You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
literaturuli gazeTi<br />
#63<br />
#63 25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
IV-V<br />
guram megreliSvili<br />
guram doCanaSvili<br />
mixo mosuliSvili<br />
modeli<br />
18/12<br />
kaci,<br />
saxelad<br />
noe<br />
salamandra<br />
II-III VI-VII X-XI
2 proza<br />
literaturuli gazeTi<br />
Tavi pirveli<br />
sadac davalebis mixedviT<br />
monawileebi qmnian am<br />
nawarmoebis avtoris portrets<br />
rogorc yvela namdvili mwerali,<br />
TviTmkvlelobaze xandaxan mec vfiqrob.<br />
marTalia, es Zalian iSviaTad, magram<br />
mainc xdeba xolme. aseT dros Cemi<br />
marto darCena arafriT ar SeiZleba.<br />
aseT dros erTaderTi, rac mSvelis,<br />
xalxSi triali da dalevaa. roca vsvam,<br />
aqtiuri da agresiuli vxdebi garSemomyofebis<br />
mimarT da cota xniT sakuTari<br />
Tavi maviwydeba.<br />
radiotalRebiviT, energiebsac<br />
aqvT TavianTi sixSire, romelsac drodadro<br />
viWerT da masze vewyobiT. vTqvaT,<br />
modis TviTmkvlelobis, Zaladobis,<br />
sxvaTa mkvlelobis, depresiis,<br />
sixalisis an seqsualurad aRgznebadobis<br />
talRa. me da Cemnairebi vsxedvarT<br />
da araferze vfiqrobT. am dros<br />
ki zogi Cvengani erT talRas iWers,<br />
zogi meores, zogic mexuTes. aba,<br />
ratomaa, rom adamians uceb TviTmkvleloba<br />
undeba, an samsaxurSi zis, raRac<br />
qaRaldebSia TavCarguli da ucbad<br />
aRigzneba, ise aRigzneba, rom Tu partniori<br />
ar hyavs (an gindac hyavdes), Sei-<br />
Zleba ofisis tualetSi Sevides da masturbireba<br />
daiwyos!<br />
ratom xdeba ase<br />
ra principiT viWerT am sixSireebs<br />
da ratom varT xSirad erTsa da imave<br />
talRaze<br />
me xandaxan TviTmkvlelobaze<br />
vfiqrob da axla swored es periodi<br />
maqvs. vzivar binaSi da meSvide sarTulis<br />
fanjridan ezoSi viyurebi. wynari<br />
ubania, zedmetad wynaric ki, imdenad<br />
wynari, rom nervebs miSlis. rom xmaurobdnen,<br />
mawuxebdnen, sababi meqneboda,<br />
vinmesTvis damebralebina, rom ver<br />
vwer. axla ki aseTi sababi ar maqvs.<br />
TiTqmis erTi Tvea am binaSi vcxovrob.<br />
aqamde saWmeli Cem megobar gogos<br />
amohqonda xolme, axla masac<br />
avukrZale mosvla. modis da macdens,<br />
an uazrod laparakobs, an vJimaobT.<br />
puri aRar maqvs. macivarSi raRac<br />
saWmeli devs, magram puri aRar maqvs.<br />
minda, rom Tavs rame sanqciebi davuweso<br />
da davawerino, Torem ase aRar Sei-<br />
Zleba. erT kviraSi mevaleebi momadgebian<br />
da fuls momTxoven. me fuli ar<br />
maqvs, samagierod mqonda imedi, rom<br />
meqneboda. oci gverdi mainc rom damewera,<br />
gamomcemels honorars davstyuebdi,<br />
axla ki araferi, axla aRaraferi.<br />
depresia ar maqvs. es sxvisi talRaa,<br />
me ubralod TviTmkvlelobaze<br />
vfiqrob. es yvelaze advili gzaa gaeqce<br />
pasuxismgeblobas, gaeqce Sens<br />
Tavsac da sxvebsac, yvelas, vinc giyurebs<br />
da elodeba, ras wer.<br />
arafersac ar vwer, arafersac ar<br />
vakeTeb. zogjer minda gamovacxado _<br />
arafersac ar vakeTeb. fexebze mkidia<br />
werac, kiTxvac, fiqric da yvelaferi<br />
msgavsi sirobac, magram ver vbedav,<br />
gaCxerili var sakuTar ambiciebSi.<br />
saocari ram aris literatura.<br />
TviTon qmnis procesia saocreba _ wer<br />
da Sens personaJSi Cans, ra gtkiva da<br />
ra gawuxebs, personaJze dakvirveba<br />
erTgvari testia. ai, me rom axla rame<br />
damewera, Cemi gmiri aucileblad mwerali<br />
iqneboda, eqneboda uamravi vali,<br />
rogorc me maqvs, eyoleboda megobari<br />
gogo, romelic misgan orsuladaa,<br />
TviTon ki sul sxvaze iqneboda Seyvarebuli.<br />
me rom axla vinmeze davwero,<br />
es vinmec CemsaviT unda iyos gamomwyvdeuli<br />
sadRac oTaxSi da Tavs weras<br />
aZalebdes, an aiZulebdnen iseve,<br />
rogorc me maiZuleben.<br />
_ dawere rame _ mekiTxebian nacnobebi<br />
da roca vuRimi, erTi suli<br />
maqvs, yelSi wavavlo da davaxrCo.<br />
wadiT da RmerTs hkiTxeT, aba, ha, ra<br />
qeni, Seqmeni rame axali dawere rame<br />
adamiani Tu erTxel mainc ver gaxda<br />
gmiri, is verasodes gaxdeba adamiani.<br />
me samjer ver gavxdi gmiri, samjer<br />
uarvyavi is, razec mTeli bavSvoba vocnebobdi<br />
da axla vzivar Zalian Cumi<br />
ubnis meSvide sarTulze, mSia da wera<br />
minda, magram ar SemiZlia. gadavwyvite<br />
manamde ar SevWamo, sanam rames ar davwer.<br />
isic ar vici, raze davwero, magram<br />
vici, rom personaJi aucileblad mwerali<br />
iqneba, mwerali, romelic ver<br />
wers.<br />
am binidan gza Cans. es gza qalaqs<br />
garSemo artyia. aq tranzituli manqanebi<br />
dadian. wuTSi daaxloebiT erTi<br />
traileri mainc Caivlis xolme. bevrjer<br />
vcade meTvala, magram Sua TvlaSi<br />
Tvla maviwydeba, fiqri gamirbis.<br />
kote kargi ramea gabaSvili traileris mZRoloba.<br />
mTeli cxovreba gadis A wertilidan B<br />
wertilamde misvlaSi. albaT am<br />
mZRolebs rom hkiTxo, erTferovani<br />
cxovreba aqvT. araferi saintereso<br />
maTTan ar xdeba, sicocxlis naxevarze<br />
mets gzaSi atareben. gzaSi xdeba yvelaferi<br />
_ simartove, fiqri, seqsi,<br />
ojaxis monatrebac. amerikul kinoeb-<br />
Si rom aris xolme _ viRaca traileris<br />
mZRoli uazro SarSi gaexveva da<br />
Sen, mayurebeli, fiqrob, ra ubeduria<br />
es kaci, viRaca idioti mkvleli gadaekida<br />
da sicocxle gaumwara. sinamd-<br />
guram megreliSvili<br />
modeli 18/12<br />
vileSi ase xom ar xdeba sinamdvile<br />
sul sxvanairia. realurad, kinoSi<br />
saerTod ar Cans WeSmariteba. es Tvi-<br />
Ton reJisorebmac ki ar ician. es ician<br />
mxolod scenaristebma.<br />
is `sagzao mkvleli~, vinc mZRols<br />
manqana daumtvria, lamis mokla, yvelaferi<br />
aur-dauria, sinamdvileSi<br />
keTili angelozia, isaa, vinc am Cveni<br />
traileris mZRolis cxovrebas raRac<br />
feri, interesi da azri misca, amoagdo<br />
erTferovnebidan da marTalia lamis<br />
mokla (vTqvaT), samagierod SegrZnebebi<br />
da emociebi aCuqa.<br />
mec xom ar momekla vinme vTqvaT,<br />
is Cemi megobari gogo, ramdenime dRe<br />
rom ar amosula. davurekav, viTom puri<br />
an seqsi minda da mova. mova da roca<br />
gaixdis, zustad maSin movklav. amiT or<br />
problemas erTbaSad moviSoreb _ moviSoreb<br />
bavSvs, romelic ar vici, ratom<br />
Caisaxa da moviSoreb ususurobis<br />
SegrZnebas, rom wera aRar SemiZlia.<br />
magari skandali ki atydeba _ rogor<br />
mokla mweralma sacole! ise, eWvi ki<br />
mepareba mwerali axsenon, ai, sacoles<br />
fragmentebi romanidan<br />
ba, rom gaucrueb, magram Tanaxmaa _<br />
oRond aseTi imedi arsebobdes da<br />
Tanaxmaa.<br />
RmerTi rom arsebobdes, vTqvaT,<br />
davuSvaT, rom arsebobdes, albaT imas-<br />
Tanac ase mividodiT, davibralebdiT<br />
raRacebs, magaliTad, RmerTo, me maqvs<br />
xaWapuris biznesi, an viyavi maTxovari<br />
da axla bolo modelis mersedesis<br />
jipi myavs. naxe, Cems sabanko angariSze<br />
20 000 dolari devs, ise devs ra, arc ki<br />
vxmarob. ratom Sevitane ori dRis win<br />
nu... egre moxda. ar miyvars bankebi da<br />
Sevitane. wamiyvane ra SenTan, RmerTo,<br />
wamiyvane raa!<br />
samoTxis patronebi utvinoebi ki ar<br />
arian. maT ician, rom araviTari<br />
xaWapuris biznesi Sen ar gaqvs, eg manqanac<br />
nacnobisaa da is 20 000 dolaric<br />
sanaTesaoSi gaqvs naTxovari `ori<br />
dRiT~. yvelaferi es ician, magram vi-<br />
Tom ver xvdebian, viTom daijeres, Tavi<br />
gaicures, ai, samoTxis bileTs ki _<br />
ukacravad, ver mogcemen.<br />
es trailerebi, axla Cems Tvalwin<br />
rom gadian, esaa namdvili cxovreba.<br />
25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
ki aucileblad gausvamen xazs, Tan<br />
fexmZime sacoles. albaT isic bednieri<br />
iqneba rom movkali, bolo-bolo mizans<br />
miaRwevs da CemSi raRaca emocias gamoiwvevs,<br />
Tundac es emocia siZulvili<br />
iyos.<br />
ra minda am dampal qveyanaSi, am dampal<br />
ubanSi, am fanjarasTan saerTod<br />
ra minda albaT am wuTas Cemnairad CemisTana<br />
aTasobiT mwerali dgas fanjarasTan<br />
TavianT mivardnil meSvide<br />
sarTulze da TviTmkvlelobaze<br />
fiqrobs.<br />
xuTjer vcade aqedan gaqceva,<br />
xuTjer Sevedi amerikis sakonsuloSi<br />
vizis misaRebad. xuTivejer orazrovani<br />
uari _ `amjerad ver davakmayofilebT<br />
Tqvens aplikacias!~<br />
ra aris es Cemnairebis marTvis<br />
erT-erTi xerxi samoTxeSi ginda midi<br />
da scade. da dgaxar rigSi, akvirdebi<br />
sxvebs. zogi ras ibralebs, zogic ras<br />
_ oRond samoTxeSi moxvdes. sinamdvileSi<br />
ki gulis siRrmeSi ician, rom es<br />
tyuili cdaa, samsxverploze mitanili<br />
Sesawiria, romelsac didi gveleSapi<br />
ylapavs. egaa latariis principi _<br />
<strong>Sepirde</strong> adamians bevri da misce<br />
araferi, mxolod imedebi, romelTac<br />
sabolood gaucrueb. masac ecodineviTom<br />
ki xar individi, sinamdvileSi<br />
erTi grZeli jaWvis rigiTi rgoli xar.<br />
gagifuWda manqana da amovardi kolona<br />
ar dagicdis.<br />
magrad mSia. xaWapuris biznesis mepatronev,<br />
daipure Tavi!<br />
mezoblis binidan xma ismis. es `Barton<br />
Fink~-ia. sasaciloa, sasaciloa es<br />
filmic da isic, rom me mesmis axla is,<br />
rac mesmis.<br />
ratom ar mivdivar samoTxis mflobelebTan<br />
da ar veubnebi vinc var gamarjoba,<br />
me var mwerali esa da es, didi<br />
araferi mwerali, magram ambicia maqvs<br />
_ icocxle. Tqven xom aseTebi mogwonT<br />
hoda, minda movxvde samoTxeSi.<br />
konkretulad Tqvens samoTxeSi ratom<br />
imitom, rom sxva samoTxeebi mxolod<br />
mibaZvaa Tqveni samoTxis. wamiyvaneT<br />
ra, wamiyvaneT.<br />
rogorc faskunjze amxedrebuli<br />
zRapris gmiri, qvesknelidan zesknelSi<br />
rom adis, ise movajdebi TviTmfrinavs<br />
da gavfrindebi. bortgamcilebeli Semova<br />
da ityvis: `benzini gviTavdeba.~ me<br />
ki moviWri xels da mivcem. kidev Semova,<br />
mere kidev moviWri fexs, yurs,<br />
Tvals da samoTxeSi ase naxevaradamiani<br />
Cavfrindebi. iq ki faskunji momisvams<br />
frTas da gamamTelebs.<br />
ratom ver vbedav, rom Sevide sakonsuloSi<br />
da viRac pirSi trakis sunian<br />
konsuls vuTxra: `gamarjoba, me rigi-<br />
Ti mwerali esa da es var da samoTxeSi<br />
minda!~<br />
imitom ver vbedav, rom, jer erTi,<br />
wina xuTi Sesvlisas naTqvami `me<br />
xaWapuris biznesi maqvs~ mabrkolebs da<br />
meorec, me mwerali var xom salanZRavi<br />
sityvaa! me seriuli mkvleli var _<br />
SeiZleba, homoseqsuali var da patara<br />
bavSvebi mizidavs _ esec. es erTgvari<br />
romantikaa, araordinaluroba, niSani<br />
imisa, rom Seni adgili am qveyanaSi araa,<br />
ai, me mwerali var kidev... rogoor mwerali<br />
xarT ahaa, maS mwerali xarT...<br />
_ xmamaRla gaimeorebs da gverdiT<br />
mjdoms gadaxedavs, is dacvas gadaxedavs<br />
da jer Caicineben, mere ki Sen<br />
pasportSi lurji feris beWdiT, Tu<br />
SaviT, Tu wiTliT, Tu ra feric iqneba,<br />
Caartyamen _ samoTxeSi Sesvlaze samudamo<br />
uari eTqvas!<br />
ai, amis meSinia. mirCevnia imedi ar<br />
wamarTvan da `aplikacia dabrunebulia~<br />
momcen, vidre samudamo uari miTxran.<br />
adamianebs mogvwons Tavis tyuilad<br />
daimedeba, oRond raRacebSi imedi ar<br />
gagvicruvdes. magaliTad, dedas ur-<br />
Cevnia Svilis sikvdilis gagebas mTeli<br />
cxovreba gaurkvevlobaSi elodos da<br />
arkvios cocxalia Tu ara misi tyved-<br />
Cavardnili pirmSo (arada fsiqikuri<br />
kanonebis mixedviT, adamianis stresi<br />
swored maSin ixsneba, roca gaurkvevel<br />
mdgomareobas Tavs aRwevs). Cemi megobari<br />
gogoc xom asea urCevnia Tavi<br />
moityuos, rom modesme colad moviyvan,<br />
vidre Tvali gausworos im azrs,<br />
rom sinamdvileSi isic da misi (Cveni)<br />
Svilic sul sirze mkidia. da am siraqlemobaSi<br />
Tavs ibednierebs. darwmunebuli<br />
var, roca sadme or-sam Wiqas<br />
dalevs xolme, cremlebs aRvarRvarebs<br />
da gadawyvets mimatovos, magram es wamieri<br />
emociaa, cruemocia, surogatuli<br />
gmiroba, romelic misi stresis<br />
gayuCebas xels uwyobs ~me gadavwyvite,<br />
me gadavdgi nabiji~! sinamdvileSi ki,<br />
rogorc yvela Seyvarebuli qali, isic<br />
naxmari tilosaviTaa, aranairi Rirseba<br />
ar gaaCnia da arc rcxvenia aRiaros,<br />
rom mweralTan dadis. (xazs vusvam sityvas<br />
`mwerali~) Cemi, rogorc mwerlis<br />
aRiarebis rcxvenia mamaCems, dedaCems,<br />
Cem Zmas, rZals da megobrebs, Cem<br />
gogos ki namdvilad ar rcxvenia. Seu-<br />
Zlia gamovides quCaSi da daiyviros: _<br />
heiii, hei, me mwerali mtynavs, iciT<br />
ubanSi Cami-Cumi ar ismis. aseTi siwynare<br />
soflebSic aRaraa. neta yvela<br />
xom ar daixoca da ucbad filmis personaJad<br />
xom ar gadaviqeci an ukve<br />
filmis personaJi var da jerac ar<br />
vici irgvliv yvela daixoca, me var
25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
cocxali da Cemi misiaa vipovo vinme<br />
meore cocxali da gavmravldeT. iciT<br />
ra filmis siuJetidan gamomdinare,<br />
weris aRarc droa da aRarc survili<br />
_ dedamiwa iRupeba!<br />
es trailerebi es trailerebi sinamdvileSi<br />
zombebiTaa savse da Cemsken<br />
moemarTebian _ sisxlis suni igrZnes<br />
da undaT, rom gadamylapon.<br />
were, were, were, were, were, were,<br />
were!<br />
an daureke gogos, amoitanos puri,<br />
gaixados da fexebi mxrebze dagawyos.<br />
es mainc gaakeTe, sanam SegiZlia!<br />
Tavi mexuTe<br />
sadac avtori TamaSiT<br />
gaerToba da mTavari moqmedi<br />
piris Seqmnas ganagrZobs<br />
...Tuki samoTxe marTla arsebobs,<br />
Cemi da Cemi TaobisaTvis is ubileTod<br />
da ukontrolod Riaa. Cvenma mamebma<br />
moses xalxiviT ixetiales Cvensave qveyanaSi<br />
da gagvimzades aRTqmuli qveynisken<br />
mimavali gza.<br />
is Taoba varT, danomrili marjvena<br />
xelisgulebiT rom vaTenebdiT<br />
puris rigebSi da gveSinoda melani ar<br />
waSliliyo, radgan mTeli ojaxi upurod<br />
rCeboda.<br />
is Taoba varT, rva wlidan rom gamovida<br />
quCaSi saWmlis saSovnelad da<br />
naadrevad gaxda didi. Cven ar viciT<br />
ra aris bavSvoba da amitomac gvezizReba<br />
bavSvebi – TviTon gvinda patarebad<br />
viqceT da Tavidan gaviaroT<br />
is, rac ar gvqonia.<br />
is Taoba varT, samoTxeSi rom gvsurs,<br />
radgan viciT, rom davimsaxureT.<br />
Cvenma mamebma TavianTi kuTvnili, limitad<br />
dadgenili ormoci weli ixetiales<br />
udabnoSi, Cvensave qveyanaSi da<br />
axla droa, samoTxisken gavwioT yvelam.<br />
samoTxe ki didi xania gadaivso.<br />
morCa, miReba damTavrebuliao, didi<br />
xnis win gamoacxades, magram aravin usmens,<br />
aravis unda rom gaigos, rom miReba<br />
damTavrebulia! samoTxeSi adamianebi<br />
aRar sWirdebaT, iq TavianTi adamianebic<br />
eyofaT, axla sxvanairadRa<br />
Tu SeaRwev aRTqmul, Tu daTqmul, Tu<br />
Sepirebul miwaze.<br />
ginda samoTxeSi Zalian, Zalian,<br />
guliT ginda maSin gadaiqeci nivTad<br />
da ise scade bedi. adamianebma gaavses<br />
da gadaavses samoTxeebi, axla keTilmowyobis<br />
droa. axla droa Cven da Cvennairebi<br />
nivTebad gadaviqceT da ise<br />
CavdgeT rigSi.<br />
me aucileblad unda gardavisaxo<br />
sabeWd manqanad. erTi sabeWdi manqana<br />
rogor ar dasWirdebaT imxela samoTxeSi<br />
nuravin mombaZavs, sxva roialad,<br />
funjad, an Tundac imave skamad gadaiqces,<br />
romelzec zis, mTavaria Cven,<br />
adamianebma uari vTqvaT adamianobaze<br />
da nivTebad gadaviqceT. ai, esaa erTaderTi<br />
gza srulyofilebisaken. ai, ratom<br />
var me imisti, rac var – verc erTma<br />
religiam ver miagno am WeSmaritebas,<br />
isini warsulSi CarCnen da iqidan<br />
gvesaubrebian, raRacebs gvatyueben,<br />
undaT, rom Tavgza agvibnion, TviTon<br />
ierarqebma moaswron nivTebad qceva da<br />
Cven TamaSgare dagvtovon – ver mogarTviT!<br />
me viqnebi pirveli, an SeiZleba<br />
meaTe, mease, Tu meaTase adamiani,<br />
vinc uari Tqva adamianobaze da nivTad<br />
iqca, magram me pirveli sabeWdi manqana<br />
gavxdebi.<br />
veRar vwer da es ar aris Cemi piradi<br />
krizisi, erTi mwerlis krizisi.<br />
gaixedav irgvliv da veRaravin wers<br />
imitom, rom adamianobam sakuTari Tavi<br />
amowura – samoTxe karga xania gadaivso<br />
da aRaraa saWiro wero imaze, rac<br />
aqtualuri aRar aris. axla sxva dro<br />
da sxva epoqaa, axla nivTebma unda<br />
daikavon adamianebis adgili da kacobriobis<br />
ganviTarebac nivTebma unda<br />
gaagrZelon. gana kompiuteri pirveli<br />
ganivTebuli adamiani araa damalon,<br />
damalon, me ki kargad vici ra moxda<br />
da rogor moxda, rogor idga kompiuteris<br />
gamomgonebelic CemsaviT meSvide<br />
sarTulis fanjarasTan da<br />
fiqrobda ra gamoegonebina iseTi, rac<br />
aqamde ar gamogonebula. ifiqra, ifiqra<br />
da roca Zalian daiRala, swored<br />
maSin mixvda – dajda iatakze axalgazrda<br />
budasaviT, Seikeca fexebi da<br />
kompiuterad gadaiqca.<br />
Cemamde ukve bevri ganivTda, magram<br />
maTze xmas aravin iRebs, yvela cdilobs<br />
kacobriobis dasakavebeli es axali<br />
niSa damalos da axloblebs gadasces<br />
faruli codna – samoTxeSi moxvedris<br />
yvelaze realuri gza-maCvenebeli. mama<br />
Svils aswavlis, Svili _ Svilebs, me ki<br />
arc mamad myavs mama da arc Svili meyoleba,<br />
radgan Wiris dResaviT mejavreba<br />
bavSvebi, me TviTon xom arasodes<br />
vyofilvar bavSvi<br />
ratom daviwye wera da ratom gavagrZele<br />
wera imitom, rom warmosaxuli<br />
bavSvoba Semeqmna CemTvis, mqonoda<br />
is, razec puris rigidan SuaRames mosuli<br />
da diliT skolaSi wasvlamde<br />
vocnebobdi.<br />
Cemi Taoba mTlianad Tavisi drois<br />
gmirebs vbaZavdiT – zogi politikoss,<br />
zogi momRerals, zogi eklesiis ierarqebs<br />
da zogic giJebs. fuli, saxeli,<br />
dideba! es iyo sami mcneba, romelzec<br />
mTeli Taoba videqiT da es iyo is<br />
tyuilic, rasac boroti didi mamebi<br />
gvpirdebodnen. vbaZavdiT maT, vinc sinamdvileSi<br />
misabaZi ar iyo, isini adamianobdnen<br />
da es fulic, saxelic,<br />
didebac adamianebs sWirdebaT, adamianebis<br />
adgili ki ramdeni xania aRar<br />
darCa samoTxeSi! samoTxeSi ukve mxolod<br />
nivTebi Sevlen. rogorc cariel<br />
binaSi Sesuli mdgmurebi iwyeben<br />
oTaxis mowyobas, ise daiwyeben axla<br />
samoTxis mowyobasac CveniT anu nivTebiT.<br />
aranairi fuli, pativi, dideba!<br />
xSirad mifiqria, xom ar wavide<br />
romelime xalxmraval adgilas da vimaTxovro<br />
es or did saqmes gamikeTebs<br />
– gamiCndeba mudmivi Semosavali da Cemi<br />
adamianobis daTmobis pirvel swraf<br />
nabijebs gadavdgam. mecodineba, rom<br />
veravin mamCnevs, veravin mxedavs, aravin<br />
damsdevs, aravin melaparakeba. gana ase<br />
ar arian nivTebic maT mxolod Tu gamoiyeneb,<br />
Torem sad ginaxavT nivTTan<br />
mosaubre adamianebi!<br />
hoda, mivegdebi romelime xalxmraval<br />
adgilas CemTvis wynarad, Semovikecav<br />
xel-fexs, an sulac moviWri maT<br />
da davelodebi saswauls – rodis<br />
moxdeba Cemi metamorfoza, rodis gadaviqcevi<br />
sabeWd manqanad, romelic<br />
wers, wers, wers.<br />
amaswinaT raRac magari wigni vipovne<br />
saxlSi. es Cemi SimSilis mesame dRes<br />
daemTxva (nivTad gadaqcevis mTavari<br />
gza kuWze kontrolis damyarebaa. is<br />
vinc kuWs gaakontrolebs, gulsac gaakontrolebs,<br />
xolo vinc guls gaakontrolebs,<br />
Tavis momavalsac Seqmnis).<br />
hoda, Cemi SimSilis mesame dRes karadidan<br />
gadmovyare wignebi da vipovne.<br />
am wigns yda ar aqvs, avtori ucnobia<br />
CemTvis, magram aseT wignebs arc Sei-<br />
Zleba avtori hyavdes, aseTi maRali<br />
donis wignebs erTi kaci ver wers.<br />
Tavi meoce<br />
romelSic avtori<br />
moulodnelad gaigebs, rom<br />
erT-erTi monawile uneburad<br />
mis daweril teqsts agrZelebs<br />
da Tanac Zalian kargad<br />
`dagegme Seni momavali, gaakeTe<br />
swori arCevani, SeiZine Cveni kontracefcia!~<br />
am gogos xma ukve nervebs miSlis.<br />
idiotebma reklamis gadaRebac ki aRar<br />
ician.<br />
`dagegme Seni momavali!~<br />
aseTi reklamebi bavSvs unda gaaxmovanebino,<br />
enas rom uCleqs da simRerasaviT<br />
ambobs: `dageqme ceni mobamali!~<br />
literaturuli gazeTi<br />
dagegme, dagegme, dagegme!<br />
gaakeTe cxrili, sadac yoveli<br />
wuTi, saaTi, dRe gaTvlili da gawerili<br />
geqneba. gadaiqeci kompiuterul<br />
programad, romelmac icis, rom oTxi<br />
wlis, sami Tvis, ToTxmeti dRis, oci<br />
saaTisa da ormocdarva wuTis Semdeg<br />
ijdebi sadac ijdebi, xelSi kalami<br />
geWireba da aseT winadadebas dawer:<br />
`QYGe1T290980MQ5-8-ma sami cali<br />
moneta CauSva aparatSi da monacemTa<br />
bazaSi akrifa:<br />
axlandeli asaki_ 28 weli<br />
sasurveli asaki _ 24 weli<br />
sqesi _ mamrobiTi<br />
sasurveli sqesi _ mdedrobiTi<br />
Tvalis feri _ Savi<br />
sasurveli Tvalis feri _ Savi<br />
Tmis feri _ mwiTuri<br />
sasurveli Tmis feri _ Ria wablisferi<br />
simaRle _ 176 sm<br />
sasurveli simaRle _ 182 sm<br />
profesia _ fsiqiatri<br />
sasurveli profesia _ mfrinavi<br />
Semdeg Rilaks TiTi daaWira da ekranze<br />
wiTeli dafa gamovida _ `gTxovT,<br />
daadasturoT akrefili monacemebi~.<br />
daadastura.<br />
`gTxovT, daelodoT~.<br />
daeloda.<br />
kabinidan gamovida e1T290980MQ5-8,<br />
mini kaba odnav Seiswora da gza ganagr-<br />
Zo...~<br />
Cven yvelani dagegmili momavlebi<br />
varT. raRac didma kompiuterulma<br />
programam gamoiTvala, rom erTxelac<br />
unda davbadebuliyaviT. warmoidgineT,<br />
dedamiwaze ramdeni milioni mamakaci<br />
kvdeba uSvilod da ratomRac<br />
aseTebSi ar iyo mamaCveni. nuTu es<br />
SemTxveviTobaa kargi, Semdeg: _ saSualod<br />
ramden aseul aqts atarebs janmrTeli<br />
kaci ramdenjer anZrevs ramdeni<br />
milioni spermatozoidia erTxel<br />
Catarebul aqtSi da mainc da mainc is<br />
erTi Sen xar!<br />
dagegmilebi varT, Cven yvelani<br />
winaswar dagegmilebi varT da miviRoT<br />
monawileoba globalur dagegmareba-<br />
Si.<br />
me myavda erTi repetitori, romelic<br />
mimtkicebda, rom kacobrioba Se-<br />
Zlebs miaRwios ganviTarebis im dones,<br />
rom aRar iarsebebs transporti da<br />
komunikaciis saSualebebi. ginda xma<br />
gasce Sens megobars kontinents gada-<br />
Rma _ gaifiqreb da ai, gipasuxa: _<br />
`ravi, vaar ra, Sen rava xar, Se Cema~<br />
iqneb naxva ginda ra saWiroa TviTmfrinavi,<br />
hop da gaqri aq, gaCndi iq... ara,<br />
amas ar hqvia gaqri, ubralod aqac xar<br />
da iqac _ yvelgan xar.<br />
me sul megona, rom giJi maswavlida<br />
da mixaroda giJi rom maswavlida. es<br />
niSnavda or rames _ rom me Tavad var<br />
Wkviani da rom aucileblad CaviWrebi<br />
gamocdaSi. Cemi mizani ki swored es iyo<br />
_ CavWriliyavi gamocdaSi, radgan me<br />
xom mwerlad davibade! TiTqmis<br />
aravin icoda, rom mwerlad davibade<br />
proza 3<br />
da vinc icoda, isini xels miSlidnen.<br />
ai, axla me mwerali var da dazustebiT<br />
vici, rom Cemi repetitori geniosi<br />
iyo. iqneb is saerTod arc iyo repetitori,<br />
an iqneb is arc arsebobda (ara,<br />
arsebobda, radgan erTad gvaqvs sami<br />
foto gadaRebuli) arsebobda, magram<br />
geniosi iyo, an sulac ucxoplaneteli<br />
iyo da mova dro, me gavifiqreb da mas-<br />
Tan gavCndebi.<br />
`dagegme Seni momavali, davgegmoT<br />
Cveni momavali erTad.~<br />
yvela reklamaSi didi sibrZnea.<br />
rogorc wesi, reJisorebi idiotebi<br />
arian, magram scenaristi xom migzavnis<br />
saidumlo informacias informacias,<br />
romelic xelmisawvdomia mxolod<br />
rCeulTaTvis.<br />
dagegme Seni momavali!<br />
ggoniaT, es marTla bavSvebs exebaT<br />
sisulelea! jer erTi, bavSvis Tavidan<br />
moSoreba sxvanairadac SeiZleba _ wava<br />
da moklavs dedamisi, erTi saaTis ambavia<br />
da meorec, yvela bavSvis dabadeba<br />
winaswaraa gaangariSebuli. amden<br />
milion albaTobas gamocilebuli, Tu<br />
dasabadebelia, daibadeba.<br />
reklama ki sxva rames gveubneba _<br />
dagegme Seni momavali! TviTon airCie<br />
vin ginda gaxde da rogor da rodis.<br />
Cawere Sens bloknotSi, rom oTxi wlisa<br />
da ase Semdeg da ase Semdeg, Sen kalami<br />
geWireba xelSi da dawer winadadebas:<br />
`_ QYGe1T290980MQ5-8 –ma sami<br />
cali moneta CauSva aparatSi...~<br />
yvelaferi unda gaakeTo, rom gaxde<br />
is, rac dagegme, rasac yvelaferi<br />
Seswire, rac Sen xar.<br />
xels miSlis televizori da gadavagde,<br />
xels miSlida ojaxi da gavecale,<br />
xels miSlian Cemi vnebebi da moviSoreb.<br />
unda gadaviqce sxva, ukeTes ramed, vidre<br />
var.<br />
dagegme Seni momavali!<br />
daweqi taxtze, moikece oTxad da<br />
gadaiqeci sabeWd manqanad, romelic<br />
weliwadSi or romans, oTx moTxrobas,<br />
erT piesas da erT kinoscenars dawers.<br />
am patara binaSi unda moxdes pirveli<br />
udidesi saswauli _ adamianisgan<br />
sabeWdi manqanis Seqmna.<br />
Semova Cemi megobari gogona da<br />
aRar davxvdebi. daxvdeba patara sabe-<br />
Wdi manqana, romelsac, SesaZloa, yuradReba<br />
arc ki miaqcios.<br />
_ gaiqca nabiWvari! _ ityvis<br />
TavisTvis, me ki yvelaferi mesmis, magram<br />
ar mecineba, me emociebi ar maqvs.<br />
sabeWd manqanas emociebi ar aqvs.<br />
mere binis patroni sadme mimagdebs.<br />
SesaZloa sxvenSi, SeiZleba gadamisrolos<br />
kidec, magram es araa mTavari, mTavari<br />
mizania _ me vwer, vwer, vwer!<br />
yovel wels gamodis Cemi wignebi.<br />
aravin icis, sad var, sad vcxovrob da<br />
ras vsaqmianob. ician, rom vwer, vwer,<br />
vwer.<br />
`wlis bukeri!<br />
wlis wigni!~<br />
`da warmogidgenT wlevandel nobeliants<br />
literaturaSi...~<br />
me ki es yvelaferi mkidia. vwer, vwer,<br />
vwer...
