03.05.2013 Views

'n begeesterde span - Distell

'n begeesterde span - Distell

'n begeesterde span - Distell

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

’n <strong>begeesterde</strong> <strong>span</strong><br />

DISTELL


inhoud2005<br />

Hooftrekke<br />

2 Ons groep<br />

3 Hoogtepunte vir die jaar<br />

4 Hoe ons gevaar het: doelwitte en<br />

prestasie<br />

5 Die <strong>Distell</strong>-manier van doen<br />

6 Ons internasionale<br />

teenwoordigheid<br />

8 Direksie-aangeleenthede:<br />

samestelling van die direksie en<br />

uitvoerende bestuur<br />

10 ’n Oorsig van ons produkte<br />

12 Sewejaar finansiële oorsig: vir die<br />

jare geëindig 30 Junie<br />

15 Ontleding van aandeelhouers<br />

Oorsigte<br />

17 Voorsittersverslag<br />

21 Besturende direkteur se verslag<br />

Maatskaplik<br />

29 Korporatiewe bestuur<br />

35 Korporatiewe verantwoordelikheid<br />

47 Ons mense<br />

Finansies<br />

51 Finansiële jaarstate<br />

94 Kennisgewing aan aandeelhouers,<br />

stemopdragvorms en datums van<br />

belang<br />

Wat ons doen<br />

Ons kernbesigheid<br />

Ons produseer en bemark gehaltewyne,<br />

spiritualieë en reg-om-te-drink (RTD)<br />

alkoholiese drank<br />

Deur ons gesamentlike energie en hulpbronne te<br />

ontsluit, markgerig te bly en ons tot transformasie<br />

te verbind, streef ons daarna om<br />

• Alle klante en verbruikers te behaag<br />

• Lonende loopbane vir ons werknemers te ontwikkel<br />

• Puik opbrengste aan ons aandeelhouers te lewer<br />

• Betekenisvol in ons gemeenskappe betrokke te<br />

raak<br />

• Innoverend te wees in alles wat ons doen<br />

Ons waardes<br />

• ’n Gevoel van eienaarskap in die maatskappy<br />

• Ondernemingsgees<br />

• ’n Prestasiegedrewe kultuur<br />

• ’n Klem op klantediens<br />

• Respek vir die individu<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Ons stel<br />

<strong>Distell</strong> se Inspirerende Spanne vir 2005 bekend:<br />

By <strong>Distell</strong> weet ons dat niemand hul volle potensiaal kan bereik sonder ’n omgewing wat die nodige<br />

ondersteuning verskaf nie. Ons probeer só ’n omgewing verskaf deur middel van ’n stel kernwaardes<br />

wat op ons almal van toepassing is. Ons glo ook dat geen innovasie, sukses of prestasie ooit die<br />

resultaat is van ’n individu wat in afsondering optree nie. Ons werk in <strong>span</strong>ne en maak staat op <strong>span</strong>werk<br />

om ons te help om groter hoogtes te bereik. Dit is die <strong>Distell</strong>-leefwyse.<br />

Om hierdie waardes en ons kultuur van <strong>span</strong>werk en samehorigheid te vier, het ons werknemers gevra<br />

om <strong>span</strong>ne te nomineer in <strong>Distell</strong> wat hulle inspireer. Spanne is in een of meer van ses kategorieë<br />

genomineer. Die kategorieë verpersoonlik die <strong>Distell</strong>-waardes en weerspieël die <strong>Distell</strong>-leefwyse. Die ses<br />

kategorieë is:<br />

Om pret te hê, die beste te wees!<br />

’n Span wat ons prestasiegedrewe kultuur verpersoonlik, maar hulself nie te ernstig opneem nie.<br />

