział w procesie edukacji i wychowania:<br />
dziećmi, rodzicami i pracownikami przedszkola.<br />
Dzieci czerpią radość ze wspólnych zabaw, w których<br />
uczestniczą także ich rodzice. Rodzice, coraz częściej<br />
doceniając wartość zabawy w życiu ich dziecka, tym<br />
chętniej biorą udział w proponowanych formach współpracy<br />
– zajęciach otwartych, zabawach integracyjnych,<br />
spektaklach dla dzieci. Nauczyciele przestrzegają podziału<br />
organizacji dnia z przeznaczeniem co najmniej<br />
jednej piątej czasu na zabawy swobodne. Organizują<br />
przestrzeń i warunki inspirujące dzieci do różnorodnych<br />
zabaw rozwijających ich zainteresowania.<br />
6. Ruszył teatr „Rodzice Dzieciom”, w którym rodzice,<br />
wcielając się w różne role, przygotowują przedstawienia<br />
– niespodzianki dla dzieci. W tym roku dwie grupy wystawiły<br />
na przedszkolnej scenie jasełka, jako świąteczny<br />
prezent dla swoich pociech.<br />
7. Włączyliśmy się w realizację kilku programów ogólnopolskich.<br />
„Przyjaciele Zippiego”:<br />
• kształtuje i rozwija umiejętności psychospołeczne<br />
małych dzieci;<br />
• uczy różnych sposobów radzenia sobie z trudnościami<br />
i wykorzystywania nabytych umiejętności w codziennym<br />
życiu;<br />
• doskonali relacje dzieci z dorosłymi;<br />
17
5<br />
Publiczne Przedszkole nr 4<br />
www.przedszkole4.w.pile.pl<br />
Miejscowość: Piła<br />
Powiat: pilski<br />
Województwo: wielkopolskie<br />
Liczba dzieci: 225<br />
Liczba nauczycieli: 18<br />
Liczba oddziałów: 9<br />
Dyrektor: Janina Wiesława Wołot<br />
Koordynator konkursu: Maria Jolanta <strong>Małe</strong>k<br />
Koncepcja zmian<br />
Przeprowadziliśmy dla rodziców naszych wychowanków<br />
zebrania mające na celu pogłębienie wiedzy na temat<br />
reformy oraz przedstawienie naszych pomysłów na wdrażanie<br />
podstawy programowej w kontekście potrzeb naszych<br />
dzieci. Na podstawie przyjętych założeń stworzyliśmy<br />
plan wychowawczo-dydaktyczny uwzględniający:<br />
• wspomaganie dzieci w rozwoju umiejętności ruchowych<br />
z wykorzystaniem zabaw na powietrzu;<br />
• zastosowanie zabaw w rozwijaniu inteligencji wielorakiej;<br />
• kształtowanie postaw prozdrowotnych w zakresie<br />
odżywiania i higieny;<br />
• nowy rozkład zajęć oraz czytelną formę diagnozy<br />
5-latka.<br />
Działania<br />
1. Zgodnie z przyjętą koncepcją naszej pracy postanowiliśmy<br />
uatrakcyjnić pobyt dzieci w przedszkolu,<br />
dlatego też zmieniliśmy nieco aranżację sal, zakupiliśmy<br />
sprzęt do zabaw terenowych, wyposażyliśmy salę ruchowo-muzyczną<br />
oraz plastyczną w takie środki, które<br />
są niezbędne do realizacji zadań programowych, służących<br />
indywidualnemu rozwojowi dziecka. Zaaranżowaliśmy<br />
kąciki zabaw, które umożliwiają prowadzenie<br />
zajęć tematycznych z wykorzystaniem metod aktywizujących.<br />
Przyjęliśmy zasadę, że każdorazowo wprowadzenie<br />
nowej tematyki będzie upowszechnieniem<br />
innej formy zabawy. Dotychczas przeprowadziliśmy<br />
cykl zajęć „Pani Jesień”, których celem była integracja<br />
różnych grup wiekowych.<br />
Ruch<br />
i zabawa<br />
otwierają serce<br />
i umysł.<br />
Nasze przedszkole zajmuje przestronny budynek,<br />
z osobnymi salami do zajęć ruchowo-muzycznych<br />
i plastycznych. W dużym ogrodzie i patio organizujemy<br />
zajęcia przyrodniczo-obserwacyjne. W życie przedszkola<br />
na stałe wpisały się uroczystości integrujące środowisko<br />
lokalne. Rodzice naszych podopiecznych aktywnie<br />
współuczestniczą w „Dniach adaptacji”, „Pasowaniu<br />
na Przedszkolaka”, pikniku rodzinnym z okazji Dnia<br />
Dziecka. Prowadzimy także teatr, w którym, oprócz<br />
dzieci i ich rodziców, gra również personel przedszkola.<br />
2. Opracowaliśmy czytelne narzędzia diagnostyczne<br />
do przeprowadzenia analizy gotowości dziecka do<br />
podjęcia nauki w szkole. Zmodyfikowaliśmy także karty<br />
obserwacji dzieci najmłodszych tak, aby dobrze wyznaczały<br />
indywidualny kierunek pracy z każdym wychowankiem.<br />
Przeprowadziliśmy diagnostykę rozwoju mowy i włączyliśmy<br />
również rodziców w proces korekcji wad wymowy.<br />
3. Realizujemy koncepcję „Edukacji przez ruch”.<br />
Dzieci chętnie bawią się przy muzyce klasycznej, wykonując<br />
ruchy taneczne (metoda Batii Strauss), kształtują<br />
wyobraźnię dźwiękową, poczucie rytmu dzięki możliwości<br />
wyrażania nastroju improwizacjami z wykorzystaniem<br />
najprostszych instrumentów perkusyjnych<br />
i przyborów codziennego użytku (metoda Karla Orffa).<br />
Zorganizowaliśmy także zabawy integracyjne dzieci<br />
z rodzicami, korzystając z inspiracji tańców w kręgu,<br />
tańca z mandalą, techniki masażu, gimnastyki dla<br />
smyka (metoda Weroniki Sherborne).<br />
4. Włączając się w ogólnopolską promocję zdrowia,<br />
wdrażamy innowacyjny projekt „Zdrowe dziecko to<br />
18
wspomaganie rozwoju dziecka. Jest to metoda stymulowania<br />
rozwoju umysłowego, opierająca się na założeniu,<br />
że ruch stanowi nieodłączną część uczenia się i myślenia.<br />
Propagując tę koncepcję edukacyjną, wdrażamy nowatorskie<br />
rozwiązania w formie następujących innowacji<br />
pedagogicznych: „Gimnastyka umysłu, jako metoda<br />
wspomagająca rozwój emocjonalno-intelektualny i ruchowy”<br />
oraz „Gimnastyka umysłu w przedszkolu z wykorzystaniem<br />
programu Polskiego Stowarzyszenia Kinezjologów<br />
– Ucz się z radością”, przeznaczonego dla<br />
dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.<br />
twórcze dziecko”. Ma on na celu propagowanie zdrowego<br />
trybu życia i odżywiania. Zaczęliśmy od podniesienia<br />
atrakcyjności spożywania posiłków. Dzieci 5-<br />
i 6-letnie decydują o tym, co i ile chcą zjeść. Same<br />
przygotowują sobie śniadanie i nakładają porcje obiadowe.<br />
Wyrabiają sprawność manualną, przygotowując<br />
proste dania, np. sałatki owocowe i warzywne. Projekt<br />
ten niesie ze sobą bardzo istotne walory wychowawcze.<br />
Dzieci nie czują przymusu związanego z jedzeniem,<br />
są zadowolone, że samodzielnie decydują o wyborze<br />
potraw, uczą się poszanowania dla żywności i w naturalny<br />
sposób nabywają kultury spożywania posiłków.<br />
5. W ramach działań opiekuńczo-wychowawczych<br />
stworzyliśmy wg systemu Janusza Korczaka kontrakty<br />
grupowe. Na początku każdego roku dzieci<br />
sukcesywnie zapoznają się z katalogiem praw, właściwych<br />
dla konkretnej grupy wiekowej. Zestawy praw<br />
eksponowane są w salach, aby w stosownych chwilach<br />
była możliwość odwoływania się do nich. Jest to cenna<br />
<strong>praktyk</strong>a, umożliwiająca kształtowanie umiejętności<br />
społecznych – porozumiewanie się dziećmi z dorosłymi,<br />
zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych<br />
z rówieśnikami.<br />
6. Naszym atutem jest również praca z dzieckiem wymagającym<br />
kompensacji oraz rozwijania indywidualnych<br />
zdolności. Z myślą o tym aspekcie działań pedagogicznych<br />
wprowadziliśmy program multimedialny „Porusz<br />
umysł”. W pracy terapeutycznej stosujemy kinezjologiczne<br />
7. Jednym z ważniejszych zadań w naszym przedszkolu<br />
jest budzenie u dzieci zaciekawienia otaczającym światem<br />
poprzez poznawanie otoczenia przyrodniczo-<br />
-społecznego. Nasi podopieczni od wczesnej wiosny<br />
do jesieni biorą udział w wielu tematycznych wycieczkach,<br />
które umożliwiają im bezpośrednią obserwację<br />
życia lasu, (wycieczka do Dobrzycy i Kaliny), zachowań<br />
zwierząt domowych (wyprawa do Górzna), zwyczajów<br />
plemion indiańskich (rekonstrukcja wioski indiańskiej),<br />
poznawanie tajników życia dawnej wsi w skansenie<br />
ludowym, w którym same wyrabiają masło, pieką<br />
chleb, jeżdżą bryczką, karmią zwierzęta.<br />
Rezultaty<br />
W myśl motta, które przyświeca naszej pracy, stwarzamy<br />
dzieciom możliwość swobodnej ekspresji ruchowej<br />
w formie zabaw i ćwiczeń. Poprzez realizację innowacji<br />
kinezjologicznych zapewniamy naszym wychowankom<br />
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wspomaganie<br />
w zakresie lepszej koncentracji uwagi, większej spontaniczności,<br />
wyrabiamy postawy kreatywne, kształcimy<br />
sprawność manualną i grafomotoryczną. Pilotaż nowego<br />
projektu innowacyjnego, dotyczącego organizacji posiłków,<br />
pokazał zasadność pomysłu, dzięki któremu<br />
dzieci czerpią radość z celebrowania samodzielnie<br />
przygotowywanych posiłków. Udział w licznych wycieczkach<br />
rozbudził w dzieciach ich naturalną ciekawość<br />
poznawania bliższego i dalszego otoczenia. Cieszy<br />
nas także to, że udaje się nam efektywnie integrować<br />
środowisko przedszkolne z rodzinami dzieci w czasie<br />
festynów, wspólnych zajęć i zabaw.<br />
19
6<br />
Prywatne Przedszkole<br />
Artystyczno-Językowe Kids’Academy<br />
www.kidsacademy.bialystok.pl<br />
Miejscowość: Białystok<br />
Powiat: Białystok<br />
Województwo: podlaskie<br />
Liczba dzieci: 121<br />
Liczba nauczycieli: 22<br />
Liczba oddziałów: 6<br />
Dyrektor: Luiza Anna Gabrylewska<br />
Koordynator konkursu: Katarzyna Horba<br />
Koncepcja zmian<br />
Wyznaczyliśmy priorytety, które łączą profil naszych<br />
działań edukacyjno-wychowawczych z wymaganiami<br />
nowej podstawy programowej. W codziennej pracy<br />
koncentrujemy się na następujących zadaniach:<br />
• wychowaniu przez sztukę;<br />
• podmiotowym traktowaniu wychowanka;<br />
• kształtowaniu umiejętności społecznych;<br />
• rozwijaniu świadomości zdrowotnej i dbałości o bezpieczeństwo;<br />
• przygotowaniu dziecka do podjęcia nauki w szkole.<br />
Działania<br />
1. Dziecko od najmłodszych lat powinno obcować ze<br />
sztuką, poznawać jej walory estetyczne i umieć się<br />
poprzez nią wyrażać. Zapewniając naszym wychowankom<br />
wielostronny kontakt ze sztuką, współpracujemy<br />
z wieloma instytucjami: Operą i Filharmonią<br />
Podlaską, Galerią Sleńdzińskich, Teatrem Dramatycznym<br />
im. A. Węgierki i Teatrem Lalek w Białymstoku, Muzeum<br />
Rzeźby A. Karnego w Białymstoku, teatrzykami: „Arkadia”,<br />
„Narwal”, „Miś” oraz studiami artystycznymi<br />
„ArtSol”, „Forma”.<br />
Dziecko może nauczyć dorosłych trzech<br />
rzeczy:<br />
cieszyć się<br />
czymś zajętym<br />
bez powodu, być ciągle<br />
i domagać<br />
ze<br />
się<br />
wszystkich sił tego, czego się pragnie.<br />
Paulo Coelho<br />
W naszym przedszkolu dziecko ma także możliwość<br />
aktywnego uczestniczenia w różnorodnych działaniach<br />
artystycznych. Nasza oferta jest bardzo bogata:<br />
• na zajęciach plastycznych pracujemy, wykorzystując<br />
ciekawe techniki (np. barwienie linijką, malowanie<br />
nitką, druk strukturalny, malowanie na różnych strukturach,<br />
origami płaskie i przestrzenne, kolaż, kapiące<br />
kredki, mokre w mokrym, gwasz, malowanie kisielem,<br />
kolorową solą, masą kukurydzianą);<br />
• organizujemy zajęcia z ceramiki;<br />
• prowadzimy zajęcia z tańca towarzyskiego, współczesnego<br />
oraz hawajskiego;<br />
• w czasie zajęć muzycznych proponujemy improwizacje<br />
muzyczne i akompaniamenty do muzyki poważnej<br />
oraz układanie aranżacji instrumentalno-<br />
-wokalno-tanecznych;<br />
• prowadzimy zajęcia arteterapii;<br />
• tworzymy małe formy teatralne, również w języku<br />
angielskim.<br />
We wrześniu 2006 r. powstał oddział przedszkolny<br />
sześciolatków przy Prywatnej Szkole Podstawowej<br />
nr 1 w Białymstoku. Obecnie Prywatne Przedszkole<br />
Artystyczno-Językowe Kids” Academy liczy już 7 grup.<br />
Zapewniamy dzieciom codzienny kontakt z językiem<br />
angielskim (dwujęzyczność) oraz aktywne spotkania<br />
ze sztuką. Organizujemy liczne imprezy, w których aktywny<br />
udział biorą rodziny naszych podopiecznych.<br />
Dbamy o wszechstronny rozwój dzieci, aby w przyszłości<br />
stały się wrażliwymi i otwartymi obywatelami świata.<br />
2. Najlepszą gwarancją rozwoju dziecka jest jego podmiotowe<br />
traktowanie. W celu pełniejszej indywidualizacji<br />
w podejściu do naszych wychowanków stworzyliśmy<br />
zespoły do spraw monitorowania zainteresowań dzieci<br />
i organizowania ciekawych zajęć dodatkowych. Zgodnie<br />
ze specyficznym profilem naszej placówki staramy się<br />
rozpoznawać różnorodne predyspozycje naszych wychowanków<br />
(artystyczne, matematyczne, sportowe, organizatorskie)<br />
i promować ich talenty. Stwarzamy dzieciom<br />
okazje do zaprezentowania swoich umiejętności przed<br />
20
i bezstresowy, zapewniamy ciągłość w edukacji – ten<br />
sam wychowawca opiekuje się dziećmi w przedszkolu<br />
i klasach I–III. Organizujemy wspólne projekty dla sześciolatków<br />
i dzieci ze szkoły. Realizujemy program<br />
adaptacyjny „Szkoła nie musi być straszna”. Przeprowadziliśmy<br />
wstępną obserwację stopnia przygotowania<br />
dzieci 6-letnich do edukacji szkolnej metodą SGS<br />
(Skala Gotowości Szkolnej), a dzieci 5-letnich – metodą<br />
GE-5 (Kryteria Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka).<br />
Każdy rodzic indywidualnie otrzymał informację o swoim<br />
dziecku z propozycją ćwiczeń i zabaw, które mogą<br />
pomóc w pokonaniu trudności. Dbamy o rozwój mowy<br />
naszych wychowanków poprzez codzienną gimnastykę<br />
buzi i języka oraz systematyczne zajęcia logopedyczne.<br />
publicznością (uczniowie, rodzice) m.in. na „Festiwalu<br />
Piosenki Angielskiej”, „Turnieju Tańca Towarzyskiego”.<br />
3. Staramy się uwrażliwiać dziecko na dobro i uczyć<br />
zasad funkcjonowania w społeczeństwie. Z myślą<br />
o kształtowaniu umiejętności społecznych stworzyliśmy<br />
program wychowawczy,, Nie zamykaj oczu”. Składa<br />
się on z 6 modułów: „Mamo, tato, nie bij” – udział<br />
w ogólnopolskiej akcji przeciw przemocy; „Internet<br />
i bezpieczeństwo w sieci” – upowszechnianie stron<br />
WWW przyjaznych dziecku; „Dar serca” – wspieramy<br />
dzieci z Domu Dobrego Pasterza w Białymstoku; „Nasi<br />
podopieczni” – opieka nad zwierzętami, uwrażliwianie<br />
na ich potrzeby; „Opowiem ci o mojej okolicy” – budowanie<br />
świadomości kulturowej; prowadzenie portfolio<br />
na temat naszego regionu, inscenizacja rozwijająca<br />
tolerancję na odmienność kulturową „Dzień dobry<br />
panie sąsiedzie”; „Green Gate” – działalność ekologiczna,<br />
hodowla ziół, klasyfikowanie roślin, wycieczki<br />
do Rezerwatu Zwierzynieckiego; „Festiwal Talentów”.<br />
4. Opracowaliśmy program promocji zdrowia „Zdrowo<br />
w XXI wieku”. Propagujemy aktywne formy spędzania<br />
czasu wolnego (wyjazdy na basen, częste przebywanie<br />
na świeżym powietrzu, spacery, gry i zabawy w ogrodzie<br />
przedszkolnym). Dbamy o rozwój sprawności ruchowej,<br />
wykorzystując metody: Labana, Orffa, Kniessów i Sherborne.<br />
Uczymy zasad zdrowego współzawodnictwa<br />
w ramach „Olimpiady Przedszkolaków”. Prowadzimy<br />
edukację w zakresie higieny osobistej oraz radzenia<br />
sobie ze stresem poprzez ćwiczenia relaksacyjne. Organizujemy<br />
spotkania z pediatrą, pielęgniarką, stomatologiem,<br />
akcje badań profilaktycznych (np. występowania<br />
u dzieci chorób pasożytniczych). Zorganizowaliśmy<br />
obchody Dnia Zdrowia oraz piknik rodzinny<br />
„Zdrowo i kolorowo”. Na co dzień zachęcamy dzieci<br />
do picia wody (rozstawione dystrybutory); wprowadziliśmy<br />
dietę bogatą w warzywa i owoce.<br />
6. Podjęliśmy nowe inicjatywy związane z „Planem<br />
współpracy przedszkola z rodzicami”: zachęcamy<br />
do udziału w kampaniach edukacyjnych; organizujemy<br />
spotkania ze specjalistami z różnych dziedzin (psycholog,<br />
pedagog, pediatra, logopeda); wzbogacamy<br />
wiedzę pedagogiczną rodziców poprzez polecane artykuły,<br />
strony internetowe, literaturę specjalistyczną;<br />
na bieżąco informujemy o kierunkach pracy przedszkola.<br />
Rezultaty<br />
Powszechna świadomość, że najważniejsze jest dziecko<br />
i jego rozwój spowodowała istotne zmiany w podstawie<br />
programowej. W naszej placówce postawiliśmy przede<br />
wszystkim na orientację podmiotową. Proponujemy<br />
dzieciom różnorodność działań: zabawy badawcze,<br />
konstrukcyjne, zajęcia rozwijające zmysły i myślenie<br />
twórcze. Pracujemy, wykorzystując aktywizujące metody.<br />
Nauka języka angielskiego odbywa się w atrakcyjnej<br />
formie, z wykorzystaniem piosenek, tańca, rymowanek,<br />
zabaw ruchowych.<br />
Swoimi założeniami programowymi, nowoczesnymi<br />
formami i metodami pracy pragniemy wspomóc rodziców<br />
w wychowaniu dzieci na mądrych, wartościowych,<br />
samodzielnych ludzi, czujących się swobodnie we<br />
współczesnym świecie.<br />
5. Chcąc ułatwić naszym podopiecznym przejście do<br />
kolejnego ważnego etapu życia w sposób łagodny<br />
21
ODKRYWANIE<br />
WŁASNYCH ZAINTERESOWAŃ<br />
Zewnętrzne egzaminy, międzynarodowe badania edukacyjne – to widoczne<br />
znaki trwającej od lat batalii o poprawę efektów kształcenia. Dotyczy to<br />
wszystkich narodowych systemów edukacyjnych. Wynik pojedynczego<br />
ucznia staje się częścią zakrojonych na szeroką skalę badań diagnostycznych.<br />
Generalnym zadaniem jest poprawa efektów kształcenia.<br />
Nowa podstawa programowa stwarza realną szansę na realizację takich<br />
celów. Nie zapominajmy jednak, że w szkole podstawowej duże znaczenie<br />
ma dbałość o wszechstronny rozwój intelektualny, emocjonalny, społeczny,<br />
etyczny każdego ucznia. Kształcenie postaw jest równie ważne jak rozwój<br />
intelektualny. Poza tym zajęcia edukacyjne i wychowawcze powinny<br />
pomóc uczniom w rozpoznaniu własnych talentów i zainteresowań. Jednocześnie<br />
zadaniem szkoły jest dążenie do ukształtowania systemu wiadomości<br />
i umiejętności potrzebnych do poznawania i rozumienia świata,<br />
radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki<br />
na wyższym poziomie edukacyjnym.
