13.07.2015 Views

algunas páginas

algunas páginas

algunas páginas

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

eroaldi batean, baina bertan behera utzi zuen burutazioanorbaitek kalkuluak egin zituenean: 450.000 milioi dolar kostakozen misioa, eta eskifaia osoa hilko zen, segur aski (energiahandiko eguzki-partikulek haien DNA birrinduta, ezin baitaizpi horietatik babestu).Orain dakigunean eta zentzuz imajina dezakeguneanoinarrituta, esan dezakegu ez dagoela gizaki bat noizbait eguzkisistemarenertzera iristeko aukerarik. Ezta bat ere. Urrutiegidago. Gauzak horrela, Hubble teleskopioarekin ere ezin duguOort hodeiaren barrualdea aztertu, eta ez dakigu benetan zerdagoen han. Oso litekeena da Oort hodeia egon egotea, bainahipotesi hutsa da. 1Oort hodeiari buruz segurtasunez esan daitekeen guztiada Plutonen inguruan hasten dela, eta biren bat argi-urteluzatzen dela kosmoserantz. Eguzki-sistemako oinarrizkoneurketa-unitatea unitate astronomikoa da (UA), eta EguzkitikLurrera dagoen distantzia adierazten du. Pluton gugandik 40UAra dago, eta Oort hodeiaren bihotza, berriz, berrogeita hamarmila UAra. Bi hitzetan esateko, oso urrun.Baina demagun berriro Oort hodeira iritsi garela. Gurearreta erakarriko duen lehenengo gauza hango bakea da.Edonondik urruti, oso urruti, gaude dagoeneko, eta Eguzkia ezda zeruko izarrik distiratsuena. Harrigarria da urrutiko distiratxiki-txiki horren grabitatea nahikoa izatea kometa hauei orbitaneusteko. Ez da oso lotura indartsua, eta kometak jitoan doaz,dotore eta motel, orduko 354 kilometroko abiaduran. Noizeanbehin, kometa bakarti horietako bat bere bidetik ateratzendu grabitazioaren perturbazio batek (izar bat pasatu delako,beharbada). Batzuetan, espazio hutsera erortzen dira, eta ez diraberriro agertzen. Baina, beste batzuetan, Eguzkiaren ingurukoorbita luze batera erotzen dira. Horrelako hiruzpalauk barrukoeguzki-sistema zeharkatzen dute urtero: periodo luzeko kometakdira. Inoiz edo behin, bisitari galdu horietako batek gorputz solidobatekin (adibidez, Lurrarekin) talka egiten du. Horregatik etorrigara honaino: ikustera etorri garen kometak oraintxe hasi dueguzki-sistemaren erdialderanzko erorketa luzea. Manson (Iowa)du jomuga. Denbora luzea beharko du hara iristeko (gutxienez,hiruzpalau milioi urte), eta bakean utziko dugu oraingoz. Itzulikogara harengana istorioan aurrera egitean.Hala, bada, horixe da gure eguzki-sistema. Eta, eguzkisistemazharatago, zer gehiago dago hor kanpoan? Tira, deusez eta asko, ikuspegiaren arabera.1 Izen egokia Öpik-Oort hodeia da. Estoniako Erns Öpik eta Herbehereetako Jan Oortastronomoengatik jarri zioten izena. Lehenak haren existentziaren hipotesia egin zuen1932an, eta bigarrenak, berriz, kalkuluak findu zituen zortzi urte geroago.KOSMOSEAN GALDUA2. ONGI ETORRI EGUZKI-SISTEMARA39

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!