10.02.2015 Views

Effatá! La persona sorda en la vida de la Iglesia

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

DOLENTIUM HOMINUM N. 73-2010<br />

21<br />

oy<strong>en</strong>tes que id<strong>en</strong>tifican a <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s<br />

<strong>sorda</strong>s como inferiores. <strong>La</strong><br />

propia autoestima y al s<strong>en</strong>tido <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> id<strong>en</strong>tidad <strong>persona</strong>l paga un terrible<br />

tributo.<br />

¿Es <strong>la</strong> aceptación <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te<br />

sobre QUIÉN es <strong>la</strong> <strong>persona</strong> individual,<br />

opuesta a CUÁL etiqueta una<br />

institución particu<strong>la</strong>r pone a aquel<strong>la</strong><br />

<strong>persona</strong> <strong>La</strong> <strong>Iglesia</strong> ha sido una<br />

fuerte <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sora <strong>de</strong>l valor <strong>de</strong> cada<br />

individuo, sin importar cual sea su<br />

estado, <strong>la</strong> c<strong>la</strong>se, <strong>la</strong> id<strong>en</strong>tidad étnica<br />

o <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s físicas / intelectuales.<br />

Es <strong>en</strong> ese contexto que <strong>la</strong>s<br />

<strong>persona</strong>s S/<strong>sorda</strong>s ti<strong>en</strong><strong>en</strong> el <strong>de</strong>recho<br />

<strong>de</strong> verse y celebrar a sí mismas<br />

como pl<strong>en</strong>am<strong>en</strong>te humanas, totalm<strong>en</strong>te<br />

capaces <strong>de</strong> alcanzar objetivos,<br />

no limitados por id<strong>en</strong>tida<strong>de</strong>s<br />

artificiales, opresivas y, <strong>en</strong> <strong>de</strong>finitiva<br />

falsas, que otros les proporcionan.<br />

El concepto <strong>de</strong> sí mismo, <strong>la</strong> estima<br />

<strong>de</strong> sí mísmo, <strong>la</strong> imag<strong>en</strong> <strong>de</strong> sí<br />

mismo, <strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>de</strong> varios factores.<br />

Bat-Chava (1993) ha interpretado<br />

los resultados <strong>de</strong> investigaciones<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s que el nivel <strong>de</strong> estima<br />

<strong>de</strong> sí mismo se refiere directam<strong>en</strong>te<br />

a muchas variables: t<strong>en</strong>er a los<br />

padres sordos, comunicar con <strong>la</strong><br />

propia familia a través <strong>de</strong>l l<strong>en</strong>guaje<br />

<strong>de</strong> signos y emplear el l<strong>en</strong>guaje<br />

<strong>de</strong> signos <strong>en</strong> <strong>la</strong> escue<strong>la</strong> (Bat-Chava<br />

1993, 1994, 2000; Desselle & Pearlmutter,<br />

1997).<br />

Características <strong>de</strong> una Persona<br />

Sorda Bi<strong>en</strong>-Adaptada<br />

¿Cómo administran <strong>la</strong>s sanas<br />

<strong>persona</strong>s Sordas bi<strong>en</strong> adaptadas <strong>la</strong><br />

“diversidad” <strong>de</strong> ser Sordas <strong>La</strong><br />

respuesta simple es que el<strong>la</strong>s no lo<br />

logran. No <strong>de</strong>b<strong>en</strong>, porque no son<br />

diversas. <strong>La</strong>s <strong>persona</strong>s <strong>sorda</strong>s <strong>de</strong>fin<strong>en</strong><br />

a sí mismas como a una minoría<br />

lingüística y cultural. Sí, ellos<br />

hab<strong>la</strong>n un l<strong>en</strong>guaje diverso <strong>de</strong><br />

aquel <strong>de</strong> sus vecinos, e intercambian<br />

una cultura <strong>en</strong>tre sí, ricos <strong>en</strong><br />

poesía, <strong>en</strong> el arte, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s normas sociales<br />

y <strong>en</strong> cada aspecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> humanidad<br />

que <strong>la</strong> cultura refleja. Sin<br />

embargo, el hecho <strong>de</strong> t<strong>en</strong>er tu l<strong>en</strong>guaje<br />

y tu cultura no te hace más<br />

consci<strong>en</strong>te <strong>de</strong> que eres diverso <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s <strong>de</strong> otras culturas. El<br />

l<strong>en</strong>guaje y <strong>la</strong> cultura son solo aspectos<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia. Una trucha<br />

