*Distell Afr Ð Accounts
*Distell Afr Ð Accounts
*Distell Afr Ð Accounts
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
FINANSIËLE RESULTATE (R’000)<br />
Omset 6,7 4 903 843 4 597 916<br />
Bedryfswins 24,3 412 591 331 845<br />
Wesensverdienste 33,6 277 205 207 486<br />
Totale bates 10,0 4 364 647 3 966 788<br />
PRESTASIE PER AANDEEL (sent)<br />
Wesensverdienste 33,6 141,7 106,1<br />
Dividende 32,1 70,0 53,0<br />
Netto batewaarde 4,3 1 087,8 1 043,0<br />
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite (15,9) 112,6 133,9<br />
Geweegde gemiddelde aandeleprys 27,9 1 008,0 788,0<br />
FINANSIËLE STATISTIEKE<br />
% verandering 2002 2001<br />
Opbrengs op ekwiteit 13,0 10,2<br />
SEWEJAAR SAAMGESTELDE GROEI PER JAAR (%)<br />
Toenamekoers in aandeelhouerswelvaart 11,2 9,5<br />
Distell aandeleprysindeks 6,4 0,6<br />
• Integrasieproses van samesmelting afgehandel<br />
• Toename van 6,7% in omset<br />
DISTELL<br />
• 24,3% groei in bedryfswins<br />
• Wesensverdienste styg 33,6%<br />
• Toename in totale dividend 32,1%<br />
Finansiële hoogtepunte<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
Die Huis van<br />
JC le Roux,<br />
die markleier<br />
en tuiste van<br />
vonkelwyn, het<br />
’n puik reeks wat<br />
enige geleentheid<br />
van die geringste<br />
oomblik tot die<br />
deftigste okkasie<br />
sal ophelder.<br />
1
Maatskappy profiel<br />
Oud-President<br />
Nelson Mandela<br />
en Jan Scannell,<br />
Besturende<br />
Direkteur van Distell,<br />
tydens die opening<br />
van die Reaipela<br />
Laerskool in<br />
Magogong, Noord-<br />
Kaap, wat geborg is<br />
deur ’n vennootskap<br />
tussen Capespan,<br />
Distell en die<br />
Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse<br />
Wynbedryftrust.<br />
2<br />
Distell – die toonaangewendste Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse vervaardiger van wyn, spiritualieë en gegeurde<br />
alkoholiese drank.<br />
Ons is<br />
• ’n innoverende maatskappy met ’n duidelike fokus op sleutelhandelsmerke;<br />
• ’n lenige, aanpasbare maatskappy met mededingende kostestrukture;<br />
• ’n maatskappy wat gehoor gee aan klante se versoeke en hulle behoeftes bevredig;<br />
• ’n wêreldmaatskappy wat in wese Suid-<strong>Afr</strong>ikaans is; en<br />
• ’n maatskappy wat omgee vir mense waar elke belanghebber aktief tot eienaarskap bydra en<br />
daarin deel.<br />
Ons glo in<br />
• ’n gevoel van eienaarskap;<br />
• entrepreneurskap;<br />
• uitstaande prestasie;<br />
• ’n kultuur van kliëntediens; en<br />
• respek en waardigheid vir almal.
Remgro-KWV<br />
Beleggings Beperk<br />
60%<br />
Filiale<br />
Distell Beperk (100%)<br />
Stellenbosch-Boerewynmakery Bpk (100%)<br />
Vervaardigers en verspreiders van alkoholiese handelsmerke<br />
Distell Namibia Limited (100%)<br />
Expo Liquor Beperk (100%)<br />
Swaziland Liquor Distributors Limited (100%)<br />
Groothandelverspreiders van alkoholiese handelsmerke<br />
en ander dranke<br />
Nederburg Wyne (Edms) Bpk (100%)<br />
Durbanville Hills Wines (Edms) Bpk (73%)<br />
Vervaardigers van wyn<br />
Westelike Provinsie Kelders Groep Bpk (100%)<br />
Kleinhandel-drankgroep<br />
Nederburg Wynplase Bpk (100%)<br />
Boerdery<br />
Ecowash (Edms) Bpk (100%)<br />
Sorteerder en wasser van tweedehandse bottels<br />
Other Beverage Interests<br />
(Edms) Bpk<br />
30%<br />
DISTELL<br />
Distell Groep Beperk<br />
Genoteer op die JSE Sekuriteitebeurs Suid-<strong>Afr</strong>ika<br />
Ander<br />
beleggers<br />
10%<br />
South <strong>Afr</strong>ican Distilleries and Wines (SA) Beperk<br />
100%<br />
Gesamentlike ondernemings<br />
en geassosieerdes<br />
Lusan Holdings (Edms) Bpk (50%)<br />
Vervaardiger van wyn<br />
Tonnellerie Radoux (SA) (Edms) Bpk (50%)<br />
Vervaardiger en verspreider van verouderingsvate<br />
Tanzania Distilleries Limited (35%)<br />
Vervaardiger en verspreider van alkoholiese<br />
handelsmerke en ander dranke (geassosieerde)<br />
Groepstruktuur<br />
3
Voorsitter en raad<br />
’n Lang geskiedenis<br />
van harmonie<br />
tussen tradisie,<br />
kwaliteit en<br />
innovasie het<br />
Nederburg gevestig<br />
as die tuiste van<br />
Suid-<strong>Afr</strong>ika se<br />
mees bekroonde<br />
en gewilde wyne.<br />
4<br />
Voorsitter<br />
David Nurek<br />
Voorsitter van New Clicks Holdings, adjunk-voorsitter<br />
van Foschini, ook ’n direkteur van Divaris, Fedsure,<br />
Investec, Pick ’n Pay en Trencor.<br />
Nie-uitvoerende direkteure<br />
Dr Willem Barnard<br />
Besturende direkteur KWV, trustee van Besigheid SA,<br />
raadslid van die Universiteit van Pretoria en adviseur<br />
vir die Sakeskool van die Universiteit van Stellenbosch.<br />
Duimpie Bayly<br />
Direkteur van Duimpie Bayly & Associates, konsultant<br />
en raadgewer vir die wynbedryf.<br />
Piet Beyers<br />
Groep-bemarkingsdirekteur van Remgro, ook direkteur<br />
van Robertsons, Richemont en VenFin.<br />
Johan Carinus<br />
Wynboer, ook ’n direkteur van KWV, Stellenbosch<br />
Vineyards en Devon Valley Farms.<br />
Dr Edwin de la H Hertzog<br />
Voorsitter van Medi-Clinic Korporasie, ook ’n direkteur<br />
van Remgro,Total (SA) en Trans Hex Groep.<br />
Lourens Jonker<br />
Voorsitter van KWV en van Weltevrede-wynlandgoed,<br />
ook ’n direkteur van ABSA en Nasionale Pers.<br />
Selwyn MacFarlane<br />
Direkteur van Edgars, Liberty Life, Santam en Standard<br />
Bank.<br />
Joe Madungandaba<br />
Bestuurshoof van Malesela Holdings, ook ’n direkteur<br />
van Alexander Forbes en lid van die beleidsraad van die<br />
SA Reserwebank, ACSA se reguleringskomitee en die<br />
Black Management Forum.<br />
Peter Swartz<br />
Eienaar van Swartz Franchises en ook ’n direkteur van<br />
ABSA, Ellerine, New Clicks, Sanlam en Sunwest<br />
International.<br />
Thys Visser<br />
Besturende direkteur van Remgro, ook ’n direkteur<br />
van Billiton plc, Hunt Leuchars & Hepburn, Malbak,<br />
Rainbow Chicken en die Sage-groep.<br />
Uitvoerende direkteure<br />
Jan Scannell<br />
Besturende direkteur<br />
Smartryk Genade<br />
Bedryfsdirekteur
Jan Scannell (51)<br />
Besturende direkteur<br />
BCom, LLB<br />
Jan het in 1979 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy<br />
is in 1988 as direkteur aangestel en in 1994 as<br />
besturende direkteur. Hy is in Desember 2000 as<br />
besturende direkteur van Distell aangestel. Hy het meer<br />
as 20 jaar ervaring in die drankbedryf.<br />
Smartryk Genade (51)<br />
Bedryfsdirekteur<br />
BComm (Hons), MBA<br />
Smartie het in 1972 by SBW aangesluit. Hy is in 1988<br />
aangestel as direkteur en in 2000 as besturende<br />
direkteur. In Desember 2000 is hy in sy huidige posisie<br />
by Distell aangestel.<br />
Merwe Botha (49)<br />
Finansiële direkteur<br />
Hons BComm (Belasting), Hons BCompt, GR (SA)<br />
Merwe het in 1980 by Distillers Korporasie aangesluit.<br />
Hy is in 1997 as finansiële direkteur aangestel, en in<br />
Desember 2000 in sy huidige posisie by Distell.<br />
Hennie Heÿl (56)<br />
Direkteur van primêre produksie<br />
MSc Agric<br />
Hennie het in 1974 by Distillers Korporasie aangesluit.<br />
Hy is in 1989 as produksie direkteur aangestel, en in<br />
Desember 2000 in sy huidige posisie by Distell.<br />
Gert Loubser (54)<br />
Direkteur vir gehaltebestuur en navorsing<br />
MSc, PhD<br />
Gert het in 1974 by SBW aangesluit. Hy is in 1994<br />
aangestel as direkteur vir navorsing en ontwikkeling, en<br />
in Desember 2000 in sy huidige posisie by Distell.<br />
Etienne Heyns (47)<br />
Internasionale direkteur<br />
BComm (Hons), MBA<br />
Etienne is in Mei 2002 as direkteur vir internasionale<br />
belange by Distell aangestel. Hy het meer as 20 jaar se<br />
ondervinding in internasionale bemarking.<br />
Scott Pitman (40)<br />
Bemarkingsdirekteur<br />
BBus<br />
Voordat hy op 1 Junie 2000 by Distell aangesluit het,<br />
was Scott 11 jaar in die sektor vir snelverkopende<br />
verbruikersware, waarvan ses jaar by Robertsons Foods<br />
as bemarkingsdirekteur. Scott is in Desember 2000 in sy<br />
huidige posisie by Distell aangestel.<br />
Tim Tarr (44)<br />
Verkoopsdirekteur (Suid-<strong>Afr</strong>ika)<br />
Tim het in 1979 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy<br />
is in 1995 as nasionale verkoopsdirekteur aangestel en<br />
in Desember 2000 in sy huidige posisie by Distell.<br />
André Steyn (52)<br />
Direkteur vir korporatiewe sake<br />
BCom (Hons), LLB<br />
André het in 1978 by SBW aangesluit. Hy is in 1990<br />
aangestel as direkteur vir menslike hulpbronne en<br />
bedryfs- en korporatiewe sake, en in Desember 2000 in<br />
sy huidige posisie by Distell.<br />
Stoffel Cronjé (48)<br />
Maatskappysekretaris en direkteur vir menslike hulpbronne<br />
MA<br />
Stoffel het in 1980 by Distillers Korporasie aangesluit.<br />
Hy is in 1990 as groepsekretaris en direkteur vir<br />
menslike hulpbronne aangestel, en beklee sy huidige<br />
posisie by Distell sedert Desember 2000.<br />
Uitvoerende bestuur<br />
’n Filosofie van<br />
minimum inmenging<br />
verseker dat die<br />
Fleur du Cap reeks<br />
van Nuwe Wêreld-<br />
styl wyne ’n<br />
harmonie is van<br />
die natuur se beste.<br />
5
Voorsittersrede<br />
David Nurek, Voorsitter<br />
6<br />
Die afswaai in ekonomiese bedrywigheid en die<br />
onbestendigheid ná 11 September 2001 het nie ons<br />
markte onaangetas gelaat nie. Distell het nietemin<br />
daarin geslaag om die samesmelting tussen Distillers<br />
Korporasie en Stellenbosch-Boerewynmakery af te<br />
handel, terwyl ons aansienlike vordering gemaak het<br />
om ’n doeltreffende rolspeler in die wêreld se<br />
drankmarkte te word.<br />
Binnelandse verkope<br />
Die faktore wat die valutamarkte beïnvloed het, het die<br />
rand teenoor ander geldeenhede laat verswak en ’n<br />
gevolglike skerp styging in die VPI veroorsaak, met<br />
basiese voedselsoorte wat die ergste getref is. Mielie- en<br />
koringpryse het verdubbel, wat die oorgrote meerderheid<br />
Suid-<strong>Afr</strong>ikaners met heelwat minder besteebare<br />
inkomste gelaat het. As gevolg hiervan het die verkope<br />
van bier, die produk met die grootste volume in die<br />
dranksektor, met 1% gedaal. Hoewel die verkope van<br />
gegeurde alkoholiese drank met 4,6% afgeneem het,<br />
was die daling in waarde net marginaal, te danke aan ’n<br />
verskuiwing deur verbruikers na spirituskoeler produkte<br />
met internasionale handelsmerke, gesteun deur<br />
aggressiewe promosieveldtogte.<br />
Teen die neiging van ’n afname in verbruik, het<br />
brandewynverkope met 6% in volume toegeneem<br />
weens meer doelgerigte aandag aan handelsmerke en<br />
bemarking. Whisky het groei van 5,7% behaal,<br />
grotendeels as gevolg daarvan dat kleinhandelaars<br />
voorraad verkry het voordat die daling in die waarde<br />
van die rand ’n uitwerking op die prys van ingevoerde<br />
goedere gehad het. Wynverkope, aangehelp deur<br />
promosie-bedrywighede, het met 2% gestyg. Wit<br />
spiritualieë het ’n statiese jaar beleef en volumes het<br />
met 0,6% toegeneem, hoewel groot veranderings in<br />
volume in die geval van sommige handelsmerke<br />
voorgekom het.<br />
Ondanks die ietwat gedempte binnelandse mark het<br />
Distell, deur middel van beter handelsmerkposisionering<br />
en meer doelgerigte kommunikasie met<br />
teiken-verbruikersgroepe, sy markaandeel in die meeste<br />
kategorieë óf gehandhaaf óf vergroot.<br />
Internasionale verkope<br />
Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse wynuitvoer het steeds sterk vertoon.<br />
Vergeleke met die vorige jaar het verkope per volume<br />
van gebottelde wyn vir die 12 maande tot Desember<br />
2001 in die Verenigde Koninkryk met 27% toegeneem,<br />
in die Benelux-lande met meer as 20% en in Kanada en<br />
Finland met onderskeidelik 26% en 28%. Uitvoer na<br />
Frankryk het met 92% toegeneem en dié na Australasië<br />
met 34%, hoewel in elke geval vanaf ’n lae basis.Totale<br />
uitvoervolumes het met 21% gestyg.<br />
Die vernaamste rede vir die samesmelting was om ’n<br />
geskikte basis te skep om Distell in staat te stel om<br />
doeltreffend in die internasionale arena mee te ding.<br />
Dit is vir my ’n genoeë om te rapporteer dat Distell<br />
duidelike tekens begin toon het dat ons ’n beduidende<br />
rol in internasionale markte kan speel.<br />
Van ons sleutelhandelsmerke is opgeneem in die aankooplyste<br />
van kruideniers- en wyn-kleinhandelkettings in die<br />
Verenigde Koninkryk en Europa, en kontrakte is gesluit<br />
met direkte bemarkers wat internasionaal verkoop. Ons<br />
bou ook bemoedigende steun in sowel die VSA as Kanada<br />
vir ons premium- en superpremium wynhandelsmerke.<br />
Ons voorste internasionale handelsmerk, die likeur<br />
Amarula Cream, het verder sy internasionale posisie<br />
verstewig met bemoedigende deurbrake in hoogs<br />
mededingende Noord-Amerikaanse markte.<br />
Bedryfsomgewing<br />
Die konsolidering van mededingers in internasionale<br />
drankmarkte gaan onverpoos voort. ’n Aantal groot<br />
multinasionale ondernemings het tot die Suid-<br />
<strong>Afr</strong>ikaanse mark toegetree en gevestigde internasionale<br />
handelsmerke ingebring in die soeke na ’n aandeel in<br />
die binnelandse mark. Hierdie neiging blyk ook uit die<br />
stappe wat die groot multinasionale ondernemings<br />
gedoen het om regstreekse beheer te verkry oor die<br />
vervaardiging en verspreiding in Suid-<strong>Afr</strong>ika van hul<br />
handelsmerk-produkte. In die verlede is hierdie<br />
produkte versprei deur Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse agente wat baie<br />
tyd, energie en geld daaraan bestee het om die<br />
binnelandse mark te ontwikkel. Dat hierdie uitdagings
met vertroue die hoof gebied is, word bewys deur ons<br />
prestasie oor die afgelope jaar, danksy ons saamgevoegde<br />
vermoëns en hulpbronne.<br />
Binnelandse regulatoriese aangeleenthede<br />
Dranklisensiëring is steeds nie uitgeklaar nie,en die nodigheid<br />
om die groeiende informele sektor te reguleer,het dringender<br />
as ooit tevore geword. Totdat ’n pragmatiese regulatoriese<br />
benadering tot die verspreiding van drank gevind word, sal dit<br />
moeilik wees om konstruktief aandag te gee aan baie van die<br />
gepaardgaande aangeleenthede soos swart ekonomiese<br />
bemagtiging, belastingontduiking, belegging in infrastruktuur<br />
en alkoholmisbruik. Die bedryf het duidelikheid nodig oor<br />
’n regulatoriese omgewing en Distell se mening is dat dit<br />
klein sake-ondernemings moet steun. Simplistiese modelle<br />
wat in ander lande vir heeltemal ander omstandighede<br />
ontwikkel is, kan nie maklik op die unieke ingewikkeldhede<br />
van ons omstandighede toegepas word nie.<br />
’n Uiters belangrike deel van die bou van handelsmerke is<br />
kommunikasie met verbruikers wat ’n belang by ons<br />
produkte het. Reklame en promosie is ’n integrale deel van<br />
hierdie proses en is ’n reg wat deur ons Grondwet beskerm<br />
word. Ons erken egter wel dat hierdie reg<br />
verantwoordelik uitgeoefen moet word en dit is om<br />
hierdie rede dat die drankbedryf ’n selfregulerende<br />
reklame- en promosiekode aanvaar het wat daarop gemik<br />
is om aandag te gee aan die onverantwoordelike gebruik<br />
van alkohol en dit teen te werk. Ons het hierdie inisiatief<br />
sterk ondersteun. Inkorting van die reg om met<br />
verbruikers te kommunikeer, soos deur sommige<br />
instansies aan die hand gedoen word, moet oorweeg word<br />
slegs indien dit gegrond is op objektiewe navorsing wat<br />
sulke ingryping regverdig. Tot dusver is daar geen<br />
getuienis wat daarop dui dat reklame ’n risikofaktor in<br />
kwessies van alkoholmisbruik is nie.<br />
Die inbring van onwettige produkte in ons mark is ’n<br />
toenemende bedreiging vir ons bedryf, en daar word<br />
geraam dat die verlies aan aksynsregte honderde miljoene<br />
rande beloop. In ’n poging om die Staat te help om sy<br />
finansiële en kapasiteitsbeperkings te bowe te kom, terwyl<br />
sy belange ook beskerm word, het die drankbedryf met<br />
verskeie staatsdepartemente saamgespan om hierdie<br />
kriminele bedrywigheid te bekamp. Die besteding van<br />
bestuurstyd en befondsing van ondersoeke het gelei tot<br />
Me Amarula,<br />
Lynette Naina,<br />
verkoopsekretaresse<br />
Oos-London.<br />
Die mistiek van<br />
<strong>Afr</strong>ika word<br />
vasgevang<br />
in Amarula, die<br />
inheemse maroela<br />
roomlikeur vir die<br />
avontuurlustiges<br />
van gees.<br />
7
Voorsittersrede<br />
(vervolg)<br />
Richard Lamani,<br />
LIMS administrasie,<br />
KB&N, Adam Tas,<br />
Stellenbosch het<br />
tragies op<br />
25 Augustus 2002<br />
verongeluk. Hy het<br />
die mees gesogte<br />
en onkonvensionele<br />
brandewyn<br />
verteenwoordig.<br />
Flight of the Fish<br />
Eagle is die<br />
natuurlike keuse<br />
van die ware<br />
individualis.<br />
8<br />
veel groter koördinering tussen die betrokke partye en die<br />
wesenlike ontwrigting van kriminele bedrywigheid.<br />
In die afgelope jaar is die Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse Wyn- en<br />
Brandewynmaatskappy gestig as ’n forum vir die ontwikkeling<br />
van ’n enkele spreekbuis vir die wyn-enspiritualieë-bedryf.<br />
Dit is gestig na aanleiding van die<br />
aanbeveling van die bedryfstrategiestudie Visie 2020. Die<br />
forum is ten volle verteenwoordigend van al die rolspelers,<br />
met inbegrip van arbeid, druifprodusente, kelders<br />
en groothandelaars. Dit is ’n groot voorwaartse stap om<br />
die Suid-<strong>Afr</strong>ikaase wyn-en-spiritualieëbedryf internasionaal<br />
mededingend te maak.<br />
Globale reguleringsaangeleenthede<br />
Op die internasionale front is die Europese Unie se<br />
wyn-en-spiritualieë-ooreenkoms gesluit sonder enige<br />
duidelike oplossing van die omstrede aangeleenthede.<br />
Noue samewerking tussen die regering en die private<br />
sektor was egter regdeur die proses baie konstruktief.<br />
Die Onderlinge Aanvaardingsooreenkoms wat onderteken<br />
is deur wynproduserende lande van die Nuwe<br />
Wêreld wat deur eise van die Europese Unie geraak<br />
word, is ’n bemoedigende ontwikkeling. Suid-<strong>Afr</strong>ika is<br />
die enigste uitstaande ondertekenaar wat by hierdie<br />
inisiatief betrokke is. Die land was die gasheer vir die<br />
Wêreld-wynhandelgroep se onlangse kongres, en<br />
regeringsamptenare is blootgestel aan die waarde van<br />
onderlinge samewerking.<br />
Direkteurskap<br />
In die verslagjaar het Distell voor aansienlike uitdagings te<br />
staan gekom. Die direksie moes aan ’n aantal aangeleenthede<br />
aandag gee en ek is aan elkeen van die direkteure<br />
dank verskuldig vir hul betekenisvolle bydraes en<br />
verbintenis tot Distell en sy bedrywighede.<br />
Louis Kriel se bedanking uit die direksie is met groot<br />
teësinnigheid aanvaar. Sy insig en bydrae tot die maatskappy<br />
in sy kritieke eerste fase word hoog op prys gestel.<br />
Bestuur en personeel<br />
Die uitdagings waarvoor die groep staan en wat elders<br />
in hierdie verslag uiteengesit word, het groot eise gestel<br />
aan die leierskap, kundigheid en toewyding van Distell<br />
se bestuur en al sy werknemers en sal dit in die toekoms<br />
steeds doen. Daar bestaan geen twyfel dat hulle steeds<br />
die uitdagings die hoof sal bied nie. Distell se<br />
opleidings- en ontwikkelingsinisiatiewe en sy stappe om<br />
sakeprosesse te verbeter, sal verseker dat die maatskappy<br />
sy doelwitte om internasionale bestepraktyk-standaarde<br />
te bereik, behaal. Namens die direksie wil ek graag aan<br />
Distell se bestuur en personeel ons waardering betuig<br />
vir hul pogings in hierdie verband.
