Eksperiment en intertekstualiteit: - Nelson Mandela Metropolitan ...

More documents

Recommendations

Info

houding van die outeur in die teks teenoor die Anglo-Boereoorlog? In hierdie opsig sal gekyk word na temas soos godsdiens, swartmense se rol in die oorlog en gender-rolle in die teks, wetenskaplike en ideologiese (evolusie) debatte, die rol van die intellektueel tussen eenvoudige mense, heldeverering van strydvegters, taal, styl en intertekste. Die ondersoek word benader vanuit ‘n literêr-analitiese perspektief, met as vertrekpunt ‘n resepsiestudie van die roman, en besondere klem op die opvallende intertekstuele spel in Niggie. ‘n Intertekstuele benadering voorkom die evaluatiewe hiërargie van invloedstudies, en die simplistiese aannames daarvan; terwyl dit aan meer resente én ouer tekste ‘n gelykwaardige plek in die studieveld toeken, met aandag vir die implikasies wat die interaksie vir al die betrokke tekste het. Ek beoog om die kloof tussen die resepsie van dié roman (sien onder meer L.S. Venter, 2002, Petra Müller, 2003, Thys Human, 2002) en die Afrikaanse leser te oorbrug, deur veral die intertekstuele en historiografies-metafiksionele inslag van Niggie te ondersoek. Hierdie ondersoek sal hopelik nie net helderheid rondom Niggie skep nie, maar ook aantoon dat Ingrid Winterbach een van die mees vernuwende en mees eksperimentele eietydse Suid-Afrikaanse skrywers is. 8
1. Vroeëre Viljoen/Winterbach-romans met Anglo-Boereoorlog materiaal Winterbach het gedebuteer onder die skrywersnaam, Lettie Viljoen, met die roman Klaaglied vir Koos (1984). Daarna verskyn Erf (1986), Belemmering (1990), Karolina Ferreira (1993) en Landskap met vroue en slang (1996). Hierna het sy haar eie naam teruggeneem, Ingrid Winterbach, en Buller se plan (1999) gepubliseer, asook Niggie (2002). Winterbach se gebruik van Anglo-Boereoorlog materiaal as raamwerk en interteks in haar oeuvre is veral prominent in Belemmering, Karolina Ferreira, Buller se plan en Niggie. In die laaste geval word daar nie net na die Anglo-Boereoorlog as volksgeskiedenis verwys nie, maar is die vertelruimte inderdaad dié vervloë tydperk, ‘n laagte- sowel as hoogtepunt in die Afrikaanse historiese verlede. Hettie Scholtz merk op oor Winterbach se verwerking van Anglo-Boereoorlog boustof (Insig Maart 2000 1 ): “Haar belangstelling in geskiedenis loop soos ‘n goue draad deur haar werk; nie as akademiese vakdissipline nie maar geskiedenis as verhaalstrategie, geskiedenis as narratiewe kunsgreep”. Winterbach beeld, volgens Scholtz nie slegs een persepsie van die verlede uit nie: “‘Nie een geskiedenis nie, maar ‘n verskeidenheid relativerende geskiedenisse wat op onverwagse en onvoorspelbare maniere saamlê’(…)” (2000). As agtienjarige student aan die Universiteit van die Witwatersrand waar sy skone kunste studeer het, het Winterbach ‘n uitgerekte korrespondensie gevoer met die skrywer Etienne Leroux wat neerslag gevind het in die roman 18-44 (1967). M.P. Human verwys na dié uitsonderlike geval en lewer die kommentaar dat Winterbach “waarskynlik een van die min skrywers in Afrikaans is wat gedebuteer het nog voordat sy self ‘n verhaal gepubliseer het” (2004:32). ‘n Logiese gevolgtrekking van dié korrespondensie is dat Leroux Winterbach as jong skrywer beïnvloed het. Dit is egter, soos Van Vuuren tereg opmerk (1992:189), “veiliger om die begrip intertekstualiteit eerder as invloed te gebruik, juis omdat dit die leesproses wegstuur van ‘n lineêre leesmetode” (aangehaal in Human 2004:35). Die term intertekstualiteit impliseer dat daar ‘n “dubbele leesaksie plaasvind: op die eerste vlak word daar gelees ‘wat daar (in ‘n teks of oeuvre) staan’, en 1 Resensies is elektronies opgespoor en gevolglik ontbreek die bladsynommers soms. 9
Page 1 and 2: Eksperiment en intertekstualiteit:
Page 3 and 4: NAAM: Maria Elizabeth Botha STUDENT
Page 5 and 6: 5. Niggie ontsluit 91 5.1 Oorsigtel
Page 7 and 8: Inleiding It was then the place of
Page 9 and 10: na vryheid en onafhanklikheid van B