4 literaturuli gazeTi<br />
poezia 25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
* * *<br />
roca gulis rbilobs<br />
Secvlis sevdis ToSi,<br />
me TavisSi mixmobs<br />
Seni saxli TovlSi.<br />
Semomxvdebi krZalviT<br />
suliT, sul mTlad SiSvliT,<br />
da ifiqreb wamiT,<br />
rom meored viSviT...<br />
`sad midixar, saad~ –<br />
mkiTxavs saxli TovlSi,<br />
sadac kedlis saaTs<br />
karSi gasvliT movSli.<br />
israelis miwaze<br />
nika jorjaneli<br />
I. miwa<br />
TviTmfrinavis iluminatoridan miwis danaxvaze:<br />
`miwa!~ – gulSi ise yvirode,<br />
TiTqos manamde zRvaSi yofiliyo sul<br />
an is miwa, romelzedac dagibijebia,<br />
sxva yofiliyos.<br />
* * *<br />
nu Wam Cems mzes.<br />
nu iqnebi mzismWameli.<br />
nu iqnebi RvTaebrivi zvigeni.<br />
nu iqnebi cisferi saSineleba.<br />
nu iqnebi arc ki vici vin.<br />
TiTqos gverdze mogdebuli SlapiT<br />
fexis fexze gadadebiT ijde<br />
da nayins Wamde ukacriel Ria kafeSi.<br />
nu Wam Cems mzes.<br />
RimilSi oqro giTuxTuxebs.<br />
SefarviT ixedebi garSemo.<br />
tuCebs ilokav.<br />
nu Wam, nu Wam Cems mzes!<br />
is emorCileba kovzs, romelic gikavia,<br />
Sens kbilebs da enas<br />
da pirs ar gwvavs.<br />
magram mogwamlavs... ver giSveli...<br />
nu Wam... SeCerdi.<br />
* * *<br />
SegiZlia kino naxo,<br />
sadac frTebiT TavmorTuli indielebi<br />
Tavs esxmian da Zarcvaven<br />
TeTrkanianTa diliJansebs.<br />
SegiZlia metroSi sul marto darCe<br />
da Rame eskalatoris ZirSi gaaTio.<br />
SegiZlia mesaflaves dauamxanagde<br />
da cal yurSi gayrili yursasmeniT,<br />
romlidanac TavSekavebiT CagZaxebs mailsis sayviri,<br />
rom cxovrebas miwis suni aqvs,<br />
xolo siyvaruls – cxovrebis,<br />
masTan erTad dalio da mousmino meore yuriT,<br />
xolo Semdeg, Sin mosulma,<br />
am yurSiac gaikeTo yursasmeni<br />
da Sampunis surnelebas CauRrmavde.<br />
SegiZlia sTxovo mexanZreebs,<br />
cecxlis Caqrobas dagaswron<br />
da daganaxvon TavianTi cekva SlangebTan.<br />
SegiZlia absurdisgan wvniani gaikeTo.<br />
SegiZlia gaigo, rom araferi ar gesmis.<br />
SegiZlia ver gaigo, rom bevri rame gagigia.<br />
SegiZlia dRedaRame iZaxo `dRedaRame~.<br />
SegiZlia daamTavro yvela saqme.<br />
SegiZlia cxovrebas damTavrebis saSualeba<br />
ar misce.<br />
* * *<br />
ase mTavrdeba casTan TamaSi.<br />
TiTqos viRacas sisxlad gavuSri.<br />
vzivar uSenod, rogorc saflavSi<br />
vertikalurSi.<br />
gareT qarSi ki, gareT qarSi ki<br />
TiTqos dafrinavs damwvar davTrebad<br />
uSeno awmyo. ase mTavrdeba<br />
bedTan arSiyi.<br />
dro<br />
dro iaffasiani ramaa.<br />
yvela, vinc sakuTari Zalauflebis<br />
SezRudulobis Sesaxeb icis,<br />
cdilobs borkilebi dagadoT.<br />
da dro aq aramcTu ar warmoadgens<br />
gamonakliss –<br />
Tavad damwesebelia da warmmarTavi.<br />
verc erTi mefe ver dagadebT saaTebiviT<br />
magar borkilebs.<br />
axla ki mefeTa mikroskopuloba warmoidgineT,<br />
Tu droc ki sapnis buStiviTaa.<br />
dro iaffasiani ramaa.<br />
amqveynad yvelaze mwuxare xma saaTis wikwikia,<br />
amxanagebo,<br />
da yvelaze samgloviaro svla – saaTis svla.<br />
saaTebi gvikidia majebsa da kedlebze.<br />
saaTebi gvicqerian vitrinebidan da<br />
tragediebs akumulireben,<br />
saaTebi – amaoebis sacavebi.<br />
dro cekvavs Cvens saaTebSi,<br />
rogorc tanxmeli berikaci<br />
ukacriel diskoTekaze.<br />
yvelaze arasaimedo yelsabmelebi<br />
wuTebis, dReebis, wlebis acmebi gaxlavT.<br />
daikideT, visac SegiZliaT, briliantebi,<br />
margalitebi,<br />
visac ara, aasxiT monetebi, dapobili Zvlebi<br />
da daikideT isini,<br />
oRondac ar endoT drois mZivebs –<br />
maTi gawydoma yvelaferze gardauvalia.<br />
nu ixdiT ase Zvirs, nu ixdiT zedmets<br />
sivrcis am mosawyen da mdare Souze dasaswrebad<br />
saxelad dro!<br />
dro iaffasiani ramaa.<br />
radgan Tundac rom arasodes arsad davigvianoT,<br />
mainc aRmovaCenT bolos, rom versad migviswria.<br />
xolo es aRmoCena, droisgan gansxvavebiT,<br />
erT ramed ki Rirs.<br />
Cven vaswrebT mxolod erTs,<br />
Cven erTaderTs vakeTebT, ase vTqvaT, droulad:<br />
vkvdebiT.<br />
Tumca amaSic viRacebisTvis<br />
SesaZloa vagvianebdeT.<br />
dro rom iaffasiani ramaa,<br />
imitomac gvitacebs ase Zalian<br />
maradiulobaze saubari.<br />
erT mSvenier dRes ki mainc gveCveneba,<br />
rom gavflangeT mTeli Cveni dro da<br />
ukve metismetad gvianaa.<br />
yvela fleitaze dakrula amis Sesaxeb.<br />
Cven veqceviT am fiqris gavlenis qveS,<br />
rogorc spiloebi xvdebian ormoebSi.<br />
ra dasanania!<br />
zogjer drois ubadrukoba<br />
imdenad TvalSisacemia,<br />
rom damatebiT dros igoneben.<br />
es xdeba xolme drosaviT iaffasiani<br />
sxvadasxva Sejibrebisas,<br />
rodesac saqmeSi viRacebis<br />
merkantiluri interesebia CarTuli.<br />
ai damatebiTi drois mTeli arsi.<br />
veranairi damatebiTi dro<br />
ver Seavsebs ZiriTadi drois naklebobas.<br />
quCaSi Cqar-Cqara msvlelno,<br />
sad miiCqariT ukeliT nabijs!<br />
Cveulebrivad wadiT, mSvidad,<br />
da siCqariT gamowveul qoSinsac airidebT,<br />
imis albaTobac Semcirdeba, rom waiqceviT,<br />
da ufro mimzidvelebic<br />
gaxdebiT erTmaneTisTvis.<br />
mas, vinc miaswro, araferi ar xvdeba meti<br />
imaze, visac daugvianda.<br />
aq sxeuli iwyebs naTlad SegrZnobas imis,<br />
rom masSi sulia, ufro sworad ki –<br />
suli amosZaxebs sxeuls Cumad drogamoSvebiT:<br />
me SenSi var, me SenSi var.<br />
II<br />
...da silurjeSi Tavis malvebi<br />
Tbil xmelTaSua talRebTan xvevniT.<br />
grZnobdnen mzis Casvlas mere palmebi,<br />
da, aRmoCenils palmebis qveviT,<br />
mzes asdioda bolo almuri,<br />
sanam qreboda damajereblad.<br />
da Rame axloaRmosavluri<br />
iwyebda cimcims caTambjenebiT<br />
sivrcis ekranze, rogorc mimcxrali<br />
fsiqodeliiT savse video.<br />
da imas, rac Sen me ar miTxari,<br />
zRva momZaxoda. ar waxvideo.<br />
III. moRrubluloba ierusalimSi<br />
sityva Tavisi arsebobis sadac mReroda<br />
siaSkaraviT, im qalaqSi cxadad givlia.<br />
mas verc Sen aRwer. verc veravin. uaRwerodac<br />
aRwerilia.<br />
da iqac SiSob, rom mcirea yofnis ulufa,<br />
rom mokvdavisTvis sxva iqneba jvaric,<br />
lursmanic...<br />
axasiaTebs sxvanairi moRrubluloba<br />
ierusalims.<br />
da im SegrZnebas, im simwares netav ra hqvia,<br />
rodesac iZrob mzis wnulidan wuxilis xanjals,<br />
wveti ki rCeba, radgan Tumca RmerTi aqvea,<br />
is mainc ar Cans.
25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
`literaturuli gazeTis~ 57-e<br />
nomerSi daibeWda baton rostom CxeiZis<br />
statia saTauriT `es ucnauri<br />
edgar po, `yoranis~ 21 qarTuli versia~.<br />
rostom CxeiZis narkvevi ori nawilisagan<br />
Sedgeba. pirveli moicavs<br />
edgar posa da Rirssaxsovari frangi<br />
simbolistebis (Sarl bodleris, stefan<br />
malarmes, pol valeris, tomas eliotis)<br />
literaturul da pirovnul<br />
urTierTobebs, romelic mimaCnia rostom<br />
CxeiZis cnobili eseis `dawyevlili<br />
poetis~ bedis~ (ix. `saliteraturo<br />
gazeTi~, 1996 wlis maisi, gv. 4-5)<br />
logikur gagZelebad Tu Sevsebad. meore<br />
nawili ki exeba uSualod `yoranis~<br />
qarTulad TargmnasTan dakavSirebul<br />
sakiTxebs da, garkveulwilad, recenziaa<br />
Cemi Sedgenili krebulisa _<br />
edgar alan po, `yorani~, erTi Sedevris<br />
21 qarTuli Targmani, (gamomcemloba<br />
`inteleqti~).<br />
Tavad krebulis Sedgeniloba ase-<br />
Tia: anotacia, `yorani~ (dedani), leqsis<br />
1906-2011 wlebSi ganxorcielebuli<br />
da gamoqveynebuli 21 qarTuli Targmani<br />
(yovel maTgans, saWiroebisamebr,<br />
axlavs TargmanTan da mTargmnelTan<br />
dakavSirebuli mokle, zogjer ki SedarebiT<br />
dawvrilebiTi SeniSvnebi).<br />
yvelgan miTiTebulia: rodis, ramdenjer<br />
iTargmna da sad daibeWda Targmanebi.<br />
originalidan iTargmna,<br />
rusulidan Tu pwkaredis saSualebiT<br />
da sxva.<br />
krebuls darTuli aqvs galaktion<br />
tabiZis mier Targmnili `yoranis~ sami<br />
sruli da meoTxe nakluli striqoni,<br />
romelic mogvawoda poetma vaxtang<br />
javaxaZem. boloSi ki moTavsebulia paata<br />
da rostom CxeiZeebis inglisuridan<br />
naTargmni edgar alan pos `eseisturi<br />
azrovnebis Sedevri~ `kompoziciis<br />
filosofia~, romelic mTlianad<br />
eZRvneba `yoranis~ Seqmnis praqtikul<br />
safuZvlebs. wignis garekanis pirvel<br />
gverds amSvenebs galaktionis mier<br />
Sesrulebuli portreti edgar posi,<br />
xolo meoTxe gverds – eduard manes<br />
ilustracia `yoranisa~.<br />
rogorc cnobilia, galaktionis<br />
naxats – pos portrets – miakvlia vaxtang<br />
javaxaZem da gamoaqveyna Tavisi<br />
wignis (`ucnobi~) pirvel gamocemaSi,<br />
Semdeg, igi gamoiyena rostom CxeiZem<br />
da daurTo zemoxsenebul eseis `dawyevlili<br />
poetis~ bedi~. sabolood ki<br />
galaktionis naxatma daamSvena `inteleqtis~<br />
mier gamocemuli krebulic.<br />
aRsaniSnavia, rom sazogadoeba ukve<br />
gaecno Cvens krebuls. 9 ivniss<br />
saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvis saministroSi moewyo wignad<br />
gamocemuli `yoranis~ wardginebaganxilva,<br />
romelsac daeswrnen misi<br />
mTargmnelebi – konstantine z. gamsaxurdia,<br />
baTu danelia, porfire iaSvili,<br />
jemal injia... gardacvlil<br />
mTargmnelTa – filipe beriZisa da<br />
giorgi niSnianiZis – ojaxis wevrebi,<br />
Tbilisis sakrebulos Tavmjdomare<br />
zaal samadaSvili, mwerlebi, literatorebi,<br />
axalgazrdoba. mTargmnelebma<br />
moiwones krebulis gamocemis<br />
idea da wagvikiTxes Tav-TavianTi Targmanebi,<br />
isaubres edgar pos Semoqmedebaze.<br />
axlaxan radio `Tavisuflebam~ac<br />
amcno sazogadoebas `yoranis~ krebulad<br />
gamocema. ramdenime mkiTxvelis<br />
madlobac davimsaxureT Semdgenelma<br />
da gamomcemlobam.<br />
davubrundeT baton rostomis publikacias.<br />
marTalia, kritikosi sul<br />
oTxi striqoniT Semoifargla CemTan<br />
mimarTebaSi: krebuli `Seadgina da<br />
SeniSvnebi daurTo givi bojguam.<br />
davZendi: gemovnebiT Sedgenili bibliografiuli<br />
cnobebi, sagulisxmo<br />
suraTs rom aRadgens~, magram me mainc<br />
kmayofileba dameufla, radgan batoni<br />
rostomis ganuxorcielebeli survilis<br />
gamgrZelebel-aRmasrulebeli<br />
aRmovCndi da bolomde miviyvane misi<br />
naocnebari gamomcemloba `inteleqtis~<br />
Tavkacis kaxmeg kudavas SemoTavazebisa<br />
da sulgrZelobis meSveobiT.<br />
isic, maxarebs, rom batoni rostomis<br />
paralelurad, am ociode wlis win,<br />
mec mxiblavda idea _ Semekriba da wignad<br />
warmomedgina `yoranis~ yvela<br />
gamoqveynebuli qarTuli Targmani. aki<br />
winaswarmetyvelebda rostom CxeiZe:<br />
`ise rogor iqneba, sxvasac ar mouvides<br />
TavSi es ideao~. gansakuTrebiT gamaxara<br />
mis mier `yoranTan~ dakavSirebuli<br />
sakiTxebisaTvis yovelgvari frCxilebisa<br />
da kiTxvis niSnebis moxsnam. mas<br />
xom Tavidanve miaCnda, rom `Rirda<br />
Sekrebiliyo `yoranis~ yvela Targmani,<br />
vaJa-fSavelas mcdelobiT... saTavedadebuli,<br />
darTvoda `kompoziciis<br />
filosofiac~ da tomas eliotis eseic<br />
(igulisxmeba `edgar podan pol<br />
valerimde~. – g.b.) da mcire krebulad<br />
givi bojgua<br />
literaturuli gazeTi<br />
WiWinaZe, giorgi niSnianiZe da konstantine<br />
z. gamsaxurdia). amave dros gvamcno,<br />
rom, misi monacemebiT, qarTul<br />
enaze TiTqos arsebobda `yoranis~<br />
ocamde Targmani mainc, Tumca,<br />
amjerad mTargmnelebi ar dausaxelebia.<br />
me ki swored maTi vinaoba mainteresebda.<br />
minawerSivea mowodebuli agreTve<br />
sagulisxmo cnoba: `am aTi wlis winaT<br />
(e.i. daaxloebiT 1993 wels. – g.b.) krebulic<br />
ki Sedga edgar pos am leqsis<br />
imJamad cnobil yvela Targmans rom<br />
uyrida Tavs... auxsneli mizezis gamo<br />
krebuli gamomcemlobaSi daikarga da<br />
uTuod xelaxla gaxdeba aRsadgeni da<br />
Sesavsebi – mas Semdeg kidev gamoCnda<br />
ramdenime versia~. cxadia, am faqtis<br />
gaSifrvac mWirdeboda uciloblad.<br />
aseve mWirdeboda – vin iyo dakarguli<br />
krebulis Semdgeneli, romel gamom-<br />
isev qarTuli<br />
`yorani~ edgar posi<br />
gamocemuliyo~.<br />
samwuxarod, es maSin ver moxerxda<br />
da bolos bedma me gamiRima. TiTqmis<br />
oci wlis manZilze veZiebdi da vagrovebdi<br />
yvela qarTul Targmans `yoranisa~.<br />
gansakuTrebiT gamiWirda<br />
grigol megreliSvilis Targmanis mopoveba,<br />
romelsac, TiTqmis uimedo Zebnis<br />
Semdeg, qalbaton eTer mgalobliSvilis<br />
meoxebiT, mivakvlie ioseb<br />
griSaSviliseuli saxl-muzeumis biblioTeka-sacavSi.<br />
aRmoCnda, rom grigolis<br />
Targmani 1918 wels dabeWdila<br />
gazeTebis – `revolucionuri nobaTisa~<br />
da `Sromis~ orkvireul saliteraturo<br />
damatebaSi `legia~ (b, anu meore.<br />
sul sami nomeri gamosula). isic<br />
gairkva, rom muSaobisas grigols<br />
gamouyenebia konstantin balmontis<br />
rusuli Targmani.<br />
Segrovili masalebi ganvalage maTi<br />
gamoqveynebis TariRis mkacri dacviT<br />
da amis mixedviT davnomre kidec. davwere<br />
vrceli Sesavali werilica da mokle<br />
komentarebic, magram... ra dagikargavs,<br />
ras eZeb... aravin gamomiwoda daxmarebis<br />
xeli, aravin Semiqo garjiloba<br />
da aravin damibeWda narudunevi<br />
gazeTsa Tu JurnalSi. pasuxi yvelgan<br />
gulismomwyvleli iyo: mere ra, rom<br />
amdeni Targmani gvqonia, ras aZlevs es<br />
mkiTxvelso. erTaderTi, vinc momiwona<br />
sibejiTe, gaxldaT gazeT `Tbilisis~<br />
maSindeli redaqtori ioseb WumburiZe,<br />
romelmac araTu saWirod, aramed<br />
aucilebladac ki miiCnia sabeWdad<br />
gamzadebuli mTeli masalis dauyovnebliv<br />
gamoqveyneba. movamzadeT<br />
pirveli masala, avawyveT stambaSi, davakabadoneT,<br />
anabeWdis koreqturac<br />
wavikiTxeT... TiTqos yvelaferi rigze<br />
iyo, magram gairkva, rom srulad, Tundac<br />
mcire komentarebiT, dabeWdva<br />
warmoudgenlad vrcel adgils dai-<br />
Werda araliteraturul saSualo<br />
formatis gazeTSi da amis gamo sayveduri<br />
ar ascdeboda gazeTis redaqtors...<br />
ras vizamdiT, movubodiSeT<br />
erTmaneTs xelmocarva da xelic CaviqnieT...<br />
lela ebraliZis naTargmn `yorans~<br />
(gazeTi `Cveni mwerloba~, 1-7 agvisto,<br />
2003 w.) axlda mozrdili minaweri `redaqciisagan~.<br />
aq mravali saintereso<br />
cnoba iyo gacxadebuli. CemTvis maSinve<br />
gaxda cnobili, rom minaweris avtori<br />
rostom CxeiZe gaxldaT, magram,<br />
vinaidan Tavad ar isurva gamxela, mec<br />
wyali Cavigube pirSi.<br />
maSin minaweris avtorma CamoTvala<br />
`yoranis~ eqvsi qarTveli mTargmneli<br />
(vaJa-fSavela, sandro SanSiaSvili,<br />
grigol megreliSvili, konstantine<br />
cemlobaSi da ra viTarebaSi daikarga<br />
Sedgenili xelnaweris dedani...<br />
mesiamovna, roca yvela am kiTxvas<br />
swored axla, `yoranis~ krebulad gamosvlis<br />
Semdeg (romelic Cemi dabadebis<br />
80 wlisTavs daemTxva) gaeca pasuxi<br />
`literaturul gazeTSi~ rostom CxeiZis<br />
monaTxrobiT.<br />
amrigad, gacxadda Semdegi: `yoranis~<br />
qarTuli Targmanebis gamocemis<br />
idea baton rostoms gauziarebia gamomcemloba<br />
`meranis~ mTavari redaqtoris<br />
givi alxaziSvilisTvis. swored<br />
am gamomcemlobaSi warudgenia kidec<br />
krebulad Sekruli masala da `meran-<br />
Sive~ ugzoukvlod gamqrala misi naSromi.<br />
dauimedebiaT ki: ver vpoulobT,<br />
Torem sadme aucileblad iqnebao.<br />
`sadme egeb axlac aris, – dasZens rostom<br />
CxeiZe da ganagrZobs, – meore pirebi<br />
ar gamaCnda, dakargva ver warmovidgine<br />
da winaswar ar mizrunia, saxeldaxelod<br />
kidev erTxel veRar Sevagrove,<br />
amasobaSi sxva saqmeebi damawva<br />
da... is proeqti ase uimedod mimrCa.<br />
dananebiT ki gavixsenebdi da, isic mifiqria,<br />
ise rogor iqneba, sxvasac ar<br />
mouvides TavSi es idea da adre Tu gvian<br />
`yoranis~ yvela qarTuli Targmani<br />
erT wignad ar gamoCndes-meTqi~.<br />
is sxva me gamovdeqi. bedma marguna<br />
– damoukideblad memuSava da frTebi<br />
Semesxa Cveni ziari survilisaTvis.<br />
isic sainteresoa, rom batonma rostomma<br />
`literaturul gazeTSi~<br />
amjerad daasaxela `yoranis~ ToTxmeti<br />
mTargmneli: vaJa-fSavela, sandro<br />
SanSiaSvili, grigol megreliSvili,<br />
konstantine WiWinaZe, sandro (koreqtura<br />
unda iyos. _ g.b.) Tu andro sioriZe,<br />
filipe beriZe, giorgi gamyreliZe,<br />
giorgi niSnianiZe, stefane mxargr-<br />
gamoxmaureba 5<br />
Zeli, jemal injia, porfire iaSvili,<br />
silovan narimaniZe, vaJa SiukaSvili da<br />
kote jandieri.<br />
am CamonaTvalSi edgar pos `yoranis~<br />
mTargmnelebi dalagebulia zustad<br />
imave TanamimdevrobiT, rogorc<br />
Cems krebulSi da, rasakvirvelia, yvela<br />
cnobili iyo CemTvis, garda andro<br />
sioriZisa. batoni rostomis cnobiT,<br />
andro sioriZes oTar CxeiZisTvis uCuqnia<br />
`yoranis~ miseuli Targmanis xelnaweri<br />
da daurTavs: ise ver gavCalxe,<br />
gamoqveyneba rom SeiZlebodes, amitom<br />
saxsovrad gqondeso. amiT mniSvnelovani<br />
niuansi gagvimxila misma avtorma<br />
da dasZina: sioriZis `Targmani ar yofila<br />
urigo, Tumca alag-alag daxvewa<br />
uTuod sWirdeboda, da oTar CxeiZem<br />
saboloo redaqciisTvis gadasca megobar<br />
poets lado sulaberiZes, vinc<br />
Sesaferisi cvlilebani Seitana teqst-<br />
Si da misi gamoqveyneba ukve Tavisuflad<br />
SeiZleboda~.<br />
rac Seexeba andro sioriZes, mis poetur<br />
Semoqmedebas maSin gavecani<br />
pirvelad, roca vmuSaobdi `msoflios<br />
xalxTa rCeuli igav-arakebis~ Sedgenasa<br />
da redaqtirebaze (wigni 2009 wels<br />
gamosca `Semecnebam~ 346 gverdis moculobiT;<br />
ideisa da proeqtis avtori<br />
lia SalvaSvili). am krebulSi Sevitane<br />
andria (yvela dabeWdil masalaSi poeti<br />
andriad moixsenieba) sioriZis 18<br />
originaluri da 5 leqsad naTargmni<br />
igavi (i. krilovis, s. mixalkovis, al.<br />
bezimenskis, n. labkovisa da a. hajievis).<br />
rogorc cnobilia, andria sioriZe<br />
ZiriTadad igav-arakebs werda da sxva<br />
meigaveTa nawarmoebebsac Targmnida<br />
kvalificiurad. maSin gavecani<br />
agreTve andria sioriZis igavebis krebulebs<br />
`mezobeli~ da `igav-arakebi~,<br />
magram ar vicodi, Tu baTumeli meigave<br />
`yoranis~ mTargmnelic gaxldaT.<br />
amasTan dakavSirebiT xelaxla moviZie<br />
masalebi mis Sesaxeb, magram verafers<br />
mivakvlie giorgi leoniZis saxelobis<br />
mweralTa muzeumSic ki. maSin mivmarTe<br />
aWaraSi gamomaval Jurnal-gazeTebs<br />
`literaturuli aWara~ da `sabWoTa<br />
aWara~, iqac mxolod CemTvis cnobil<br />
mis igav-arakebs wavawydi. cnobebi Tavad<br />
avtoris Sesaxeb ki arsad Semxvda.<br />
albaT, saWiro iqneba miseuli `yoranis~<br />
Sesaxeb masalis mopoveba baTumSi,<br />
rac momavlis saqmea. saerTod ki guldasawyveti<br />
da dasanania andria sioriZis<br />
Targmanis gauCinareba, Tuki igi<br />
marTlac ar iyo urigo.<br />
rac Seexeba batoni rostomis SeniSvnas:<br />
`asea Tu ise, jerjerobiT 21 Targmani<br />
ki ar mogvepoveba, aramed _ 22~-o,<br />
mTlad zusti ar unda iyos, vinaidan<br />
mogvepoveba mxolod cnoba ocdameore<br />
Targmanis dakarguli xelnaweris<br />
odesRac arsebobis Sesaxeb da ara TviT<br />
Targmani. metic, advili SesaZlebelia,<br />
kidev moipovebodes `yoranis~ araer-<br />
Ti sxva, dRemde ucnobi Tu gamouqveynebeli<br />
Targmani (maTs aRmoCenasa da<br />
gamomzeurebas, vfiqrob, xels Seuwyobs<br />
Cveni gamocema). andria sioriZis<br />
Targmani ki, kidec rom xelT mqonoda,<br />
mainc ver CavrTavdi axalgamocemul<br />
krebulSi gamouqveyneblobis mizeziT.<br />
erTi pawia replikac. 14 mTargmnels<br />
Soris baton rostoms naxsenebi hyavs<br />
kote jandieric. ramdenadac CemTvis<br />
cnobilia, kote jandieris Targmani<br />
2000 wels aris Seqmnil-gamoqveynebuli<br />
da igi ar unda moxvedriliyo zemoxsenebul<br />
siaSi.<br />
savsebiT misaRebad mimaCnia kritikosis<br />
mowodeba, rom `daiweros monografia<br />
an sulac sadisertacio naSromi<br />
am Temaze `yoranis~ qarTuli Targmanebi~.<br />
sasiamovnod mesaxeba isic, rom me<br />
gavxdi baton rostomis uiRblod<br />
wamowyebuli saqmis gamgrZelebeli da<br />
damagvirgvinebeli. isic maxarebs, rom<br />
misi publikaciis saSualebiT gavarkvie<br />
CemTvis da mkiTxvelisTvisac sagulisxmo<br />
mravali sakiTxi.<br />
mTavari ukve gakeTda, vnaxoT, ras<br />
gviqadis momavali.