Die toepassing en handhawing van beginsels vir gesonde<br />
korporatiewe bestuur is van kernbelang vir die beskerming<br />
van Distell se belangegroepe en vir die toevoeging<br />
van volhoubare waarde tot die maatskappy. Gevolglik<br />
identifiseer en skep die direkteure voortdurend maniere<br />
om verhoudings met aandeelhouers te bevorder.<br />
Korporatiewe bestuur in Distell word behartig en<br />
gemoniteer deur die direksie en verskeie subkomitees<br />
van die direksie. Hulle is onvoorwaardelik verbind tot<br />
die beginsels van goeie bestuur en aanvaar gevolglik<br />
volle verantwoordelikheid vir die toepassing van die<br />
nodige dissipline om die hoogste standaarde van<br />
integriteit, onafhanklikheid, billikheid en maatskaplike<br />
verantwoordelikheid te handhaaf en erken hul aanspreeklikheid<br />
teenoor alle belangegroepe. Deursigtigheid<br />
in bestuursprosesse bied aan belangegroepe die<br />
versekering dat die groep volgens etiese norme en<br />
internasionale beste praktyk bestuur word binne die<br />
grense van omsigtig bepaalde risikoperke.<br />
Die direksie is van mening dat die groep wesenlik<br />
voldoen aan al die belangrike beginsels wat vervat is in<br />
die Kode van Korporatiewe Praktyk en Gedrag, soos<br />
uiteengesit in die tweede King-verslag en die JSE<br />
Sekuriteitebeurs se Noteringsvereistes.<br />
Direksie<br />
Die direksie bepaal die strategiese doelwitte van die<br />
groep, besluit oor prestasie-maatstawwe en identifiseer<br />
belangrike risiko-areas. Die uitvoerende bestuur word<br />
dan getaak met die gedetailleerde beplanning en die<br />
uitvoering van hierdie strategieë in ooreenstemming<br />
met toepaslike risikoperke.<br />
Die direksie hou die bestuur aanspreeklik vir hul<br />
handelinge, wat deur middel van gereelde verslae<br />
gemoniteer en beheer word. Hierdie verslae stel die<br />
direksie in staat om:<br />
• Die uitvoerende bestuur se prestasie teenoor<br />
besigheidsplanne en begrotings te beoordeel;<br />
Verslag oor korporatiewe bestuur<br />
• Belangrike finansiële aangeleenthede, met inbegrip<br />
van beleggingsbesluite, te oorweeg;<br />
• Nie-finansiële aangeleenthede wat in die besigheid<br />
ter sake is, te moniteer;<br />
• Die toepassing en nakoming van ’n omvattende stelsel<br />
van beleidsmaatreëls en prosedures te verseker; en<br />
• Die nakoming van beginsels van korporatiewe<br />
bestuur te beoordeel.<br />
Die direksie staan onder voorsitterskap van die nieuitvoerende<br />
direkteur, DM Nurek, en bestaan uit<br />
11 nie-uitvoerende direkteure, van wie vyf onafhanklik<br />
is, en 2 uitvoerende direkteure, met inbegrip van die<br />
besturende direkteur. Die rolle en verantwoordelikhede<br />
van die voorsitter en die besturende direkteur is<br />
verdeel. Die voorsitter het geen uitvoerende<br />
verantwoordelikhede nie.<br />
Nie-uitvoerende direkteure, wat op grond van hul kennis<br />
en ervaring van ’n wye verskeidenheid van sake-ondernemings<br />
en sakesektore aangestel word, vul die vaardighede<br />
en ondervinding van die uitvoerende direkteure en<br />
die bestuur aan en lewer onafhanklike menings. Al die<br />
direkteure beskik oor die gepaste kennis en ondervinding<br />
wat nodig is om hul pligte te verrig.<br />
Oor die algemeen het direkteure geen vaste aanstellingstermyn<br />
nie, maar tree hulle om die beurt uit. Op elke<br />
algemene jaarvergadering van die maatskappy tree een<br />
derde van die direkteure (dié wat sedert hul jongste<br />
verkiesing die langste die amp beklee) uit en word hulle,<br />
indien beskikbaar, op die algemene jaarvergadering vir<br />
heraanstelling oorweeg.<br />
Benewens hul direkteursgelde, ontvang nie-uitvoerende<br />
direkteure geen wesenlike voordele of aandele-opsies van<br />
Distell nie.<br />
Daar word van alle lede van die direksie vereis om hul<br />
aandeelhouding in Distell, ander direkteurskappe en<br />
enige potensiële botsing van belange te openbaar. Dit is<br />
Drostdy-Hof het<br />
’n tradisie om aan<br />
wynverbruikers<br />
’n wye reeks<br />
waarde-vir-geld<br />
wyne van<br />
betroubare gehalte<br />
te bied, wat vir<br />
elke smaak<br />
voorsiening maak.<br />
9
Verslag oor korporatiewe bestuur<br />
(vervolg)<br />
Savanna,<br />
kenmerkend droog<br />
in smaak en<br />
humorsin, is die<br />
sider keuse vir<br />
dié wat weet.<br />
10<br />
direkteure se plig om te alle tye in die beste belang van<br />
die maatskappy op te tree. Waar daar wel ’n potensiële<br />
botsing van belange bestaan, word van hulle verwag om<br />
hulle aan tersaaklike besprekings en besluite te onttrek.<br />
Die direksie vergader minstens elke twee maande om<br />
oorweging te skenk aan ’n formele lys van aangeleenthede,<br />
waaroor lede vooraf volledig ingelig word. Dit stel<br />
hulle in staat om hul verantwoordelikhede na te kom en<br />
om te bepaal of voorgeskrewe funksies volgens bepaalde<br />
standaarde uitgevoer is, binne die grense van omsigtige<br />
en voorafbepaalde risikoperke en in ooreenstemming<br />
met internasionale beste praktyk.<br />
Hierbenewens het alle direkteure toegang tot die<br />
groepsekretaris, wat optree as adviseur vir die direksie en<br />
sy sub-komitees oor aangeleenthede soos die nakoming<br />
van groepreëls en prosedures, statutêre regulasies en die<br />
King II-kode van Korporatiewe Bestuur. Onafhanklike<br />
professionele advies is in gepaste omstandighede op die<br />
maatskappy se koste aan direkteure beskikbaar.<br />
Die name en kwalifikasies van die direkteure word op<br />
bladsy 4 uiteengesit.<br />
Subkomitees van die direksie<br />
Bepaalde verantwoordelikhede word aan komitees van<br />
die direksie gedelegeer, met omskrewe opdragte uit<br />
goedgekeurde handveste. Verslae oor die komitees se<br />
werksaamhede word ook aan die direksie voorgelê. Die<br />
vernaamste komitees van die direksie is die volgende:<br />
Die ouditkomitee<br />
Dit is die verantwoordelikheid van die ouditkomitee<br />
om die groep se blootstelling aan beduidende besigheids-,<br />
strategiese-, statutêre- en finansiële risiko’s<br />
deurlopend te identifiseer en te evalueer en om die toereikendheid<br />
en gepastheid van die interne finansiëleen<br />
bedryfsbeheerstelsels waardeur sulke risiko’s beheer<br />
en bestuur word, te beoordeel. Die komitee is ook<br />
daarvoor verantwoordelik om finansiële-, bedryfs- en<br />
strategiese aangeleenthede, ooreenkomstig sy geskrewe<br />
opdrag, in oënskou te neem. Hierby inbegrepe is die<br />
verantwoordelikheid om rekeningkundige beleid en<br />
finansiële inligting wat aan die publiek uitgereik word,<br />
na te gaan en te verseker dat behoorlike standaarde van<br />
korporatiewe bestuur, verslagdoening en nakoming<br />
gehandhaaf word. Die ouditkomitee is ook daarvoor<br />
verantwoordelik om die aanstelling van die eksterne<br />
ouditeure aan te beveel.<br />
Die ouditkomitee bestaan uit vier nie-uitvoerende<br />
direkteure en staan onder voorsitterskap van WS<br />
MacFarlane. Die voorsitter van die direksie tree nie as<br />
voorsitter van die ouditkomitee op nie.<br />
Die komitee vergader minstens vier keer per jaar. Die<br />
eksterne ouditeure, die besturende direkteur, die<br />
finansiële direkteur en die groepsekretaris is op elke<br />
vergadering teenwoordig en ander lede van die<br />
bestuurspan, met inbegrip van interne ouditverteenwoordigers,<br />
woon vergaderings by wanneer dit vereis<br />
word.Wanneer aangeleenthede waarby die teenwoordige<br />
uitvoerende amptenare betrokke is, met die eksterne<br />
ouditeure bespreek word, moet eersgenoemde hulle aan<br />
die vergadering onttrek.<br />
Lede van die ouditkomitee en die interne en eksterne<br />
ouditeure het onbeperkte toegang tot enige inligting<br />
wat hulle in die nakoming van hul verantwoordelikhede<br />
benodig. Verder het die interne en eksterne<br />
ouditeure onbeperkte toegang tot die voorsitter.<br />
Die interne ouditafdeling doen regstreeks aan die ouditkomitee<br />
verslag en is ook teenoor die finansiële<br />
direkteur verantwoordelik wat deurlopende aangeleenthede<br />
betref. Die besturende direkteur word voorsien<br />
van afskrifte van alle belangrike verslae, wat dan met<br />
hom bespreek word.<br />
Die vergoedingskomitee<br />
Die vergoedingskomitee is verantwoordelik vir die<br />
beoordeling en goedkeuring van ’n breë vergoeding-
strategie vir die groep, met inbegrip van korttermyn- en<br />
langtermyn-aansporingskemas vir uitvoerende bestuur.<br />
Hierdie vergoedingstrategieë is daarop gerig om<br />
werknemers teen markverwante vlakke te vergoed, in<br />
ooreenstemming met hul bydrae tot die groep se<br />
bedryfs- en finansiële prestasie.Ten einde aandeelhouers<br />
se belange te bevorder, word aandele-aansporings as ’n<br />
kritiese element van uitvoerende bestuur se<br />
aansporingsvergoeding beskou.<br />
Die komitee bepaal die vergoeding van uitvoerende en<br />
nie-uitvoerende direkteure en senior bestuur, en in dié<br />
verband word oorweging geskenk aan bedryfs en<br />
plaaslike norme.<br />
Die vergoedingskomitee bestaan uit drie nieuitvoerende<br />
direkteure en staan onder voorsitterskap van<br />
DM Nurek.<br />
Verantwoordbaarheid en oudit<br />
Interne oudit<br />
Die funksie van interne oudit is om die groep se<br />
bedrywighede onafhanklik te beoordeel, gepaardgaande<br />
besigheidsrisiko’s te identifiseer en die toepaslikheid,<br />
toereikendheid en doeltreffendheid van interne beheerstelsels<br />
wat toegepas word om hierdie risiko’s te bestuur,<br />
te bepaal.<br />
Die werksaamhede van interne oudit sluit in ’n<br />
beoordeling van die betroubaarheid en integriteit van<br />
finansiële- en bedryfsinligting, interne beheerstelsels,<br />
die wyse waarop bates beveilig word, die wyse waarop<br />
die groep se hulpbronne bestuur word en die wyse<br />
waarop sy werksaamhede verrig word.<br />
Die interne ouditeur lewer aan die ouditkomitee<br />
verslag en het onbeperkte toegang tot die voorsitter<br />
van die ouditkomitee. Die interne ouditplan word<br />
voorgelê voordat ouditkomiteevergaderings plaasvind<br />
en is gegrond op ’n bepaling van potensiële<br />
risikogebiede.<br />
Interne oudits word uitgevoer deur ouditspanne wat<br />
saamgestel word uit behoorlik gekwalifiseerde en<br />
ervare personeel. Daar word somtyds, vir spesiale take,<br />
gebruik gemaak van die dienste van onafhanklike<br />
eksterne praktisyns en hulle geniet gelykwaardige<br />
toegang tot inligting.<br />
Na elke oudit-opdrag word ’n gedetailleerde verslag<br />
aan die uitvoerende bestuur voorgelê, wat aanbevelings<br />
Lesley Rose, Menslike<br />
Hulpbron-bestuurder,<br />
New Germany<br />
verteenwoordig<br />
Graça, die<br />
verfrissende,<br />
onpretensieuse,<br />
onkonvensionele<br />
en hoogs drinkbare<br />
pret-wyn wat die<br />
beste pas by goeie<br />
geselskap en kos<br />
(veral seekos!).<br />
11
Verslag oor korporatiewe bestuur<br />
(vervolg)<br />
Mnr Crown, Jabu<br />
Mthombeni,<br />
Voorraad-kontroleur,<br />
Pretoria. Die<br />
kwaliteit, droë<br />
smaak en<br />
verfrissend<br />
manlike beeld<br />
maak hierdie<br />
die een vir<br />
die manne.<br />
12<br />
insluit oor aspekte wat verbeter moet word.<br />
Belangrike bevindings word aan die ouditkomitee<br />
gerapporteer.<br />
Interne beheer<br />
Interne beheerstelsels is ontwerp om redelike<br />
versekering te bied ten opsigte van die integriteit en<br />
betroubaarheid van die finansiële state, die beveiliging<br />
van bates, die voorkoming van bedrog en blootstelling<br />
aan potensiële verlies of aanspreeklikheid. Dit moet<br />
egter beklemtoon word dat hierdie stelsels redelike<br />
versekering, maar nie absolute versekering nie, teen<br />
wanvoorstellings en verliese bied.<br />
Hoewel die direksie vir interne beheerstelsels en vir die<br />
beoordeling van die doeltreffendheid daarvan verantwoordelik<br />
is, berus die verantwoordelikheid vir die<br />
implementering en instandhouding van hierdie stelsels<br />
by die uitvoerende bestuur.<br />
Die direkteure is tevrede dat hierdie stelsels en<br />
prosedures behoorlik en op ’n deurlopende grondslag<br />
toegepas, in stand gehou en gemoniteer word deur<br />
gekwalifiseerde personeel, met ’n behoorlike verdeling<br />
van bevoegdhede, pligte en gesagsverhoudings.<br />
Die doeltreffendheid van interne beheerstelsels word<br />
deurlopend gemoniteer by wyse van formele bestuursbeoordeling,<br />
deur middel van interne beheer kontrolelyste,<br />
asook deur interne oudittoetsing.<br />
Gedurende die jaar onder oorsig het geeneen van<br />
hierdie oorsigte aangedui dat enige wesenlike tekortkoming<br />
in die funksionering van interne beheermaatreëls<br />
plaasgevind het nie.<br />
Finansiële en tesourie-beheermaatreëls<br />
Die groep se stelsel van interne finansiële beheer sluit<br />
geskrewe beleidsmaatreëls en prosedures in en maak voorsiening<br />
vir duidelik omskrewe gesagsverhoudings en
verantwoordelikheidsvestiging. Finansiële beheer sluit<br />
ook standaard koste- en begrotingsbeheermaatreëls en<br />
omvattende bestuursverslaglewering in.<br />
Die groep se tesourie-afdeling is verantwoordelik om<br />
blootstelling aan risiko’s wat verband hou met rentekoerse,<br />
likiditeit en valutatransaksies te beheer en te verminder.Tesourie-funksies<br />
en besluite daaroor word gerig<br />
deur skriftelike beleid en prosedures asook deur duidelike<br />
goedkeuringsvlakke en vasgestelde perke vir risikoaanvaarding.<br />
Hoewel afgeleide instrumente periodiek<br />
gekoop word om bepaalde blootstellings aan rentekoerse<br />
of valuta te verskans, gaan die groep se tesourie-afdeling<br />
nie spekulatiewe finansiële transaksies aan nie.<br />
Gereelde monitering, met inbegrip van formele bestuursbeoordeling<br />
van beheer, interne oudittoetsing en eksterne<br />
oudits, word toegepas om die doeltreffendheid van hierdie<br />
stelsels en die nakoming daarvan, te bepaal. Die resultate<br />
van hierdie beoordelings word aan bestuur en die<br />
ouditkomitee vir oorweging gerapporteer en, waar nodig,<br />
word regstellende stappe gedoen.<br />
Bedryfsbeheermaatreëls<br />
Die groep het ’n gepaste infrastruktuur geskep om risiko’s<br />
wat met bedryfsaktiwiteite verband hou pro-aktief te<br />
bestuur, binne aanvaarbare risikoperke. Dit maak<br />
voorsiening vir toepaslik gekwalifiseerde persone, stelsels,<br />
prosedures en beheermaatreëls, goedkeuringsvlakke, die<br />
verdeling van pligte, toesighouding en bestuursverslagdoening.<br />
Die bestuur van bedryfsrisiko’s maak voorsiening vir<br />
besigheidshervatting, gebeurlikheidsbeplanning en<br />
voorkomende maatreëls.<br />
Die doeltreffendheid van hierdie beheerstelsels en die<br />
nakoming daarvan word deur gereelde bestuurstoesig,<br />
deur middel van kontrolelyste en interne oudittoetsing,<br />
bepaal.<br />
Risikobestuur<br />
Risikobestuur in Distell is daarop gerig om alle<br />
bekende vorms van risiko regdeur die groep te<br />
identifiseer, te beoordeel, te bestuur en te moniteer.<br />
Bestuur, bygestaan deur onafhanklike kundiges, is<br />
betrokke by ’n voortdurende proses waarvolgens<br />
omvattende risikobestuurs- en beheerriglyne (vir die<br />
identifisering en bestuur van risiko’s) ontwikkel en<br />
uitgebrei word.<br />
Wesenlike risiko’s geniet die deurlopende aandag van die<br />
direksie en word aangespreek in jaarlikse besigheidsplanne,<br />
wat deur die direksie goedgekeur word.<br />
’n Sentrale risikobestuurskomitee, wat aan die ouditkomitee<br />
verslag doen, is verantwoordelik om beleid en<br />
prosedures in verband met risikobestuur en risikofinansiering,<br />
met inbegrip van eie-versekering, te bepaal.<br />
Die komitee hou toesig oor die bedrywighede van<br />
gedesentraliseerde risikobestuur- en verliesbeheerdepartemente.<br />
Die bestuur van bedryfsrisiko’s, ’n lynfunksie,<br />
vind plaas ooreenkomstig die beleid en standaarde wat die<br />
komitee bepaal. Prestasie word op gereelde grondslag<br />
bepaal, by wyse van onafhanklike risiko-oudits wat deur<br />
’n sentrale risikobestuursfunksie, bygestaan deur<br />
onafhanklike kundiges, uitgevoer word.<br />
Die belangrikste risiko’s waaraan die groep tans<br />
blootgestel is, hou verband met wetgewing, die voorsieningsketting,<br />
die fisiese omgewing, vaardighede en<br />
menslike hulpbronne, tegnologie en valuta- en rentekoerse.<br />
Hierdie risiko’s word in aanmerking geneem in<br />
die groep se geïntegreerde risikobestuursprogram.<br />
Direkteure se verantwoordelikhede vir finansiële<br />
verslagdoening<br />
Die Maatskappywet, 1973, vereis van direkteure om<br />
finansiële jaarstate vir elke finansiële jaar op te stel wat<br />
die stand van die maatskappy en die groep, en die wins<br />
en verlies vir die periode, redelik weergee.<br />
Klipdrift Premium<br />
brandewyn<br />
verpersoonlik jare-<br />
oue vakmanskap,<br />
kennis en tradisie –<br />
’n gepaste beloning<br />
vir en erkenning van<br />
wat jy in die lewe<br />
bereik het.<br />
13
Verslag oor korporatiewe bestuur<br />
(vervolg)<br />
Met sy uitsonderlike<br />
bottel, toeganklike<br />
smaak en tradisie<br />
van gehalte, is<br />
Grünberger die<br />
spreekwoordelike<br />
prins van wyne<br />
vir elkeen wat<br />
koninklike<br />
behandeling<br />
verdien.<br />
14<br />
In die voorbereiding van hierdie finansiële state word<br />
van die direkteure verwag om:<br />
• Rekeningkundige beleid te bepaal en dit<br />
konsekwent toe te pas;<br />
• Gesonde oordeel toe te pas en ramings te maak wat<br />
redelik en omsigtig is;<br />
• Te meld of gestelde rekeningkundige standaarde<br />
gevolg is, behoudens enige wesenlike afwykings wat<br />
in die finansiële state geopenbaar en verduidelik<br />
word; en<br />
• Die finansiële state op die lopende saak-grondslag op<br />
te stel tensy dit nie toepaslik is om te veronderstel dat<br />
die groep sal voortgaan om sake te doen nie.<br />
Die direkteure is verantwoordelik om behoorlike<br />
rekeningkundige rekords te hou wat op enige tydstip<br />
met redelike akkuraatheid die maatskappy se finansiële<br />
posisie toon, ten einde te verseker dat die finansiële state<br />
aan die Maatskappywet, 1973, voldoen. Hulle is in die<br />
algemeen verantwoordelik om sodanige stappe te doen<br />
wat redelikerwys moontlik is om die groep se bates te<br />
beveilig en om bedrog en ander onreëlmatighede te<br />
voorkom en op te spoor.<br />
Hierdie finansiële jaarstate word ooreenkomstig Suid-<br />
<strong>Afr</strong>ikaanse Standpunte van Algemeen Aanvaarde<br />
Rekeningkundige Praktyk (AARP) opgestel en behels<br />
volle en verantwoordelike openbaarmaking in ooreenstemming<br />
met die rekeningkundige beleid van die<br />
groep, en is gegrond op redelike en omsigtige oordeel<br />
en ramings.<br />
Die direksie keur enige verandering in rekeningkundige<br />
beleid goed en die uitwerking daarvan word<br />
volledig in die finansiële jaarstate verduidelik.<br />
Die direkteure het die groep se begrotings- en<br />
kontantvloeivooruitskattings vir die tydperk tot<br />
30 Junie 2003 in oënskou geneem. Op grond van<br />
hierdie vooruitskattings en inaggenome die groep se<br />
huidige finansiële posisie en die finansieringsgeriewe<br />
tot sy beskikking, is hulle tevrede dat die groep oor voldoende<br />
bronne beskik om sy bedrywighede in die<br />
afsienbare toekoms voort te sit. Die finansiële jaarstate<br />
is op die lopende saak-grondslag opgestel.<br />
Tussen die einde van die finansiële jaar en die datum<br />
van hierdie verslag het geen gebeurtenis plaasgevind<br />
wat die vertolking van hierdie verslag wesenlik<br />
beïnvloed nie.<br />
Die finansiële jaarstate soos op bladsy 32 tot 66<br />
uiteengesit, is deur die direksie goedgekeur en word<br />
namens hulle onderteken deur:<br />
DM Nurek JJ Scannell<br />
Voorsitter Besturende direkteur<br />
Stellenbosch<br />
19 Augustus 2002<br />
Sertifikaat deur Groepsekretaris<br />
In my hoedanigheid as Groepsekretaris bevestig ek<br />
hiermee, ingevolge die bepalings van die Maatskappywet,<br />
1973, dat die groep vir die jaar geëindig 30 Junie 2002 alle<br />
opgawes wat kragtens hierdie wet van ’n publieke<br />
maatskappy vereis word, by die Registrateur van<br />
Maatskappye ingedien het en dat al dié opgawes waar,<br />
korrek en bygewerk is.<br />
CJ Cronjé<br />
Groepsekretaris<br />
Stellenbosch<br />
19 Augustus 2002
Bedryfsoorsig<br />
Die samesmelting van die bedrywighede van Distillers<br />
Korporasie en Stellenbosch-Boerewynmakery het formeel<br />
begin met die goedkeuring van die proses op ’n algemene<br />
vergadering van die maatskappye wat op 10 November<br />
2000 gehou is.<br />
Gedurende die eerste helfte van die jaar onder oorsig het die<br />
bestuur met die implementering van die samesmelting<br />
voortgegaan.Teen Desember 2001 was die proses wesenlik en<br />
binne begroting voltooi, in ooreenstemming met die<br />
voorafbepaalde samesmeltingsdoelwitte om nuwe inkomsteskeppende<br />
geleenthede, beide plaaslike en internasionaal, te<br />
ontwikkel, verbeterde doeltreffendheid te behaal en die<br />
belegging van vaste en bedryfskapitaal te verminder.<br />
Inkomsteskeppende bedrywighede<br />
Bemarking<br />
Distell se hoofdoelwit is om ’n noemenswaardige<br />
internasionale drankmaatskappy te word deur sterk en<br />
winsgewende handelsmerke in sy wyn-, spiritualieë- en<br />
alkoholiese vrugtedrank-portefeuljes op te bou.<br />
Bestuur besef dat die vestiging van Distell as ’n plaaslike<br />
markleier die sleutel tot die bereiking van hierdie doelwit<br />
is. ’n Omvattende en grondige studie van verbruikersegmentering<br />
in die plaaslike alkoholiese drankmark is in<br />
die vorige jaar onderneem. Die bevindinge van die studie,<br />
tesame met ’n omvattende beoordeling van die<br />
voorsieningsketting en ander inisiatiewe, het handelsmerkbestuur<br />
en plaaslike verkoopspersoneel instaat gestel<br />
om verbruikersvoorkeure en bemarkingskanale beter te<br />
verstaan.<br />
Die groep se produkportefeulje word gerasionaliseer en<br />
handelsmerke word gerig op spesifieke verbruikersegmente<br />
om spesifieke verbruikersvoorkeure te bevredig.<br />
Nuwe handelsmerkposisionerings en strategieë het die<br />
proses van kreatiewe uitvoering vergemaklik. Groter<br />
besteding op ’n kleiner aantal fokus-handelsmerke stel die<br />
Verslag van die besturende direkteur<br />
groep in staat om sterker en meer volhoubare<br />
handelsmerke te bou.<br />
Die bemarkingstudie en die daaropvolgende herstrukturering<br />
van die bemarkingsafdeling, gesteun deur<br />
voortdurende markintelligensiestudies, het ongetwyfeld<br />
Distell se vermoë om besondere en volgehoue verbruikersinsig<br />
te bekom, verbeter en het ’n beduidende<br />
invloed op strategiese beplanning.<br />
Gedurende die jaar is verskeie nuwe produkontwikkelingsinisiatiewe<br />
onderneem. Dit het tot die bekendstelling<br />
van ’n aantal opwindende nuwe produkte gelei.<br />
Daarbenewens is nuwe wynkonsepte ontwikkel en in die<br />
internasionale mark bekend gestel.<br />
Plaaslike verkoopsafdelings<br />
Die herstrukturering van die maatskappy se verkoopsafdeling<br />
verleen aan verkoopspanne ’n duidelik omskrewe<br />
fokus en het meegebring dat die mark baie doeltreffender<br />
bedien word, met verbeterde strukture vir sleutelrekening-<br />
en kategoriebestuur. ’n Beter begrip van klante<br />
se sakemodelle en behoeftes stel verkoopspanne in staat<br />
om gepaste handelsmerke deur gepaste afsetpunte te<br />
bevorder en word doelgerigte waardeproposisies aan die<br />
handel gebied. Terwyl Distell klante doeltreffender en<br />
volgens hul behoeftes bedien, is ons nou ook in staat om<br />
klant-winsgewendheid te optimaliseer.<br />
Nie alleen het verkoopsprestasie en klantverhoudinge<br />
verbeter nie, maar die verkoopsafdeling se bedryfskoste<br />
is ook beduidend verminder.<br />
Internasionale bedrywighede<br />
Om ’n groot en winsgewende uitvoerder van<br />
premium-wyne en -spiritualieë na wêreldmarkte te<br />
word, verg gefokusde ontwikkeling van handelsmerke,<br />
verhoogde besteding op bemarking ten einde aan<br />
massakanaal-vereistes te voldoen, die verbetering van<br />
organisatoriese vermoëns en hoër diensvlakke.<br />
Met ’n jarelange<br />
tradisie in die<br />
fynere kuns<br />
van wynmaak,<br />
verteenwoordig<br />
Zonnebloem die<br />
keur van die<br />
beste klassieke<br />
en kontemporêre<br />
wynstyle vir die<br />
wyn connoisseur.<br />
15
Verslag van die besturende direkteur<br />
(vervolg)<br />
Dit is die uitsluitlike<br />
fokus op en<br />
toegewydheid aan<br />
voortreflikheid,<br />
gesteun deur ’n<br />
ideale ligging in<br />
die hartjie van<br />
Stellenbosch se<br />
goue driehoek,<br />
wat Stellenzicht<br />
’n volgehoue en<br />
verdienstelike<br />
produsent van<br />
internasionaal<br />
bekroonde Nuwe<br />
Wêreld-wyne maak.<br />
16<br />
’n Grondige en omvattende studie van internasionale<br />
wynbemarking wat in Februarie voltooi is, het<br />
aanbevelings bevat vir die vestiging van unieke<br />
verkoops- en bemarkingsvaardighede, doeltreffende<br />
bestuur van die voorsieningsketting, en ’n sorgvuldig<br />
gekoördineerde en gefokusde benadering tot die<br />
uitbouing van internasionale besigheid.<br />
Aantreklike en gefokusde handelsmerkportefeuljes is<br />
vir elkeen van Distell se wynmarkte bepaal en word<br />
gerugsteun deur doelgerigte verkoop- en bemarkingstrategieë<br />
en die vestiging van spesifieke vaardighede.<br />
Hierdie vaardighede behels onder andere die aanstelling<br />
van bestuurders wat vir sleutelrekeninge, gelokaliseerde<br />
handelsmerkbestuur, verbeterde markintelligensievaardighede<br />
en die ontwikkeling van nuwe produkte<br />
verantwoordelik is.<br />
’n Spesiale span is aangestel om die voorsieningsketting te<br />
ontleed en probleme ten opsigte van voorraadbeskikbaarheid<br />
en betroubare voorsiening op te los. Daar<br />
is reeds beduidende vordering met die verbetering van<br />
diensvlakke gemaak deur die kompleksiteit van die<br />
voorsieningsketting beter te bestuur, diensvlakke aan<br />
kliënte te definieer, die produksiestelsel aan te pas en<br />
sowel langtermyn- as korttermynbeplanning en die<br />
uitvoering daarvan te verbeter. Daar word egter verdere<br />
werk op hierdie gebied gedoen. Daar word ook aandag<br />
geskenk aan die lewering van groter volumes.<br />
Na verwagting sal ’n toename in internasionale omset<br />
hoofsaaklik deur meer verkope aan kleinhandelkettinggroepe<br />
behaal word. In onlangse maande het Distell ’n<br />
belangrike deurbraak gemaak deur op die wynlyste te<br />
kom van groot kettinggroepe en vooraanstaande<br />
regstreekse bemarkers in die Verenigde Koninkryk,<br />
Duitsland en ander Europese lande.<br />
Amarula Cream is een van die wêreld se topverkoper<br />
roomlikeurs en geniet reeds gevestigde ondersteuning<br />
in talle belangrike internasionale markte. Die<br />
handelsmerk se internasionale status kan egter verder<br />
verbeter word deur ontwikkelde en aantreklike nuwe<br />
markte in samewerking met sterk verspreidingsvennote<br />
te teiken.<br />
Gedurende Februarie is Amarula Cream in die VSA<br />
bekend gestel in ’n gesamentlike onderneming met<br />
Brown Forman, een van die wêreld se voorste<br />
drankmaatskappye. Vroeë aanduidings toon dat die<br />
handelsmerk baie geesdriftig deur die mark ontvang is<br />
en verkoopsdoelwitte is gevolglik opwaarts aangepas.<br />
Inisiatiewe om doeltreffendheid te verbeter<br />
Die konsolidasie van alle produksie-aanlegte, verspreidingsentrums<br />
en diensafdelings wat deur die samesmelting<br />
genoodsaak is, is feitlik voltooi en sekere doeltreffendheids-<br />
en kostebesparingsvoordele is reeds behaal.<br />
Die bestuur spits hom nou toe op nuwe inisiatiewe om<br />
klantediens en doeltreffendheid te verbeter en bedryfskoste<br />
en kapitaalbelegging verder te verminder.<br />
Primêre produksie<br />
Primêre produksie behels die vervaardiging van spiritualieë,<br />
wyne en gegeurde alkoholiese drank. Doeltreffendheids- en<br />
kostebesparende maatreëls is reeds in die distillasie-,<br />
verouderings- en filtreringsprosesse geïmplementeer.<br />
Aangesien enige tekort in die voorsiening van<br />
grondstowwe ’n potensieel nadelige uitwerking op die<br />
groep se bedrywighede kan hê, het die bestuur sy goedkeuring<br />
aan ’n omvattende langtermyn-verkrygingstrategie<br />
verleen ten einde betroubare en deurlopende<br />
verskaffing van wyn en brandewyn van gehalte te<br />
verseker. Stabiele verhoudinge met verskaffers, met wie<br />
Distell ten nouste saamwerk in gesamentlike beplanning,<br />
maak voorsiening vir verhoogde produksie om<br />
markaanvraag te bevredig. Die maatskappy gaan voort om<br />
nuwe verskaffers te identifiseer en om langtermynbetrekkinge<br />
met hulle te ontwikkel.