Spanlede het ’n vriendelike, vrolike en ondersteunende etos. Hulle werk hard om hul doelwitte te<br />

bereik en om prestasie voortdurend te verbeter, maar hulle speel ook saam en versterk hul<br />

eensgesindheid.<br />

Viering van diversiteit<br />

’n Span wat elke individu in die groep respekteer.<br />

<strong>Distell</strong>-<strong>span</strong>ne bestaan uit diverse individue: mans en vroue vanuit ’n verskeidenheid van<br />

agtergronde, kulture, tale en gelowe. Die wen<strong>span</strong> aanvaar en vier dié verskille en word sodoende<br />

verryk.<br />

Produktrots<br />

’n Span wat ’n sin van eienaarskap verpersoonlik.<br />

Spanlede identifiseer baie nou met <strong>Distell</strong>. Hulle is trots op die maatskappy en op ons produkte.<br />

Hulle woon graag en gereeld maatskappyfunksies by en neem deel met lojaliteit en entoesiasme.<br />

Hulle geniet ook ons produkte en deel dit met trots met hul vriende en familie.<br />

Agente vir verandering<br />

’n Span so dinamies soos <strong>Distell</strong>.<br />

Spanlede gryp nuwe prosesse, strukture, idees en produkte aan. Hulle is aanpasbaar,<br />

ondersteunend en toon ondernemingsgees soos wat hulle saam met die maatskappy ontwikkel en<br />

vooruitgaan.<br />

Klantefokus<br />

’n Span wat ’n bietjie ekstra moeite doen.<br />

Spanlede is baie sterk diensgerig. Of hulle intern met kollegas of met persone buite die maatskappy<br />

skakel, almal word soos ’n belangrike klant behandel.<br />

Uniek<br />

’n Span wat inspirerend is en nuwe insigte bring<br />

Om watter rede ook al, hierdie is ’n spesiale en unieke <strong>Distell</strong>-<strong>span</strong>: hulle inspireer ander deur die<br />

manier waarop hulle die <strong>Distell</strong>-leefwyse uitleef.<br />

Ons gee regdeur hierdie verslag erkenning aan die ses wen<strong>span</strong>ne<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


2<br />

HOOFTREKKE GROEPSTRUKTUUR<br />

Ons groep<br />

Remgro-KWV Beleggings<br />

Beperk<br />

60%<br />

South African Distilleries and Wines (SA) Beperk (100%)<br />

Filiale<br />

Vervaardigers en verspreiders van<br />

alkoholiese-drankhandelsmerke<br />

• <strong>Distell</strong> Beperk (100%)<br />

• Stellenbosch-Boerewynmakery Beperk (100%)<br />

Vervaardigers van wyn<br />

• Nederburg Wyne (Eiendoms) Beperk (100%)<br />

• Durbanville Hills Wines (Eiendoms) Beperk (66%)<br />

Boerdery<br />

• Nederburg Wynplase Beperk (100%)<br />

Groothandelverspreiders van alkoholiesedrankhandelsmerke<br />

en ander drank<br />

• <strong>Distell</strong> Namibia Limited (100%)<br />

• Expo Liquor Beperk (100%)<br />

• Swaziland Liquor Distributors Limited (100%)<br />

Sorteerder en wasser van tweedehandse<br />

bottels<br />

• Ecowash (Eiendoms) Beperk (100%)<br />

Other Beverage Interests<br />

(Eiendoms) Beperk (“SABMiller”)<br />

30%<br />

<strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />

Genoteer op die JSE Beperk<br />

Vervaardiger en verspreider van<br />

verouderingsvate<br />

• Tonnellerie Radoux (SA) (Eiendoms) Beperk (50%)<br />

Groothandelverspreider van alkoholiesedrankhandelsmerke<br />

en ander drank<br />

(geassosieerde)<br />

• Tanzania Distilleries Limited (35%)<br />

Vervaardigers van wyn<br />

Ander beleggers<br />

10%<br />

Gesamentlike ondernemings en<br />

geassosieerdes<br />

• Lusan Holdings (Eiendoms) Beperk (50%)<br />

• Papkuilsfontein (Eiendoms) Beperk (49%)<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Hoogtepunte vir die jaar<br />

Finansiële resultate (R’000)<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