6 literaturuli gazeTi<br />
proza 25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
dasawyisi #60-62<br />
***<br />
mainc ramdeni andaza gvaqvs sayuradRebo<br />
Tugindac sufTaqarTula<br />
aso `W~ze Cvens alfabetSi gindac mTlad<br />
bolosaken gadakargulsa amaasozed,<br />
_ W:<br />
`Wamam ra miyo, lokvam ra miyoso~<br />
_ ramdenzea, ki; `Wama mwadia, garja _<br />
arao~ _ bevrzedaa, ki; `Wama qonebaze<br />
hkidiao~ _ ma ra!, da Tqva raRa esa-esi<br />
morigi, Wm; `Wia gvels daezmana, gaiwia<br />
da gawydao,~, _ kidevac kargi... ra<br />
egveleboda...; `Wandari maRali izrdeba,<br />
magram nayofs ar iZlevao~, _ egrea,<br />
naRdia, zog SemTxvevaSi mainc;<br />
da radgan andazebisa gamomgoneblebs<br />
Cven ras davadgenT, da es andazebi<br />
egeb sulac atlantidadan modis<br />
da iqidanve SegveCvia, _<br />
`Tqma advilia, qmna ki _ Znelio~,<br />
_<br />
eh, prozav, prozavc...<br />
magram cotaTi-pawawkintelurad<br />
kai magradid-ucnauri magram mosalodneloba-mainc<br />
ki is iyo, rom,<br />
erT atlantidels, winaswarulasaxeliT<br />
`ped~-sts, atlantidelTa<br />
pirobazec ki gadaWarbebulobazec<br />
Zalian metad Zlier uyvarda da amitomac<br />
Zaanac xSir-xSir sCveoda didZal<br />
nugbarTa, Wama... _ ariqa Tafli da<br />
fiWao, su dReniadag ki ara da sul<br />
wuT-niadag eubneboda Tavissa Tavs ped<br />
da Taflze ki metad skisa fiWa ufro<br />
erCivna _ saReWic iyo pirsSi saWiroebiTul-gasasaWaWaneblad<br />
(kaco esa `W~<br />
raRaca Zaan SemogveCvia da vaiTu `W~iani<br />
kbili Txils da verc prozas ver<br />
daamtvrevso~, vih...) ki ara da mTladac<br />
amRebi, piriRrusi, da hariqac-kide<br />
bananeb-kivi da ariqa da Sariqa zogzogi<br />
palmis nayofi an ananasebi Tu papirusis<br />
zemore-xSiradxsenebuli<br />
ylortebi da da andac sulac Saqris<br />
lerwami (`Saqari _ indourisa eniTa<br />
Tafli Seyinebuli iTqmis~ _ saba;) da<br />
sxvadasxvagvari Saqreuloba (`Saqreuli<br />
_ Saqari sxvadasxva rigad Semzadebuli~)<br />
ise hsurda, rom _ gamudmebulad<br />
da yvelaamaTi Seusvenebliv<br />
mirTmeva ki tanis sxvadasxva Semadgenel-nawilTa<br />
gardac raRac ucxo da<br />
kvimatTa-azrTac umsuqnebda, ki, da ar<br />
iklebda arafersa da gaumaZRrad<br />
xolo mere ise nazadac, ro _ nazuraT<br />
sWamda da kvlav mainca ise bevrsa<br />
rom _ radgan cota ar iyos didadac<br />
karga-SeZlebuli ojaxiSvili, da<br />
Ze, iyo, da is sinaze, mere da mere mWameluri<br />
meredamere tanSic kargadac<br />
gaujd-eboda da jer mxolod xel-fexs<br />
raRac nazuris-narnarobiTa ucxodhazizad<br />
miirxevda<br />
siarulisas<br />
da ase,<br />
rogorRac TiTqo-gamomwvevad da<br />
misasayuradRebod daiareboda<br />
da<br />
meredamere kidevac rom Zaan umata<br />
tkbil-sanovageT-sasusnavsa<br />
xorageulT<br />
da radgan Tavidan jerovansa yuradRebas<br />
mainc ar aqcevdnen da amitomac<br />
mere imasac, Cven roviciT daiwyobebina<br />
narnari qnevi anu kurtum-Tama-<br />
Si (gaviyidevi sityviTa gind-gadataniTiT<br />
qaTmebszeda, mainc...) ise cxadlivi<br />
rom suTavidan cota Sefiqrda<br />
yvela xvar dakoWlda da gaCiTaxovdao<br />
[`CiTaxo _ romeliRaca-wleebian q.<br />
TbilisSi cxovrobda cnobili msxvili<br />
mewarme CiTaxovi, romelic koWli iyo.<br />
vfiqrobT, aqedanaa (Tu, misidanaa) es<br />
`CiTaxo~ gadaqceuli zogad saxelad,<br />
romelsac SemdegSi (Tu, Semdgom.. eeh,<br />
me kideiqiT sxvebsa vaswavli) yvelani<br />
(Tu, mxolod imwleebisa Tbiliselebi<br />
_ da ara `yvelani anu mTeli dasavleTaRmosavleTsferoebisi<br />
kacobrioba)<br />
koWls uwodeben~ _ qarTul sinonim-<br />
Ta leqsikoni, 1978 w., gv. 223, Tumc, atlantidelebs<br />
ase winaswar saidam unda<br />
scodnodaT es, ucnauria, da sinonimebis<br />
leqsikonze xom, laparakic zedmetia.<br />
ki.], magram mere rom mainc<br />
rodaadgines roma koWli ara hyofilao<br />
(_is Taviseburad mosiarule)<br />
cota ar iyos miiqcevina<br />
yuradReba da Seacqerdnen da mere da<br />
mere umfro Seascqerdnen da sworedac-rome<br />
maSin iyo roo, Zaanc umata<br />
aimis Cven kargaxnurad roviciT (ramdenjer<br />
unda damalviTurad, maTqmevinoT...<br />
Tumc, xSir SemTxvevebSi _ damalulia,<br />
ki, aki... ki... magram arayovelTvis...<br />
esac _ ki.) da, erTsac mSvenier<br />
(raRa Suenier...) dRes rom erTs<br />
marTlacada bumberazsa-atlantidelTan<br />
erTad qalaqgareTa isanazi<br />
fexiswverebzed askupuli da xolo<br />
bumberazi ki quslebCaWedviT miwaSia<br />
_ ase gavidnen qalaqgareT SambnarianSi<br />
da mere ki gaurkvevelsa garkveul<br />
xanSi kimobrundnen magrama saxe-aSkarad<br />
ZaangawiTlebulebi da, `albaT sirbilsa<br />
anu srbolaSi Tu gaejibrnen<br />
erTmaneTsao~ xolo bumberazma ki<br />
droebiTi damSvidobebisas raRa Tqma<br />
unda zeidan dahxeda mTlad miknavlebuls<br />
monazesa da, Tqo:<br />
`leCxumur lobios leCxumurive<br />
wyali moxarSavso,~,<br />
da idayvzedac ki Seavlo, xeli.<br />
is dRe iyo da, Zaanc dasCemdaT<br />
qalaqgareTi gasvla razedac ima-Sa-<br />
guram doCanaSvili<br />
kaci, saxelad noe<br />
Zlebuli da SamZlebelisac sitkboTmaZiebelisa-nazimamrisa<br />
(!) erTiRa<br />
coli sulac aranaz-kopebs Seikravda<br />
raRa Tqma unda Sublzed, xolme, da<br />
mere da mere is bumberazi Zaanac-karqa<br />
arxeinad marto nidayvze kiara da<br />
Cven kiro-viciT imazedaca<br />
moutyapunebda romelime xels Cven<br />
roar viciT marjvenasa Tu marcxenasa<br />
zustaTa Tu netaromelsa ise-ise, roo,<br />
da,<br />
atlantidaSi ra damalula _ gulwrfelebi<br />
da SeuniRbavebic masiurad,<br />
ki, Zaanac iyven<br />
da rom gaiges Tu roma-rato iarebodnen<br />
qalaqgareTsa atexils<br />
tevrsSid iq-Zalianac-utrikotaJoT<br />
isi rwyvili _ mamakacebma cnobiswadilis<br />
raRaca xarbi muStrisaTvaliT<br />
dauwyes cqera erTimeores,<br />
da kbilebiTa tkbilebs Zalian aWmevdnena<br />
erTmaneTsa da maT-orTSua<br />
romelTsaSiac erT-erTi ufro ganazdeboda<br />
maSin meore gindacda Cia<br />
bumberazi suwiwakebsa sWamda kaloriulobebisada<br />
umfroc mosamateblad<br />
da is Tavidan gasvla iyo ro cotaTi-<br />
TiTqos examuSebodaT magram mere da<br />
mere su xelixelebgadaxveulebi gadiodnen<br />
qalaqsgareT da arc gadiodnen<br />
mere da mere da, gamwarebulad-gabeCavebulma<br />
maTma Semyurem, noem, sulac<br />
sirbiliT koromebTan ipova T da<br />
Zlivs rom moiTqva suli da am axali<br />
saSinelebis, atlantidasi, damaqcevelisa<br />
mTlad, ambavi rom unda<br />
Seetyobina T-m daindo da, ar aTqmevina<br />
es sazizRroba, SesaCereblad Soridanve<br />
miabjina mkacr-xelisguli da,<br />
uTxra:<br />
_ nu ityvi. vici.<br />
da, ragind scodnodaT, es, T da noe<br />
ras gaxdebodnen, da noe rom padre iyo<br />
noes axlaRa gaaxsenda, Tu, ai Tu vinvin<br />
utirebda kodeqseburad kodeqseburic<br />
konstituciiT im yovel momravlebulsa-codvianebs,<br />
oxts, da am<br />
amazrzenobas, neta-saidan amofxorebuli<br />
mamaTmavlobis Sesatyobineblad<br />
sanam aniCqamde gavardeboda da miaRwevda<br />
romelmaca-aniCqam albaT jer ar<br />
icoda es _ jer mTlad-aravin<br />
dasjiliyo da erTi suli hqonda eTqva,<br />
noes, magram kariskacebma sasaxlisa,<br />
aniCqaseulis, raRac Zalian welaTreviT,<br />
ar-mondomebiT gauRes aniCqasisi<br />
sra-sasaxlisa alayafisa, kari<br />
_ racginda isa (anu noe) TvalSi migdebul-yofiliyo<br />
da mikarguli imas<br />
(noes) mainca padre eTqmoda da, aniCqas<br />
karTan zedmisuli uceb gaxevda,<br />
yur-kata eca _ aniCqa ise laparakobda,<br />
_ sworad!:<br />
_ icode, kitrikiko, Tu ar damyvebi<br />
da Cems nebas ar Seasruleb xom gagigia<br />
CaTrevas Cayola jobiao da ise<br />
ajobebs rom WkuiT moiqce da ar<br />
aasavsavo xel-fexi, xo gagigia Wkviansa<br />
virs ori Sejdebao da erTi ra aris<br />
da amitomac...<br />
naRdad aniCqas xma iyo, kii, da eldanakravi<br />
noe isev gaiqca Tsken, da sanam<br />
etyoda saTqmels-ucnaurs T-m kvlav<br />
aCvena xelisguli, da:<br />
_ aniCqa imitom xmarobs zedmet<br />
Tanxmovnebs da maT Soris ki gansakuTrebiT<br />
n-s, demokratiis nacvlad<br />
demo-n-kratia rom Tqvas, xom SegaCviaT,<br />
amas, demonisaTvis ase gamzadebT.<br />
_ demoni, raa...<br />
_ midi aniCqasTan isev da mTlad<br />
demons ara magram imisa Teslebs, naxav.<br />
mTlad retdsaxmuli milaslasda<br />
igiv sra-sasaxlesTan noe, da niRbosnebi<br />
amjerad mTladac sul ar apirebdnen<br />
mis SeSvebas da aq ki noem sicocxleSi<br />
mTladac pirvelad daabriala,<br />
daubriala Tvalebi maT, da SeSinebulebma<br />
noes rogori ieriscvliT maSinve<br />
SeuSves noe, racginda ususuri magramac<br />
mainc padre da aqa-ki Tvalebgadambrialebelic<br />
da, ra dainaxa _<br />
mamaTmavlobas sCadiodnen sulsu mTavari<br />
samarTaldamcavi da imisi erTguli<br />
rogor, mTavari moadgile _ axla<br />
ormagul SesazizRarobamdec dasulebi<br />
da noem Zalian rom Sehyvira ise rom<br />
SedarebiT-zemouri aniCqa cota ar<br />
iyos SemkrTali rom gadmogorda<br />
kitrikikodan noem axla ki CurCuli-<br />
Ta da zizRiT, hkiTxa:<br />
_ demonkratiis demoni raa... bilwo...<br />
aq ki aniCqam kitrikikos erTi ki gadahxeda<br />
da,<br />
rogor nelinel magram mTlad<br />
ganuxrelad, jer TiTqos rogorRac<br />
mofomflovdnen sxeuliT magram<br />
rogorRac Tanac Wrel-Wrel kunTebad<br />
daiwurnen da viwrovdebodnen da<br />
wagrZeldnen da, _<br />
gvelebad iqcnen! _ aniCqa uzarmazarul<br />
maxrCobelad da kintrikiko ki<br />
Tumca imaze metad dawvrilebuli<br />
gamoxoxda da mTlad yalyze Sedga da<br />
saTvalian kobrad iqca, da Tumca am<br />
ori jiSis gvels amJamad erTad versad<br />
SexvdebiT radgan erTi aziaSia,<br />
kobra, da meore ki, damaxrCobela _<br />
amerikaSi magram imdroindelsa atlantidaSi<br />
axla gverdigverd mixoxavdnen<br />
dasaxrCobel da dasageslsa<br />
noesaken da, axla noeswin mTlad pirispir<br />
rom aiyalynen mixvda noe rom, _<br />
iRupeboda,<br />
magram T ase mTladac ar gawiravda,<br />
yovelTvis iyo raRac saSveli, iyo<br />
_ `ki, aris, aris, ar SeiZleba rom ar<br />
iyos~ _ raRac mxsnels, rwmenas sicocxlisaTvis<br />
gadamrCenels jer imedmomcem<br />
fiqrobrivadRa eWideboda<br />
gvelTwina noe magram ra eqna da Tu<br />
riTi daexsna Tavi jer ar icoda noem<br />
iseTma sasowarkveTilma rom _ romeli<br />
sityva! _ da acaxcaxebuls jer<br />
isRa mainc amxnevebda rom TviT T-Ti:<br />
`mudam arsebobs gamosavali, da gadarCena~<br />
_ ara, crud da tyuilubralod<br />
ar eubneboda amas Tavad T,<br />
winaswarmWvreti, da aniCqasi sumTavar<br />
ima oTaxs anu kabinets moavlo Tvali<br />
romel ima-oTaxSiac rom ama zafxulis-gaganiaSi<br />
da alxsa da buRSi mainc<br />
koconi iklakneboda imoTaxisa oTxsav<br />
kuTxeSi da noem egebisi-gadarCenisTvis<br />
iqaurobas moavlo Tvali raime<br />
mZime an wvetiani nivTi-raime rom moexelTebina<br />
da aseTebi kiiyo iq magram<br />
maTamde ori yalyurad mwvav-afxorili<br />
gveli edga da am noesi moxrCobisa<br />
da dagesvlis win _ Sehsisinebdnen,<br />
jer gamarjvebas Tu zeimobdnen ra<br />
amazrzenad, amazrzenebi<br />
da,<br />
umZimesi, uuZnelesi uimedobiT<br />
saso-warkveTil-mixdili mTlad,<br />
TiTqmis sruliad danebebuli mTladac,<br />
noe, uecriv, _<br />
mixvda! _<br />
ima TiTqosda rogor Zaanac viTomc<br />
TiTqosebr-sustsa da viTouRono<br />
cicinaTelasi rogor naTlada-nakvalevebi<br />
sulmTladac es ra daRuradgadamrCeniT<br />
gaaxsenda da,<br />
is sami TiTi, mTladac Tavisi, axla,<br />
miido jer Sublze da maSinve SekrTnen,<br />
odnav daeSvnen, gaibzarnensaviT, jer,<br />
gvelebi, mere mkerdze rom Seixsena<br />
cicinaTelas nakvalevi da mere marjvena,<br />
marcxena mxarzec, gind marmarilos<br />
iatakze, maTTvis axla rogor<br />
asaTvaliswunebel iatakze _ miwaze<br />
RoRvas da misi mtveris Wamas rogor-<br />
Zalian daCveulebi da SeCveulni mainc<br />
ise-rom, visim-sakben(r)ad, iyalyebodnen<br />
da magram axla ra ugemuri<br />
klakvniT Caxoxdnen maTiTa da kvamliT<br />
SelanZRul haerSi, iataks gawvnen da<br />
kvlav saswauls-rams xedavda, noe, _<br />
ise Zalian dapataravdnen rom xvlikisodenaR<br />
Wiebad, iqcnen, magram iqave<br />
cecxlisaken iqcies piri da aman Tu<br />
miscaT, gadaugdoT raRaca Zala da<br />
amoizardnen isev Tavidan oRond adamianis-magvariseburad<br />
da gadafi-<br />
Trebulebi-Zalian oRond da erTi<br />
rom-ro isev aniCqad gadaiqca xolo<br />
meore _ kitrikikod oRond saTvale<br />
SerCenil-hqonda, xolo orTave mokuntuliyo<br />
mTlad Zalian radganac cecxlic,<br />
Caqra, da, nacarszedRa rom daixeda<br />
mainc mieca raRaca Zali, erT-erTs,<br />
_nra mogeCvena ndidovRpadrRe<br />
nraime xoar ngagiWirda, vee _ viTomc<br />
mzrunvelad daekiTxa isevac ise<br />
gaaniCqebuli-isi da, kitrikikomac,:<br />
_ Tqveni xmali da Cveni kiseri vah<br />
Tu raime gagiWirdaT... vaih, es ra-a, _<br />
ra da _ saTvale Zaan saCqaroT jibeSi<br />
ikra, _ da aqaodaca da viTomc<br />
araferi, hkiTxa, _ Tqvens sanukvarsa<br />
janmrTelobazed xom kargada xarT...<br />
janmrTelobazed ki ara da gons<br />
mTlad ver mosuliyo, noe, da T-sken<br />
gzaSi, gza-gzad isev, gonsmosasvlelad<br />
kidev orjer gadaisaxa amis<br />
rogor-mndom zedatanze pirjvari da,<br />
ra ganwmendilad SemSvidebuli, miadga,<br />
T-s, xolo<br />
Tm:<br />
_ xom gaiyidnen da gaices Tavi Sens<br />
mosakvdineblad da xom giSvela Sen rom<br />
ggonia im Soreulma-viTom, cicinaTelam,<br />
noe.<br />
_ ki. ra Zalian miSvela, T...
