ATTUORNU A LU FUCULINU - Morreseemigrato.ch

Lu rré lu raccummannavu de nun palesà a nisciuni re resposte ca ngi'avja datu si nun vedja
aliménu ciéndi vote la facci soja e se ne turnavu a lu palazzu.
Appéna arruatu a lu castiéddru féci chiamà li ministri e r'addummannavu re stésse cose ca
avja addummannatu a lu zappatoru, ma li ministri nu lu séppere responne.
Lu rré s'arrabbjavu ca li ministri suoi èrene chiu stubbeti de nu cuntadinu ca nunn'èra jutu a la
scola e re urdenavu de nge purtà la resposta dind'a nu mésu, sinó re cacciava fore.
Quisti se nfurmaru chi èra stu zappatoru ca avja respuostu a lu rré e lu jèr'a truà. Lu cuntadinu
disse ca pe nge palesà re resposte ngi' aviénne dà ciéndi ducati d'oro. Li ministri pe nun pèrde
lu postu nge re dèru e lu zappatoru devendavu riccu e li ministri tutti cundiéndi turnare addu
lu rré cu la resposta. Lu rré s'arrabbjavu, e ammannavu a chiamà lu zappatoru. Quannu quistu
se presendavu nnandi a lu tronu lu rré tuttu ngazzatu ngi disse: «Pecché nun t'è statu a lu
pattu Ju t'avja dittu de nun dì niéndi a nisciuni se primu nunn'avivi vistu ciéndi vote la facci
mia.» Lu zappatoru cacciavu da la sacca li ciéndi ducati addù ngèra la capu de lu rré ngimma
e, a unu a unu, re mettivu nnandi a lu rré: «Quistu sì tu Quistu sì tu Quistu sì tu....» Lu rré
rumanivu vedènne tanda ndelligenza e lu féci menì a la Corte cumme cunsigliéru.
RE PÉNNE NFACCI
Iu tenja nu ziu ca se chiamava Michelarcangelu Antoniu, ca primu de se ne j a l'Amereca,
addu è muortu a 96 anni cocch'annu fa', stja a la Guardia. Zi Totonnu, cumme lu chiamavene,
quannu èra giovenu facja puru re cucinèddre cu l'amici guardiisi e ogni tandu s'angappava
cocche gaddrina de la nonna Frangésca. Lu stéssu fattu è succiéssu puru a Morra tand'anni fa',
a nu guaglionu ca po', chiù tardi, se nzuravu puru a la Guardia.
A la séra quannu re gaddrine se jénne a ammasunà, la nonna re cundava e ogni tandu nge ne
mangava coccuna.
Allora, cumm'èra usu de quiddri tiémbi, se mettja a alluccà mmiézz'a la via: «Cumme vogliu
fa, m'hanne arrubbatu na gaddrina! A chi se l'è pigliata ngi pozza menì lu malu de Sandu
Dunatu! Sanda Lucia nge pozza cicà l'uocchi! Ngi pozza murì lu mègliu figliu suju! Nge
pozzera assì re pénne nfacci!...»
St'urdema jastéma èra quéddra chiù brutta, pecché si nge nguglja, s'avésse subbetu vistu chi
èra statu lu latru. Re pénne nfacci a na fémmena o a n'ommenu nunn'èra na cosa ca se putja
nasconne a re gènde. Pe quéstu sta jastéma se menava sèmbe pe urdema, pecché èra la chiù
brutta.
Na vota, ca zi Totonnu s'èra pigliatu angora na gaddrina e se l'aviénne cotta nziémi a l'amici,
penzavu de ngi fa nu schérzu a la mamma.
A la séra, quannu la nonna Frangésca se n'èra accorta ca mangava la gaddrina, accumingiavu
n'ata vota a alluccà mmiézz'a la via e a menà jastéme, puru quéddra terribbela de fa assì re
pénne nfacci a chi se l'avja arrubbata.
Totonnu allora pigliavu re pénne de la gaddrina e se re mbezzecavu nfacci. Quannu turnavu a
la casa la mamma lu védde:
«Figliu miu, che t'è succiéssu! Che t'è assutu nfacci» . Lu guaglionu féci finda ca chiangja e
disse:
«Che ne sacciu Me so' crisciute tutte ste pénne»
«Vita mia, cumme vogliu fa! poveru figliu miu! Me pozza seccà la lénga si ménu chiu na
jastéma!» alluccava la nonna.
Lu figliu se la reria. Doppu ca la mamma s'avja desperata nu pocu nge palesavu lu schérzu ca
avja fattu. Da quéddra vota quannu la mamma s'accurgja ca mangava na gaddrina
scungiuriava, ma nun menava chiù ghiastéme pecché se mettja paura ca se l'avja pigliata lu
figliu e po' re ghiastéme nge ngugliénne a iddru.