5101520754202 <strong>LEIBNIZ</strong> <strong>AN</strong> <strong>VINCENT</strong> <strong>PLACCIUS</strong>N. 75.420nostros curare volebat, quae non admodum cohaerebant melioribus illis curis, unde satisintellexi, me ipsi Exotericum videri. Scilicet qui me non nisi editis novit, non novit.Cogitanti mihi de Rationibus procurandi publici boni, succurrit sane quod vos quoquerectissime judicatis, emendatum iri humanum genus educatione juventutis in melius reformata.Sed huc facile perveniri nisi per eos qui et autoritate, et rerum notitia, et praeclara voluntatepraestant, non potest. Jesuitae poterant res magnas gerere, praesertim cum consilia eorum areligione commendarentur. Sed quantum hodie apparet infra mediocritatem stetere, ut Verulamiumvalde falli putem, cum illuc tantum ablegat. Nostris talia molientibus non eadem auxiliaadsunt, et pro labore contemtus redditur. Et cum nihil sit majoris ad religionem pietatemquemomenti, tamen nec favor a pietate, nec reverentia a religione praesto est. Saepe cogitavi possesocietatem iniri inter eos qui passim zelo scientiaque commendantur. Sed notitia nexusquedeest, et multi opinionibus quibusdam dediti, vellent omnes alios suo palato sapere. Aliusstudia spernit aut spiritum jactat, alius millenarium regnum credi jubet; est qui neminem putatpium esse, nisi exeat Babylone, id est singulare sequatur vitae genus. Ita miserabili errore,eadem expetentes, tamen sibi mutuo obstant, cum magnam partem votorum conspirandoobtinere possent. Putavi per gradus iri posse, si doctrinae solidioris causa prima fundamentajacerentur, paulatimque conjungeretur sapientiae studium et virtutis, innecteretur juventutiscura, emendatioque scholarum; et mediocribus initiis non defutura essent legata et fundationesad causas tam pias. Sed multa versando deprehendi vix vel aditus primos dari, nisi accedatautoritas magnorum virorum. Duo Principes mihi cogniti fuere, quibus aliqua insinuaveram,audita ipsis non sine applausu, Johannes Philippus Moguntinus Elector, et Johannes Fridericus1 cohaerebant (1) majoribus (2) melioribus erg. L 2 videri. (1) Exempli causa, anni sunt aliquot, cumper me globos Heraldicos (a) apud principem (b) hic erg. commendari voluit. Feci quantum res poterat ferre,(aa) sed (bb) commendavi (cc) et laudavi apud Principem et Ministros, sed magnum applausum nec sperare potuinec exigere apud viros prudentia egregios, qui facile judicabant, nihilo faciliorem reddi Astronomiam mutatisAsterismis, et alias gentes (ne quid de posteritate dicam) nostris legibus non staturas. Cum res non successisset,statim abruptum commercium est, unde facile judicavi, quid illi de me videatur. (2) Scilicet . . . novit. L5 huc (1) quoque pervenire (2) facile perveniri L 5 et (1) recta (2) praeclara L 6 magnas (1) praestare(2) gerere erg. L 6 praesertim erg. cum (1) religionis venerat (2) consilia L 8 putem, (1) qui nos (2)cum L 8 tantum erg. L 8 ablegat. (1) Nobis (2) Nostris L 8 molientibus (1) obstat (2) des (3) proplausu et veneratione (4) non L 8 f. auxilia (1) praesto sunt, (2) adsunt, erg. L 9 redditur. (1) Itaquequando (2) Et L 10 f. posse (1) viros (2) societatem iniri (a) inter viros probos (b) inter viros bon (c) inter eosqui passim (aa) bona (bb) habentur viri zelo praediti. (3) societatem . . . commendantur. L 11 Sed (1) desunt(2) notitia L 12 multi (1) praejudiciis quibusdam suis laborantes, (2) opinionibus quibusdam dediti, L12 alios erg. L 13 aut spiritum jactat erg. L 14 nisi (1) schisma (2) cum Ecclesiae s (3) exeat L15 cum (1) res (2) magnam L 16 f. si (1) studiorum (2) literarum erg. causa (3) vero cum (4) doctrinaesolidioris causa (a) primum initiatur 〈scientia sit〉 arct〈a〉, inde (b) prima . . . paulatimque erg. L17 conjungeretur (1) virtutis cura (2) sapientiae . . . virtutis (a) allicerentur (b) et jac (c) innecteretur L18 scholarum, (1) viri magni adderent autoritatem; legata quoque ad causam tam piam (2) quibus (3) etmediocribus initiis L 18 et fundationes erg. L 19 ad (1) causam tam piam. (2) causas tam pias. L20 autoritas (1) Principum atque Administrorum (2) magnorum virorum L8 illuc tantum ablegat: vgl. das von Placcius in N=75.410 zitierte Bacon-Diktum abi ad Scholas Jesuitarum.
N. 75.420 21. FEBRUAR (2. MÄRZ) 1696754203Brunsvicensium Dux, sed praeclara agitantibus mors intercessit. Et successere tempora, ubietiam Magnates ad angustias sunt redacti. Itaque crevere difficultates. Nec tamen desperemrationes posse excogitari commovendis Principibus etiam propriae utilitatis respectu. Quodprimum nobis quaerendum esset, notitia foret virorum egregiorum, qui consilia sociare possint.Sed magna cautione opus est, ne optima instituta contemtui exponantur, quo nihil etiam in 5futurum perniciosius est, dum nemo audet renovare, quae semel non suo merito sed culpa velinfortunio autorum praedamnata habentur.Caeterum haec tam libere non nisi Tibi scribo, scio enim eos qui prudentiae opinionemaffectant, irridere quicquid rebus in melius novandis agitatur, nisi censum inde augeri putent. Etnullam esse certiorem rationem res optimas in nihilum redigendi, quam si temere spargantur 10compareantque loco non suo.Interea cum non dubitem Dn. Weigelium reducem Tecum porro communicaturum, percurreritqueille non contemnendam Germaniae partem, des quaeso operam, ut ab eo velut perindiculum intelligas quosnam repererit institutis laudabilibus faventiores, quibuscum utiliter derebus in commune profuturis consultari possit. Vale. Dabam Hanoverae 21. Febr. 1696. 15D no Vincentorio Placcio IC to et Professori apud Hamburgenses.G. G. L.1 Dux, (1) et sane (2) sed (a) multa (b) praeclara erg. L 1 intercessit. (1) Omnia (2) Et L3 excogitari (1) quibus moveantur Principes, (2) commovendis L 3 f. propriae (1) autoritatis (2) utilitatiserg. L 3 respectu. (1) Sed quod primum agendum esset nobis, (2) Quod . . . quaerendum L 4 consilia (1)nobiscum (2) sociare L 5 magna (1) circums (2) cautione L 5 optima (1) consi (2) instituta (a) ubi s (b)cont (c) contemtui L 7 f. habentur. (1) Quod utinam ne (a) We (b) Optimo Weigelio nostro passim (aa) ex(bb) accidisset (2) Caeterum L 13 f. velut per indiculum erg. L 17 Vincentorio erg. L