'n Diskursiewe ondersoek van enkele verteenwoordigende ...

herskep, maar skets dan die landskap van die verlede in die kleure van die hede,
aldus Visagie ( 1995b : 45 ). Foucault se geskiedeniskritiek sluit dus aan by die
kritiek in die eietydse geskiedenisfilosofie ( en veral die narrativisme ) teenoor die
vertroue wat in empiriese benaderings tot die historiografie gestel is in historici se
vermoë om die verlede op ‘n objektiewe wyse te dokumenteer ( daar sal in die
hieropvolgende hoofstuk oor die verwantskap tussen Foucault en die narrativiste
uitgebrei word ). Frank Ankersmit, ‘n eksponent van die narrativistiese
geskiedenisfilosofie, beweer dat Foucault soos die narrativiste ‘n dekonstruksie
van die verlede beoog ; “dat wil zeggen van dat verleden dat conform de naiëve
opvattinge over het verleden als een object tegenover ons zou liggen en dat zijn
structuur in een volledige transparantie zou tonen, zodat wij die structuur in het
vlak van de representatie van het verleden kunnen reconstitueren of kopiëren”
( 1990 : 63 ). Foucault benadruk dat die historiografiese diskoers perspektivisties
van aard is ; die historikus se perspektief op die verlede is verbonde aan die tyd en
plek waarin hy hom bevind. Tweedens bevraagteken hy ook begrippe soos
objektiwiteit en akkuraatheid wat eie is aan die historiografiese diskoers
( Foucault, 1994b : 382, 383 ). Foucault glo dat ons die geskiedenis moet beoefen
as ‘n tipe “countermemory” ; d.w.s. ‘n geskiedskrywing waarin waarheid oor die
verlede nie gesoek word nie en waarin die nostalgie verbonde aan tradisionele
vorme van geskiedskrywing ondergrawe word.
Foucault se diskreditering van die rol van die historikus as ‘n objektiewe
dokumenteerder van die verlede sluit verder aan by sy eie kritiek teenoor die
kontinue subjek 11 . Philip John ( 1994b : 99 ) noem dat Foucault se werk deel vorm
van ‘n poststrukturalistiese projek wat gerig is op die bevraagtekening van die
metafisiese begronding van bestaande konsepsies van onder meer geskiedenis en
geskiedskrywing, die verhouding tussen die subjek en betekenis en die subjeksrol.
11 Van Coller se opmerking dat een van die sentrale aspekte van die historiese diskoers die “verhouding
tussen die ( kennende ) subjek en die ( te kenne ) objek” is, sluit hierby aan ( 1988 : 166 ).
50