<strong>de</strong> agua dulce no si<strong>en</strong>te el agua <strong>en</strong>torno<br />

a su cuerpo y no nota por qué<br />

no está sa<strong>la</strong>da o no se pregunta cómo<br />

se si<strong>en</strong>te al ser una trucha <strong>de</strong><br />

agua sa<strong>la</strong>da. El agua dulce es ese<br />

ambi<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l pez, como nuestro<br />

l<strong>en</strong>guaje y nuestra cultura son parte<br />

<strong>de</strong> nuestro ambi<strong>en</strong>te.<br />

Una <strong>persona</strong> Sorda es como el<br />

miembro <strong>de</strong> cualquier otra minoría<br />

lingüística que vive <strong>en</strong> el mundo.<br />

Socializa y vive con <strong>persona</strong>s que<br />

hab<strong>la</strong>n su l<strong>en</strong>gua y trata con el l<strong>en</strong>guaje<br />

hab<strong>la</strong>do y <strong>la</strong> cultura <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

mayoría cuando ti<strong>en</strong>e necesidad o<br />

cuando lo <strong>de</strong>sea. No hay ningún<br />

gran acuerdo.<br />

T<strong>en</strong>emos <strong>la</strong>s características <strong>de</strong><br />

una <strong>persona</strong> Sorda bi<strong>en</strong> adaptada<br />

(Dr. All<strong>en</strong> E. Sussman) y se aplican<br />

a nuestras <strong>vida</strong>s. Tomemos <strong>la</strong><br />

Jerarquía <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

Abraham Maslow y apliquémos<strong>la</strong><br />

a nuestra <strong>vida</strong> y a <strong>la</strong> <strong>vida</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

<strong>persona</strong>s S/<strong>sorda</strong>s. Según el Dr.<br />

All<strong>en</strong> E. Sussman, Prof. Emérito<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Gal<strong>la</strong>u<strong>de</strong>t University, Washington,<br />

D.C., <strong>la</strong>s características<br />

<strong>de</strong> una <strong>persona</strong> Sorda bi<strong>en</strong> adaptada<br />

son:<br />

– Concepto positivo <strong>de</strong> sí misma<br />

y autoestima<br />

– Aceptación psicológica positiva<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> sor<strong>de</strong>ra<br />

– Habilidad <strong>de</strong> comp<strong>en</strong>sar eficazm<strong>en</strong>te<br />

<strong>la</strong> sor<strong>de</strong>ra<br />

– Habilidad <strong>de</strong> afrontar <strong>la</strong>s actitu<strong>de</strong>s<br />

negativas<br />

– Aserti<strong>vida</strong>d<br />

– Habilidad <strong>de</strong> poner <strong>en</strong> perspectiva<br />

<strong>la</strong> habilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> pa<strong>la</strong>bra<br />

– Habilidad <strong>de</strong> poner <strong>en</strong> perspectiva<br />

el oído residuo<br />

– Actitud positiva hacia el l<strong>en</strong>guaje<br />

<strong>de</strong> signos<br />

– Re<strong>la</strong>ción inter<strong>persona</strong>l eficaz<br />

y habilidad social<br />

– Habilidad <strong>de</strong> t<strong>en</strong>er confianza<br />

<strong>en</strong> sí misma<br />

– Habilidad <strong>de</strong> solicitar y utilizar<br />

<strong>la</strong> asist<strong>en</strong>cia don<strong>de</strong> y cuando es<br />

a<strong>de</strong>cuada.<br />

– Habilidad <strong>de</strong> sobrevivir no<br />

obstante <strong>la</strong> limitación<br />

– S<strong>en</strong>tido <strong>de</strong>l humor filosófico y<br />

no hostil<br />

– Gemeinschaftsgefuhl (autorealización)<br />

El Mundo Psicológico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

Personas Sordas percibido por <strong>la</strong>s<br />

<strong>persona</strong>s Sordas a m<strong>en</strong>udo NO es<br />

el mismo que percib<strong>en</strong> <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s<br />

oy<strong>en</strong>tes. <strong>La</strong> <strong>persona</strong> <strong>sorda</strong>, g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te<br />

ti<strong>en</strong><strong>de</strong> a t<strong>en</strong>er una visión<br />

cultural, <strong>la</strong> riqueza lingüística<br />

<strong>de</strong>l l<strong>en</strong>guaje <strong>de</strong> signos, <strong>la</strong> solidaridad<br />

