Zoran Sulejmanov - Socijalna patologija (p.413)

u~en pat. Taka tie istra`uvale kolkav e obemot na kra`bi vo rodni i
nerodni godini, kakov e ekonomskiot status na kriminalcite, go sporeduvale
obemot na kriminalitetot vo bogati i siroma{ni regioni i
sli~no. Najomilen metod im bil da gi sporeduvaat cenite na `itoto i
brojot na krivi~ni dela vo odredeni periodi. Taka se poka`alo deka
visokite ceni na namirnicite vodat kon porast na kriminalot, osobeno
imotniot, a namaluvawe na kriminalot protiv licata.
Site istra`uvawa na kriminalot i na drugite devijantni pojavi
se poka`alo deka imaat op{testveni pri~ini, a ne smetale deka
treba da se prou~uva li~nosta na devijantot. Toj spored niv e `rtva na
op{testvenite okolnosti.
Pokraj vakvata nasoka za socijalnata patologija zna~ajni se i
istra`uvawata i teoriite od devetnaesettiot vek koi akcentot go stavaa
na devijantot. Vo taa nasoka osobeno se zna~ajni izu~uvawata na devijantnoto
odnesuvawe vo ramkite na kriminalnata antropologija.
Tamu se pravea napori devijantite da se prou~uvaat so strogo nau~ni
pozitivni metodi po primerot na prirodnite nauki.
Osnova~ na kriminalnata antropologija e italijanskiot lekar,
psihijatar, antropolog i psiholog ^ezare Lombrozo, koj ja napi{al
prvata antropolo{ka studija za zlostorot. Toj razvil teorija za kriminalitetot
vrz osnova na vospostavuvawe odnos me|u delinkvencijata
i anatomskite osobini na delinkventot. Lombrozo kako lekar antropolog
i profesor po sudska medicina vo Pavija i Torino, vr{el mnogubrojni
antropometriski merewa, {to go dovelo do idejata deka prestapnikot
e roden atavisti~ki tip, koj poradi svoite konstitucionalni
svojstva e predodreden za zlostorstvo. Na takov zaklu~ok do{ol
otkako konstatiral deka atavisti~kite crti se mnogu ~esti me|u delinkventite.
Kako indikatori na atavizmot toj gi nabrojuva: tetovirawe,
nizok rast, crveno oboeni nokti, ispaknata vilica, visoka i {ilesta
glava, nenormalno golema i nenormalno mala glava, golemi u{i,
visoko ~elo, gusti ve|i, vdlabnati o~i, nepravilen nos, asimetri~nost
na ~erepot i teloto i drugi degenerativni crti. 16 Da pripadne na ovoj
tip na zlostornik toj treba da ima barem pet anomalii.
Vo svoeto delo "^ovek zlostornik," Lombrozo gi istaknal site
karakteristiki na rodeniot zlostornik, zaklu~uvaj}i deka toj e degenerik,
sli~en na primitiven ~ovek, toj e ne~uvstvitelen i dokrajnost
svirep, mrzliv, so preterana qubov kon jadeweto itn. Toj vsu{nost ne
e ~ovek tuku su{testvo koe se nao|a pod ~ove~koto nivo. Pokraj rodeniot
zlostornik toj istaknuva u{te ~etiri tipa na zlostornici: du{evno
bolni zlostornici, zlostornici od navika, zlostornici od strast
i slu~ajni zlostornici, {to zna~i deka podocna Lombrozo, pod vlijanie
na kritikata i rezultatite od drugi istra`uvawa, gi modifikuval
svoite stavovi.
16
Milutinovic, M. op. cit. str. 76.
26