25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
Tavdaxrilebi mainc, idgnen.<br />
mere noem jer aswia Tavi, kvlav Caqindra<br />
da, uTxra:<br />
_ me aRar minda padreoba, T.<br />
da xom TiTqosda Zalianac mosalodneli<br />
iyo Ts rom eTqva `aba ras<br />
ambob Sens magivrad xom sxva, albaTki<br />
codvebis riqSa gapadrevdeba da mTlad<br />
daiqceva atlantida~o magram Tm,<br />
uTxra:<br />
_ Zalian kargi. swori xar. radgan<br />
mravalni yofilan viTo-pirvelebTagan<br />
Camoukanasknelebulni da, CamoqveiTebulebi<br />
ki aRumaRlebia, noe.<br />
_ vis...<br />
_ mere getyvi.<br />
da riqSamaki rom moismina kuStad<br />
mzirali noesi es gadawyvetileba, iman<br />
marTlac da mravlad uTxra, Tavidan<br />
viTomc gulamofskvnilma Seicxada:<br />
`ras ambob padre da padres Svilo Rirseulo,<br />
ras Svrebi, gvRupaam~, `es ra<br />
gaigones Cemma yurebma sxva ukeTessa<br />
sad viSoviT Zaanac bevri roveZioT~o<br />
da amisTanebis magram mere rom Zalian<br />
frTxilad rom daekiTxa _ `da vis SegvarCev~,<br />
moismina, _ `Sen~,<br />
da raRac ucxosityvaca Tqva _<br />
`kargiii~, _ iman muzika anu grZlad<br />
gawelili asoebi icoda, ki, da maSinaTve<br />
iqve didis molodiniT daekiTxa:<br />
_ rodisaaa, eee!!<br />
_ dResve.<br />
...<br />
_ da, SeiZleba rom saxelad saSaSac<br />
davimato<br />
_ kargi, saSaSav.<br />
_ ara, Sena saSaSasi Tqumai viT Seg-<br />
Suenis (aki gamoTqmebica ise-icoda<br />
roo _ axalisacki Zvelica, ki,),<br />
aramed pirdapir SaSa damiZaxe.<br />
da Tumc es jer ar momxdariyo _<br />
iqamdis yvela, yoveli padre padred<br />
kvdeboda magram windaxeduli-konstituciiT<br />
(isemc,) esac ki iyo gaTvaliswinebuli<br />
da TviTac didi-poseidonis<br />
(isemc!) taZradwodebulSi rogora-didad<br />
nayamaiana da misTananairebia<br />
da nazebian-bumberazebiana<br />
raRaTqmaunda saiauguaraciod Tu<br />
rogor qvia noem iaSaka-iSSa-saSaSas<br />
Tumc naZaladevi magram Tavazianobi-<br />
TurulobiTa xelisagawvdiT rom<br />
SesTavaza taZrisadamagvarSi-viTom,<br />
Sesvla _ esac ki iyo gaTvaliswinebuli<br />
`warsul-gamocdilebebze dayrdnobiT<br />
momavalisac-egebisWvretiT~<br />
gaTvaliswinebuli konstituciiT-im,<br />
da, igiv kanstituciiT Tundac am mTlad<br />
pirvelad-momxdari aseTi gapadrevebis<br />
_ Tavad `mTavarmaqurumma~c<br />
rom gaainauguraciao Tu<br />
ras eZaxian daamtkica cecxleb-nTebi-<br />
Ta da SiSxinuri maSxalebiT, es, da<br />
ayvirda xalxi, atlantideTi, mTeli:<br />
_ riqSaa, riqSaaaaa, _ yvirilSi or<br />
`S~-s ver gamoTqvamdnen, da verc gr-<br />
Zlad-saxelebs, da amitomac gaiZaxodnen<br />
kiara da, mTladc hRrialebdnen<br />
bumberazebic da niRbosnebi romelTac<br />
ama-zeimisaTvis saxeze matylisaca<br />
da selis niRbebic erTdroulaTe,<br />
CamoecoT, nazebi nazad magramac mTelis-sinaziTa<br />
sCurCulebdnen Tvalmilulni<br />
_ riqSaah, riqSaaaahh, _ xolo<br />
yviriliT Zaan hyvirodnen aniCqa, kintirikiko<br />
_ radgan ganazebulisobisa<br />
gardaca xom bumberazic, iyo, yvrilaobden<br />
cqvitebTiTeba da kukus<br />
ojaxi finlandian+popkunaiana, nekeba-<br />
TiTeb CaWidebulebi alTa da balTa,<br />
qurdebi, CarCebi, oxrebi da ase Semdeg,<br />
erTi Calxanadaalxana yirilsa hqamdnen<br />
zomiersa, da, konstituciis uryevi<br />
wesiT-momavaluris, noes pirvels rom<br />
und-mielocna Zaan pirispir gapadreveba<br />
axal-padresaTvis, TiTan iSaka-riqSa-iSSa-saSaSasTvis<br />
da, SeTanxmebisamebr,<br />
noem rom uTxra, ukve padres,<br />
_ gilocav, SaSa,<br />
iSakam erTi kigaxeda da,:<br />
_ vinaa Seni SaSadakola aramed<br />
rogorc suyvelam unda miwodo _ pativcemulo<br />
siamayev sruliaduris atlantidasiv<br />
umfros-iSaka-iSSa-riqSasaSaSa<br />
xom gaigevi ase unda mommarTo<br />
TviT me sulsu yovelTvis Cemamde Tuki<br />
mogasunineben, biWo...<br />
vaiTu, swori iyo, T: _<br />
`mTlad daaqcevso~...<br />
...<br />
isevac TsTan mibrunda, noe, iman ki,<br />
uTxra:<br />
_ yvela isini is yvelaferi dRes<br />
rom SegemTxva imdeni waRmad ukuRmar-<br />
Toba, mTlad ukuRmarTi anu, ai isenic<br />
ki ar iyo mTlad ukiduresi, gadaxvevebi.<br />
metic ki, gvelis, _<br />
ase Tqva, _<br />
`gvelis~.<br />
Tavi XII<br />
mere da mere, meredamere... _<br />
ukiduresi gadaxvevebi<br />
ki ara da, mTlad Cavardnebi<br />
gind Seyalyuli...<br />
iSSa-iSaka-riqSa-saSaSas erTs<br />
ver davukargavT: zeenergiuli aRmoCnda<br />
iseTi room – marTlac avisas,<br />
marTlacda mtrisas...<br />
`mimosvlobia uyvarda iyo Tu ra<br />
sityva, mokleeT, – Zalian sCveoda gr-<br />
Zels-gzebzed dgoma oRond adgilze<br />
raxan Zaanac buqsaobda (albaT sityvidam<br />
`buqsiri - 1. gemi, romelic<br />
sxva gems (tivs, karWaps...) eweva, miaTrevs.<br />
2. gamosabmeli bagiri, romli-<br />
Tac gemi exmareba sxva gems da misT.<br />
buqsirze aiyvans _ (saub.) CamorCenils<br />
daexmareba~ – qarT. enis ganmartebiTi<br />
leqsikoni, 1968 w., gv. 65, III sveti~ _ ha,<br />
esac me var) oRondac Zlier buqsirul<br />
eniT – `CamorCenilebs exmareboda~<br />
da ukvirda yvelas – aseTi dabali<br />
da, aseTi janio – Tan, daxmarebiseul<br />
dapirebebsac aRar ikiTxavT ena eba<br />
room... – `enagrZeli sulmokle<br />
iqnebao~ – neta Tu iyo atlantidaSi<br />
andaza-esi, da gindac yofiliyo, vin<br />
gabedavda mis gamo-enovanebas, romeli<br />
enaze xelaRebuli gindac ganze da<br />
ragindac CumaTe, –<br />
radgan Zaanze ufro Zalian Zlier<br />
momravldnena niRabosanebi, ki.<br />
ukiduresad friad.<br />
da vercac imas ityodnen rom `gveli<br />
garedan aris Wreli, kaci –<br />
Signidano~, –<br />
ormag-siWrelis Wrelaurad gamomgonebelic,<br />
iyo.<br />
da Tu es rogor –<br />
yelsakidi Tu yelsabmeli Tu rogora<br />
hqvian... mokled, rogoricaa yelsakidi-ram<br />
matyl-matylebisa Zalianac<br />
Wreli: Camosakideblad moigona xalxisa<br />
gulisa mosagebad – ahaT, CaavleT<br />
amasa xeli da mimsaxureT, wamiyvaneT am<br />
sabeliTa saca gindaT da saiTkenac<br />
gsurT da sadac gnebavT, Tqveni xeli<br />
da Cemi Camosakidio,<br />
ucnauria Zaan, cxovreba, misi guliTvi<br />
raRa ar Tqmula, ar Cadenila da<br />
–<br />
karga-bevrula gamona-gonTagan<br />
(anu gonTagan-gamonaJurebebi) halstuxisisi<br />
winaparic sworedac roma<br />
swored iSakam... sxvaTaSorise, erTic<br />
Tavisi saxelwodeba, esi `iSaka~ `joriSaka~<br />
Ti Seicvalava da TavmdablobiT<br />
ki ar mosvlia, es – `jor~ jiSiansa aki<br />
niSnavda atlantidurad,da Sublsakidurad<br />
sakidebic moigonava da gana<br />
erTi da gana ori aramed bevrad uamravi<br />
– dReSi ramteljel icvlida, kacoo,<br />
da bevric sxvac ramc Zaanc TavTsaWrelurebs<br />
(_ TandisTanobiT, vnaxamT)<br />
ase rom jor-iSaka da tvirTulad<br />
riqSa-reformatori – Sigansa garda<br />
garedanacac ra Wreli, iyo, xolo im<br />
sabels kide(v) imaSi iyenebda, ro, ganaTlebulad-hinteligenti<br />
vaar, vaaro,<br />
Tu ara gjeramsT ager aniCqa aqve<br />
araa – imas hkiTxeTa da ver ityvisa<br />
Tu aba, rao, –<br />
daekiTxebodnen... ki... TviT viriSakaze<br />
ra iyo da, jor-iSakaze, rames...<br />
daekiTxebodnen kiara da, mere da mere<br />
verc gabedavdnen gafiqrebasac ki,<br />
amis:<br />
iseve rogorc kedlebsa Tu xeT, da<br />
sul-yvelafers kitrikikosi yurebi<br />
eba, da aniCqasi Tvalebi esxa. ki.<br />
da, iseve rogorc Subl-sabelisa<br />
agreTve buzikebisisin... ee, mussikisa<br />
karqulaT-mcodnem – aramcTu sityvebs<br />
aramed sityvebisi bgerebsac ki<br />
literaturuli gazeTi<br />
uwyo Cxreka da rac marTalia marTalia<br />
jer su-Tavidan sakuTarsa anu<br />
Tviss Tavsa miadga, ki,:<br />
iSSa-Si ori S ra SaWiroa, ra mSWirs<br />
abada saamisoo, erTic mkmarao, –<br />
ar undoda rom, erT dros mdidari<br />
colisixaTriT axla mas, mziTviT im-<br />
Tavidanvec karga welmagars isevec ise<br />
Zveleburi `iSSa~ rqmeoda, `iSa~ savsebiT<br />
sakmarisia S-ebis ganxriTaao, da,<br />
Tanaca me-xo umbralo xalxis qomagi<br />
vaar da TukiR Zaan iqnebiana damjerebi,<br />
ai meki imaTi aiimaTi Semwe da mxsneli<br />
xom isedaca xoom vaar da<br />
momTminoebisaa,o,ao, da ise ki ar unda<br />
iyos roma `Svili Cemia, Wkua ki Tavisi<br />
aqvso~ aramed ise unda iyos rom `Svili<br />
Cemia da Wkuac Cemi anu SS-si anu SeSisa<br />
unda hqondeso~ vah, SeSa gvindoda kideva,<br />
Cvena Sumerelebi xuara varTo, ee...<br />
Wkua mTladac-ro SeSa ganze iyos da<br />
mTladac gayinuli unda hqondes i-momavali<br />
kagebeuri eskimosaviTao da eskimo-s<br />
ki ra Wjobian SesaWmelurad, ee<br />
– sanovaged, gansakuTrebiT cxels<br />
zafxulSia da zamTrobiTac gemrielia<br />
da me-xo aki mkacri vaar magram<br />
rogoric samarTliani ee, ho, kravivi-<br />
Tao xolo `yvela mglad eCveneboda<br />
ikurdRelsao SaSinebulsa SiSiTao~, –<br />
fuh! - ar davinaxo aRaravisi aravi-<br />
Tari S, amas gebneviT me, saSaSa-o, daa,<br />
aao-gavigeviTaao-s TvalsazrisiT<br />
sul Tavebisa swraf-kanturiTa grZlaaT<br />
Tqvesa esa aa, aa-o aniCqama da kintirikikoma,<br />
– `aii sada sZevs sworedc<br />
naamdvili mTlad u-S-uebo<br />
deemokratia~,o – es – kitrikikom, meorema<br />
ki... ara, – imaTSi pirvelma da ara<br />
padreseul atlantidaSi: `demonkratiis<br />
nWirimeca da nsulic meca~,<br />
o, –<br />
magram<br />
saqmeni aniCqasi<br />
jera TiTqosda SeumCnevlad<br />
magramac mere<br />
Tumca nelinel da mainc<br />
sul ukan-ukan wavida Tumc jerjerobiT<br />
damafiqrveli iyo misi naTqvami<br />
warsuluri Tu momavalisadamieri,<br />
egeb - es `nWirimeca da nsulicmeca~ –<br />
mainc ra Wiri-meca da avisuli-metaka<br />
iyo neta esa gamonaTqvamSi am-am aniCqasisisa<br />
magram iSakas calfad S-ians<br />
aqa maincaR cxadliv rom ki-siamuvnobda<br />
gamonaTqvamebi mTlianad-esi<br />
da gansakuTrebiT ki `demonkratia~ –<br />
aSkara iyo Tumc SeniRbuli magram aniCqa<br />
mainc grZnobda kan-tyaviTac rom<br />
mis uku-svlas rom gasabrZoleblad<br />
ro sWirdeboda Zalianac-rom xerxiaxali<br />
(axla `x~-ebma wamoyves Tavi, su<br />
x-ebi da medvedevebi putinurebi, gvaklda),<br />
da moaxerxa da gaaxerxa (_ a! _<br />
proza<br />
7<br />
kido, kido,) da muaxerxa (_ vahxx!):<br />
niRabosanebs, rogorc adrec karga-sCveodaT<br />
da modRlezilad – mTladc<br />
umizezodc gaaxSirebina atlantidelebisi<br />
dasja, sul Txis kudebis<br />
mwared-mwvaveve maTraxiT artymevinebineboda<br />
damqaST-ukrintoddamyolebsa<br />
xoloki jor-iSakasa ase<br />
eubnevoda kitradkikoi rom: imaT<br />
memgoni mTelis TavianTi ZalRoniT<br />
jerovnad ara-uyvarxarTo dido padrevo<br />
Tqven ro amaswinaTe ylortebi<br />
SWameT... ara – miirTviTao ylortiWamiTvi<br />
jerovnad ara-gikravdnen<br />
taStaSebsao, da esa Tukim meCvenebodes<br />
me ara-viyo aniCqasi muadgileo,<br />
da,<br />
Tumc,<br />
dumda iSaka, kmayofili imisa da miuxedavad<br />
aiimisa rom mliqvneluri<br />
sulswrafvobiT kitrikikosa mTladac<br />
gamohrCa aniCqaseuli `n~-nni, `Cvennno<br />
padreo~ kiar uTxra aramed calfad<br />
`Cveno~ uwoda, iseve rogorc esa cali<br />
n da agreTve `me ara viyo a-n-iCqasi<br />
muadgile~o – ara viyoo – dasawinauruls<br />
gadaxtomas uyrida fuZes, aniCqazeda,<br />
da amiT ierTgvariwyali Seuyenava,<br />
em (im) aniCqasa,<br />
xoloki TukiR vinme gakuduli (sityvebidana<br />
`xaris kudiTa garozgili,<br />
gaSoltili, darxeuli~ da ase Semdeg)<br />
pirvel xanebSi im usamarTlo gakudvis<br />
ambavs TviT aniCqasTan Tu iCivlebda<br />
– aniCqa arc ki axed-daxedavda da,<br />
–<br />
`kargi cxeni maTraxs... ee kuds ar<br />
dairtyamso~ – ratomRac kvlavac ara-<br />
CiqorTuli atlantiduriT ityoda<br />
ase amas asee da axla xaris kudisi<br />
maTraxiTa Tavisi xeliT aT-aTjel<br />
mainca hscemda momCivansa Cvena roviciT<br />
iq, iiq, iiiqa da,<br />
daayolebda:<br />
`nkacma nro incodes nsad daecemaRq,<br />
aim adgilas qeCas daigebs ee,<br />
aramed – nqeCas ndaigebsoRqso~, o, oo,<br />
ooovRW – gadamdebia, cud-magaliTi,<br />
Cem Tavszec, vici,<br />
da ase rom, amis Taobaze (gakudvobazed)<br />
aniCqasTan(a) mere da mere aRar<br />
Ciodnen, aRar mihyavdaT mZlavr-buRebisa<br />
kudebamdisin, saqme, –<br />
meredamere.<br />
magram aniCqa aki ase koxturaTmarjved<br />
iRvwoda da magram, mainc,<br />
gagvigonia, sulsuyvelase – `mjobnis<br />
mjobni ar dailevao~, da,<br />
magramac mzardma kintirikikom er-<br />
Tica sxarti gamonagoniT Zlier ajoba,<br />
radgan, erTi iseTi wesi-ram erTi,<br />
gamoigonava, –<br />
mere da mere;<br />
gagrZeleba me-9 gverdze
8 literaturuli gazeTi<br />
poezia 25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
da yvela, visac unda Tavi iq SemosazRvros,<br />
sadac iwyeba TavdaRmarTi gzebi da qveviT<br />
buziviT mosCans es qveyana _ elodon zRapars,<br />
„Wiri iqa da lxini aqa~ _ aivsos qvevri.<br />
dganan isev.<br />
sxeulCamoWrilebi.<br />
dacemulebi.<br />
carieli xurjinebiviT dganan da<br />
sipis qvebs erTmaneTis TvalebSi eZeben.<br />
mouSuSebel Wipebze daZvelebul kirs iyrian _<br />
fufxs ki, ara da ar ikeTebs.<br />
alag-alag nemsiylapiebad iqcevian xolme _<br />
caTambjenebs exeTqebian frTebiT.<br />
gadaylapul nemsebSi gayrili mogonebebiviT munjebi<br />
dganan da<br />
erTmaneTis fuRuroebs kortnian.<br />
dganan da<br />
gacruebuli molodiniT,<br />
gaveSebuli sisxlnaklulobiT,<br />
daTxrili TvalebiT<br />
tirian samSoblos.<br />
gogo naxes. eZina.<br />
jvari daasves.<br />
gacrili qviSa<br />
gamovidnen da sjerodaT.<br />
qalaqebiviT xmaurobdnen.<br />
quCebiviT Rmuodnen.<br />
dasazeTi karebebiviT Wrialebdnen.<br />
alag-alag nemsiylapiebad iqceodnen xolme _<br />
caTambjenebs exeTqebodnen frTebiT.<br />
gamovidnen da sjerodaT.<br />
Zirgaxvretil qvabebs moaCxarunebdnen.<br />
gamurul xelebs gulze ibragunebdnen.<br />
galurjebul tuCebs wiTel RvinoSi awobdnen –<br />
gadasarCenad.<br />
gamovidnen da sjerodaT,<br />
rom xmis CaxleCvamde SeeZloT daemarcvlaT sityva:<br />
_ s a m S o b l o.<br />
gogo mivida da Wadi misca.<br />
ar Wames.<br />
qada-nazuqs elodnen.<br />
es rogorc Wadis Camotexva. xis Zveli gobi.<br />
rogorc mze Tavze – berikaci Zvlebs rom iTbobda.<br />
egonaT, saxlebs CasWidebdnen erTmaneTs, rogorc<br />
saxelebs. gvarebs. mogonebebs. yanebs. saTibebs.<br />
kadri – bavSvobiT motanili yurZeni. godriT<br />
da felamuSiT amoTxvrili TiTi. `aTive~.<br />
es rogorc erTi sagareo Sarvali, isic<br />
daWrili. nakeracdenili naWeri. Tundac.<br />
samSoblo _ viwro, Txel tuCebze pomadas isvams,<br />
aq wveT-wveTobiT umowmeben sisavses Tungebs<br />
da rogorc Seni qalaqi da ubralod niSandoblivi<br />
gawyaleba.<br />
Tvali wyals gimRvrevs.<br />
idgnen da elodnen.<br />
xel-fexi ciebianiviT ukankalebdaT.<br />
cxvir-xaxa mtvriani nawilakebiT daxSobodaT.<br />
Zval-saxsarSi nikrisis qars daedo bina.<br />
TvalebSi baTqaSi eyrebodaT.<br />
garRveul SovebSi Jonavda<br />
_ wkap. wkup.<br />
wvima.<br />
isev idgnen da elodnen.<br />
tylapiviT wagrZelebuli enebiT.<br />
WuWyisgan gazeTili TmiT.<br />
uomrad mopovebuli damarcxebebiT<br />
da am damarcxebebs Soris<br />
tortis naWeriviT CamoWrili memkvidreobiT.<br />
erTmaneTze gadabmuli WipebiT idgnen da<br />
alag-alag amooxvrebs Soris,<br />
gegoneba mucelze daaWirao wixli vinmem,<br />
samSoblos knaodnen.<br />
(sZuldaT).<br />
gogo mivida da Wadi misca.<br />
loRnidnen.<br />
es maSin roca, CamogaWres xeli an fexi.<br />
mere mis nacvlad mogakeres. wifeli. muxa.<br />
roca TeTr furcels kalendridan viRac amoxevs<br />
da Sen verafriT ver moaswreb _<br />
`hopla~. Camuxlvas.<br />
es maSin, roca „betekis~ qveS ar giCans saxe<br />
da gamocanis pirobaa ukve amoxsna.<br />
da xdeba ase _ ukacobiT icreba qviSa<br />
da xdeba ase _ xeibari, maxinji kaci<br />
samSoblo _ Cveni saqaTmidan frinvelebs iqSevs<br />
da „hau~, hau~ abreSumis perangebs icvams<br />
kato javaxiSvili<br />
da „heri, heri~ poligonze elian maSvels<br />
CvenTan xom isev wvimebia _ kanari. nica.<br />
daiRalnen.<br />
farflebi gamoibes da gacures.<br />
saburavebi amoicves da gza mokeces.<br />
frTebi daibrunes da gafrindnen.<br />
erTmaneTi daimokles da<br />
saxeloebSi wyali wurwuriT CasdiodaT.<br />
kiserwagrZelebuli idga gogo<br />
`ainebi, mainebi,<br />
Wiqebi, sainebi~ -<br />
Weqa-quxilma Wiqis kedlebi dabzara.<br />
kiseri mokeca da gaagrZela<br />
`nemsebi, maxaTebi,<br />
papirusis qaRaldebi~ _<br />
Sezanzarda.<br />
`narma, mitkali,<br />
ra ra ra ra ra ginda, miTxari~.<br />
_ araferi.<br />
CamosZaxes.<br />
gaCumda.<br />
da is, rac darCa. Cvengan erTi riyis qva, anda<br />
maketi rogorc. farRalala wisqvili. gzaze.<br />
iqneb rac dagvrCa da verafriT veravis vandeT,<br />
(kvercxis naWuWis gamomtvreva), ase davzardeT<br />
wiwilebiviT, Semodgomam gamohkra qamands<br />
da maryuJiviT Semoevlo saCveno adgils.<br />
vTvaleT, vTvaleT da ver davTvaleT.<br />
da radgan, ufro meti iyo. narCeni. namja..<br />
xelebi zurgze. da gadawva saTibis uceb.<br />
da radgan puri ver gatexes. verafriT dasxdnen<br />
erTad da Semdgom gazafxulebs ver daucdidnen.<br />
samSoblo – rogorc mitoveba. magida. ujris<br />
Caketva. mlaSe sinanuli. gadasvla xidze.<br />
wavidnen.<br />
tansacmeli daiferTxes.<br />
xurdebi aaCxriales.<br />
qudi daixures da<br />
wavidnen.<br />
„gzaze midis sami kaci.<br />
_ raTa sami<br />
_ maS ramdeni<br />
_ ori.<br />
_ raTa ori<br />
_ maS ramdeni”<br />
...<br />
Cu..<br />
Cu.<br />
arcerTi.<br />
gogom kiseri mokeca da daiZina.<br />
Camoatara mdinarem gvamebi da aravin iyo.<br />
Camoatara mdinarem gvamebi da ver damarxa.<br />
Camoatara mdinarem gvamebi da...<br />
Camo atara.<br />
da radgan wesi aris ase _ damarxos mkvdari<br />
Tavisi yvelam. dRes damarxos. xvalem Tqvas xvalis.<br />
da radgan wesi aris ase, sakuTar karebs<br />
moargos yvelam gasaRebi, Tund xeibari<br />
kaci egdos da damwvar sulze sdiodes kvamli,<br />
Tavis mindorSi yvelam Tavis miwa dabaros.<br />
rom yvela, vinc ki moadgeba akrZalul sazRvars,<br />
rom yvela, visac moenatra TavSlis aqneva<br />
es iqneb ufro. amoTxrili Tvalebi varclSi.<br />
da Rame varclSi. da dakrefa xelebis. mZimed.<br />
es iqneb, radgan usityvoba TiTebze vmarcvleT,<br />
a-dan hae-mde vkvdebiT cocxlad. anda viZinebT.<br />
da roca getyvi, zustad maSin fqviliviT gacri<br />
WuWrutanebiT fiWasaviT savse manZilebs.<br />
„roca getyvi i – maSin gamodi~.<br />
„roca getyvi e – ar gamoxvide~.<br />
gviTxres.<br />
vdgavarT da veliT.<br />
vdgavarT da veliT.<br />
Svils<br />
ici, es ra hgavs..<br />
Sens enaze rom dagiwero,<br />
gakveTilze rom mTeli ZaliT sila gagawnas<br />
geografiis maswavlebelma,<br />
radgan rukaze ver ipove Seni samSoblo<br />
da Sercxvenili idge mTeli klasis winaSe<br />
ylapavde cremlebs _<br />
loyidan ki ar qrebodes naTiTurebi.<br />
warmoidgine, zafxulia, curav da uceb<br />
talRebma Sens win didi burTi aativtiva,<br />
Sen rom yovelTvis ocnebobdi, zustad iseTi,<br />
aRmoaCino – gagityua, Sua zRvaSi xar,<br />
aRarc ki ici, dabruneba giRirs, Tu ara.<br />
anda, quCaSi midiode, fexi daadga<br />
patara lekvs da Segecodos, Sin moiyvano.<br />
sawovaraSi rZe Causxa,<br />
„pledi” gaSalo,<br />
is avzniani gamogadges<br />
da yovel RamiT fexsacmelebs lanCebs uRrRnides.<br />
RamiT, quCaSi upatronod roca miagdeb _<br />
ar dagaviwydes –<br />
dabadebis dRis saCuqrad lekvi gindoda.<br />
Cems enaze ki, es asea. uceb – avseba.<br />
mSvidi piano. stokato da mere pauza.<br />
kurares SxamiT gaJRenTili gzebi. isrebi.<br />
vzivar da TefSze misi guli. mSvidad vsauzmob.<br />
avseba isev. tanSi zRva da Savi talRebi.<br />
gadayvlefili muxlebidan sisxli. TqrialiT.<br />
gasaRebebis acma xelSi – kari gaiRo.<br />
bewvis xidi da. gaSla frTebis. kldea. frialo.<br />
sinamdvileSi ki asea. iwyeb mzeridan.<br />
mere xvdebi, rom Tvalebs iTxri. ynosvas imZafreb.<br />
sinamdvileSi ase xdeba. sityvas bzarav da<br />
dumils moxsnili TavSaliviT kideb samagrze.<br />
ici, es ra hgavs.. SemTxveviT rom xeli gageWras.<br />
arada, xorci wamoacva, rogorc walamze.<br />
uceb rom gaxdes raRac nivTi metad saWiro,<br />
vidre aqamde. anu amiT, _ Tavs iwamlavde.<br />
sinamdvileSi rogor aris, ici –omia.<br />
aqeT da iqiT, dazRveuli teritoria.<br />
zavi – es anu, siyvaruli mSvidad mogindes.<br />
omi – es anu, nadiriviT miwas toravde.<br />
adamianebs roca scivaT _ maSin xvdebian<br />
da Tu moismen:<br />
_ ar mindoda, sul ar velodi,<br />
SemTxveviT moxda,<br />
me namdvilad ver vifiqrebdi,<br />
– tyuis. icode.<br />
SemTxveviTi araferia,<br />
da roca guli momlodine reJimSi cxovrobs,<br />
radgan moswyinda algoriTmi meqanikuri,<br />
roca Signidan sxeuls uWams sicariele,<br />
niSnavs mosvlisTvis samzadisi dawyebulia<br />
da qariSxalic iseTive gardauvali,<br />
rogorc Cven viciT,<br />
diliT rvaze, rom gvaqvs sauzme,
25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
mere Sen skola,<br />
me – ra vici,<br />
sruli domxali.<br />
ici, es ra hgavs..<br />
Cven rom saxlSi mudam vbrundebiT,<br />
imas, ki ara..<br />
gadafrenas.<br />
weroebiviT.<br />
dRes xom yvelafers iniSnaven.<br />
Sexvedrebs, zarebs, dabadebis dReebs, qorwilebs.<br />
ubis wignakSi, mobilurSi, netSi, an sadme...<br />
Senc CainiSne, rom giyvarda.<br />
ar dagaviwydes.<br />
jariskacebi<br />
jariskacebi dgebian adre.<br />
rezinis Ceqmebs isworeben.<br />
xelebs ifSvneten.<br />
moryeul, uSno magidebTan uxmod sxdebian.<br />
sicarieliT amovsebul rkinis jamidan<br />
molodins Tqvlefen.<br />
es ra Tqma unda, rom ar aris nayini-briule,<br />
arc brinjis flovi, cukatebiT da qiSmiSebiT.<br />
horizonts iqiT, gamogonil da Sor qalaqSi<br />
maTi qalebi flovs kenkaven da...<br />
SimSiloben.<br />
znedacemuli ocnebebiT ivseben sxeuls,<br />
gareT wyvilebi seirnoben mSvidad xelkaviT.<br />
jariskacebi wvebian adre.<br />
Tvalebs xuWaven da mosasvlel<br />
biliks xergaven.<br />
dRes rom daiRalos Rame.<br />
rogorc hospitalSi medda.<br />
idge. iq aravin iyos. TvalSi igrovebde TiTbers.<br />
uceb gawyvetili mZivi _ karTan upatronod egdos,<br />
Sen ki, krialosans tyviis masrebiviT Tvlide.<br />
mere ra Tqma unda isev, isev Cveulebriv. mTvrali.<br />
mere ra Tqma unda isev, isev uCveulod. mZimed.<br />