Sekondêre produksie<br />
As gevolg van die konsolidasie en herskikking van<br />
sekondêre produksieprosesse, wat grotendeels versnyding,<br />
bottelering en grootmaat berging behels, het die aantal<br />
produksie-aanlegte van 12 tot 8 en botteleringslyne van<br />
56 tot 31 verminder.<br />
Gedurende die ingewikkelde en ontwrigtende oorgangstydperk<br />
het produksiebestuur daarin geslaag om<br />
die konsolidasieproses betyds af te handel. Probleme<br />
wat tot ontwrigting in produkverskaffing gelei het, is<br />
opgelos en dit is verblydend om verslag te lewer dat<br />
diensvlakke beduidend verbeter het.<br />
Sedert die konsolidasieproses afgehandel is, het<br />
produksiebestuur voortgegaan met verdere inisiatiewe om<br />
doeltreffendheid te verbeter en die belegging in<br />
bedryfskapitaal te verminder. Die “SAP Advanced<br />
Planning Optimiser”, ’n stelsel wat logistieke beplanning<br />
verbeter, is nou ten volle in werking gestel. Tesame met<br />
die herinstelling van voorkomende instandhoudingsprogramme<br />
om onbeplande oponthoude op produksielyne<br />
te verminder, sal dit ’n beduidende bydrae lewer om<br />
diensvlakke en -standaarde verder te verbeter.<br />
Berging en verspreiding<br />
Die aantal verspreidingsentrums is van 33 tot 19<br />
verminder. Daarbenewens is verbeterde pakhuisbestuurstelsels,<br />
aangepaste roete- en afleweringsroosterstelsels,<br />
asook die uitkontraktering van bottelsortering<br />
en ander nie-kernbedrywighede, geïmplementeer.<br />
Hierdie maatreëls bring ’n aansienlike verlaging van<br />
Me S’OBS, Karen<br />
Blaauw, Etiketstoor-<br />
persoon, Greenpark.<br />
Met sy ryke<br />
geskiedenis<br />
en karakter, is<br />
Sedgwick’s Old<br />
Brown Suid-<strong>Afr</strong>ika<br />
se oorspronklike<br />
en mees suksesvolle<br />
sjerrie. Hierdie<br />
alombekende<br />
staatmaker verleen<br />
warmte aan enige<br />
geselligheid.<br />
17
Verslag van die besturende direkteur<br />
(vervolg)<br />
Wayne Bingham,<br />
Diensbestuurder,<br />
New Germany,<br />
is Mnr Mainstay.<br />
Getrou aan sy<br />
oorsprong,<br />
verteenwoordig<br />
Mainstay vandag<br />
nog die gees<br />
van vryheid vir<br />
’n nuwe generasie.<br />
18<br />
oorhoofse koste mee en verleen buigsaamheid in koste<br />
om die invloed van seisoensveranderings en wisselende<br />
markaanvraag die hoof te bied.<br />
Die groep beplan ook om in die nuwe finansiële jaar<br />
die geslaagde “eienaar-bestuurder”-afleweringskonsep<br />
verder uit te brei. Hierdie projek het reeds tot ’n<br />
beduidende verbetering in doeltreffendheid, diensvlakke<br />
en buigsaamheid gelei. Die stelsel bied ook ’n<br />
unieke geleentheid om werknemers te bemagtig om<br />
hul eie sakeondernemings met ’n gevestigde klantebasis<br />
tot stand te bring.<br />
Bestuursbenadering<br />
Distell het verskeie belangrike strategiese inisiatiewe<br />
onderneem wat die geleentheid bied om beduidende<br />
waarde in die maatskappy te ontsluit en ons in ’n sterk<br />
posisie te plaas om doeltreffend mee te ding. Benewens<br />
hierdie strategiese inisiatiewe is duidelike doelwitte<br />
gestel vir voortdurende kostevermindering en vir ’n<br />
deurlopende verbetering van besigheidsprosesse in alle<br />
bedrywighede.<br />
Bestuur het die behoefte geïdentifiseer om ’n nuwe, omvattende<br />
en geïntegreerde bestuurstelsel in werking te stel om<br />
al hierdie strategieë en inisiatiewe te implementeer en die<br />
volle waarde daarvan te ontsluit. Om dit te bewerkstellig, is<br />
’n proses wat die kern-bestuurstake van doelwitbepaling,<br />
besigheidsbeplanning, meting en die bestuur van prestasie<br />
integreer, in werking gestel. Hierdie benadering<br />
verteenwoordig ’n verandering in die wyse waarop ons die<br />
besigheid bestuur en ons werknemers vergoed.<br />
• Die proses behels noukeurige besigheidsbeplanning,<br />
wat daarop gerig is om die organisasie se prestasie te<br />
maksimeer.<br />
• Die proses stel duidelike en uitdagende prestasiedoelwitte<br />
waarop onderling deur die bestuur en<br />
verantwoordelike personeel ooreengekom is.<br />
• Topbestuur, by wyse van ’n formele beoordeling van<br />
besigheidsplanne en doelwitte, aanvaar verantwoordelikheid<br />
om die toereikendheid en uitvoerbaarheid van<br />
onderliggende planne en die optimale aanwending<br />
van hulpbronne te verseker.<br />
• Die proses maak voorsiening vir duidelike<br />
verantwoordelikheidsvestiging op bestuurders om<br />
volgens doelwitte te presteer, sodat die maatskappy sy<br />
verantwoordelikheid teenoor aandeelhouers nakom.<br />
• Dit verteenwoordig ’n duidelike prestasiebestuursproses,<br />
waar prestasiebonusse en loopbaanvordering
nou verband hou met prestasie volgens ooreengekome<br />
planne en doelwitte.<br />
Die stelsel geniet die steun van alle bestuurders in die<br />
groep en gedurende die eerste jaar van die implementering<br />
daarvan het almal geesdriftig daaraan deelgeneem.<br />
Inligtingstegnologie<br />
Na die samesmelting en die geslaagde implementering<br />
van eenvormige IT-stelsels, infrastrukture, toepassings en<br />
standaarde, kon Distell bedryfsdoeltreffendheid verbeter<br />
deur sekere basiese funksies aan die IT-dienstemark uit te<br />
kontrakteer. Dit het bestuur die geleentheid gebied om<br />
hul op belangrike besigheidsbehoeftes toe te spits en dit<br />
het buigsaamheid verleen deur bepaalde IT-dienste,<br />
vaardighede en hulpbronne te bekom slegs wanneer dit<br />
benodig word en soos vereis deur die ontwikkelende<br />
besigheidsbehoeftes van die organisasie.<br />
Terselfdertyd ontwikkel die groep, as ’n afsonderlike<br />
projek, doeltreffende bestuursinligtingstelsels om besluitneming<br />
en beheer te ondersteun. Hierdie projek toon<br />
bevredigende vordering.<br />
Die groep se IT-strategie is ook ontwerp om sy<br />
E-besigheid inisiatief te ondersteun, wat deur ’n<br />
toegewyde span, in noue samewerking met verskaffers,<br />
klante en internasionale agente, ontwikkel word.<br />
Bedryfsprestasie<br />
Resultate<br />
Omset het met 6,7% tot R4,9 miljard toegeneem ten<br />
spyte van ’n 5,3% afname in totale verkoopsvolumes.<br />
Die voordele van gefokusde verkoops- en bemarkingsstrategieë,<br />
met groter klem op produkwinsgewendheid,<br />
word weerspieël in ’n gunstige verkoopsmengsel teen<br />
verbeterde marges.<br />
Distell het volumegroei in die meeste belangrike<br />
produkkategorieë in die plaaslike mark behaal. Sleutel<br />
spiritualieë-handelsmerke het sterk groei van 5,4% in<br />
volumes getoon.Verkoopsvolumes van natuurlike wyn<br />
het met 2,4% toegeneem, hoofsaaklik as gevolg van ’n<br />
beter vertoning deur meer winsgewende premium<br />
handelsmerke. Distell se markaandeel en verkoopsvolumes<br />
in alkoholiese vrugtedranke het egter onder<br />
toenemende druk van mededingers verkeer.<br />
Internasionale omset, <strong>Afr</strong>ika uitgesluit, het met 37,4%<br />
toegeneem. Amarula Cream het ’n wesenlike volume<br />
toename van 14,0% behaal. Omset van natuurlike<br />
wyne, wat ook deur ’n gunstige verkoopsmengsel<br />
bevoordeel is, het met 33,5% toegeneem.<br />
Omset vanuit <strong>Afr</strong>ika lande het met 3,3% afgeneem.<br />
Die toename van 24,3% in bedryfswins is behaal deur ’n<br />
toename in omset, beter bruto marges en ’n<br />
vermindering in bedryfsuitgawes. Dit word weerspieël<br />
deur die verbetering van 7,2% tot 8,4% in netto marges.<br />
Die samevoeging van produksie-aanlegte en distribusiesentrums,<br />
sowel as die herstrukturering van die verkoopsen<br />
bemarkingsafdelings, is gedurende die jaar voltooi. Die<br />
beplande samesmeltingsvoordele, deur middel van<br />
kosteverminderings, het reeds begin realiseer. Die volle<br />
voordele hiervan sal in die volgende finansiële jaar behaal<br />
word. Terselfdertyd is addisionele besteding, ooreenkomstig<br />
gewysigde bemarkings- en verkoopstrategieë,<br />
aangegaan om handelsmerke te bevorder.<br />
Die groep het lenings aangegaan om ’n toename in<br />
finansieringsbehoeftes te befonds. Gevolglik het netto<br />
finansieringskoste met R11,3 miljoen toegeneem.<br />
Internasionale omset het ook verbeter weens die<br />
wesenlike verswakking in die waarde van die Rand<br />
gedurende die verslagdoeningstydperk. Die invloed van<br />
enige verandering in die wisselkoers tussen die<br />
transaksiedatum en betalings- of verslagdoeningsdatum<br />
word afsonderlik in die inkomstestaat openbaar in<br />
Esprit se<br />
kontemporêre reeks<br />
van eksotiese,<br />
maklik-drinkbare<br />
vrugte gegeurde<br />
drankies is die<br />
katalisator vir<br />
opwinding en pret<br />
vir die wat op soek<br />
is na plesier.<br />
19
Verslag van die besturende direkteur<br />
(vervolg)<br />
Two Oceans wyne is<br />
nie net van die Kaap<br />
afkomstig nie; hulle<br />
is ook ’n toonbeeld<br />
van die Kaapse<br />
leefwyse en styl.<br />
Ontspanne,<br />
informeel,<br />
onpretensieus en<br />
gemaklik, stel hulle<br />
’n verfrissende<br />
alternatief daar.<br />
20<br />
terme van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige<br />
Praktyk (AARP). ’n Valutawins van R68,2 miljoen, wat<br />
’n ongerealiseerde bedrag van R32,5 miljoen uit die<br />
omskakeling van buitelandse bedrywighede insluit, is in<br />
die tydperk onder oorsig as sodanig openbaar.<br />
Belasting<br />
Die effektiewe belastingkoers, voor aanpassings vir die<br />
invloed van uitsonderlike items, het van 22,6% tot 30,4%<br />
toegeneem, hoofsaaklik weens ’n verhoging in die bedrag<br />
van Sekondêre Belasting op Maatskappye. Die belasting<br />
invloed van uitsonderlike items het die algehele<br />
effektiewe belastingkoers tot 29,0% verminder.<br />
Wesensverdienste en dividende<br />
Wesensverdienste het met 33,6% tot R277,2 miljoen<br />
toegeneem.<br />
Die direkteure het besluit om ’n dividend van 35 sent per<br />
aandeel te verklaar wat ’n totale dividend van 70 sent per<br />
aandeel vir die jaar verteenwoordig. Dit vergelyk met ’n<br />
totale dividend van 53 sent per aandeel vir die vorige jaar<br />
en verteenwoordig ’n dividend dekking van 2,0 keer op<br />
wesensverdienste (2001: 2,0 keer).<br />
Aangesien die finale dividend eers na die einde van die<br />
finansiële jaar verklaar word, en om aan Algemeen<br />
Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk (RE107) te<br />
voldoen, word hierdie dividend nie in die finansiële<br />
jaarstate voorsien nie.<br />
Besonderhede aangaande die betalingsdatum en<br />
verwante aangeleenthede, word in aantekening 24 van<br />
die finansiële state openbaar.<br />
Belegging en befondsing<br />
Totale bates het met R397,9 miljoen tot R4,4 miljard<br />
toegeneem.<br />
Kapitaalbesteding om bedrywighede uit te brei het<br />
R243,5 miljoen beloop. Hiervan is R171,2 miljoen op<br />
die herstrukturering van die saamgevoegde bedrywighede<br />
van die groep bestee. Die samesmeltingsproses is nou<br />
voltooi en besteding op projekte was goed beheer en is<br />
binne begroting voltooi. Ander kapitaalbesteding was tot<br />
die vervanging van noodsaaklike bates beperk.<br />
Belegging in bedryfskapitaal het met 2,9% tot R1,6 miljard<br />
toegeneem. Om die beskikbaarheid van produkte te<br />
verseker, is buffervoorraad gedurende die samesmeltingsperiode<br />
gedra. Die voorsieningsketting het gestabiliseer en<br />
bestuur skenk nou aandag aan die stelselmatige<br />
vermindering van voorraad en debiteure.<br />
Gedurende die jaar het Distell ’n belang van 10%<br />
verkry in Peter Mielzynski Agencies, ’n suksesvolle<br />
verspreider van wyn en spiritualieë in Kanada. Hierdie<br />
belegging sal selfs meer gefokusde aandag aan ons<br />
handelsmerke in hierdie belangrike mark verseker.<br />
Die maatskappy het ook voortgegaan om sy bedrywighede<br />
in <strong>Afr</strong>ika uit te brei. Ten einde sy posisie in belangrike<br />
<strong>Afr</strong>ika-markte te versterk, het die groep sy aandeelhouding<br />
in Tanzania Distilleries Limited en Afdis Holdings (Private)<br />
Limited van Zimbabwe vergroot teen ’n koste van<br />
R12,6 miljoen. Albei maatskappye is vername rolspelers<br />
in hul onderskeie alkoholiese drankmarkte. Distell besit<br />
nou ’n belang van 35% in Tanzania Distilleries Limited, wat<br />
volgens die ekwiteitsmetode verantwoord word, en ’n<br />
effektiewe belang van 50% in Afdis Holdings (Private)<br />
Limited.Weens buitelandse valutabeperkings in Zimbabwe<br />
word laasgenoemde filiaal nie gekonsolideer nie.<br />
Uitsonderlike items<br />
Samesmeltingskoste sluit in verpligtings vir skeidingspakkette,<br />
gelde vir professionele dienste en ander uitgawes<br />
om die integrasieproses te bestuur. In die vorige<br />
finansiële jaar het hierdie koste R173,1 miljoen bedra. In<br />
die huidige jaar is ’n verdere R79,6 miljoen bestee,<br />
hoofsaaklik ten opsigte van die herstrukturering van die<br />
internasionale bedrywighede en die plaaslike verkoopsafdeling.
Die samesmeltingsproses is nou ooreenkomstig voorafbepaalde<br />
doelwitte voltooi.<br />
’n Filiaalmaatskappy,Westelike Provinsie Kelders Groep<br />
Beperk, wat die kleinhandelsbelange van die groep verteenwoordig,<br />
het ook ’n rasionalisering en herstrukturering<br />
van sy bedrywighede voltooi. Hierdie maatskappy<br />
voorsien ongeskiktheidsvoordele aan sy werknemers<br />
deur middel van ’n bystandsfonds. Ooreenkomstig<br />
die reëls van die fonds, en op advies van sy<br />
aktuaris, is oortollige bates ten bedrae van R3,0 miljoen<br />
na die werkgewer oorgedra. Ander uitsonderlike items<br />
voortspruitend uit hierdie rasionalisasie het ’n surplus<br />
van R2,4 miljoen op die vervreemding van eiendom<br />
ingesluit.<br />
Vooruitsigte<br />
Ten einde ’n geloofwaardige rolspeler in die internasionale<br />
drankbedryf te word, wat aantreklike opbrengste<br />
aan sy beleggers bied, moet Distell hom op<br />
waardeskeppende geleenthede toespits en ooreenkomstig<br />
gestelde doelwitte presteer.<br />
Met die voltooiing van die samesmelting en die<br />
implementering van belangrike strategiese inisiatiewe is<br />
die bestuur vol vertroue dat die grondslag vir<br />
toekomstige groei gelê is.<br />
Die suksesvolle herstrukturering van die verkoopsafdelings,<br />
om beter bemarkings-kanaalfokus te bewerkstellig,<br />
ons verbruikersegmenteringstrategie en ’n fokus<br />
om die inkomstebydraes van ons kern handelsmerke te<br />
vergroot, behoort by te dra tot ’n toename in inkomste<br />
in alle produkkategorieë in die plaaslike mark.<br />
Die doelwitte van die internasionale wynafdeling berus<br />
op doelgerigte strategieë in nege markte en is daarop<br />
gerig om ’n kern handelsmerkportefeulje in elke<br />
belangrike mark te vestig. Die implementering van<br />
nuwe spesialis funksies sal bydra om ons diens aan<br />
Mnr Hunter’s,<br />
Paul Elliot,<br />
Steutelrekening-<br />
bestuurder,<br />
Hoofkantoor,<br />
Stellenbosch.<br />
Hunter’s, met<br />
sy kraakvars<br />
appelsmaak en<br />
avontuurlustige<br />
persoonlikheid wat<br />
kenmerkend is van<br />
die gees en energie<br />
van die jeug, verfris<br />
soos niks anders<br />
op aarde nie.<br />
21
Verslag van die besturende direkteur<br />
(vervolg)<br />
Trakseer jouself<br />
na ’n lang dag en<br />
ontspan met die<br />
ryke beloning van<br />
Richelieu, ’n<br />
brandewyn in die<br />
Franse tradisie.<br />
22<br />
klante te verbeter. Groei in die verkope van Amarula sal<br />
na verwagting uit ’n toename in markaandeel in<br />
bestaande markte voortspruit.<br />
Die bestuur gaan voort om strategieë, stelsels en prosesse<br />
te implementeer om ’n betroubare en goed geordende<br />
voorsieningsketting te vestig. Hierdie maatreëls behels ’n<br />
herontwerp van die internasionale voorsieningsketting,<br />
verbeterde ondersteunende inligtingstelsels en ’n vermindering<br />
in die aantal voorraadhoudingsitems.<br />
Die doeltreffende funksionering van Distell se<br />
omvattende besigheidsbeplanning en prestasiebestuurstelsel<br />
sal ’n sleutelrol speel om die groep se prestasie te<br />
verbeter. Ons besigheidsbeplanningskonferensie, waar<br />
meer as 35 besigheidsplanne vir goedkeuring voorgelê<br />
is, het belangrike uitdagings en geleenthede vir die<br />
groep na vore gebring. Hierdie inisiatiewe is hoofsaaklik<br />
gerig op die bevordering van inkomstegroei, kostevermindering<br />
en die vestiging van betroubare produkvoorsiening.<br />
Soos in die media berig is, het die Mededingingsappèlhof<br />
op 27 November 2001 beslis dat kennis van die<br />
samesmelting aan die Mededingingsowerhede gegee<br />
moet word. Distell het volledige kennisgewing van die<br />
samesmelting verskaf, in ooreenstemming met die<br />
beslissing van die Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse Mededingingstribunaal.<br />
Die ondersoek na die samesmelting nader<br />
voltooiing en daar word nou gewag op ’n beslissing deur<br />
die Mededingingsowerhede oor die samesmelting self.<br />
Bestuur is vol vertroue dat gesonde verstand sal seëvier<br />
en dat die owerhede ’n sinvolle beslissing sal bereik.<br />
Die handelsmerk-eienaar van Gordons’ Gin het kennis<br />
gegee van sy voorneme om die groep se produksie- en<br />
verspreidingsregte vir hierdie produk te beëindig. Die<br />
groep neem toepaslike stappe om sy regte ingevolge die<br />
ooreenkoms te beskerm.<br />
Die Hoogste Hof van Appèl het die geskil met die<br />
handelsmerk-eienaar van Martell, oor die produksieen<br />
verspreidingsregte vir Martell-brandewyn in Suid-<br />
<strong>Afr</strong>ika, verhoor en die uitspraak word afgewag.<br />
SA Distilleries and Wines (SA) Beperk, ’n volfiliaal van<br />
Distell Groep Beperk, het met ingang van 1 Julie 2002<br />
al sy aandele in Westelike Provinsie Kelders Groep<br />
Beperk aan die werknemers van daardie maatskappy<br />
verkoop. Hierdie belegging het Distell se kleinhandelsbelange<br />
verteenwoordig. Die transaksie het geen<br />
wesenlike uitwerking op die groep se finansiële state nie.<br />
Die algemene verwagting is dat die plaaslike ekonomie,<br />
gemeet aan private verbruiksbesteding, in die komende<br />
jaar met sowat 3% sal groei.<br />
Die aanvanklike herstel van die wêreldekonomie na<br />
11 September 2001 was belowend. Hierdie groei het<br />
nou skynbaar verlangsaam, veral in die VSA. Hoewel die<br />
meeste ekonomiese aanwysers steeds daarop dui dat die<br />
herstel in die wêreldekonomie sal voortduur, skep die<br />
probleme in die finansiële markte in die VSA heelwat<br />
onsekerheid in hierdie verband.<br />
Ons is van mening dat Distell goed geplaas is om<br />
geleenthede in die plaaslike en buitelandse markte te<br />
benut. Op die veronderstelling dat verbruikersbesteding<br />
nie sal verswak nie, verwag die groep om steeds<br />
bevredigende groei in verdienste te toon en het<br />
dienooreenkomstig begroot.<br />
Dankbetuiging<br />
Die afgelope jaar was veeleisend en ons is dank verskuldig<br />
aan al ons personeel vir hulle besondere bydrae asook aan<br />
ons klante en verskaffers vir hul voortgesette lojaliteit.<br />
JJ Scannell<br />
Besturende direkteur<br />
19 Augustus 2002
Gelyke geleenthede<br />
Distell is daartoe verbind om gelyke geleenthede vir alle<br />
werknemers te bevorder en voorsien opleiding,<br />
ontwikkeling en beroepsvoorligting om die uitbouing van<br />
potensiaal binne die organisasie te versnel. In die werwing<br />
van nuwe personeel stel ons dit as ’n prioriteit om<br />
persone aan te stel op ’n wyse wat demografies<br />
verteenwoordigend is. Hierbenewens is raadplegende<br />
gelyke geleentheidsforums vir die bestuur en die<br />
personeel landwyd ingestel, nie alleen om aktiewe steun<br />
vir gelyke geleenheidsaangeleenthede te wek nie maar,<br />
net so belangrik, om minder voor die handliggende<br />
maatreëls wat vir die volhoubaarheid daarvan nodig is, te<br />
identifiseer. Dié forums ondersoek verwagtinge, persepsies<br />
en gesins- en ander maatskaplike aangeleenthede.<br />
Bevordering van deelname<br />
Die maatskappy besef dat om ’n gevoel van eienaarskap<br />
onder alle werknemers te bevorder, ongeag hulle<br />
diensvlak, ’n mate van deelname aan besluitneming nodig<br />
is. Afgesien van raadplegende gelyke geleentheidsforums<br />
speel werknemers dus ook ’n rol in ander fasette van die<br />
sake-onderneming.<br />
Werknemers maak die meerderheid uit van die<br />
verteenwoordigers op die bestuursliggame van Distell se<br />
voorsorg- en pensioenfondse, en beïnvloed dus<br />
beleggingstrategieë in beduidende mate.<br />
Boonop word elke departement se bedryfsdoelwitte om<br />
maksimum doeltreffendheid te verseker, op raadplegende<br />
wyse bepaal. Perke word van onder af boontoe asook<br />
deur bestuur ontwikkel ten einde doelwitte daar te stel<br />
wat wedersyds ooreengekom is.<br />
Voorsiening van ’n veilige werksomgewing<br />
Die maatskappy roem hom ook daarop dat hy ’n veilige<br />
werksomgewing verseker en pas baie streng standaarde<br />
vir personeel se beroepsgesondheid toe. Dat hy in<br />
ruime mate slaag, word bewys deur die aansienlike<br />
terugbetaling wat van die Vergoedingskommissaris in<br />
die verslagjaar ontvang is, en die feit dat die meeste<br />
produksie-aanlegte en verspreidingsentrums baie beter<br />
gepresteer het as die aanvaarde bedryfstandaarde.<br />
Samesmeltingsverwante diensbeëindigings<br />
Diensbeëindigings wat met die samesmelting verband<br />
hou en wat gedurende die verslagjaar afgehandel is, is<br />
sorgvuldig bestuur deur middel van noue raadpleging,<br />
Ons personeel<br />
Dickson Cele,<br />
Pakhuis<br />
Koördinator,<br />
Port Shepstone,<br />
simboliseer<br />
Mellow-wood 5,<br />
die warmste<br />
verwelkoming en<br />
die hart en siel<br />
van enige sosiale<br />
geleentheid waar<br />
vriende byeenkom.<br />
23
Ons personeel<br />
(vervolg)<br />
Die tydbeproefde<br />
kwaliteit van Viceroy<br />
maak dit die<br />
brandewyn wat met<br />
vertroue geniet kan<br />
word saam met<br />
vriende.<br />
Viceroy. Die tyd<br />
van jou lewe.<br />
24<br />
gesonde en empatiese praktyke wat menslike hulpbronne<br />
betref en aantreklike pakkette wat aan personeel<br />
aangebied is. Gevolglik is onvrywillige uitdiensstellings tot<br />
slegs 11% van diensbeëindigings beperk.<br />
Die uitbouing van potensiaal<br />
Met die diensbeëindigings nou agter die rug, is<br />
menslike hulpbron-bedrywighede daadwerklik daarop<br />
toegespits om die volle potensiaal van al 4 500<br />
werknemers in die groep te ontsluit. Met hierdie doel<br />
voor oë het opleiding en ontwikkeling daarop<br />
gekonsentreer om spanbou en spanwerk binne ’n sterk<br />
prestasiegedrewe kultuur te bevorder.<br />
Senior bestuurspanne het programme gerig op<br />
spanontwikkeling meegemaak. Op hul beurt pas hulle<br />
hierdie programme aan en pas hulle dit binne hul<br />
invloedsfere toe deur middel van sorgvuldig gestruktureerde<br />
opleidingsingrypings. Dit verseker dat Distell se<br />
visie en waardes regdeur die organisasie neerslag vind.<br />
’n Baie opwindende ontwikkeling was die instelling<br />
van ’n Stelsel vir die Bestuur van Werknemersprestasie<br />
(SBWP) wat ontwerp is om die personeel se aandag op<br />
kernsake toe te spits en om spandoeltreffendheid te<br />
bevorder. Die stelsel is verlede jaar ingestel, is op alle<br />
bestuurs- en verkoops- en promosiepersoneel toegepas<br />
en behels onder meer die identifisering en beloning<br />
van voorste presteerders. Alle deelnemers word<br />
beoordeel volgens die welslae waarmee hulle gelyke<br />
geleentheidstrategieë in werking stel.<br />
Van alle werknemers wat aan die SBWP deelneem, word<br />
vereis om jaarlikse prestasiekontrakte te onderteken, en<br />
tot dusver het 850 personeellede dit gedoen.<br />
Bedryfsopleiding het gekonsentreer op die ontwikkeling<br />
van wêreldklas-standaarde van kommunikasie, evaluering<br />
en verslagdoening en word op alle personeelvlakke<br />
toegepas. Byvoorbeeld, ten einde werkers in produksieaanlegte<br />
te motiveer, neem hulle deel aan missie-gerigte<br />
spanne wat sake soos produktiwiteit, die uitwerking van<br />
staantye en personeelmoreel beoordeel. Hul bevindings<br />
word bekend gemaak en met dié van hulle eweknieë<br />
vergelyk, wat konstruktiewe mededinging aanmoedig ten<br />
einde prestasie te verbeter.<br />
Verkoopsopleiding het aandag gegee aan kennis van<br />
handelsmerke, produkte en die mark, kanaalbemarking<br />
en verspreidingstrategieë.<br />
Regdeur die organisasie word individuele talent<br />
geïdentifiseer, gekoester, gevorm en tot uiting gebring<br />
deur middel van gestruktureerde ontwikkelingsprogramme.<br />
Dié programme is ontwerp om loopbaangroei<br />
te versnel deur bedryfs- en verwante vaardighede<br />
te verhoog.<br />
Distell is van plan om in die nuwe boekjaar mentorprogramme<br />
in sowel primêre as sekondêre produksie<br />
kragtens die Wet op Vaardigheidsontwikkeling te<br />
registreer.<br />
Gesondheids- en maatskaplike ondersteuning<br />
vir personeel<br />
Distell se Werknemersbystandprogram (WBP), wat aan<br />
alle personeel beskikbaar is ongeag die duur van hul diens,<br />
bied ondersteuning aan werknemers wat gesondheids- of<br />
maatskaplike probleme het. ’n Kernelement van die bystandsprogram<br />
is die voorsiening van ondersteuning en<br />
bystand aan persone met MIV/Vigs. Klinieke by alle<br />
produksie-aanlegte voorsien byvoorbeeld gespesialiseerde<br />
gesondheidsorg. Hierbenewens bedryf die maatskappy<br />
MIV/Vigs-bewusmakingsprogramme regdeur die<br />
organisasie.<br />
Die WBP bied ook ondersteuning aan personeel vir<br />
werkverwante beserings, vir stres en vir drankmisbruik.<br />
Gesondheidsorgprogramme lê klem op die verantwoordelike<br />
verbruik van alkohol en bied leefstyl-voorligting<br />
in hierdie verband.