%-verandering 2005 2004<br />

Omset 7,0 5 951 146 5 563 969<br />

Bedryfswins 19,8 712 557 594 732<br />

Wesensverdienste 34,5 482 173 358 624<br />

Totale bates 3,2 4 985 350 4 832 890<br />

Prestasie per aandeel (sent)<br />

%-verandering 2005 2004<br />

Wesensverdienste 34,1 245,8 183,3<br />

Dividende 26,8 123,0 97,0<br />

Netto batewaarde 10,0 1 440,3 1 309,9<br />

Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite (6,2) 241,3 257,3<br />

Sluitingsprys 73,3 2 600,0 1 500,0<br />

Finansiële statistiek<br />

2005 2004<br />

Opbrengs op ekwiteit 17,0 13,9<br />

Sewejaar saamgestelde groei per jaar (%)<br />

2005 2004<br />

Totale opbrengs aan aandeelhouers 21,0 0,6<br />

<strong>Distell</strong> aandeleprysindeks 20,6 (0,6)<br />

Hooftrekke<br />

Wesensverdienste per aandeel styg 34,1%<br />

Dividend per aandeel verhoog 26,8%<br />

Totale omset styg 7,0%<br />

Bedryfswins styg 19,8%<br />

Valutaverliese en finansieringskoste daal<br />

3<br />

HOOFTREKKE HOOGTEPUNTE VIR DIE JAAR


4<br />

HOOFTREKKE DOELWITTE EN PRESTASIE<br />

Hoe ons gevaar het<br />

Doelwitte en prestasie<br />

Doelwitte: Strategiese prioriteite<br />

Ons is daartoe verbind om ’n beduidende internasionale<br />

drankmaatskappy te word<br />

• Ons sal Amarula uitbou tot ’n internasionale handelsmerk<br />

• Ons sal voortbou op ons posisie as Suid-Afrika se voorste<br />

wynuitvoerder<br />

• Ons sal ons volle potensiaal as plaaslike markleier ontgin<br />

• Ons sal te alle tye soos ’n verantwoordelike korporatiewe burger<br />

optree<br />

• Ons sal transformasie bespoedig<br />

• Ons sal aanhou om op ons opbrengs op ekwiteit te verbeter<br />

Prestasies<br />

• Van Ryn Collection Reserve-brandewyn (12 jaar oud) word vir die<br />

tweede agtereenvolgende jaar gekies as die wêreld se beste<br />

brandewyn tydens die International Wine and Spirit Competition<br />

(IWSC), Londen.<br />

• Lord Neethling Laurentius 2001 en Nederburg Edel Laatoes<br />

verdien trofeë by die Fairbairn Capital SA Trophy-kompetisie.<br />

• Die lesers van Weinwirtschaft, Duitsland se voorste<br />

wynhandelpublikasie, stem vir Nederburg as hul gunsteling Nuwe<br />

Wêreld-wynhandelsmerk.<br />

• Nederburg word as die mees dinamiese wyntoerismefasiliteit<br />

beoordeel en het sy kompetisie geklop deur die vername<br />

International Wine Tourism-toekenning vir Kaapstad te verower in<br />

2004 se Great Wine Capitals Global Network-kompetisie wat in<br />

Melbourne aangebied is.<br />

• Fleur du Cap Chenin Blanc behaal ’n driekuns by die SA<br />

Nasionale Wynskou met drie agtereenvolgende oesjare; twee<br />

verower ’n Veritas dubbel goud en die ander ’n goue medalje.<br />

• In totaal wen <strong>Distell</strong> 10 Veritas dubbel goud en 13 goue medaljes<br />