7<br />
Szkoła Podstawowa<br />
im. K. Makuszyńskiego<br />
w Zespole Szkół Publicznych<br />
www.zsp-radowo-male.eu<br />
Miejscowość: <strong>Radowo</strong> <strong>Małe</strong><br />
Powiat: łobeski<br />
Województwo: zachodniopomorskie<br />
Liczba uczniów: 225<br />
Liczba nauczycieli: 25<br />
Liczba oddziałów: 14<br />
Dyrektor: Ewa Radanowicz<br />
Koordynator konkursu: Ewa Radanowicz<br />
Szukać innego<br />
zrozumiałych – znaczy<br />
sensu dla rzeczy<br />
podróżować.<br />
Nasza szkoła istniej od 1947 r. (od 2002 r. stała się<br />
częścią Zespołu Szkół Publicznych w Radowie Małym).<br />
Pracujemy w środowisku wiejskim, dotkniętym wieloma<br />
problemami związanymi ze zamianami ustrojowo-gospodarczymi.<br />
Dla uczniów szkoła jest jedynym miejscem<br />
kontaktu z oświatą i kulturą. Współpracujemy z innymi<br />
placówkami oświatowymi w Polsce, np. z Wrocławską<br />
Szkołą Przyszłości. Stosujemy nowatorskie rozwiązania<br />
edukacyjne. Powstały pracownie ceramiki, witrażu i czerpania<br />
papieru. Obecnie dla kl. IV–V opracowujemy autorski<br />
program edukacji w działaniu „Stół Mądrości”.<br />
Koncepcja zmian<br />
Już w kwietniu 2008 r. wiedzieliśmy, że proponowane<br />
w oświacie zmiany będą służyły szkole i dzieciom. Zaczęliśmy<br />
więc przygotowywać się na ich wprowadzenie.<br />
Plan na najbliższe miesiące zakładał remont pomieszczeń,<br />
powstanie sal tematycznych i wyposażenie ich<br />
w niezbędne pomoce. Opracowaliśmy też założenia,<br />
cele oraz sposoby realizacji programu „Edukacja<br />
w działaniu”. Przygotowany projekt realizuje nową<br />
podstawę programową w następujących blokach tematycznych:<br />
„Bajkami budujemy życie”, „Podróżami<br />
odkrywamy tajemnice”, „Zmysłami doświadczamy<br />
świata”. Zorganizowaliśmy serię spotkań i dyskusji na<br />
temat proponowanych zmian. Efektem rozmów z rodzicami,<br />
nauczycielami oraz organem prowadzącym<br />
było podjęcie decyzji o rozpoczęciu wdrażania projektu<br />
już od października 2008 r., bez względu na to, kiedy<br />
nowa podstawa programowa wejdzie w życie.<br />
Działania<br />
W planie organizacyjnym szkoły założyliśmy, że każdy<br />
uczeń kl. I–III, w grupach mieszanych wiekowo, odbędzie<br />
w tygodniu sześć godzin spotkań warsztatowych (po<br />
dwie godziny w pracowni kuchennej, teatralnej i w sali<br />
podróży).<br />
W ten sposób realizujemy wytyczne programowe dotyczące:<br />
• zajęć z plastyki i techniki;<br />
• pracy w grupach mieszanych wiekowo;<br />
• edukacji opartej na doświadczaniu i eksperymentowaniu<br />
przez uczniów.<br />
W zakresie dokumentowania pracy nauczycieli ustaliliśmy,<br />
że w dziennikach lekcyjnych pod hasłem „Edukacja<br />
w działaniu” zapisywane będą treści realizowane<br />
w czasie zajęć warsztatowych. Ponadto nauczyciele<br />
raz na semestr składają sprawozdanie z realizacji podstawy<br />
programowej.<br />
Projekt „Edukacja w działaniu” jest autorskim programem<br />
pracy warsztatowej, spójnym z zatwierdzonymi<br />
programami nauczania w naszej szkole. Jego ideą<br />
jest realizacja podstawy programowej poprzez działania<br />
edukacyjne prowadzone w pracowniach.<br />
W sali teatralnej, w której znajduje się scena, profesjonalne<br />
oświetlenie i nagłośnienie oraz zestaw rekwizytów,<br />
realizujemy projekt „Bajkami budujemy<br />
życie”.<br />
Głównym celem podejmowanych tu działań jest zdobywanie<br />
takich kompetencji kluczowych jak: praca<br />
w grupie, słuchanie i dyskutowanie, prezentowanie<br />
się oraz kształtowanie odpowiednich postaw wobec<br />
siebie, rodziny, szkoły, otaczającego środowiska przyrodniczego.<br />
Zajęcia warsztatowe w tej pracowni pozwalają<br />
realizować przede wszystkim treści edukacji<br />
polonistycznej, przyrodniczej, plastycznej i muzycznej.<br />
24
Na zajęciach w tej sali realizowane są przede wszystkim<br />
treści edukacji matematycznej, przyrodniczej, technicznej.<br />
Przeprowadzamy doświadczenia i eksperymenty. W czasie<br />
nauki i zabawy uczniowie uczą się obsługi podstawowych<br />
urządzeń domowych, poznają zasady BHP<br />
w domu i szkole. Uczą się także zasad życia rodzinnego,<br />
odpowiedzialności za siebie i powierzony im sprzęt.<br />
W czasie nauki i zabawy uczniowie poznają wzorowy<br />
model domu, szkoły, ucznia, kolegi.<br />
Sala podróży wyposażona została w słowniki, przewodniki,<br />
encyklopedie, komputery z dostępem do Internetu,<br />
mapy, atlasy, globusy, czarodziejskie dywaniki,<br />
walizki, pamiątki z podróży oraz inne przedmioty pomagające<br />
zrozumieć związek człowieka z przyrodą<br />
(kompasy, barometry, kalendarze). Głównym celem<br />
projektu „Podróżami odkrywamy tajemnice” jest zdobywanie<br />
takich kompetencji kluczowych jak: uczenie<br />
się poprzez poszukiwanie wiedzy w różnych źródłach.<br />
Na zajęciach realizujemy przede wszystkim treści edukacji<br />
przyrodniczej, matematycznej, muzycznej i technicznej.<br />
Przeprowadzamy doświadczenia i hodowle. Organizujemy<br />
wycieczki i spotkania z ciekawymi ludźmi. W czasie<br />
nauki i zabawy uczniowie poznają prawa przyrody, odkrywają<br />
jej tajemnice, poznają zasady życia społecznego<br />
oraz uczą się wzorców postawy obywatela.<br />
Sala kuchenna to najprawdziwszy aneks kuchenny,<br />
w którym znalazło się podstawowe wyposażenie kuchni.<br />
To sala, w której pachnie. „Zmysłami doświadczamy<br />
świat” to projekt, którego głównym celem jest zdobywanie<br />
takich kompetencji kluczowych jak: uczenie się,<br />
praca w grupie oraz branie odpowiedzialności za jej<br />
rezultaty, planowanie i ocenianie własnej pracy, przyjmowanie<br />
właściwych postaw społecznych w domu,<br />
klasie i grupie rówieśniczej.<br />
Rezultaty<br />
Stosując niekonwencjonalne metody pracy, wzbogaciliśmy<br />
ofertę edukacyjną oraz jakość świadczonych usług. Możemy<br />
stwierdzić, że jesteśmy szkołą przyjaźnie wymagającą.<br />
Korzystając z tego, że dzieci w młodszym<br />
wieku szkolnym działają i reagują, aktywizując wszystkie<br />
warstwy swojej osobowości, chcemy kształcić u nich<br />
kompetencje kluczowe, zainteresować je otaczającym<br />
światem i w konsekwencji przygotować do samokształcenia<br />
oraz świadomego wyszukiwania, selekcjonowania<br />
i wykorzystywania informacji. Praca w zespołach zróżnicowanych<br />
wiekowo ma za zadanie uwrażliwić na potrzeby<br />
drugiego człowieka, wyrobić nawyk niesienia pomocy<br />
oraz nauczyć odpowiedzialności za siebie i innych.<br />
Proponowany program jest opracowany przede wszystkim<br />
z myślą o uczniu. To on i jego indywidualny rozwój<br />
jest tu najważniejszy. Chodzi o to, aby zdobyta wiedza<br />
stała się narzędziem poznawania rzeczywistości. Nauczyciel<br />
uczy tak, by dzieci czerpały z wiedzy radość,<br />
rozwijały wyobraźnię i aktywność, nie bały się rozwiązywania<br />
problemów, zyskały umiejętność uczenia się,<br />
zdobywania informacji, pracy w grupie.<br />
Czas pracy nad problemem nie jest ograniczony, każde<br />
dziecko ma możliwość opanowania bez stresu takiej<br />
wiedzy, która dla jego grupy wiekowej jest potrzebna<br />
do prawidłowego funkcjonowania w środowisku. Wyrabia<br />
to samodzielność i poczucie własnej wartości.<br />
Korzyściami dla zespołu nauczycieli są możliwości realizowania<br />
takich zadań, którym nie podołałby pojedynczy<br />
człowiek. Wykorzystanie potencjału intelektualnego poszczególnych<br />
osób pozwoliło na łatwiejsze wdrażanie<br />
w życie wspólnie wypracowanych pomysłów i koncepcji.<br />
25
8<br />
Szkoła Podstawowa<br />
im. Powstańców Wielkopolskich<br />
www.sppniewy.szkolnastrona.pl<br />
Miejscowość: Pniewy<br />
Powiat: szamotulski<br />
Województwo: wielkopolskie<br />
Liczba uczniów: 620<br />
Liczba nauczycieli: 44<br />
Liczba oddziałów: 27<br />
Dyrektor: Anna Pupka<br />
Koordynator konkursu: Aleksandra Krzyżańska,<br />
Jolanta Nizio<br />
Koncepcja zmian<br />
Przygotowanie do wdrażania nowej podstawy programowej<br />
rozpoczęliśmy od wzbogacania wiedzy nauczycieli.<br />
Uruchomiliśmy szkolny punkt informacyjny dla rodziców.<br />
We wrześniu nauczyciele klas pierwszych przeprowadzili<br />
diagnozę wstępną wśród uczniów, aby dostosować wymagania<br />
do indywidualnych możliwości dzieci.<br />
Działania<br />
1. Wdrożenie nowej podstawy programowej wiąże się<br />
z zastosowaniem nowatorskich metod wielostronnego<br />
rozwoju ucznia poprzez doświadczanie i eksperymentowanie.<br />
Dużą wagę przywiązujemy także do animacji<br />
teatralnych, które pobudzają twórcze myślenie i działanie<br />
dzieci. Już w klasie pierwszej przygotowujemy<br />
inscenizacje, które angażują wszystkich uczniów.<br />
2. W pracy z uczniem klasy pierwszej kontynuujemy<br />
metodę odimienną nauki czytania dr Ireny Majchrzak.<br />
Podstawowe założenia metody:<br />
• wprowadzenie w świat słów powinno odbywać się<br />
na zasadzie gier i zabaw przynoszących dziecku radość<br />
i satysfakcję;<br />
• celem nauki czytania jest rozumienie sensu i znaczenia<br />
poszczególnych słów, a nie pozbawionych znaczenia<br />
oddzielnych liter;<br />
• dziecko na początku otrzymuje określony, skończony<br />
zbiór liter – alfabet;<br />
• uczeń wie, że wszystkie wyrazy można stworzyć,<br />
wykorzystując znane mu już litery.<br />
Jesteśmy<br />
w<br />
szkołą,<br />
różnorodne dziedziny<br />
która wprowadza uczniów<br />
życia<br />
i nauki.<br />
W Pniewach jesteśmy jedyną szkołą podstawową.<br />
W roku 1973 nadano szkole imię Powstańców Wielkopolskich,<br />
a od 1988 jej siedziba mieści się w nowym<br />
budynku. Kładziemy nacisk na edukację patriotyczną,<br />
regionalną, ekologiczną i prozdrowotną. Uczniowie korzystają<br />
z bogatej oferty zajęć pozalekcyjnych, dostosowanych<br />
do ich potrzeb, oczekiwań i możliwości<br />
szkoły. Obowiązkowo uczą się języka niemieckiego.<br />
Dzieci z problemami w nauce uczestniczą w zajęciach<br />
dydaktyczno-wyrównawczych, kompensacyjnych oraz<br />
logopedycznych.<br />
3. „Edukacja przez ruch” to program zajęć, który wykorzystujemy<br />
w nauczaniu zintegrowanym. Realizuje<br />
on założenia integracji sensorycznej, wspomagając<br />
proces zapamiętywania. Celem ćwiczeń w tym systemie<br />
jest aktywizowanie struktur pamięci długotrwałej oraz<br />
rozwijanie motoryki. Proponowane dzieciom 6-, 7-letnim<br />
graficzne ćwiczenia naprzemienne ułatwiają naukę pisania<br />
i dają możliwość sprawdzenia przez nauczyciela<br />
lateralizacji uczniów. System zabaw prowadzonych<br />
z grupą pozwala zintegrować zespół klasowy oraz<br />
wpływa na właściwe interakcje nauczyciel – uczeń.<br />
Dzieci, kreśląc znaki, oczekują wskazówek nauczyciela<br />
i traktują go jak osobę prowadzącą zabawę. Ten system<br />
pracy pozwala dziecku rozwijać się we wszystkich obszarach:<br />
fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym.<br />
4. Stosujemy indywidualizację nauczania na zajęciach<br />
komputerowych ze względu na różny poziom znajomości<br />
obsługi komputera u pierwszoklasistów. Praca<br />
z komputerem nie tylko utrwala wiedzę i rozwija umiejętności<br />
i zainteresowania uczniów, lecz także wpływa<br />
na atrakcyjność procesu nauczania.<br />
26
5. Korzystamy z gotowych gier oraz czerpiemy pomysły<br />
od znanych pedagogów. Pomysł gier – opowiadań prof.<br />
Gruszczyk-Kolczyńskiej zainspirował nas do stworzenia<br />
własnych gier – opowiadań wykorzystywanych na zajęciach<br />
w zależności od tematyki realizowanej w danym<br />
dniu. W ten sposób doskonalimy umiejętności dodawania<br />
i odejmowania, kształcimy spostrzegawczość, uczymy<br />
przestrzegania ustalonych reguł oraz radzenia sobie z porażką.<br />
We wszystkich działaniach matematycznych stosujemy<br />
liczmany, które zostały zakupione przez szkołę oraz<br />
wykorzystujemy kasztany, żołędzie, klamerki, nakrętki, itp.<br />
6. Uczniom przejawiającym indywidualne zainteresowania,<br />
szczególne potrzeby poznawcze oraz zdolności<br />
zapewniamy rozwój poprzez:<br />
• zadania o podwyższonym stopniu trudności;<br />
• uczenie zbliżone do procesu badawczego;<br />
• przygotowanie do różnych konkursów, olimpiad, zawodów<br />
sportowych;<br />
• udostępnienie wszystkich zasobów materialnych i intelektualnych<br />
szkoły.<br />
7. Przygotowaliśmy również bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych.<br />
Są to kółka: matematyczne, przyrodnicze,<br />
historyczne, języka niemieckiego, informatyczne, teatralne,<br />
gitarowe, plastyczne, papieroplastyki, muzyczne,<br />
turystyczne, recytatorskie, rowerowe, rękodzielnicze,<br />
taneczne, miłośników kina i teatru. Poza tym działa na<br />
terenie szkoły Szkolne Koło PCK, LOP, chór szkolny,<br />
„Krucjata Eucharystyczna”.<br />
8. W pracy z uczniami napotykamy takich, którzy uzyskują<br />
bardzo słabe wyniki w nauce lub wręcz nie radzą sobie<br />
z niektórymi przedmiotami. Przyczyny niepowodzeń<br />
szkolnych są niezwykle złożone i wielorakie. Ważną rolę<br />
spełnia diagnoza pedagogiczna, która nie ogranicza<br />
się tylko do sprawdzania i oceniania stanu wiedzy ucznia,<br />
lecz wyjaśnia genezę takiego stanu oraz stara się przewidzieć<br />
jego dalszy rozwój. W tym zakresie nasza szkoła<br />
zapewnia fachową pomoc wysoko wykwalifikowanych<br />
pedagogów i psychologa. W celu zdiagnozowania przyczyn<br />
niepowodzeń szkolnych współpracujemy z Poradnią<br />
Psychologiczno-Pedagogiczną w Szamotułach.<br />
Wszyscy uczniowie z problemami w nauce mają możliwość<br />
uczęszczania na zajęcia wyrównawcze z języka<br />
polskiego, matematyki, przyrody, historii i języka niemieckiego.<br />
Obecnie pracuje 16 grup zajęć wyrównawczych<br />
dla klas IV–VI oraz 15 dla nauczania zintegrowanego.<br />
W szkole prowadzone są również zajęcia<br />
kompensacyjno-rewalidacyjne i logopedyczne.<br />
9. Przyjęliśmy następujące rozwiązania w organizacji<br />
nauczania języka obcego: nauka języka niemieckiego<br />
rozpoczyna się w klasie I. W klasach I–IV w wymiarze<br />
dwóch godzin tygodniowo, a w klasach V–VI po trzy godziny<br />
w tygodniu. Owocami takiego rozplanowania zajęć<br />
są sukcesy odnoszone przez naszych uczniów w konkursach<br />
językowych oraz w konfrontacjach teatralnych.<br />
10. W myśl zaleceń dotyczących realizacji edukacji<br />
przyrodniczej, uczniowie uczą się w naturalnym środowisku.<br />
Od wielu lat współpracujemy z Ośrodkiem<br />
Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Dąbrowie. Dzieci gromadzą<br />
tu doświadczenia, zdobywają nowe wiadomości,<br />
wzbogacają swoje życie emocjonalne i uczuciowe,<br />
poznają prawa rządzące otaczającym środowiskiem.<br />
Rezultaty<br />
Założenia reformy oraz nowa podstawa programowa<br />
sprzyjają poszerzaniu zakresu współpracy szkoły z rodzicami.<br />
Staramy się na bieżąco zapoznawać ich ze<br />