Distell se primêre belanghebbers is nie tot beleggers<br />
beperk nie, maar sluit ook werknemers, klante,<br />
verbruikers, verskaffers, die regering en gemeenskappe<br />
landswyd in. In die verslagjaar het kontant wat vir uitkering<br />
aan belangegroepe beskikbaar was, met 4%<br />
gestyg tot R4 800 miljoen, waarvan R1 100 miljoen<br />
aan belasting aan die regering, R3 000 miljoen aan<br />
verskaffers en R500 miljoen aan werknemers betaal is.<br />
Die opbrengs vir beleggers het met 42% gestyg tot<br />
R150 miljoen.<br />
In die daadwerklike strewe om rykdom te skep, erken<br />
ons die nodigheid daarvan om ’n ewewig te handhaaf<br />
tussen die verwagtinge van ons primêre belanghebbers<br />
en die breë gemeenskap, sodat ’n positiewe netto<br />
uitwerking op die gemeenskap verseker is.<br />
Ons het ’n direksiebeleid en -program oor etiese<br />
gedrag aanvaar wat op uitvoerende direksievlak bestuur<br />
word ten einde strategiese fokus en ’n verbintenis tot<br />
goeie korporatiewe burgerskap te verseker. Inisiatiewe<br />
word geïdentifiseer wat die belange van die breë<br />
gemeenskap dien, volhoubaar is en logies inpas by<br />
Distell se bedrywighede, terwyl dit terselfdertyd waarde<br />
vir aandeelhouers toevoeg.<br />
Kuns en kultuur<br />
Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse kultuur word ten dele omskryf deur<br />
die diversiteit van artistieke uitdrukking van sy baie<br />
gemeenskappe.Terwyl die kunste geen regverdiging vir<br />
hul bestaan nodig het nie, is dit nietemin ’n werklikheid<br />
dat hulle sonder korporatiewe ondersteuning krag sal<br />
inboet. Baie van Distell se produkte het oor ’n lang<br />
tydperk ’n rol daarin gespeel om sowel die uitvoerende<br />
as die beeldende kunste in Suid-<strong>Afr</strong>ika te bevorder.<br />
Aan die kern van ons program is egter ondersteuning<br />
vir die uitvoerende kunste deur middel van die Distellstigting,<br />
wat besondere klem op ontwikkelingsprojekte<br />
plaas.<br />
In die somer bied die Oude Libertas-amfiteater<br />
geleenthede aan nuwe uitvoerende kunstenaars en<br />
moedig die ontwikkeling aan van inheemse werke soos<br />
die veelgeprese toneelstuk Vatmaar deur AHM Scholtz.<br />
Kruisbestuiwing van verskillende kulture word<br />
bevorder in werke soos Ons Kruis Paaie, waar<br />
kunstenaars uit Nederland en Suid-<strong>Afr</strong>ika saam<br />
opgetree het by Oude Libertas en ook in Amsterdam.<br />
Athol Fugard se toneelstuk Sorrows and Rejoicings is<br />
geborg vir produksies plaaslik en in Londen, en het<br />
groot byval gevind.<br />
Distell borg produksies by die meeste kultuurfeeste in<br />
Suid-<strong>Afr</strong>ika. ’n Hoogtepunt was die borgskap van die<br />
Boogprojek, met die tradisionele boog (mbira) en<br />
klassieke strykinstrumente in musiek van inheemse en<br />
Europese oorsprong. Die New <strong>Afr</strong>ica Theatre<br />
Association, die Cape Town Theatre Laboratory en die<br />
Ikhaya-kultuurfees word ondersteun omrede die<br />
opwindende ontwikkelingsgeleenthede wat hulle bied.<br />
Jazzart Dance Theatre ontsluit talent in landelike<br />
gebiede, waar die heersende armoede so dikwels dit<br />
moeilik maak om potensiaal te verwesenlik.<br />
Opera en musiek word ondersteun deur borgskappe vir<br />
die Kaapse Filharmoniese Orkes, klassieke musiekkonserte<br />
en meesterklasse, asook vir uitvoerings deur<br />
internasionale uitvoerende kunstenaars soos Angela<br />
Gilbert en Cesaria Evora. Die jaarlikse Fleur du Capteatertoekennings<br />
gee broodnodige aanmoediging en<br />
erkenning aan talent in die plaaslike teater.<br />
Transformasie<br />
Distell aanvaar die verantwoordelikheid om ’n leidende<br />
rol daarin te speel om die Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse wyn-enspiritualieëbedryf<br />
te omvorm tot ’n internasionaal<br />
doeltreffende mededinger wat ten volle verteenwoordigend<br />
van alle Suid-<strong>Afr</strong>ikaners is. Ons het dus ’n aantal<br />
projekte onderneem wat daarop gemik is om historiese<br />
wanbalanse op ’n doeltreffende, volhoubare wyse reg te<br />
stel.<br />
Op Papkuilsfontein, die wynplaas van 1 000 hektaar<br />
naby Darling aan die Weskus, doen die wingerde hul<br />
vroeë belofte gestand om druiwe van hoogstaande gehalte<br />
vir Distell-handelsmerke te lewer. Terselfdertyd<br />
oes Papkuilsfontein se eie Tukulu-handelsmerk steeds<br />
plaaslik en internasionaal lof in, veral met Tukulu<br />
Pinotage. ’n Program vir die oordrag van vaardighede<br />
sal daartoe lei dat die aandeelhouers uit die<br />
Maatskaplike verslag<br />
Klipdrift Export<br />
is een van<br />
daardie dinge<br />
wat dit lekker maak<br />
om Suid-<strong>Afr</strong>ikaans<br />
te wees –<br />
die weer,<br />
die sport,<br />
die braai,<br />
die mense . . .<br />
die gees.<br />
25
Maatskaplike verslag<br />
(vervolg)<br />
Die simbiose van die<br />
wetenskap en die<br />
kuns van wynmaak,<br />
die unieke terroir en<br />
koel Atlantiese<br />
briese, sowel as<br />
’n dramatiese en<br />
indrukwekkende<br />
ligging en uitsig,<br />
dra alles by dat<br />
Durbanville Hills<br />
nuwe hoogtepunte<br />
bereik.<br />
26<br />
gemeenskappe wat voorheen uit die kapitaalbasis van<br />
die wynbedryf uitgesluit was, eienaars van die plaas<br />
word en toegerus word met die vaardighede om dit wat<br />
’n belangrike bron van premiumgehalte druiwe geword<br />
het, te bestuur.<br />
Durbanville Hills Wines (Edms) Bpk is ’n gesamentlike<br />
onderneming tussen Distell, druifprodusente, werknemers<br />
en plaasarbeiders in ’n gemeenskapsprojek met<br />
gesonde sakedoelwitte. ’n Soortgelyke projek word<br />
ontwikkel aan die Suid-Kaapse kus naby Gansbaai.<br />
’n Landelike opheffingsprojek wat kontant genereer<br />
deur die insameling van maroelavrugte vir Amarula<br />
Cream, het bygedra tot die skepping van ekonomiese<br />
bedrywigheid in die uiters arm landelike gebiede naby<br />
Phalaborwa. Die inspuiting van kontant het reeds ’n<br />
vermenigvuldigingseffek gehad deur die stigting van<br />
klein sakeondernemings te stimuleer.<br />
Gemeenskapsprojekte wat deur die voormalige president<br />
Nelson Mandela op tou gesit is, is tot die voltooiing<br />
daarvan gedurende die jaar deur middel van finansiële en<br />
bestuursbydraes ondersteun. ’n Gemeenskapsentrum in<br />
Upington en ’n nuwe skool by Hartswater in die Noord-<br />
Kaap is onlangs voltooi en formeel geopen.<br />
Die omgewing<br />
Distell besef ten volle dat die voortbestaan op lang<br />
termyn van die wyn-en-spiritualieëbedryf afhang van<br />
die vermoë om natuurlike hulpbronne te bewaar. As<br />
maatskappy hou ons dit in gedagte dat daar<br />
verantwoordelik opgetree moet word wat betref<br />
omgewingsake soos besoedeling, watergebruik en<br />
watergehalte, asook afvalstowwe.<br />
’n Formele afvalverminderingsprogram wat op<br />
uitvoerende direksievlak bestuur word, is regdeur die<br />
maatskappy in werking gestel. Sodoende verminder ons<br />
alle vorms van afval en verkwisting, met besondere<br />
klem in ons produksieprosesse op water- en elektrisiteitsverbruik<br />
en afloopvlakke.<br />
Die behandeling van afloop is ’n hoë prioriteit, en dit is<br />
ons strewe om by ons produksie-aanlegte van die beste<br />
beskikbare tegnologie gebruik te maak. Afvalstowwe van<br />
ons parskelders word met die samewerking van ’n<br />
onafhanklike chemiese maatskappy herbenut vir alkohol<br />
en tartrate. Die herbenutting van verpakkingsmateriaal<br />
word deur ons bottelherbenuttingsfasiliteit naby Wadeville<br />
bevorder, en verskaffers van verpakkingsmateriaal word<br />
aangemoedig om herwinbare en omgewingsvriendelike<br />
verpakkingsmateriaal te gebruik.<br />
Distell, sy plase en dié van verskafferprodusente<br />
onderskryf almal die Geïntegreerde Wynproduksieskema<br />
(GWP), wat ten doel het dat wyn geproduseer<br />
word op ’n manier wat die omgewing bewaar en in<br />
stand hou. Verder word proefprojekte aangevoor om<br />
op Plaisir de Merle en Papkuilsfontein druiwe organies<br />
te kweek.<br />
Omgewingsbewaring en toerisme skep geleenthede vir<br />
ekonomiese groei, terwyl ons natuurlike erfenis<br />
terselfdertyd beskerm word. Die World Wildlife Fund<br />
for Nature en die Peace Parks Foundation word in die<br />
bevordering van hierdie strewe aktief ondersteun.<br />
Gesondheid<br />
Distell het met ander lede van die drankbedryf saamgespan<br />
ter bevordering van ’n konstruktiewe benadering<br />
tot drankmisbruiksaangeleenthede wat op objektiewe<br />
navorsing eerder as emosie gegrond is. Die voordelige<br />
uitwerking van matige verbruik vir groepe wat nie aan<br />
risiko blootgestel is nie, word internasionaal erken. ’n<br />
Reklame- en promosie-kode wat deur die bedryf<br />
ontwikkel is, is daarop gemik om veilige drinknorme te<br />
ondersteun.<br />
Inisiatiewe van die Bedryfsvereniging vir Verantwoordelike<br />
Alkoholgebruik (BVA) is daarop gemik om<br />
kwesbare groepe in die gemeenskap te identifiseer en<br />
ingrypings te ontwikkel wat op feite gegrond en<br />
doeltreffend is. Met hierdie doel voor oë is, met<br />
ondersteuning van die kant van die regering en ander<br />
rolspelers, proefprojekte ontwikkel en in werking gestel<br />
wat toegespits is op Fetale Alkoholsindroom (FAS),<br />
drankgebruik deur minderjariges en dronkbestuur (met<br />
inbegrip van dronk voetgangers).
BALANSSTATE (R’000)<br />
BATES<br />
Nie-bedryfsbates<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 1 139 182 1 022 442 1 027 542 951 055 735 766 594 997 674 028<br />
Beleggings en lenings 557 904 654 551 576 224 495 899 272 717 12 398 10 513<br />
Klandisiewaarde 7 304 – – – – – –<br />
Uitgestelde belasting 16 789 8 745 1 408 – – – –<br />
Totale nie-bedryfsbates 1 721 179 1 685 738 1 605 174 1 446 954 1 008 483 607 395 684 541<br />
Bedryfsbates<br />
Voorraad 1 651 076 1 600 341 1 620 413 1 577 403 1 435 676 1 244 552 981 105<br />
Handels- en ander debiteure 581 978 477 079 467 222 447 332 433 960 424 139 385 376<br />
Korttermynbeleggings 195 452 – – – – – –<br />
Belasting vooruitbetaal 29 741 25 403 17 171 11 659 – – –<br />
Kontant en kontantekwivalente 185 221 178 227 104 923 70 660 49 009 41 834 129 547<br />
Totale bedryfsbates 2 643 468 2 281 050 2 209 729 2 107 054 1 918 645 1 710 525 1 496 028<br />
Totale bates 12,8 4 364 647 3 966 788 3 814 903 3 554 008 2 927 128 2 317 920 2 180 569<br />
EKWITEIT EN LASTE<br />
Totale aandeelhouersekwiteit 2 127 516 2 039 812 1 959 750 1 777 994 1 579 757 1 430 943 1 473 379<br />
Nie-bedryfslaste<br />
Langtermynlenings 598 791 791 347 782 360 788 049 442 866 6 524 12 463<br />
Rentevrye verpligtinge 15 297 15 592 15 297 36 313 26 105 17 559 20 917<br />
Uitgestelde belasting 80 959 47 275 73 181 48 648 56 658 45 557 34 004<br />
Totale nie-bedryfslaste 695 047 854 214 870 838 873 010 525 629 69 640 67 384<br />
Bedryfslaste<br />
Krediteure en voorsienings 673 844 562 324 435 876 419 411 396 672 413 333 417 944<br />
Korttermynlenings<br />
Korttermyngedeelte van<br />
662 920 510 438 454 178 366 303 246 206 226 807 36 057<br />
langtermynlenings 205 320 – 13 061 33 814 15 950 – –<br />
Belasting – – – 5 076 69 114 83 397 99 005<br />
Aandeelhouers vir dividende – – 81 200 78 400 93 800 93 800 86 800<br />
Totale bedryfslaste 1 542 084 1 072 762 984 315 903 004 821 742 817 337 639 806<br />
Totale ekwiteit en laste 4 364 647 3 966 788 3 814 903 3 554 008 2 927 128 2 317 920 2 180 569<br />
Die pro forma syfers verwys na die gekombineerde bedrae van Distillers Korporasie (SA) Beperk en Stellenbosch-<br />
Boerewynmakery Groep Beperk.<br />
DISTELL<br />
Sewejaar<br />
saamgestelde 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996<br />
groei % p.j. Pro forma Pro forma Pro forma Pro forma Pro forma<br />
Sewejaar finansiële oorsig<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
Sedert sy<br />
bekendstelling in<br />
1932, het Chateau<br />
Libertas ’n reputasie<br />
verwerf vir<br />
betroubare gehalte<br />
en waarde. Dit is<br />
dan ook waarom<br />
hierdie klassieke<br />
wyn Suid-<strong>Afr</strong>ika se<br />
gunsteling premium<br />
rooiwyn is.<br />
27
Sewejaar finansiële oorsig (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
28<br />
INKOMSTESTATE (R’000)<br />
Sewejaar<br />
saamgestelde 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996<br />
groei % p.j. Pro forma Pro forma Pro forma Pro forma Pro forma<br />
Omset 6,9 4 903 843 4 597 916 4 610 292 4 336 546 4 457 400 4 179 102 3 635 273<br />
Bedryfsuitgawes (4 491 252) (4 266 071) (4 218 611) (3 944 284) (4 002 627) (3 720 860) (3 249 728)<br />
Bedryfswins 6,1 412 591 331 845 391 681 392 262 454 773 458 242 385 545<br />
Dividendinkomste 81 639 75 825 72 784 52 719 26 741 2 287 1 108<br />
Finansieringskoste (169 303) (152 181) (149 972) (108 632) (49 312) 17 717 26 713<br />
Buitelandse valutawinste 68 188 10 284 4 083 4 978 5 085 321 –<br />
Inkomste vanaf geassosieerdes 13 387 5 731 4 347 (154) 873 829 657<br />
Wins voor uitsonderlike<br />
items en belasting 4,4 406 502 271 504 322 923 341 173 438 160 479 396 414 023<br />
Uitsonderlike items (73 175) (145 602) 41 840 67 000 2 621 (502) 410<br />
Wins voor belasting 333 327 125 902 364 763 408 173 440 781 478 894 414 433<br />
Belasting (96 575) (10 862) (97 629) (96 065) (156 323) (170 370) (157 238)<br />
Minderheidsbelang (266) (283) (266) (1 312) (1 820) (1 482) (1 083)<br />
Netto wins toeskryfbaar aan<br />
gewone aandeelhouers 4,0 236 486 114 757 266 868 310 796 282 638 307 042 256 112<br />
KONTANTVLOEISTATE (R’000)<br />
Kontant deur bedrywighede<br />
voortgebring 496 710 609 703 432 952 374 528 334 195 242 519 325 762<br />
Dividendinkomste 1 776 618 834 2 164 2 610 5 687 1 283<br />
Netto finansieringskoste (133 736) (152 181) (149 972) (107 883) (47 171) 19 079 26 622<br />
Belasting betaal (71 292) (50 600) (83 831) (176 476) (160 450) (178 048) (119 927)<br />
Dividende betaal (148 641) (104 670) (119 000) (133 000) (135 800) (126 000) (98 000)<br />
Kontant teruggehou uit normale<br />
bedryfsaktiwiteite 18,9 144 817 302 870 80 983 (40 667) (6 616) (36 763) 135 740<br />
Uitsonderlike items (73 175) (145 602) 20 000 67 000 2 621 (4 212) –<br />
Kontant teruggehou uit<br />
bedryfsaktiwiteite 71 642 157 268 100 983 26 333 (3 995) (40 975) 135 740<br />
Kontantuitvloei uit<br />
beleggingsaktiwiteite (229 628) (148 941) (160 174) (469 962) (444 773) (231 549) (130 873)<br />
Minderheidsbelang<br />
Toename in rentedraende<br />
(266) (270) – – 202 – –<br />
verpligtinge 12 764 8 987 (5 458) 345 183 436 342 (5 939) (5 304)<br />
Kontantinvloei uit<br />
finansieringsaktiwiteite 12 498 8 717 (5 458) 345 183 436 544 (5 939) (5 304)<br />
Toename in kontant en<br />
kontantekwivalente (145 488) 17 044 (64 649) (98 446) (12 224) (278 463) (437)<br />
Die pro forma syfers verwys na die gekombineerde bedrae van Distillers Korporasie (SA) Beperk en Stellenbosch-<br />
Boerewynmakery Groep Beperk.<br />
DISTELL
DISTELL<br />
Sewejaar<br />
saamgestelde<br />
groei % p.j. 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996<br />
PRESTASIE PER AANDEEL (SENT)<br />
Verdienste<br />
toeskryfbare verdienstebasis<br />
4,0 120,9 58,7 136,4 158,9 144,5 157,0 130,9<br />
wesensverdienste-basis 6,3 141,7 106,1 116,5 123,3 139,5 145,8 130,4<br />
kontantekwivalente-basis 2,2 138,7 101,6 169,9 179,2 183,3 188,0 155,8<br />
Dividende 6,0 70,0 53,0 62,3 60,1 69,4 68,0 60,8<br />
Kontantvloei 8,6 112,6 133,9 112,5 81,5 67,4 43,5 119,5<br />
Netto batewaarde 7,1 1 087,8 1 043,0 1 002,0 909,1 807,7 731,6 753,3<br />
LIKWIDITEIT EN SOLVABILITEIT<br />
Finansiële hefboomverhouding<br />
Totale laste op<br />
0,60 0,55 0,58 0,61 0,41 0,13 0,00<br />
totale bates<br />
Rentevrye verpligtinge<br />
Gem 0,8 1,05 0,94 0,95 1,00 0,85 0,62 0,48<br />
op totale bates 0,16 0,15 0,14 0,16 0,21 0,26 0,29<br />
Dividend dekking (keer) 2,0 2,0 1,9 2,0 2,0 2,1 2,1<br />
Bedryfskapitaalverhouding 1,71 2,13 2,24 2,33 2,33 2,09 2,34<br />
Vuurproefverhouding 0,64 0,63 0,60 0,59 0,59 0,57 0,80<br />
OPBRENGS (%)<br />
Bedryfsinkomste op omset<br />
Voorbelaste opbrengs op<br />
8,4 7,2 8,5 9,0 10,2 11,0 10,6<br />
ekwiteit Gem 21,8 15,7 6,2 18,6 23,0 27,9 33,4 28,1<br />
Effektiewe belastingkoers 29,0 8,6 26,8 23,5 35,5 35,5 37,9<br />
Opbrengs op ekwiteit Gem 14,7<br />
Toeskryfbare verdienste op<br />
13,0 10,2 11,6 13,6 17,4 20,0 17,3<br />
totale bates 5,4 2,9 7,0 8,7 9,7 13,2 11,7<br />
Toeskryfbare verdienste op omset 4,8 2,5 5,8 7,2 6,3 7,3 7,0<br />
Dividendopbrengs 6,9 6,7 7,7 12,7 5,5 5,4 6,4<br />
PRODUKTIWITEIT<br />
Kontantwaarde<br />
toegevoeg (R’miljoen) 6,4 1 704,6 1 727,4 1 601,3 1 479,8 1 513,3 1 386,3 1 340,4<br />
Bate-omsetsnelheid (keer)<br />
Netto bates per<br />
2,3 2,3 2,4 2,4 2,8 2,9 2,5<br />
werknemer (R’000)<br />
Omset per<br />
13,0 468,6 401,7 333,9 290,3 236,5 214,3 226,7<br />
werknemer (R’000) 12,9 1 080,1 905,5 785,4 708,1 667,4 625,9 559,4<br />
Getal werknemers 4 540 5 078 5 870 6 124 6 679 6 677 6 498<br />
29
Sewejaar finansiële oorsig (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
30<br />
2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996<br />
JSE SEKURITEITEBEURS<br />
SUID-AFRIKA<br />
Prys per aandeel (sent)<br />
hoogste gedurende die jaar 1 500 1 000 1 050 810 1 800 1 600 1 350<br />
laagste gedurende die jaar 735 675 690 400 700 1 000 800<br />
sluiting op jaareinde 1 350 730 870 810 700 1 560 1 220<br />
geweegde gemiddelde 1 008 788 869 527 1 227 1 229 920<br />
Prysverdienste verhouding<br />
JSE Aktuariële prysindeks op<br />
jaareinde (1995: 100 sent)<br />
11,2 12,4 6,0 6,0 5,6 13,0 12,1<br />
Distell Groep Beperk<br />
Sluitingsprys/netto batewaarde<br />
154 83 99 93 80 178 139<br />
per aandeel<br />
Geweegde gemiddelde getal<br />
1,2 0,7 1,2 1,3 1,2 3,0 2,6<br />
uitgereikte aandele (’000) 195 580 195 580 140 000 140 000 140 000 140 000 140 000<br />
Getal aandele verhandel (’000)<br />
Aandele verhandel/aandele<br />
6 263 3 647 2 224 4 646 2 765 2 987 1 481<br />
uitgereik (%)<br />
Waarde van aandele<br />
3,2 1,9 1,6 3,3 2,0 2,1 1,1<br />
verhandel (R’miljoen) 63 124 28 722 19 323 24 497 33 928 36 717 13 622<br />
Getal transaksies 1 386 1 220 749 1 197 850 655 456<br />
Getal aandeelhouers 1 738 2 268 2 042 2 131 2 108 2 132 2 141<br />
Markkapitalisasie (R’miljoen) 2 640 1 428 1 218 1 134 980 2 184 1 708<br />
Netto batewaarde/markkapitalisasie 0,81 1,43 0,86 0,79 0,82 0,33 0,38<br />
Inligting vir die tydperk 1996 tot 2000 verwys na die genoteerde aandele van Distillers Korporasie (SA) Bpk.<br />
DISTELL
Inhoudsopgawe vir die finansiële jaarstate<br />
Verslag van die onafhanklike ouditeure 31<br />
Balansstate 32<br />
Inkomstestate 33<br />
State van veranderinge in ekwiteit 34<br />
Kontantvloeistate 35<br />
Kontantstaat van toegevoegde waarde 36<br />
Rekeningkundige beleid en definisies 37 – 41<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate 42 – 63<br />
Aanhangsel 1: Belang in filiale 64<br />
Aanhangsel 2: Belang in ongenoteerde geassosieerdes 65<br />
Aanhangsel 3: Belang in gesamentlike ondernemings 66<br />
Valuta van finansiële jaarstate<br />
Die finansiële jaarstate word uitgedruk in Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse Rand (R).<br />
Die benaderende randkoste van ’n eenheid van die belangrikste geldeenhede op 30 Junie was: 2002 2001<br />
VSA Dollar 10,42 8,05<br />
Britse Pond 15,97 11,37<br />
Euro 10,34 6,81<br />
Kanadese Dollar 6,90 5,32<br />
Botswana Pula 1,67 1,38<br />
Australiese Dollar 5,88 4,09<br />
Ons het die finansiële jaarstate en groep finansiële jaarstate<br />
soos uiteengesit op bladsye 32 tot 66 geouditeer. Hierdie<br />
finansiële state is die verantwoordelikheid van die<br />
maatskappy se direkteure. Ons verantwoordelikheid is om<br />
op grond van ons oudit ’n mening oor hierdie finansiële<br />
state uit te spreek.<br />
Omvang<br />
Ons het ons oudit ooreenkomstig standpunte van Suid-<br />
<strong>Afr</strong>ikaanse Ouditstandaarde uitgevoer. Hierdie standaarde<br />
vereis dat ons die oudit beplan en uitvoer om redelike<br />
gerusstelling te verkry dat daar geen wesenlike wanvoorstelling<br />
in die finansiële state is nie. ’n Oudit behels:<br />
• ’n ondersoek, op ’n toetsgrondslag, van bewyse wat die<br />
bedrae en openbaarmakings in die finansiële state steun;<br />
• ’n beoordeling van die rekeningkundige beginsels wat<br />
gebruik is en beduidende ramings wat deur bestuur<br />
gemaak is; asook<br />
• ’n oorweging van die algehele aanbieding van die<br />
finansiële state.<br />
Ons is van mening dat ons oudit ’n redelike grondslag vir<br />
ons mening bied.<br />
DISTELL<br />
Verslag van die onafhanklike ouditeure<br />
Ouditmening<br />
Na ons mening verstrek hierdie finansiële state en groep<br />
finansiële state, in alle wesenlike opsigte, ’n redelike<br />
weergawe van die finansiële stand van die maatskappy en<br />
die groep op 30 Junie 2002, en van die resultate van hulle<br />
bedrywighede, veranderinge in ekwiteit en kontantvloei<br />
vir die jaar wat op daardie datum geëindig het, in<br />
ooreenstemming met Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse Standpunte van<br />
Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk en op die<br />
wyse deur die Maatskappywet in Suid-<strong>Afr</strong>ika vereis.<br />
Geregistreerde Rekenmeesters en Ouditeure<br />
Geoktrooieerde Rekenmeesters (SA)<br />
Stellenbosch<br />
19 Augustus 2002<br />
Aan die lede van Distell Groep Beperk<br />
31
Balansstate<br />
op 30 Junie<br />
32<br />
GROEP MAATSKAPPY<br />
2002 2001 2002 2001<br />
Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />
BATES<br />
Nie-bedryfsbates<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 1 1 139 182 1 022 442 – –<br />
Beleggings en lenings 2 557 904 654 551 804 658 804 290<br />
Klandisiewaarde 3 7 304 – – –<br />
Uitgestelde belasting 12 16 789 8 745 – –<br />
Totale nie-bedryfsbates 1 721 179 1 685 738 804 658 804 290<br />
Bedryfsbates<br />
Voorraad 4 1 651 076 1 600 341 – –<br />
Handels- en ander debiteure 5 581 978 477 079 – –<br />
Korttermynbeleggings 6 195 452 – – –<br />
Belasting vooruitbetaal 29 741 25 403 – 283<br />
Kontant en kontantekwivalente 185 221 178 227 – –<br />
Totale bedryfsbates 2 643 468 2 281 050 – 283<br />
Totale bates 4 364 647 3 966 788 804 658 804 573<br />
EKWITEIT EN LASTE<br />