by die 2004 SA Nasionale Wynskou.<br />

• Die bekendstelling van Oude Meester Reserve-brandewyn.<br />

• Nuwe verpakking word vir die Graça-reeks en Esprit Red Apple<br />

bekendgestel.<br />

• Nuwe televisieadvertensies word vir Klipdrift, Savanna, Richelieu,<br />

Nederburg, Graça en JC le Roux ontwikkel en uitgesaai. Almal is<br />

goed ontvang.<br />

• Brown-Forman, verspreiders van Amarula in die VSA, hanteer die<br />

toonaangewende handelsmerk, Durbanville Hills, terwyl Brown-<br />

Forman Europe Durbanville Hills in die VK versprei. Dié<br />

handelsmerk is die eerste een vanuit die suidelike halfrond om in<br />

Brown-Forman se portefeulje ingesluit te word.<br />

• In April 2005 behaal die Nederburg-veiling die tweede hoogste<br />

totale omset in sy 31-jarige geskiedenis deur verkope van<br />

R7,49 miljoen (4 995 kiste) aan te teken – ’n 90 persent verhoging<br />

op verlede jaar se pryse met ’n aansienlik verminderde aantal<br />

lotte.<br />

• Nederburg se liefdadigheidsveiling samel die rekordbedrag van<br />

R257 400 in vir die liefdadigheidsorganisasies Hospice Palliative<br />

Care Association en M2M, ’n nie-regeringsorganisasie en<br />

MIV/Vigs-ondersteuningsgroep, asook ’n verdere R366 942 vir<br />

die Orgaanskenkersvereniging.<br />

• Altesame 69 kandidate sluit aan by <strong>Distell</strong> se eerste<br />

Leierskapsontwikkelingsprogram (DLOP).<br />

• <strong>Distell</strong> se jaarverslag ontvang die Institute of Chartered Secretaries<br />

se toekenning vir die Beste Jaarverslag vir 2004.<br />

• Ikhwezi Gemeenskapsteaterfees, waarvan <strong>Distell</strong> ’n medeborg is,<br />

wen die Kulturele Ontwikkelingsprojek van die Jaar by die Arts &<br />

Culture Trust-toekennings.<br />

Akkreditasie soos op 30 Junie 2005<br />

• ISO 9001:2000 sertifisering van al ons wynmakerye en sekondêre<br />

produksie-aanlegte.<br />

• Hazard Analysis and Critical Control Points (HACCP)-sertifisering<br />

by die meerderheid van ons wynmakerye en sekondêre<br />

produksie-aanlegte.<br />

• ISO 17025-sertifisering van <strong>Distell</strong> se sentrale laboratorium by<br />

Adam Tas-kelder.<br />

• International Food Standards (IFS)-sertifisering van die Adam Taskelder.<br />

• British Retail Consortium (BRC)-sertifisering van Adam Tas,<br />

Bergkelder, JC le Roux en Nederburg se wynmakerye. Ons<br />

sekondêre produksie-aanleg by Green Park word aanbeveel vir<br />

sertifisering.<br />

• ISO 14001-sertifisering van Durbanville Hills, terwyl Nederburg vir<br />

sertifisering aanbeveel word.<br />

• Integrated Production of Wine (IPW)-sertifisering van alle <strong>Distell</strong>en<br />

Lusan-plase.<br />

• Wine Industry Ethical Trade Association (WIETA)-sertifisering van<br />

die primêre produksie-aanlegte by Worcester, Robertson en<br />

Goudini.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


The <strong>Distell</strong> way<br />

Om ’n waarlik<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Proof 01 – 19/08/2005<br />

uitsonderlike Suid-Afrikaanse maatskappy<br />

te wees wat sy oorsprong weerspieël, asook om die voorste vervaardiger van<br />

wyn, spiritualieë en RTD’s op die Afrika-kontinent te wees met ’n portefeulje van<br />

kwaliteitprodukte wat geskik is vir die plaaslike en internasionale markte, het die<br />

maatskappy ’n kode ontwikkel wat die <strong>Distell</strong>-manier genoem word.<br />