mere Zlivs icvale gverdi. mainc geCveneba farTo.<br />
mere miikunte sadRac. isev kedlis mxares gZinavs.<br />
dRes rom dabruneba aRar. aRar gamovides. rigi<br />
uceb gaiwelos puris. qari Semoudges karebs.<br />
yovel daZinebas axla, ukve uSenobiT vigeb.<br />
yovel gaRviZebas albaT, ukve uSenobiT – ara!..<br />
dRes rom mxari gamkras vinmem. fexi amerios sadme.<br />
Sen ki mSvidad xdide namuss.<br />
sadRac mtris banakSi sxva qals.<br />
mere mogoneba isev, veRar poulobdes adgils.<br />
mere araferi. kari. TiTqos araferi. waxval.<br />
maTi qalebi dgebian gvian.<br />
uZilobisgan daRlil saxeze isvamen `pudras~<br />
da sarkeebs Tvals arideben.<br />
wiTeli laqiT ifaraven damtvreul frCxilebs<br />
da magidasTan, movercxlili patara kovziT _<br />
flovs miirTmeven.<br />
miirTmeven da SimSiloben,<br />
znedacemuli ocnebebiT ivseben sxeuls,<br />
maTi qalebi wvebian gvian,<br />
mtris banakSi ki mzeras xrian jariskacebi.<br />
es ra Tqma unda, sul ar aris lodini uxmod,<br />
arc brinjis flovi, cukatebiT da qiSmiSebiT.<br />
literaturuli gazeTi<br />
tusaRi<br />
roca, daRlili, fexaTreviT saxlSi vbrundebi,<br />
grZeli dRis Semdeg, quCa-quCa nawanwalebi<br />
da am kars iqiT molodiniT Semomyureben<br />
Cemi nivTebi, riyis qvebi, samovaridan<br />
orTqli ise moipareba,<br />
TiTqos xelebi amafara dedam Tvalebze,<br />
vxvdebi, rom Sin var<br />
da davbrundi.<br />
an dagibrundi,<br />
gamovaRwie<br />
am cxovrebis gisosebidan,<br />
Tumca, wiTelia es daRameba.<br />
me _ Seukravad pyrobili var.<br />
kidev ramdenjer unda iZras miwa, rom mivxvdeT,<br />
sadac Cven gviyvars, iq yovelTvis sasaklaoa.<br />
banalurad ki:<br />
me axla aryofnas vagroveb yofaSi.<br />
ggonia, Senamde.<br />
vin icis, Cemamdec..<br />
da sveli perangis srul Semoxvevamde,<br />
martivad, vvardebi<br />
gulaRma ormoSi.<br />
moyinul gzebze rom barbaci maswavles,<br />
SegrZnebebs vabijeb _<br />
areuls qariviT.<br />
da mere napralebs vigoneb gzadagza,<br />
rom tvirTi davdo da<br />
cota xniT SevCerde.<br />
marxulma viloce guSinRam meCeTSi.<br />
noembris susxia...<br />
da mgoni dazamTrda<br />
qalaqSi,<br />
romelSic cotaa palitra.<br />
qalaqSi,<br />
romelmac uferod damxata.<br />
daRlamde aq mxolod erTi nabiji da<br />
erTi gadaxedva _<br />
xididan _ miwamde.<br />
me axla aryofnis saxvevebs micvlian _<br />
srul uaryofamde.<br />
kidev ramdenjer unda iZras miwa, rom mivxvdeT,<br />
sadac Cven gviyvars, iq yovelTvis sasaklaoa.<br />
gisosebs aqeT Cven vbrundebiT.<br />
wiTelia es daRameba.<br />
manam wagviRes sanapiros wyaldidobebma,<br />
majebi mlaSe molodiniT gadavibane,<br />
borkilebisgan gaxexili gzebi-gvelebi<br />
wyals gavayole _<br />
sufTa var axla,<br />
samyaro ori nawilia:<br />
gareT da SigniT.<br />
gareT da SigniT.<br />
gareT da<br />
aq var!..<br />
proza<br />
guram doCanaSvili<br />
kaci, saxelad noe<br />
gagrZeleba Semdeg nomerSi<br />
9<br />
gagrZeleba<br />
magramac jere daviwyoT imiT, rom,<br />
ai, S Sekvecili jor-damainciSSaka da aqamdisinac<br />
S Sakvecili prosta-iSaka aki Zalian xSirad da<br />
mal-mal Tavis musikalnuraT-lingvistikuris karqenebiTa<br />
Zaanac xSira gaiZaxoda:<br />
`padre ki vaar, nomer erT-erTi ee aramed axla<br />
numer pirveli da erTaderTi, opusurada (opus –<br />
nawarmoebi; xolo muzikalnuri gagebiTa nawarmoebebi<br />
swored opus esa da es rigiT numer-meamdene,o,<br />
mTlad notTa TavSi iwereboda magram es – Semdgom;<br />
da mainc sidam unda hscodniyo, es, jor-virSakasa,<br />
am... Cvena, padreebs ras gavugebT; gindaca viyvneT<br />
did-gamWriaxni...) magram agreTvec supirvel rigSi<br />
muzikanti vaar piotr iliCiviTa (a etot piotr iliC<br />
prinadleJit k russkim a ne k atlantidiCiskim kampazitoram<br />
i otkuda znaete etot dJor-iSak eto... –<br />
rus.), da amisaTvi viRwvi ase gud-ura-Tao (ara, gudura<br />
ki ara, _ ara, aramed gud-adao... ee, da arcac<br />
guda-d... aramed `gud~-i, inglisuraTe, momavalSi(a)<br />
anu Cvens droSic `karg~-s aRniSnamda da amitom am em<br />
joradriqSasi esi `gud~-i aise unda miviRoTa atlantiduraT<br />
rome viTaarc `me karqi minda TqvenTvina<br />
da vaar mea erTic Tqvenica da Zaan kargi da karqebio<br />
da zedac gvarSigasaTxovrebii~-o...) da amitomac<br />
damfaseblurad Seqebaureb-Sefasebebi ZaanZliera<br />
Zlier uyvarda viriSakasa ra iyo da, _ joriSakasa<br />
anu goniers virsa-amas, da, kitrikikomac<br />
Tavisis mxridam Tavisivee maxvilWkuviTa da zedackide<br />
TavisixeliT ai aseTi ra naRdi wesi da rogorrarig<br />
ganweseba erTsac gzazeda (_ bevrnairia), dasadgomad<br />
– gamaigona (gam-o-igona, va):<br />
Tavdapirvelad Tavis imasTan (ra imasTan da –<br />
Tavis imasTan, aki-meTqi...; TavissaxeliT roar vambof<br />
sajdomi-sasi erT-erT sinonims Tu ras eZaxian,<br />
am ama-ambis moyola ise Zalian aRar merideba) miitana<br />
eqsportul-fisiT (_ waRveridana!) karga-sasurvad<br />
aalebuli maSxala, da, TumcaRa isi-Tavisi<br />
avto-adgili ar gamouwvams avtorulada – moSorebiTe<br />
hqonda, ukana, da mainc atexa ise Zaana forteuli<br />
(forte: xmamaRla, Zlierad – muzik-alnuri<br />
gagebiTa;) didZal-Zaxilzaxili uSvelebeli: `miSvelee<br />
riqSaa!!, gviSvele Senxalxs Cveno jorsaSaaa!!!~,<br />
riTac, genacvaT, im jorjorobiT ra iyo da jerjerobiTe<br />
Zalianace daabniava misi brZanebiT Semokrebilad-SequCuli<br />
xalxi raRa Tqma unda imdroindeli,<br />
da imdroindeliv-imadroisi hinteligentebianac<br />
ki anu visac qalaqis centrSi andac prestiJuls<br />
gareubanSi aqvndaT binebi yovelsa sulze or-or<br />
usulo magram fexisalagiebiana da,<br />
merekiRa<br />
iqave mdgarsa romeliRaca rigiT atlantidels<br />
(saxeli ar maxsoms; romels ara gvaaq TiToc naklivercodna;<br />
ki; – aki;) marTla aZgera xel-fisiani maSxalai<br />
ai iqa da, karrqqac gamoswo isiadgili, anuRa, –<br />
traki (- ubralo rigiT-atlantidelzed SaiZlebaa,<br />
kii, esi sityva; vah, Zliv ara vTqvi – Tu, kic-vTqvi, –<br />
sworada) da imana ki, ima-adgilis (viciT ukve-xom,<br />
zustad, ra-romelica adgilia, is!) su zedmiwevniT<br />
gamamwvarama marTlac ibRavla ise Zalian gulwrfelada<br />
da naturaluraaT – naturaloba ara mara<br />
gulwrfeloba ki su uSedegod sanTliT saZebnsa iSviaTobas<br />
warmaadgenda atlantidaSi da ara naturalizmi...<br />
Tumc... ra ici, kaco, egeba mZafri naturalizmic<br />
anu nudizmi (anu mTladac SiSvlad Sesvlai<br />
gindac dRevandel sajaro biblioTekasa Tu<br />
agreTv-sajaro operisa Tu dram.-Teatris oRond<br />
scenaze ki ara, – ara, aramed loJeb-da-parterebda-qandarebze-Si;)...<br />
raRacas vambobdi... magram<br />
nudizmma gamitaca... gamtacvelia... ki... ho! _<br />
egeba esac gulwrfelobaa Taviseburi (_ Tavis<br />
ki ara, trakiseburi...), da, bolo ima abRavlebuls<br />
bRaviliT: `vaai, vaaixxx!!, vai dedijaan!!!~ – xolo aqa<br />
ki, am konkretulsa (anu sajdomisada akvamlebuls)<br />
SemTxvevaSi kitrikikoma Saibrala, abolebul-abRavlebuli<br />
da, minam imis iqidan (ukanalidam, raRa,)<br />
moacilebda aRgznebulobiT hazartSi Sesul maSxalasa,<br />
isa ki, a¡ase hxxxmobda: `vaxx mklaamx kidecxx<br />
kintrrikikoovxx!!! oxradx mitoveefxx imtel banansaaaxx!!!-!~<br />
da, urCia angre, jerjerobiTe mTlad<br />
aniCqasi, muadgilema (keTili iyo, kitrikiko, ki, maS<br />
tyuilad xvar ewyebodaT erTi asoTi – oRond mxolod<br />
weriTi da warmoTqmiTi asoiTa – k-eTilsa da<br />
mas, k-intirikikos, `k~, ze, sityvebi) da daariga-vaa,<br />
aymuvlebul-da-aCxavlebuli aii, ase:<br />
`SeCemanala, me ro mewvoda es Cemi duma, Cemi tanisa<br />
departamentis agre faqizi dundulai, aki jor-riq-<br />
Sas SavhRaRade gadarCena da, naxe, rarig mrTelia~,<br />
o da, mrgvluri nudizmic Caitara im ramdenjerTqmuli,<br />
sxvadasxvagvaradi i-adgilisa daa, imanaca,<br />
Tavisi ima-adgiliTvina:<br />
`jorrooo, iSSakaaa!!~ –<br />
magramac aqa kintrikikom kvlav daaSina maSxali-<br />
Ta da, miutanava isevaca:<br />
`sruli Txovnai!!~
10 literaturuli gazeTi<br />
proza 25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
mixo<br />
mosuliSvili<br />
sa-<br />
la-<br />
man-<br />
dra<br />
novela ofortebad,<br />
msgavsad fransisko<br />
goias seriisa:<br />
Los Desastres de la Guerra _<br />
`omis ubedurebani~<br />
sulSi CaRvrili cremli<br />
salamandra uSuqo saxlSi ijda, gamurulSuSian<br />
lampasTan da sigarets<br />
eweoda. bolo litri navTi wina dRes<br />
gauTavda da axla sibneleSi ijda _<br />
mSieri da gayinuli. Tavad gauZlebda<br />
rogorme, magram bavSvebi da colic<br />
rom am dReSi iyvnen<br />
nanobda _ netav, mec jugosTan, SavosTan,<br />
lekosTan vyofiliyavi, sadac<br />
arian da rogorc ariano. wavidnen da<br />
me kidev am Taxsir cxovrebas Sematoveso.<br />
simwrisgan etireboda, ver tiroda<br />
da cremlebi sulSi eRvreboda.<br />
Zilic mSfoTvare hqonda _ xSirad<br />
zRvaSi ativtivebuli gvamebi esizmreboda,<br />
romlebsac kaciWamia Rorebi<br />
udarajebdnen, rom napirze gaeTriaT<br />
da iq SeeTqvlifaT.<br />
yazarmis suni<br />
am axlad Camoyalibebul samxedro<br />
organizaciaSi samsaxuri rom daiwyo,<br />
erTi Cveulebrivi, naomari kaci iyo.<br />
oRond nervebaSlili da gawamebuli _<br />
calke Tavisi qveynis ubedurebiT da<br />
calke gamudmebuli gaWirvebiT, Sim-<br />
SiliTa da amis gamo ojaxSi ayalmayaliT.<br />
oficris wodeba umaRlesi saswavleblidan<br />
hqonda.<br />
hoda, mTavar sammarTveloSi Seudga<br />
umcros oficrad, leitenantad samsaxurs.<br />
aq iyvnen yofili imperiis<br />
samxedro ZalebSi namsaxuri oficrebic<br />
da aseve mTlad araoficrebic _<br />
`quCis polkovnikebi~, magari biWebis<br />
Semadgenlobidan, omSi rom moxvedriliyvnen<br />
da wodebebis miReba<br />
pirdapir maiorobidan daewyoT.<br />
Ram-RamobiT morigeoba uwevda<br />
xolme romelime ufros oficerTan<br />
erTad Senobis dasacavad da ecineboda,<br />
coli rom eubneboda, yazarmis suni<br />
gidiso.<br />
forma rom ecva, rogorRac iaponeli<br />
samuraebi axsendeboda. gansakuTrebiT<br />
isini, akira kurosavas `jariskacis<br />
CrdilSi~ rom arian gamoyvanili.<br />
qviTini<br />
erTxel kvira dRes morigeobda samsaxurSi.<br />
Tavis ufross, WaRaraTmian<br />
gamocdil oficers elaparakeboda,<br />
romelic ramdenime omSi iyo naomari<br />
da uceb afeTqebis mWaxe xma gaisma.<br />
derefanSi gamovardnen da<br />
mopirdapire oTaxSi Sevardnen. axalgazrda<br />
kapitani ijda magidasTan, cal<br />
xelSi saxraxnisi eWira da is xeli<br />
ukankalebda. ucaxcaxebda meore xelic,<br />
romelSic asafeTqebeli mowyobiloba<br />
bolavda.<br />
_ Cemma ufrosma es naRmi momca,<br />
daSale da gaige, rogor aris gakeTebulio.<br />
amovacale saaTiani asafeTqebeli<br />
meqanizmi, movxseni sadenebic da<br />
is iyo, meqanizmSi unda SemeRwia, rom<br />
ifeTqa. TviTganadgurebis meqanizmi<br />
amuSavda. naRmebs uyeneben amisTana<br />
meqanizmebs, raTa imaTi agebuleba ver<br />
Seiswavlon sxvebma.<br />
kaci brtyel, momrgvalebul naRms<br />
uyurebda. SuaSua danayofebiani meqanizmi<br />
iyo. Turme, imas rom moatrialeb,<br />
nebismier adgilze Cerdeba, magram<br />
saerTo dro orsaaT-naxevari aqvs.<br />
Sen ra drozec daayeneb, imas sxva veravin<br />
gaigebs da swored im dros<br />
afeTqdeba.<br />
Turme, am kapitnis ufrosis Svili<br />
gamnaRmavi yofila zRvispireTis omSi.<br />
swored aseTi naRmi CamougdiaT TviTmfrinavidan<br />
da wasulan. es biWi Tavisi<br />
jgufiT misula am aufeTqebel<br />
naRmTan. ufiqria, raki Tavidan ar<br />
afeTqda, saSiSi aRar iqnebao da,<br />
swored maSin ufeTqia da nafleTebad<br />
uqcevia is biWi.<br />
_ Tavi daanebe, xom xedav, TviTganadgurebis<br />
meqanizmi aqvs, verafers<br />
gaxdebi, _ urCia salamandram.<br />
_ ara! sul erTia, mainc vipovi! _<br />
daiqadna kapitanma. didi Cxirkedela<br />
viRaca Canda, faruli SiSisagan TiTqosda<br />
CamogrZelebuli saxe nel-nela<br />
Cveul zomebs ubrundeboda.<br />
imisi oTaxidan rom gamovida, erTerTi<br />
morigeobis Rame gaaxsenda. maSin<br />
mTeli Rame ar uZinia _ am kapitnis<br />
ufrosi, tandabali da meloti, dRisiT<br />
ujiaTi polkovniki morigeobda im<br />
dros, oTaxSi Caketiliyo da `daTo,<br />
Svilo, daToo...~, _ xmamaRla moTqvamda.<br />
Cibuxa<br />
modi, magar ambavs mogiyvebio da<br />
uambo, Tu rogor iwva Tavis meomrebTan<br />
erTad WaobebSi amosul eklebze da<br />
tyviebis wvimaSi win mixoxavda. ramdenime<br />
metri rom gaiara, xeli moafaTura<br />
da, Tavisi `parabelumi~ dahkargoda.<br />
gabrunda ukan, isev im eklebze da,<br />
rogorc iqna, talaxSi ipova _ isev<br />
tyviebis wvimaSi ixoxa da erTi tyviac<br />
ar moxvedria. mjeroda, rom yvela<br />
tyvia amcdebodao...<br />
is `parabelumi~ Tavisi megobris<br />
naCuqari yofila, romelmac `limonka~<br />
aifeTqa mkerdze, cocxlad rom ar<br />
Cabareboda mters.<br />
mzveravi<br />
Turme, dazvervidan brundeboda,<br />
simindis yana unda gaevlo da uceb<br />
mters gadaawyda. sami TanamebrZoli<br />
amas hyavda, imas _ ori. SemarTes iara-<br />
Ri da, _ moica, ar isroloo, _ imas<br />
uTqvia.<br />
maSin iaraRi miwaze daawyveTo, _<br />
SeuTavazebia amas.<br />
Tqvenco! _ miugia imas.<br />
asec moqceulan.<br />
imaT arayi mihqondaT nawilSi da<br />
xorcis konservebi.<br />
amaT puri aRmoaCndaT.<br />
dasxdnen, Wames da sves.<br />
simindis yanas rom gascdnen aqeT _<br />
eseni da iqiT - isini, haerSi isroles _<br />
samSvidobos varTo.<br />
zRvispireTidan<br />
ltolvili mxatvari<br />
samsaxuris Senobis erT kideSi, patara<br />
oTaxSi zRvispireTidan ltolvili<br />
mxatvari cxovrobda. ufasod aWmevdnen<br />
sasadiloSi jariskacis ulufas<br />
- diliT Caisa da jems, SuadRisas -<br />
wvnians da makarons, saRamos _ isev<br />
Caisa da jems.<br />
mxatvari ukve veRar xedavda cali<br />
Tvalidan, mainc molberti edga da<br />
xatavda.<br />
salamandras uambobda, Tu ra mdidari<br />
saxelosno datova zRvispira<br />
qalaqSi. rogor kargad cxovrobda iq<br />
afxaz colTan, romelic aqeT ar gamohyolia,<br />
iq darCa.<br />
mxatvari adre partizani yofila<br />
belorusiaSi. sanam qveyana aireoda,<br />
Cadioda xolme iq. Tavis partizanul<br />
cxovrebaze uyveboda salamandras.<br />
tyuilsa da marTals. uyveboda<br />
zRvispira qalaqzec, romelic salamandrasac<br />
Zalian uyvarda. Tavis samuSaoze,<br />
aCvenebda belorusul gazeTebs,<br />
romlebSic misi suraTebi iyo<br />
dabeWdili, swyevlida sabWoTa kav-<br />
Siris damSlelebs, ltolvilebis yofas,<br />
aginebda separatistebis liderebs<br />
da bolos umweobisagan qviTini auvardeboda<br />
xolme. wvrili xmiT moTqvamda.<br />
qusli<br />
salamandrasTan muSaobda erTi oficeri,<br />
romelic, sanam sammarTveloSi<br />
gadmovidoda, erT-erT samxedro nawilSi<br />
msaxurobda. Zalian moswonda komunizmi,<br />
baqos partiuli skola<br />
daemTavrebina (hqondaT komunistebs<br />
egeTi saswavleblebic) da xSirad Cioda<br />
_ is Zveli wyoba rom yofiliyo, Cem<br />
kabinetSi qlesuri kakuniT unda SemosuliyaviT,<br />
ise ki nu miyurebTo da me<br />
kidev, an migiRebdiT, an arao.<br />
omisas, sanam zRvispireTi daecemoda<br />
da uamravi ltolviliT gaivseboda<br />
qveyana, omSi momiwia yofnao _ mohkvexda.<br />
mereo _ hkiTxa salamandram.<br />
mere daviWeri, Cemo mandrao, _<br />
daRonda is.<br />
rogoro<br />
rogor da, zarbaznidan gadmovardnil,<br />
axladgasrolil did vaznas,<br />
`snariads~ davadgi fexi Cemdauneburad,<br />
Ceqma amomiwva da quslma SiSxini<br />
daiwyoo. mere ise gamisivda, iseo, rom<br />
veRar davdiodi, Zlivs gadamarCineso.<br />
qusli gadagirCineso<br />
ho, qusli, ra gacinebT, esec xom<br />
daWra iyoo...<br />
zibena<br />
salamandras uambobda, me fexbur-<br />
Tis gundSi Svid nomrad vTamaSobdi da<br />
es `zibena~ imitom mqviao. omamde nakrebs<br />
vavarjiSebdio. Turme, sammar-<br />
Tvelodan Sin midioda ori wlis win aq,<br />
qalaqSi da maSin usvriaT, TavSi dau-<br />
WriaT. ki, vecade, rom `makarovi~ amome-<br />
Ro da mec sroliT mepasuxa, magram<br />
goni davkargeo. sul sisxlSi vcuravdio.<br />
ena ebmoda zibenas. zRvispireTSi<br />
omisas kriminalTa razms Seupyria zibena<br />
_ es komendantia aq, Cvenebs iWerso<br />
da Turme, fexebis siaxloves esrodnen<br />
tyviebs. es maRla-maRla xtoda.<br />
mere im kriminalebis ufross uginebia<br />
Tavisebi da egre gadaurCenia zibena.<br />
saflavidan<br />
gamocxadebuli kukuSa<br />
mTeli dasavleT saqarTvelo rom<br />
modioda aRmosavleT saqarTvelos<br />
asaRebad, aim ZmaTamkvlel omSi momaxvedreso,<br />
uyveboda salamandras.<br />
meo, biWo, gepeis fizikis fakultetis<br />
yofil students, ainStainisa da<br />
nils boris Zmas da megobars, diuk<br />
elingtonis da jon lenonis msmenels<br />
_ me unda mesrola CemianebisTviso!.<br />
ufrosoba miimal-moimala, zogs<br />
yeli astkivda da saswrafod dedaqalaqSi<br />
dabrunda samkurnalod, zogsac<br />
_ trakio.<br />
Cagvabares sam biWs erTi iaraRis<br />
sawyobi da bevric ar dauxanebiaT, wamovidnen<br />
yofili prezidentis momxreebi<br />
Setevaze javSantransportioriTo.<br />
biWebs iaraRi davayrevine, gavixadeT<br />
forma da, Cveni gamosvla iyo im<br />
sawyobis Senobidan da ro buTqes, caSi<br />
afrinda mTeli saxlio.<br />
mere gamovrbodi simindebSi, jav-<br />
Santransportiori momdevda da tyviebi<br />
Tavze wuiliT gadamdiodao. ara,<br />
gana ver dambredavdnen, magram, albaT,<br />
ar gamimetes, ra vicio... da zviadistebi<br />
eZaxe Seno.<br />
aq, TbilisSi mkvdari vegone Cemianebs<br />
da saxlis kari rom SevaRe, saflavidan<br />
xom ar gamogvecxadeo _ amas mekiTxebodneno.<br />
iCqera da kapota<br />
iCqera maiori iyo, kapota _ polkovniki.<br />
avi enebi ambobdnen, rom kapota nebismier<br />
manqanaSi swored kapotebidan<br />
aRwevda uxmaurod, akumulatoris<br />
sadenebs marwuxiT Wrida da mere is<br />
moparuli manqanebi iCqerasTan mihyavda.<br />
iCqera im manqanebs nawilebad Slida<br />
da bazrobebze urigebda sando gamyidvelebs.<br />
mere moxvdnen omSi.<br />
narkotikis regularulad momxmarebeli<br />
antena, sabrZolo masalis<br />
sawyobi rom ebara, im Tavisi sawyobianad<br />
aafeTqes kapotam da iCqeram _<br />
wamali ar miscaT nisiad da amas apatiebdnen..<br />
Tumca kapota iCxiravda, magram ise<br />
mxecad ibrZoda, polkovniki gaxda.<br />
iCqerac kargi meomari gamodga, oRond<br />
daundobeli _ xelSi Cavardnil<br />
mters cocxals ar gauSvebda, sxvadasxva<br />
meTodiT moklavda da imaTgan<br />
naalafari moWrili yurebisgan gake-<br />
Tebuli da sundacemuli mZivi kai xans<br />
ekida yelze.<br />
omidan orive cocxali dabrunda,<br />
sadesanto-moieriSe batalioni Camoayalibes.<br />
im omidan iCqeram erTi TeZoganieri<br />
da qeraTmiani qali Camoiyvana, snaiperia<br />
eso da nawilSive hyavda meTodistinstruqtorad<br />
gaformebuli.<br />
eseni vin yofilan, kacoo, _ xelebs<br />
Slida salamandra, roca Semowmebaze<br />
misuli TanamSromeli tankisti tyuilubralod<br />
galaxa mTelma im sadesantemoieriSe<br />
batalionma _ am Cveni meTodisti<br />
snaiperisken cudad iyurebodio...<br />
ise scemes, rom tvinis Seryeva<br />
miiRo. yofilma kriminalma sardalmac<br />
imaT daafara xeli _ CemTan erTad<br />
iomes da tyuils ar ityodnen, ar gvinda<br />
Civili da davidarabao.<br />
mere, sanam es tankisti saavadmyofoSi<br />
iwva, iCqera daiWires _ im Tavis<br />
meTodist-snaiperTan mwolare kapotas<br />
Seuswro da xeli ar akankalebia, ise<br />
Cacxrila orive loginSive.<br />
futkari saflavze<br />
salamandra saflavTan idga. aq<br />
jugo iyo damarxuli, imisi megobari.<br />
mTeli cxovreba wvalobda jugo,<br />
Zlivs arCenda samSvilian ojaxs da moxuc<br />
dedas. mere raRac firma daaarsa<br />
megobrebTan erTad, muSaobac daiwyes,<br />
kargad wauvidaT saqme da did sikeTes<br />
hpirdeboda axloblebs. magram omis<br />
dawyebidan maleve, roca salamandra<br />
qalaqidan gasuli iyo, is Tavisi sawarmo<br />
miayida, aiyolia sami ubneli, iyida<br />
avtomatebi, xelyumbarebi, pistoletebi,<br />
vaznebi; kbilebamde SeairaRdnen,<br />
Casxdnen TviTmfrinavSi da zRvispira<br />
qalaqisken gafrindnen.<br />
aeroports miaxloebuli samgzavro<br />
TviTmfrinavi mterma Camoagdo da<br />
erTi-ori iRbliani mgzavris garda,<br />
yvela daiwva, vinc im TviTmfrinavSi<br />
iyo.<br />
gvamebi rom Camoasvenes qalaqSi,<br />
colma jugo ver amoicno damwvardasaxiCrebul<br />
gvamebSi. mere qamris<br />
balTasTan Cadebuli samxedro wignakiT<br />
icnes...<br />
jugos torti uyvarda. sadme, magar
25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
qeifSi rom moxvdeboda, erT an or naWer<br />
torts SeWamda da mere dilamde See-<br />
Zlo eqeifa _ aRar vTvrebio.<br />
salamandras motanil torts futkari<br />
daajda Taviseburi zuzuniT da<br />
nestriT sitkbos amoReba daiwyo.<br />
ai, esec jugos suli movidao, _<br />
fiqrobda salamandra.<br />
zRvispirulad moxarSuli<br />
yava doxturisTvis<br />
doxturi TavSi dauWriaT omSi da<br />
saswrafod wamouyvaniaT TbilisSi.<br />
Turme, aivanze idga, saxls yumbara<br />
rom daeca da afeTqebis Zalam aivnidan<br />
Zirs isrola da mTel moasfaltebul<br />
ezoSi maincdaminc im adgilze dasca<br />
TaviT, sadac miwa iyo datovebuli<br />
yvavilebis mosayvanad. Tan bedad, kiseric<br />
ki ar mostexia.<br />
am naambobze sul ecineboda salamandras<br />
da sxvanairi moyolilisa ufro<br />
sjeroda _ meomrebTan erTad saaf-<br />
Tiaqo spirtiT magrad gamomTvrali<br />
doxturi mosaSardad apirebda gareT<br />
gamosvlas, jer karadas miadga. mand<br />
ara, mand arao! _ Tanameinaxeebma rom<br />
uyvires, mere umoajiro aivanze gadmodga<br />
da swored iq veRar daicva wonasworobao.<br />
saafTiaqo spirts samsaxurSic svamdnen,<br />
doxturis kabinetSi Caketilebi.<br />
mere doxturi fiqrobda xolme, rom<br />
isev zRvispireTis qalaqSi iyvnen, jer<br />
zRvis talRebis tylaSuni moeyureboda,<br />
mere Toliebis Cxavili da uCinari<br />
momtanisagan yavas iTxovda, zRvispirulad<br />
moxarSul yavas.<br />
qali Calisferi TmiT<br />
salamandras xSirad uwevda ganyofilebis<br />
gamgis misaRebSi Sesvla da saqmis<br />
mwarmoebeli oficeri qali, Calisferi<br />
TmiTa da didi TvalebiT sanam<br />
yavas ar daalevinebda, ar gamouSvebda<br />
xolme.<br />
mowonxaro, umtkicebda megobari.<br />
