02.05.2013 Views

Jaarboek_2005_06_Volk+ - Publicaties - Vlaanderen.be

Jaarboek_2005_06_Volk+ - Publicaties - Vlaanderen.be

Jaarboek_2005_06_Volk+ - Publicaties - Vlaanderen.be

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

subsidies<br />

In <strong>2005</strong> stroomde 47.847.770,49 euro naar de<br />

openbare bibliotheken, in de vorm van perso-<br />

neelssubsidies. Ta<strong>be</strong>l 7 en ta<strong>be</strong>l 8 geven een<br />

overzicht van deze subsidies, per gemeente en<br />

per provincie.<br />

Hoe wordt de subsidie voor de openbare bi-<br />

bliotheken <strong>be</strong>rekend?<br />

De <strong>be</strong>rekening van de subsidie is voornamelijk<br />

gebaseerd op het inwonertal van de gemeente,<br />

voor een aantal grotere steden wordt ook hun<br />

regionale uitstraling in aanmerking genomen.<br />

De <strong>be</strong>rekeningswijze is als volgt:<br />

· gemeenten met minder dan 10.000 inwoners:<br />

50.000 euro;<br />

· gemeenten met 10.000 inwoners of meer: 6<br />

euro per inwoner;<br />

· voor een gemeente binnen het Brusselse<br />

Hoofdstedelijke Gewest wordt 30% van het<br />

aantal inwoners in aanmerking genomen, en<br />

geldt vervolgens bovenstaande <strong>be</strong>rekenings-<br />

wijze;<br />

· de steden Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk,<br />

Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Mechelen,<br />

Oostende, Roeselare, Sint-Niklaas en Turn-<br />

hout kunnen omwille van hun regionale uit-<br />

straling aanspraak maken op een minimum<strong>be</strong>-<br />

drag van 500.000 euro of de subsidie van het<br />

werkjaar 2001 <strong>be</strong>houden indien deze hoger ligt<br />

dan 500.000 euro;<br />

· de Vlaamse Gemeenschapscommissie van<br />

het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest ontvangt<br />

voor de uitvoering van een afgesloten conve-<br />

nant 1.000.000 euro voor de werking van de<br />

Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek.<br />

bibliotheekgegevens<br />

De cijfergegevens in de ta<strong>be</strong>llen 10 tot en met 30<br />

werden door de bibliotheken verstrekt.<br />

Inkomsten en uitgaven<br />

De inkomsten zijn gestegen ten opzichte van<br />

2004, met 2,54%. Binnen de inkomsten stijgen<br />

de eigen inkomsten met 12,95%, hoewel de lid-<br />

en maningsgelden kleine dalingen vertonen.<br />

De gerealiseerde stijging van eigen inkomsten<br />

is vooral te danken aan een stijging van de uit-<br />

leengelden audiovisuele materialen, de gien<br />

en andere inkomsten. Zie ta<strong>be</strong>l 10.<br />

De totale uitgaven van de gemeenten voor<br />

hun openbare bibliotheek stijgen met 1% ten<br />

opzichte van 2004. Een meer gedetailleerde<br />

vergelijking verduidelijkt dat de personeels- en<br />

de werkingsuitgaven stijgen, terwijl voor infra-<br />

structuur maar vooral voor collectievorming de<br />

uitgaven zijn verminderd. Opmerkelijk is dat de<br />

collectie-uitgaven dalen met 12,86%, terwijl de<br />

personeelsuitgaven stijgen met 6,28%. 12,74%<br />

van de totale uitgaven wordt aan collecties <strong>be</strong>-<br />

steed, en 62,88% aan personeel. Zie ta<strong>be</strong>l 12.<br />

Personeel<br />

Het totaal aantal voltijdse equivalenten (vte)<br />

van alle gesubsidieerde openbare bibliotheken<br />

in <strong>Vlaanderen</strong> en het Brusselse Hoofdstedelijke<br />

Gewest is gedaald met 12,48 vte. Het aantal<br />

personeelsleden is eveneens gedaald, met 49.<br />

Dit zijn te verwaarlozen verschillen. Zo is het<br />

aantal leidinggevende personeelsleden met<br />

dertien gestegen (12,26 vte), het technisch per-<br />

soneel en de andere personeelscategorieën res-<br />

pectievelijk met 52 (3,54 vte) en met tien (21,2<br />

vte) gedaald. Met een vertegenwoordiging van<br />

ongeveer 78% blij het opvallend hoe vrouwe-<br />

lijk de bibliotheeksector is. Zie ta<strong>be</strong>l 12.<br />

