02.02.2013 Views

qarTuli ena da literatura - Ganatleba

qarTuli ena da literatura - Ganatleba

qarTuli ena da literatura - Ganatleba

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

3. teqstis analizi _ gaanalizdeba, kolumbis ra Tvisebebi Cans am teqstSi<br />

(igi Seupovaria, ukan ar ixevs, miiwevs <strong>da</strong>saxuli miznis Sesasruleblad; metismetad<br />

aris TavisTavSi <strong>da</strong>rwmunebuli _ swored amis gamo <strong>da</strong>uSva Secdoma <strong>da</strong> indoeTis<br />

magivrad amerikis kontinentze aRmoCn<strong>da</strong>); mefe rogor aris <strong>da</strong>xasiaTebuli<br />

(eWviania, aravis endoba, magram xels uwyobs mezRvaurs, radganac mdi<strong>da</strong>ri<br />

qveynebis <strong>da</strong>morCileba surs...), ratom gamouSves am mogzaurobisaTvis cixi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong>mnaSaveni (es mogzauroba metismetad rTuli <strong>da</strong> mZime iqnebo<strong>da</strong>), ratom aujanydnen<br />

kolumbs mezRvaurebi (mogzauroba did xans gagrZel<strong>da</strong>), ratom ver mixv<strong>da</strong><br />

kolumbi Tavis Secdomas (kargad ver erkveo<strong>da</strong> rukaSi, metismetad sjero<strong>da</strong> Tavisi<br />

Zalebis, mecniereba ar iyo saTanadod ganviTarebuli), ratom moeqcnen Tanamedroveni<br />

kolumbs metismetad mkacrad (man ver gaamarTla maTi molodini, ver<br />

SeZlo indoeTi<strong>da</strong>n Zvirfasi qvebisa <strong>da</strong> oqros Camotana), ra mniSvneloba aqvs TanamedroveobisaTvis<br />

kolumbis aRmoC<strong>ena</strong>s (man pirvelma imogzaura am marSrutiT),<br />

ra moxdebo<strong>da</strong>, Tu kolumbi amerikis nacvlad marTla indoeTs miaRwev<strong>da</strong> (amerikis<br />

kontinents mogvianebiT mainc aRmoaCendnen), ratom <strong>da</strong>erqva `amerikas~ es saxeli<br />

(amerigo vespuCis pativsacemad), kolumbis saxeli ratom ar <strong>da</strong>erqva am qveyanas<br />

(is ise gar<strong>da</strong>icvala, rom Tava<strong>da</strong>c ar uwyo<strong>da</strong> Tavisi aRmoCenis mniSvneloba, ar<br />

icodnen arc misma Tanmedroveebma), rogoria dRevandeli sazogadoebis <strong>da</strong>mokidebuleba<br />

kolumbisadmi (keTilganwyobili _ mas Zegli <strong>da</strong>udges, misi saxeli<br />

uwodes kontinenets, qveyanas, erT-erT Stats, qalaqs).<br />

sruldeba savarjiSoebi #1, #2, #3.<br />

II. enobriv masalaze <strong>da</strong>kvirveba<br />

ricxviTi saxeli _ moswavleebi ixseneben ricxviTi saxelis raobas, eZeben<br />

teqstSi raodenobiT <strong>da</strong> rigobiT ricxviT saxelebs, ajgufeben, akvirdebian,<br />

rogor aris warmodgenili aq es ricxvebi (sityvebiT Tu cifrebiT), akvirdebian<br />

maT marTlweras. sruldeba <strong>da</strong>valeba #4.<br />

<strong>da</strong>matebiTi <strong>da</strong>matebiTi informacia informacia maswavleblisaTvis: maswavleblisaTvis: cifri cifri _ arabulad niSnavs `nuls~ _ `cariels~,<br />

aris ricxvebis gamomxatveli pirobiTi niSani. yvelaze adreuli iyo ricxvTa sityvieri<br />

Cawera, Tanamedrove cifrebis wina saxe warmoiSva indoeTSi ara ugvianes Zv. welTaR. V saukunisa.<br />

am cifrebis gamoyenebiT ricxvebis Caweris poziciuri sistema swrafad gavrcel<strong>da</strong> sxva qveyneb-<br />

Sic. evropaSi induri cifrebi Semoitanes arabebma X-XIII saukuneebSi. induri cifrebis moxazulobam<br />

mniSvnelovani cvlilebebi ganica<strong>da</strong>. Zvel saqarTveloSi ricxvebis Cawera xdebo<strong>da</strong> anbanis<br />

saSualebiT: anbanis pirveli aTi aso aRniSnav<strong>da</strong> erTeulebs, meore _ aTeulebs, mesame aseulebs,<br />

meoTxe _ aTaseulebs... saqarTveloSi cifrebis gamoyenebis SemTxvevas pirvelad 1103 wels<br />

vxvdebiT bagratis taZris warweraSi.<br />

romauli romauli cifrebi cifrebi _ iyenebdnen romaelebi; savaraudod igi etruskulisgan un<strong>da</strong> momdinareobdes.<br />

romauli cifrebis sistema emyareba specialur aRniSvnebs aTobiTi TanrigebisaTvis (I<br />

_ erTi, X _ aTi, C _ 100, M _ aTasi) <strong>da</strong> maTi naxevrebisaTvis (V _ 5, L _ 50, D _ 500). amasTanve,<br />

Tu didi cifri patara cifris win weria, isini ikribeba: XI=10+1=11; Tu piriqiT, maSin akldeba:<br />

IX=10-1=9. ariTmetikuli operaciebis dros maT iSviaTad iyeneben, ZiriTa<strong>da</strong>d gamoiyeneba rigi-<br />

Tobis aRmniSvnelad (sukuneebi, wlebi...).<br />

Sedegebis kodi: IV2, IV4, IV5, IV6, IV8, IV12, IV13.<br />

132

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!