Kapitaal en reserwes<br />
Aandelekapitaal 7 1 956 1 956 1 956 1 956<br />
Aandelepremie 7 558 002 558 002 558 002 558 002<br />
Nie-verdeelbare reserwes 8 52 633 52 774 15 435 15 435<br />
Behoue verdienste 9 1 514 126 1 426 281 229 265 229 180<br />
2 126 717 2 039 013 804 658 804 573<br />
Minderheidsbelang 799 799 – –<br />
Totale ekwiteit 2 127 516 2 039 812 804 658 804 573<br />
Nie-bedryfslaste<br />
Langtermynlenings 10 598 791 791 347 – –<br />
Na-aftrede mediese voordele 11 15 297 15 592 – –<br />
Uitgestelde belasting 12 80 959 47 275 – –<br />
Totale nie-bedryfslaste 695 047 854 214 – –<br />
Bedryfslaste<br />
Handels- en ander krediteure 13 629 718 484 048 – –<br />
Korttermyngedeelte van langtermynlenings 10 205 320 – – –<br />
Voorsienings 14 44 126 78 276 – –<br />
Korttermynlenings 15 662 920 510 438 – –<br />
Totale bedryfslaste 1 542 084 1 072 762 – –<br />
Totale ekwiteit en laste 4 364 647 3 966 788 804 658 804 573<br />
Netto batewaarde per aandeel (sent) 1 088 1 043<br />
DISTELL
Verkoopsvolumes (L’000) 312 091 329 568 – –<br />
Omset 16 4 903 843 4 597 916 – –<br />
Bedryfsuitgawes 17 (4 491 252) (4 266 071) – –<br />
Bedryfswins 412 591 331 845 – –<br />
Dividendinkomste 18 81 639 75 825 148 641 23 470<br />
Finansieringskoste 19 (169 303) (152 181) 122 –<br />
Vreemde valutawinste 68 188 10 284 – –<br />
Inkomste vanaf geassosieerdes 20 13 387 5 731 – –<br />
Wins voor uitsonderlike items<br />
en belasting 406 502 271 504 148 763 23 470<br />
Uitsonderlike items 21 (73 175) (145 602) – –<br />
Wins voor belasting 333 327 125 902 148 763 23 470<br />
Belasting 22 (96 575) (10 862) (37) –<br />
Minderheidsbelang (266) (283) – –<br />
Netto wins toeskryfbaar aan<br />
gewone aandeelhouers 236 486 114 757 148 726 23 470<br />
Verdienste per gewone aandeel (sent) 23<br />
toeskryfbare verdienstebasis 120,9 58,7<br />
wesensbasis 141,7 106,1<br />
ekwivalente kontantbasis 138,7 101,6<br />
Dividende per gewone aandeel (sent)<br />
– tussen 35,0 12,0<br />
– finaal 35,0 41,0<br />
DISTELL<br />
GROEP MAATSKAPPY<br />
2002 2001 2002 2001<br />
Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />
70,0 53,0<br />
Inkomstestate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
33
State van veranderinge in ekwiteit<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
34<br />
GROEP MAATSKAPPY<br />
2002 2001 2002 2001<br />
Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Aandelekapitaal 1 956 1 956 1 956 1 956<br />
Beginsaldo 1 956 45 036 1 956 45 036<br />
Kapitaalvermindering – (43 636) – (43 636)<br />
Uitreiking van aandele – 556 – 556<br />
Aandelepremie 558 002 558 002 558 002 558 002<br />
Beginsaldo 558 002 – 558 002 –<br />
Kapitaalvermindering – 43 400 – 43 400<br />
Uitreiking van aandele – 514 602 – 514 602<br />
Nie-verdeelbare reserwes 52 633 52 774 15 435 15 435<br />
Beginsaldo 52 774 52 398 15 435 15 199<br />
Kapitaalvermindering – 236 – 236<br />
Valuta-omrekenings (141) 140 – –<br />
Behoue inkomste 1 514 126 1 426 281 229 265 229 180<br />
Beginsaldo 1 426 281 1 833 054 229 180 229 180<br />
Vorige jaar aansuiwering 31 – (11 380) – –<br />
Samesmeltingsaansuiwering – (486 680) – –<br />
Netto wins toeskryfbaar aan<br />
gewone aandeelhouers 236 486 114 757 148 726 23 470<br />
Dividende 25.5 (148 641) (23 470) (148 641) (23 470)<br />
Ekwiteit aan die einde van die jaar 2 126 717 2 039 013 804 658 804 573<br />
DISTELL
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite<br />
Bedryfsinkomste 412 591 331 845 – –<br />
Nie-kontantvloei items 25.1 98 414 196 378 – –<br />
Kontant deur handelsaktiwiteite voortgebring 511 005 528 223 – –<br />
Bedryfskapitaalveranderings 25.2 (14 295) 81 480 – 62 888<br />
Kontant deur normale bedryfsaktiwiteite<br />
voortgebring 496 710 609 703 – 62 888<br />
Dividendinkomste 1 776 618 148 641 23 470<br />
Vreemde valutaverskille gerealiseer 35 567 – – –<br />
Rente ontvang 25.3 26 668 22 639 122 –<br />
Rente betaal 25.3 (195 971) (174 820) – –<br />
Belasting betaal 25.4 (71 292) (50 600) 246 112<br />
Dividende betaal 25.5 (148 641) (104 670) (148 641) (86 470)<br />
Kontant teruggehou uit normale<br />
bedryfsaktiwiteite 144 817 302 870 368 –<br />
Uitsonderlike items 21 (73 175) (145 602) – –<br />
Kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 71 642 157 268 368 –<br />
Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite<br />
Belegging om bedrywighede te handhaaf 25.6 23 936 6 786 (368) –<br />
Belegging om bedrywighede uit te brei 25.7 (243 465) (155 727) – –<br />
Belegging in geassosieerde bekom 25.8 (10 099) – – –<br />
Kontantuitvloei uit beleggingsaktiwiteite (229 628) (148 941) (368) –<br />
Kontantvloei uit finansieringsaktiwiteite<br />
Minderheidsbelang (266) (270) – –<br />
Toename in rentedraende verpligtinge 12 764 8 987 – –<br />
Kontantinvloei uit finansieringsaktiwiteite 12 498 8 717 – –<br />
Toename in kontant en kontantekwivalente<br />
Saldo aan die begin van die jaar 332 211 349 255 – –<br />
Saldo aan die einde van die jaar (477 699) (332 211) – –<br />
Toename in kontant en<br />
kontantekwivalente 25.9 (145 488) 17 044 – –<br />
Kontantvloei per aandeel (sent) uit<br />
bedryfsaktiwiteite 112,6 133,9<br />
DISTELL<br />
GROEP MAATSKAPPY<br />
2002 2001 2002 2001<br />
Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Kontantvloeistate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
35
Kontantstaat van toegevoegde waarde<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
36<br />
GROEP<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
Kontant voortgebring<br />
Kontant verkry uit verkope 4 798 944 4 604 838<br />
Netto finansieringskoste betaal (169 303) (152 181)<br />
Inkomste uit beleggings 1 776 618<br />
Kontantwaarde voortgebring 4 631 417 4 453 275<br />
Kontantbetalings aan verskaffers van materiale en dienste (2 926 805) (2 725 836)<br />
Kontantwaarde toegevoeg/welvaart geskep 1 704 612 1 727 439<br />
Kontant aangewend vir:<br />
Betaling van aksynsbelasting aan die Staat 866 030 761 423<br />
Betaling van belasting op inkomste aan die Staat 71 292 50 600<br />
Vergoeding van werknemers vir hul dienste 547 007 653 478<br />
Vergoeding van aandeelhouers as opbrengs vir gebruik van<br />
hulle risikokapitaal 148 641 104 670<br />
Kontant betaal aan belanghebbendes 1 632 970 1 570 171<br />
Netto kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 71 642 157 268<br />
Rekonsiliasie met kontant voortgebring<br />
Kontantwaarde toegevoeg (hierbo) 1 704 612 1 727 439<br />
Min: Vergoeding aan werknemers vir hul dienste (547 007) (653 478)<br />
Netto finansieringskoste betaal 169 303 152 181<br />
Betaling van aksynsbelasting aan die Staat (866 030) (761 423)<br />
Kontant deur bedryfsaktiwiteite voortgebring 460 878 464 719<br />
Belastings aan die Staat<br />
Aksynsbelasting 866 030 761 423<br />
Belasting op inkomste 71 292 50 600<br />
Belasting op Toegevoegde Waarde/Algemene Verkoopsbelasting 190 265 190 925<br />
Werknemersbelasting van vergoeding afgetrek 97 400 74 591<br />
Streeksdiensteraadheffings en eiendomsbelasting 16 615 16 374<br />
Deur die groep hanteer 1 241 602 1 093 913<br />
2002 2001<br />
57% Staat<br />
52%<br />
34%<br />
9%<br />
Werknemers<br />
Ander<br />
42%<br />
6%<br />
DISTELL
1. Rekeningkundige beleid<br />
Die groep se rekeningkundige beleid voldoen aan Standpunte<br />
van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk<br />
in Suid-<strong>Afr</strong>ika effektief vir die groep se finansiële jaar.<br />
Hierdie beleid is in ooreenstemming met dié van die vorige<br />
jaar. Geringe veranderings word behandel in aantekening 31.<br />
Die finansiële jaarstate is volgens die historiese kostegrondslag<br />
opgestel.<br />
1.1 Grondslag van konsolidasie<br />
Filiaalmaatskappye<br />
Filiale, wat maatskappye is waarin die groep, direk<br />
of indirek, ’n belang van meer as die helfte van die<br />
stemreg hou of andersins oor die vermoë beskik<br />
om beheer oor die bedrywighede uit te oefen, is<br />
gekonsolideer. Die resultate van enige filiale<br />
verkry of verkoop gedurende die jaar is ingesluit<br />
vanaf die datum waarop effektiewe beheer verkry<br />
is, tot op die datum waarop effektiewe beheer<br />
beëindig is.Alle intergroep transaksies, -balanse en<br />
ongerealiseerde winste en verliese word met<br />
konsolidasie uitgeskakel. Waar nodig, is die<br />
rekeningkundige beleid van filiale aangepas om<br />
konsekwentheid met die van die groep te<br />
verseker. Minderheidsbelange word afsonderlik<br />
geopenbaar.<br />
’n Lys van die groep se vernaamste filiale word in<br />
aanhangsel 1 by die finansiële jaarstate verstrek.<br />
Geassosieerde maatskappye<br />
Beleggings in geassosieerde ondernemings word<br />
volgens die ekwiteitsmetode verantwoord. Hierdie<br />
is ondernemings waarin die groep tussen 20% en<br />
50% van die stemreg hou en waar die groep oor<br />
beduidende invloed beskik, maar nie beheer<br />
uitoefen nie.<br />
Ekwiteitsverantwoording behels die erkenning in<br />
die inkomstestaat van die groep se aandeel in die<br />
geassosieerde se wins of verlies vir die jaar. Die<br />
groep se belang in die geassosieerde word in die<br />
balansstaat getoon teen ’n bedrag wat die groep se<br />
aandeel in die netto bates van die geassosieerde<br />
weerspieël en sluit klandisiewaarde met verkryging<br />
in. Permanente waardedalings word voorsien.<br />
’n Lys van die groep se geassosieerdes word in<br />
aanhangsel 2 by die finansiële jaarstate getoon.<br />
Gesamentlike ondernemings<br />
Die groep se belang word verantwoord deur van<br />
die proporsionele konsolidasiemetode gebruik te<br />
maak.<br />
DISTELL<br />
Rekeningkundige beleid en definisies<br />
Volgens hierdie metode word die groep se<br />
toeskryfbare gedeelte van inkomste, uitgawes,<br />
bates en laste op ’n lyn-vir-lyn grondslag by die<br />
finansiële jaarstate van die groep ingesluit.<br />
Verdere besonderhede van die gesamentlike<br />
ondernemings word in aanhangsel 3 by die<br />
finansiële jaarstate verstrek.<br />
Besigheidskombinasies<br />
’n Besigheidskombinasie wat ’n verkryging is,<br />
word volgens die aankoopmetode verantwoord.<br />
’n Samesmelting van belange word volgens die<br />
poel-van-belange-metode verantwoord.<br />
Transaksies tussen ondernemings onder gesamentlike<br />
beheer word verantwoord deur gebruik<br />
te maak van die “predecessor accounting”<br />
metode.<br />
1.2 Eiendom, aanleg en toerusting<br />
Grond en geboue word teen historiese koste<br />
verantwoord. Geboue word volgens die reguitlynmetode<br />
oor hulle verwagte nuttige lewensduur<br />
afgeskryf. Sien aantekening 31 vir verandering in<br />
rekeningkundige beleid.<br />
Verbeterings aan gehuurde eiendomme word oor<br />
die termyne van die huurkontrakte afgeskryf.<br />
Masjinerie, toerusting en voertuie word teen<br />
historiese kosprys verantwoord en volgens die<br />
reguitlynmetode oor die verwagte nuttige<br />
lewensduur afgeskryf.<br />
Gekapitaliseerde bruikhure is bates wat ingevolge<br />
’n finansieringsbruikhuurooreenkoms gehuur<br />
word. Dit word gekapitaliseer teen die<br />
ekwivalente kontant koopprys en volgens die<br />
reguitlynmetode oor die verwagte nuttige lewensduur<br />
afgeskryf. Bruikhuur finansieringskoste<br />
word oor die tydperk van die bruikhuur volgens<br />
die effektiewe rentekoers metode afgeskryf.<br />
Die huur van bates waarvan alle risiko’s en<br />
vergoeding verbonde aan eiendomsreg effektief<br />
deur die verhuurder behou word, word as<br />
bedryfshure geklassifiseer. Betalings ten opsigte<br />
van bedryfshure word teen normale inkomste<br />
verreken.<br />
Winste en verliese met die verkoop van eiendom,<br />
aanleg en toerusting word bepaal met verwysing<br />
na hul drabedrag en word in ag geneem by die<br />
bepaling van bedryfswins.<br />
37
Rekeningkundige beleid en definisies<br />
(vervolg)<br />
38<br />
Sagtewarepakkette en die direkte ontwikkelingsen<br />
installeringskoste daaraan verbonde, word<br />
gekapitaliseer en oor die verwagte nuttige lewensduur,<br />
vanaf die datum van ingebruikneming,<br />
afgeskryf.<br />
Waar die drabedrag van ’n bate groter is as sy<br />
verwagte verhaalbare bedrag, word die bate dadelik<br />
afgeskryf na sy verhaalbare bedrag.<br />
Finansieringskoste op geleende fondse om die<br />
konstruksie van eiendom, aanleg en toerusting te<br />
finansier word teen bedryfskoste verreken soos<br />
aangegaan.<br />
1.3 Beleggings<br />
Langtermynbeleggings word teen kosprys getoon<br />
en aanpassings word gemaak waar die direkteure<br />
van mening is dat die belegging in waarde gedaal<br />
het.Waar ’n belegging in waarde gedaal het, word<br />
dit as ’n uitgawe erken in die periode waarin<br />
sodanige waardedaling plaasvind.<br />
By die verkoop van ’n belegging word die verskil<br />
tussen die netto verkoopsopbrengs en die<br />
drabedrag teen inkomste verreken.<br />
1.4 Ontasbare bates<br />
Klandisiewaarde<br />
Klandisiewaarde wat ontstaan by die verkryging<br />
van filiale/geassosieerdes verteenwoordig die<br />
oorskot tussen die aankoopprys en die toeskryfbare<br />
redelike waarde van die netto bates verkry.<br />
Klandisiewaarde op verkrygings wat ontstaan op<br />
of na 1 Julie 2000, word in die balansstaat as ’n<br />
ontasbare bate getoon. Dit word geamortiseer<br />
volgens die reguitlynmetode oor die verwagte<br />
nuttige lewensduur daarvan. Klandisiewaarde op<br />
verkrygings wat onstaan het voor 1 Julie 2000 is<br />
ten volle verreken teen behoue inkomste; sodanige<br />
klandisiewaarde is nie terugwerkend gekapitaliseer<br />
en geamortiseer nie.<br />
Klandisiewaarde wat ontstaan uit strategiese<br />
verkrygings van die groep om die dekking van sy<br />
produk of geografiese mark uit te brei, word<br />
geamortiseer oor ’n maksimum periode van<br />
twintig jaar. Vir alle ander verkrygings word<br />
klandisiewaarde geamortiseer oor ’n periode van<br />
hoogstens vyf jaar.<br />
Klandisiewaarde se drabedrag word jaarliks hersien<br />
en, waar nodig, afwaarts aangepas in gevalle van<br />
permanente waardedalings.<br />
Die wins of verlies met die verkoop van ’n entiteit<br />
sluit die ongeamortiseerde saldo van klandisiewaarde<br />
met betrekking tot die entiteit wat verkoop<br />
word, in.<br />
Handelsmerke<br />
Uitgawes aangegaan by die verkryging van<br />
handelsmerke of handelsname, word teen die<br />
kosprys vir die groep gekapitaliseer en volgens die<br />
reguitlynmetode oor die verwagte nuttige<br />
lewensduur afgeskryf, normaalweg twintig jaar.<br />
Geen waarde word op handelsmerke of handelsname<br />
wat intern ontwikkel is, geplaas nie.<br />
Die drabedrag van elke ontasbare bate word<br />
jaarliks hersien en aangepas vir waardedalings,<br />
waar nodig.<br />
Uitgawes om handelsmerke en handelsname in<br />
stand te hou, word teen inkomste verreken.<br />
1.5 Navorsing- en ontwikkelingsuitgawes<br />
Navorsing- en ontwikkelingsuitgawes word teen<br />
inkomste verreken soos en wanneer dit aangegaan<br />
word.<br />
1.6 Voorraad<br />
Voorraad word waardeer teen die laagste van<br />
kosprys of netto realiseerbare waarde. Kosprys<br />
word bereken volgens die eerste-in-eerste-uit<br />
(EIEU) waardasiemetode. Die koste van voltooide<br />
goedere en werk-in-proses sluit in grondstowwe,<br />
direkte arbeidskoste, ander direkte kostes en<br />
relevante bokoste, maar sluit finansieringskoste uit.<br />
Netto realiseerbare waarde is die verwagte<br />
verkoopprys in die normale gang van sake, na<br />
aftrekking van die verwagte koste van voltooiing<br />
en verkoopsuitgawes.<br />
1.7 Belasting<br />
Uitgestelde belasting word voorsien teen<br />
heersende koerse volgens die aanspreeklikheidsmetode.<br />
Alle tydelike verskille tussen die<br />
belastingwaarde van ’n bate of verpligting en die<br />
balansstaat drawaarde daarvan, word voorsien.<br />
Geen uitgestelde belasting word voorsien in<br />
omstandighede waar die aanvanklike erkenning<br />
op die datum van verkryging van die bate of las<br />
geen effek op die rekeningkundige wins of<br />
belasbare inkomste het nie.<br />
Bates ten opsigte van uitgestelde belasting op<br />
aangeslane verliese word nie geskep nie, tensy dit<br />
waarskynlik is dat toekomstige belasbare inkomste<br />
DISTELL
eskikbaar gaan wees waarteen die onbenutte<br />
aangeslane verliese in die afsienbare toekoms<br />
gerealiseer kan word. Sekondêre Belasting op<br />
Maatskappye word op dividendbetalings, netto<br />
van dividende ontvang of ontvangbaar voorsien<br />
en word as ’n belastingheffing erken in die jaar<br />
waarin die dividend betaal word.<br />
Buitelandse aandeelhouersbelasting word voorsien<br />
ten opsigte van buitelandse dividende slegs<br />
wanneer die dividend erken word.<br />
1.8 Handelsdebiteure<br />
Handelsdebiteure word getoon teen kosprys. ’n<br />
Raming vir twyfelagtige debiteure word op<br />
jaareinde gedoen en word gebaseer op ’n<br />
hersiening van alle uitstaande bedrae. Slegte<br />
skulde word afgeskryf gedurende die jaar waarin<br />
dit geïdentifiseer word.<br />
1.9 Voorsienings<br />
Voorsienings word erken waar die groep ’n huidige<br />
wetlike of afgeleide verpligting het as gevolg van<br />
gebeure in die verlede, wat waarskynlik sal lei tot<br />
’n uitvloei van fondse ten einde die verpligting,<br />
wat met redelike sekerheid geraam kan word, na<br />
te kom.<br />
1.10 Buitelandse entiteite<br />
Die bates en laste van buitelandse entiteite word<br />
na Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse Rand omgeskakel teen die<br />
sluitingskoers op die finansiële jaareinde. Inkomste<br />
en uitgawe-items word teen die gemiddelde<br />
wisselkoerse gedurende die relevante rekeningkunde<br />
periode omgeskakel. Verskille wat met<br />
omskakeling ontstaan, word as nie-verdeelbare<br />
reserwes verantwoord.<br />
1.11 Vreemde valutatransaksies en -balanse<br />
Transaksies in vreemde valuta word na Suid-<br />
<strong>Afr</strong>ikaanse Rand teen die heersende koers op die<br />
transaksiedatum omgeskakel. Bates en laste in<br />
vreemde valuta word op die finansiële jaareinde na<br />
Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse Rand omgeskakel teen die<br />
heersende koers. Verskille wat met omskakeling<br />
ontstaan, word afsonderlik in die inkomstestaat<br />
openbaar.Valutatermynkontrakte word omgeskakel<br />
teen markverwante vooruitdekkingskoerse op die<br />
finansiële jaareinde.<br />
1.12 Finansiële instrumente<br />
Finansiële instrumente in die balansstaat getoon<br />
sluit in kontant en kontantekwivalente, beleggings,<br />
handels- en ander debiteure, handels- en ander<br />
krediteure, hure en lenings. Spesifieke erkenningsmetodes<br />
toegepas word openbaar in die beleidsaantekening<br />
geassosieer met elke item.<br />
DISTELL<br />
Die groep maak gebruik van finansiële instrumente<br />
om blootstellings aan wisselkoersveranderings en<br />
rentekoerse te verminder.Hierdie instrumente,wat<br />
hoofsaaklik uit valutatermynkontrakte en rentekoersruiltransaksies<br />
bestaan, word nie by die<br />
ontstaan daarvan in die finansiële state erken nie.<br />
Die doel van hierdie instrumente is om risiko te<br />
verminder.<br />
Valutatermynkontrakte beskerm die groep teen<br />
wisselkoersveranderings deur die koers, waarteen<br />
’n buitelandse bate of las vereffen moet word, vas<br />
te maak.<br />
Enige toename of afname in die vereffeningsbedrag<br />
van die bate of las word verreken teen ’n<br />
ooreenstemmende beweging in die waarde van<br />
die valutatermynkontrak. Die winste en verliese<br />
word teen mekaar verreken vir finansiële verslagdoeningsdoeleindes<br />
en nie erken in die finansiële<br />
state nie. Die koste verbonde aan die sluit van elke<br />
ooreenkoms word geamortiseer oor die termyn<br />
van die kontrak.<br />
Rentekoersruiltransaksies beskerm die groep teen<br />
veranderings in rentekoerse. Enige verskille<br />
betaalbaar of ontvangbaar op ’n rentekoersruiltransaksie<br />
word erken as ’n gedeelte van rente<br />
inkomste of -uitgawes oor die termyn van die<br />
ooreenkoms. Winste en verliese op die vroeë<br />
beëindiging van rentekoersruiltransaksies of op<br />
die terugbetaling van lenings word in die<br />
inkomstestaat verreken.<br />
Openbaarmaking van finansiële instrumente<br />
waarby die groep betrokke is, word in aantekening<br />
29 tot die finansiële jaarstate uiteengesit.<br />
1.13 Aftreevoordele<br />
Aftreefondse<br />
Die groep bied pensioen-, aftree- of voorsorgfondsvoordele<br />
aan alle werknemers.<br />
Die rekeningkundige pensioenkoste van die<br />
omskrewevoordeel-fondse word bepaal deur<br />
gebruik te maak van die geprojekteerde kredieteenhede-metode.<br />
Ingevolge dié metode word die<br />
koste om pensioene te voorsien in die inkomstestaat<br />
verreken deur die koste te versprei oor die<br />
dienstermyn van werknemers in ooreenstemming<br />
met advies van gekwalifiseerde aktuarisse, wat elke<br />
drie jaar volle waardasies van die fondse doen. Die<br />
pensioenverpligting word bepaal volgens die<br />
huidige waarde van die geskatte toekomstige<br />
kontantuitvloeie deur gebruik te maak van<br />
39
Rekeningkundige beleid en definisies<br />
(vervolg)<br />
40<br />
rentekoerse van staatseffekte wat ongeveer<br />
dieselfde terme tot vervaldatum het as die<br />
verwante verpligting.<br />
Die netto surplus of tekort van die voordeelverpligting<br />
is die verskil tussen die huidige waarde<br />
van die befondsde verpligtinge en die billike<br />
waarde van fondsbates.<br />
Alle aktuariële winste en verliese word versprei in<br />
die toekoms oor die gemiddelde oorblywende<br />
werkslewe van die werknemers.<br />
Die bydraes van die groep tot vaste bydrae<br />
pensioenfondse word teen inkomste verreken<br />
gedurende die periode waartydens werknemers<br />
diens aan die groep lewer.<br />
Mediese fondse<br />
Mediese fondsbydraes word teen inkomste<br />
verreken gedurende die periode waartydens<br />
werknemers diens aan die groep lewer.<br />
Die groep maak voorsiening vir aktuarieelbepaalde<br />
toekomstige mediese voordele ten<br />
opsigte van werknemers wat aftree, gebaseer op<br />
die aanname dat die werknemer diens sal lewer tot<br />
en met aftree ouderdom en die minimum<br />
dienstydperk sal voltooi.<br />