wszystkimi informacjami dotyczącymi wprowadzanych<br />
zmian. Efekty długofalowej działalności szkoły wpłyną<br />
na wszechstronny rozwój uczniów, przyczynią się do<br />
tego, że osiągać będą sukcesy w różnych dziedzinach,<br />
w szczególności w przedmiotach matematyczno-przyrodniczych<br />
i technicznych. Znajomość języków obcych<br />
ułatwi im drogę do kariery zawodowej i pomoże w realizacji<br />
własnych marzeń.<br />
27
9<br />
Zespół Szkolno-Przedszkolny<br />
Publiczna Szkoła Podstawowa<br />
w Moszczance<br />
www.zs_moszczanka.wodip.opole.pl<br />
Miejscowość: Moszczanka<br />
Powiat: prudnicki<br />
Województwo: opolskie<br />
Liczba uczniów: 92<br />
Liczba nauczycieli: 16<br />
Liczba oddziałów: 6<br />
Dyrektor: Marzena Kędra<br />
Koordynator konkursu: Marzena Kędra<br />
Dziecku<br />
potrzebne są<br />
chleb i<br />
róże.<br />
Do szkoły uczęszczają dzieci z Moszczanki i z Prudnika.<br />
Lokalizacja pięknego budynku, baza dydaktyczna oraz<br />
klimat sprawiają, że szkoła jest bezpieczna i przyjazna<br />
dla dzieci, rodziców i osób ją odwiedzających. Posiadamy<br />
nowoczesne boisko, plac zabaw, scenę, salę<br />
gimnastyczną, pracownię komputerową, laboratorium<br />
językowe, bibliotekę z czytelnią. Nauczyciele realizują<br />
własne programy nauczania oraz cztery innowacje.<br />
Nasza szkoła jest centrum edukacji, kultury, bezpiecznego<br />
i zdrowego dorastania.<br />
Koncepcja zmian<br />
Wprowadzenie nowej podstawy programowej, wzory<br />
i pomysły bogatej myśli pedagogicznej Celestyna Freineta,<br />
Janusza Korczaka oraz własne doświadczenia<br />
(oparte na obserwacji, sondażach i działaniach innowacyjnych)<br />
i praca w twórczym, wymagającym intelektualnej<br />
otwartości i spontanicznej gotowości zespole,<br />
skłoniły nas do opracowania programu. Miał on być<br />
odpowiedzią na pytanie: Jak zmienić pracę w szkole,<br />
żeby wyniki były lepsze a uczniowie szczęśliwsi?<br />
Propozycje zapisane w tym programie łamią schemat<br />
tradycyjnych zajęć szkolnych, dostosowanych do średniego<br />
poziomu uczniów. Zastępujemy je unowocześnieniem<br />
organizacji pracy dydaktyczno-wychowawczej<br />
z wykorzystaniem technik nauczania i wychowania<br />
C. Freineta. Aktywizujące metody nauczania stanowią<br />
drogę do poznania i rozumienia świata w całej jego<br />
złożoności. Metody tradycyjne, praca z pakietem edukacyjnym<br />
zostają zamienione na program promujący<br />
indywidualizację pracy z uczniem.<br />
Działania<br />
1. Wprowadziliśmy organizację życia w klasie opartą<br />
na założeniach pedagogiki Celestyna Freineta.<br />
Cechuje ją:<br />
• położenie nacisku na pracę w małych zespołach;<br />
• nawiązywanie do wiedzy osobistej ucznia;<br />
• indywidualizacja działań edukacyjnych – nauczyciel<br />
nie kieruje „spod tablicy” pracą wszystkich uczniów;<br />
• respektowanie zróżnicowanych możliwości dzieci<br />
związanych z czytaniem, pisaniem, liczeniem poprzez<br />
założenie, że w tym samym czasie uczniowie pracują<br />
nieco inaczej nad rozwijaniem poszczególnych umiejętności;<br />
• tworzenie z dziećmi ich pierwszego elementarza –<br />
„Abecadlik”;<br />
• różnicowanie stopnia trudności zadań – uczniowie<br />
w jednej klasie pracują nad zadaniami o różnym<br />
stopniu złożoności, z różnych działów, w zależności<br />
od swoich kompetencji i intelektualnych potrzeb;<br />
• korzystanie z pakietu edukacyjnego (np. karty pracy,<br />
fiszki poszukujące, fiszki autokorektywne, regulaminy<br />
sprawności) przygotowanego przez zespół nauczycieli<br />
edukacji wczesnoszkolnej;<br />
• wykorzystanie zasad proksemii w budowaniu relacji<br />
interpersonalnych – odejście od tradycyjnych form<br />
prowadzenia lekcji w ławkach.<br />
2. Wprowadzając nową podstawę programową, realizujemy<br />
nowatorski program nauczania, który zakłada<br />
odejście od podręcznika i zeszytu ćwiczeń. Dzieci na<br />
zajęciach dostają przygotowane przez nauczyciela<br />
materiały, fiszki i zadania, dostosowane do ich potrzeb<br />
28
i możliwości. Jeśli uczeń potrafi już coś, co jest przedmiotem<br />
lekcji, może samodzielnie zająć się pracą<br />
w kąciku czytelnika. W czasie nauki przyrody uczniowie<br />
wspólnie eksperymentują, wychodzą na wycieczki,<br />
uczą się zasad klasowej debaty.<br />
3. W ramach realizacji dodatkowych zajęć edukacyjnych,<br />
dla których nie została ustalona podstawa programowa,<br />
stworzyliśmy program nauczania „Mam tyle pytań do<br />
świata”.<br />
Cele ogólne programu:<br />
• rozwijanie kreatywności poprzez działania o charakterze<br />
intersemiotycznym, inspirowane słowem i obserwacją;<br />
• uwolnienie emocjonalnych wypowiedzi w różnych<br />
formach ekspresji;<br />
• przygotowanie do zrozumienia i odbioru utworów<br />
poetyckich;<br />
• recepcja sztuki we wszystkich jej wymiarach i dziedzinach<br />
(muzyka, literatura, poezja, plastyka, teatr,<br />
taniec);<br />
• wspieranie rozwoju poprzez działania arteterapeutyczne<br />
w ujęciu ekspresyjnym.<br />
Program podzielony jest na moduły tematyczne (o zintegrowanych<br />
celach, zadaniach edukacyjnych i strategiach<br />
nauczania), wokół których zogniskowane są<br />
szczegółowe problemy z różnych obszarów edukacyjnych.<br />
W procesie kształcenia najpierw pojawiają się<br />
problemy „z życia wzięte”, a dopiero później patrzymy<br />
na nie przez pryzmat języka polskiego, wiedzy społecznej<br />
czy aktywności artystycznej dziecka. W miarę realizacji<br />
treści kształcenia materiał jest przede wszystkim pretekstem<br />
do osiągania ważnych celów w zakresie formowania<br />
zdolności poznawczych. Nauczyciel koncentruje<br />
się na kształtowaniu u uczniów zdolności intelektualnych<br />
związanych z klasyfikowaniem, eksperymentowaniem,<br />
rozwiązywaniem problemów, przekształcaniem, uogólnianiem,<br />
obserwowaniem, wartościowaniem, wnioskowaniem,<br />
współdziałaniem oraz wychodzeniem poza<br />
dostarczone informacje. Moduły zawierają następujące<br />
dziedziny edukacji: środowisko (społeczne i przyrodnicze)<br />
oraz język polski (wraz z plastyką i muzyką).<br />
Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na powiązania między<br />
poszczególnymi dziedzinami edukacji (rozwiązania<br />
interdyscyplinarne).<br />
Rezultaty<br />
Zadbaliśmy o adaptację dzieci do warunków szkolnych.<br />
Nauczyciele starają się zapewniać podopiecznym szeroki<br />
wachlarz doświadczeń poznawczych. Uczniowie<br />
piszą, malują i prezentują swoją pracę, i śmiało o niej<br />
opowiadają. Pracują w małych zespołach i na miarę<br />
swoich możliwości. Prowadzą doświadczenia, badania,<br />
eksperymentują, stawiają hipotezy. Uczą się nawiązywania<br />
kontaktów z rówieśnikami, budowania poczucia<br />
wartości, współpracy i rozwiązywania konfliktów poprzez<br />
udział w zadaniach ogólnoszkolnych: ekologicznych,<br />
patriotycznych, ekspresyjnych. Uczniowie rozwijają<br />
uzdolnienia i talenty, odczuwają satysfakcję z działalności<br />
twórczej. Wszystkim stwarzamy jednakowe szanse<br />
edukacyjne, wspomagając zwłaszcza tych, którzy mają<br />
trudności w nauce.<br />
Rodzice wspierają działania szkoły i aktywnie w nich<br />
uczestniczą. W zdobyciu sprzętów i wyposażenia pomogło<br />
Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły „Otwarte okno”.<br />
29
10<br />
Szkoła Podstawowa nr 2<br />
im. majora Henryka Sucharskiego<br />
www.sp2.kwidzyn.pl<br />
Miejscowość: Kwidzyn<br />
Powiat: kwidzyński<br />
Województwo: pomorskie<br />
Liczba uczniów: 542<br />
Liczba nauczycieli: 39<br />
Liczba oddziałów: 20<br />
Dyrektor: Jerzy Pawluczuk<br />
Koordynator konkursu: Elżbieta Rakowska-Kiliszek<br />
Koncepcja zmian<br />
W lutym 2009 r. zaplanowaliśmy wyodrębnienie przestrzeni<br />
edukacyjnej dla klas pierwszych w taki sposób,<br />
aby każda klasa pierwsza miała do dyspozycji dwa<br />
sąsiadujące ze sobą pomieszczenia: salę edukacyjną<br />
oraz salę rekreacyjną. Zapoznaliśmy rodziców z wybranym<br />
przez nauczycieli zestawem podręczników do<br />
klas pierwszych oraz rozwiązaniami organizacyjnymi.<br />
Przystąpiliśmy także do realizacji programu rządowego<br />
„Radosna szkoła”. Dotyczy on wsparcia finansowego<br />
w 2010 r. na pomoce dydaktyczne przeznaczone do<br />
wykorzystania w salach oraz na placach zabaw, związanego<br />
z przygotowaniem placówki do przyjęcia dzieci<br />
sześcioletnich.<br />
Działania<br />
1. Podjęliśmy następujące rozwiązania organizacyjne:<br />
• od września 2009 r. klasy pierwsze przebywają na<br />
wydzielonej kondygnacji; każda klasa ma do dyspozycji<br />
dwa sąsiadujące ze sobą pomieszczenia – edukacyjne<br />
oraz rekreacyjne;<br />
• każde dziecko w swojej klasie ma własną szafkę na<br />
książki i przybory szkolne;<br />
• do dyspozycji klas pierwszych znajduje się sala<br />
komputerowa;<br />
• ze świetlicy korzystają uczniowie z klas I–III, przebywając<br />
pod stałą opieką wychowawczyni;<br />
• po zajęciach lekcyjnych w salach rekreacyjnych organizujemy<br />
zajęcia przeznaczone wyłącznie na odrabianie<br />
lekcji dla uczniów klas pierwszych.<br />
Dobre<br />
pomysły nie mają<br />
przeszłości, mają tylko przyszłość.<br />
„Dwójka” ma swoją bogatą tradycję i jest dziś bez wątpienia<br />
najstarszą szkołą podstawową Kwidzyna. Istnieje<br />
od 2.09.1945 r. To zabytkowy budynek znajdujący się<br />
w centrum miasta. Od 1976 r. nasza szkoła nosi imię<br />
majora Henryka Sucharskiego, a od 1999 r. jesteśmy<br />
członkiem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Klubu<br />
Szkół „Westerplatte”. Wyróżnia nas wykwalifikowana<br />
kadra nauczycielska (certyfikaty ECDL) wykorzystująca<br />
w codziennej dydaktyce technologię informacyjną i komunikacyjną.<br />
MEN wpisał naszą szkołę na ogólnopolską<br />
listę „Dobrych <strong>praktyk</strong>”.<br />
2. Współpraca z rodzicami.<br />
Podstawowym celem współpracy wychowawczej szkoły<br />
z rodzicami jest ujednolicenie metod i form postępowania<br />
z dzieckiem. Relacje z rodzicami w naszej szkole to<br />
nie tylko przekazywanie informacji o wynikach nauczania,<br />
lecz również spotkania o zupełnie innym charakterze.<br />
Od kilku lat nauczyciele informatyki prowadzą dla rodziców<br />
zebrania mające na celu uświadomienie, jakie<br />
niebezpieczeństwo niesie ze sobą komputer i Internet.<br />
Spotkania o tematyce „Bezpieczeństwo w komputerowym<br />
świecie” organizowane są dla rodziców dzieci<br />
z klas pierwszych. Rozszerzyliśmy zakres współpracy<br />
rodzic – nauczyciel – dziecko o cykl wykładów dotyczących<br />
relacji rodziców i dzieci w domu. Przygotowaliśmy<br />
różnorodne tematy, m.in.: „Moje dziecko jest<br />
w szkole”, „Co robić, aby dziecko nie nudziło się<br />
w domu?”, „W jaki sposób rozmawiać o złym zachowaniu<br />
dziecka?”, „Jak zachęcać do nauki?”, „Karać<br />
czy nagradzać?”<br />
3. Pierwszym krokiem współpracy naszej szkoły<br />
z przedszkolami są spotkania z uczniami w klasach<br />
pierwszych. Przedszkolaki, odwiedzając kolegów z klasy<br />
30
Aby umożliwić uczniom uczenie się w działaniu, korzystamy<br />
z oferty zajęć CEE.<br />
Rezultaty<br />
Cykliczne spotkania z rodzicami zaowocowały efektywniejszą<br />
współpracą między uczniami – rodzicami –<br />
nauczycielami. Wspólnie pracujemy nad poprawą zintegrowania<br />
działań wychowawczych oraz nad jakością<br />
pracy szkoły.<br />
pierwszej, obserwują życie szkoły, a pierwszaki mogą<br />
podzielić się swoimi wrażeniami z dotychczasowego<br />
pobytu w szkole.<br />
4. W pracy z sześciolatkami dobrze sprawdzają się<br />
metody nauczania oparte na czynnościach praktycznych.<br />
Dzieci uczą się podczas takich zajęć przez osobiste<br />
doświadczenie, a komputer budzi wśród nich<br />
ciekawość, chętnie więc podejmują związane z nim<br />
zadania. Z myślą o odwiedzających szkołę przedszkolakach<br />
przygotowaliśmy Cztery pory roku myszką<br />
malowane – cykl czterech zajęć z komputerem, które<br />
będąc zabawą, jednocześnie uczą.<br />
Zapraszamy do skorzystania ze scenariuszy tych zajęć<br />
umieszczonych na naszej stronie internetowej.<br />
5. Współpraca z Centrum Edukacji Ekologicznej.<br />
Edukacja wczesnoszkolna powinna zawierać wiele<br />
elementów działań praktycznych, które mają duże znaczenie<br />
dla rozwoju dzieci, dostarczają im wielu przeżyć,<br />
budzą ich aktywność i rozwijają myślenie, dlatego<br />
działania praktyczne dają dzieciom okazję do poszerzania<br />
wiedzy, do jej stosowania, a także uczą cenić<br />
pracę własną i cudzą. Stowarzyszenie Eko–inicjatywa<br />
jest to organizacja działająca w obszarze edukacji<br />
ekologicznej, ochrony przyrody i animacji społecznej.<br />
Dzięki współpracy z przedszkolami zmniejszamy stres<br />
związany z podjęciem nauki dziecka sześcioletniego<br />
w szkole, a nauczycielowi dajemy szansę obserwacji<br />
rozwoju intelektualnego dziecka pięcio- i sześcioletniego.<br />
Propagując zajęcia prowadzone poza szkołą, wykorzystujemy<br />
różne formy i sposoby przyswajania wiedzy<br />
i umiejętności, m.in. poprzez naukę w naturalnym środowisku<br />
i zwiększamy efektywność procesu dydaktycznego.<br />
Szeroka oferta zajęć pozalekcyjnych owocuje zaangażowaniem<br />
uczniów w różnego rodzaju przedsięwzięciach<br />
i pozwala odkrywać i rozwijać ich zdolności<br />
i umiejętności.<br />
Realizujemy wymagania określone w nowej podstawie<br />
programowej, dotyczące zarówno dydaktyki, wychowania,<br />
jak i rozwiązań organizacyjnych. Świadczą<br />
o tym następujące fakty:<br />
• uczymy w nowoczesny sposób;<br />
• tworzymy warunki do nauki przez zabawę;<br />
• sale i meble są przystosowane do potrzeb małych<br />
dzieci;<br />
• stwarzamy możliwość pozostawiania w szkole podręczników<br />
i przyborów szkolnych;<br />
• edukację przyrodniczą realizujemy w naturalnym<br />
środowisku, poza szkołą;<br />
• odkrywamy i rozwijamy uzdolnienia ucznia, stwarzając<br />
warunki do prezentowania jego osiągnięć.<br />
31
11<br />
Społeczna Szkoła Podstawowa nr 3<br />
Białostockiego Towarzystwa<br />
Oświatowego<br />
www.spolecznaszkola3.bialystok.pl<br />
Miejscowość: Białystok<br />
Powiat: Białystok<br />
Województwo: podlaskie<br />
Liczba uczniów: 133<br />
Liczba nauczycieli: 28<br />
Liczba oddziałów: 8<br />
Dyrektor: Bożena Niechoda<br />
Koordynator konkursu: Luiza Pawluczuk<br />
Koncepcja zmian<br />
Mając na uwadze wprowadzanie zmian wynikających<br />
z nowej podstawy programowej, zależało nam na tym,<br />
aby zapewnić dzieciom poczucie bezpieczeństwa i łagodniejsze<br />
przejście z przedszkola do szkoły. W związku<br />
z tym opracowaliśmy i wdrożyliśmy „Program adaptacyjny”,<br />
w ramach którego przeprowadziliśmy spotkania<br />
integracyjne dzieci i rodziców. Staraliśmy się<br />
