BERRIA - datu-basea21

2011ko martxoaren 29a, asteartea berria 35Kultura ‹ PlazaArbelari begiraBeñat GaztelumendiKontsentsuaSekula kontsentsurikizan ez duen herri bateanbizi gara; inork hegemoniakulturalik ezartzenasmatu ez duen herri batean;identitate bat bestearekiko erresistentziazdefinitzen duen herribatean. Eta hauteskundeak iristeardauden herri batean.Hemen ez omen dago identitatearazorik.Herritarrak benetan kezkatzendituzten gaiez egin beharomen da politika. Horixe dioteagintariek. Baina bestelako iritziadaukate inkesta soziologikoek.Xabier Aierdi izan genuen asteazkeneanEskoriatzan. Eta klaseahasi orduko galdera egin zigun:«zein dira bada, herritarrak benetankezkatzen dituen gaiak? Klaseborroka al daukagu EAEn?». Etaardatz bat erakutsi zigun. Herritarreieskuineko edo ezkerreko, zerdiren galdetuta, gehienak ardatzarenerditik ezkerrera kokatzen dira,inor oso muturrera joan gabe,ordea. Baina, euskaldun edo espainiarsentitzen diren galdetuta, iaardatza bezain luzea den marra batmarrazten dute inkestek. Gure herrianeuskaldun baino sentitzen ezdiren pertsonak eta espainiar bainosentitzen ez direnakbizi baitira. Horida gure errealitatesoziologikoa: herritarren%50ek «euskaldun»edo «espainiarbaino euskaldunago»dela dio,%15ek «espainiar»EuskalKulturarenTransmisioariBuruzko 3.Graduondokoawww.mondragon.edu/huhezi/ektedo «euskaldun baino espainiarrago»eta %40 tartean kokatzen da.Baina, noski, horiek guztiak mapaberean kokatzea; identitate aniztasunhorretan euskarak bizirikirauteko moduko proiektu bat diseinatzea,ez da herritarrak benetankezkatzen dituen gaia.Xabier Aierdik azaldu zigun«euskaltasuna» berriro definitubeharra dagoela politikoki. Instituzioetanegon direnek ez dute beharbezalako kultur proiekturik diseinatu.Euskalgintza, gehienbat,hortik kanpo egituratuda, askotanerakundeekin aurrezaurre talkaeginda. Sekula kontsentsurikizan ezduen herri bateanbizi baikara. Egiada. Eta erraza litzatekeguztia horretara mugatzea.Baina kontua ez da hori. Kontuada gizartean izan diren adostasunakez direla politikan islatu. Kontuada politikariak euskararen ingurukohitzarmen bat adostekogai ez diren bitartean, ideologikokielkarrengandik hain urrun daudenmilaka gurasok matrikulatudituztela beren seme-alabak D ereduan.Laster Diputazioak lau esku ezberdinetanerori omen daitezke.Eta, orduan zer? Bakoitzak berehizkuntza eta kultur politika eramangoditu? Gai izango dira hizkuntzagutxitu batek bizirik irautekominimoak adosteko? Hizkuntzak,kulturak, ezin baitira lau urteanbehingo gehiengoen araberadiseinatu. Identitate-arazoak ezbaitira inaugurazioetan zinta moztutakonpontzen.The Mars Volta eta Zarama ereBilboko BBK Liven ariko diraVetusta Morla, SeasickSteve, Noisettes etaNeon Trees diraantolakuntzak baieztatudituen beste taldeakErredakzioa BilboColdplay, Amy Winehouse, TheBlack Crowes eta abarri beste seitalde batu zaizkie Bilboko BBKLive jaialdirako. The Mars Voltatalde estatubatuarra uztailaren8an izango da Bilbon. OmarRodriguez-Lopez multinstrumentistaketa Cedric Bixler-Zavalakantariak osaturiko taldeak—At The Drive-In taldean arituziren biak aurrez— rock progresiboaeta esperimentazioa uztartzendu, eta oso estimatua dakritikari eta zaleen artean. Estudiokosei lan dituzte argitaraturik.Octahedron da orain artekoazkena (2009).Egun berean ariko da ZaramaSanturtziko taldea ere. Duela biurte itzuli zen oholtza gainera RobertoMosok gidaturiko taldea, 15urtez geldi egon ostean. 2009anBilboko Aste Nagusian emandakokontzertua zuenean grabatueta argitara eman zuen.Vetusta Morla Madrilgo taldeaeta Noisettes Londreskoa —Motowneta 60ko hamarkadetakosoinuaren eragina duen indie-poptaldea— uztailaren 8an arikodira. 