Die verwagte koste van dié voordele word oor die<br />
periode van diens geakkumuleer deur gebruik te<br />
maak van rekeningkundige metodologie wat<br />
ooreenstem met dié van omskrewevoordeelpensioenfondse.<br />
Waardasies van dié verpligtinge<br />
word uitgevoer deur onafhanklike gekwalifiseerde<br />
aktuarisse.<br />
1.14 Samesmeltingskostes<br />
Kostes wat spesifiek aan die samesmelting<br />
toegeskryf kan word, bestaan hoofsaaklik uit<br />
boetes vir die vroeë beëindiging van huurkontrakte<br />
en die aflegging van werknemers en word erken<br />
soos en wanneer aangegaan. Die voorsiening vir<br />
afleggingsvoordele aan werknemers word baseer<br />
op die aantal werknemers wat as oortollig<br />
geïdentifiseer is.<br />
Enige vaste bates wat nie langer vir hul<br />
oorspronklike doel aangewend word nie, word<br />
afsonderlik openbaar onder eiendom, aanleg en<br />
toerusting en word getoon teen die laagste van die<br />
drabedrag of verwagte realiseerbare waarde.<br />
1.15 Inkomste-erkenning<br />
Inkomste uit die verkoop van produkte word<br />
erken wanneer aflewering plaasgevind het en dit<br />
deur die klant aanvaar is, indien nodig. Inkomste<br />
uit dienste word erken sodra die diens gelewer is.<br />
Hierdie inkomste word erken na aftrekking van<br />
Belasting op Toegevoegde Waarde (BTW),<br />
Algemene Verkoopsbelasting (AVB), kortings en<br />
na uitskakeling van intergroep verkope.<br />
Ander inkomste verdien deur die groep word as<br />
volg erken:<br />
• Rente inkomste: soos dit toeval tensy invorderbaarheid<br />
twyfelagtig is.<br />
• Dividend inkomste: wanneer die aandeelhouer<br />
onvoorwaardelik geregtig is op betaling.<br />
1.16 Segment verslagdoening<br />
Die groep is ’n vervaardiger, bemarker en<br />
verspreider van alkoholiese dranke.<br />
Die primêre sake segment geïdentifiseer is drank.<br />
Op ’n sekondêre verslagdoeningsgrondslag is<br />
beduidende geografiese distribusiestreke gedefinieer<br />
(aantekening 26).<br />
Kostes tussen streke is toegedeel volgens die<br />
werklike koste basis.<br />
1.17 Uitsonderlike items<br />
Uitsonderlike items is wesenlike items wat<br />
ontstaan uit gebeure of transaksies wat binne die<br />
normale aktiwiteite van die groep val. Hierdie<br />
items word afsonderlik openbaar as gevolg van hul<br />
omvang of aard, ten einde redelike verslagdoening<br />
te verseker.<br />
2. Definisies en verhoudings<br />
2.1 Bedryfskapitaalverhouding<br />
Bedryfsbates gedeel deur totale bedryfslaste.<br />
2.2 Dividenddekking<br />
Wesensverdienste per gewone aandeel gedeel deur<br />
dividende per gewone aandeel.<br />
2.3 Dividendopbrengs<br />
Dividend per gewone aandeel gedeel deur die<br />
geweegde gemiddelde prys per aandeel gedurende<br />
die jaar.<br />
2.4 Effektiewe belastingkoers<br />
Die belastinguitgawe vir die jaar gedeel deur die<br />
wins voor belasting.<br />
2.5 Finansiële hefboomverhouding<br />
Die verhouding van rentedraende verpligtinge,<br />
netto van kontant en kontantekwiwalente, tot<br />
totale ekwiteit.<br />
DISTELL
2.6 Geweegde gemiddelde prys betaal per<br />
aandeel verhandel<br />
Die totale waarde van aandele verhandel, gedeel<br />
deur die getal aandele verhandel op die JSE<br />
Sekuriteitebeurs Suid-<strong>Afr</strong>ika (JSE).<br />
2.7 Kontant en kontantekwivalente<br />
Vir die doeleindes van die kontantvloeistaat<br />
verteenwoordig dit kontantsaldo’s, kontant op<br />
deposito en beleggings in geldmark instrumente,<br />
netto van oortrokke banksaldo’s. In die balansstaat<br />
word oortrokke banksaldo’s getoon onder<br />
korttermynlenings.<br />
2.8 Kontantvloei per gewone aandeel<br />
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite voor dividende<br />
betaal, gedeel deur die getal gewone aandele<br />
uitgereik. Hierdie basis identifiseer die kontantstroom<br />
werklik behaal in die periode onder oorsig.<br />
2.9 Bate-omsetsnelheid<br />
Omset gedeel deur die netto batewaarde op<br />
jaareinde.<br />
2.10 Netto batewaarde per gewone aandeel<br />
Totale ekwiteit gedeel deur die getal uitgereikte<br />
gewone aandele.<br />
2.11 Omset<br />
Omset bestaan uit verkope in die normale gang<br />
van bedrywighede, netto van Belasting op<br />
Toegevoegde Waarde en Algemene Verkoopsbelasting,<br />
maar ingesluit aksynsbelasting gehef op<br />
die plaaslike verkoop van wyn en spiritualieë.<br />
2.12 Opbrengs op ekwiteit<br />
Wesensverdienste gedeel deur ekwiteit op<br />
jaareinde.<br />
2.13 Prysverdienste verhouding<br />
Die sluitingsprys per aandeel op die JSE op<br />
jaareinde gedeel deur wesensverdienste per<br />
gewone aandeel.<br />
2.14 Rentevrye verpligtinge op totale bates<br />
Rentevrye verpligtinge, uitgesluit na-aftrede<br />
mediese voordele, gedeel deur totale bates<br />
(uitgestelde belasting in beide gevalle buite<br />
rekening gelaat).<br />
DISTELL<br />
2.15 Toenamekoers in aandeelhouerswelvaart<br />
Dit verteenwoordig die interne opbrengskoers<br />
oor ’n sewejaar periode. Dit is bereken deur die<br />
aandeelprys van ’n Distell gewone aandeel sewe<br />
jaar gelede as ’n kontantuitvloei te beskou, die<br />
kontantdividende sedert daardie datum en die<br />
sluitingsprys op jaareinde as invoer te beskou,<br />
en om dan die verdiskonteringskoers eie aan<br />
hierdie kontantvloeie te bepaal. Die ekwivalent<br />
van die markprys van ’n Distell gewone aandeel<br />
sewe jaar gelede is bereken deur die totale<br />
markkapitalisasie van beide Distillers en SBW<br />
op daardie datum te deel deur die aantal<br />
gewone aandele in uitreiking op 30 Junie 2002<br />
(195,6 miljoen aandele).<br />
2.16 Verdienste per gewone aandeel<br />
Toeskryfbare verdienstebasis<br />
Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />
gedeel deur die geweegde gemiddelde<br />
getal gewone aandele uitgereik.<br />
Wesensverdienstebasis<br />
Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />
na inagneming van aansuiwerings soos in<br />
aantekening 23.2 uiteengesit, gedeel deur die<br />
geweegde gemiddelde getal gewone aandele<br />
uitgereik.<br />
Ekwivalente kontantverdienstebasis<br />
Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />
na inagneming van aansuiwerings soos in<br />
aantekening 23.3 uiteengesit, gedeel deur die<br />
geweegde gemiddelde getal gewone aandele<br />
uitgereik. Hierdie basis erken die potensiaal<br />
van die inkomste-stroom om kontant te<br />
genereer.<br />
2.17 Verdienste-opbrengs<br />
Wesensverdienste per gewone aandeel gedeel deur<br />
die sluitingsprys op die JSE op jaareinde.<br />
2.18 Voorbelaste opbrengs op ekwiteit<br />
Wins voor belasting as ’n persentasie van die<br />
ekwiteit op jaareinde.<br />
2.19 Vuurproefverhouding<br />
Bedryfsbates min voorraad, gedeel deur<br />
bedryfslaste.<br />
41
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
42<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
1. EIENDOM, AANLEG EN TOERUSTING<br />
1.1 Drabedrag<br />
Teen kosprys<br />
eiendomme 519 742 437 210<br />
masjinerie, tenke en vate 1 129 949 1 013 343<br />
toerusting en voertuie 103 608 157 569<br />
stelselontwikkelingskoste 15 598 15 599<br />
1 768 897 1 623 721<br />
Opgehoopte waardevermindering<br />
eiendomme 49 581 41 508<br />
masjinerie, tenke en vate 490 948 424 421<br />
toerusting en voertuie 80 249 130 769<br />
stelselontwikkelingskoste 8 937 4 581<br />
629 715 601 279<br />
Drabedrag 1 139 182 1 022 442<br />
Samestelling van drabedrag<br />
Eiendomme 470 161 395 702<br />
Masjinerie, tenke en vate 639 001 588 922<br />
Toerusting en voertuie 23 359 26 800<br />
Stelselontwikkelingskoste 6 661 11 018<br />
1 139 182 1 022 442<br />
1.2 Beweging vir die jaar<br />
Kapitaaluitgawes 249 161 175 166<br />
Vervreemdings (14 852) (43 006)<br />
Waardevermindering (115 046) (125 880)<br />
Waardedaling (2 523) –<br />
Netto beweging vir die jaar 116 740 6 280<br />
Samestelling van kapitaaluitgawes<br />
Eiendomme 85 095 32 530<br />
Masjinerie, tenke en vate 152 336 125 966<br />
Toerusting en voertuie 11 730 7 403<br />
Stelselontwikkelingskoste – 9 267<br />
249 161 175 166<br />
Samestelling van vervreemdings<br />
Eiendomme 2 517 240<br />
Masjinerie, tenke en vate 9 900 12 814<br />
Toerusting en voertuie 2 435 7 955<br />
Stelselontwikkelingskoste – 21 997<br />
14 852 43 006<br />
DISTELL
1. EIENDOM, AANLEG EN TOERUSTING (vervolg)<br />
Besonderhede van eiendomme is by die geregistreerde kantoor<br />
van die maatskappy beskikbaar ter insae.<br />
Die verwagte nuttige lewensduur van eiendom, aanleg en toerusting is soos volg:<br />
geboue 60 jaar<br />
vlekvrye staaltenke 50 jaar<br />
ander masjinerie en vate 3 – 25 jaar<br />
toerusting en voertuie 4 – 10 jaar<br />
gekapitaliseerde bruikhuur voertuie 4 jaar<br />
stelselontwikkelingskoste 5 jaar<br />
2. BELEGGINGS EN LENINGS<br />
Groep<br />
Belegging in geassosieerdes (aanhangsel 2) 12 605 4 328<br />
Voorkeuraandele 706 146 626 283<br />
Ander beleggings 13 007 8 302<br />
Ander lenings 21 598 15 638<br />
753 356 654 551<br />
Min: Korttermyngedeelte van voorkeuraandele (195 452) –<br />
557 904 654 551<br />
Direkteurswaardasie van belegging in geassosieerdes 33 500 18 897<br />
Direkteurswaardasie van ander beleggings en lenings 740 806 651 058<br />
Maatskappy<br />
Belegging in filiaal (aanhangsel 1) 804 808 804 290<br />
Al die beleggings is ongenoteerd en besonderhede daarvan is by<br />
die geregistreerde kantoor van die maatskappy beskikbaar.<br />
3. KLANDISIEWAARDE<br />
Drabedrag<br />
Kosprys 7 654 –<br />
Opgehoopte amortisasie (350) –<br />
7 304 –<br />
Rekonsiliasie van drabedrag<br />
Saldo aan die begin van die jaar – –<br />
Toevoegings 7 654 –<br />
Amortisasie – 5% per jaar (350) –<br />
Saldo aan die einde van die jaar 7 304 –<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
43
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
44<br />
4. VOORRAAD<br />
Wyn, gegeurde alkoholiese dranke en ander spiritualieë in stortmaat 989 744 961 447<br />
Gebottelde wyn, gegeurde alkoholiese dranke en ander spiritualieë 534 573 526 911<br />
Verpakkingsmateriaal 126 759 111 983<br />
1 651 076 1 600 341<br />
Voorraad teen netto realiseerbare waarde getoon 32 768 27 940<br />
5. HANDELS- EN ANDER DEBITEURE<br />
Handelsdebiteure 532 570 431 487<br />
Voorsiening vir twyfelagtige skulde (24 817) (20 486)<br />
Ander debiteure 74 225 66 078<br />
581 978 477 079<br />
6. KORTTERMYNBELEGGINGS<br />
Voorkeuraandele aflosbaar binne een jaar 195 452 –<br />
Al die beleggings is ongenoteerd en besonderhede daarvan is by die<br />
geregistreerde kantoor van die maatskappy beskikbaar.<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
7. AANDELEKAPITAAL EN AANDELEPREMIE Aantal Aantal<br />
’000 ’000<br />
Aandele gemagtig<br />
Beginsaldo: gewone aandele sonder pari-waarde 250 000 160 000<br />
Kansellasie van gemagtigde aandele – (20 000)<br />
Omskep in pari-waarde aandele van 1 sent elk 250 000 140 000<br />
Toename deur skep van gewone aandele van 1 sent elk – 110 000<br />
Eindsaldo: gewone aandele van 1 sent elk 250 000 250 000<br />
Aandele uitgereik<br />
Beginsaldo: Distell Groep Bpk 195 580 –<br />
Beginsaldo: Distillers Korporasie (SA) Bpk – 140 000<br />
Uitreiking van aandele – 55 580<br />
Gewone aandele van 1 sent elk 195 580 195 580<br />
R’000 R’000<br />
Aandelekapitaal<br />
Beginsaldo: Distell Groep Bpk 1 956 –<br />
Beginsaldo: Distillers Korporasie (SA) Bpk – 45 036<br />
Beginsaldo: Stellenbosch-Boerewynmakery Groep Bpk – 28 476<br />
Samesmeltingsaansuiwering – (28 476)<br />
Kapitaalvermindering – (43 636)<br />
Uitreiking van aandele – 556<br />
1 956 1 956<br />
DISTELL
7. AANDELEKAPITAAL EN AANDELEPREMIE (vervolg)<br />
Aandelepremie<br />
Beginsaldo 558 002 –<br />
Kapitaalvermindering – 43 400<br />
Uitreiking van aandele – 514 602<br />
558 002 558 002<br />
Die onuitgereikte aandelekapitaal is tot die volgende algemene jaarvergadering onder die beheer van die raad van<br />
direkteure geplaas.<br />
Die trustees van die Distell Groep Aandele Trust (“die skema”) het onuitgereikte aandele wat vir die skema gereserveer<br />
was, aan deelnemers aangebied. Die totale aantal aandele gereserveer vir die skema is 14 668 500 (2001: 14 668 500).<br />
Besonderhede van die aanbod is as volg:<br />
Aantal<br />
Aantal aandele aandele aanvaar<br />
Datum Deelnemers Opsieprys aangebied op 30 Junie 2002<br />
19 Maart 2001 Uitvoerende direkteure 7,35 865 818 865 818<br />
19 Maart 2001 Ander deelnemers 7,35 1 726 743 1 726 743<br />
Die aanbod is geldig vir een jaar vanaf die opsie datum. Die skema is ’n uitgestelde aankoop skema en betaling<br />
geskied in drie gelyke jaarlikse paaiemente. Die eerste paaiement is eers na drie jaar betaalbaar.<br />
Deelnemers het geen regte op lewering, stemreg of dividende op aandele voordat betaling geskied nie. Deelnemers<br />
het die keuse om op ’n later datum te betaal met die gevolglike uitstel van regte. Betaling moet egter binne 10 jaar<br />
geskied.<br />
8. NIE-VERDEELBARE RESERWES<br />
Groep<br />
Valuta-omrekenings 1 926 2 067<br />
Reserwes met totstandkoming van ’n vorige beheermaatskappy 15 199 15 199<br />
Kapitaalvermindering 236 236<br />
Oordrag van aandelekapitaal met die kansellasie van aandele 13 226 13 226<br />
Oordrag van aandelepremie 15 873 15 873<br />
Kapitaalaflossingsreserwefonds 400 400<br />
Herklassifikasie van palette tot deposito waarde 5 773 5 773<br />
52 633 52 774<br />
Maatskappy<br />
Reserwes met totstandkoming 15 199 15 199<br />
Kapitaalvermindering 236 236<br />
15 435 15 435<br />
9. BEHOUE VERDIENSTE<br />
Maatskappy 229 265 229 180<br />
Gekonsolideerde filiale 1 277 024 1 195 450<br />
Gesamentlike ondernemings 2 748 1 651<br />
Geassosieerde maatskappye 5 089 –<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
1 514 126 1 426 281<br />
45
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
46<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
10. LANGTERMYNLENINGS<br />
Onversekerde lening, rentedraend teen ’n vaste koers van 15,78% per jaar,<br />
sesmaandeliks agterna betaalbaar, aflosbaar op 26 November 2002. 205 000 205 000<br />
Onversekerde lening, rentedraend teen ’n vaste koers van 18,6% per jaar,<br />
sesmaandeliks agterna betaalbaar, aflosbaar op 17 November 2003. 232 413 221 847<br />
Onversekerde lening, rentedraend teen ’n vaste koers van 15,89% per jaar,<br />
sesmaandeliks agterna betaalbaar, aflosbaar op 24 Junie 2004. 137 000 137 000<br />
Onversekerde lening, rentedraend teen ’n vaste koers van 16% per jaar,<br />
sesmaandeliks agterna betaalbaar, aflosbaar op 2 Maart 2006. 227 500 227 500<br />
Onversekerde lenings op gekapitaliseerde bruikhuur voertuie, rentedraend<br />
teen ’n veranderlike koers van 2,6% per jaar onder prima en maandeliks<br />
agterna betaalbaar in paaiemente van R49 115 vir 48 maande. 2 198 –<br />
Min: Gedeelte van lenings terugbetaalbaar binne een jaar, ingesluit in bedryfslaste. (205 320) –<br />
598 791 791 347<br />
11. NA-AFTREDE MEDIESE VOORDELE<br />
Saldo aan die begin van die jaar 15 592 15 297<br />
Voorsiening vir die jaar (295) 295<br />
Saldo aan die einde van die jaar (aantekening 30) 15 297 15 592<br />
12. UITGESTELDE BELASTING<br />
Die beweging op die uitgestelde belasting is as volg:<br />
Saldo aan die begin van die jaar 38 530 71 773<br />
Voorsiening vir die jaar 25 640 (33 243)<br />
Saldo aan die einde van die jaar 64 170 38 530<br />
Uitgestelde belastinglaste<br />
Toelaes op eiendom, aanleg en toerusting 108 716 105 982<br />
Rente ontvangbaar (1) 73<br />
108 715 106 055<br />
Uitgestelde belastingbates<br />
Voorsiening vir twyfelagtige skulde (7 445) (6 146)<br />
Aangeslane verliese (19 999) (38 131)<br />
Voorsienings (13 238) (19 179)<br />
Ander (3 863) (4 069)<br />
(44 545) (67 525)<br />
Netto uitgestelde belasting 64 170 38 530<br />
Bedrae openbaar in die balansstaat is as volg:<br />
Maatskappye in die groep met netto uitgestelde belastingbates (16 789) (8 745)<br />
Maatskappye in die groep met netto uitgestelde belastinglaste 80 959 47 275<br />
Netto uitgestelde belasting 64 170 38 530<br />
DISTELL
13. HANDELS- EN ANDER KREDITEURE<br />
Handelskrediteure 505 816 375 396<br />
Ander krediteure 41 318 39 327<br />
Aksynsbelasting 75 340 62 664<br />
Belasting op Toegevoegde Waarde 7 244 6 661<br />
14. VOORSIENINGS<br />
629 718 484 048<br />
Samesmeltingskoste<br />
Verlof Bonusse Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Saldo aan die begin van die jaar 38 539 29 131 10 606 78 276<br />
Addisionele voorsienings 6 629 1 273 19 063 26 965<br />
Onbenutte bedrae – teruggeskryf – (191) (4 996) (5 187)<br />
Benut gedurende die jaar (34 431) (3 960) (17 537) (55 928)<br />
Saldo aan die einde van die jaar 10 737 26 253 7 136 44 126<br />
Verlof<br />
Werknemers se geregtigheid op verlof word erken wanneer dit ophoop ten gunste van die betrokke werknemers.<br />
’n Voorsiening word gemaak vir die beraamde aanspreeklikheid vir verlof as gevolg van dienste deur werknemers<br />
gelewer tot op balansstaat datum.<br />
Bonusse<br />
Die meerderheid werknemers van die maatskappy ontvang ’n jaarlikse bonus in Desember wat gelykstaande is aan<br />
hulle basiese maandelikse vergoeding. ’n Pro rata bonusvoorsiening word gemaak vir werknemers in diens op<br />
balansstaat datum.<br />
Samesmeltingskoste<br />
Die voorsiening van R10,7 miljoen oorgedra sal na verwagting ten volle benut word gedurende die eerste helfte<br />
van die 2003 finansiële jaar.<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
15. KORTTERMYNLENINGS<br />
Onversekerde daggeldlenings 662 920 510 438<br />
16. OMSET<br />
Verkope 4 033 870 3 824 677<br />
Aksynsbelasting 869 973 773 239<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
4 903 843 4 597 916<br />
47
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
48<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
17. BEDRYFSUITGAWES<br />
17.1 Funksionele verdeling van kostes<br />
Koste van produkte verkoop 3 477 077 3 321 575<br />
Verkoops- en bemarkingskoste 600 408 501 143<br />
Verspreidingskoste 299 755 338 136<br />
Administrasie en ander koste 114 012 105 217<br />
4 491 252 4 266 071<br />
17.2 Waardevermindering<br />
Masjinerie, tenke en vate 89 765 78 428<br />
Toerusting en voertuie 13 900 24 760<br />
Eiendomme 7 025 5 292<br />
Stelselontwikkelingskoste 4 356 9 326<br />
115 046 117 806<br />
Masjinerie, tenke en vate:<br />
Die aansuiwerings vir die verskille in die verwagte nuttige lewensduur van<br />
bates tussen Distillers en SBW, het die volgende uitwerking gehad:<br />
Verandering in raming<br />
(Belastingeffek 2001: R2,4 miljoen)<br />
– 8 074<br />
115 046 125 880<br />
17.3 Navorsing- en ontwikkelingsuitgawes: handelsmerke en handelsname 12 981 8 154<br />
17.4 Administrasie- en bestuursgelde 4 981 7 977<br />
17.5 Bedryfshuuruitgawes<br />
Eiendomme 28 082 29 937<br />
Voertuie 22 720 15 423<br />
Toerusting 5 275 5 313<br />
Masjinerie 6 896 5 213<br />
62 973 55 886<br />
17.6 Wins/(verlies) met die verkoop van eiendom, aanleg en toerusting<br />
Bedryfsaktiwiteite 13 160 4 341<br />
Ingesluit by uitsonderlike items: Samesmeltingskoste 8 711 (21 997)<br />
21 871 (17 656)<br />
17.7 Waardedaling van bates 2 523 –<br />
17.8 Amortisasie van klandisiewaarde 350 –<br />
DISTELL
17. BEDRYFSUITGAWES (vervolg)<br />
17.9 Ouditeursvergoeding<br />
Ouditgelde 2 107 2 861<br />
Ouditgelde ten opsigte van vorige jaar 250 –<br />
Ander gelde 92 126<br />
2 449 2 987<br />
17.10 Personeelkoste 500 940 533 502<br />
Aantal werknemers op jaareinde 4 540 5 078<br />
18. DIVIDENDINKOMSTE<br />
Groep<br />
Voorkeuraandele 79 863 75 207<br />
Ander 1 776 618<br />
81 639 75 825<br />
Maatskappy<br />
Filiaal 148 641 23 470<br />
Dividendinkomste is verkry van ongenoteerde beleggings.<br />
19. FINANSIERINGSKOSTE<br />
Groep<br />
Aangegaan<br />
rente ontvang 26 668 22 639<br />
rente betaal (195 971) (174 820)<br />
(169 303) (152 181)<br />
20. INKOMSTE VANAF GEASSOSIEERDES<br />
Deel van wins voor belasting 13 387 5 731<br />
Deel van belasting (3 981) (1 736)<br />
9 406 3 995<br />
Dividende ontvang (4 249) (4 972)<br />
Deel van wins vir die jaar 5 157 (977)<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
49
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
50<br />
21. UITSONDERLIKE ITEMS<br />
Surplus met vervreemding van belange in nie-alkoholiese vrugtedrankbedrywighede – 15 000<br />
Vrystelling van surplus bates in bystandsfonds 2 994 16 000<br />
Samesmeltingskoste (78 587) (180 124)<br />
Surplus met verkoop van eiendom 2 418 3 522<br />
(73 175) (145 602)<br />
Belasting 23 489 49 835<br />
Uitsonderlike items na belasting (49 686) (95 767)<br />
Verdere kommentaar oor hierdie items word gelewer in die verslag van die besturende direkteur.<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
22. BELASTING<br />
22.1 Normale maatskappybelasting<br />
Groep<br />
Lopend<br />
huidige jaar 66 028 40 135<br />
vorige jaar 926 2 234<br />
Deel van belasting van geassosieerde (aantekening 20) 3 981 1 736<br />
Uitgestelde belasting 25 640 (33 243)<br />
96 575 10 862<br />
Samestelling<br />
Normale Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse belasting 53 572 (7 486)<br />
Buitelandse belasting 26 964 17 377<br />
Sekondêre Belasting op Maatskappye 16 039 971<br />
96 575 10 862<br />
Maatskappy<br />
Lopend<br />
huidige jaar 37 –<br />
Geen voorsiening is gemaak vir die moontlike aanspreeklikheid vir Buitelandse Aandeelhouersbelasting op<br />
dividende of Sekondêre Belasting op Maatskappye, indien die verdeelbare reserwes van buitelandse filiale verdeel<br />
sou word of alle verdeelbare reserwes as dividende verklaar sou word nie.<br />
DISTELL
22. BELASTING (vervolg)<br />
22.2 Rekonsiliasie van belastingkoers (%)<br />
Standaardkoers vir maatskappye 30,0 30,0<br />
Aansuiwerings voortspruitend uit normale aktiwiteite:<br />
nie-belasbare inkomste (6,3) (9,7)<br />
nie-toelaatbare uitgawes 2,4 2,6<br />
belastingverliese benut (0,1) (0,4)<br />
buitelandse belastingkoersverskille en terughoubelastings (0,4) (0,7)<br />
25,6 21,8<br />
Aansuiwerings voortspruitend uit uitsonderlike items:<br />
nie-belasbare inkomste (2,0) (14,5)<br />
nie-toelaatbare uitgawes 0,6 5,5<br />
belastingverliese benut – (5,0)<br />
24,2 7,8<br />
Sekondêre Belasting op Maatskappye 4,8 0,8<br />
Effektiewe koers 29,0 8,6<br />
22.3 Belastingverliese<br />