1 Spanwerk<br />

Om <strong>span</strong>werk in en tussen afdelings aan te moedig en om<br />

skeidsmure tussen afdelings af te breek.<br />

2 Wetsgehoorsaamheid te alle tye<br />

Om te voldoen aan die bepalings van drankwetgewing in<br />

alle lande waar ons sake doen en om aan alle aspekte van<br />

die wet gehoorsaam te wees as die minimum standaard<br />

van aanvaarbare gedrag.<br />

3 Gehalteprodukte<br />

Om gehalteprodukte wat in aanvraag by ons klante is, te<br />

ontwikkel en te verskaf, terwyl ons steeds fokus op ons<br />

verbruikers en hulle behoeftes.<br />

4 Klantediens<br />

Om die hoogste vlak van diens te verskaf deur aan ons klante<br />

’n konstante en betroubare produktebron te verseker en om<br />

terselfdertyd ons beloftes na te kom en ons klante met ons<br />

aanbiedinge te verbly.<br />

5 Transformasie/Breëbasis-SEB<br />

Om die belange van histories uitgeslote groepe in al ons<br />

werksaamhede te bevorder in die strewe na volhoubare en<br />

breëbasis-bemagtiging.<br />

6 Belegging in die gemeenskap<br />

Om toegewyd te wees aan die bevordering van die<br />

lewenskwaliteit van al die gemeenskappe waarin ons sake<br />

doen.<br />

7 Ontwikkeling van werknemers<br />

Om alle werknemers se individuele groei te koester deurdat<br />

’n kultuur van persoonlike aanspreeklikheid gekweek word<br />

en deur opleiding, ontwikkeling en geleenthede vir die<br />

oordrag van vaardighede aan almal te bied.<br />

8 Ontwikkeling van die onderneming<br />

Om volhoubare geleenthede vir die onderneming se<br />

ontwikkeling te identifiseer en te vestig om sodoende<br />

volhoubare, breëbasis-bemagtiging te bevorder.<br />

9 Respek<br />

Om almal, ongeag ras, geslag, taal, kultuur, geloof,<br />

ouderdom, arbeidsvlak, opvoedingsvlak, gesondheidstatus<br />

of fisieke gebreke, met respek en waardigheid te behandel.<br />

10 Inklusiwiteit en gedeelde waardes<br />

Om ’n kultuur van inklusiwiteit, gegrond op gedeelde<br />

waardes, te skep in alles wat ons doen. Hierdie waardes is<br />

ons konstante verwysingsraamwerk in ons interaksie met<br />

mekaar en met ons eksterne belanghebbendes terwyl ons<br />

in ’n dinamiese, wêreldwye mark kompeteer.<br />

’N UITSONDERLIKE<br />

SUID-AFRIKAANSE<br />

MAATSKAPPY<br />

11 Verantwoordelike alkoholgebruik<br />

Om die verantwoordelike gebruik van alkohol toe te pas en<br />

te bevorder as deel van ’n gesonde lewenstyl.<br />

12 MIV/Vigs<br />

Om te verseker dat al ons werknemers ingelig is oor die<br />

oorsake, gevolge, behandeling en voorkoming van die<br />

siekte en om diskriminasie teen enige MIV/Vigslyer te<br />

voorkom.<br />

13 Deel van inligting<br />

Om relevante inligting op ’n oop en deursigtige wyse<br />

betyds aan alle belanghebbendes te kommunikeer.<br />

14 Bou van betrekkinge<br />

Om gesonde, wedersyds voordelige en langtermynbetrekkinge<br />

met sleutelverskaffers, klante, agente en<br />

vennote te kweek.<br />

15 Gevoel van trots<br />

Om te alle tye die maatskappy se reputasie en dié van ons<br />

handelsmerke te beskerm en om handelsmerkbewustheid<br />

en -trots in die hele maatskappy te bevorder.<br />

16 Erkenning<br />

Om uitsonderlike dienslewering wat waarde toevoeg te<br />

erken en aan te moedig en om individuele, <strong>span</strong>- en<br />

korporatiewe suksesse te vier en te deel.<br />

17 Innovering en waagmoed<br />

Om innovasie en die toepassing van nuwe idees en<br />

