Ach Lieve Tijd Schiedam deel 2, 400 jaar jenever - img.coret.org

Rechts: Van oudsher
wordt alcohol van over­
heidswege met zware
accijnzen belast. Alle
alcoholhoudende eind­
producten zijn daardoor
gevoelig voor belasting­
ontduiking en daarmee
onderhevig aan strenge
controle. Hier zijn rijks­
ambtenaren bij van Duys
& Co. druk met het
bepalen van de hoeveel­
heid jenever, het waar­
merken van de vaten en
het voeren van accijns­
administratie. Biljetten
worden afgeschreven en
ingeboekt, terwijl de
vaten met een stuk blik
worden verzegeld. (GA
Schiedam/bruikleen NGM)
Streng toezicht
belasting­
ambtenaren
Linksboven: Onder
ambtelijk toezicht worden
vaten jenever naar buiten
gerold. (GA Schiedam/
bruikleen NGM)
Rechtsboven: In een
bedrijfsbrochure maakte
Duys duidelijk dat de
firma zich keurig aan de
overheidsregels hield.
(GA Schiedam/bruikleen
NGM)
kneepjes van het vak waren het
exclusieve terrein van de patroon. Voor
de administratieve afhandeling zorgde
de baas zelf of de boekhouder, altijd
onder het wakend oog van de
ambtenaren van de douane en accijnzen.
De tweede bloeiperiode van de
Schiedamse gedistilleerdindustrie
begon in 1850 en was te danken aan de
relatieve internationale stabiliteit, de
stormachtige ontwikkeling van de
Verenigde Staten en de jonge
republieken in Zuid-Amerika, en de
verbetering, dankzij de stoomvaart,
van de transportmogelijkheden tussen
de Europese landen en hun koloniën.
Zo ontstonden nieuwe markten en
••• de 0
& C 'rs na het vertrek der Rijksambtenaren
voor de DISTILLEERDERIJ "DE KORENAAR", Opgericht 1797
van DUYS 8, CO. - SCHIEDAM Teler. 68047
bloeide de export als nooit tevoren. Aan
het hoofd van veel bedrijven stonden
inmiddels voormalige meesterknechts
en Westfaalse arbeiders die de nering
(en de recepten) van hun bazen hadden
overgenomen. Tussen de oude
Schiedamse namen bevonden zich dan
ook vele nieuwelingen. De Westfaalse
afkomst van een aantal valt direct op in
namen als Legner, Melchers, Jansen,
Hasekamp(f) en Wittkampf. De naam
Jansen klinkt oer-Nederlands. Schijn
bedriegt echter, want de Pieter Jansen
die zich in 1770 als brandersknecht in
Schiedam vestigde, was afkomstig uit
Dovere bij Keulen.
In de 19de eeuw was de invloed van de
Zie onder nummer 4 .... . .....•
branders op de lokale politiek nog
groter dan in de 18de eeuw. In Schiedam
had een aantal families niet alleen veel
invloed in de moutwijnindustrie, maar
ook in de politiek. Eén daarvan was de
familie Beukers. In de 18de eeuw begon
Gerrit Beukers als brandersknecht, en
in de tweede helft van de 19de eeuw
zaten in de gemeenteraad maar liefst
drie nazaten van hem. Andere bekende
namen in zowel de branderswereld als
de plaatselijke politiek zijn Nolet,
Dirkzwager, Rijnbende, Honnerlage
Grete, Van Gent, en Loopuyt. Jan Nolet,
Sirnon Rijnbende en Mattheüs Honnerlage
Grete waren ook lange tijd
burgemeester.
43