Berekende belastingverliese en kapitaalverbeteringe beskikbaar vir<br />
aanwending teen toekomstige belasbare inkomste 105 896 162 609<br />
Aangewend om uitgestelde belasting te verminder (66 623) (129 838)<br />
39 273 32 771<br />
23. VERDIENSTE PER GEWONE AANDEEL<br />
Die berekening van verdienste per gewone aandeel is gegrond op verdienste soos hieronder uiteengesit en op<br />
195,6 miljoen (2001: 195,6 miljoen) gewone aandele uitgereik.<br />
Die potensiële verwateringseffek van die aandele aangebied aan deelnemers van die aandeleskema is buite<br />
rekening gelaat aangesien die effek daarvan ignoreerbaar klein is.<br />
23.1 Toeskryfbare verdienste 236 486 114 757<br />
23.2 Wesensverdienste<br />
Toeskryfbare verdienste 236 486 114 757<br />
Aangesuiwer vir (netto van belasting):<br />
wins met verkoop van eiendomme, aanleg en toerusting (9 212) (3 038)<br />
amortisasie van klandisiewaarde 245 –<br />
uitsonderlike items (aantekening 21) 49 686 95 767<br />
277 205 207 486<br />
23.3 Ekwivalente kontantverdienste<br />
Toeskryfbare verdienste 236 486 114 757<br />
Aangesuiwer vir:<br />
inkomste vanaf geassosieerdes (9 406) (3 995)<br />
uitgestelde belasting (aantekening 22.1) 25 640 (33 243)<br />
voorkeuraandele dividend (aantekening 18) (79 863) (75 207)<br />
nie-kontantvloei items (aantekening 25.1) 98 414 196 378<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
271 271 198 690<br />
51
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
52<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
24. DIVIDENDE<br />
Betaal: 35,0 sent (2001: 12,0 sent) 68 453 23 470<br />
Verklaar 35,0 sent (2001: 41,0 sent) 68 453 80 187<br />
Totaal: 70,0 sent (2001: 53,0 sent) 136 906 103 657<br />
’n Finale dividend van 35c per aandeel vir die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2002 is verklaar. Hierdie dividend<br />
sal betaal word op Maandag, 16 September 2002. Die laaste dag vir verhandeling (“cum” die dividend) ten einde in<br />
die dividend te kan deel, is Vrydag, 6 September 2002. Die aandele van Distell sal begin verhandel “ex” die dividend vanaf<br />
aanvang van besigheid op Maandag, 9 September 2002 en die rekorddatum sal Vrydag, 13 September 2002 wees.<br />
Aangesien die finale dividend na jaareinde verklaar is, en om aan die veranderde Standpunt oor AARP (RE107) te<br />
voldoen, is daar nie in die finansiële jaarstate daarvoor voorsiening gemaak nie.<br />
25. KONTANTVLOEI-INLIGTING<br />
25.1 Nie-kontantvloei items<br />
Waardevermindering 115 046 125 880<br />
Waardedaling van bates 2 523 –<br />
Amortisasie van klandisiewaarde 350 –<br />
Wins met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting<br />
– ingesluit by bedryfsaktiwiteite (13 160) (4 341)<br />
– ingesluit by uitsonderlike items (8 711) 21 997<br />
Voorsiening vir twyfelagtige skulde 4 331 1 473<br />
Voorsiening vir aftreevoordele (295) 295<br />
Voorsiening vir samesmeltingskoste (27 802) 34 039<br />
Voorsiening vir verlof en bonusse (6 348) 6 610<br />
Vreemde valutaverskille en ander 32 480 10 425<br />
98 414 196 378<br />
25.2 Bedryfskapitaalveranderings<br />
Toename in voorraad (50 735) 20 072<br />
Toename in handels- en ander debiteure (109 230) (11 330)<br />
Toename in handels- en ander krediteure 145 670 72 738<br />
(14 295) 81 480<br />
25.3 Netto finansieringskoste betaal<br />
Rente ontvang 26 668 22 639<br />
Rente betaal (195 971) (174 820)<br />
(169 303) (152 181)<br />
DISTELL
25. KONTANTVLOEI-INLIGTING (vervolg)<br />
25.4 Belasting betaal<br />
Groep<br />
Vooruitbetaal aan die begin van die jaar 25 403 17 171<br />
Huidige voorsiening vir belasting (66 954) (42 368)<br />
Vooruitbetaal aan die einde van die jaar (29 741) (25 403)<br />
(71 292) (50 600)<br />
Maatskappy<br />
Vooruitbetaal aan die begin van die jaar 283 395<br />
Huidige voorsiening vir belasting (37) –<br />
Vooruitbetaal aan die einde van die jaar – (283)<br />
246 112<br />
25.5 Dividende betaal<br />
Groep<br />
Onbetaald aan die begin van die jaar – (81 200)<br />
Dividende verklaar (148 641) (23 470)<br />
Onbetaald aan die einde van die jaar – –<br />
(148 641) (104 670)<br />
Maatskappy<br />
Onbetaald aan die begin van die jaar – (63 000)<br />
Dividende verklaar (148 641) (23 470)<br />
Onbetaald aan die einde van die jaar – –<br />
(148 641) (86 470)<br />
25.6 Belegging om bedrywighede te handhaaf<br />
Eiendomme – –<br />
Masjinerie, tenke en vate (7 536) (14 992)<br />
Toerusting en voertuie (5 251) (3 572)<br />
Opbrengs met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting 36 723 25 350<br />
23 936 6 786<br />
25.7 Belegging om bedrywighede uit te brei<br />
Eiendomme (85 095) (32 530)<br />
Masjinerie, tenke en vate (144 800) (110 974)<br />
Toerusting en voertuie (6 479) (3 831)<br />
Stelselontwikkelingskoste – (9 267)<br />
Netto beleggings verkry of verkoop (7 091) 875<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
(243 465) (155 727)<br />
53
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
54<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
25. KONTANTVLOEI-INLIGTING (vervolg)<br />
25.8 Belegging in geassosieerde bekom<br />
Belang in ekwiteit (2 445) –<br />
Klandisiewaarde (7 654) –<br />
Kontant betaal (10 099) –<br />
25.9 Afname in kontant en kontantekwivalente<br />
Saldo aan die begin van die jaar 332 211 349 255<br />
Saldo aan die einde van die jaar<br />
– kontant en kontantekwivalente 185 221 178 227<br />
– korttermynlenings (662 920) (510 438)<br />
(145 488) 17 044<br />
26. SEGMENT VERSLAGDOENING<br />
Primêre rapporteringsformaat – sakesegment<br />
Die groep is betrokke by die vervaardiging, bemarking en die verspreiding van alkoholiese drank. Hierdie<br />
bedrywighede verteenwoordig ’n geïntegreerde proses en die groep beskou dit as ’n enkele primêre sakesegment,<br />
waaroor alle inligting in die finansiële jaarstate openbaar word.<br />
Sekondêre rapporteringsformaat – geografiese distribusie streke<br />
Streeksomset<br />
– Republiek van Suid-<strong>Afr</strong>ika 4 070 644 3 874 251<br />
– Sub-Sahara <strong>Afr</strong>ika 395 605 405 199<br />
– Internasionaal 437 594 318 466<br />
4 903 843 4 597 916<br />
Streeksbates<br />
– Republiek van Suid-<strong>Afr</strong>ika 4 169 516 3 755 579<br />
– Sub-Sahara <strong>Afr</strong>ika 123 956 144 326<br />
– Internasionaal 71 175 66 883<br />
4 364 647 3 966 788<br />
Streeksomset sluit verkope tussen groepmaatskappye uit.<br />
Streeksbates sluit bedryfsbates en beleggings in geassosieerdes in, maar sluit intermaatskappyrekeninge uit.<br />
DISTELL
27. VERPLIGTINGE<br />
Kapitaalverpligtinge<br />
Samesmelting<br />
Uitstaande kapitaaluitgawes 44 106 22 440<br />
Kapitaaluitgawes deur die direkteure gemagtig, waarvoor nog nie<br />
gekontrakteer is nie 14 400 216 764<br />
58 506 239 204<br />
Normale aktiwiteite<br />
Uitstaande kapitaaluitgawes 6 198 656<br />
Kapitaaluitgawes deur die direkteure gemagtig, waarvoor nog nie<br />
gekontrakteer is nie 237 057 65 606<br />
243 255 66 262<br />
Samestelling van kapitaalverpligtinge<br />
Filiale 294 874 305 223<br />
Gesamentlike ondernemings 6 887 243<br />
301 761 305 466<br />
Hierdie verpligtinge sal in die komende jaar aangegaan en deur eie en geleende fondse gefinansier word. Dit sal<br />
gerieflik binne bestaande hefboom beperkinge wees.<br />
Bedryfshuurverpligtinge<br />
Toekomstige minimum bedryfshuurbetalings in terme van nie-kanselleerbare kontrakte is as volg:<br />
Betaalbaar binne 1 jaar 41 727 35 013<br />
Betaalbaar na 1 jaar, nie later as 5 jaar nie 79 932 72 920<br />
121 659 107 933<br />
Finansieringsbruikhuur verpligtinge<br />
Die groep het finansieringsbruikhuur kontrakte aangegaan by finansiële instellings vir die huur van voertuie op<br />
1 Julie 2001 vir ’n periode van tussen 48 en 60 maande. Die bruikhuurpaaiemente is betaalbaar aan die einde van elke<br />
maand. Die eienaarskap van die voertuie gaan aan die einde van die periode oor na werknemers van die maatskappy.<br />
Die kontrakte het geen voorwaardelike hure nie.<br />
Na 1 jaar,<br />
Binne nie later as<br />
1 jaar 5 jaar nie Totaal Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Minimum huurbetalings 589 2 418 3 007 –<br />
Finansieringskoste (269) (540) (809) –<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
320 1 878 2 198 –<br />
55
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
56<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
28. WAARBORGE<br />
Personeelbehuisingslenings waarborge 8 716 3 595<br />
Die banklenings van sekere geassosieerdes en filiale word deur houermaatskappye in die groep gewaarborg.<br />
29. FINANSIËLE RISIKOBESTUUR<br />
29.1 Tesourierisikobestuur<br />
Die groep handhaaf ’n omsigtige, maar aanpasbare, benadering met betrekking tot vooruitdekking. Dit is daarop<br />
gerig om vreemde valuta- en rentekoersrisiko’s te verminder of uit te skakel deur die mees koste-effektiewe<br />
metodes beskikbaar te gebruik. Senior uitvoerende bestuur en adviseurs vergader gereeld om valuta- en rentekoersblootstellings<br />
te ontleed en om tesouriebestuurstrategieë teen hersiene ekonomiese vooruitskattings te herevalueer.<br />
Die beleid van die groep word jaarliks deur die raad van direkteure hersien.<br />
29.2 Vreemde valutabestuur<br />
Die groep word blootgestel aan veranderinge in wisselkoerse op transaksies, hoofsaaklik aankope en verkope, in<br />
geldeenhede anders as SA Rand. Waar nodig geag, word hierdie blootstelling verskans deur die gebruik van<br />
termynvalutakontrakte. Die groep spekuleer of handel nie in finansiële instrumente nie.<br />
Op 30 Junie 2002 het die groep geen uitstaande termynvalutakontrakte nie. Die netto onverskanste handelsopbrengste<br />
op 30 Junie 2002 beloop R138,3 miljoen.<br />
29.3 Rentekoersbestuur<br />
Die rentekoerseienskappe van nuwe lenings en die herfinansiering van bestaande lenings word op ’n deurlopende<br />
grondslag hersien. Die rentekoersprofiel soos op 30 Junie 2002 word soos volg opgesom:<br />
Wisselende<br />
koers Vaste koers Totale<br />
(daggeldkoerse) (aantekening 10) lenings<br />
Lenings (R’000) 662 920 804 111 1 467 031<br />
% van totale lenings 45,2% 54,8% 100%<br />
Ten einde spesifieke blootstelling te verskans in die rentekoersbepalingsprofiel van bestaande lenings, gebruik die<br />
groep rentekoersruiltransaksies om ’n geskikte rentekoersprofiel te bewerkstellig. Op 30 Junie 2002 was die waarde<br />
van lenings verskans deur afgeleide rentekoers instrumente en die rentekoers van toepassing op die kontrakte as<br />
volg:<br />
Lenings<br />
verskans Rente Rente<br />
R’000 betaalbaar ontvangbaar<br />
Rentekoersruiltransaksies (2 – 3 jaar) 50 000 81% van prima 18,6% vas<br />
Rentekoersruiltransaksies (2 – 3 jaar) 25 000 15,05% vas 81% van prima<br />
DISTELL
29. FINANSIËLE RISIKOBESTUUR (vervolg)<br />
29.4 Kredietrisikobestuur<br />
Potensiële konsentrasies van kredietrisiko bestaan hoofsaaklik uit handelsdebiteure en kontantmiddele. Die groep<br />
belê kontantsurplusse slegs by banke met ’n uitsonderlik hoogstaande kredietwaardigheid. Handelsdebiteure bestaan<br />
uit ’n groot hoeveelheid klante wat wyd verspreid is. Die finansiële toestand van hierdie klante, met betrekking tot<br />
hulle kredietwaardigheid, word deurlopend deur die groep geëvalueer. Die toestaan van krediet word by wyse van<br />
aansoeke beheer en die aannames voortspruitend daaruit word op ’n gereelde basis hersien en aangepas. Die groep<br />
is van mening dat daar op 30 Junie 2002 geen wesenlike konsentrasie van kredietrisiko was, waarvoor daar nie<br />
voldoende voorsien is nie.<br />
29.5 Likwiditeitsrisiko<br />
Die groep se onbenutte bankfasiliteite en onbenutte leningsbevoegdheid is as volg:<br />
Onbenutte bankfasiliteite<br />
Totale bankfasiliteite 1 253 500 1 263 700<br />
Rentedraende verpligtinge (aantekening 15) 662 920 510 438<br />
Onbenutte bankfasiliteite 590 580 753 262<br />
Onbenutte leningsbevoegdheid<br />
Kragtens die bepalings van die statute van die maatskappy, is die groep se leningsbevoegdheid ten opsigte van<br />
rentedraende verpligtinge op jaareinde beperk tot 100% van die totale ekwiteit.<br />
Maksimum toelaatbare rentedraende verpligtinge op jaareinde 2 127 516 2 039 812<br />
Rentedraende verpligtinge (aantekeninge 10 en 15) (1 467 031) (1 301 785)<br />
660 485 738 027<br />
Kontantmiddele 185 221 178 227<br />
Onbenutte leningsbevoegdheid 845 706 916 254<br />
Geen van die groep se bates, behalwe voertuie aangekoop onder finansieringsbruikhure, was op 30 Junie 2002<br />
beswaar nie.<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
57
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
58<br />
29. FINANSIËLE RISIKOBESTUUR (vervolg)<br />
29.6 Billike waarde van finansiële instrumente<br />
Die geskatte billike waarde, soos op 30 Junie 2002, is bepaal deur gebruik te maak van beskikbare markinligting en<br />
toepaslike waardasiemetodieke soos hieronder uiteengesit. Hierdie waardes is nie noodwendig ’n aanduiding van die<br />
bedrae wat die groep kan realiseer in die normale gang van besigheid nie.<br />
Die groep het die volgende metodes en aannames gebruik by die bepaling van billike waardes:<br />
Kontant en kontantekwivalente, handels- en ander debiteure, beleggings en lenings: Die drabedrag<br />
geopenbaar in die balansstaat is wesenlik in ooreenstemming met die billike waardes.<br />
Rentedraende verpligtinge en handels- en ander krediteure: Die drabedrag geopenbaar in die balansstaat is<br />
wesenlik in ooreenstemming met die billike waarde (aantekeninge 29.3).<br />
Termyninstrumente: Valutatermynkontrakte word aangegaan om invoerbestellings en uitvoeropbrengste te<br />
verskans en billike waardes word bepaal deur gebruik te maak van vreemde valutamarkkoerse op jaareinde.<br />
Netto verskanste toekomstige blootstellings<br />
Ongerealiseerde winste op valutatermynkontrakte – –<br />
30. AFTREEVOORDELE<br />
30.1 Omskrewe voordeel pensioenfondse<br />
Die groep beskik oor twee omskrewe voordeel pensioenfondse en vier omskrewe bystandsfondse.Alle permanente<br />
werknemers het toegang tot hierdie fondse. Hierdie fondse word gereguleer deur die Pensioenfondswet, 1956,<br />
bestuur deur trustees en administreer deur onafhanklike administrateurs. Fondsbates word onafhanklik van die groep<br />
se finansies hanteer.<br />
Die omskrewe voordeel pensioenfondse word elke drie jaar aktuarieel waardeer en jaarliks hersien volgens die<br />
metode vir geprojekteerde kredieteenhede.<br />
Balansstaat<br />
Bedrae wat in die balansstaat erken word, is soos volg:<br />
Huidige waarde van befondsde verpligtinge (79 358)<br />
Billike waarde van fondsbates 241 256<br />
Befondsing status 161 898<br />
Onerkende aktuariële winste (18 309)<br />
Pensioenfondssurplus-beperking * (143 589)<br />
Netto bate in balansstaat –<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
* Die pensioenfondssurplus word nie as ’n bate in die balansstaat erken nie aangesien die surplusverdelingsproses<br />
volgens die Pensioenfondswetgewing nog nie afgehandel is nie.<br />
DISTELL
30. AFTREEVOORDELE (vervolg)<br />
Inkomstestaat<br />
Bedrae wat in die inkomstestaat erken word, is soos volg:<br />
Huidige dienskoste 451<br />
Rente op verpligting 8 467<br />
Verwagte opbrengs op fondsbates (23 262)<br />
Inkortingskoste van oordrag na ander fondse 12 663<br />
Totale inkomste (1 681)<br />
Pensioenfondssurplus-beperking 1 681<br />
Belangrikste aktuariële aannames op balansstaatdatum %<br />
Diskontokoers 13,0<br />
Verwagte opbrengs op fondsbates 11,5<br />
Toekomstige salarisverhogings 9,5<br />
Toekomstige pensioenverhogings 6,2<br />
Inflasiekoers 6,5<br />
30.2 Na-aftrede mediese voordele<br />
Balansstaat<br />
Bedrae wat in die balansstaat erken word, is soos volg:<br />
Huidige waarde van befondsde verpligtinge (195 870)<br />
Billike waarde van fondsbates 180 573<br />
Befondsing status (15 297)<br />
Onerkende aktuariële winste –<br />
Netto verpligting in balansstaat (15 297)<br />
Inkomstestaat<br />
Bedrae in die inkomstestaat erken 295<br />
Die na-aftrede mediese verpligting word elke jaar aktuarieel waardeer volgens die metode vir geprojekteerde<br />
kredieteenhede. Fondsbates word teen huidige markwaarde waardeer.<br />
Belangrikste aktuariële aannames op balansstaatdatum %<br />
Diskontokoers 13,0<br />
Verwagte opbrengs op fondsbates 11,5<br />
Toekomstige salarisverhogings 9,5<br />
Jaarlikse verhoging in gesondheidsorgkoste 11,0<br />
DISTELL<br />
2002<br />
R’000<br />
–<br />
59
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
60<br />
31. VERANDERING IN REKENINGKUNDIGE BELEID<br />
Die maatskappy se rekeningkundige beleid is verander op 1 Julie 2001 om in ooreenstemming met RE135<br />
Beleggingseiendom te wees. Die verandering is as volg:<br />
Eienaar-besette eiendom<br />
Eienaar-besette eiendom is eiendom wat gehou word vir gebruik in die produksie of verskaffing van goedere en<br />
dienste of vir administratiewe doeleindes. Eienaar-besette geboue is voorheen hanteer as ’n beleggingseiendom,<br />
maar word nou gedepresieer volgens die reguitlynmetode oor die verwagte nuttige lewensduur, in ooreenstemming<br />
met RE123 Eiendom,Aanleg en Toerusting. Hierdie verandering is terugwerkend gedoen en vergelykende syfers is<br />
hersaamgestel.<br />
Die invloed van hierdie veranderinge in rekeningkundige beleid is as volg:<br />
Bruto Belasting Netto<br />
R’000 R’000 R’000<br />
Afname<br />
Netto wins toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />
– 30 Junie 2001 (1 378) – (1 378)<br />
Behoue inkomste aan die begin van die jaar<br />
– 30 Junie 2001 (11 380) – (11 380)<br />
Hierdie veranderinge het ’n afname van 0,7 sent in toeskryfbare verdienste tot gevolg gehad.<br />
32. DIREKTEURSVERGOEDING<br />
2002 2001<br />
Nie- Nie-<br />
Uitvoerend uitvoerend Totaal Uitvoerend uitvoerend Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Salarisse en gelde 1 589 399 1 988 1 492 389 1 881<br />
Aftreefonds bydraes 340 – 340 281 – 281<br />
Aansporingsbonusse 403 – 403 – – –<br />
Ander voordele 348 – 348 220 – 220<br />
Betaal deur filiale 2 680 399 3 079 1 993 389 2 382<br />
DISTELL
32. DIREKTEURSVERGOEDING (vervolg)<br />
Salarisse Aftree- Aansporings- Ander 2002 2001<br />
en gelde fonds bonusse voordele Totaal Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Uitvoerend<br />
JJ Scannell 991 210 242 177 1 620 1 161<br />
SJ Genade 598 130 161 171 1 060 832<br />
Sub-totaal 1 589 340 403 348 2 680 1 993<br />
Direk- Aftree- Aansporings- Ander 2002 2001<br />
teursgeld fonds bonusse voordele Totaal Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Nie-uitvoerend<br />
FC Bayly 27 27 17<br />
WJ Barnard (2) 35 35 22<br />
PE Beyers 27 27 17<br />
WE Bührmann – – 17<br />
JG Carinus 27 27 17<br />
M Hau-Yoon – – 10<br />
E de la H Hertzog 27 27 30<br />
LN Jonker (4) 32 32 21<br />
LB Kriel 27 27 17<br />
JG le Roux – – 13<br />
MJ Madungandaba 27 27 25<br />
WS MacFarlane (3) 35 35 27<br />
DM Nurek (1) 67 67 43<br />
TH Pegel – – 13<br />
PEI Swartz 27 27 25<br />
AH van Wyk – – 20<br />
JJM van Zyl – – 29<br />
MH Visser (5) 41 41 26<br />
Sub-totaal 399 – – – 399 389<br />
Totaal 1 988 340 403 348 3 079 2 382<br />
1. Mnr DM Nurek tree op as voorsitter van die Raad van Direkteure, is ’n lid van die ouditkomitee en voorsitter van<br />
die vergoedingskomitee.<br />
2. Dr WJ Barnard is ’n lid van die ouditkomitee.<br />
3. Mnr WS MacFarlane tree op as voorsitter van die ouditkomitee.<br />
4. Mnr LN Jonker is ’n lid van die vergoedingskomitee.<br />
5. Mnr MH Visser is ’n lid van die ouditkomitee en die vergoedingskomitee.<br />
6. Ander voordele sluit in mediesefonds-bydraes en motorvoordele.<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
61
Aantekeninge by die finansiële jaarstate (vervolg)<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
62<br />
33. DISTELL AANDELESKEMA<br />
Geen aandele is gedurende die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2002 aan direkteure aangebied nie. (Verwys<br />
aantekening 7)<br />
Huidige status<br />
– gewone aandele<br />
GROUP COMPANY<br />
2002 2001 2002 2001<br />
R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Pro forma Pro forma<br />
Aantal Balans van<br />
Aandele Aanbod- aandele aandele<br />
aanvaar voor prys betaal en aanvaar tot<br />
30 Junie 2001 (Rand) gelewer 30 Junie 2002<br />
Deelnemer<br />
Uitvoerend<br />
JJ Scannell 589 823 7,35 geen 589 823<br />
SJ Genade 275 995 7,35 geen 275 995<br />
Totaal 865 818 865 818<br />
34. VERWANTE PARTYTRANSAKSIES<br />
Verwante partyverhoudings bestaan tussen die groep, geassosieerdes en die aandeelhouers van die maatskappy. Alle<br />
aankoop- en verkoopstransaksies is op ’n bona fide markverwante grondslag aangegaan.<br />
Die groep het toegang tot fondse by Remgro Finansieringskorporasie Bpk (“RFK”). Beperkte fondse word teen<br />
markverwante koerse geleen en is terugbetaalbaar op aanvraag. Die bedrag verskuldig aan RFK op 30 Junie 2002<br />
was R300 miljoen teen 12,22% (2001: R300 miljoen teen 10,48%). Die bedrag is ingesluit by korttermynlenings.<br />
Voorraad ter waarde van R108,8 miljoen (2001: R85,8 miljoen) is aangekoop vanaf KWV Groep Beperk vir<br />
normale produksie. Uitstaande balanse, ingesluit by handelskrediteure (aantekening 13) ten opsigte van hierdie<br />
aankope bedra R28,8 miljoen (2001: R19,8 miljoen).<br />
35. BELANG VAN DIREKTEURE IN AANDELEKAPITAAL EN KONTRAKTE<br />
Die direkteure van die maatskappy het op 30 Junie 2002 en op 30 Junie 2001, asook op die datum van hierdie<br />
verslag, in totaal minder as 1% van die maatskappy se uitgereikte aandelekapitaal besit. Besonderhede van die<br />
direkteure se belang in die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy verskyn in aantekening 37.<br />
Die direkteure van die maatskappy het elk gesertifiseer dat hulle gedurende die jaar geen belang gehad het by enige<br />
kontrak van wesenlike waarde vir die maatskappy, of enige van sy filiale, wat kon gelei het tot ’n botsing van belange<br />
nie.<br />
36. AANDEELHOUDING<br />
Die volgende aandeelhouers het ’n belang van meer as 5% in die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy:<br />
Getal aandele % van totaal<br />
Remgro-KWV Beleggings Beperk 117 348 000 60<br />
Other Beverage Interests (Edms) Bpk 58 674 000 30<br />
DISTELL
37. ONTLEDING VAN AANDEELHOUERS<br />
Getal % van Getal % van aandele<br />