stworzyć uczniom odpowiednie warunki do nauki i zabawy.<br />
Wyremontowaliśmy sale lekcyjne, zakupiliśmy<br />
pomoce dydaktyczne, nowe meble. Dzięki temu zapewniliśmy<br />
dzieciom możliwość pozostawienia w szkole<br />
podręczników i przyborów szkolnych.<br />
Działanie<br />
1. Zreorganizowaliśmy pracę świetlicy szkolnej i stworzyliśmy<br />
odrębny oddział dla dzieci 6- i 7-letnich. Świetlica<br />
pracuje od godz. 7.00 do 17.00. W tym czasie<br />
dzieci mogą uczestniczyć w „odrabiankach”, dzięki<br />
czemu pod okiem nauczycieli wyrównują braki, uczą<br />
się samodzielności i obowiązkowości. Tym samym nie<br />
odkładają pracy na późne godziny wieczorne.<br />
Dobro dziecka<br />
jest<br />
rzeczą najważniejszą!<br />
2. Zgodnie z wymogami nowej podstawy w klasie<br />
pierwszej mogą znaleźć się uczniowie 6- i 7-letni. Zdarzają<br />
się bardzo duże indywidualne różnice występujące<br />
między dziećmi. By je poznać, i tym samym móc efektywnie<br />
nauczać, przeprowadziliśmy wstępną diagnozę<br />
rozwoju pierwszoklasistów. Umożliwia ona podjęcie<br />
natychmiastowych działań zaradczych, gdy dostrzeżony<br />
zostanie jakiś problem. Diagnoza jest niezbędna do<br />
indywidualizacji pracy z uczniem, mającym trudności<br />
w nauce, jak i szczególnie uzdolnionym. W trakcie<br />
diagnozy badana była sprawność manualna, lateralizacja,<br />
analiza i synteza wzrokowa i słuchowa, znajomość<br />
liter, sposób czytania i tempo czytania, umiejętność<br />
mówienia, słuchania i liczenia, orientacja przestrzenna<br />
i rozumienie poleceń. Zebrano bardzo cenne informacje,<br />
dzięki którym można było zaplanować pracę, mając<br />
na uwadze dobro dzieci i rozwijanie ich umiejętności.<br />
3. Przeprowadziliśmy wśród uczniów klas pierwszych<br />
badania ortopedyczne, logopedyczne oraz badania<br />
w kierunku wykrycia ryzyka dysleksji.<br />
Społeczną Szkołę Podstawową nr 3 w Białymstoku<br />
powołało do życia Społeczne Towarzystwo Oświatowe<br />
w 1991 r. Ówcześni wychowawcy nawiązali współpracę<br />
z metodykami i wykładowcami Filii Uniwersytetu Warszawskiego<br />
w Białymstoku. Wykorzystali aktualną wiedzę<br />
pedagogiczną i zorganizowali naukę w systemie<br />
blokowym. Wprowadzili obowiązkowy od klasy zerowej<br />
język angielski. Z roku na rok działalność szkoły<br />
nabiera tempa i rozmachu, a rodzinna atmosfera i życzliwość<br />
pracowników szkoły sprawiają, że coraz więcej<br />
osób chce się w niej uczyć.<br />
4. Zgodnie z nową reformą programową zadbaliśmy<br />
o włączanie w proces edukacyjny gier i zabaw, które<br />
znacznie podnoszą atrakcyjność zajęć. Zdecydowany<br />
nacisk położyliśmy na zaktywizowanie metod nauczania.<br />
Zdając sobie sprawę z tego, że najskuteczniej uczymy<br />
przez działanie i doświadczanie, zapraszamy ciekawych<br />
gości (leśnicy, policjanci, weterynarze, itp.). Motywując<br />
dzieci do kreatywnego myślenia i tworzenia, organizujemy<br />
liczne konkursy i akcje.<br />
32
Każdy gracz ustawia swój pionek na linii startu, po czym<br />
zawodnicy kolejno odkrywają po jednej karcie i poruszają<br />
się o tyle pól (kart) do przodu, ile wynosi różnica<br />
pomiędzy wartością karty wylosowanej i tej, na której<br />
stał w danym momencie pionek gracza losującego. Wygrywa<br />
ta osoba, która jako pierwsza pokona dystans.<br />
7. Doskonałym rozwiązaniem problemów wychowawczych<br />
okazało się wprowadzenie „Zeszytu kontaktów”.<br />
To bardzo dobra forma współpracy nauczyciela z rodzicami.<br />
Zarówno jedna, jak i druga strona może zamieszczać<br />
w nim istotne informacje, np. uwagi o zachowaniu<br />
i postępach w nauce lub usprawiedliwienia nieobecności.<br />
5. Skutecznym edukacyjnie pomysłem okazało się<br />
wprowadzenie nauki języka angielskiego już w pierwszych<br />
klasach. Dzieci uczą się tego języka w wymiarze<br />
czterech godzin tygodniowo. Taka częstotliwość i intensywność<br />
pozwala w formie zabawy utrwalić zasób<br />
słownictwa i zwrotów, a częsty kontakt z obcym językiem<br />
powoduje, że dzieci nie mają barier, by się nim posługiwać.<br />
Ich motywacja jest zdumiewająca, dlatego też<br />
zaplanowaliśmy od przyszłego roku wprowadzenie<br />
nauki języka niemieckiego w pierwszych klasach.<br />
6. Bardzo efektywne okazało się wykorzystywanie gier<br />
matematycznych, które wyzwalają ciekawość poznawczą,<br />
wspomagają naukę w zakresie podstawowych<br />
zagadnień matematycznych oraz rozwijają logiczne<br />
myślenie. Wykorzystujemy karty matematyczne, fasolki,<br />
patyczki, kostki do gry, domino. Szczególnym zainteresowaniem<br />
cieszy się gra „Wyścig” z użyciem kart<br />
matematycznych.<br />
W grze wykorzystuje się karty od A do 10 w czterech kolorach<br />
(As to 1). Każdy z zawodników ma pionek swojego<br />
koloru. Z 16 odkrytych kart układa się pętlę, która będzie<br />
trasą wyścigu. Pozostałe karty są tasowane i układane.<br />
8. Szeroka oferta zajęć dodatkowych (Koło Taneczne,<br />
Koło Przyrodnicze, Koło Matematyczne, Koło Teatralne,<br />
Koło Plastyczne „Pędzelek”, Koło Flażoletowe) spotkała<br />
się bardzo dużym zainteresowaniem uczniów i akceptacją<br />
rodziców.<br />
Rezultaty<br />
Wdrożenie „Programu adaptacyjnego”<br />
pomogło dzieciom<br />
pokonać lęk związany z wejściem<br />
w nowe środowisko, jakim<br />
jest szkoła. Dzięki temu,<br />
że wcześniej poznały kolegów,<br />
koleżanki, wychowawcę uległ<br />
skróceniu okres adaptacyjny<br />
i wzrosło poczucie ich bezpieczeństwa.<br />
Podejmowane działania wspomagają<br />
rozwój dzieci wybitnie<br />
zdolnych i tych ze specyficznymi<br />
trudnościami w nauce.<br />
Wczesna diagnoza pozwala<br />
podjąć działania wyrównujące<br />
szanse edukacyjne uczniów. Praca nauczycieli z dziećmi<br />
mającym problemy dydaktyczno-wychowawcze wspomaga<br />
ich rozwój i przeciwdziała niepowodzeniom<br />
szkolnym. Uczniowie rozwijając swoje zdolności artystyczne,<br />
literackie, matematyczne, biorą udział w konkursach<br />
szkolnych i międzyszkolnych, co wpływa na<br />
wzmocnienie wiary we własne siły, a sukcesy ucznia<br />
są jednocześnie sukcesem szkoły. Na zajęciach dodatkowych<br />
dzieci pogłębiają swoje zainteresowania.<br />
Poprzez udział w akcjach charytatywnych uwrażliwiamy<br />
je na potrzeby innych. Realizacja projektów i programów<br />
edukacyjnych przyczynia się do rozwijania postaw<br />
prospołecznych oraz pozytywnych relacji opartych na<br />
szacunku i tolerancji. Wyjazdy do galerii, kina, teatru<br />
uczą odpowiedniego zachowania w miejscach publicznych,<br />
rozwijają wyobraźnię i inspirują do tworzenia.<br />
Szkoła przygotowuje uczniów do pełnego udziału<br />
w życiu kulturalnym i społecznym.<br />
33
12<br />
Szkoła Podstawowa w Zbylutowie<br />
www.szkola-zbylutow.pl<br />
Miejscowość: Zbylutów<br />
Powiat: lwówecki<br />
Województwo: dolnośląskie<br />
Liczba uczniów: 163<br />
Liczba nauczycieli: 18<br />
Liczba oddziałów: 13<br />
Dyrektor: Marta Kobza<br />
Koordynator konkursu: Ewelina Grybuś<br />
Każdy musi umieć<br />
swój pług do jakiejś<br />
zaprząc<br />
gwiazdy.<br />
M. Grzegorzewska<br />
Nasza szkoła jest najstarszą w gminie – powstała<br />
w 1947 roku. Dzieci dojeżdżają do szkoły z terenów po<br />
byłych, państwowych gospodarstwach rolnych. Około<br />
30% uczniów pochodzi z rodzin niepełnych i patologicznych;<br />
przyczyną trudnej sytuacji są zaniedbania<br />
środowiskowe, wielodzietność, alkoholizm i bezrobocie.<br />
Brak dostępu do placówek kulturalnych, problemy finansowe<br />
rodziców oraz mała wydolność finansowa<br />
szkoły, to podstawowe przeszkody uniemożliwiające<br />
dzieciom rozwój zainteresowań i uzdolnień.<br />
Koncepcja zmian<br />
Opracowany przez nas program „Dni aktywności” pozwala<br />
na poszerzenie propozycji programowej, podnosi<br />
jakość i efektywność działań edukacyjnych i wzmacnia<br />
w lokalnym środowisku szkołę jako instytucję kulturotwórczą.<br />
Działania<br />
Program przeznaczony jest dla wszystkich uczniów<br />
klas I–VI Szkoły Podstawowej w Zbylutowie i filii we<br />
Włodzicach. Powołane zostały sekcje tematyczne, których<br />
zadaniem jest rozwijanie zainteresowań wszystkich<br />
uczniów w różnych dziedzinach. Każdy ostatni piątek<br />
miesiąca jest „Dniem aktywności”, podczas którego,<br />
zamiast typowych zajęć lekcyjnych, realizowane są<br />
projekty edukacyjne (zajęcia twórcze, doświadczenia,<br />
eksperymenty, publikacje, wycieczki, plenery, prezentacje,<br />
warsztaty) w ramach poszczególnych sekcji.<br />
Sekcje są zróżnicowane wiekowo – do każdej z nich<br />
uczęszczają uczniowie z klas I–VI.<br />
„Dni aktywności” to propozycja interdyscyplinarnych<br />
zajęć edukacyjnych opartych na realizacji projektów,<br />
które zostały wyłonione na podstawie przeprowadzonej<br />
diagnozy zainteresowań i uzdolnień indywidualnych<br />
uczniów.<br />
Uczniowie mogą angażować się w pracę różnych grup<br />
zadaniowych:<br />
• Zespół twórczy – „Idol wszechsekcji kontra idol<br />
wszechczasów”.<br />
Cel ogólny: poszukiwanie autorytetów poprzez poznanie<br />
wartości.<br />
Cel wychowawczy: wprowadzenie świadomego dążenia<br />
do realizowania wartości.<br />
• Zespół redakcyjny – „Koń jaki jest – każdy widzi”.<br />
Cel ogólny: dostrzeganie roli zwierząt w życiu ludzi.<br />
Działanie na rzecz humanitarnego traktowania zwierząt<br />
i przeciwdziałanie wszelkim formom stosowania<br />
wobec nich okrucieństwa.<br />
Cel wychowawczy: poznanie wartości perfekcjonistycznych<br />
– kreatywność, ambicja, prawda, stabilizacja,<br />
optymizm, humor, szczęście.<br />
• Zespół sportowy – „Ruch drzwiami do uczenia się”.<br />
Cel ogólny: wspomaganie rozwoju fizycznego i psychofizycznego<br />
uczniów oraz ich warunków prozdrowotnych.<br />
Uświadomienie roli ruchu w procesie uczenia się.<br />
Cel wychowawczy: poznanie wartości zachowawczych,<br />
hedonistycznych – zdrowie, życie, radość życia,<br />
ryzyko, rywalizacja, odwaga, samodyscyplina.<br />
• Zespół naukowy – „Drzewo symbol życia, siły<br />
i trwania”.<br />
Cel ogólny: doskonalenie umiejętności uczestniczenia<br />
w planowaniu i realizacji zajęć edukacji ekologicznej.<br />
Moje środowisko bazą do przeżywania i poznawania<br />
przyrody.<br />
34
Cel wychowawczy: poznanie wartości intelektualnych<br />
– ciekawość, mądrość, prawda, ochrona środowiska,<br />
praca.<br />
• Zespół wolontariuszy – „Niepełnosprawni wśród<br />
nas”.<br />
Cel ogólny: kształtowanie przyjaznych, wolnych od<br />
uprzedzeń postaw względem ludzi niepełnosprawnych.<br />
Stworzenie wizerunku osób niepełnosprawnych<br />
jako pełnowartościowych członków społeczeństwa.<br />
Cel wychowawczy: poznanie wartości emocjonalnych<br />
– empatia, miłość, dobroć, lojalność, wiara, wybaczanie,<br />
wdzięczność, szlachetność, cierpliwość, dobroczynność.<br />
• Zespół regionalny – „Śladami naszych przodków”.<br />
Cel ogólny: wprowadzenie w świat kultury naszych<br />
przodków, wzmocnienie poczucia tożsamości kulturowej,<br />
historycznej, narodowej i etnicznej ucznia.<br />
Cel wychowawczy: poznanie wartości interpersonalnych,<br />
prestiżowych – rodzina, status społeczny, autorytet,<br />
bezpieczeństwo, przyjaźń, solidarność, odpowiedzialność.<br />
Rezultaty<br />
Realizacja projektu pozwoliła na rozwinięcie ważnej<br />
w procesie dydaktycznym oraz wychowawczym umiejętności<br />
współdziałania i współpracy w zróżnicowanych<br />
pod względem wieku grupach. Równie ważnym efektem<br />
są twórcze i kreatywne zachowania uczniów – podejmowanie<br />
aktywności w odmiennej niż dotychczas<br />
formie. Praca poza kanonem lekcji spowodowała zdecydowany<br />
wzrost zaangażowania oraz nabycie umiejętności<br />
świadomego uczenia się poprzez aktywne<br />
działania i twórcze myślenie. Uczniowie dzięki zdobytej<br />
umiejętności współpracy, biorąc udział w różnorodnych<br />
formach treningów interpersonalnych, potrafią skutecznie<br />
porozumiewać się w różnych sytuacjach, poznają techniki<br />
negocjacji, które pozwalają im doskonalić umiejętność<br />
rozwiązywania sytuacji problemowych i konfliktów<br />
w grupie. Dużym sukcesem jest również ogromne<br />
zaangażowanie całej kadry i pracowników szkoły we<br />
wszystkie działania związane z realizacją innowacji.<br />
Umiejętności są ewaluowane w testach przedmiotowych<br />
sprawdzających wiedzę i umiejętności ucznia; uczestnictwo<br />
w zajęciach jest odnotowywane w dziennikach<br />
zajęć specjalistycznych, wg własnego wzoru i potwierdzane<br />
w indywidualnych „Paszportach aktywności”.<br />
Dokonywana jest samoocena ucznia za cały dzień aktywności<br />
na zajęciach w obszarze wychowania i dydaktyki,<br />
po zakończeniu semestru uczniowie są wyróżniani<br />
„Certyfikatami aktywności”.<br />
Oczekujemy, iż uczniowie nabędą lub wzbogacą swoje<br />
wiadomości i umiejętności w następujących obszarach:<br />
radzenie sobie z rozwiązywaniem problemów, rozpoznawanie<br />
swojego stylu uczenia się, dobieranie i korzystanie<br />
z technik uczenia się, komunikowanie i interpretowanie<br />
swoich potrzeb i oczekiwań, opracowywanie<br />
i prezentowanie zrealizowanego zadania, korzystanie<br />
z różnych źródeł wiedzy, dokonywanie selekcji zebranego<br />
materiału, korzystanie z podstawowych technik<br />
prowadzenia rozmowy i rozwiązywania konfliktów grupowych,<br />
orientowanie się we współczesnych nośnikach<br />
informacji i umiejętność korzystania z technologii informacyjnej.<br />
W wyniku naszych działań każdy uczeń biorący<br />
udział w projekcie:<br />
• otrzymuje pomoc oraz wsparcie w rozwijaniu zainteresowań<br />
i stymulacji swoich możliwości;<br />
• znajduje swoje miejsce w proponowanych formach<br />
aktywności, w których ocenia swoje oczekiwania<br />
i potrzeby;<br />
• wybiera: czego i jak się uczyć, co uznać za najważniejsze;<br />
• uczy się mówić o swoich uczuciach związanych<br />
z edukacją i własnym rozwojem;<br />
• zdobywa umiejętność efektywnego posługiwania się<br />
technologią informacyjną;<br />
• skutecznie porozumiewa się w różnych sytuacjach,<br />
prezentuje własny punkt widzenia;<br />
• uczy się funkcjonować w różnorodnych grupach zainteresowań<br />
i grupach wiekowych;<br />
• zdobywa umiejętność prezentacji i doprowadzania<br />
zadań do końca.<br />
35
13<br />
Szkoła Podstawowa nr 5<br />
www.sp5wolsztyn.w8w.pl<br />
Miejscowość: Wolsztyn<br />
Powiat: wolsztyński<br />
Województwo: wielkopolskie<br />
Liczba uczniów: 226<br />
Liczba nauczycieli: 21<br />
Liczba oddziałów: 12<br />
Dyrektor: Anna Prosicka<br />
Koordynator konkursu: Beata Kuskiewicz<br />
Koncepcja zmian<br />
Na potrzeby dzieci z klas zerowych konieczne było:<br />
• przygotowanie świetlicy wyposażonej w nowe meble<br />
i zabawki;<br />
• powiększenie świetlicy dla klas I–III;<br />