Collecties<br />

Zoals ta<strong>be</strong>l 16 illustreert is voor de eerste keer<br />

de totale collectie gedrukte materialen aanwe-<br />

zig in de bibliotheken verminderd, althans in<br />

het Vlaamse Gewest: er worden 249.004 exem-<br />

plaren minder geteld. In het Brusselse Hoofd-<br />

stedelijke Gewest doet deze trendbreuk zich<br />

niet voor, al is het moeilijk om te vergelijken. In<br />

<strong>2005</strong> werden immers twee nieuwe openbare bi-<br />

bliotheken gesubsidieerd, wat resulteert in een<br />

stijging met 14.805 gedrukte materialen.<br />

Ta<strong>be</strong>l 18 toont aan dat, in tegenstelling tot de<br />

collectie gedrukte materialen, de collectie au-<br />

diovisuele materialen in <strong>2005</strong> stijgt ten opzichte<br />

van 2004, met name plus 218.337 exemplaren.<br />

Hierin zijn de dvd’s het sterkst vertegenwoor-<br />

digd: met 107.249 dvd’s meer of een aangroei<br />

van maar liefst 68%, gevolgd door de cd’s met<br />

een plus van 84.788. Alleen de videocollectie<br />

wordt lichtjes afgebouwd: 16.575 video’s min-<br />

der dan in 2004.<br />

Leners<br />

Tegenover 2004 is het totale aantal leners in<br />

het Vlaamse Gewest en het Brusselse Hoofd-<br />

stedelijke Gewest samen verder gedaald met<br />

26.193 leners. Het totale aantal leners <strong>be</strong>draagt<br />

in <strong>2005</strong> 1.662.126, wat 26,20% van het inwo-<br />

nertal is. In 2004 was nog 26,73% van het<br />

aantal inwoners geregistreerd als lener in de<br />

bibliotheek. Deze daling situeert zich volledig<br />

in <strong>Vlaanderen</strong>, en waar in 2004 de jeugdige le-<br />

ners (-15 jaar) het lieten afweten, <strong>be</strong>tre het in<br />

<strong>2005</strong> de volwassenenleners. In <strong>2005</strong> stijgt het<br />

aantal jeugdige leners zelfs lichtjes. Het Brus-<br />

selse Gewest volgt deze dalende trend niet:<br />

zowel jeugd- als volwassenenleners stijgen ten<br />

opzichte van 2004, met 4.204 leners meer. Dat<br />

maakt dat 15,23% van het inwonertal dat voor<br />

het Brusselse Gewest in aanmerking wordt ge-<br />

nomen (30% van het aantal inwoners) als lener<br />

staat geregistreerd, tegenover 13,93% in 2004.<br />

Deze cijfergegevens vindt u in ta<strong>be</strong>l 20.<br />

Uitleningen<br />

Het totale aantal uitleningen, gedrukte - en au-<br />

diovisuele materialen samen, is in <strong>2005</strong> gedaald<br />

met 519.871 eenheden ten opzichte van 2004.<br />

Deze daling is te wijten aan een vermindering<br />

met 720.338 eenheden bij de uitleningen van<br />

gedrukte materialen. De uitleningen van au-<br />

diovisuele materialen stijgen nog lichtjes, van<br />

7.672.796 in 2004 naar 7.873.263 in <strong>2005</strong>: dit<br />

is plus 200.467. Op het totale aantal uitlenin-<br />

gen is 84,74% voor rekening van de gedrukte<br />

materialen, in 2004 was dit 85,28%, en 15,26%<br />

voor rekening van de audiovisuele materialen,<br />

14,72% in 2004. Een volledig overzicht van het<br />

aantal uitleningen vindt u in ta<strong>be</strong>l 24.<br />

Leenfrequentie, <strong>be</strong>zitscoëciënt en gebruiks-<br />

coëciënt<br />

Leenfrequentie<br />

Hoeveel boeken en audiovisuele materialen<br />

leent de lener gemiddeld per jaar? De leenfre-<br />

quentie gee de verhouding tussen het aantal<br />

uitleningen en het aantal leners aan. Deze fre-<br />

quentie wordt <strong>be</strong>rekend door het aantal uitle-<br />

ningen van gedrukte of audiovisuele materialen<br />

te delen door het aantal leners. Zie ta<strong>be</strong>l 28.<br />

Bezitscoëciënt<br />

Hoeveel boeken en audiovisuele materialen zijn<br />

er <strong>be</strong>schikbaar per lener per jaar? De <strong>be</strong>zitsco-<br />

eciënt gee de verhouding tussen de collectie<br />

en het aantal leners aan. Deze coëciënt wordt<br />

<strong>be</strong>rekend door het <strong>be</strong>zit aan gedrukte en au-<br />

