Niños, niñas, adolescentes y jóvenes en situaciones de calle
Niños, niñas, adolescentes y jóvenes en situaciones de calle
Niños, niñas, adolescentes y jóvenes en situaciones de calle
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Cambios <strong>en</strong> la imag<strong>en</strong> y apari<strong>en</strong>cia física<br />
Las mismas instituciones no gubernam<strong>en</strong>tales que trabajan con población<br />
<strong>calle</strong>jera y, <strong>en</strong> particular, los educadores <strong>de</strong> <strong>calle</strong> <strong>en</strong> los d<strong>en</strong>ominados puntos<br />
<strong>de</strong> <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> la población <strong>calle</strong>jera, comi<strong>en</strong>za a dar cu<strong>en</strong>ta <strong>de</strong> las<br />
transformaciones <strong>en</strong> la imag<strong>en</strong> y apari<strong>en</strong>cia física <strong>de</strong> niños, <strong>niñas</strong> y <strong>jóv<strong>en</strong>es</strong><br />
<strong>en</strong> situación <strong>de</strong> <strong>calle</strong>.<br />
«(…) hay bastantes (chicos y chicas <strong>de</strong> la <strong>calle</strong>) que no necesariam<strong>en</strong>te<br />
correspond<strong>en</strong> a esta imag<strong>en</strong> <strong>de</strong>l niño todo drogado y <strong>de</strong>teriorado que es, <strong>de</strong><br />
rep<strong>en</strong>te, la imag<strong>en</strong> que por lo m<strong>en</strong>os a mí se me vi<strong>en</strong>e a la cabeza cuando<br />
me dic<strong>en</strong> niño <strong>de</strong> la <strong>calle</strong>: como un niño que está drogado, que está mugroso,<br />
sucio y que no ti<strong>en</strong>e dinero. Sin embargo, no necesariam<strong>en</strong>te ti<strong>en</strong>e<br />
que correspon<strong>de</strong>r a esa i<strong>de</strong>a la condición o situación <strong>de</strong> <strong>calle</strong>». (Educador<br />
<strong>de</strong> <strong>calle</strong>, grupo <strong>de</strong> discusión).<br />
La correspond<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre ser <strong>de</strong> la <strong>calle</strong> y el aspecto andrajoso, sucio y<br />
abandonado comi<strong>en</strong>za a <strong>de</strong>sdibujarse. La id<strong>en</strong>tificación <strong>de</strong> un niño, niña<br />
o un jov<strong>en</strong> <strong>de</strong> la <strong>calle</strong> parece, <strong>en</strong> los últimos años, no jugarse <strong>en</strong>teram<strong>en</strong>te<br />
<strong>en</strong> el terr<strong>en</strong>o <strong>de</strong> la imag<strong>en</strong>.<br />
«(…) lo que he visto a través <strong>de</strong>l tiempo que llevo trabajando con esta<br />
población es que ellos han t<strong>en</strong>ido que cambiar la manera <strong>en</strong> que se percib<strong>en</strong><br />
físicam<strong>en</strong>te. (…) Un ejemplo muy claro es que me ha tocado trabajar con<br />
algún chico que ti<strong>en</strong>e una historia <strong>de</strong> <strong>en</strong>trada y salida a la casa por varios<br />
años, y él se <strong>de</strong>fine como chavo <strong>de</strong> la <strong>calle</strong>; sin embargo, lo ves y no empata<br />
con la i<strong>de</strong>a clásica <strong>de</strong>l niño mugrosito, piojosito, con la ropa muy sucia y<br />
rota, sin zapatos o con zapatos muy maltrechos… Pues no, porque el chavo<br />
ya trae sus Nike, ti<strong>en</strong>e un pantalón <strong>de</strong> mezclilla más o m<strong>en</strong>os limpio (…)».<br />
(Educadora <strong>de</strong> <strong>calle</strong>, grupo <strong>de</strong> discusión).<br />
Este cambio es posible <strong>en</strong>contrarlo también <strong>en</strong> el discurso <strong>de</strong> los propios<br />
niños, <strong>niñas</strong> y <strong>jóv<strong>en</strong>es</strong>, para qui<strong>en</strong>es ser <strong>de</strong> la <strong>calle</strong> no implica andar<br />
<strong>de</strong> mugroso:<br />
«(…) es la int<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> todas nosotras (bañarnos); no porque estemos<br />
<strong>en</strong> la <strong>calle</strong> t<strong>en</strong>emos que estar todas mugrosas».<br />
«Yo, <strong>en</strong> lo particular, así no v<strong>en</strong>ga aquí a la institución a bañarme diario,<br />
ando bi<strong>en</strong> limpia». (Chavas <strong>de</strong> la <strong>calle</strong>, grupo <strong>de</strong> discusión)<br />
Una serie <strong>de</strong> f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>os converg<strong>en</strong> para que se dé este <strong>de</strong>sacoplami<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong> la suciedad y la mala imag<strong>en</strong> respecto <strong>de</strong> la id<strong>en</strong>tidad <strong>de</strong> estos<br />
<strong>jóv<strong>en</strong>es</strong> y niños.<br />
La interv<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> las instituciones <strong>en</strong> el cambio<br />
<strong>de</strong> los hábitos <strong>de</strong> limpieza<br />
El trabajo que algunas instituciones no gubernam<strong>en</strong>tales y gubernam<strong>en</strong>tales<br />
han realizado <strong>en</strong> relación con el cambio <strong>de</strong> hábitos, la higi<strong>en</strong>e y el autocuidado<br />
<strong>de</strong> los niños, <strong>niñas</strong> y <strong>jóv<strong>en</strong>es</strong> que viv<strong>en</strong> <strong>en</strong> la <strong>calle</strong> parece hacer mella<br />
<strong>en</strong> esta población.<br />
Según datos <strong>de</strong>l estudio cuantitativo, se observa que una gran proporción<br />
<strong>de</strong> niños, <strong>niñas</strong> y <strong>jóv<strong>en</strong>es</strong> <strong>en</strong> situación <strong>de</strong> <strong>calle</strong> acud<strong>en</strong> y hac<strong>en</strong> uso <strong>de</strong><br />
los servicios que brindan las instituciones <strong>de</strong>dicadas a la at<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> esta<br />
población.<br />
Los datos muestran que la mayoría <strong>de</strong> los niños, <strong>niñas</strong> y <strong>jóv<strong>en</strong>es</strong> (56.1 %)<br />
<strong>en</strong>cuestados conoce algún lugar <strong>de</strong> ayuda institucional para las personas que<br />
viv<strong>en</strong> o trabajan <strong>en</strong> la <strong>calle</strong>.<br />
¿Conoces algún lugar <strong>de</strong> ayuda para las personas<br />
que viv<strong>en</strong>, trabajan y están <strong>en</strong> la <strong>calle</strong>?<br />
sí<br />
no<br />
no sabe/no contestó<br />
52 <strong>Niños</strong>, <strong>niñas</strong>, <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> y <strong>jóv<strong>en</strong>es</strong> <strong>en</strong> <strong>situaciones</strong> <strong>de</strong> <strong>calle</strong> Elem<strong>en</strong>tos para rep<strong>en</strong>sar las formas <strong>de</strong> interev<strong>en</strong>ción 53<br />
56.1<br />
1<br />
42.6<br />
2<br />
1.3<br />
3<br />
La asist<strong>en</strong>cia y contacto con estas instituciones es frecu<strong>en</strong>te y 85.1 % <strong>de</strong> aquellos<br />
que conoc<strong>en</strong> alguno <strong>de</strong> estos lugares han acudido alguna vez.<br />
1.<br />
2.<br />
3.