qalma erTxel moaxerxa da SesCivla,<br />
Cemi qmari smas aris gadayolilio...<br />
da netavi, vinmes mainc movewonoo.<br />
erT Rames, roca salamandra morige<br />
iyo, qali movida, saWmeli da koniakis<br />
boTli moitana...<br />
ux, Seni yvelaferio, _ sakuTar<br />
Tavs aginebda meore dRes salamandra,<br />
SxapqveS idga abazanaSi da im qalis<br />
oflis mZafri sunis Camocilebas amaod<br />
cdilobda.<br />
amfsonebi<br />
aRar SeeZlo salamandras samxedrooba.<br />
omis mogonebebi tanjavdnen,<br />
Tavisi da sxvebisa. mkvdrebis suni mosdioda<br />
wara-mara...<br />
egeb amfsonebis bralic iyo da, sma<br />
daiwyo gonis dakargvamde. saxlSi<br />
rogor midioda, meore dRes aRar axsovda.<br />
`Cibuxas~ sawyobi ebara da is amaragebdaT<br />
airwinaRebiT, respiratorebiT<br />
_ gadiodnen da bazrobaze hyiddnen,<br />
doxturic exmarebodaT da im fuliT<br />
naxevarlitian arays, wvril Tevzs,<br />
xaxvsa da `salas~ yidulobdnen.<br />
Causxdebodnen da Wkuaze aRar iyo<br />
arc erTi.<br />
mere gareT daexetebodnen: salamandra<br />
iyo, Cibuxa, zibena da kukuSa. sul<br />
ded-mamis suls utrialebdnen bazrobis<br />
vaWrebs, arbevdnen kioskebs, akivlebdnen<br />
qalebs; ibRvirebodnen kaci<br />
gamyidvelebi, magram verafers ubedavdnen,<br />
Sublze pistoletebi hqondaT<br />
mibjenili.<br />
erT dResac salamandram gamoiRvi-<br />
Za da sawolTan dadgmul tumboze dayrili<br />
ocdaaTi aTasi maneTi rusuli<br />
fuli, ori qila ludi `efes-pilseni~,<br />
ori-sami muWa saReWi rezini da sxvadasxva<br />
Sokoladebi dainaxa da cols<br />
gakvirvebulma hkiTxa _ eseni vin mogvitanao<br />
da coli atirda _ vin icis, sad ra<br />
Caidine, mogklavs vinme an cixeSi amogalpobeno...<br />
ixsena, ixsena da raRac brWyviala<br />
kafe, bari da raRaca amgvari oxroba<br />
moagonda. gamyidvelebs eCxubeboda,<br />
Zvirad ratom hyidiT, Tqvenio... moagonda<br />
viRaca maRali kaci, romelmac im<br />
baridan gaiyvana, raki SigniT ver gaaCera,<br />
aCvena uSiSroebis saministros wignaki<br />
da Seexvewa _ am wignakis Cvenebis<br />
ufleba ar mqonda, kargi ra, wadi<br />
aqedan, operacia xom ar unda CamiSaloo.<br />
erTi Seni da Seni operaciisaco, _<br />
aman uTxra.<br />
CavSli am operacias da Sen ki cixe-<br />
Si amogalpob, icodeo! _ is daemuqra.<br />
aexlave dagarCen saWurisado! _ dau-<br />
Rrina aman, pistoleti gauZro da fexebs<br />
Sua miabjina. imas qveda yba aukankalda,<br />
mixvda, rom es msroleli<br />
iyo...<br />
mere ra moxda, aRaraferi axsovda.<br />
pistoleti gasinja, nasroli ar<br />
iyo _ ese igi, aravisTvis usvria. madloba<br />
RmerTso, gaifiqra.<br />
`rava xar, iuzgar~<br />
jugo rom TviTmfrinavSi daiwva,<br />
imis meore wels Savo Cacxriles, kuku-<br />
Sas Zma, sakuTar `nisan-patrulSi~.<br />
Savo aq ar muSaobda, sxvadasxva<br />
qalaqebidan moataninebda xolme kuTvnil<br />
Tu ukuTvnebel wils viRacebs. aawyo<br />
cxovreba: bina iyida ukeTes adgilze,<br />
ucxouri jipi da agarakic zRvaze;<br />
Tan axloblebsac exmareboda<br />
xolme.<br />
erT dResac voroncovis xidze imis<br />
`nisan-patruls~ win Savi `mersedesi~<br />
gadaeRoba, uknidanac meore moadga,<br />
isic Savi `mersedesi~.<br />
or-ori meavtomate gadmoxta manqanebidan<br />
da sakvirveli is iyo, rom<br />
uniRbebod iyvnen.<br />
Savos Tavisi sayvareli orive pistoleti:<br />
`smiti da vesoni~ da italiuri<br />
`bereta~ Sin hqonda Senaxuli, iaraRis<br />
tarebaze rogor davaWerino amaT<br />
Tavio.<br />
`dagvxocaven, iuzgar, es Sobel-<br />
ZaRlebio~, _ amis TqmaRa moaswro.<br />
Turme, mTeli TxuTmeti wuTi idga<br />
oTxi uniRbo jeeli da didi mondomebiT<br />
esroda `nisan-patruls~ da ucnauri<br />
iyo, manqana rogor ar daiwva.<br />
bolos msrolelebi dacxrilul<br />
`nisan-patrulTan~ mividnen, karebebi<br />
gamoglijes da, Savosac da imis mZRolsac<br />
sakontrolo tyviebi daaxales<br />
SublebSi. mere auCqareblad Casxdnen<br />
Tav-TavianT `mersedesebSi~ da waRmaukuRma<br />
wavid-wamovidnen...<br />
salamandras aRar SeeZlo Savos<br />
saflavze misvla, xsovnas gaurboda.<br />
qalaqSic rom dadioda, sul egona, rom<br />
uceb `nisan-patruli~ gaCerdeboda,<br />
fanjridan Savo gamoyofda Tavs da<br />
isev SeekiTxeboda: `rava xar, iuzgar~<br />
saTvalis minebSi<br />
acimcimebuli alebi<br />
nacemi da gondakarguli salamandra<br />
egdo erTi poetis ZeglTan, Tavi<br />
qvis bordiurze edo da kefa stkioda.<br />
viRaca saTvaliani daxriliyo,<br />
salamandras xeli eWira da saTvalis<br />
orive SuSaSi patara ali mouCanda _<br />
sanTebelaTi TiTebs Soris cecxls<br />
ukidebda.<br />
ras Svrebi, Se Cema, mwvavo! _ gadairia<br />
gonze mosuli salamandra da qvemodan<br />
gauqana ybaSi.<br />
literaturuli gazeTi<br />
cecxlis wamkidebeli gadayiravda<br />
da Zirs daeca.<br />
uceb wamomxtarma salamandram<br />
erTi-ori wixlic miayola da Tan aginebda<br />
_ ratom mwvavdi, Seni yvelaferio<br />
ki ar gwvavdi, gonze rom momeyvane,<br />
cecxls gikidebdi TiTebsSua, radgan<br />
mand mgrZnobiare adgilebi ariso. vicodi,<br />
rom axla me mcemdi da mainc Sen<br />
gadarCenaze vCaliCobdio.<br />
vin iyvnen, vinc gamTiSes, saiT wavidneno<br />
dagiZaxes, sigaretis mokideba gTxoves<br />
da ukanidan Cagartyes raRacao.<br />
da rom waiqeci, bordiurs daartyi<br />
Tavi da magitom gaiTiSeo.<br />
saiT wavidnen da vin iyvnen Tavdamsxmelebi,<br />
cecxlis momkidebelma ar<br />
icoda da marTalia, Camqrali sanTebela<br />
eWira xelSi, Tumca saTvalis<br />
minebSi mainc ucimcimebda ori patara<br />
ali...<br />
Tavdakarguli<br />
gadaRlilma da nervebdawyvetilma<br />
ramdenime dRiT samsaxuridan patara<br />
Tanxis safasurad ubnis eqimis mier<br />
dawerili biuleteniT gaiTavisufla<br />
Tavi.<br />
gadaxeda im wignebs, adre rom uyvarda<br />
_ arc erTi aRar ikiTxeboda.<br />
mousmina sayvarel diskebs, moZebna<br />
Tavisi mxatvrebis albomebic _ aRarc<br />
eseni moswonda.<br />
bavSvobis mogonebebSi daborialobda<br />
da cdilobda, sakuTar Tavs<br />
dabruneboda, magram viRac ucxo,<br />
TavzexelaRebuli xuligani uSlida<br />
xels, romladac gadaqceuliyo da<br />
Tavs ver ixsnida imisgan...<br />
sakuTari Tavi ezizReboda.<br />
da is ukvirda, rom amden ubedurebaSi<br />
xvdeboda da ara kvdeboda _ es ra<br />
sasjeli hqonda dadebuli..<br />
ramdenjerme scada pistoletiT<br />
Tavis mokvla, magram ver SeZlo...<br />
gamWvirvale kaci<br />
erT Rames sizmari naxa: ratomRac<br />
bazrobaze aRmoCnda. doxturi, Cibuxa,<br />
zibena, kukuSa da sxvebic, cocxlebic<br />
da mkvdrebic iq iyvnen. idgnen da<br />
vaWrobdnen SokoladebiT, ludis<br />
qilebiT, saReWi rezinebiT, sigaretiT,<br />
aryiT, salaTi da wvrili TevziT...<br />
salamandras Sokoladi undoda.<br />
Savtansacmliani qajebi dadiodnen<br />
daxlebs Soris da zogierT vaWars aqrobdnen.<br />
raki imaT daxlebTan aRaravin<br />
idga, salamandram SeZlo erTi `snikersis~<br />
moparva. Zalian ki undoda, magram<br />
Tan SiSiT iyo gaTanguli _ mec ar gamaqron<br />
am qajebmao. sxvebis gaqrobas<br />
rom dainaxavda, uxaroda, Tavad rom<br />
gadarCa...<br />
mere ganaTebulma da gamWvirvale<br />
kacma bazrobidan waiyvana da grZeli<br />
derefani aCvena, sadac salamandra<br />
momavlisken zurgSeqceviT idga da<br />
ukan Tavis bacad nacrisfer cxovrebas<br />
xedavda...<br />
proza<br />
11<br />
mere win gaixeda da ufro naTeli<br />
garemo dainaxa _ ganaTebuli qalaqebi,<br />
saxlebi, xeebi, adamianebi, Toliebi<br />
da zRva...<br />
`ai, aq wavidnen Seni megobrebio!~ _<br />
uTxra im gamWvirvale kacma.<br />
sagana<br />
salamandras erTi bavSvobis megobari<br />
hyavda _ sagana, da ucxoeTidan<br />
droebiT Camosulma Sin miakiTxa, gamoiyvana<br />
saxlidan da sanam metexis Zir-<br />
Si, mtkvris Toliebis WyivilSi, qalaqis<br />
yru gugunSi salamandra Tavis ambavs<br />
mouyveboda, magrad scema _ Sen<br />
vin yofilxar, Se axvaro, bazris qalebs<br />
rom awiokeb, midi, aba, mec Semomibrune<br />
xeli, midi, mesrole, Tu magari xaro...<br />
sami kviris mere, salamandras dalurjebuli<br />
Tvali da gaxeTqili tuCi<br />
rom mourCa, erTi momcro eklesiisken<br />
amaval quCabands erTad daadgnen<br />
oriveni _ saganas Tavis moRZvarTan<br />
mihyavda aRsarebis saTqmelad...<br />
eklesiis sakmlidan mzis sxivi Camodioda,<br />
pirdapir moZRvars ecemoda da<br />
salamandra fiqrobda, rom, albaT,<br />
egeT naTelSi Tu iyo Tavisi da saganas<br />
skolis megobari, leko _ iman xom sikvdilamde<br />
sami ziareba miiRo...<br />
rao, ra giTxra moZRvarmao _ sagana<br />
SeekiTxa, Tan samSoblodan gasafren<br />
TviTmfrinavis bileTebs dahyurebda<br />
_ salamandrac Tan unda waeyvana...<br />
udabnos monasterSi wadi da iq icxovre<br />
berebTan erTado, _ miugo salamandram<br />
da mere saganamac daunaneblad<br />
Caabara ukan is meore bileTi, Tumca<br />
gamomSvidobebisas daubara, _ mandra,<br />
mandra, salamandra, Se salaxana, erTi<br />
wamiTac ki ar gaifiqro, rom aq aRar<br />
Camovalo...<br />
udabnos monastrisken mimavali<br />
salamandra grZnobda, rom mZime tvir-<br />
Ti moxsnoda da adre Tu imisi codvebiT<br />
damZimebuli sulis jojoxeTSi<br />
wasayvanad vertmfreni dasWirdebodaT,<br />
axla _ albaT, aRar...<br />
zRvaSi ativtivebuli gvamebi mainc<br />
aRar daesizmreboda, romlebsac kaci-<br />
Wamia Rorebi udarajebdnen, rom napirze<br />
gaeTriaT da iq SeeTqvlifaT.<br />
madlis qva<br />
monasterSi ramdenimeTviani cxovrebis<br />
Semdeg salamandra sizmarSi xedavda<br />
mama daviT garejels, romelic<br />
momlocvelebTan erTad ierusalims<br />
uaxlovdeboda, magram ar Sedioda qalaqSi,<br />
Tanamgzavrebs eubneboda: Tqven<br />
wadiT da iloceT Cemi codvebisTvisac.<br />
me ver gabedav siaruls im adgilebze,<br />
sadac Cemma Semoqmedma gaiarao.<br />
momlocvelebis wasvlis mere, daviT<br />
garejeli didxans loculobda<br />
Tvalcremliani da muxlmodrekili,<br />
mere im adgilidan iRebda sam qvas da<br />
Tavis malakSi, wnelebiT mownul patara<br />
kalaTSi inaxavda da ukan, garejis<br />
udabnosaken daadgeboda gzas.<br />
swored im RamiT ierusalimis patriarqs<br />
uflis angelozi gamoecxadeboda<br />
da ubrZanebda: ierusalimamde<br />
movida mona Cemi daviT da Tavisi sarwmunoebis<br />
ZaliT Tan miaqvs ierusalimis<br />
mTeli madli. daadevne malemsrboli.<br />
Semosilia dabebkili samosiT da<br />
xelSi Zveli malaki uWiravs, sadac sami<br />
qva devs. ori qva ukan moitanon, erTi<br />
Tan gaatanon da uTxran: amas gibrZanebs<br />
Seni ufali _ Seni sarwmunoebisaTvis<br />
migiRia madli wminda qalaqis,<br />
ierusalimisa. mnebavs, ori nawili<br />
ukanve davabruno, erTi ki SenTvis miboZebia<br />
udabnoSi wasaRebado.<br />
ierusalimis patriarqi aRasrulebda<br />
yovelive amas.<br />
da wminda daviT garejeli Sin brundeboda<br />
Tavisi madlis qviT, romelic<br />
Tavisi zegardmo madliT aRavsebda<br />
garejis udabnosa da iq dayudebul berebs...<br />
ars salamandra cxoeli erTi...<br />
`salamandra _ (mZromeli) ars<br />
salamandra cxoeli erTi, romeli<br />
haeriT STamoigdebis, msgavsi mcirisa<br />
korkodilosi, romel ars xviTqi, cecxlsa<br />
Sina Sevals, TviT ara daiwvis da<br />
cecxli daSrtebis~, _ sulxan-saba<br />
orbeliani `leqsikoni qarTuli~.
12 literaturuli gazeTi<br />
interviu 25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
mTargmneli<br />
_ mxatvruli Targmani ise daviwye,<br />
am sferoSi gamocdileba saerTod ar<br />
mqonia, Tu ar CavTvliT erT Tavs<br />
Ceslav miloSis wignidan ,,Cemi evropa~,<br />
romelic polonuridan vTargmne. manamde<br />
wlebis ganmavlobaSi vmuSaobdi<br />
amerikis saelCosa da sxvadasxva<br />
arasamTavrobo organizaciisTvis. es<br />
iyo 90-iani wlebis bolos, rodesac<br />
qarTuli gamomcemlobebi fexs axlad<br />
idgamda. im periodSi maTTan piradi<br />
Sexeba ar mqonia, magram gamaoca<br />
anazRaurebam, romelsac mTargmnelebs<br />
sTavazobdnen. es iyo imaze daaxloebiT<br />
25-jer naklebi, rasac me viRebdi.<br />
_ am viTarebaSi ram gadagawyvetinaT,<br />
mxatvruli TargmanisTvis<br />
mogekidebinaT xeli<br />
_ gamodis, rom viTavxede. 2005 wels<br />
britaneTis sabWos hqonda gamocxadebuli<br />
granti mxatvruli TargmanisTvis.<br />
gamaxsenda avstralieli mwerali<br />
dibisi pieri, romelsac axali<br />
aRebuli hqonda `bukeri~ da Zalian<br />
saintereso avtorad miviCnie, imis miuxedavad,<br />
rom im droisTvis wakiTxuli<br />
ar mqonda. arc Sevmcdarvar. wignma<br />
Cemze didi STabeWdileba moaxdina.<br />
_ riT dagainteresaT am axladgamomcxvarma<br />
avtorma<br />
_ upirvelesad, biografiiT. saer-<br />
Tod, avantiuristi adamianebi da, miT<br />
ufro, mwerlebi miyvars. dibisi pieri<br />
ar aris mwerali am sityvis klasikuri<br />
gagebiT – am xelobis arCevamde araer-<br />
Ti saqmianoba mosinja, iyo narkomani,<br />
Sexeba hqonda damnaSaveTa samyarosTan.<br />
marTalia, Zalian SeZlebul da megobrul<br />
ojaxSi daibada da bavSvobac<br />
uzrunveli hqonda, magram ormoci<br />
wlisTvis afiorebSi gaxveuli, TiTqos<br />
sruliad uperspeqtivo kaci iyo,<br />
romelsac `vernon genios liTlis~<br />
gaxmaurebulma debiutma cxovreba<br />
Tavidan daawyebina. am faqtebiT Camr-<br />
Ca mexsierebaSi. daviwye Targmna da arc<br />
vnanob, radgan muSaobis procesi<br />
Zalian sasiamovno iyo. originaluri,<br />
gamorCeuli iumoris patronia da es<br />
gansakuTrebulad Targmnisas igrZnoba,<br />
roca avtorTan gacilebiT ufro<br />
qeTi qanTaria<br />
misi mTargmnelobiTi gzis dasawyisi misive Targmnili avtoris, dibisi<br />
pieris xmaurian debiuts, `vernon genios liTls~ ukavSirdeba. avstralieli<br />
mwerali, romlis pirvelma wignma prestiJuli `bukeris~ premia daimsaxura,<br />
qeTi qanTariam 2006 wels gadmoaqarTula da 2007 wlis `sabac~ moipova. Semdeg<br />
iyo pol osteri da misi cnobili romani `niu-iorkuli trilogia,~ romelmac<br />
literaturis kritikosTa maRali Sefaseba daimsaxura. axlaxan gamoica<br />
amerikeli mwerlisa da moazrovnis, henri devid Toros saetapo nawarmoebi<br />
`uoldeni, anu tyeSi cxovreba~ _ teqsti, romelmac araerTi adamianis cnobiereba<br />
Secvala. am wignze TiTqmis sam weliwads muSaobda. miiCnevs, rom finansuri<br />
xelSewyobis pirobebSi gacilebiT nayofieri iqneboda, Tumca es mxolod<br />
misi problema ar aris. dRes mTargmnelebs metad rTul pirobebSi<br />
uwevT muSaoba da ra gasakviria, rom am sferodan bevri midis. yvelafris miuxedavad,<br />
misTvis es profesia imdenad mniSvnelovania, mzad aris, bevr daTmobaze<br />
wavides, Tumca aris sakiTxebi, razec dumili uWirs. mTargmnelTa<br />
problemebze, qarTul sagamomcemlo sivrceSi arsebul viTarebasa da mis<br />
mier Targmnil wignebze mTargmneli qeTi qanTaria gvesaubreba.<br />
mWidro kontaqti gimyardeba, vidre<br />
Cveulebriv, kiTxvisas. xedav, raze<br />
fiqrobs konkretul momentSi, grZnob,<br />
ra asociaciebi uCndeba, sad yovndeba,<br />
romel epizodebs wers yvelaze<br />
STagonebulad. dibisi pieris SemTxvevaSic,<br />
da merec, bevrjer mqonia gancda,<br />
rom avtori sadRac aq aris, Zalian<br />
axlos, TiTqos kulisebSi, an uxilavi<br />
sarkis ukan, drodadro realur adamianebze<br />
ukeT grZnob mis arebobas.<br />
_ iqneb imitom, rom pirveli wigni<br />
iyo, romlis Targmnac mogiwiaT<br />
_ ara. Tavad teqstia aseTi. SeiZleba<br />
genialuri nawarmoebi Targmno, saetapo<br />
mniSvnelobis, magram msgavsi ni-<br />
Wis avtori bevri ar Segxvdes. dibisi<br />
pierisnairad aravis gavurTivar. kargad<br />
maxsovs, bolo furceli rom davamTavre,<br />
wigns xelidan ver vuSvebdi,<br />
mgoni raRac depresiismagvari damemarTa.<br />
vfiqrobdi, aseTs verasdros<br />
verafers vTargmni-meTqi. raRac TvalsazrisiT,<br />
asecaa. esaa mwerali, romelmac,<br />
roca Jurnalistebma, televiziebma,<br />
sxvadasxva ,,ivenTebis~ momwyobebma<br />
popularobis pikSi yuradRebiT<br />
Zalian Seawuxes, Tqva: ,,istabliSmentSi<br />
moxvedrisTvis mzad ar var.~ esec momwons.<br />
ar mesmis, ratom undaT mwerlebs<br />
metismeti socialuri aqtiuroba.<br />
raRac Zalian mdares vxedav amaSi.<br />
_ amis miuxedavad, es wigni<br />
saqarTveloSi maincdamainc popularuli<br />
ver gaxda.<br />
_ es gamomcemlobis problemaa.<br />
gamomcemlebi arafers akeTeben imisTvis,<br />
rom TavianTi produqti mkiTxvelamde<br />
miitanon. wigns, iseve,<br />
rogorc films, sWirdeba anonsi, reklama,<br />
miwodeba. Cemi azriT, aucileblad<br />
unda arsebobdes satelevizio<br />
mimoxilva _ mTeli gadacema, gnebavT<br />
Toq-Sou, romelic am Tematikas<br />
mieZRvneba. teleeTeri Zalze mniSvnelovania,<br />
marto beWduri media amas<br />
ver uSvelis. naxeT, ra kargi gadacemebia<br />
ucxour, Tundac rusul, frangul<br />
arxebze, daaxloebiT iseTi Toq-<br />
Souebi, rogorsac Cven miCveuli varT<br />
politikur Temaze. ratom ar SeiZleba<br />
msgavsi ram aqac gakeTdes<br />
_ marTlac, Zalze mniSvnelovani<br />
sakiTxia, miT umetes axali avtorebis<br />
SemTxvevaSi, romlebic<br />
`<br />
pirvelad Semodian qarTul bazarze<br />
da romelTa Sesaxebac mkiTxvels<br />
avtorebs<br />
Tavad<br />
varCev<br />
~<br />
warmodgena ara aqvs, Tumca es calke<br />
saubris Temaa, amitom isev Tqvens<br />
Targmanebs mivubrundeT. dibisi<br />
pieris Semdeg TargmneT pol osteri,<br />
sruliad gansxvavebuli mwerali.<br />
sainteresoa, rogor arCevT avtorebs<br />
_ davitrabaxeb, rom avtorebs<br />
Tavad varCev da gamomcemlobebsac<br />
Tavad mivmarTav, roca raRacis<br />
Targmna minda an es saqme ukve dawyebuli<br />
maqvs. osters rac Seexeba,<br />
ubralod, miyvars, zustad Seesabameba<br />
Cems Sinagan ritms. me TviTon rom<br />
vwerde, albaT ase davwerdi. odesRac<br />
aseTive gancda mqonda oTar WilaZis<br />
leqsebis mimarT. osteris Txrobis<br />
ritmi, mdinareba CemTvis Zalian bunebrivia.<br />
saerTod, osteri gansakuTrebuli<br />
mTxrobelia. mis Sesaxeb bevrnairi<br />
azri gamigia. mkiTxvelTa nawils<br />
wignis dasrulebis Semdeg daukmayofileblobis<br />
gancda uCndeba,<br />
Tumca misi Semoqmedebis moyvarulic<br />
bevria. bekets aqvs naTqvami, rom iqmneba<br />
axali stili xelovnebaSi,<br />
sruliad gansxvavebuli imisgan, rac<br />
iyo adre. ukana planze gadadis<br />
mizez-Sedegobrivi kavSiri, anu<br />
klasikuri romanis forma icvleba da<br />
amaSi araferia uCveulo. osteri mis<br />
mier Seqmnil Janrs safuZvlad beketis<br />
am sityvebs udebs. albaT, aqedan<br />
modis nawarmoebis agebis miseuli manera,<br />
iracionalizmi, simwyobris<br />
dakargva, Tumca, es zogadad XX<br />
saukunis prozisTvisacaa damaxasiaTebeli.<br />
_ rodis aRmoaCineT es avtori<br />
_ Zalian didi xnis winaT. 1996<br />
wels poloneTSi sruliad SemTxveviT<br />
vnaxe osteris erT-erTi moTxrobis<br />
mixedviT gadaRebuli filmi _<br />
`boli,~ romelic mere Zalian didxans<br />
maxsovda. ramdenime weli gavida<br />
da uceb davfiqrdi: ratom SeiZleba<br />
mogewonos filmi erT-erTi mizezi<br />
_ kargi scenaria, ara maSin, varSava-<br />
Si, kinoTeatridan rom gamovedi, Semcirebuli<br />
formatis afiSa SeviZine da<br />
TbilisSi wamoviRe. movZebne es afiSa.<br />
scenari pol osteris iyo, misive<br />
moTxrobis ( `ogi renis saSobao ambavi~)<br />
mixedviT dawerili. aviRe da es moTxroba<br />
qarTulad vTargmne. mere misi wignebi<br />
gamoviwere. pol osteri albaT mainc ar<br />
aris im udides mweralTagani, vinc<br />
saukunis prozas Tavis niSans asvams, magram<br />
raRac Tavisi xibli aqvs, romliTac<br />
misi nawerebis wamkiTxvels Tavs ayvarebs.<br />
_ manamde, mgoni, misi `iluziebis<br />
wigni~ TargmneT<br />
_ nawili vTargmne da gavCerdi, radgan<br />
gamocema aravis ainteresebda. davasrulebdi,<br />
magram ver vicli. `niu-iorkuli<br />
trilogiis~ gamocema ki imdenad mindoda,<br />
rom Targmani gamomcemlobas<br />
yovelgvari anazRaurebis gareSe vaCuqe.<br />
axla isev osters vTargmni, ,,misnis<br />
Rames~ amjerad `diogenes~ dakveTiT.<br />
`diogene~ CemTvis axali gamomcemlobaa,<br />
rogorc miTxres, didi gegmebi aqvT<br />
mTargmnelobiT sferoSi. es is gamonaklisia,<br />
roca Cemi da gamomcemlobis survili<br />
daemTxva. 2008-Si daviwye muSaoba<br />
henri devid Toroze, romelic ufinansobis<br />
gamo mxolod wels davamTavre. mxatvruli<br />
Targmani xom kerZo iniciativebzea<br />
mindobili, Rirebuli mwerlebis<br />
didi nawili qarTul gamomcemlobebs<br />
sul ar ainteresebT. mTargmnelis da gamomcemlobis<br />
urTierTobis problema<br />
Tu ar mogvarda, CaTvaleT, rom es sfero<br />
Tavis xelobaze Seyvarebul konkretul<br />
adamianebze iqneba damokidebuli,<br />
romelTac droTa ganmavlobaSi Targmnis<br />
xaliss daakargvineben. inglisuridan<br />
mTargmnelebis saqme ukeTesadaa, radgan<br />
maT kerZo SekveTebic aqvT, magram bevri<br />
sxva enis SemTxvevaSi verc warmomidgenia,<br />
riT arseboben. vfiqrob, mTargmnelebma<br />
Tavad unda Seqmnan organizacia,<br />
romelic maT uflebebs daicavs. kerZo<br />
saubrebSi TiTqos winaaRmdegi aravinaa,<br />
magram realurad Tavis mobma ar xerxdeba.<br />
es imis bralia, rom yvela, vinc Targmnis<br />
da amave dros, bevri sxva ramis keTebac<br />
uxdeba, Tavs profesional mTargmnelad<br />
ver aRiqvams.<br />
gansakuTrebiT rTuladaa saqme saavtoro<br />
uflebebTan mimarTebaSi. ramdenadac<br />
vici, maT dacvas evrokavSiri iTxovs<br />
da deklarirebulad asec aris, magram<br />
praqtikaSi sawinaaRmdego viTarebaa.<br />
Zalian didi brZola damWirda, rom<br />
Toros Targmanze saavtoro ufleba<br />
damecva. es wigni kulturis saministros<br />
wignis proeqtis xelSewyobiT gamoica<br />
(Targmanis nawili `sorosma~ daafinansa)<br />
da `siestam~ dastamba. CvenSi saavtoro<br />
ufleba gamomcemlobas ekuTvnis,<br />
Tumca sxva qveynebSi prioriteti mTargmnels<br />
eniWeba. gadaSaleT nebismieri<br />
rusuli gamocema – saavtoro ufleba<br />
95%-Si mTargmnelisaa. saqarTveloSi<br />
piriqiT _ darCenili 5% modis, isic,<br />
grantis gamcemi ucxouri organizaciebis<br />
daJinebuli moTxovniT.<br />
_ es saqme marTlac mosawesrigebelia.<br />
miuxedavad imisa, rom sagamomcemlo<br />
saqme met-naklebad aewyo, saavtoro<br />
uflebebis Tema, iseve, rogorc bevr<br />
sxva sferoSi, problemad rCeba.<br />
_ sagamomcemlo saqme gamomcemlebma<br />
saTavisod aiwyves, radgan marto<br />
avtoris ki ara, redaqtoris uflebebic<br />