aandeelhouers aandeelhouers aandele uitgereik<br />
Verspreiding<br />
Publieke aandeelhouers 1 724 99,19 19 242 189 9,84<br />
Nie-publieke aandeelhouers<br />
Wesenlike aandeelhouers<br />
(sien aantekening 36) 2 0,12 176 022 000 90,0<br />
Direkteure, ingesluit dié van filiale,<br />
en hulle verwantes 12 0,69 315 811 0,16<br />
1 738 100,00 195 580 000 100,00<br />
Belang van direkteure in die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy:<br />
Gewone aandele Direk Indirek<br />
Nie- Nie- 2002 2001<br />
Voordelig voordelig Voordelig voordelig Totaal Totaal<br />
FC Bayly 1 949 – – – 1 949 1 949<br />
SJ Genade 15 672 – – – 15 672 15 672<br />
E de la H Hertzog 25 200 – – 33 100 58 300 58 300<br />
LN Jonker – – – 391 391 –<br />
LB Kriel – – 3 382 – 3 382 3 382<br />
JJ Scannell 107 644 300 – – 107 944 107 944<br />
150 465 300 3 382 33 491 187 638 187 247<br />
Die ander direkteure het geen belang in die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy nie. Daar was geen<br />
verandering in dié belange sedert die finansiële jaareinde nie.<br />
DISTELL<br />
GROUP COMPANY<br />
2002 2001 2002 2001<br />
R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Pro forma Pro forma<br />
63
Aanhangsel 1<br />
belang in filiale<br />
64<br />
Die totale inkomste/(verliese) na belasting van gekonsolideerde filiale is soos volg:<br />
Winste 262 993 146 083<br />
Verliese (29 584) (53 968)<br />
Netto gekonsolideerde inkomste na belasting 233 409 92 115<br />
Die maatskappy se direkte belang in sy filiaal is soos volg:<br />
South <strong>Afr</strong>ican Distilleries and Wines (SA) Beperk (100%) – Ongenoteerd<br />
Langtermynlening 804 808 804 290<br />
Die maatskappy se indirekte belang in filiale, d.m.v. South <strong>Afr</strong>ican<br />
Distilleries and Wines (SA) Beperk, is soos volg: UITGEREIKTE AANDELEKAPITAAL<br />
Vervaardigers en verspreiders Belang % R<br />
Distell Beperk 100 1 000<br />
Distell Namibia Limited 100 4 000<br />
Distillers Corporation International Limited (Mauritius) 100 12<br />
Distell Botswana (Pty) Ltd 100 3<br />
Huis van JC le Roux Beperk 100 100<br />
Devon Road Property Beperk 90 90<br />
Durbanville Hills Wines (Edms) Bpk 73 752 400<br />
Ecowash (Edms) Bpk 100 100<br />
Expo Liquor Beperk 100 4 332 585<br />
Nederburg Wyne (Edms) Bpk 100 218 870<br />
Nederburg Wynplase Beperk 100 200<br />
Namibia Wines & Spirits Limited 100 100 000<br />
SFW Holdings Beperk 100 200<br />
SFW (Botswana) (Pty) Ltd 100 3 972<br />
SFW International Limited 100 9 685<br />
SFW Financing Company Beperk 100 70 000<br />
Stellenbosch-Boerewynmakery Beperk 100 7<br />
Swaziland Liquor Distributors Limited 100 390 401<br />
Westelike Provinsie Kelders Groep Beperk 100 2<br />
Ander<br />
Henry C. Collison & Sons Limited (Verenigde Koninkryk) 100 82 792<br />
Afdis Holdings (Private) Ltd (50%)<br />
Afdis Holdings (Private) Ltd, ’n maatskappy wat in Zimbabwe geregistreer is, is nie gekonsolideer nie. Die maatskappy is<br />
aan ernstige wisselkoers en langtermyn beperkinge onderworpe wat sy vermoë om fondse aan aandeelhouers oor te dra<br />
beduidend strem. Die belegging word teen ’n nominale waarde van R1 gedra.<br />
Aantekening:<br />
Inligting word slegs verskaf ten opsigte van filiale waarvan die finansiële toestand en resultate wesenlik is.<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
DISTELL
Die groep se belegging in geassosieerdes is soos volg:<br />
Tanzania Distilleries Limited (35%) (2001: 25%) 11 771 4 328<br />
Kosprys 20 849 18 403<br />
Klandisiewaarde afgeskryf (14 075) (14 075)<br />
Ekwiteitsverantwoorde behoue verdienste 4 997 –<br />
Drinks and Beverages Co Ltd (40%) 834 –<br />
Kosprys 742 –<br />
Klandisiewaarde afgeskryf – –<br />
Ekwiteitsverantwoorde behoue verdienste 92 –<br />
Belegging in geassosieerdes 12 605 4 328<br />
Papkuilsfontein Vineyards (Edms) Bpk (49%)<br />
Die belegging is volledig afgeskryf en opgelope verliese van R0,1 miljoen (2001: R0,1 miljoen) is nie voorsien nie.<br />
Die gesamentlike balansstate van geassosieerdes is soos volg opgesom:<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 26 496 24 690<br />
Bedryfsbates 36 915 22 648<br />
Totale bates 63 411 47 338<br />
Rentevrye verpligtinge 12 288 15 251<br />
Rentedraende verpligtinge 15 403 18 196<br />
Totale verpligtinge 27 691 33 447<br />
Ekwiteit 35 720 13 891<br />
Buite-aandeelhouersbelang (23 222) (9 707)<br />
Groepsbelang in ekwiteit 12 498 4 184<br />
Lenings aan geassosieerdes – –<br />
Groepsbelang in netto bates van geassosieerdes 12 498 4 184<br />
Tanzania Distilleries Limited (35%) (2001: 25%) 11 771 4 328<br />
Drinks and Beverages Co Ltd (40%) 834 –<br />
Papkuilsfontein Vineyards (Edms) Bpk (49%) (107) (144)<br />
DISTELL<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
12 498 4 184<br />
Aanhangsel 2<br />
belang in ongenoteerde geassosieerdes<br />
65
Aanhangsel 3<br />
belang in gesamentlike ondernemings<br />
66<br />
2002 2001<br />
R’000 R’000<br />
Die groep se belang in gesamentlike ondernemings is soos volg:<br />
Totale ekwiteit<br />
Tonnellerie Radoux (SA) (Edms) Bpk (50%) 4 811 4 365<br />
Mirma Products (Edms) Bpk (45%) 235 414<br />
Lusan Holdings (Edms) Bpk (50%) (2 077) (2 357)<br />
Erven Lucas Bols (Edms) Bpk (2001: 50%) – 121<br />
Proporsionele belang in gesamentlike ondernemings 2 969 2 543<br />
Die groep se belang in die bates en verpligtinge van die gesamentlike ondernemings is soos volg:<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 155 091 156 644<br />
Bedryfsbates 52 985 53 091<br />
Totale bates 208 076 209 735<br />
Nie-bedryfslaste 199 008 201 422<br />
Bedryfslaste 6 099 5 770<br />
Totale laste 205 107 207 192<br />
Netto bates 2 969 2 543<br />
Netto belang gekonsolideer 2 969 2 543<br />
Die groep se belang in die gesamentlike ondernemings se inkomste en uitgawes is soos volg:<br />
Omset 32 100 30 482<br />
Netto wins na belasting 421 550<br />
Die groep se belang in die gesamentlike ondernemings se kontantvloeistate is soos volg:<br />
Kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 10 989 8 818<br />
Kontant aangewend in beleggingsaktiwiteite (5 143) (6 668)<br />
Netto kontantvloei 5 846 2 150<br />
DISTELL
Die volgende algemene jaarvergadering van die maatskappy<br />
sal op 14 Oktober 2002 om 12:00 in die Oude<br />
Libertas Ouditorium, Stellenbosch, gehou word om:<br />
Gewone besluite<br />
1. Die finansiële jaarstate vir die jaar geëindig<br />
30 June 2002 te oorweeg en goed te keur.<br />
2. Die direkteursvergoeding vir die afgelope finansiële<br />
jaar goed te keur.<br />
3. Direkteure te kies in die plek van dr WJ Barnard,<br />
mnr FC Bayly, dr E de la H Hertzog en mnre<br />
MJ Madungandaba en PEI Schwartz wat kragtens<br />
die bepalings van die statute aftree. Hierdie<br />
direkteure is en stel hulself herkiesbaar. Nie een van<br />
hierdie direkteure het ’n dienskontrak nie.<br />
4. Die onuitgereikte aandele van die maatskappy<br />
onder die beheer van die direksie te plaas.<br />
5. Enige ander besigheid te verrig wat op ’n algemene<br />
jaarvergadering verrig mag word.<br />
Lede wat nie hulle aandele gedematerialiseer het nie, of<br />
wat hulle aandele gedematerialiseer het en dit in hulle<br />
DISTELL<br />
Kennisgewing aan aandeelhouers<br />
eie naam geregistreer het, is geregtig om die<br />
vergadering by te woon en te stem. Enige sodanige lid<br />
het die reg om ’n gevolmagtigde of gevolmagtigdes te<br />
benoem om die vergadering in sy/haar plek by te<br />
woon, te praat en by ’n stemming by wyse van<br />
stembriefies te stem. So ’n gevolmagtigde hoef nie ’n<br />
lid van die maatskappy te wees nie.<br />
Lede wat hulle aandele gedematerialiseer het en dit in<br />
die naam van ’n sentrale effektebewaar-deelnemer<br />
(“CSDP”) of ’n makelaar geregistreer het, moet in<br />
aanraking tree met hulle CSDP of makelaar om die<br />
nodige reëlings te maak om die vergadering by te<br />
woon/daar te stem.<br />
In opdrag van die direksie.<br />
CJ Cronjé<br />
Groepsekretaris<br />
Stellenbosch<br />
19 Augustus 2002<br />
67
Bondige riglyne vir die gebruik van die volmagvorm<br />
en die stemopdragvorm<br />
68<br />
1. Distell aandeelhouers wat nog nie hul Distell<br />
gewone aandele gedematerialiseer het nie<br />
1.1 Indien u Distell gewone aandele nog nie<br />
gedematerialiseer is nie, met ander woorde<br />
indien u steeds in besit is van ’n Distell aandelesertifikaat,<br />
moet u slegs die volmagvorm<br />
voltooi indien u ’n gevolmagtigde wil benoem<br />
om die algemene jaarvergadering namens u<br />
by te woon en daar te praat en te stem.<br />
1.2 Indien u van voornemens is om die algemene<br />
jaarvergadering persoonlik by te woon, of<br />
indien u nie van plan is om by sodanige<br />
vergadering te stem nie, hoef u nie die<br />
volmagvorm te voltooi nie.<br />
1.3 U hoef onder geen omstandighede die<br />
stemopdragvorm te voltooi nie.<br />
2. Distell aandeelhouers wie se Distell gewone<br />
aandele reeds gedematerialiseer is<br />
2.1 Indien u Distell gewone aandele reeds<br />
gedematerialiseer is, met ander woorde indien<br />
u nie meer in besit van ’n Distell aandelesertifikaat<br />
is nie, sal u besluit oor watter vorm<br />
u behoort in te vul, afhang van die vraag of u<br />
gedematerialiseerde Distell gewone aandele in<br />
Distell se elektroniese sub-register van lede –<br />
2.1.1 in u eie naam (sogenaamde “eie naam<br />
registrasie”); of<br />
2.1.2 in die naam van u sentrale effektebewaardeelnemer<br />
(“CSDP”), makelaar of<br />
Computershare Custodial Services Beperk in<br />
sy hoedanigheid as die uitreiker-geborgde<br />
genomineerde (“Computershare”), geregistreer<br />
is.<br />
2.2 In geval van eie naam registrasie moet u<br />
slegs die volmagvorm voltooi indien u ’n<br />
gevolmagtigde wil benoem om die algemene<br />
jaarvergadering namens u by te woon en daar<br />
te praat en te stem. Indien u van voornemens<br />
is om die algemene jaarvergadering self by te<br />
woon, of indien u nie van plan is om by die<br />
algemene jaarvergadering te stem nie, hoef u<br />
nie die volmagvorm te voltooi nie. U hoef<br />
onder geen omstandighede die stemopdragvorm<br />
te voltooi nie.<br />
2.3 Indien u gedematerialiseerde Distell gewone<br />
aandele in Distell se elektroniese sub-register<br />
van lede in die naam van u CSDP, makelaar of<br />
Computershare geregistreer is en u by die<br />
algemene jaarvergadering wil stem, maar nie<br />
sodanige vergadering persoonlik kan of wil<br />
bywoon nie, moet u die stemopdragvorm<br />
voltooi. Indien u van voornemens is om die<br />
algemene jaarvergadering persoonlik by te<br />
woon, moet u ’n skriftelike versoek aan u<br />
aangewese CSDP, makelaar of Computershare<br />
rig om u van die nodige magtiging in die<br />
verband te voorsien. U hoef onder geen<br />
omstandighede die volmagvorm te voltooi<br />
nie.<br />
3. Sien asseblief die volmagvorm en die<br />
stemopdragvorm vir omvattende instruksies<br />
aangaande die voltooiing van dié vorms.<br />
DISTELL
HIERDIE VORM IS SLEGS VIR GEBRUIK DEUR:<br />
1. GEREGISTREERDE AANDEELHOUERS WAT NOG NIE HULLE DISTELL GROEP BEPERK GEWONE<br />
AANDELE GEDEMATERIALISEER HET NIE; EN<br />
2. GEREGISTREERDE AANDEELHOUERS WAT REEDS HULLE DISTELL GROEP BEPERK GEWONE<br />
AANDELE GEDEMATERIALISEER HET EN IN EIE NAAM GEREGISTREER IS IN DIE MAATSKAPPY SE<br />
SUB-REGISTER.*<br />
* Sien verduidelikende aantekening 3 op die keersy hiervan<br />
Vir gebruik deur bogenoemde geregistreerde aandeelhouers wat gewone aandele van die maatskappy hou (“lid”) en welke<br />
lid nie die 2002 algemene jaarvergadering van die maatskappy wat op Maandag, 14 Oktober 2002 om 12:00 in die<br />
Ouditorium van die Oude Libertas Sentrum, Oude Libertasweg, Stellenbosch gehou sal word (“die algemene<br />
jaarvergadering”) in persoon kan bywoon nie.<br />
Ek/Ons ________________________________________________________________________________________<br />
die eienaar/s van ________________________________________ gewone aandele in die maatskappy, stel hiermee aan<br />
(verwys na aantekening 1 op die keersy)<br />
1. __________________________________________________________________ of, by ontstentenis van hom/haar,<br />
2. __________________________________________________________________ of, by ontstentenis van hom/haar,<br />
3. die voorsitter van die algemene jaarvergadering, as my/ons gevolmagtigde om namens my/ons die algemene<br />
jaarvergadering van die maatskappy by te woon en daar, of by enige verdaging daarvan, namens en ten behoewe van<br />
my/ons te praat, te stem of, buite stemming te bly soos volg (verwys aantekening 2 en aanwysing 2 op die keersy):<br />
1. Goedkeuring van finansiële jaarstate<br />
2. Goedkeuring van direkteure se vergoeding<br />
3.Verkiesing van direkteure<br />
4. Beheer van onuitgereikte aandele<br />
Dui aan met ’n “X” of vul aantal stemme in<br />
(een stem per gewone aandeel).<br />
Ten gunste van Teen Buite stemming<br />
Geteken te ____________________________________ op __________________________________________ 2002<br />
Handtekening/e __________________________________________________________________________________<br />
Bygestaan deur ____________________________________________________________________________________<br />
(waar van toepassing)<br />
Lees asseblief die aantekeninge en aanwysings op die keersy hiervan.<br />
DISTELL<br />
DISTELL<br />
Distell Groep Beperk<br />
(Geïnkorporeer in die Republiek van Suid-<strong>Afr</strong>ika)<br />
(Registrasienommer 1988/005808/06)<br />
(Aandelekode: DST ISIN: ZAE000028668)<br />
(“die maatskappy”)<br />
Volmagvorm<br />
69
Volmagvorm<br />
70<br />
Aantekeninge:<br />
1. ’n Lid wat geregtig is om die algemene jaarvergadering<br />
by te woon en te stem het die reg om<br />
’n gevolmagtigde te benoem om die algemene<br />
jaarvergadering in sy/haar plek by te woon en te<br />
praat en te stem. ’n Gevolmagtigde hoef nie ’n lid<br />
van die maatskappy te wees nie.<br />
2. Elke lid persoonlik, of by wyse van volmag,<br />
teenwoordig en geregtig om te stem by die algemene<br />
jaarvergadering van die maatskappy, het slegs een<br />
stem by die opsteek van hande, ongeag die aantal<br />
aandele gehou deur so ’n lid.Wanneer per stembrief<br />
gestem word, is elke lid egter geregtig op sodanige<br />
aantal stemme van die totale stemme in die<br />
maatskappy as wat die verhouding is waarin die<br />
totale bedrag van die nominale waarde van die<br />
aandele deur so ’n lid gehou in die maatskappy staan<br />
tot die totale bedrag van die nominale waarde van al<br />
die uitgereikte aandele van die maatskappy.<br />
3. Eie naam geregistreerde lede is lede wat gekies het om<br />
nie aan die Uitreiker-geborgde Genomineerde<br />
Program deel te neem nie en vir Computershare<br />
Custodial Services of Mercantile Bank aangestel het as<br />
hul Sentrale Effekte Bewaardeelnemer (“CSDP”) met<br />
die uitdruklike instruksie dat hul ongesertifiseerde<br />
aandele in hulle eie naam in die elektroniese subregister<br />
van lede geregistreer moet word.<br />
Aanwysings vir die ondertekening en inlewering van<br />
volmag:<br />
1. ’n Lid mag die naam van ’n gevolmagtigde of die<br />
name van twee alternatiewe gevolmagtigdes invul in<br />
die spasie/s voorsien op die keersy met of sonder die<br />
deurhaling van “die voorsitter van die algemene<br />
jaarvergadering”, maar enige sodanige deurhaling<br />
moet deur die lid geparafeer word. Indien hierdie<br />
spasie/s vakant gelaat word, sal die volmag uitgeoefen<br />
word deur die voorsitter van die algemene<br />
jaarvergadering. Die naam van die persoon wat<br />
eerste op die volmagvorm verskyn en wat aanwesig<br />
is by die algemene jaarvergadering is geregtig om as<br />
gevolmagtigde op te tree met uitsluiting van die<br />
persone wie se name daarna volg.<br />
2. ’n Lid moet sy/haar stemopdragte aan die gevolmagtigde<br />
aandui deur ’n “X”, of die aantal stemme wat<br />
die lid wil uitoefen in die toepaslike spasies op die<br />
keersy in te vul. By gebrek hieraan sal dit geag word<br />
dat die gevolmagtigde by die algemene jaarergadering<br />
mag stem of buite stemming bly soos<br />
hy/sy goeddink ten opsigte van al die stemme<br />
waarop die lid geregtig is. ’n Lid of sy/haar<br />
gevolmagtigde is nie verplig om al sy/haar stemme<br />
te gebruik nie, maar die totaal van stemme wat<br />
uitgeoefen word, of dié ten opsigte waarvan daar<br />
buite stemming gebly word, mag nie die totale<br />
aantal stemme oorskry waarop die lid of sy/haar<br />
gevolmagtigde geregtig is nie.<br />
3. ’n Minderjarige moet bygestaan word deur sy/haar<br />
ouer of voog tensy dokumente, wat sy/haar<br />
regsbevoegdheid staaf, gelewer word of reeds by die<br />
oordragsekretarisse aangeteken is.<br />
4.Ten einde geldig te wees moet voltooide<br />
volmagvorms ingelewer word by die maatskappy se<br />
oordragsekretarisse, Computershare Investor Services<br />
Beperk, Tweede Verdieping, Edura-gebou, Foxstraat<br />
41, Johannesburg 2001 Suid-<strong>Afr</strong>ika, of kan gepos<br />
word aan die oordragsekretarisse by Posbus 61051,<br />
Marshalltown 2107, Suid-<strong>Afr</strong>ika, om hulle te bereik<br />
nie later as Vrydag, 11 Oktober 2002 om 14:00<br />
(Suid-<strong>Afr</strong>ikaanse tyd) nie.<br />
5. Persone wat die volmagvorm in ’n verteenwoordigende<br />
hoedanigheid onderteken, moet dokumentêre<br />
bewys van sodanige magtiging aan die volmagvorm<br />
heg, tensy dit reeds by die oordragsekretarisse<br />
ingelewer en aangeteken is, of die voorsitter van die<br />
algemene jaarvergadering daarvan afstand gedoen<br />
het.<br />
6. Die voltooiing en inlewering van hierdie volmagvorm<br />
sal nie die lid belet om, indien hy/sy so sou verkies,<br />
die algemene jaarvergadering by te woon en self daar<br />
te praat en te stem in plek van die gevolmagtigde wat<br />
deur hom/haar aangewys is nie.<br />
7. Geen parawe is nodig wanneer lede blanko spasies op<br />
hierdie volmagvorm voltooi nie. Enige wysigings of<br />
veranderings wat aan hierdie volmagvorm aangebring<br />
word, moet deur die ondertekenaar/s geparafeer word.<br />
8. Die voorsitter van die algemene jaarvergadering mag<br />
enige volmagvorm wat nie in ooreenstemming met<br />
hierdie aantekeninge voltooi is nie, aanvaar indien hy<br />
tevrede is dat die lid se wense ten opsigte van die<br />
uitoefening van sy stemme, nagekom word.<br />
DISTELL
HIERDIE VORM IS SLEGS VIR GEBRUIK DEUR LEDE WAT REEDS HUL DISTELL GROEP BEPERK<br />
GEWONE AANDELE GEDEMATERIALISEER HET, MAAR NIE IN EIE NAAM GEREGISTREER IS IN DIE<br />
MAATSKAPPY SE SUB-REGISTER NIE. *<br />
* Sien verduidelikende nota 1 op die keersy hiervan<br />
Vir gebruik in verband met die 2002 algemene jaarvergadering van die maatskappy wat op Maandag, 14 Oktober 2002 om<br />
12:00 in die Ouditorium van die Oude Libertas Sentrum, Oude Libertasweg, Stellenbosch gehou word (“die algemene<br />
jaarvergadering”).<br />
Lede wat reeds hul Distell Groep Beperk gewone aandele gedematerialiseer het, mag hierdie vorm gebruik<br />
ten einde hul Sentrale Effektebewaardeelnemer (“CSDP”) of makelaar van hul stemopdrag ten opsigte van<br />
die voorgestelde besluite te verwittig deur die gepaste ruimtes hieronder in te vul. Indien lede persoonlik die<br />
algemene jaarvergadering wil bywoon, sal hulle hul CSDP of makelaar moet versoek om hulle van die<br />
nodige volmag in die verband te voorsien.<br />
Ek/Ons ________________________________________________________________________________________<br />
as ’n lid of lede wie se Distell Groep Beperk gewone aandele gedematerialiseer is, dui hiermee in die ruimtes<br />
voorsien aan hoe my/ons CSDP/makelaar my/ons stemopdrag ten opsigte van die besluite wat voorgestel staan te<br />
word by die algemene jaarvergadering en enige uitstel daarvan moet uitvoer.<br />
Stemopdrag Vul aantal stemme in<br />
(een stem per gewone aandeel).<br />
1. Goedkeuring van finansiële jaarstate<br />
2. Goedkeuring van direkteure se vergoeding<br />
3.Verkiesing van direkteure<br />
4. Beheer van onuitgereikte aandele<br />
Ten gunste van Teen Buite stemming<br />
Geteken te ____________________________________ op __________________________________________ 2002<br />
Handtekening/e __________________________________________________________________________________<br />
Bygestaan deur __________________________________________________________________________________<br />
(waar van toepassing)<br />
Lees asseblief die aantekeninge op die keersy hiervan.<br />
DISTELL<br />
DISTELL<br />
Distell Groep Beperk<br />
(Geïnkorporeer in die Republiek van Suid-<strong>Afr</strong>ika)<br />
(Registrasienommer 1988/005808/06)<br />
(Aandelekode: DST ISIN: ZAE000028668)<br />
(“die maatskappy”)<br />
Stemopdragvorm<br />
71
Stemopdragvorm<br />
72<br />
Aantekeninge:<br />
1. Lede wat gekies het om nie aan die Uitreikergeborgde<br />
Genomineerde Program deel te neem nie<br />
en vir Computershare Custodial Services of<br />
Mercantile Bank aangestel het as hul CSDP met die<br />
uitdruklike instrukies dat hul ongesertifiseerde<br />
aandele in hulle eie naam in die elektroniese subregister<br />
van lede geregistreer moet word, moet die<br />
volmagvorm voltooi.<br />
2. Dui asseblief in die gepaste ruimtes hierbo die aantal<br />
stemme wat uitgeoefen moet word aan. Elke gewone<br />
aandeel dra die reg om een stem uit te bring.<br />
3. ’n Lid of sy/haar gevolmagtigde is nie verplig om al<br />
sy/haar stemme uit te bring of op dieselfde wyse uit<br />
te bring nie, maar die totale aantal stemme wat<br />
uitgebring word, insluitend stemme ten opsigte<br />
waarvan buite stemming gebly word, mag egter nie<br />
die totale aantal stemme wat uitgeoefen mag word<br />
oorskry nie.<br />
4. Enige wysigings of veranderings wat aan hierdie<br />
stemopdragvorm aangebring word, moet deur die<br />
ondertekenaar/s geparafeer word.<br />
5. In gevalle waar aandele gesamentlik gehou word,<br />
mag enige van sodanige aandeelhouers hierdie<br />
stemopdragvorm onderteken.<br />
6.Voltooide stemopdragvorms moet aan die CSDP of<br />
makelaar deur wie die gewone aandele gedematerialiseer<br />
is, gestuur word. Lede moet hul CSDP of<br />
makelaar kontak ten einde die afsluitingsdatum vir<br />
die indiening van die stemopdragvorm vas te stel.<br />
DISTELL