• adaptacja pomieszczenia na gabinet terapii;<br />
• modernizacja istniejącego placu zabaw;<br />
• wzbogacenie „Centrum multimedialnego” o kolejne<br />
komputery.<br />
Nauczyciele zaplanowali udział w konferencjach metodycznych<br />
dotyczących nowej podstawy programowej.<br />
W ramach rozwiązań metodyczno-dydaktycznych zaproponowaliśmy<br />
wprowadzenie w oddziałach przedszkolnych<br />
nauki języka angielskiego, a w klasach<br />
pierwszych drugiego języka obcego. Chcielibyśmy<br />
kontynuować działania proekologiczne i czynnościową<br />
naukę treści matematycznych przy zastosowaniu<br />
techniki orgiami. Zaplanowaliśmy także wprowadzenie<br />
nauki gry na flecie i kółko warcabowe.<br />
Rozwiązania opiekuńczo-wychowawcze zakładały wzbogacenie<br />
oferty zajęć w świetlicy szkolnej poprzez zajęcia<br />
fakultatywne prowadzone przez różnych nauczycieli.<br />
Działania<br />
1. W tym roku szkolnym utworzyliśmy w naszej szkole<br />
trzy oddziały przedszkolne. Większość rodziców zadeklarowała<br />
całodzienny pobyt dzieci 6-letnich w placówce.<br />
Aby zapewnić im poczucie bezpieczeństwa,<br />
utworzyliśmy dla nich odrębną świetlicę, w której<br />
dziećmi opiekuje się zawsze ten sam nauczyciel.<br />
My jesteśmy szkołą małą, lecz naprawdę<br />
doskonałą. Każdy<br />
z nas<br />
jest z przyrodą za<br />
to mały<br />
pan<br />
brat.<br />
chwat,<br />
2. Zaadaptowaliśmy pomieszczenie, by ze względów<br />
organizacyjnych przenieść tam gabinet terapii, w którym<br />
odbywają się zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, wyrównawcze<br />
i rewalidacyjne.<br />
3. Zmodernizowaliśmy istniejący drewniany plac zabaw.<br />
4. Zaplanowaliśmy kupno kolejnych komputerów do<br />
„Centrum multimedialnego”, znajdującego się w bibliotece<br />
szkolnej, aby poprawić jakość realizowanych<br />
zajęć komputerowych w klasach pierwszych.<br />
Szkoła Podstawowa nr 5 w Wolsztynie jest placówką<br />
z klasami O – III. Nasze atuty to: wspieranie rozwoju<br />
dziecka (zajęcia logopedyczne, wyrównawcze, rewalidacyjne,<br />
korekcyjno-kompensacyjne, terapia metodą<br />
EEG BFB, gimnastyka korekcyjna, kółka zainteresowań)<br />
oraz ustawicznie doskonaląca się kadra. Do tradycji<br />
szkoły należą: Międzyszkolne Warsztaty Ekologiczno-<br />
Artystyczne, obchody Święta Ziemi, festyn „Święto Rodziny”,<br />
turniej „Z Pyrkiem bezpieczniej”, Międzyszkolne<br />
Zawody Sportowe, Dzień Sportu, gazetka szkolna<br />
„Kurier 5”, pasowanie na ucznia i czytelnika.<br />
5. Wszyscy uczniowie klas pierwszych rozpoczęli naukę<br />
języka francuskiego, jako drugiego języka obcego.<br />
6. Wprowadziliśmy działania proekologiczne w codzienność<br />
szkolną. W klasach stoją pojemniki na makulaturę,<br />
a na korytarzach szkolnych – na opakowania<br />
po mleku, które dzieci otrzymują w ramach akcji<br />
„Szklanka mleka”.<br />
7. Prowadzimy czynnościową naukę treści geometrycznych<br />
poprzez zabawę technikami origami. Taka<br />
36
• Realizując treści przyrodnicze, podejmujemy działania<br />
proekologiczne, dzięki którym w Narodowym Konkursie<br />
Ekologicznym, prowadzonym pod patronatem<br />
prezydenta RP „Przyjaźń Środowisku”, znaleźliśmy<br />
się w gronie laureatów. Działania proekologiczne realizujemy<br />
również w grupach dzieci 6-letnich. Praca<br />
ta ma budzić wśród uczniów ciekawość świata. Wykorzystujemy<br />
i tworzymy okazje do poznawania rzeczywistości<br />
przyrodniczej poprzez obserwowanie,<br />
eksperymentowanie i odkrywanie. Zgodnie z podstawą<br />
programową kształtujemy w dziecku rozumienie konieczności<br />
dbania o przyrodę.<br />
• Wykorzystując techniki origami rozwinęliśmy wrażliwość<br />
plastyczną, sprawność manualną, wyobraźnię<br />
i twórcze myślenia u uczniów. Stosowanie tej techniki<br />
ułatwia opanowanie wiadomości o figurach geometrycznych.<br />
Treści plastyczne skorelowane z matematycznymi<br />
pozwalają w łatwy i efektywny sposób<br />
zgłębić treści programowe.<br />
aktywność wspiera rozwój procesów poznawczych,<br />
usprawnia koordynację wzrokowo – ruchową, ma<br />
wpływ na tzw. myślenie konstrukcyjne. Stosując technikę<br />
plastyczną origami, uczniowie aktywizują dwie półkule<br />
mózgowe poprzez pracę obu rąk i operują pojęciami<br />
matematycznymi, utrwalając wiadomości dotyczące<br />
podstawowych figur geometrycznych i osi symetrii.<br />
8. W celu kształcenia kompetencji w zakresie odbioru<br />
muzyki we wszystkich klasach wprowadziliśmy podstawy<br />
nauki gry na flecie prostym.<br />
9. Zaplanowaliśmy organizację kółka warcabowego.<br />
10. W świetlicy szkolnej nauczyciele prowadzą dodatkowe<br />
zajęcia (językowe, sportowe, plastyczne, techniki<br />
origami, warcaby, tkactwo, flet).<br />
Rezultaty<br />
• Poprzez wprowadzenie zajęć fakultatywnych w świetlicy<br />
udało się w większym zakresie realizować założenia<br />
podstawy programowej. Zajęcia są urozmaicone<br />
i różnorodne, dzięki czemu dzieci chętnie biorą<br />
w nich czynny udział. Wiele działań łączy w sobie<br />
treści różnych obszarów edukacji. W procesie kształcenia<br />
ogólnego świetlica formuje u swych wychowanków<br />
postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi<br />
indywidualnemu i społecznemu. Poza realizacją zajęć<br />
z zakresu edukacji (polonistycznej, języka obcego<br />
nowożytnego, muzycznej, plastycznej, społecznej,<br />
przyrodniczej, matematycznej, komputerowej, praktyczno-technicznej,<br />
wychowania fizycznego i edukacji<br />
zdrowotnej oraz etyki), uczniowie mają czas na zabawę,<br />
odpoczynek i kontakty z rówieśnikami. Mając<br />
na uwadze szeroko pojęte dobro dziecka, nauczyciel<br />
w świetlicy realizuje założenie podstawy programowej<br />
wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego,<br />
zapewniając dzieciom możliwość wspólnej zabawy<br />
i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych<br />
do ich potrzeb rozwojowych.<br />
37
14<br />
Szkoła Podstawowa nr 18<br />
im. Jana Matejki<br />
www.sp18koszalin.pl<br />
Miejscowość: Koszalin<br />
Powiat: Koszalin<br />
Województwo: zachodniopomorskie<br />
Liczba uczniów:721<br />
Liczba nauczycieli: 63<br />
Liczba oddziałów: 31<br />
Dyrektor: Bożena Węglewicz / Karina Gajda<br />
Koordynator konkursu: Małgorzata Sandułow<br />
Koncepcja zmian<br />
Priorytetowym zadaniem stało się dla nas stworzenie<br />
odpowiednich warunków do nauki i zabawy dla pierwszoklasistów<br />
(w tym dzieci sześcioletnich). Chcieliśmy<br />
w sposób szczególny zadbać o najmłodszych uczniów,<br />
którzy najpierw powinni się dobrze zaadaptować w nowym<br />
miejscu, aby mogli bez problemów sprostać nowym<br />
wymaganiom. Zaplanowaliśmy więc następujące<br />
zadania:<br />
• przygotowanie dodatkowego pomieszczenia z miejscem<br />
do zabaw dla sześciolatków;<br />
• wyposażenie sali edukacji wczesnoszkolnej w zestawy<br />
komputerowe z dostępem do Internetu;<br />
• powierzenie prowadzenia zajęć komputerowych nauczycielowi<br />
edukacji wczesnoszkolnej o odpowiednich<br />
kwalifikacjach,<br />
• organizowanie zajęć interdyscyplinarnych z użyciem<br />
komputerów;<br />
• opracowanie innowacyjnych programów autorskich.<br />
Działania<br />
1. Wyposażyliśmy salę edukacji wczesnoszkolnej w zestawy<br />
komputerowe z dostępem do Internetu, tworząc<br />
pracownię multimedialną. Obok stolików uczniowskich<br />
postawiliśmy dziesięć stanowisk komputerowych.<br />
Uczymy<br />
się nie dla szkoły,<br />
lecz dla<br />
życia.<br />
Seneka Młodszy<br />
Szkoła funkcjonuje od 1 września 1986 r. Posiadamy<br />
bogato wyposażoną bibliotekę i multimedialną czytelnię,<br />
świetlicę, sale gimnastyczne, salę do tenisa stołowego,<br />
stołówkę oraz sklepik szkolny. Z naszym patronem,<br />
Janem Matejką, łączy się coroczny konkurs plastyczny<br />
oraz nagroda dla najlepszego absolwenta za wybitne<br />
osiągnięcia w nauce – statuetka „Janek”. Do tradycji<br />
należy też rywalizacja o Puchar Dyrektora Szkoły, uroczyste<br />
pasowanie na ucznia i czytelnika oraz organizacja<br />
„Festynu Rodzinnego”. Naszą naczelną zasadą jest<br />
dobro każdego dziecka.<br />
2. Podjęliśmy różne inicjatywy związane z adaptacją<br />
pierwszoklasistów.<br />
• Przed rozpoczęciem roku szkolnego zorganizowaliśmy<br />
pierwsze spotkanie dzieci z nowymi nauczycielami<br />
i kolegami. Przez pierwszy miesiąc pobytu w szkole<br />
wychowawcy odbierali dzieci z szatni i zaprowadzali<br />
je do sal lekcyjnych, odprowadzali do stołówki na<br />
obiad, a po zajęciach do świetlicy. Dzieci zapamiętywały<br />
w ten sposób rozmieszczenie sal, uczyły się<br />
też bezpiecznego poruszania po szkole. Pierwszoklasiści<br />
uczestniczyli także pod opieką policji w praktycznych<br />
zajęciach przechodzenia przez jezdnię.<br />
• W celu odciążenia tornistrów ustawiliśmy w sali<br />
szafki, w których uczniowie mogą pozostawiać przybory<br />
szkolne oraz podręczniki.<br />
• Dla dzieci sześcioletnich przygotowaliśmy specjalną<br />
salę do nauki i zabawy. Pierwszoklasiści mają także<br />
możliwość korzystania ze świetnie wyposażonej świetlicy,<br />
w której obok zajęć opiekuńczo-wychowawczych<br />
prowadzimy koła zainteresowań: komputerowe,<br />
„sprawnych rąk”, teatralne, wokalne.<br />
• Jednym z pomysłów na pomoc dzieciom w identyfikowaniu<br />
się z klasą przy jednoczesnym poczuciu<br />
swojej odrębności i podmiotowości było przygotowanie<br />
listy uczniów w formie prezentacji w programie<br />
Power Point. Poszczególne slajdy są wizytówkami<br />
dzieci, wyrażającymi ich zainteresowania oraz upodobania.<br />
W przyszłości każda wizytówka będzie wzbo-<br />
38
gacana o dodatkowe informacje, m.in. o osiągnięciach<br />
ucznia.<br />
• Wszyscy pierwszoklasiści objęci zostali diagnozą<br />
wstępną w celu dostosowania odpowiednich zajęć<br />
wyrównawczych lub rozwijających uzdolnienia.<br />
3. Kształtując pozytywny stosunek do nauki, postawiliśmy<br />
na uatrakcyjnienie tradycyjnych form przekazu<br />
wiedzy. Wprowadziliśmy zajęcia interdyscyplinarne,<br />
które łączą język angielski, pracę z wykorzystaniem<br />
komputera oraz edukację wczesnoszkolną. Przygotowaliśmy<br />
na przykład tematyczną prezentację multimedialną<br />
na temat Hallowen ze słownictwem w języku<br />
angielskim i polskim. Dzieci, korzystając z programu<br />
graficznego Tux Paint, mogły tworzyć okolicznościowe<br />
obrazki do tekstu.<br />
4. Nauczyciele klas pierwszych napisali programy autorskie<br />
z myślą o swoich podopiecznych. Wzbogacili<br />
w ten sposób ofertę edukacyjną szkoły o następujące<br />
propozycje:<br />
• „Fascynujący świat nauki, wyobraźni i komputerów”<br />
– pomysł na cykl zajęć badawczych, które pomogą<br />
uczniom zrozumieć podstawowe zjawiska przyrodnicze,<br />
fizyczne i chemiczne występujące w ich codziennym<br />
życiu oraz pokażą, że komputer może<br />
być narzędziem służącym nauce i pożytecznej zabawie.<br />
• „Formy teatralne w nauce i społecznym rozwoju<br />
uczniów” – projekt nastawiony na stworzenie uczniom<br />
możliwości kształcenia wyobraźni i poczucia własnej<br />
wartości dzięki zabawie w teatr. Ćwiczenia językowe,<br />
recytacja, drama, inscenizacje inspirowane literaturą<br />
dziecięcą są wprowadzane jako elementy lekcji,<br />
a także realizowane na zajęciach pozalekcyjnych.<br />
• „Prezentacje publiczne naszą wizytówką i przewodnikiem<br />
po życiu” to program, który ma na celu<br />
przełamywanie nieśmiałości dzieci, kształcenie umiejętności<br />
autoprezentacji.<br />
• Pogram „Mały przedsiębiorca” zakłada wprowadzenie<br />
elementów edukacji ekonomicznej, a także<br />
rozwijanie umiejętności planowania, organizowania<br />
wolnego czasu, doskonalenia umiejętności matematycznych<br />
w zakresie obliczeń pieniężnych.<br />
• Ideą projektu „Chcę być menadżerem wiedzy” jest<br />
zapoznanie uczniów z procesem zdobywania wiedzy<br />
poprzez docieranie do jej obiektywnych i rzetelnych<br />
źródeł oraz kształcenie umiejętności selekcjonowania<br />
informacji i ich praktycznego wykorzystania.<br />
5. Dla rodziców pierwszoklasistów przygotowaliśmy<br />
warsztaty na temat bezpieczeństwa dzieci w Internecie.<br />
Zapoznaliśmy ich z programem społecznym „Dziecko<br />
w Sieci”. Zaproponowaliśmy praktyczne rozwiązania<br />
związane z bezpiecznym korzystaniem przez dziecko<br />
z Internetu.<br />
Rezultaty<br />
Działania podjęte w naszej szkole mogą być zrealizowane<br />
w każdej placówce. Punktem wyjścia są innowacyjni<br />
nauczyciele, którzy wciąż doskonalą swój<br />
warsztat pracy i są otwarci na nowości.<br />
Realizowane w klasach pierwszych programy autorskie<br />
wzbogacają proces dydaktyczno-wychowawczy o elementy<br />
bliskie wychowawcom i uczniom. Nauczyciele<br />
zaszczepiają w dzieciach ciekawość świata, umożliwiają<br />
rozwój zainteresowań z zakresu informatyki, eksperymentów<br />
naukowych, teatru, przedsiębiorczości, stwarzają<br />
sytuacje dydaktyczne sprzyjające nauce samodzielnego<br />
myślenia i prezentowania wiedzy.<br />
Cieszą nas małe i duże sukcesy naszych podopiecznych.<br />
Wszyscy pierwszoklasiści potrafią już uruchomić<br />
komputer, posługiwać się myszką, otworzyć aplikacje<br />
zawarte na płycie CD lub program z pulpitu komputera.<br />
Z powodzeniem biorą udział w konkursach plastycznych,<br />
odważnie prezentują się przed publicznością. Nasi<br />
najmłodsi wychowankowie czują się w szkole bezpiecznie<br />
i chętnie do niej przychodzą, znając obowiązujące<br />
zasady. Z zaangażowaniem pracujemy na dobrą<br />
opinię o szkole w środowisku lokalnym, a zwłaszcza<br />
zaufanie rodziców naszych uczniów.<br />
39
ŚWIAT NOWYCH TECHNOLOGII<br />
XXI wiek to świat globalnej sieci, błyskawicznie przekazywanych<br />
informacji, szybkiego komunikowania się i zaawansowanych technologicznie<br />
urządzeń. Uczeń rozpoczyna w gimnazjum trzeci etap kształcenia<br />
ogólnego, który zakończy w szkole ponadgimnazjalnej zewnętrznym egzaminem<br />
zawodowym lub maturą. Mimo dwóch typów szkół kształcenie<br />
jest zaplanowane w podstawie programowej w sposób integralny, zgodny<br />
z rozwojem intelektualnym młodych ludzi. Podejmowanie decyzji i odpowiedzialność<br />
uczniów za własną naukę jest wyrazem akceptacji ich<br />
dojrzałości do kształtowania kierunków swojej edukacji. Zadaniem<br />
szkoły na tym etapie kształcenia jest nie tylko przekazywanie wiedzy, ale<br />
również dbałość o rozwój wielu ponadprzedmiotowych kompetencji,<br />
które uczniowie rozwijają poprzez prowadzone projekty, badania, samodzielne<br />
i grupowe rozwiązywanie problemów. Świat nowych technologii<br />
ma im pomóc w poznawaniu języków obcych, rozwiązywaniu naukowych<br />
problemów, ma także przyspieszyć, uatrakcyjnić i zintensyfikować proces<br />
nauczania i wychowania.