konsepte aan te moedig.<br />

18 Prestasie<br />

Om prestasie te bestuur volgens vooraf bepaalde doelwitte,<br />

eienskappe en maatstawwe, wat op ’n gereelde<br />

basis gemeet word en om eerlike en opbouende<br />

terugvoering te gee.<br />

5<br />

HOOFTREKKE DIE DISTELL-MANIER


6<br />

HOOFTREKKE WÊRELDWYD<br />

Noord-Amerika<br />

Tendens Amarula Wyn<br />

Volume 99% 119%<br />

Waarde 98% 114%<br />

% van totale<br />

uitvoere 24% 9%<br />

Latyns-Amerika<br />

Tendens Amarula Wyn<br />

Volume 92% 80%<br />

Waarde 79% 75%<br />

% van totale<br />

uitvoere 16% 1%<br />

Totale uitvoere<br />

Tendens Amarula Wyn<br />

Volume 95% 108%<br />

Waarde 93% 106%<br />

% van totale<br />

uitvoere 6% 71%<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Europa<br />

Tendens Amarula Wyn<br />

Volume 96% 107%<br />

Waarde 98% 100%<br />

% van totale<br />

uitvoere 29% 41%<br />

Afrika<br />

Tendens Amarula Wyn<br />

Volume 89% 108%<br />

Waarde 89% 113%<br />

% van totale<br />

uitvoere 21% 47%<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

’n Internasionale profiel – hoogtepunte:<br />

<strong>Distell</strong> het noemenswaardige suksesse behaal in ’n<br />

aantal sleutelmarkte, onder meer:<br />

• Verhoogde verspreiding in die VK se talle kruidenierskanale<br />

• Aansienlike volumetoenames in Skandinawië met<br />

groot deurbrake in Swede en Denemarke<br />

Asië-Stille Oseaan<br />

Tendens Amarula Wyn<br />

Volume 97% 97%<br />

Waarde 93% 90%<br />

% van totale<br />

uitvoere 4% 2%<br />

• Aansienlik verhoogde bemarkingsinvestering in<br />

sleutelhandelsmerke, byvoorbeeld Nederburg in<br />

Duitsland<br />

• Bekendstelling van ’n nuwe handelsmerk, Obikwa, in<br />

Kanada<br />

• Amarula groei steeds as ’n wêreldwye handelsmerk<br />

ons internasionale<br />

teenwoordigheid<br />

7<br />

HOOFTREKKE WÊRELDWYD


8<br />

HOOFTREKKE DIREKSIE<br />

Direksie-aangeleenthede<br />

Samestelling van die direksie<br />

Direksie<br />

Duimpie Bayly*<br />

Direkteur van Duimpie Bayly & Genote, konsultant en<br />

raadgewer aan die wynbedryf.<br />

Woon 5 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Peter Bester*<br />

Was voorheen uitvoerende voorsitter van Cadbury Schweppes<br />

(SA) Beperk tot sy aftrede in 2001. Direkteur van Anglovaal<br />

Industries, Suidwes Beleggings, Agrinet Bpk, New Holland (SA)<br />

Bpk en National Brands.<br />

Woon 5 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Piet Beyers<br />

Direkteur van Remgro, Richemont, VenFin, British American<br />

Tobacco en Unilever Bestfoods Robertsons.<br />

Woon 5 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Merwe Botha #<br />

Finansiële direkteur<br />

Woon 6 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Johan Carinus*<br />

Wynboer en direkteur van Het Jan Marais-fonds.<br />

Woon 5 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Smartie Genade #<br />

Besigheidsdirekteur: Wyn<br />

Woon 6 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Jakes Gerwel*<br />

Direkteur van Naspers, Ou Mutual, Goldfields, en voorsitter van<br />

Brimstone en Africon Engineering. Ook kanselier van Rhodes<br />

Universiteit en voorsitter van die raad van trustees van die<br />

Nelson Mandela-stigting. Voorheen direkteur-generaal in die<br />

kantoor van oudpres. Nelson Mandela.<br />

Woon 4 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Dr Edwin de la H Hertzog<br />