diovisuele materialen te delen door het aantal<br />

leners. Zie ta<strong>be</strong>l 29.<br />

Gebruikscoëciënt<br />

Hoe vaak gaat een boek of een audiovisueel<br />

materiaal de deur uit per jaar? De verhouding<br />

tussen het collectie<strong>be</strong>zit en het aantal uitle-<br />

ningen wordt de gebruikscoëciënt genoemd.<br />

Deze wordt <strong>be</strong>rekend door het aantal uitlenin-<br />

gen van gedrukte en audiovisuele materialen te<br />

delen door het <strong>be</strong>zit aan gedrukte en audiovi-<br />

suele materialen. Zie ta<strong>be</strong>l 30.<br />

48<br />

3 U I T V O E R I N G V A N B E G R O T I N G E N B E L E I D 1 L O K A A L C U LT U U R B E L E I D<br />

gespecialiseerde organisaties<br />

voor bibliotheekwerk<br />

Subsidies<br />

Vier organisaties ontvangen een subsidie voor<br />

hun gespecialiseerde bibliotheekwerking. De<br />

specifieke dienstverlening en het subsidie<strong>be</strong>-<br />

drag werden vastgelegd in een <strong>be</strong>heersovereen-<br />

komst met de Vlaamse Regering. Het <strong>be</strong>tre de<br />

Rodekruisziekenhuisbibliotheken (rkzhb), de<br />

Vlaamse klank- en braillebibliotheek (vkbb),<br />

de Vlaamse luister- en braillebibliotheek (vlbb)<br />

en Progebraille-Helen Keller (phk). Een over-<br />

zicht van de subsidie<strong>be</strong>dragen vindt u in ta<strong>be</strong>l<br />

9. In <strong>2005</strong> ontvingen deze organisaties samen<br />

2.496.011,83 euro subsidie vanuit de afdeling<br />

Volksontwikkeling en Bibliotheekwerk. Zoals u<br />

zal merken, is het subsidie<strong>be</strong>drag voor een aan-<br />

tal gespecialiseerde voorzieningen heel wat ge-<br />

stegen. De vroeger apart uit<strong>be</strong>taalde subsidies<br />

voor dac-projecten werden omgezet in regulie-<br />

re personeelssubsidies en vanaf <strong>2005</strong> volledig<br />

toegevoegd aan de structurele subsidies (vkbb<br />

en phk). Ook de tegemoetkoming in loonkost<br />

voor het personeelslid dat werd overgenomen<br />

vanuit de sector sociaal-culturele vormingsin-<br />

stellingen werd vanaf <strong>2005</strong> geïntegreerd in de<br />

structurele subsidie (vlbb).<br />

Rodekruisziekenhuisbibliotheken<br />

De vzw Rodekruisziekenhuisbibliotheken zorgt<br />

voor bibliotheekvoorzieningen in algemene en<br />

psychiatrische ziekenhuizen, en in rust- en<br />

verzorgingstehuizen. 852 vrijwilligers leenden<br />

tijdens 33.392 uren 290.532 boeken uit aan<br />

94.532 ouderen, jongeren en zieken. In <strong>2005</strong><br />

maakten 172 instellingen gebruik van de dien-<br />

sten van Rodekruisziekenhuisbibliotheken:<br />

67 verzorgingsinstellingen, 19 psychiatrische<br />

instellingen en 86 algemene ziekenhuizen.<br />

In 31 instellingen loopt het leesouderproject,<br />

waarbij vrijwilligers-leesouders niet enkel de<br />

boeken uitlenen, maar waar mogelijk ook voor-<br />

lezen aan kleine kinderen. Zeven instellingen<br />

ontvingen een aantal gesproken boeken om<br />

hun <strong>be</strong>woners of patiënten de mogelijkheid te<br />

bieden om te genieten van een boek. Hiervoor<br />

werkt Rodekruisziekenhuisbibliotheken samen<br />

met de Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek<br />

uit Brussel. Rodekruisziekenhuisbibliotheken<br />

stelt elf personeelsleden tewerk.<br />

Meer informatie<br />

w www.rodekruis.<strong>be</strong>/nl/Activiteiten/Bibliotheek<br />

Subsidie<strong>be</strong>drag <strong>2005</strong>: 527.597,92 euro<br />

Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek<br />

Eind <strong>2005</strong> <strong>be</strong>schikt de vzw Vlaamse Luister- en<br />