Page 11 and 12: een contextuele benadering (d.w.z.
Page 13: possible reader”. Eco merk verder
Page 17 and 18: 1.1 Belemmering (1990) In 1990 vers
Page 19 and 20: oman, is dit steeds van toepassing
Page 21 and 22: Brit vrylik hier rondbeweeg. Hierdi
Page 23 and 24: Andries Visagie sê oor die titel d
Page 25 and 26: 2. Resepsiestudie van Winterbach se
Page 27 and 28: Thys Human sien ook die kommunale e
Page 29 and 30: Ingrid Winterbach dat sy een van di
Page 31 and 32: Op literêre vlak is daar ten minst
Page 33 and 34: 3.3 Die rol en invloed van godsdien
Page 35 and 36: dat Gert Smal alleen “maar geloof
Page 37 and 38: moederzorg, van de liefde eener vro
Page 39 and 40: Celliers het in Mei 1900 opgemerk d
Page 41 and 42: (1899), aangeroer het (1900:62). St
Page 43 and 44: zit vijn te malen heeft wel vijf of
Page 45 and 46: soms in miershope geslaap. Ek het m
Page 47 and 48: nie, maar dit is interessant om op
Page 49 and 50: Ben is tweede aan die beurt met sy
Page 51 and 52: vaderlandse plig versuim as ons nie
Page 53 and 54: etref wat hy nie in gelyke mate as
Page 55 and 56: stil dankgebed in mij opkomen bij d
Page 57 and 58: naam: “uit was ineens mijn Robins
Page 59 and 60: Op dieselfde manier as wat Celliers
Page 61 and 62: En die mexzim schiet zoo gou. Die a
Page 63 and 64: Dié realiteit van na-oorlogse omst
Page 65 and 66:
3.19 Vroue se rol in die Anglo-Boer
Page 67 and 68:
Nog ‘n pynlike ervaring vir Celli
Page 69 and 70:
17 September 1900 het Celliers wat
Page 71 and 72:
haar ontluikende vroulikheid” (20
Page 73 and 74:
4. Ander intertekste van Niggie (20
Page 75 and 76:
Die rede hoekom ek dié skynbaar on
Page 77 and 78:
Nog kommentaar oor Kosie, oftewel,
Page 79 and 80:
(2002:102). Die moontlike rede vir
Page 81 and 82:
hoogtepunt bereik. In Augustus was
Page 83 and 84:
hurk teen die flanke van hul perde
Page 85 and 86:
4.2 Meer resente intertekste 4.2.1
Page 87 and 88:
sy oorlogsdagboek gemaak), die toek
Page 89 and 90:
gepaardgaande vorm van beneweling:
Page 91 and 92:
historiografies metafiksionele insl
Page 93 and 94:
Die kontroversiële vraag word in d
Page 95 and 96:
moeilike tye vir die volk van Juda
Page 97 and 98:
5. Niggie ontsluit 5.1 Oorsigtelik
Page 99 and 100:
Dokter Roubaix, die droomkenner in
Page 101 and 102:
plaas in die Suid-Vrystaat. Die pla
Page 103 and 104:
afbranding van hele dorpe het voort
Page 105 and 106:
open nog ‘n raaisel van wie dié
Page 107 and 108:
met die godsdiens op kommando. Dit
Page 109 and 110:
wat die swart bevryding voorspel en
Page 111 and 112:
taalgebruik tot motief. Die tegniek
Page 113 and 114:
5.2 Styl en tegniek In Niggie (2002
Page 115 and 116:
die stryders gespeel het. Daar is d
Page 117 and 118:
5.3 Taal In ‘n onderhoud op Litne
Page 119 and 120:
In Winterbach se teks is raspejorat
Page 121 and 122:
taal nie bestudeer moet word as ‘
Page 123 and 124:
Ná Ben se stembande in die hinderl
Page 125 and 126:
hy nie meer name kan opnoem nie, sk
Page 127 and 128:
Jan Toef Jan Toef Jan Meideboef Di
Page 129 and 130:
(blykbaar impliseer) dat soortgelyk
Page 131 and 132:
Op pad om hul boodskap na generaal
Page 133 and 134:
gedaante verwissel, bose of goeie i
Page 135 and 136:
Dit is ironies dat Smal wat saam me
Page 137 and 138:
droom, soos die boer, van die verle
Page 139 and 140:
daar was en dit nie net ‘n hersen
Page 141 and 142:
In Oompie se agterkamer staan daar
Page 143 and 144:
Bybelkennis (sien byvoorbeeld 2002:
Page 145 and 146:
Volgens Marais het hy hierdie verte
Page 147 and 148:
‘n membraan druk om na hom deur t
Page 149 and 150:
toekomstige moeilikhede, wat dan oo
Page 151 and 152:
Gladstone, sir Alfred Milner of pre
Page 153 and 154:
Slot In hierdie dissertasie is daar
Page 155 and 156:
Canonici, Noemio Noverino. 1995. Tr
Page 157 and 158:
(post)koloniale vertoog in autobiog
Page 159 and 160:
Said, Edward W. 1993. Overlapping T
show all

Eksperiment en intertekstualiteit: - Nelson Mandela Metropolitan ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?