2009an Kobetamendin izanziren madrildarrak, ezagun egitenhasi berritan.Neon Trees talde indie estatubatuarrauztailaren 7an ariko da,eta Seasick Steve Kaliforniako(AEB) bluesman beteranoa, uztailaren9an.Ur putzu bat basamortuanDLaburrakBarroso eta ZinkunegiOsinalde sariko finaleanBERTSOLARITZA ›Iragan asteburuanjokatu zen bertsolarigazteen Osinalde sariketarenlehenengo kanporaketa Gabirian.Sei bertsolari aritu zirenlanean: Julen Agirre, OdeiBarroso, Manex Mantxola,Mikel Olaizola, Ander Solozabaleta Nekane Zinkunegi. Ikusentzuleenartean, ezkutukolanean aritu ziren epaimahaikideenerabakiz, Odei Barrosoketa Nekane Zinkunegik lortuzuten apirilaren 16an jokatukoden finalean sartzea.Pantzo Hirigarai ‘Poto’eleberriaz, gaur UrruñanLITERATURA ›111 Akademiakantolaturiko Kilkerren Soka egitarauarenbarrenean ariko dagaur Pantzo Hirigarai idazleaUrruñako Xaia ostatuan(Lapurdi), 19:00etan. OdeiBarroso eta Aimar Karrika izangoditu bidelagun. IdazleakPoto eleberria aurkeztuko du,eta beste biek liburuaren iritziaeman eta zubi lana egingo duteirakurleen eta idazlearen artean.Bihar, berriz, Patxi ZubizarretakJoan liburua aurkeztukodu Iruñeko Civica aretoan(19:00). Zubizarretak AngelErro izango du alboan. Saio horimartxoaren 14rako prestaturikzegoen, baina bertan beherageratu zen orduko hartan.KritikaZinema‘La mitad de Oscar’ 1111!Zuzendaria: Manuel MartinCuenca. Aktorea: Rodrigo Saenz deHeredia, Veronica Echegui, DenisEyriey. Herrialdea: Espainia.Iraupena: 89 minutu.Gontzal Agoteorabide aldaketa erabatekoaegin du ManuelN Martin Cuencak bere hirugarrenfilmarekin, eta benetantxalogarria da La mitad de Oscarekinerakutsi duen ausardia.Bere estreinako filmarekin, Laflaqueza del bolchevique-rekin,laudorio ugari jaso zituen. Malastemporadas-ekin, ordea, Espainiakozinema komertziala irentsiazuen enegarren zinemagileazela zirudien.Zorionez, industriaren menpekotasunitogarri horretatik ihesegiteko ahalegin irmo eta probetxuzkoada lan berria. Lotura guztiakhautsita, pelikularik pertsonalenaegin du Martin Cuencak.Espainia eta bere menpeko kolonietangutxi batzuk urratu ohiduten aldapa malkartsutik abiatuda, azken urteotan hainbatezuste atseginak eman dituen bakardadezjositako bidea: Lo mejorde mí(Roser Aguilar), Tres diesamb la família(Mar Coll), La islainterior(Felix Sabroso, DuniaAyuso), La mujer sin piano(JavierRebollo)...La mitad de Oscar-ek ildo bertsukobeste pelikula inportantebatekin erlazionatzen ahal da,Las horas del día(Jaime Rosales).Oscar zinpekoaren egunerokoapatxada handiz deskribatzen dufilmak lehen zatian, eta errutinahorretan ez dago deus apartekorik:gatzagak zaindu, erretiratuberri den lankide ohiarekin bazkaldu,hilzorian dagoen aita bistatu,noizean behin sexu grinaase... Rosalesenean bezala, detailetxikiek pertsonaiak alde ilunaezkutatzen duela iragartzen dute.Bigarren partean gatazkak eztandaegiten du, modu dosifikatuan.Zuzendariak eremutik kanpokoaeta isiluneak erabiltzen dituezkutuan dauden sekretuakagerian uzteko, edertasun basatiaerakusten duten paisaiekin lagunduta,itsasoa eta basamortuarenarteko mugan, Europa etaAfrikaren arteko lurralde zehaztugabean.Sekuentzia luze bat da ezinbestekotragediaren atarikoa. Horretan,etengabeko kalakari eta isilikegon nahi duen pertsonaienartean tentsio handiko norgehiagokasortzen da, egoera ezin bortitzagoa.Nolabait, zinema espainiarraulertzeko bi moduak laburbiltzenditu une horrek, kostunbrismoaniltzaturik segitzenduen bakarrizketa eta gau barnakobidaia egin nahi duen pertsonaiaisil eta bakartiarena.