Eskola eta tokian tokiko hizkuntz aldaera - Mendebalde

Julian MaiaAurreko horiek gogoan, nik 6 faktore ikusten ditut gutxieniklehen aipatzen nuen ezinbesteko gogoeta bideratze k o. Ho n a k ohauek: 1) eskolaren kontzepzioa eta haren helburuak; 2) inguruareneta ikasleen hizkuntz ezaugarriak; 3) irakasleen prestakuntza eta jarrera;4) material didaktikoa; 5) aukerako hizkuntz eredu teorikoak(euskara batua, euskalki literarioa, eskualdeko berbeta, herriko hizkera);6) arrazoi politiko-ideologikoak eta arrazoi didaktikoak. Banakaaztertuko ditut horiek denak hurbilxeagotik.1) Eskolaren kontzepzioa eta haren helburuaka) Inguruan txertatua eta hari erantzunez ari behar du eskolak.Horrek, umeak eskolaz kanpo ikasia dakarrenari arreta jartzea eskatzendu, oro har, eta zehatzago, aintzat hartu behar dela tokian tokikohizkera ahozkoa; literatur ereduak, horretara, erreferentzia dudagabekoa izanik ere, ez dira eskolako zeregin ugarietan onar daitezkeeneredu bakarrak.b) Eskolaren helburua, hiztun onak, biziak, eta espresiboak egitenlaguntzea da 12 . Horrek, gaurko eta etorkizuneko Euskal Herrian, esannahi du alde batetik euskara batua ikasi behar duela ikasleak (nolanahikoadela eredu hori), baina euskalkiari eta haren aldaerei ereaitortu behar zaizkiela euren komunikazio balioak, horrela belaunaldienarteko eten galgarria ekiditeko, konplexuak uxatzeko bidean jardunez.2) Ikasleen ezaugarri linguistikoak108a) Gelara etortzen diren ikasleek familiatik eta inguru hurbiletikdakarten jakintza linguistikorik ez balitz bezala jokatu izan da12Koldo Zuazok dioen bezala, hizkuntza sena zaindu edo/eta berreskuratu beharda (ZUAZO 2000).