15<br />
Zespół Szkół Szkoła Podstawowa<br />
i Gimnazjum im. Królowej Jadwigi<br />
www.zsjerzykowo.internetdsl.pl<br />
Miejscowość: Jerzykowo<br />
Powiat: poznański<br />
Województwo: wielkopolskie<br />
Liczba uczniów: 182<br />
Liczba nauczycieli: 21<br />
Liczba oddziałów: 6<br />
Dyrektor: Alina Mańka<br />
Koordynator konkursu: Hanna Kostecka<br />
Sumienna praca<br />
zawsze popłaca.<br />
Szkoła powstała w 1905 r. Po upływie prawie 100 lat<br />
przeniesiono ją do nowego budynku przy ulicy Spokojnej.<br />
Od 2002 r. istnieje jako zespół szkół, do którego<br />
uczęszczają dzieci oddziału przedszkolnego, uczniowie<br />
szkoły podstawowej i gimnazjum. W bibliotece szkolnej<br />
funkcjonuje Multimedialne Centrum Informacji. Jesteśmy<br />
otwarci na innowacje i kreatywne pomysły. Rozwijamy<br />
kompetencje kluczowe naszych uczniów poprzez realizacje<br />
projektów: „Twórczy uczeń”, „Europejski Certyfikat<br />
Umiejętności Komputerowych”, „Fascynujący<br />
świat nauki i biznesu”, „Matematyczne wariacje”,<br />
„Szkoła promująca zdrowie”, „Mam talent”, „Moja przyszłość,<br />
czyli kim będę”, „Stereotypy narodowe”, „Wasser”,<br />
„Wszyscy przyjaciółmi”.<br />
Koncepcja zmian<br />
Działania związane z reformą programową objęły szkolenia<br />
kadry pedagogicznej oraz szczegółowe i merytoryczne<br />
poinformowanie rodziców naszych uczniów o planowanych<br />
zmianach w systemie edukacji. Kolejnym krokiem było<br />
opracowanie i upublicznienie na stronie WWW procedur<br />
wyboru podręcznika do nauczania zgodnego z nowymi<br />
podstawami i zasad opracowania programu nauczania<br />
w klasach pierwszych gimnazjum. W celu monitoringu<br />
realizacji podstaw programowych zaplanowaliśmy wprowadzenie<br />
dziennika elektronicznego. Chcieliśmy także<br />
zmienić sposób nauki języków obcych (nauka języków<br />
nowożytnych w grupach uwzględniających wcześniejsze<br />
umiejętności i wiedzę z przedmiotu) i zgodnie z założeniami<br />
reformy zmodyfikować sposób realizacji zajęć wychowania<br />
fizycznego, uwzględniając możliwości i zainteresowania<br />
uczniów. Zależało nam również na upowszechnieniu internetowych<br />
platform edukacyjnych w innowacyjnym nauczaniu,<br />
a ta koncepcja wiązała się z koniecznością rozbudowy<br />
sieci internetowej w szkole i pozyskaniu pomocy<br />
naukowych i sprzętu multimedialnego (w tym tablic interaktywnych<br />
i laptopów).<br />
Zadania te traktujemy jako priorytetowe, ponieważ:<br />
1. Stawiamy na jakość pracy szkoły.<br />
2. Uważamy, że nowoczesne metody nauczania mają<br />
wpływ na efekty uczenia się.<br />
3. We współczesnej szkole nauczyciel musi być kreatywny<br />
i twórczy.<br />
4. Nowoczesna baza sprzyja rozwojowi szkoły.<br />
Działania<br />
1. Wdrożyliśmy innowację metodyczną polegającą na<br />
stosowaniu nowatorskich metod nauczania – uczenia<br />
się. Koncepcja ta zakłada upowszechnianie projektu<br />
„Z e-learningiem za pan brat” poprzez:<br />
• prowadzenie lekcji multimedialnych;<br />
• wykorzystanie tablicy interaktywnej;<br />
• zdobywanie wiedzy drogą e-learningową (w szkole<br />
znajduje się „Centrum Kształcenia na Odległość na<br />
Wsiach”),<br />
• prowadzenie lekcji z wykorzystaniem platform edukacyjnych:<br />
Fronter, nauczyciel. pl w ramach projektu<br />
„E-szkoła Wielkopolska”, od stycznia platforma edukacyjna<br />
w ramach projektu „200 z 200” udostępniona<br />
przez firmę Librus;<br />
• korzystanie z technologii informacyjnej i komunikacyjnej<br />
na wszystkich przedmiotach nauczanych w gimnazjum;<br />
• prowadzenie zajęć muzyki z wykorzystaniem profesjonalnego<br />
sprzętu nagłaśniającego;<br />
• prowadzenie zajęć z biologii, geografii i zajęć pozalekcyjnych<br />
przyrodniczych w terenie;<br />
• prowadzenie lekcji z wykorzystaniem filmów w sali<br />
projekcyjnej (możliwość oglądania filmów na dużym<br />
ekranie).<br />
42
7. Zmodyfikowaliśmy bazę szkolną i wyposażenie<br />
szkoły, zapewniając:<br />
• Internet w całej szkole;<br />
• komputer w każdej klasie;<br />
• profesjonalny system nagłaśniający w auli;<br />
• salę projekcyjną w auli;<br />
• netbook dla nauczyciela i ucznia.<br />
2. Realizujemy podstawę programową metodą projektu<br />
– eksperyment pedagogiczny szkoły. Zespół nauczycieli<br />
opracował projekt, w którym bierze udział cała społeczność<br />
uczniowska.<br />
3. W ramach zajęć wychowania fizycznego zaproponowaliśmy<br />
uczniom następujące formy aktywności fizycznej:<br />
siatkówka, koszykówka, piłka nożna, aerobik,<br />
turystyka rowerowa, rekreacja zdrowotna (Nordic Walking).<br />
W nowym roku planujemy realizację zajęć również<br />
w klubach sportowych w dyscyplinach: kajakarstwo,<br />
rugby, judo.<br />
4. Realizujemy zajęcia artystyczne w formie zajęć pozalekcyjnych.<br />
5. Wprowadziliśmy dziennik elektroniczny w celu rzetelniejszej<br />
kontroli realizacji podstawy programowej<br />
oraz innowacyjnej formy informowania rodziców o postępach<br />
ucznia w nauce.<br />
6. Nauczamy języków obcych z podziałem na grupy<br />
językowe wyłonione na podstawie oceny na koniec<br />
roku szkolnego.<br />
8. Przygotowaliśmy bogatą ofertę zajęć pozaszkolnych<br />
dla uczniów szczególnie uzdolnionych zgodną z ich<br />
życzeniami, m.in. obejmuje ona:<br />
• zajęcia ukierunkowane są na łączenie teorii z <strong>praktyk</strong>ą;<br />
• udział w konkursach (przedmiotowych i innych);<br />
• nauczanie wielopoziomowe ze względu na możliwości<br />
uczniów;<br />
• udział w projektach, które stawiają na kreatywność<br />
i twórcze myślenie, np. projekt „Mam talent”;<br />
• zdobywanie przez uczniów Europejskiej Karty Umiejętności<br />
Komputerowych.<br />
9. Wdrożyliśmy innowację programową zwiększającą<br />
efektywność kształcenia kompetencji humanistycznych<br />
poprzez program autorski „Droga do dziennikarstwa”.<br />
Rezultaty<br />
Aktywna praca zespołów nauczycielskich zaowocowała<br />
lepszą znajomością podstawy programowej wśród<br />
grona pedagogicznego. Praca metodą projektów przyniosła<br />
kreatywne działanie uczniów (więcej pomysłów<br />
i samodzielnych inicjatyw) oraz wyższe wyniki w nauce<br />
i lepsze efekty egzaminów (rosnąca tendencja rozwojowa<br />
szkoły). Bardzo udanym pomysłem okazał się<br />
dziennik elektroniczny (oszczędność czasu, poprawa<br />
kontaktu nauczyciel –rodzic, bieżąca kontrola realizacji<br />
podstawy programowej, wyczerpujące informacje na<br />
temat postępów ucznia w nauce oraz jego zachowaniu).<br />
Wprowadziliśmy także system podwójnego dzwonka<br />
– efektem jest punktualne rozpoczynanie zajęć lekcyjnych<br />
i stała opieka nauczyciela nad uczniami. Poszerzenie<br />
oferty zajęć sportowych przyniosło zadowolenie<br />
uczniów z organizacji zajęć wychowania fizycznego<br />
i zmniejszenie absencji. Ku naszej radości szkoła jest<br />
pozytywnie postrzegana w środowisku, nazywana jest<br />
Szkolnym Centrum Kultury. Wpływa na to także otwartość<br />
grona na nowoczesne (elektroniczne, multimedialne)<br />
sposoby budowania wiedzy i umiejętności (dostęp<br />
do Internetu dla wszystkich uczniów dzięki Multimedialnemu<br />
Centrum Informacji w bibliotece szkolnej<br />
i Centrum Kształcenia na Odległość).<br />
Innowacyjne działania i nauczanie powodują, że jesteśmy<br />
placówką wiodącą w gminie, jeśli chodzi o realizację<br />
projektów i pozyskiwanie środków unijnych. Rosnąca<br />
tendencja rozwojowa szkoły i dobra atmosfera pracy<br />
cieszy nas wszystkich.<br />
43
16<br />
Publiczne Gimnazjum nr 2<br />
im. Czesława Niemena<br />
www.gim2so.edu.pl<br />
Miejscowość: Strzelce Opolskie<br />
Powiat: strzelecki<br />
Województwo: opolskie<br />
Liczba uczniów: 274<br />
Liczba nauczycieli: 30<br />
Liczba oddziałów: 11<br />
Dyrektor: Krystyna Madej<br />
Koordynator konkursu: Jadwiga Lizon<br />
Dajemy uczniom korzenie i<br />
skrzydła.<br />
Od 2001 r. uczymy się w budynku zbudowanym na<br />
miarę XXI wieku, z halą sportową z pełnowymiarowym<br />
boiskiem do koszykówki. Szkoła wyposażona jest<br />
w dwie pracownie informatyczne, klasę multimedialną<br />
z tablicą interaktywną, Centrum Multimedialne w bibliotece.<br />
Dla uczniów szczególnie uzdolnionych prowadzone<br />
są klasy o rozszerzonych programach nauczania<br />
z matematyki, informatyki, języka angielskiego<br />
i niemieckiego. Dla uczniów o specyficznych trudnościach<br />
w uczeniu się tworzone są klasy wyrównawcze.<br />
Koncepcja zmian<br />
Przygotowania do wdrożenia nowej podstawy programowej<br />
trwały w szkole od maja 2009 r. Przeprowadzono<br />
wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli poświęcone<br />
nowej podstawie programowej. Nauczyciele również<br />
uczestniczyli w szkoleniach prowadzonych przez Wojewódzki<br />
Ośrodek Metodyczny w Opolu. Do zadań<br />
nauczycieli należało przede wszystkim zapoznanie się<br />
z podstawą programową swojego przedmiotu, przygotowanie<br />
analizy korelacji podstawy programowej<br />
z programem nauczania. Przyjęto, że uczniowie klas<br />
drugich będą uczyć się języka obcego jako obowiązkowego,<br />
gdyż w klasie pierwszej poznawali drugi język<br />
jako nadobowiązkowy. W klasie pierwszej wprowadzono<br />
zajęcia techniczne.<br />
Priorytetowe zadania przyjęte przez szkołę:<br />
• wspieranie uczniów we wszechstronnym rozwoju<br />
i kształtowanie odpowiedzialności za własną naukę;<br />
• przygotowanie uczniów do korzystania z różnych<br />
źródeł informacji i twórczego rozwiązywania problemów;<br />
• indywidualizacja nauczania i wychowania.<br />
Działania<br />
1. Wprowadziliśmy podział roku szkolnego na trzy<br />
okresy oraz miesięczne „Karty realizacji podstawy<br />
programowej”. Uczniowie są zmotywowani do systematycznej<br />
pracy nad sobą i swoim rozwojem intelektualnym<br />
oraz do przyjmowania odpowiedzialności za<br />
własną naukę.<br />
2. W związku ze zmianą ramowych planów nauczania<br />
wprowadziliśmy w klasach pierwszych zajęcia techniczne<br />
w trzech grupach: wychowanie komunikacyjne,<br />
ogólnotechniczne i papieroplastyka. Uczniowie, po<br />
prezentacji zakresu materiału, świadomie wybierali<br />
rodzaj zajęć z uwzględnieniem swoich uzdolnień i zainteresowań.<br />
3. „Zajęcia artystyczne” zaplanowano w klasie drugiej,<br />
natomiast „Edukację dla bezpieczeństwa” w klasie<br />
trzeciej.<br />
4. Nowa podstawa programowa wymaga większej<br />
umiejętności współpracy zespołów międzyprzedmiotowych.<br />
W takich zespołach przeanalizowaliśmy plany<br />
nauczania i dokonaliśmy korekty, tak aby treści programowe<br />
z poszczególnych przedmiotów wzajemnie<br />
się uzupełniały. Podjęliśmy działania zmierzające do<br />
rozwijania zdolności i umiejętności myślenia twórczego<br />
w ramach „Klubu Twórczego Ucznia”. Celem zajęć<br />
jest pomoc uczniom w odkrywaniu własnych możliwości<br />
twórczych i mocnych stron oraz wzbogacanie języka<br />
ojczystego.<br />
5. Wykorzystujemy nowoczesne metody nauczania,<br />
jedną z nich jest praca z tablicą interaktywną, m.in. na<br />
lekcjach geografii, fizyki, języka polskiego czy języków<br />
44
obcych. Z doświadczeń nauczycieli wynika, że uczniowie<br />
o wiele szybciej przyswajają informacje poprzez obrazy.<br />
Na stronie internetowej szkoły umieszczane są materiały<br />
dydaktyczne z geografii i techniki.<br />
6. Z roku na rok zwiększa się procent uczniów dysfunkcyjnych,<br />
dlatego opracowaliśmy zestaw scenariuszy<br />
lekcji ze wskazówkami dla nauczycieli.<br />
7. Coraz większy nacisk kładziemy na rolę nauczyciela<br />
jako przewodnika w procesie edukacyjnym. Uczeń<br />
samodzielnie i odpowiedzialnie bierze udział w procesie<br />
uczenia się poprzez np. tworzenie prezentacji multimedialnych,<br />
wyszukiwanie informacji do lekcji, pracę<br />
metodą Web Quest.<br />
8. Aby wspomóc proces dydaktyczny, w klasach pierwszych<br />
wprowadziliśmy program „Nauka może być<br />
przyjemna”, który realizowany jest na lekcjach wychowawczych,<br />
a obejmuje m.in. tematy: „Jak uczyć<br />
się szybciej?”, „Selekcjonujemy programy telewizyjne”,<br />
„Jak umiejętnie i mądrze korzystać z Internetu?”<br />
9. Szkoła stwarza uczniom możliwości do wszechstronnego<br />
rozwoju przez organizację zajęć pozalekcyjnych:<br />
chóru szkolnego, Koła Twórczości Uczniowskiej<br />
(na których uczniowie wykonują haftowane prace),<br />
Koła Fotograficznego, Klubu Nordic Walking, Szkolnej<br />
Ligi Piłki Nożnej, Piłki Koszykowej.<br />
10. Realizujemy projekt socjoterapeutyczny „Jestem<br />
gimnazjalistą – żyję w zgodzie ze sobą i innymi”,<br />
w ramach którego organizowane są cotygodniowe<br />
spotkania uczniów nadpobudliwych psychoruchowo<br />
oraz uczniów z problemami wychowawczymi.<br />
11. W tym roku szkolnym wprowadzono w szkole dodatkowy<br />
kalendarz mało znanych świąt, np. Święto<br />
Pluszowego Misia, Dzień Urody, Światowy Dzień Spódnicy,<br />
Dzień bez Samochodu czy Światowy Dzień Turystyki.<br />