Braillebibliotheek in Brussel over 25.266 uit-<br />

leenbare, verschillende titels, 4.580 in braille,<br />

16.343 op cassette en 4.343 in daisyformaat -<br />

daisy staat voor digital accessible information<br />

system, d.i. op cd-rom<br />

In <strong>2005</strong> verwierf de Vlaamse Luister- en Brail-<br />

lebibliotheek 3.442 luister- en 110 brailletitels.<br />

Voor de aangroei van daisytitels wordt een bij-<br />

zondere inspanning geleverd. Op termijn ver-<br />

vangen deze daisyboeken de volledige cassette-<br />

collectie. In de collectie werden 24 daisyboeken<br />

en 14 brailleboeken aangemaakt op verzoek van<br />

lezers. 11.669 braillebanden (dit zijn geen titels)<br />

en 83.381 luisterboeken — 69.172 op cassette<br />

en 14.209 in daisyformaat — werden uitgeleend.<br />

32 vrijwilligers lazen in <strong>2005</strong> boeken in, boven-<br />

dien werd een aantal auteurs <strong>be</strong>reid gevonden<br />

om hun eigen werk voor te lezen. Twaalf perso-<br />

nen hielpen bij boekhouding, plaatsen van rek-<br />

ken, uitleendienst, conversiewerkplaats, enz.<br />

In de Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek<br />

werken zestien personeelsleden (vol- of deel-<br />

tijds).<br />

Meer informatie<br />

w http://vlbb.bib.vlaanderen.<strong>be</strong><br />

Subsidie<strong>be</strong>drag <strong>2005</strong>: 366.814,89 euro<br />

Vlaamse Klank- en Braillebibliotheek<br />

Bij de vzw Vlaamse Klank- en Braillebibliotheek<br />

Licht en Liefde in Varsenare <strong>be</strong>staat de collec-<br />

tie uit 21.564 titels, waarvan 6.793 in braille,<br />

13.403 op cassette en 1.368 in digitale vorm als<br />

daisyboek. Van de nieuwe titels in <strong>2005</strong> zijn er<br />

161 in braille, 451 op cassettes en 1.212 in daisy-<br />

formaat. 5.119 brailleboeken of 29.478 banden,<br />

65.056 luisterboeken op cassettes of 467.237<br />

cassettes, en 1.001 daisyboeken of 1.029 cd-<br />

roms werden in <strong>2005</strong> uitgeleend.<br />

De bibliotheek hee 519 ingeschreven lezers<br />

voor braille, 243 van hen leenden in <strong>2005</strong> min-<br />

stens één werk uit. Voor luisterboeken staan<br />

4.3<strong>06</strong> lezers ingeschreven, waarvan 1.713 ef-<br />

fectief uitleenden in <strong>2005</strong>. 196 lezers heb<strong>be</strong>n in<br />

<strong>2005</strong> een daisyboek ontleend.<br />

De Vlaamse Klank- en Braillebibliotheek<br />

kan op een groot aantal vrijwilligers rekenen.<br />

Zo lezen bijvoor<strong>be</strong>eld 196 mensen boeken in en<br />

kunnen brailleboeken voor hun aanmaak reke-<br />

nen op 39 vrijwilligers.<br />

De bibliothecaris zorgt samen met een 21-tal<br />

mensen (voltijdse en deeltijdse personeelsle-<br />

den) voor de professionele omkadering.<br />

Meer informatie<br />

w www.vkbb.<strong>be</strong><br />

Subsidie<strong>be</strong>drag <strong>2005</strong>: 530.553,48 euro<br />

(inclusief dac-subsidie)<br />

De twee bovenstaande gespecialiseerde organi-<br />

saties voor blinden en slechtzienden ontvingen<br />

naast hun structurele subsidie ook een subsi-<br />

die voor het Daisyproject.<br />

Progebraille-Helen Keller<br />

vzw Progebraille-Helen Keller te Zellik is een<br />

productiecentrum voor braille en gesproken<br />

boeken. Ook hier krijgt de productie van dai-<br />

syboeken de volle aandacht. In de zeven inlees-<br />

studio’s, drie in Hasselt, twee in Mechelen en<br />

één in Leuven en in Zellik, worden luistertijd-<br />

schrien en –boeken geproduceerd. Het inle-<br />

zen ge<strong>be</strong>urt ook hier door vrijwilligers.<br />

We <strong>be</strong>perken ons in dit overzicht tot de pro-<br />

ductie die Progebraille-Hellen Keller verzorgt<br />

voor Vlaamse Luister- en Braillebibliotheek<br />

en Vlaamse Klank- en Braillebibliotheek. Voor<br />

deze bibliotheek werden 363 luisterboeken ge-<br />

produceerd, waarvan 222 titels als analoge boe-<br />

ken en 141 titels in daisyformaat. De boektitels<br />

worden gekozen door de bibliotheken zelf, het<br />

aantal exemplaren per titel ook. Progebraille-<br />

Helen Keller stelt vast dat de digitale productie<br />

meer tijd in <strong>be</strong>slag neemt dan analoge produc-<br />

tie. Bij een analoog boek zijn productie- en<br />

opnametijd bijna gelijk terwijl er voor elk dai-<br />

syboek extra tijd moet worden geïnvesteerd,<br />

vooraf voor het Navigation Control Center (ncc,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!