irRveva, amitomacaa, rom kargi redaqtori<br />
sanTliTaa saZebni. Zalian didi<br />
brZola giwevs, rom maT teqsti ar<br />
daamaxinjon. rasakvirvelia, es yvelas ar<br />
exeba, magram ZiriTadad aseTi viTarebaa.<br />
am sferosac sWirdeba xelSewyoba-waxaliseba<br />
da kargi redaqtorebic gaCndebian.<br />
jerjerobiT maTi ricxvi Zalian<br />
mcirea.<br />
_ Tqveni saubridan gamomdinare,<br />
dRes mTargmnelobiT sferos ar ulxins<br />
_ ulxinT mxolod gamomcemlebs.<br />
gasagebia, rom maTi proeqtebis mxolod<br />
mcire nawilia momgebiani. gamomcemlebs<br />
vurCevdi, cnobil reJisorebs mibaZon,<br />
romlebic arakomerciul kinosTvis saxsrebs<br />
xandaxan reklamis an komerciuli<br />
proeqtebis wyalobiT Souloben. amas<br />
karnaxic ar sWirdeba. Tu survili gaqvs<br />
da ver warmogidgenia, rogor unda<br />
dasasruli me-14 gverdze
25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
_ miuxedavad premiis prestiJulobisa,<br />
rasac ilia WavWavaZis saxeli<br />
ganapirobebs, `saguramo~ sxvebTan<br />
SedarebiT naklebadaa cnobili.<br />
_ arada, is da `saba~ Tanatolni arian<br />
_ orive 9 wlis win daarsda. 2003 wlis<br />
8 noebers saguramoSi ekurTxa ilia<br />
marTlis taZari, romelic samSeneblo<br />
kompania `kalasma~aago. ukve restavrirebuli<br />
iyo ilias muzeumic. am dRis<br />
kidev ufro gamosarCevad kompaniis<br />
warmomadgenlebs literaturuli<br />
premiis daarseba SevTavaze. saqmeSi CaerTo<br />
ilias fondic da davaarseT premia,<br />
romelsac `saguramo~ davarqviT.<br />
aqedan moyolebuli yovelwliurad<br />
gavcemT. davaweseT ilias medalic,<br />
romelic pirovnebas qarTuli sulierebisa<br />
da kulturis winaSe gaweuli gansakuTrebuli<br />
RvawlisaTvis eniWeba. im<br />
wels medali patriarqs gadaveciT.<br />
`saguramos~ pirveli laureatebi iyvnen:<br />
nugzar SataiZe, besik xaranauli, ba-<br />
Cana bregvaZe, andro buaCiZe. welsac ar<br />
iyo urigo Semadgenloba. ilias medali<br />
gadaveciT gia yanCels, premia prozaSi<br />
– rezo WeiSvils, poeziaSi – Temur<br />
CalabaSvils da meufe Tadeozs, kritikaSi<br />
– nodar grigalaSvils, humanitarul<br />
mecnierebaSi _ eTnografsa da<br />
istorikos eldar nadiraZes, xelovnebaSi<br />
– murman jinorias. gaisad premias<br />
10 weli usruldeba, Tan saiubileo<br />
TariRia: ilias dabadebidan – 175, gardacvalebidan<br />
– 105 weli da gvinda,<br />
Rirseulad aRvniSnoT. formas da Sinaarss<br />
rac Seexeba, Tavidanve gadavwyviteT,<br />
akademiuri gza agverCia. nominaciebic<br />
klasikuria: poezia, proza,<br />
kritika, Targmani, humanitaruli mecnierebani.<br />
premiebi erTmaneTs ar unda<br />
daemsgavsos da arc hgavs: `sabac~ da<br />
`galac~ gansxvavdeba nominaciebiTac<br />
da principebiTac.<br />
_ Tqveni prioriteti ra aris<br />
_ ZiriTadad Rvawlmosil adamianebs<br />
vajildovebT. Tavad ceremonialic<br />
akademiur stilSi imarTeba, arc piarsa<br />
da reklamas vakeTebT, Tumca sazogadoebam<br />
icis `saguramos~ Sesaxeb.<br />
ilias saxelTan dakavSirebuli premia<br />
TavisTavad saamayo da mniSvnelovania.<br />
kargia, rodesac literaturul premias<br />
soliduri fuladi fondic axlavs,<br />
magram arc uamisobaa didi tragedia.<br />
gonkurebis konkursis gamarjvebuls<br />
simbolurad 1 franks gadascemdnen,<br />
Tumca amas misi prestiJulobisTvis<br />
xeli ar SeuSlia da arc dRes uSlis. am<br />
tipis premiebisadmi interess tradicia<br />
ganapirobebs. vfiqrob, wlebis Semdeg<br />
`saguramoc~ maT ricxvSi idgeba.<br />
_ sxva premiebisgan gansxvavebaze<br />
saubrobdiT. ufro konkretulad, ra<br />
gamoarCevs `saguramos~ maTgan<br />
_ Tundac is, rom Tu adamiani erTxel<br />
gaxda laureati prozaSi, verasodes<br />
miiRebs mas Tundac poeziaSi. premiis<br />
wreze tarebis momxre ar var. aseTi<br />
damokidebuleba mis gaufasurebas gamoiwvevs.<br />
amas garda, ar SeiZleba adamiani<br />
erTnairad Zlieri iyos poeziaSic,<br />
prozaSic, kritikaSic. kidev erTi momentia<br />
– vcdilobT, debiutantebi ar<br />
gvyavdes. arsebobs konkursebi, romel-<br />
Tac es nominacia aqvT, Cvens SemTxveva-<br />
Si ki cota uadgilod meCveneba, gamomdinare<br />
iqedan, rom nominantebs maTi<br />
Semoqmedebis saerTo fonis gaTvaliswinebiT<br />
virCevT. gvqonda SemTxveva,<br />
rodesac premia Tamar kotrikaZes gadaveciT<br />
qristine lavantis poeziis<br />
TargmnisTvis. es adamiani jildos namdvilad<br />
imsaxurebda, magram debiutankritikosi<br />
andro bedukaZe<br />
8 noembers, ilias dabadebis dRes, saguramoSi, mwerlis saxl-muzeumSi<br />
literaturuli premia `saguramos~ dajildoebis ceremonia gaimarTa. ukve<br />
mecxre welia literatorebisagan Semdgari Jiuri mwerlebs, poetebs,<br />
mTargmnelebsa da kritikosebs am sapatio jildos gadascems. oTxi wlis win<br />
CamonaTvals humanitaruli mecnierebebi da xelovneba daemata. gaicema ilias<br />
medalic, romeliTac qarTuli sulierebisa da kulturis winaSe Rvawlmosil<br />
pirovnebas gamoarCeven. am premiis daarsebis idea wlebis win ilias saxlmuzeumis<br />
direqtors, andro bedukaZes gauCnda. `saguramos~ istoriaze,<br />
zogadad konkursebsa da literaturasTan dakavSirebul sxva saintereso<br />
sakiTxebze swored mas vesaubrebiT.<br />
tebs mainc veridebiT. ar aris swori,<br />
rodesac rezo WeiSvils ara aqvs premia<br />
da ajildoveb avtors, romelmac<br />
guSin gamoaqveyna ori moTxroba. Sar-<br />
San `saguramo~ otia ioselians gadaveciT,<br />
wels _ rezo WeiSvils. kidev<br />
bevri Rvawlmosili adamiania qarTul<br />
mwerlobaSi, visi Sromac dasafasebelia.<br />
wlevandel laureatTa Soris<br />
gvyavda `sasuliero piri, romelic<br />
leqsebs wers. wlebis ganmavlobaSi<br />
literaturuli gazeTi<br />
literatura<br />
subieqturi<br />
faqtoria<br />
~<br />
saero da sasuliero mwerloba<br />
mkveTrad iyo gamijnuli, arada,<br />
qarTuli literatura sasuliero<br />
pirTa mieraa Seqmnili, am safuZvelze<br />
dgas. vin daamticebs, rom rusTaveli<br />
sasuliero moRvawe ar iyo `vefxistyaosani~<br />
qristianul msoflmxedvelobaze<br />
agebuli nawarmoebia. bevrs<br />
hgonia, rom am tipis teqstSi aucileblad<br />
pirjvriswera unda figurirebdes.<br />
ar aris ase, Tumca es sxva Temaa.<br />
konkretul SemTxvevaSi Cven gvindoda<br />
qarTul samwerlo sivrceSi Semogveyvana<br />
sasuliero piri, romelic<br />
mSvenier leqsebs wers da is ar aris<br />
marto. ramdenime saeklesio moRvawe<br />
vici, romelTa leqsis sisadave da<br />
daxvewili ena bevri cnobili poetisas<br />
sjobs. gvinda yuradReba mivaqcioT<br />
am mxares.<br />
_ Jiuris Sesaxeb ras ityviT<br />
_ Jiuri ZiriTadad kritikosebiT<br />
aris dakompleqtebuli. TiToeuls<br />
SeuZlia nominantis kandidatura<br />
daasaxelos. vfiqrob, urigod ar mu-<br />
Saoben da Rirseul kandidatebs ar-<br />
Ceven. rasakvirvelia, yvelaferi SedarebiTia<br />
da SeiZleba 40-50 wlis Semdeg<br />
Cvens mier gacemuli premiebi momavali<br />
TaobisTvis aRar iyos aqtualuri,<br />
magram dRevandeli gadasaxedidan<br />
es adamianebi amas imsaxureben.<br />
rac Seexeba obieqturobas, namdvilad<br />
aris sakamaTo sakiTxi. ar mjera, Jiuris<br />
obieqturobas rom amtkiceben<br />
xolme, radgan SeuZlebelia literaturaze<br />
obieqturad ilaparako. es<br />
aris subieqturi faqtori, sulieri da<br />
subieqturi. sxva aris, SefasebaSi iyo<br />
WeSmariti da is Tqva, rac sworad migaCnia.<br />
Sens princips ar unda gadauxvio.<br />
amaSi gamoixateba obieqturoba.<br />
_ ramdenime wlis win Tqveni iniciativiT<br />
ganaxlda muSaoba Zalze<br />
mniSvnelovan proeqtze _ ilias octomeulze,<br />
romelic gasuli saukunis<br />
90-ianebis bolos SeCerda. dRes<br />
ra viTarebaa<br />
_ ucnauri bedi aqvs ilias tomebs<br />
da saerTod, ilias gamocemas. mis sicocxleSi<br />
mxolod oTxi tomi daibe-<br />
Wda. 1914 wels gamovida erT-erTi unikaluri<br />
gamocema, romelic teqstebis<br />
garda ilias pirvel biografias, cnobili<br />
poloneli mxatvris, hrinevskis<br />
mier gakeTebul graviurebs da ilustraciebs<br />
moicavda. samwuxarod, gagr-<br />
Zelebis gareSe. amis Semdeg pavle ingoroyvam<br />
gamosca ilias 10-tomeuli,<br />
Tumca mwerlis Semoqmedeba srulad<br />
verc man moicva. 1987 wels, ilia Wav-<br />
WavaZis 150 wlisTavTan dakavSirebiT<br />
daiwyo muSaoba mis octomeulze. pirveli<br />
5 tomi gamoica, magram politikuri<br />
viTarebis daZabvasTan erTad es wamowyebac<br />
SeCerda. mogvianebiT ilias fondma<br />
gadawyvita proeqtis dasruleba da<br />
literaturis institutTan erTad<br />
vagrZelebT am saqmes. erT-erTi yvelaze<br />
sruli gamocema iqneba, rac ilias<br />
Sesaxeb gamosula. ibeWdeba yvelaferi,<br />
rac mis mier dawerila – SeniSvnebi, wignis<br />
arSiebze gakeTebuli minawerebi,<br />
patara depeSebic ki. es aris yovlismomcveli<br />
ilia. axali Targmani aRmoCnda,<br />
romelsac XVI tomSi vbeWdavT. rac<br />
mTavaria, srulad vuyriT Tavs ilias<br />
publicistikas, romelic Zalian iyo<br />
gabneuli. bevri ram vercerT gamocemaSi<br />
ver moxvda: zogis avtoroba ar iyo<br />
dadgenili, zogi _ koniunqturis gamo.<br />
magaliTad, somxur TematikasTan dakav-<br />
Sirebuli, aseve rusulad dawerili<br />
werilebi. Cven amas vbeWdavT.axla XVI<br />
tomze vmuSaobT. cota gagvigrZelda,<br />
radgan didi masalaa. wlis bolomde<br />
SeiZleba XVII tomic moeswros.<br />
_ Tqven filologi, kritikosi br-<br />
ZandebiT. dRes es sfero namdvilad<br />
ar aris saxarbielo mdgomareobaSi.<br />
kritika TiTo-orola adamianis niWisa<br />
da mondomebis amaraa darCenili. risi<br />
bralia es<br />
_ kritikis Tema axali ar aris.<br />
saqarTveloSi es gansakuTrebiT Wirs.<br />
SoTa niSnianiZem Tqva, Cven erT saxlSi<br />
vcxovrobT, amitom erTmaneTze wera<br />
Zalian Zneliao. sabWoTa periodSi kritikas<br />
dasjis meqanizmad iyenebdnen.<br />
kritikosi iyo damsjeli da ara ganmsjeli,<br />
rogorc ilias miaCnda. gansjis,<br />
Sefasebisa da dafasebis funqcia daikarga.<br />
gasuli saukunis 70-ian wlebSi<br />
sergi mesxi ambobda, erT karg kritikosSi<br />
mTel qarTul literaturas mivcemo,<br />
imitom, rom ar iyvnen kritikosebi.<br />
Zalian bevrma faqtorma iTamaSa<br />
uaryofiTi roli. pirvel rigSi, Caketilma<br />
sivrcem. dRes kritika viwro<br />
gagebiT esmiT da erTi konkretuli<br />
nawarmoebis Sefaseba hgoniaT, arada,<br />
Zalian farTo cnebaa da sxvadasxva epoqisa<br />
da mxatvruli teqstis analizs<br />
moicavs. es unda emyarebodes garkveul<br />
sistemas, kriteriums, koncefcias,<br />
msoflmxedvelobas... ra koncefciaze<br />
SeiZleboda laparaki sabWoTa kavSir-<br />
Si, sadac qveynis garedan Semosuli yvela<br />
informacia kontroldeboda yvelafris<br />
miuxedavad, im periodSi gvyavda<br />
Zalian kargi kritikosebi – geronti<br />
qiqoZe, vaxtang kotetiSvili, mogvianebiT<br />
– akaki baqraZe, guram asaTiani;<br />
dResac arian aranakleb sainteresoni<br />
– levan bregaZe, Temur doiaSvili,<br />
Tamaz vasaZe, nugzar muzaSvili...<br />
interviu<br />
13<br />
_ Tumca nebsiT Tu uneblieT es<br />
adamianebi naklebad Canan da maincdamainc<br />
verc procesebs gansazRvraven.<br />
_ imitom, rom amas didi energia da<br />
SemarTeba sWirdeba. kritikosoba<br />
zogs advili saqme hgonia, arada, kritikoss<br />
didi momzadeba sWirdeba – ni-<br />
WTan erTad uzarmazari ganaTleba,<br />
erudiciaa saWiro. mere gamova romeliRac<br />
ganawyenebuli mwerali da<br />
agdebiT ityvis – eg vin aris, kritikosiao.<br />
dRes saqarTveloSi kritikosoba<br />
Tavganwirvaa. Tu romelime avtorze<br />
gulwrfelad dawer, daqiravebulis<br />
iarliys gawebeben. es mentaliteti<br />
ver moviSoreT. viTarebas isic<br />
arTulebs, rom avtorebi konkretul<br />
gamocemebTan arian daaxloebulni. am<br />
gamocemaSi maT Sesaxeb daweril kritikul<br />
werils an ar dabeWdaven, an _<br />
problemas Segiqmnian. Tu mainc moxda<br />
da dabeWdes, Tavad mwerali da mTeli<br />
misi STamomavloba gadagekideba. amitomaa,<br />
rom bolo wlebSi Tanamedrove<br />
avtorebze weris survili saerTod<br />
gamiqra, Tumca imdeni ramaa dasaweri!<br />
_ konkretul SemTxvevas xom ver<br />
daasaxelebdiT<br />
_ kargi saqme aqvs wamowyebuli gamomcemloba<br />
`palitra L~-s, vgulisxmob<br />
qarTvel mweralTa tomeulebs da<br />
sxva saintereso proeqtebs, magram<br />
aris detalebi, romelic aucileblad<br />
unda iTqvas. pirvel rigSi, araprofesionalizmi<br />
da agdebuli damokidebuleba<br />
mkiTxvelisadmi. winasityvaobaSi<br />
imden faqtobriv Secdomas awydebi,<br />
gaocdebi. arada, ra daaSava<br />
mkiTxvelma qarTul biografiul<br />
centrs aqvs aseTi seria _ `100 adamiani,<br />
romelTac Secvales samyaro.~ mas-<br />
Si Sedis markesi, vaJa-fSavela da ase<br />
Semdeg. ar unda daawero ase. sjobda<br />
daerqvaT _ `100 gamoCenili adamiani~,<br />
`geniosi~ an rame sxva. rodis iyo mwerali<br />
samyros cvlida vaJam ra samyaro<br />
Secvala, an iliam ubralod, ibr-<br />
Zola da iqamde mivida, rom mokles.<br />
mwerlis xvedri sxvaa – siyvaruli Tesos,<br />
ukeTesobisken ubiZgos adamians.<br />
SeiZleba barikadazec avides, magram<br />
rogorc pirovneba da ara mwerali.<br />
Zalian kargia, Tu 10 adamians mainc<br />
gaxdi cotaTi ukeTess, magram samyaro<br />
gacilebiT didia da erTi mwerali,<br />
Tundac Zalian kargi, Tavisi naweriT<br />
mis Secvlas ver SeZlebs.<br />
konkretul avtorebs rac Seexeba,<br />
zaza burWulaZeze unda vTqva oriode<br />
sityva. CemTvis miuRebelia ise wera,<br />
rogorc is wers. wera nebismier Temaze<br />
SeiZleba, magram rodesac es sistemad<br />
iqceva da ver xvdebi, risTvis akeTebs<br />
amas avtori, ukve sxva saqmea. Tan geubneba,<br />
mizani ratom unda davinaxo, es<br />
xom TavisTavad arsebobso minda<br />
giTxraT, rom literaturaSi TavisTavad<br />
araferi arsebobs, yvelafers aqvs<br />
mizani, amocana, maT Soris, stilur<br />
xerxsac. sxvagvarad literatura ar<br />
aRiqmeba. bilwsityvaobis ar iyos,<br />
TviTmiznad qceuli ukve gamaRizianebelia.<br />
amasac Tavisi forma aqvs. aseTi<br />
gamoTqmebi laSa buRaZesTanac aris,<br />
magram ar gaRizianebs, radgan niWieradaa<br />
gakeTebuli. mere kidev, raRacebs<br />
sxvebisgan iwers. iseTi pasaJebi<br />
aqvs aRebuli eduard limonovisagan,<br />
gavlenas aRar hgavs.<br />
kargi mweralia Tamri fxakaZe, Tumca<br />
amas winaT plagiati masTanac davi-<br />
Wire – Sio aragvispirelis erTi<br />
moTxroba zustad aqvs gadaRebuli –<br />
Tavisi siuJetiT, daskvnebiT da a.S.<br />
usiamovno STabeWdileba damrCa. ase-<br />
Ti faqtebis dafiqsireba kritikis<br />
saqmea. araCveulebrivi moTxrobaa misi<br />
`bostani konfliqtis zonaSi,~ magram<br />
gacilebiT mets moigebda, pirveli<br />
varianti rom daetovebina, gagrZelebis<br />
gareSe. esec kritikis saqmea da amas<br />
xeli unda Seuwyon Jurnal-gazeTebma.<br />
literaturulma gazeTma cocxali<br />
procesi unda asaxos, es ki kritikuli<br />
dasasruli me-14 gverdze
zRapari mownul skamze<br />
14 literaturuli gazeTi<br />
interviu 25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
mTargmneli<br />
`avtorebs Tavad varCev~<br />
dasasruli<br />
SesTavazo avtors sasacilo honorari,<br />
saamiso gzasac gamonaxav. gamomcemelma,<br />
romelsac saxelmZRvaneloebis<br />
biznesi aqvs, erTi wignis dafinansebaze<br />
ar unda iwuwunos da Tu ase ar<br />
moxdeba, saxelmwifom mainc mixedos<br />
am sferos, radgan aq ubralod veluri<br />
situaciaa. pirvel rigSi, Sromis uflebebia<br />
dasacavi. roca damqiravebels<br />
kanoni ar miscems saSualebas, adamiani<br />
misTvis damamcirebeli kabaluri<br />
pirobebiT daiqiravos, bevri problema<br />
TavisiT mogvardeba. Tumca erTi<br />
saSiSroeba arsebobs: gamomcemlobebi<br />
Targmnil literaturas kidev ufro<br />
naklebad gamoscemen, an upiratesobas<br />
SedarebiT dabali xarisxis komerciul<br />
literaturas mianiWeben. erTi sityviT,<br />
Tu am sferos mxolod sabazro<br />
ekonomikis logikiT mivudgebiT, Tu<br />
saxelmwifo Careva ar iqna, saqme Zalian<br />
cudad iqneba.<br />
_ rogorc Cans, problema bevria,<br />
Tumca meore mxriv, axali Targmanebi<br />
keTdeba, maT Soris, bevria kargi.<br />
TiTqos naTeli wertilic Cans.<br />
_ es TavisTavad moxda, radgan<br />
Targmnis gamocdileba dagrovda.<br />
rodesac potenciuri mTargmneli<br />
karg qarTul Targmans kiTxulob, Seni<br />
enis rwmena gimtkicdeba. Cven xom es<br />
rwmena didi xnis ganmavlobaSi ar<br />
gvqonda!maxsovs, rogor vxarxarebdiT<br />
skolaSi qarTulad Targmnili<br />
evropuli literaturis kiTxvisas.<br />
saocari frazebi iyo. axla ki vxedav,<br />
rom ena nel-nela cocxldeba, moqnili<br />
xdeba da originaliviT ikiTxeba.<br />
aqedan gamomdinare, Targmnis survilic<br />
sul ufro mets uCndeba.<br />
vfiqrob, es dargi gacilebiT mniSvnelovania<br />
erovnuli identobisa da<br />
TviTSefasebis amaRlebisaTvis da<br />
ufro metia, vidre ubralod filologiuri<br />
problema, miT umetes, rom<br />
am kuTxiT mdidari gamocdileba gvaqvs.<br />
mogexsenebaT, Tanamedrove evropuli<br />
azrovneba ganmanaTleblebis<br />
ideebsa da naSromebzea dafuZnebuli.<br />
rom SeadaroT, rodis iTargmna maTi<br />
nawerebi ruseTSi da rodis _<br />
saqarTveloSi, naxavT, rom erTsadaimave<br />
periodSi. metic, konkretuli naSromebi<br />
CvenSi mcire winswrebiTac kia<br />
Targmnili, rac niSnavs, rom saqarTvelo<br />
sruliad gaxsnili iyo evropuli<br />
ideebisaTvis. Tu ruseTs petre amas<br />
iZulebiT axvevda Tavs, CvenTan bunebrivad<br />
xdeboda. Tanac, iTargmneboda<br />
TiTqmis yvelaferi, rac mniSvnelovani<br />
iyo. es bevr rameze metyvelebs,<br />
radgan imis mixedviT, ra iTargmneba da<br />
rodis, zustad SeiZleba qveynis ganviTarebis<br />
maCveneblis dadgena. rac<br />
ufro ganviTarebulia qveyana, miT<br />
ram gayo aleqsandre batoniSvili<br />
da qaquca ColoyaSvilio, _ kiTxulobs<br />
rostom CxeiZe erTgan (`ori dro:<br />
tragizmi, mesianizmi, demonizmi~).<br />
marTlac, ram gayo, ram ganasxvava sam-<br />
Soblos TavisuflebisaTvis mebrZoli,<br />
am misiiT sagangebod movlenili<br />
gmirebi erTmaneTisgan. saqarTvelos<br />
RviZli Svili ver warmoTqvams am saxelebs<br />
gulgrilad. xolo Tu mwerali<br />
Tavis daniSnulebad qarTvelTa bedisweris<br />
gamorkvevas miiCnevs, aleqsandre<br />
batoniSvilisa da qaquca ColoyaSvilis<br />
pirovnebaTa mxatvrul<br />
gaazrebas ver ascdeba.<br />
TvalbediTma, avma drom ar daacala<br />
mixeil javaxiSvils, Seeqmna Cafiqrebuli<br />
romani qaquca ColoyaSrecenzia<br />
qeTi qanTaria:<br />
ufro mcirea drois Sualedi originalsa<br />
da Targmans Soris.<br />
_ bevri ram ar aris gadmoqarTulebuli,<br />
Tundac henri devid Toro,<br />
romelic araa xelwamosakravi avtori<br />
da mxolod amdeni wlis Semdeg iTargmna.<br />
_ araTu xelwamosakravi, Zalian<br />
mniSvnelovani avtoria, romelmac<br />
udidesi gavlena moaxdina Tanamedrove<br />
azrovnebis Camoyalibebaze. am Targmanis<br />
arseboba qarTuli sinamdvilisTvis<br />
Zalian mniSvnelovani mgonia. bolo oci<br />
welia saqarTveloSi veluri kapitalizmi<br />
damkvidrda, romelic mgluri<br />
kanonebiT moqmedebs da adamianebs Sromis<br />
monobisaken ubiZgebs. Toro swored<br />
amis winaaRmdeg gamodioda. ar gagecinoT,<br />
magram misi azri am sakiTxze erTierTze<br />
emTxveva rusTavelis Sexedulebas,<br />
rom suliereba moiTxovs mocaleobas.<br />
ar SeiZleba 24 saaTi muSaobde,<br />
garkveuli dro dasvenebisa da SemecnebisTvisac<br />
unda moitovo. Tavad Toro<br />
ase cxovrobda. miuxedavad imisa, rom<br />
muSaobda da maT Soris, fizikuradac,<br />
raRac dros yovelTvis imisTvis<br />
itovebda, rasac Tavad aRmosavlur<br />
mWvretelobas uwodebs, radgan miaCnda,<br />
rom uamisod adamiani manqana xdeba.<br />
cota modundiT, galaRdiTo, gveubneba.<br />
raRac kuTxiT, Toros azrovneba<br />
paradoqsulia. urTierTgamomricxav<br />
mosazrebebs aviTarebs, mere azrs ise<br />
Semoatrialebs, rom iZulebuli xdebi,<br />
dafiqrde. swored am paradoqsuloba-<br />
Sia misi xibli.<br />
Toro ekologiuri azrovnebis erTerT<br />
mamamTavradac iTvleba. ekologiuri<br />
azrovnebis ganviTarebisadmi<br />
swrafva Tanamedrove samyaros mTavari<br />
niSania. am mxriv saqarTvelos araTu<br />
qalaqebSi, soflebSic saSineli mdgomareobaa.<br />
vxedav, rogor ebrZvis qar-<br />
Tveli bunebriobis nebismier gamovlinebas,<br />
Tundac Zirs lamazad dayril<br />
foTlebs. es albaT cnobierebis degradaciis<br />
kidev erTi niSania. TorosTvis<br />
buneba TavSesafaria, misi imedi adamianis<br />
bunebriobisa da Tavisuflebebis<br />
gadasarCenad. da kidev erTi: wignis<br />
dasawyisSi Toro ganmartavs, rom am gansakuTrebiT<br />
Raribi adamianebisTvis<br />
wers, raTa maT materialur problemebs<br />
Tavi ar daajabninon. is, rom raRac ar<br />
gaqvs, ar aris mTavari. sicocxlis SegrZnebas<br />
materialur SeZlebasTan<br />
araferi aqvs saerTo. iseTi gancda<br />
maqvs, rom ,,uoldenis~ werisas Toros<br />
konkretuli mizani hqonda: undoda, materialistur<br />
sixarbeze orientirebul<br />
samyaroSi adamians adamianuri Rirsebis<br />
gadarCenaSi daxmareboda. kargi iqneba,<br />
Tu qarTvel mkiTxvelsac am samsaxurs<br />
gauwevs.<br />
nino vaxania<br />
esaubra nana kobaiZe<br />
meraniseburi tragediis gmiri<br />
(rostom CxeiZis piesa `legenda iskanderisa~)<br />
kritikosi<br />
dasasruli<br />
ilia WavWavaZis saguramos saxl-muzeumi<br />
andro bedukaZe:<br />
`literatura subieqturi faqtoria~<br />
vilze savaraudo saTauriT `Savi Coxa~<br />
da imav TvalbediTma da avma drom ar<br />
misca saSualeba giorgi SatberaSvils,<br />
daewera meraniseburi tragedia, rasac<br />
ase sTxovda sandro axmeteli.<br />
dauwereli romanis, dauwereli<br />
piesis sevda guls mouklavs adamians,<br />
magram mwerals, casa da miwas Soris mociqulad<br />
movlenils, visac sulieri<br />
saerTo akavSirebs winamorbed mwerlebTanac<br />
da iaraRiT mebrZol gmirebTanac,<br />
sxvanairad aunTebs grZnobagonebas,<br />
sxvanairad auTrTolebs suls...<br />
da ai, zedized gamoCnda rostom CxeiZis<br />
es ukve meramdene biografiuli romani<br />
`Savi Coxa~ da jerjerobiT erTaderTi<br />
piesa `legenda iskanderisa~, TiTqos<br />
erTmaneTis gagrZelebad da Semavseblad.<br />
marTlac ram gayo aleqsandre<br />
batoniSvili da qaquca ColoyaSvili<br />
am ormoqmedebian piesaSi dro zustad<br />