Celem obchodów tych świąt jest integracja zespołów<br />
klasowych, budowanie pozytywnych stosunków<br />
uczniowie – nauczyciele oraz wytworzenie poczucia<br />
przynależności do społeczności szkolnej.<br />
12. W obszarze wychowawczym wprowadziliśmy program<br />
prawny „Życie to nie gra”, w ramach którego<br />
przeprowadza się lekcje na temat odpowiedzialność<br />
ucznia wobec prawa.<br />
Rezultaty<br />
Wprowadzenie trymestrów (rok szkolny podzielony<br />
na trzy 50–60 dniowe okresy nauki) i „Karty realizacji<br />
podstawy programowej” z poszczególnych przedmiotów,<br />
pozwoliło na systematyczne kontrolowanie<br />
realizacji materiału oraz przyrostu umiejętności i wiadomości<br />
uczniów.<br />
Działania podejmowane przez szkołę mogą być wykorzystane<br />
przez inne gimnazja. Szczególnie polecamy<br />
podział roku szkolnego na trymestry oraz naukę<br />
języków nowożytnych z uwzględnieniem kompetencji<br />
językowych uczniów i stosowanie wielu narzędzi technologii<br />
informacyjnej w pracy z uczniami (platforma<br />
MOODL, tablice interaktywne).<br />
Szkoły mogą wykorzystać scenariusze lekcji, prezentacje<br />
multimedialne, poradniki oraz programy o charakterze<br />
profilaktycznym, a także zasady przygotowania programów<br />
nauczania poszczególnych przedmiotów oraz<br />
zasady wyboru podręcznika zgodnego z nowymi podstawami<br />
– informacje są zamieszczone na naszej<br />
stronie internetowej. Polecamy również wykorzystanie<br />
pomysłów związanych z integracją uczniów i nauczycieli.<br />
45
17<br />
Gimnazjum nr 3<br />
im. Józefa Chełmońskiego<br />
www.gimnazjum3.zgora.pl<br />
Miejscowość: Zielona Góra<br />
Powiat: Zielona Góra<br />
Województwo: lubuskie<br />
Liczba uczniów: 205<br />
Liczba nauczycieli: 32<br />
Liczba oddziałów: 8<br />
Dyrektor: Elżbieta Terajewicz<br />
Koordynator konkursu: Elżbieta Terajewicz<br />
Koncepcja zmian<br />
Skupiliśmy się na opracowaniu oferty zajęć do wyboru<br />
z wychowania fizycznego. Chcąc przygotować młodzież<br />
do uczestnictwa w działaniach na rzecz zdrowia oraz<br />
do rozwijania umiejętności osobistych, społecznych<br />
i sprzyjających dobremu samopoczuciu, wprowadziliśmy<br />
blok zajęć pt. „Edukacja zdrowotna”. Wychodząc naprzeciw<br />
przekonaniu, o niedającym się przecenić wpływie<br />
sztuki na rozwój młodego człowieka, zaproponowaliśmy<br />
kształcenie zgodne z zainteresowaniami oraz<br />
wrażliwością uczniów. Przygotowaliśmy ofertę zajęć<br />
artystycznych w grupach (edukacja muzyczna, rękodzieło).<br />
Naszym celem było także zwiększenie poziomu<br />
kształcenia językowego poprzez wprowadzenie podziału<br />
na grupy międzyoddziałowe. Wiedząc, jak istotne jest<br />
wyrównanie szans poprzez uzupełnienie braków, pomyśleliśmy<br />
o programie „Korepetycje na czas”. Podnosząc<br />
rangę wychowawczą zajęć poza szkołą, zorganizowaliśmy<br />
wycieczki integracyjne w celu rozwijania<br />
umiejętności prospołecznych. Zapewniliśmy naszym<br />
uczniom różne możliwości organizacji czasu wolnego<br />
dzięki bogatej ofercie zajęć pozalekcyjnych.<br />
Działania<br />
1. Przeprowadziliśmy diagnozę oczekiwań uczniów<br />
wobec szkoły i na tej podstawie wprowadziliśmy zmiany.<br />
Pokaż mi kim jesteś, a pomogę Ci<br />
odkryć i<br />
rozwijać Twoje<br />
talenty.<br />
Gimnazjum nr 3 powstało w 1999 r. w wyniku przekształcenia<br />
Szkoły Podstawowej nr 4. Patronem szkoły<br />
jest Józef Chełmoński, dlatego wiele działań oscyluje<br />
wokół życia i twórczości wybitnego malarza. Nauczyciele<br />
i uczniowie mogą korzystać z pracowni komputerowej<br />
ze stałym łączem internetowym, z nowych obiektów<br />
sportowych, z porad pedagoga, pielęgniarki i doradcy<br />
psychologicznego, ze stołówki, sklepiku, biblioteki<br />
multimedialnej z czytelnią i z nowoczesnych środków<br />
dydaktycznych. Jesteśmy kameralną i bezpieczną szkołą,<br />
w której każdy uczeń znajdzie coś dla siebie.<br />
2. Wdrożyliśmy zmodyfikowany program dla klasy<br />
artystycznej, który zakłada:<br />
• wprowadzenie elementów wiedzy o teatrze i innych<br />
formach wyrazu artystycznego;<br />
• aktywny udział w spektaklach, seansach filmowych<br />
(„Nowe horyzonty edukacji filmowej”);<br />
• przygotowanie otwartych lekcji teatralnych, wykonywanie<br />
rekwizytów, elementów scenografii, udział<br />
w próbach generalnych w teatrze;<br />
• organizację wernisaży;<br />
• współpracę z Teatrem Lubuskim, Domem Harcerza,<br />
Radiem Zachód.<br />
3. W ramach integracji międzyprzedmiotowej zadbaliśmy<br />
o wymianę wiedzy i doświadczeń poprzez:<br />
• prezentacje artystyczne dla uczniów, rodziców i nauczycieli;<br />
• współpracę z instytucjami kultury;<br />
• organizowanie i aktywny udział w konkursach artystycznych,<br />
warsztatach plastycznych i teatralnych<br />
zakończonych prezentacją w Bibliotece Wojewódzkiej<br />
w Zielonej Górze;<br />
• promowanie działań w środowisku lokalnym, np.<br />
wydanie tomików poezji.<br />
4. Zdiagnozowaliśmy oczekiwania uczniów wobec<br />
zajęć z wychowania fizycznego i w bloku „Edukacja<br />
46
4. Wycieczki integracyjne klas pierwszych organizowane<br />
są w ramach „Zielonej szkoły” – uczniowie przygotowują<br />
projekty tematyczne, które prezentują w czasie<br />
prowadzonych zajęć. Wycieczki te wpływają na doskonalenie<br />
umiejętności prospołecznych, uczą zachowań<br />
związanych z ochroną środowiska oraz integrują<br />
zespoły klasowe.<br />
5. Nauka języków obcych odbywa się w grupach<br />
międzyoddziałowych, wyłonionych na podstawie testów<br />
diagnozujących. Wybór drugiego języka uzależniony<br />
jest od potrzeb uczniów (ustalone zmiany lektorów).<br />
zdrowotna” zaproponowaliśmy do wyboru następujące<br />
zajęcia:<br />
• taneczne;<br />
• gry zespołowe (piłka siatkowa);<br />
• zajęcia rekreacyjne (gry i zabawy z rekwizytem,<br />
gry zespołowe zarówno w sali gimnastycznej, jak<br />
i na boisku, w siłowni, na strzelnicy).<br />
Zajęcia do wyboru trwają pierwszy semestr, z możliwością<br />
kontynuacji. Celem edukacji zdrowotnej dzieci<br />
i młodzieży jest pomoc w obserwacji przebiegu swojego<br />
rozwoju, identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów<br />
zdrowotnych; wzmacnianiu poczucia własnej wartości<br />
i wiary w swoje możliwości oraz pozytywna adaptacja<br />
do wyzwań codziennego życia. Powyższe cele wpływają<br />
na poprawę efektów kształcenia – uczniowie stają się<br />
bardziej kreatywni i otwarci na twórczą realizację zadań.<br />
Zajęcia prowadzone są metodami aktywizującymi<br />
w grupach międzyoddziałowych (14–16 osób), co prowadzi<br />
do integracji wszystkich uczniów klas pierwszych.<br />
3. Oferta zajęć pozalekcyjnych została dostosowana<br />
do zainteresowań i predyspozycji uczniów – każdy<br />
uczeń może przyjść na dowolne zajęcia. Organizujemy<br />
konkursy, wernisaże a także: turnieje szachowe, gry<br />
w badmintona, tenisa stołowego oraz ćwiczenia w siłowni<br />
bądź w salce fittnes.<br />
6. Wprowadziliśmy „Kartę zachowania” – ocenę punktową<br />
zespołu nauczycieli, uczniów i samoocenę (trzy<br />
razy w roku).<br />
7. Integrując wiedzę i umiejętności, zorganizowaliśmy<br />
turniej z cyklu „Rozwiń skrzydła” – bieg patrolowy<br />
dla klas pierwszych gimnazjum i szóstych klas szkół<br />
podstawowych.<br />
Rezultaty<br />
Uczniowie chętniej się uczą i aktywniej uczestniczą<br />
w lekcjach i w zajęciach dodatkowych. Prezentując<br />
zdobyte umiejętności (prezentacje multimedialne), potwierdzają<br />
swoje zaangażowanie i umiejętności wykorzystania<br />
tablicy interaktywnej i innych narzędzi multimedialnych.<br />
Dużym sukcesem okazał się pomysł „Korepetycji na<br />
czas”. Zmniejszyła się liczba uczniów mających trudności<br />
w nauce, wielu wyraźnie poprawiło swoje oceny.<br />
Z kolei „Karta zachowań” zaowocowała zwiększeniem<br />
wśród uczniów odpowiedzialności za podejmowane<br />
decyzje.<br />
Działania wszystkich nauczycieli koncentrują się na<br />
podkreśleniu podmiotowości ucznia. Udaje się to dzięki<br />
wysokiemu poziomowi nauczania, bogatej ofercie zajęć<br />
pozalekcyjnych, ale również pomocy psychologiczno-<br />
-pedagogicznej oraz zaktywizowaniu wolontariatu.<br />
47
18<br />
Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika<br />
we Wrześni<br />
www.gim1.wrzesnia-info.com<br />
Miejscowość: Września<br />
Powiat: wrzesiński<br />
Województwo: wielkopolskie<br />
Liczba uczniów: 437<br />
Liczba nauczycieli: 43<br />
Liczba oddziałów: 17<br />
Dyrektor: Halina Kotyk<br />
Koordynator konkursu: Iwona Tokarska<br />
Koncepcja zmian<br />
Po szczegółowej analizie założeń nowej podstawy<br />
programowej zrodziły się pomysły innowacji w procesie<br />
nauczania w bloku historycznym, matematycznym,<br />
przyrodniczym i kultury fizycznej.<br />
Historycy zauważyli możliwość rozszerzenia wiedzy<br />
w zakresie dziedzictwa kultury europejskiej. Podstawowym<br />
ich celem stało się kształcenie „O Europie,<br />
w Europie i dla Europy”. Matematycy postawili sobie<br />
za cel obudzić w uczniach świadomość przynależności<br />
do europejskiej wspólnoty ekonomicznej w związku<br />
z niedalekim wejściem Polski do strefy euro. Przyrodnicy<br />
od dwóch lat rozwijają w uczniach zdolności do krytycznego<br />
myślenia i poznawania świata za pomocą<br />
odpowiednio zaplanowanych i udokumentowanych<br />
obserwacji i doświadczeń, które przeprowadzają sami<br />
uczniowie. Nauczyciele wychowania fizycznego postawili<br />
na wdrożenie troski o zdrowie fizyczne, psychiczne<br />
i społeczne oraz przygotowanie uczniów do<br />
aktywnego uczestnictwa w kulturze fizycznej.<br />
a<br />
Trzeba się uczyć –<br />
jeśli wierzyć<br />
dopóki nie wiesz,<br />
przysłowiu – dopóki żyjesz.<br />
Działania<br />
1. Klasa europejska ma charakter wyraźnie sprofilowany.<br />
Realizacja celów programowych przebiega w niej<br />
trójkierunkowo. Edukacja europejska to jedna godzina<br />
tygodniowo w ramach wiedzy o społeczeństwie i dodatkowo<br />
jedna godzina języka polskiego. Drugi kierunek<br />
powiązany jest z realizacją programu przedsiębiorczości.<br />
Kierunek trzeci wyznacza realizację programu dialogu<br />
międzykulturowego. W klasie europejskiej realizowany<br />
jest program rozszerzony o elementy filozofii i kultury<br />
europejskiej. Uczniowie uczą się dwóch języków nowożytnych<br />
– języka angielskiego i niemieckiego.<br />
Liczymy na to, że uczniowie klas europejskich będą<br />
łatwiej przezwyciężać uprzedzenia i staną się otwarci<br />
na zmiany. Chcielibyśmy, aby angażowali się w działania<br />
na rzecz pokoju, wolności i demokracji oraz obrony<br />
praw człowieka. Codzienna edukacja ma im pomóc<br />
w zrozumieniu procesów zachodzących w zjednoczonej<br />
Europie i uświadomić, że bycie Polakiem oznacza<br />
przynależność kulturową do Europy.<br />
Gimnazjum nr 1 we Wrześni powstało w roku 1999 na<br />
bazie szkoły podstawowej. Oferujemy szeroki wachlarz<br />
zajęć pozalekcyjnych. Uczniowie zdobywają tytuły finalistów<br />
i laureatów konkursów przedmiotowych i tematycznych,<br />
a w rozgrywkach sportowych zajmują wysokie<br />
miejsca. Wyróżnia nas bardzo dobre przygotowanie<br />
absolwentów do egzaminów zewnętrznych.<br />
Realizujemy międzyprzedmiotowe projekty edukacyjne.<br />
Utworzyliśmy klasy o profilu matematycznym i europejskim.<br />
2. „Oko w oko z EURO-walutą” to pomysł realizowany<br />
na lekcjach matematyki i godzinach wychowawczych<br />
w klasie matematycznej. W kolejnych latach będzie<br />
miał charakter ogólnoszkolny. Do współpracy zostaną<br />
włączeni nauczyciele plastyki, muzyki, wos-u, historii,<br />
geografii, języka polskiego. Ponieważ projekt dotyczy<br />
Unii Europejskiej, w sposób szczególny chcemy zaangażować<br />
w jego realizację klasy europejskie.<br />
3. Do działań aktualnie realizowanych należy projekt<br />
z przedmiotów przyrodniczych „Szkolny niedowiarek,<br />
48
czyli sprawdzamy i badamy szkolną teorię”. Powstał<br />
on w roku 2007, a pomyślna ewaluacja sprawiła, że<br />
po niewielkiej modyfikacji znalazł stałe miejsce w programie<br />
edukacyjnym naszej szkoły. Jego cele dokładnie<br />
odzwierciedlają założenia nowej podstawy programowej.<br />
Program ten realizowany jest na wszystkich przedmiotach<br />
przyrodniczych. Polega na inspirowaniu uczniów<br />
do eksperymentowania i wyjaśniania zjawisk otaczającego<br />
ich świata. Za jedną z istotnych zalet projektu<br />
uznać należy jego łatwą dostępność. Materiały potrzebne<br />
uczniom zamieszczane są na szkolnej stronie internetowe,<br />
a także udostępniane w bibliotece szkolnej, natomiast<br />
odczynniki oraz przyrządy potrzebne do wykonania<br />
eksperymentu to rzeczy powszechnie wykorzystywane<br />
w gospodarstwie domowym. Nowością<br />
tego przedsięwzięcia jest również to, że uczniowie dokumentację<br />
z wykonanych zadań przesyłają nauczycielowi<br />
drogą elektroniczną. Przy okazji kształcą więc<br />
