Appunti di Elettromagnetismo - Dipartimento di Fisica
Appunti di Elettromagnetismo - Dipartimento di Fisica
Appunti di Elettromagnetismo - Dipartimento di Fisica
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
M.T., M.T.T. <strong>Appunti</strong> <strong>di</strong> <strong>Fisica</strong> per Scienze Biologiche – Vers. 3.4 23/09/2005<br />
Partendo dalla legge <strong>di</strong> Coulomb ed utilizzando il teorema <strong>di</strong> Gauss è possibile calcolare<br />
il campo elettrico generato da una qualunque configurazione <strong>di</strong> cariche. Nella tabella<br />
seguente sono riportati alcuni casi particolari.<br />
Configurazione Campo elettrostatico Potenziale elettrostatico<br />
punti-<br />
carica<br />
forme<br />
<strong>di</strong>polo<br />
componente<br />
lungo l’asse //<br />
<strong>di</strong>polo<br />
componente<br />
lungo l’asse ⊥<br />
p = qd momento<br />
<strong>di</strong> <strong>di</strong>polo<br />
( C • m )<br />
Q 1<br />
E =<br />
il campo è ra<strong>di</strong>ale<br />
2<br />
4πε<br />
r<br />
0<br />
2 2<br />
p ( 2y<br />
− x )<br />
5<br />
2 2<br />
( ) 2<br />
E x<br />
4 0 +<br />
V ( r ) =<br />
V ( ∞)<br />
= 0<br />
Q<br />
πε<br />
4 0<br />
1<br />
p cosθ<br />
1<br />
= V ( r,<br />
θ ) =<br />
2<br />
πε 4πε0<br />
r<br />
x y<br />
1<br />
= πε<br />
3pxy<br />
E y<br />
4 0 +<br />
2 2<br />
( ) 5<br />
2<br />
x<br />
y<br />
1<br />
r<br />
sfera uniformemente<br />
carica<br />
<strong>di</strong> raggio R<br />
ρ = densità <strong>di</strong><br />
carica (<br />
3<br />
C/m )<br />
4 Q = π R<br />
3 ρ =<br />
3<br />
carica totale<br />
E<br />
E<br />
ρ<br />
= r<br />
3ε0<br />
3<br />
ρ R<br />
=<br />
2<br />
3ε0<br />
r<br />
Q 1<br />
=<br />
4πε<br />
r<br />
0<br />
2<br />
r ≤ R<br />
r > R<br />
il campo è ra<strong>di</strong>ale<br />
rispetto<br />
al centro della<br />
sfera<br />
ρ ⎛<br />
V ( r ) =<br />
⎜R<br />
2ε<br />
⎝<br />
ρ<br />
V ( r ) =<br />
3ε<br />
V ( ∞)<br />
= 0<br />
0<br />
0<br />
R<br />
r<br />
3<br />
2<br />
2<br />
r ⎞<br />
−<br />
⎟<br />
3 ⎠<br />
Q<br />
=<br />
4πε<br />
0<br />
1<br />
r<br />
r<br />
≤ R<br />
r > R<br />
superficie sferica<br />
uniformemente<br />
carica<br />
σ = densità<br />
superficiale <strong>di</strong><br />
2<br />
carica ( C/m )<br />
Q<br />
= 4π R<br />
2 σ<br />
carica totale<br />
=<br />
E<br />
E<br />
= 0<br />
=<br />
σ<br />
ε<br />
0<br />
R<br />
r<br />
Q<br />
=<br />
4πε<br />
2<br />
0<br />
2<br />
1<br />
r<br />
2<br />
r ≤ R<br />
r > R<br />
il campo è ra<strong>di</strong>ale<br />
rispetto<br />
al centro della<br />
sfera<br />
σ<br />
V ( r ) = R<br />
ε0<br />
2<br />
σ R<br />
V ( r ) =<br />
ε0<br />
r<br />
V ( ∞)<br />
= 0<br />
r ≤ R<br />
=<br />
Q<br />
πε<br />
4 0<br />
1<br />
r<br />
r<br />
> R<br />
filo infinito<br />
uniformemente<br />
carico<br />
λ = densità lineare<br />
<strong>di</strong> carica<br />
(C/m )<br />
E<br />
λ 1<br />
=<br />
il campo è ra<strong>di</strong>ale<br />
al πε r<br />
filo<br />
2 0<br />
λ<br />
V ( r ) = − lnr<br />
πε<br />
2 0<br />
anello <strong>di</strong> raggio<br />
R uniformemente<br />
carico,<br />
in un punto<br />
dell’asse<br />
E<br />
qz<br />
=<br />
4πε<br />
R<br />
0<br />
2 2<br />
( z + ) 3 2<br />
Il campo è<br />
<strong>di</strong>retto lungo<br />
l’asse<br />
q<br />
V ( z ) = −<br />
2 2<br />
4πε<br />
z + R<br />
0<br />
piano infinito<br />
uniformemente<br />
carico<br />
σ = densità<br />
superficiale <strong>di</strong><br />
2<br />
carica ( C/m )<br />
σ<br />
=<br />
il campo è<br />
E<br />
2ε 0<br />
perpen<strong>di</strong>colare<br />
al piano<br />
( )<br />
V d<br />
= −<br />
V (0) = 0<br />
σ<br />
ε<br />
2 0<br />
d<br />
68