Voorsitter van Medi-Clinic Korporasie, ondervoorsitter van<br />

Remgro, voorsitter van die Raad van die Universiteit<br />

Stellenbosch en direkteur van Total (SA) en die Trans Hex-groep.<br />

Woon 6 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Joe Madungandaba*<br />

Hoof uitvoerende beampte van Community Investment<br />

Holdings, voorsitter van Marine Data Systems, ondervoorsitter<br />

van Transtel Ouditkomitee, uitvoerende direkteur van Jasco<br />

Electronic Holdings Beperk en nie-uitvoerende direkteur van<br />

Air Liquide Healthcare.<br />

Woon 3 van 6 raadsvergaderings by.<br />

David Nurek*<br />

Streeksvoorsitter van Investec Wes-Kaap, voorsitter van New<br />

Clicks en Lewis Groep, vise-voorsitter van Foschini en Business<br />

Connexion Groep en, onder andere, ’n direkteur van Pick ’n<br />

Pay, Aspen Pharmacare, Sun International en Trencor.<br />

Woon 6 van 6 raadsvergaderings, 4 van 4 ouditkomiteevergaderings,<br />

en 2 van 2 vergoedingskomiteevergaderings by.<br />

Daan Prins*<br />

Besigheidskonsultant en direkteur van Remgro. Voorheen<br />

finansiële direkteur van Rothmans International.<br />

Woon 6 van 6 raadsvergaderings en 4 van 4 ouditkomiteevergaderings<br />

by.<br />

Jan Scannell #<br />

Besturende direkteur<br />

Woon 6 van 6 raadsvergaderings by.<br />

Peter Swartz*<br />

Peter is die eienaar van Swartz Properties (Eiendoms) Beperk<br />

en Southern Pumps (Eiendoms) Beperk. Hy is voorsitter van<br />

Sunwest International, ondervoorsitter van New Clicks en ook ’n<br />

direkteur van Absa en Sun International.<br />

Woon 6 van 6 raadsvergaderings en 2 van 2 vergoedingskomiteevergaderings<br />

by.<br />

Thys Visser<br />

Hoof uitvoerende beampte van Remgro, en ’n direkteur van<br />

Rainbow Chicken, Nampak, British American Tobacco en<br />

Unilever Bestfoods Robertsons.<br />

Woon 6 van 6 raadsvergaderings, 4 van 4 ouditkomiteevergaderings<br />

en 2 van 2 vergoedingskomiteevergaderings by.<br />

* Onafhanklik<br />

# Uitvoerend<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Samestelling van die uitvoerende bestuur<br />

Uitvoerende bestuur<br />

Jan Scannell (54)<br />

Besturende direkteur<br />

BCom, LLB<br />

Jan het in 1979 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in 1988<br />

as direkteur aangestel en in 1994 as besturende direkteur. Hy is<br />

in Desember 2000 as besturende direkteur van <strong>Distell</strong> aangestel.<br />

Hy moet verseker dat die maatskappy sy doelwitte nakom en is<br />

verantwoordelik vir die bou van ’n prestasie-gedrewe kultuur.<br />

Merwe Botha (52)<br />

Finansiële direkteur<br />

Hons BCom (Belasting), HonsBCompt, GR(SA)<br />

Merwe het in 1980 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in<br />

1997 as finansiële direkteur aangestel en in Desember 2000 in<br />

sy huidige posisie by <strong>Distell</strong>. Hy is verantwoordelik vir finansiële<br />

beplanning en beheer, inligtingstelsels, statutêre rapportering en<br />

interne oudit.<br />

Stoffel Cronjé (51)<br />

Maatskappysekretaris en dienstedirekteur<br />

MA<br />

Stoffel het in 1980 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in<br />

