Grote zorgen over ‘nieuwe’ toetreders op de thuiszorgmarkt

13
RAPPORT
Wettelijk kader
Hoewel het logisch lijkt dat de inspectie toezicht heeft op alle organisaties die zorg
leveren, is dat niet altijd eenvoudig en eenduidig geregeld. Die organisaties die een
WTZi-toelating hebben en verantwoording afleggen via het Jaardocument maatschappelijke
verantwoording, vallen onder het toezicht van de inspectie. Dit geldt
ook voor bemiddelingsbureaus met een WTZi-toelating en een eventueel contract
met het zorgkantoor.
Daarnaast vormt de Kwaliteitswet voor de inspectie de basis om toezicht op zorginstellingen
uit te oefenen. Maar valt elke nieuwe organisatie in de vorm zoals deze
is bedacht, onder deze wet? Die vraag is niet zo gemakkelijk te beantwoorden,
getuige een aantal voorbeelden van typeringen van organisaties die de laatste jaren
zijn ontstaan:
Zonder WTZi-toelating.
Met een WTZi-toelating maar zonder contract met het zorgkantoor.
Die als onderaannemer zorg in natura overnemen van toegelaten thuiszorgorganisaties.
Die particuliere zorg en/of zorg op basis van het pgb bieden, met medewerkers
in loondienst.
Die particuliere zorg en/of zorg op basis van pgb leveren door het inzetten van
ZZP’ers; deze organisaties noemen zich thuiszorg organisatie of bemiddelingsbureau.
Die alleen bemiddelen en zich ook bemiddelingsbureau noemen.
Meerdere combinaties van deze bovenstaande typeringen.
De Kwaliteitswet richt zich tot zorgaanbieders. In de zin van deze wet moet
beoordeeld worden of de organisatie een zorgaanbieder is. Onder een zorgaanbieder
wordt verstaan (artikel 1, sub c):
Natuurlijk persoon of rechtspersoon die een instelling in stand houdt.
Natuurlijke personen of rechtspersonen die gezamenlijk een instelling in stand
houden.
Als de thuiszorgorganisatie inderdaad een natuurlijk persoon of rechtspersoon is, is
de volgende vraag of een dergelijke organisatie een instelling in stand houdt. Onder
instelling (artikel 1, eerste lid, onder b) wordt verstaan een organisatorisch verband
dat strekt tot verlening van zorg. Het begrip zorg wordt nader omschreven als ‘zorg
als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet en de Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten’ (artikel 1, eerste lid, onder a).
Het begrip ‘organisatorisch verband’ is voor dit project nader uitgewerkt. Een
knelpunt voor het toezicht van de inspectie is het toezicht op het pgb. De inspectie
heeft in principe geen toezicht op de kwaliteit van zorg die geleverd wordt via een
pgb: degene die met behulp van pgb zorg inkoopt, is immers zelf verantwoordelijk
voor de kwaliteit van die inkoop. De inspectie heeft alleen toezicht op de geleverde
kwaliteit van zorg als de zorg van degene die wordt ingekocht door de pgb-houder,
een BIG-geregistreerde beroepsbeoefenaar is. De Wet op de beroepen in de
individuele gezondheidszorg (BIG) vormt dan het uitgangspunt voor het toezicht.
Zodra er echter sprake is van pgb-zorg geleverd in en door een georganiseerd
verband en zorg zoals omschreven in de AWBZ en de Zorgverzekeringswet, vallen
de organisaties op basis van de Kwaliteitswet wel onder het toezicht van de