<strong>de</strong> un grupo <strong>de</strong> <strong>persona</strong>s que<br />

compart<strong>en</strong> <strong>la</strong> fe, comparti<strong>en</strong>do <strong>la</strong><br />

historia <strong>de</strong> <strong>la</strong> opresión, represión,<br />

prejuicio y discriminación.<br />

Existe una psicología <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s<br />

Sordas… <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s Sordas<br />

ti<strong>en</strong><strong>en</strong> una psique difer<strong>en</strong>te <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s oy<strong>en</strong>tes… o es el<br />

Mundo Psicológico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Personas<br />

Sordas, un mundo que se esfuerza<br />

<strong>en</strong> tomar el negativismo, el<br />

modo patológico, ‘fíjame’ y convierte<br />

el negativismo <strong>en</strong> el Mundo<br />

<strong>de</strong>l “Yo puedo”, “Yo quiero”, “Yo<br />

soy OK <strong>en</strong> ser sordo”.<br />

El Mundo Psicológico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

Personas Sordas es un mundo ll<strong>en</strong>o<br />

<strong>de</strong> posibilida<strong>de</strong>s, <strong>de</strong> esperanzas,<br />

<strong>de</strong> sueños, <strong>de</strong> humor, l<strong>en</strong>guaje, habilidad,<br />

educación, re<strong>la</strong>ciones, retos<br />

y solidaridad. Es un mundo<br />

abierto a los <strong>de</strong>más, por explorar y<br />

abrazar. Es un mundo que acoge<br />

cordialm<strong>en</strong>te a <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s que<br />

aceptan a <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s Sordas por<br />

LO QUE son, no por lo QUE CO-<br />

SA son. Es un mundo que ti<strong>en</strong>e<br />

una cultura rica. Es un mundo que<br />

dice: “Nosotros estamos aquí; nosotros<br />

valemos, somos hijos <strong>de</strong><br />

Dios; Dios no hace errores, se alegra<br />

tiernam<strong>en</strong>te <strong>de</strong> nosotros, nos<br />

acepta y hace que todos nos abracemos<br />

como hijos <strong>de</strong> Dios.<br />

Suger<strong>en</strong>cias para un Servicio<br />

<strong>de</strong> Éxito <strong>en</strong> <strong>la</strong> Comunidad<br />

<strong>de</strong> Sordos<br />

Queremos referirmos a los individuos<br />

y a los organismos que <strong>de</strong>sean<br />

servir a <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s S/<strong>sorda</strong>s<br />

y a sus familiares con un acercami<strong>en</strong>to<br />

mejor, sigui<strong>en</strong>do <strong>la</strong>s suger<strong>en</strong>cias<br />

que se basan <strong>en</strong> estos principios<br />

guías. Primero, los profesionales<br />

<strong>de</strong>berían ser s<strong>en</strong>sibles a <strong>la</strong><br />

historia cultural <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s<br />

Sordas; segundo, los pofesionales<br />

<strong>de</strong>berían <strong>en</strong>contrar el modo <strong>de</strong> salir<br />

al <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> <strong>la</strong> variedad <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

comunicación <strong>de</strong> <strong>la</strong> que necesitan<br />

todos los miembros <strong>de</strong> esta pob<strong>la</strong>ción;<br />

y tercero, los profesionales<br />

<strong>de</strong>berían ser consci<strong>en</strong>tes y mant<strong>en</strong>er<br />

una re<strong>la</strong>ción <strong>la</strong>boral con recursos<br />

locales y nacionales que son<br />

especializados <strong>en</strong> el servir a <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>persona</strong>s con m<strong>en</strong>omaciones<br />

<strong>de</strong>l oído (Zieziu<strong>la</strong><br />

2001). Si nosotros escuchamos a<br />

los profesionales, a los consejeros,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!