zasady poprawnej korespondencji z osobami dorosłymi<br />
oraz prezentacji swojej pracy.<br />
4. W ramach Edukacji zdrowotnej na lekcjach wychowania<br />
fizycznego wprowadzono w klasie pierwszej<br />
innowację związaną z diagnozą sprawności i aktywności<br />
fizycznej oraz rozwoju fizycznego. Każdy uczeń zobowiązany<br />
jest założyć „Osobisty Dzienniczek Rozwoju<br />
Fizycznego”, w którym notuje wyniki pozwalające pod<br />
koniec klasy trzeciej na ewaluację indywidualnych dokonań.<br />
Dane dotyczą obserwacji zmian zachodzących<br />
w budowie ciała i sprawności fizycznej w okresie dojrzewania.<br />
W ramach lekcji wychowania fizycznego<br />
uczniowie również zapoznają się z ofertą oraz funkcjonowaniem<br />
obiektów sportowych na terenie naszego<br />
miasta. W ten sposób poznają miejsca, gdzie mogą<br />
rozwijać swoją aktywność fizyczną. Nauczyciele postawili<br />
sobie bowiem za cel wytworzenie u uczniów nawyku<br />
uprawiania różnych form rekreacji i sportu w czasie<br />
wolnym. Uczniowie uczestniczą także jako kibice w meczach<br />
piłki siatkowej lokalnego drugoligowego zespołu<br />
KRISPOL WRZEŚNIA. Uczą się dzięki temu zdrowego<br />
dopingu, prawidłowych zachowań oraz mają okazję<br />
obserwować współpracę w zespole i rolę sędziego.<br />
Rezultaty<br />
Dzięki wprowadzonym innowacjom w naszej placówce<br />
odbywają się zajęcia, z których mogą korzystać nie<br />
tylko nasi wychowankowie, ale również osoby ze środowiska<br />
lokalnego. Uczniowie klasy europejskiej organizują<br />
przedstawienia teatralne, spotkania ze środowiskiem<br />
żydowskim, wyjeżdżają na wycieczki tematyczne,<br />
do opery i teatru. Dzięki matematykom<br />
uczniowie potrafią wymienić państwa, w których funkcjonuje<br />
euro, sprawnie korzystają z przelicznika tej<br />
waluty oraz znają prognozy euro na najbliższą przyszłość.<br />
Zdobytą wiedzę uczniowie będą mogli wykorzystać<br />
praktycznie w czasie planowanego wyjazdu<br />
za granicę. „Szkolny niedowiarek” wyzwolił w pragnienie<br />
eksperymentowania. Cenny jest fakt, że uczniowie<br />
dzięki temu projektowi znajdują odzwierciedlenie wykonanych<br />
zadań w otaczającym ich świecie. Działania<br />
zdrowotne zainspirowały uczniów do dbałości o własne<br />
zdrowie i kondycję. Powstały grupy młodzieży systematycznie<br />
korzystające z oferty sportowej naszego<br />
miasta, np. z basenu, siłowni i lodowiska.<br />
Wszystkie nasze innowacyjne działania są na tyle uniwersalne,<br />
że mogą posłużyć innym placówkom jako<br />
materiał inspirujący do poszukiwania swoich rozwiązań<br />
i pomysłów.<br />
49
19<br />
Zespół Szkół nr 1 z Oddziałami<br />
Integracyjnymi, Gimnazjum nr 7<br />
z Oddziałami Integracyjnymi<br />
www.gimnazjum7.zamosc.pl<br />
Miejscowość: Zamość<br />
Powiat: Zamość<br />
Województwo: lubelskie<br />
Liczba uczniów: 242<br />
Liczba nauczycieli: 39<br />
Liczba oddziałów: 12<br />
Dyrektor: Dorota Pintal<br />
Koordynator konkursu: Monika Gabryel<br />
Koncepcja zmian<br />
W czasie szkoleń rady pedagogicznej zapoznaliśmy się<br />
z nowymi wymaganiami programowymi. Wybraliśmy<br />
nowe podręczniki oraz programy. Zrobiliśmy przegląd<br />
pomocy dydaktycznych niezbędnych do realizacji nowej<br />
podstawy i uzupełniliśmy bazę dydaktyczną. Przyjęliśmy,<br />
że większość działań dydaktyczno-wychowawczych<br />
będzie miała formę ogólnoszkolnych projektów, które<br />
umożliwiają wielostronną integrację i gwarantują największą<br />
efektywność. Za szczególnie ważny aspekt wychowawczy<br />
uznaliśmy systematyczne włączanie uczniów w pracę<br />
szkoły i tym samym budowanie jednolitego środowiska<br />
szkolnego. W działaniach dydaktycznych postanowiliśmy<br />
skoncentrować się na indywidualnych potrzebach ucznia,<br />
widzianego w kontekście jego uwarunkowań.<br />
Działania<br />
1. Specyfiką naszej szkoły są oddziały integracyjne,<br />
dlatego ważne jest, by odpowiednio dobrać zespoły<br />
klasowe w celu uzyskania optymalnych warunków<br />
pracy i rozwoju wszystkich uczniów. Zorganizowaliśmy<br />
więc wycieczkę, która umożliwiła uczniom i wychowawcom<br />
wzajemne poznanie się. Tradycja ślubowania<br />
klas pierwszych skłoniła uczniów do pierwszego wspólnego<br />
i kreatywnego działania w czasie przygotowania<br />
prezentacji swojej klasy.<br />
Jesteśmy szkołą, w której<br />
potrzeby uczniów,<br />
w zakresie<br />
zaspokajane są<br />
rodziców i nauczycieli<br />
rozwoju każdego z nas.<br />
Gimnazjum nr 7 powstało w 1999 r. Oddziały Integracyjne<br />
funkcjonują od 2002 r. Uczniom niepełnosprawnym<br />
oferujemy szeroką gamę zajęć specjalistycznych:<br />
terapię Tomatisa, logopedyczną, niedowidzących, niedosłyszących,<br />
EEG BIOFEEDBECK, rewalidację upośledzonych<br />
umysłowo. Dysponujemy także bardzo<br />
dobrą bazą dydaktyczną. Nasi podopieczni odnoszą<br />
liczne sukcesy w konkursach przedmiotowych, organizowanych<br />
przez Lubelskiego Kuratora Oświaty. Jesteśmy<br />
dumni z naszych tradycji: ślubowania klas<br />
pierwszych, święta patrona, balu gimnazjalisty, ślubowania<br />
absolwentów, działań na rzecz środowiska.<br />
2. Realizujemy wiele projektów wychowawczych, których<br />
celem jest kształtowanie pożądanych postaw i zachowań.<br />
• Z myślą o uczniach przejawiających symptomy<br />
niedostosowania społecznego przygotowaliśmy<br />
program „Każdy ma swoje mocne strony”. W jego<br />
realizacji wykorzystujemy różne formy oddziaływań:<br />
warsztaty z zastosowaniem metod aktywizujących,<br />
pracę w grupie, rozmowy indywidualne, wycieczki.<br />
• Włączamy uczniów w przygotowania świąt i uroczystości.<br />
Organizacja obchodów odzyskania niepodległości<br />
pod hasłem „Dotknąć niepodległości”<br />
pokazała zaangażowanie i pomysłowość naszych<br />
wychowanków. To ważne narodowe święto uczciliśmy:<br />
projekcją filmu „11 listopada”, przygotowaniem<br />
fotoplastykonu, puzzlami o tematyce niepodległościowej,<br />
happeningiem „Jesteśmy biało-czerwoni”,<br />
udziałem w manifestacji patriotycznej oraz „biało-<br />
-czerwonym obiadem” w stołówce szkolnej.<br />
3. Nasze rozwiązania dydaktyczne opierają się przede<br />
wszystkim na indywidualizacji pracy, która pozwala<br />
na efektywne kształcenie każdego ucznia w tempie<br />
dostosowanym do zróżnicowanych możliwości.<br />
• Na wielu przedmiotach uczniowie otrzymują specjalnie<br />
dla nich przygotowane karty pracy, uwzględniające<br />
możliwości każdego z nich.<br />
50
• Nauczyciele widzą potrzebę włączenia do tradycyjnego<br />
nauczania metody bleanded-learning jako<br />
innowacyjnego sposobu pracy z uczniem o szczególnych<br />
potrzebach edukacyjnych – do pracy<br />
z uczniem uzdolnionym, ale również niepełnosprawnym.<br />
W ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia<br />
nauczycieli prowadzone są przygotowania<br />
do kształcenia na odległość – budowania na platformie<br />
e-learning przedmiotowych e-lekcji.<br />
• Stosujemy ocenianie kształtujące, wyrabiając wśród<br />
uczniów odpowiedzialność za ich rozwój.<br />
• Rozwijamy uczniowskie zainteresowania na zajęciach<br />
pozalekcyjnych (m.in. sportowych, dziennikarskich,<br />
artystycznych, ekologicznych).<br />
• Jesteśmy w trakcie budowania „Pasażu artystycznego”,<br />
w którym eksponowana będzie twórczość<br />
uczniowska.<br />
4. Zadanie stawiane szkole w zakresie kształcenia<br />
medialnego zrealizowaliśmy, proponując uczniom<br />
„Maraton filmowy – kocham kino”. Zorganizowaliśmy<br />
zajęcia, które poszerzały wiedzę uczniów o filmie jako<br />
przekaźniku wartościowych treści, ale także pokazały,<br />
jak atrakcyjnie spędzać wolny czas.<br />
5. Powszechność stosowania technologii informacyjnej<br />
w pracy naszej szkoły jest uwarunkowana bardzo dobrym<br />
wyposażeniem w sprzęt i oprogramowanie oraz<br />
wysokimi umiejętnościami nauczycieli.<br />
• Nasza baza pozwala na stosowanie TI na wszystkich<br />
przedmiotach i na każdej lekcji.<br />
• Realizacja projektów unijnych „Bez barier” oraz<br />
„Azymut na sukces” wspierana jest techniką komputerową.<br />
Uczniowie mają okazję do prezentowania<br />
swoich umiejętności, przygotowując multimedialne<br />
dokumenty: prezentacje, strony WWW, elektroniczną<br />
kronikę życia szkoły.<br />
5. Poszukujemy sposobów zachęcania do nauki.<br />
• Szczególnie istotny dla propagowania wartości<br />
uczenia się jest udział uczniów w projekcie „Uniwersytet<br />
I wieku”, realizowanym przez Państwową<br />
Wyższą Szkołę Zawodową w Zamościu. Młodzież<br />
uczestniczy w wykładach, zajęciach, pokazach<br />
prowadzonych przez kadrę naukową uczelni i zdobywa<br />
zaliczenia w „indeksach”. Udział w tym projekcie<br />
niezwykle dowartościowuje młodych ludzi,<br />
a tym samym motywuje do nauki.<br />
• Chętnie korzystamy z propozycji instytucji wspierających<br />
pracę szkół. W tym roku wspólnie z Centrum<br />
Edukacji Obywatelskiej realizujemy projekt<br />
Eurofolk – „Śladem ginących tradycji”. W jego<br />
ramach odbyły się: warsztaty w Muzeum Wsi Lubelskiej,<br />
spotkanie z etnografem oraz z twórcą ludowym,<br />
prezentacja „Moje ludowe korzenie”, „Folkowy<br />
Dzień Samorządności”, pokaz mody ludowej,<br />
zwiedzanie wystawy „Sztuka Ludowa Zamojszczyzny”,<br />
debata „Czy da się żyć bez tradycji?”<br />
6. Swoje działania kierujemy również do rodziców.<br />
Prowadzimy warsztaty wspierające rolę wychowawczą<br />
i edukacyjną rodziny, prezentując efekty pracy dydaktyczno-wychowawczej<br />
naszej szkoły.<br />
Rezultaty<br />
Podjęte działania bardzo dobrze wpłynęły na integrację<br />
zespołów klasowych. Uczniowie potrafią ze sobą<br />
współdziałać i kreatywnie realizować projekty. Są<br />
wspierani w indywidualnym rozwoju dzięki uwzględnianiu<br />
ich zróżnicowanych potrzeb i możliwości. Zaobserwowaliśmy<br />
też, że nasi podopieczni coraz aktywniej<br />
korzystają z oferty zajęć pozalekcyjnych; zdecydowanie<br />
mniej jest problemów wychowawczych.<br />
Podejmowane w szkole działania innowacyjne (wykorzystanie<br />
technologii informacyjnej, projekty interdyscyplinarne,<br />
współpraca z wyższymi uczelniami) skutecznie<br />
motywują do nauki.<br />
Naszym zadaniem jest uświadomienie wychowankom,<br />
że muszą być gotowi na ciągłe zmiany. Aby ich w tym<br />
utwierdzić, sami musimy wyrażać gotowość do modyfikacji<br />
metod pracy – dlatego jesteśmy „otwarci na<br />
zmiany”.<br />
51
SPIS POZOSTAŁYCH PLACÓWEK, KTÓRE PRZYSTąPIŁY DO KONKuRSu<br />
I SPEŁNIŁY WARuNKI OPISANE W REGuLAMINIE<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
19<br />
20<br />
21<br />
22<br />
23<br />
24<br />
25<br />
26<br />
27<br />
28<br />
Przedszkole nr 1 w Łapach<br />
Przedszkole „Słoneczna Szóstka” w Śremie<br />
Przedszkole nr 86 „Tęczowy Świat” w Poznaniu<br />
Przedszkole nr 5 z Oddziałem Żłobkowym w Sokółce<br />
Przedszkole Publiczne w Brzezinie<br />
Przedszkole w Wojnowicach<br />
Przedszkole Samorządowe „Raj Psotników” w Pogorzeli<br />
Przedszkole nr 9 im. Bursztynek w Koszalinie<br />
Przedszkole nr 10 im. Misia Uszatka w Koszalinie<br />
Przedszkole Miejskie nr 7 w Łukowie<br />
Przedszkole Miejskie nr 12 w Legionowie<br />
Publiczne Przedszkole w Klęce<br />
Przedszkole Miejskie w Tolkmicku<br />
Oddział Przedszkolny „Jagódki” przy Szkole<br />
Podstawowej nr 2 im. M. Konopnickiej w Kielcach<br />
Szkoła Podstawowa nr 5 w Gnieźnie<br />
Szkoła Podstawowa im. A. Mickiewicza w Lubiniu<br />
Szkoła Podstawowa nr 7 im. Erazma z Rotterdamu w Poznaniu<br />
Szkoła Podstawowa nr 6 im. H. Sienkiewicza w Gnieźnie<br />
Szkoła Podstawowa nr 5 im. Króla Jana III Sobieskiego w Zabrzu<br />
Zespół Szkół im. Unii Mielnickiej w Mielniku<br />
Szkoła Podstawowa im. Fryderyka Chopina w Kobylnikach<br />
Zespół Szkół w Kamienicy Królewskiej<br />
Zespół Szkół w Klęce<br />
Szkoła Podstawowa nr 4 w Poznaniu<br />
Prywatna Szkoła Podstawowa nr 1 w Białymstoku<br />
Gimnazjum nr 2 im. Jana Zamoyskiego XVI Ordynata w Zamościu<br />
Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Zespole Szkół w Lubiniu<br />
Gimnazjum nr 54 Szkoła<br />
z Oddziałami Sportowymi im. M. Kopernika w Poznaniu<br />
52<br />
www.przedszkole1lapy.pl<br />
www.slonecznaszostka.pl<br />
www.pr86poznan.pl<br />
www.przedszkole5.sokolka.blizej.info<br />
www.ppbrzezin.republika.pl<br />
www.przedszkolewojnowice.pl<br />
www.raj-psotnikow.pl<br />
www.przedszkole9.drg.pl<br />
www.przedszkole10.drg.pl<br />
www.przedszkole7lukow.prv.pl<br />
www.pm12.legionowo.pl<br />
www.spkleka.pl<br />
www.przedszkole.tolkmicko.com<br />
www.dwojka.org<br />
www.sp5gniezno.of.pl<br />
www.teczowaszkolalubin.republika.pl<br />
www.sp7poz.pl<br />
www.sp6.gniezno.pl<br />
www.sp5zabrze.net<br />
www.zswm.neostrada.pl<br />
www.wyszogrod.pl/sp-kobylniki<br />
www.zskamienicakrolewska.pl<br />
www.spkleka.pl<br />
www.sp4.najlepsza.pl<br />
www.boruty.białystok.pl<br />
www.gimnazjum_2_zamosc.republika.pl<br />
www.teczowaszkolalubin.republika.pl<br />
www.gimnazjum54.pl