WOJEWÓDZTWO

98 99
XIII Trasa A ok. 2,1 km *
HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ
POWIAT KROTOSZYŃSKI
Dojazd: samochód, autobus, kolej
KROTOSZYN
Krotoszyn położony jest w południowo-zachodniej części Wysoczyzny Kaliskiej
(Koźmińskiej), ok. 25 km na zachód od Ostrowa Wielkopolskiego.
Początki miasta sięgają początków XV w. W 1415 r. Wierzbięta Krotoski
(lub Krotoszyński), rycerz z wielkopolskiego rodu Łodziów, na mocy przywileju
Władysława Jagiełły lokował Krotoszyn na prawie magdeburskim w miejscu
dzisiejszego śródmieścia. Miasto było niszczone kilkakrotnie przez pożary
(1453 r., 1638 r., 1774 r.) i wojny (potop szwedzki, wojna północna), mimo tego
było odbudowywane i rozwijało się pomyślnie. W 1793 roku Krotoszyn znalazł
się w zaborze pruskim. W 1819 roku miasto nabył książę bawarski Thurn-Taxis.
Wiek XIX i początek XX w. to okres uprzemysławiania Krotoszyna, ale także
przyspieszonego rozwoju rzemiosła (kuśnierstwo, garbarstwo, szewstwo),
szkolnictwa (gimnazjum, seminarium nauczycielskie), spółdzielczości (polska
kasa pożyczkowa, Bank Ludowy, Towarzystwo Rolnicze, Towarzystwo Pszczelarzy)
i rolnictwa. W latach międzywojennych nastąpiło zahamowanie rozwoju
miasta. Okupacja hitlerowska trwała w mieście od 3 września 1939 r. do
23 stycznia 1945 r. W okresie powojennym nastąpił szybki okres industrializacji
i rozwoju miasta.
Warto zobaczyć:
– historyczny układ urbanistyczny
miasta, XIV/XV-XIX,
– ratusz miejski w Rynku, zbudowany
w 1689 r. obecnie neorenesansowy,
trzykondygnacyjny z mansardami
i niewielkimi wieżyczkami,
– kościół farny św. Jana Chrzciciela,
późnogotycki, wybudowany
w latach 1592-1597 z fundacji
kasztelana poznańskiego Jana
Rozdrażewskiego dla braci czeskich,
od 1601 roku katolicki, trójnawowy,
o układzie bazylikowym,
– kościół św. Fabiana i św. Sebastiana
zwany kościołem św. Rocha
z 1572 r., zbudowany jako szpitalny,
na planie krzyża greckiego,
drewniany, z kopułą, kryty gontem,
restaurowany w XIX w., we wnętrzu
krzyż procesyjny z XIX w.,
– barokowy zespół klasztorny trynitarzy
z 1733 r., kasata zakonu w 1819 r.,
obecnie Muzeum Regionalne,
– kościół św. ap. Piotra i Pawła,
późnobarokowy, wybudowany
w latach 1766-1772 według projektu
K.M. Frantza, jednonawowy, ambona
w kształcie łodzi z żaglem i sieciami,
wyposażenie wnętrza barokowe,
– pałac Rozdrażewskich i Gałeckich,
barokowy, z późnoklasycystyczną fasadą,
obecnie szkoła, zachowana sala
na I piętrze z podcieniami, polichromowany
strop dawnej sali balowej.
– park pałacowy, założony w 1685 r.
jako ogród włoski, później przekształcony
na park krajobrazowy
(ok. 1819 r.), okazy drzew egzotycznych,
a obecnie Park Miejski,
– zespół kościelny poewangelicki,
z lat 1788-1790, w tym kościół św.
Andrzeja Boboli, klasycystyczny;
rozwiązanie architektoniczne –
centralne na rzucie koła, dawna
pastorówka i dom kantora
Spacer po Krotoszynie sugerujemy rozpocząć z Małego Rynku (liczne
miejsca parkingowe). Rynek otoczony niską zabudową mieszczańską. Na
środku znajduje się pomnik św. Floriana. Stąd udajemy się w prawo na pl.
Jana Pawła II. Przechodzimy pomiędzy klasycyzującą kamienicą po prawej
a Muzeum Regionalnym i kościołem późnobarokowym świętych apostołów
Piotra i Pawła, należącym dawniej do zakonu trynitarzy, po lewej. Po
60 m przecinamy ul. Piastowską i wchodzimy do Parku Miejskiego (park
pałacowy Gałeckich). Polecamy podejść do pałacu ok. 200 m i przed pałacem
skręcić w prawo. Alejką parkową wychodzimy na ul. Popiełuszki mijając po
prawej szkołę podstawową. Na wprost kościół św. Andrzeja Boboli. Wracamy
do pałacu Gałeckich i na ul. Piastowską tą samą drogą. Wychodząc
z parku skręcamy w ul. Piastowską w prawo i po 250 m. docieramy do fary
św. Jana Chrzciciela. Podjazd łagodny dla w-skersów od ul. Polnej za absydą.
Spod kościoła ul. Farną docieramy do Rynku. Tu znajduje się neorenesansowy
ratusz miejski i liczne miejsca parkingowe .My kierujemy się na północ
na ul. Koźmińską jakieś 250 m i w prawo. Jest tu jeden z dwóch drewnianych
kościołów – kościół św. Fabiana i św. Sebastiana zwany też kościołem św. Rocha
z 1572 r. Zbudowany jako kościół szpitalny na planie krzyża greckiego.
Wracamy tą samą droga do Rynku następnie w prawo na Mały Rynek
na parking.
– kościół fil. pw. św. Marii
Magdaleny, Stary Krotoszyn,
drewniany z 1755 r.,
– zespół starostwa, ul. Kołłątaja
7, pocz. XX, składający się
ze starostwa, ob. Urząd Miasta,
1900-1901, 1912, 1928
i budynku gospodarczego,
– liczne domy z VIII, XIX i XX w.
– dworek, ul. Zamkowy Folwark,
XVIII/XIX,
– arsenał z 1823 r., klasycystyczny,
– cmentarz a na nim obelisk
powstańców wielkopolskich
oraz żołnierzy 56 Pułku Piechoty
Wielkopolskiej i 2 Pułku
Strzelców Wielkopolskich,
grób pułkownika W.J. Tyczyńskiego,
dowódcy 56 Pułku
Piechoty w latach 1932–1939.
Wydarzenia:
– Dni Krotoszyna
– wydarzenie kulturalne WIĘC WIEC
– cykl koncertów „IN REGENERATIONEM”
– KrotoFEST – Festiwal Aktywnych Sąsiadów
– Ogólnopolski Festiwal Muzyczny „Lato
organowe w krotoszyńskiej farze”
Informacja turystyczna:
Urząd Miejski w Krotoszynie,
ul. Kołłątaja 7, 63-700 Krotoszyn, tel. 62 725 42 01,
www.krotoszyn.pl