gansazRvrulia, oRond avtoris<br />
mzera mTlad saqarTvelos swvdeba _<br />
uSoresi warsulidan uSores da dausrulebel<br />
momavlamde.<br />
aleqsandre batoniSvilis saxeli<br />
legendad iqca, amitom es realuri<br />
pirovneba konkretul drosa da<br />
sivrceSic cxovrobs da maradisoba-<br />
Sic, ganuyofel warsulSi, awmyosa da<br />
momavalSi. misi saxeba bevrad aRemateba<br />
aramarto Cveulebrivi adamianisas,<br />
aramed Cveulebrivi gmiris saxebasac.<br />
masSia gansaxierebuli RvTis rCeuli,<br />
igi dedamiwaze gansakuTrebuli<br />
daniSnulebiT movlenili adamiania,<br />
romlis yovel nabijs zeca mfarvelobs,<br />
gasakviri sulac ar aris, rom<br />
mfrinav raSsac uZRvnis, raTa pirnaTlad<br />
aRasrulos Tavisi misia _ gmiruli,<br />
damoukideblobisaken mimswrafi<br />
suli SeunarCunos Tanamemamuleebs.<br />
werilebis gareSe warmoudgenelia.<br />
mekiTxebian, ratom ar wero imitom,<br />
rom amas sWirdeba Sesabamisi anazRaureba,<br />
rac dRes qarTul periodul<br />
gamocemebSi mizerulia. unda davjde,<br />
viwvalo, dro davkargo, Sen ki imdensac<br />
ar mixdi, rom wigni mainc viyido<br />
da Tanamedrove process Tvali vadevno.<br />
_ axerxebT am procesebis Tvalis<br />
devnebas<br />
_ ki, rogor ara, bevrs vkiTxulob.<br />
Canawerebis mTeli wyebac maqvs.<br />
sasaciloa xolme, mwerlebi davas rom<br />
iwyeben, me es ar migulisxmiao. ver vagebineb,<br />
rom teqsti mwerals mxolod<br />
gamoqveynebamde ekuTvnis, amis Semdeg<br />
iseTive ufleba aqvs masze, rogorc<br />
nebismier mkiTxvels.kidev erTi problemaa<br />
– bevri ram ara aqvT wakiTxuli,<br />
Tundac filosofiuri nawerebi, literaturis<br />
Teoriis nimuSebi, esec xom<br />
aucilebelia ganviTarebisTvis, inteleqts<br />
zrdis, Semecnebis areals<br />
afarToebs. mxolod mxatvruli literatura<br />
ar kmara. samwuxarod, am tipis<br />
teqstebi naklebad iTargmneba. Tu<br />
iTargmneba _ saSinlad. kiTxulob da<br />
azri ver gamogaqvs. amas winaT borxesis<br />
Targmani viyide. im Targmanis<br />
mixedviT Tu vimsjelebT, daniel<br />
WonqaZe masTan SedarebiT klasikosia.<br />
borxess amiT araferi akldeba, Cven ki<br />
bevrs vkargavT, gansakuTrebiT isini,<br />
vinc am avtors xsenebuli TargmaniT<br />
gaecnoba.<br />
_ Tanamedrove avtorebidan vis<br />
gamoarCevdiT<br />
_ bolo dros wakiTxulTagan Tamri<br />
fxakaZis moTxrobebi momewona<br />
Zalian, imis garda, rac zemoT giTxariT.<br />
frazac uWris da saTqmelsac mSvenivrad<br />
ambobs. laSa buRaZis `literaturuli<br />
eqspresi~ araCveulebrivad<br />
aris dawerili, kargi iumoriT.<br />
kote jandieris `konkias Rames~ gamovyofdi.<br />
marTalia, Zveli moTxrobebic<br />
Sevida, magram namdvili ostatia. sawyenia,<br />
rom bolo dros cotas wers. zaza<br />
TvaraZis `sityvebi~ wavikiTxe – sruli<br />
gamocema. Zalian kargi teqstia. samwuxaroa,<br />
rom dRes zaza cocxali aRar<br />
aris. gela Cqvanava momewona. saintereso<br />
avtoria, kargi moTxrobebi<br />
aqvs. bolo dros xelaxla wamakiTxa<br />
Tavi `arsena marabdelma~. kidev erTxel<br />
gavocdi, iseT primitiul xerxebs<br />
mimarTavs javaxiSvili dasawyisSi,<br />
aSkarad romantizmisken ixreba. arada,<br />
romans es ar uxdeba, meti miwiereba da<br />
simkacre sWirdeba. sxvaTa Soris, poeturobisken<br />
midrekileba zaza TvaraZis<br />
`sityvebSic~ igrZnoba.<br />
_ poeti iyo...<br />
_ gasagebia, magram prozas es ar<br />
uxdeba, miT umetes, am moculobis<br />
teqsts.es ar aris poeturi proza. mTeli<br />
pasaJebi, faqtobrivad, leqsebia.<br />
rogorc Cans, rTulia Sualedis daWera.<br />
adamiani an poetia, an _ prozaikosi.<br />
oTar WilaZesac hqonda aseTi<br />
`gadaxvevebi~ – poeturi CanarTebi<br />
romanebSi. ver gaeqca Sinagan bunebas.<br />
sxvaTa Soris, laSa buRaZesTan msgavss<br />
verafers naxavT, gamokveTilad<br />
prozaikosia. Zalian kargi romania misi<br />
`karikaturistic.~ vinc ar momwons, ar<br />
davasaxeleb.<br />
_ bevria aseTi<br />
_ ara. imaTic raRac momwons,<br />
raRac – ara. amas winaT CvenTan muzeum-<br />
Si pen-maraToni Catarda. mSvenieri<br />
teqstebi daido. verc warmovidgendi,<br />
aseT eqstremalur viTarebaSi rames Tu<br />
dawerdnen. es niWierebaze metyvelebs.<br />
bolo dros bevri axali saxeli Semovida<br />
qarTul literaturaSi da es<br />
Zalian kargia.<br />
esaubra nino kobaxiZe
25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
aleqsandre batoniSvilis saxeli<br />
winaaRmdegobasTan, mterTan brZolas-<br />
Tan iyo gaigivebuli, 32 wlis SeTqmulebs<br />
misi arseboba agulianebdaT,<br />
sparseTidan realur daxmarebaze<br />
metad iqneb misi mxardaWeris, saxelis,<br />
sulieri Tanaziarobis eimedebodaT.<br />
bagrationTa mefoba swored misiT<br />
unda aRdgeniliyo. `es saxeli<br />
qarTvelebs TiTqmis ormoc weliwads<br />
aJrJolebda _ zogs braziTa da SiSiT,<br />
zogs ki sixaruliTa da imediT~ (rostom<br />
CxeiZe).<br />
piesis dasawyisSive avtori mkiTxvels<br />
daafiqrebs yalbisa da WeSmaritis<br />
urTierTmimarTebis Sesaxeb. gulisyurianma<br />
adamianma rogor ver unda<br />
gaarCios namdvili firosmani da misi<br />
mimbaZvelebi, `wminda Wa~ da `amRvreuli<br />
wyali~, xalasi da Seryvnili, patiosani<br />
Tvali da rioSi, erovnuli<br />
gmiri da crugmiri... ori mwerlis _<br />
giorgi SatberaSvilisa da oTar CxeiZis<br />
_ saubari Zaldautaneblad moiyolebs<br />
sxva mwerlis, grigol abaSiZis<br />
saxels da es pirovneba warmodgeba adamianobis,<br />
megobrobis, zneobis, moyvasis<br />
siyvarulis qristianul simbolod.<br />
aleqsandre batoniSvili<br />
ba mkiTxvels ar Rlis, odnav simZimesac<br />
ki agrZnobinebs. dialogis silaRe<br />
da simsubuqe giTrevs da gaunele-<br />
jarji fxoveli<br />
beli interesiT ikiTxeba.<br />
meraniseburma tragediam daviT<br />
erisTavis `samSoblos~ zemoqmedeba<br />
unda gaimeoros. ase sjeraT, ase eimedebaT<br />
qveynis ukeTes Svilebs. mTebs mTebze<br />
Seadgams sandro axmeteli da hoi,<br />
ra frena iqneba scenaze...<br />
miTad, legendad qceulma aleqsandre<br />
batoniSvilma unda Sekribos Tavis<br />
TavSi qarTvelTa ocneba, imedi, molodini.<br />
gaxsnas, dagvanaxos Cveni arsebobis<br />
mizani, daniSnuleba, misia. gaaer-<br />
Tianos, Sekras dro qaldeadan dRemde,<br />
iqces zerealobad, gadalaxos<br />
dro-sivrcis sazRvrebi, gadagvaxedos<br />
mijnis, zRudis iqiT, gadalaxos da<br />
gadagvalaxinos bedis sazRvari. amaSi<br />
ki mwerali unda dagvexmaros. am funqcias<br />
iRebs Tavis Tavze da brwyinvaled<br />
asrulebs kidec piesis avtori.<br />
`xom SeiZleboda dauwereli piesis<br />
tragedia yofiliyo meraniseburi<br />
speqtaklis suliskveTebac da zogadi<br />
qargac~ _ kiTxulobs mwerali.<br />
sasurveli ki ara mxolod, aucilebelic<br />
ki mgonia am piesis scenaze<br />
dadgma. Cveni reJisorebi movaleni<br />
arian, Seqmnan iseTi speqtakli,<br />
rogoric aleqsandre batoniSvilis<br />
xsovnas da saxels Seefereba. miTumetes,<br />
rom sazogadoebis, mayureblis ganwyoba,<br />
survili da aseTi sanaxaobisaTvis<br />
mzadyofna ukve daadastura marjaniSvilis<br />
TeatrSi gasceniurebulma qaquca<br />
ColoyaSvilma da aba, ram gayo<br />
aleqsandre batoniSvili da qaquca<br />
ColoyaSvili<br />
molodini didia.<br />
es piesa ar aris marto `sakiTxavi<br />
drama~, rogorebsac aleqsandre orbeliani<br />
werda xolme. es swored scenaze<br />
warmosadgeni piesaa.<br />
sevda da aRmafrena, moTqma da xalisi<br />
erTdroulad Cawnexila qarTvel-<br />
Ta xasiaTis safuZvelSi, mis gulisgulSi.<br />
isev igive naRveli msWvalavs<br />
Cvens yofas, mRera da lxenac isev imave<br />
ZaliT aRgvanTebs.<br />
Tavad ColoyaSvilisadmi miZRvnili<br />
leqsi ukve gamoqveynebuliyo `mna-<br />
TobSi~ da axla sandro axmeteli giorgi<br />
SatberaSvils meraniseburi tragediis<br />
Seqmnas sTxovda. gadasaxlebidan<br />
dabrunebul, simwaregamovlil, ukve<br />
legendaSi gaxveul mwerals piesaSi<br />
imave Txovnas umeorebs misi sulieri<br />
Tanaziari, umcrosi megobari oTar<br />
CxeiZe. vis unda gaecocxlebina<br />
aleqsandre batoniSvili, Tu ara qaquca<br />
ColoyaSvilisadmi miZRvnili leqsis<br />
avtors ram gayo aleqsandre batoniSvili<br />
da qaquca ColoyaSvili<br />
aleqsandre batoniSvili araerTi<br />
mxatvruli nawarmoebis personaJi<br />
gamxdara manamdec da merec, magram<br />
yvelgan epizodurad an arasrulyofiladaa<br />
daxatuli. mis monumentur figuras,<br />
iseTs, sulis simebs rom Searxevs<br />
da qarTvels xmalze auTrTolebs<br />
xels, versad vxedavT. aleqsandre batoniSvilis<br />
winaSe TiTqos Sedrka<br />
qarTuli mwerloba... magram meraniseburi<br />
tragedia ratom unda yofiliyo<br />
maincdamainc aleqsandre batoniSviliT<br />
STagonebuli<br />
pavle ingoroyvas is migneba, rom<br />
baraTaSvilis genialuri leqsi swored<br />
aleqsandre batoniSvilis dauokebel<br />
swrafvas gulisxmobs, Cvens droSi aRadgina,<br />
gaiziara, daasabuTa da ganamtkica<br />
rostom CxeiZem. gamokvleva gamokvlevad<br />
_ uaRresad saintereso,<br />
sagulisxmo, mniSvnelovani, magram piesaSi,<br />
mxatvrul nawarmoebSi naTqvami<br />
sul sxva Zalisaa da gansakuTrebul,<br />
waruSlel zemoqmedebas axdens mkiTxvelze.<br />
pavle ingoroyva ise cocxladaa<br />
daxatuli, rom realurad vxedavT,<br />
mis garegnul, damaxasiaTebel<br />
niSnebs varCevT, xmac gvesmis TiTqos.<br />
mecnieris mier sandro axmetelisTvis<br />
sakuTari azris dasabuTeba, specifikuri<br />
msjeloba, baraTaSvilis ker-<br />
Zo werilidan vrceli pasaJebis moxmoqaquca<br />
ColoyaSvili<br />
amitom xvdeba guls gansakuTrebulad<br />
Taris kvnesa, amitom aRviqvamT<br />
gansxvavebulad erTmaneTze Sedgmul<br />
kavkasionis mwvervalebs ( `aba, SeadgiT<br />
erTmaneTs mTebi~ ) da mTidan mTaze<br />
mfrinav raindebs.<br />
remarkebi ise ostaturadaa Sedgenili,<br />
rom, erTi mxriv, giadvilebs aRwerilis<br />
zustad warmodgenas, meore<br />
mxriv ki TiTqos Riacaa da gitovebs<br />
saSualebas, sakuTari fantaziiT Seavso,<br />
ufro sworad, daazusto musika,<br />
feri, xma, nivTi... SenTvis warmoidgino<br />
is kafe, romelSic ori didi mwerali<br />
erT naRvels wauRia, maTi fiqri aramarto<br />
mTel saqarTvelos, aramed gaer-<br />
Tianebul kavkasias wvdeba da erTmaneTs<br />
sTxoven kavkasiis saerTo gmiris,<br />
aleqsandre batoniSvilis Sesaxeb piesis<br />
daweras...<br />
ram gayo erTmaneTisgan aleqsandre<br />
batoniSvili da qaquca ColoyaSvili<br />
literaturuli gazeTi<br />
ai, win midevs Seni 1979 wels gamocemuli<br />
`Taflobis saukune~ da gaocebuli<br />
vkiTxulob wignis pirvel gverdze<br />
daweril marTla TafliviT tkbil<br />
striqonebs _ `Cems Zvirfas mwignobar<br />
daiko Tamunias da SoTa niSnianiZes _<br />
Cems usayvarles poets, visic vali<br />
maqvs: erTi genialuri leqsi mmarTebs!<br />
Cemo SoTa! Tu ar gadagixado, tarieli<br />
ki ara, fatmani viyo!~<br />
1979 weli... SoTas `komunistebi~<br />
mgoni ukve gamoqveynebulia. Tumca ai,<br />
1982 wels gamocemul Sens rCeulsac<br />
daaxloebiT igive warwera amSvenebs _<br />
`Zvirfas Tamunias! Cems usayvarles<br />
poetsa da Zmas _ SoTas! tarieli~.<br />
am dros ki `komunistebi~ naRdad<br />
gamoqveynebulia. ese igi, axla ukve 30<br />
welia gasuli. vzivar da mikvirs, nuTu<br />
am ocdaaTi wlis ganmavlobaSi erTxel<br />
mainc ar gifiqria, piradad So-<br />
TasTvis geTqva, an mis sicocxleSi<br />
dagewera is, rasac dRes ase aRuSfoTebixar!<br />
dagewera, xom ici, SoTa ar gipasuxebda<br />
da isic ici, albaT, ratom...<br />
arc me gipasuxebdi, rom ara<br />
gauTavebeli satelefono zarebi: `waikiTxe~,<br />
`waikiTxe~<br />
simarTle giTxra, ar mindoda wamekiTxa,<br />
vicodi, guli metkineboda. bolos<br />
gazeTic momitanes, SoTas Seneuli<br />
Sefasebebi wiTeli fanqriTaa Semoxazuli.<br />
ar vici, ramdenjer wavikiTxe is<br />
adgilebi. ver mivxvdi, ra moxda, ram<br />
agaRelva ase. ki, magram ra Seni saqmea,<br />
SoTam ra dawera da ra Seitana wigneb-<br />
Si iq sxvebsac arigeb Wkuas (gardacvlilebs)<br />
da dasZen _ kargi adamianebis<br />
imedi maqvs, kargad gamigeben, cudebs<br />
ar moewonebaTo. SeiZleba, Sen<br />
kargebi girekaven da gaqeben, CemTan ki<br />
`cudebi~ rekaven da cudad gagineben,<br />
Zalian cudad...<br />
Seni fsevdonimi maxsendeba `tiatia~.<br />
tia-tias xom bulbuli galobs, Sen<br />
ki ra boRmiTa da gesliT gqonia CiCaxvi<br />
gatenili. kidev kargi, rom gadmoanTxie,<br />
Torem sakuTari gesli mogSxamavda.<br />
ise ki dagigvianda, amdeni xnis<br />
dagubebulma Sxamma, etyoba, janmrTeloba<br />
Segiryia.<br />
ici, ras vfiqrob SeiZleba SoTas<br />
`rCeuli~ gadaaTvaliere, mere Sensasac<br />
gadaavle Tvali da...<br />
erT rCevas mogcem, sulma ar wag-<br />
Zlios da isev ar Caixedo SoTas romelime<br />
krebulSi, Torem is dagemarTeba,<br />
xarTan gajibrebul erT sacodav arsebas<br />
rom daemarTa.<br />
`axali xuToTaxiani bina ginda Seni<br />
pirvel poetad gamocxadeba, daumsaxurebeli<br />
dafna, sxvisi premia, sxvisi<br />
saxel-dideba~<br />
visi dafna da gvirgvini miitaca<br />
SoTam Seni! romeli premia ara gaqvs<br />
Tamar CijavaZe<br />
gamoxmaureba<br />
Ria<br />
werili<br />
tariel<br />
Wanturias<br />
15<br />
Tu Sen _ tariel Wanturias _ gekuTnoda<br />
da SoTa niSnianiZes _ ara!<br />
rogor miyvarda bavSvobaSi es winadadeba<br />
erTi arakidan – `melia icinis,<br />
icinis, kvdeba siciliT~.<br />
erTi ram mikvirs, Sen Tu vinme Segexo,<br />
`paskviliantia, uniWobis gansaxierebaa,<br />
maniakia, oRond Tavis Tavze<br />
araferi icis~. Sen ki piruTvneli metri<br />
xar da anawileb, vis ra ekuTvnis.<br />
CemTvis sxva vinmea maniaki, romelmac<br />
icis maniaki rom aris, magram moswons<br />
maniakoba.<br />
erT adgilas wer, saqarTveloSic<br />
iyvnen mwerlebi, reJisorebi da<br />
balerinebi, romlebsac bevri ramis<br />
ufleba qondaT micemuli Sefebisgan,<br />
albaT iciT, riTaco! `minda, am Canaweris<br />
mkiTxvelma yuradReba daZabos da<br />
Cems dauxmareblad gamoicnos is poetic,<br />
is reJisoric, is balerinac, is mxatvaric...~<br />
ki magram, Se kai adamiano, ras awvaleb<br />
mkiTxvels, ras aZabvineb gonebas,<br />
pirdapir rom Tqva, ar SegiZlia Tu _<br />
isini jer kidev cocxlebi arian da Tan<br />
iseTi pirovnebebi umagreben zurgs,<br />
geSinia. gonebis dauZabavad xvdebi,<br />
albaT, visac vgulisxmob.<br />
erT qalbatonsac utkenia SenTvis<br />
guli, visac Seni kurTxeviT Seudgams<br />
fexi poeziaSi da akakis moSveliebiT<br />
mimarTav:<br />
`sasikvdilo me var mxolod,<br />
rom qalad ver gamizrdixar~.<br />
upriani iqneboda, momdevno ori<br />
striqonic rom migeyolebina:<br />
`esa sTqva da safeTqelSi<br />
miiWeda cxeli tyvia~.<br />
isev SoTas mivubrundebi, ufro sworad<br />
_ SoTas xuToTaxian binas. erTaderTxel<br />
iyo CvenTan, isic SoTas panaSvidze<br />
da oTaxebi rogor daTvalameTqi<br />
(ise, sworad ver dagiTvlia!) _<br />
vikiTxe da erTma Senma Zalian axlobelma<br />
waiqilika: tarielma isic ki icis,<br />
vis ranairi `lustra~ ukidiao.<br />
marTla! rusTavelis premiis mimni-<br />
Webeli komisiis Tavmjdomared rom<br />
moevline mwerlobas, geuxerxula, sxvas<br />
ufro ekuTvnodao<br />
`cnobil xuTeulSi~ rom Segiyvanes,<br />
sircxviliT daiwvi, es ukve metismetiao<br />
Tu `brwyinvalebis ordeni~ rom<br />
Camoikide, Sen gekuTvnoda da sxvas _<br />
ara<br />
ise, rogorc Sen ambob SoTaze _<br />
pirdapir vTqvaTo, mec pirdapir<br />
getyvi: `tia-tia~ ki ara, Turme Wia-Wia<br />
yofilxar, micvalebuls rom ar asvenebs<br />
da RrRnis daundoblad.<br />
ai, kidev erTxel davxede Sens naCuqar<br />
wignze warweras da amasac pirdapir<br />
getyvi: CemTvis amieridan tarieli<br />
aRara xar!..
16 literaturuli gazeTi<br />
Canawerebi 25 noemberi - 8 dekemberi 2011<br />
dasawyisi #60-62<br />
lorka – lirika<br />
ara mgonia, aq sakamaTo iyos raime.<br />
maTxovari – macxovari<br />
visze, Tu ara macxovarze, ifiqrebs<br />
xelgawvdili kaci!<br />
prezervativi _<br />
yelze bantiviT<br />
sicxe – siTxe<br />
araferi ar aris sicxeSi organizmisTvis<br />
ise aucilebeli, rogorc<br />
siTxe. am TvalsazrisiT es riTma<br />
pirdapir Wkuis kolofia.<br />
mari kiuri – manikiuri<br />
nobelis erTi premia maria skladovska-kiurim<br />
fizikaSi miiRo, meore<br />
– qimiaSi. amis miuxedavad, igi upirveles<br />
yoflisa, qali iyo. swored amas<br />
`amtkicebs~ riTma – Wkviani, oRond<br />
mari kiurize Wkviani vera!<br />
– ukraineli partizani, leqsikonSi am<br />
wyvilis Setana gamarTlebuli mogve-<br />
Cveneba.<br />
mec obloba – mezobloba<br />
mec obloba gamomicdiao albaT.<br />
mezobeli erTaderTi nugeSia am dros.<br />
me es kargad vici. ician Cemma mezoblebmac.<br />
ribentropi _ hipertrofia<br />
me is mikvirs, ratom es sityva _ hipertrofia<br />
_ hitlersac ar eriTmeba!<br />
xvati – xvadi<br />
marTalia, qarTulSi sqesi ar aris,<br />
magram papanaqeba sicxes `dedali~ mainc<br />
ar eTqmis.<br />
qonebiT – qonebiT<br />
cxadia, mglis madiani gamxdrebic<br />
arseboben, magram qoneba da qonebi e.i.<br />
Ripi mainc ufro xSirad ixsenieba er-<br />
Tad.<br />
adamiani – atomiani<br />
dRes dedamiwa iyofa adamianebad da<br />
atomianebad.<br />
tariel Wanturia<br />
Wkviani riTmebis leqsikonidan<br />
iyos! juna miqataZe – SoTa miqataZe!<br />
orTav miqataZe! orTav moqandake!<br />
sevani – savane<br />
bade – bedi<br />
ra Tqma unda, yoveli nasroli bade<br />
gulisxmobs bedsa da ubedobas!<br />
haubica – ubiica<br />
ver getyviT, gauriTmavT Tu ara<br />
rus poetebs es ori sityva, magram rom<br />
es SesaZlo iyo, Tqvenc xedavT: mkvlels<br />
merZeveze da mepureze ufro haubica<br />
eriTmeba!<br />
televizormac – zarmacs<br />
zarmacisa da televizoris dawyvileba<br />
ar Cans Wkuas moklebuli _<br />
yovel Cvengans aqvs sakuTari savarZeli<br />
da sayvareli rakursi – vsxedvarT<br />
da vuyurebT (kidev erTi, ase vTqvaT,<br />
qve-riTma: adinamia adamiani).<br />
daxvrito – daRvriTo<br />
marwuxebs – mawuxebs<br />
aqac dumili jobs _ yvelaferi samwuxaroa<br />
da gasagebi!<br />
gasakviri is iqneboda, marwuxs sixaruli<br />
moegvara adamianisaTvis!<br />
karpati – garbati<br />
aSur banipali _ hanibali<br />
sxvaTa Soris, Wkviani riTma rusuladac<br />
Wkviania. konkretulad am sariTmo<br />
wyvilis `Wkua~ imaSi mdgomareobs,<br />
rom mTa yvela kuziania da, maSasadame,<br />
karpatebi gamonaklisi ver iqneba<br />
(es riTma imazec daafiqrebs kacs,<br />
rom, garda Wkviani riTmisa, unda arsebobdes<br />
Wkviani metaforac).<br />
am baRis – zambazi<br />
gokapi – kovpaki<br />
Tu mxedvelobaSi miviRebT im faqts,<br />
rom erTi – ukrainuli cekvaa, meore ki<br />
neroni – narini<br />
es anti-riTma ufroa, ase vTqvaT,<br />
riTma opozicia. aqeT neroni – gaTaxsirebuli<br />
mkvleli, iqiT – sacodavi<br />
daviT narini...<br />
antipodebi ver Seadgenen Wkvian da<br />
logikur riTmas, magram musikaluri<br />
keTilxmovanebis TvalsazrisiT<br />
dasawuni araa.<br />
firali – paroli<br />
Tu vinmes sWirdeba paroli, pirvel<br />
rigSi, ra Tqma unda yaCaRsa da gavardnil<br />
kacs.<br />
unitazs – suniTac...<br />
ganmarteba da komentari am SemTxvevaSic<br />
zedmetia.<br />
adre diliT – gatretili<br />
cnobilia, loTebi adre dilidan<br />
iwyeben `saqmianobas~.<br />
potiomkini – a potom kino<br />
piradad CemSi sityva `kinos~ xseneba<br />
Zalauneburad iwvevs ganTqmuli<br />
Sedevris, `javSnosan potiomkinis~<br />
asociacias.<br />
gundi – kunTi<br />
warmoudgenelia sportsmeni kunTebis<br />
gareSe (Tu, ra Tqma unda, sportSi,<br />
da gundSi, mainc da mainc Wadraksa da<br />
moWadrakes ar vgulisxmobT, Tumca<br />
kacma rom Tqvas, arc moWadrakes awyens<br />
kunTi da Rone).<br />
es riTma arqauli ki ar aris mxolod,<br />
igi Zveli samyaros ori gamoCenili<br />
sardlis dagvianebuli Sexvedraa<br />
(`istoria – es aris adamianTa Sexvedrebi<br />
saukuneebSi~. m. bloki).<br />
aSur banipali hanibals riTmam Seaxvedra.<br />
raRa mainca da mainc hanibals Seaxvedra<br />
igi riTmam da ara sxva romelime<br />
sardalso, veli aseT kiTxvas.<br />
me es ar vici, es icis... riTmam.<br />
Tumca, ratom _ sxvasac Seaxvedra:<br />
aSur banipali _ bonaparte.<br />
isev – xelmwife xelmwifesTan, sardali<br />
sardalTanaa dawyvilebuli...<br />
kremli – cremli<br />
pele – penlebs<br />
garda imisa, rom pele kargad<br />
urtyamda penlebs, ramdenadac vici,<br />
mxolod erTi penalti aqvs gafuWebuli<br />
– logikuri Cans fexburTelisa da<br />
safexburTo komponentis dawyvileba.<br />
merilin – morali<br />
yaCaRi _ yoCaRi<br />
dafexvili yaCaRi rogorRac ver<br />
warmogvidgenia – igi Ronieria, marjve,<br />
swrafi, gamWriaxi, mokled _ yoCaRi!<br />
felini – filmi<br />
ojaxiT – jojoxeTs<br />
ojaxisa da jojoxeTis dawyvileba<br />
ar unda gagvikvirdes – me ojaxebi vici,<br />
maTi cxovrebis gamocdileba "jojoxeTs"<br />
srulyofils gaxdida...<br />
SeuZlebelia, ulamazesi da uWkvianesi<br />
merilin monros gaxsenebam adamiani<br />
ar daafiqros cxovrebis wesze da,<br />
gansakuTrebiT, moralze.<br />
Cubins – Subi<br />
sxvaTa Soris, felinis kinaRam fulic<br />
gavuriTme – fl kompleqsi riTmobisTvis<br />
savsebiT sakmaris keTilxmovanebas<br />
sZens am sityvebs: felini –<br />
filmi, an felini – fuli!<br />
iursenari – kargi scenari<br />
kamo – gemo<br />
zogjer marTla ar moekiTxeba riTmas<br />
Wkua! ra gemozea, magaliTad,<br />
laparaki am sariTmo tandemSi!<br />
baRi – baxi<br />
isridan Subamde Subis tola man-<br />
Zilia.<br />
mefis – Sefis<br />
Tu monarqi namdvili monarqia, ma-<br />
Sin mefe yvelaze didi Sefia!<br />
me ar vici, gamoCenili frangi mwerali,<br />
ukvdavTa akademiis wevri erTaderTi<br />
qali margerit iursenari werda<br />
Tu ara scenarebs, magram is ki vici,<br />
rom kargi mwerlis epiTetad `kargi~<br />
unda vixmaroT da ara `cudi~, rogorc<br />
es kritikas emarTeba zogjer.<br />
warmoudgenelia, baxis msmeneli<br />
wunwuxze fiqrobdes.<br />
miqataZe – moqandake<br />
yru riTmaa, rac marTalia, marTalia!<br />
magram yruc xom SeiZleba Wkviani<br />
an gelocaT – angelosad<br />
locvisa da angelosis dawyvileba<br />
gacilebiT bunebrivia, vinem, vTqvaT,<br />
Sifonerisa da locvis.<br />
gagrZeleba iqneba<br />
literaturuli gazeTi<br />
gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com