1990 as groepsekretaris en direkteur van menslike hulpbronne<br />

aangestel en beklee sy huidige posisie by <strong>Distell</strong> sedert<br />

Desember 2000. Hy vervul alle statutêre maatskappy<br />

sekretariële pligte en hy is ook verantwoordelik vir die<br />

regsafdeling, korporatiewe aangeleenthede, menslike hulpbronne<br />

en besigheidsprosesverbeteringsafdeling.<br />

Smartie Genade (54)<br />

Besigheidsdirekteur: Wyn<br />

BCom (Hons), MBA<br />

Smartie het in 1972 by Stellenbosch-Boerewynmakery<br />

aangesluit. Hy is in 1988 aangestel as direkteur en later as<br />

besturende direkteur. In Desember 2000 is hy as direkteur van<br />

<strong>Distell</strong> aangestel en in November 2004 in sy huidige posisie. Hy<br />

is verantwoordelik vir die winsgewendheid en volhoubaarheid<br />

van die maatskappy se wynbedrywighede.<br />

Hennie Heÿl (59)<br />

Direkteur van primêre produksie<br />

MSc Agric<br />

Hennie het in 1974 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in<br />

1988 as tegniese direkteur, in 1997 as produksiedirekteur en in<br />

Desember 2000 in sy huidige posisie by <strong>Distell</strong> aangestel. Hy is<br />

verantwoordelik vir ons plase; druif-, wyn-, brandewyn- en ander<br />

roumateriaalaankope; distillering, wynmaak en versnyding.<br />

Gert Loubser (57)<br />

Direkteur van gehaltebestuur en navorsing<br />

MSc, PhD<br />

Gert het in 1974 by Stellenbosch-Boerewynmakery aangesluit.<br />

Hy is in 1994 aangestel as direkteur van navorsing en<br />

ontwikkeling en in Desember 2000 in sy huidige posisie by<br />

<strong>Distell</strong>. Hy moet verseker dat algehele gehaltebestuur regdeur<br />

die groep toegepas word en dat voortdurende navorsing lei tot<br />

nuwe produkte en prosesse.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Nantha Moodley (46)<br />

Besigheidsdirekteur: RTD<br />

BA, NDip<br />

Nantha het in 1989 by Stellenbosch-Boerewynmakery aangesluit.<br />

Hy het meer as 15 jaar se ervaring in verkope, opleiding en<br />

distribusie in die drankbedryf. Hy is in November 2004 aangestel in<br />

sy huidige pos. Hy is verantwoordelik vir die winsgewendheid en<br />

volhoubaarheid van die RTD-bedrywighede van die maatskappy.<br />

Malcolm Searle (45)<br />

Bemarkingsdirekteur<br />

BCom (Hons)<br />

Malcolm het in Januarie 2004 as bemarkingsdirekteur by <strong>Distell</strong><br />

aangesluit. Hy het bykans 20 jaar se ervaring van die bemarking<br />

van snelbewegende verbruiksgoedere, en het as bemarkingsbestuurder<br />

in verskeie lande wêreldwyd gewerk. Hy is<br />

verantwoordelik vir die bou van sterk handelsmerkportefeuljes,<br />

gebaseer op markstrategieë wat verbruikerskennis benut en<br />

innovering bevorder.<br />

Caroline Snyman (30)<br />

Besigheidsdirekteur: Spiritualieë<br />

BIng (Chemies), MSc, PhD, CWM<br />

Caroline het in Januarie 2000 as tegniese bestuurder:<br />

spiritualieë by <strong>Distell</strong> aangesluit en is in November 2004 in haar<br />

huidige pos aangestel. Sy is verantwoordelik vir die<br />

winsgewendheid en volhoubaarheid van die maatskappy se<br />

spiritualieë-bedrywighede.<br />

Tim Tarr (47)<br />

Verkoopsdirekteur<br />

Tim het in 1979 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in 1995 as<br />

nasionale verkoopsdirekteur aangestel en in Desember 2000 in sy<br />

huidige posisie by <strong>Distell</strong>. Hy moet sorg dat ons ons markaandele<br />

in Suid-Afrika, Botswana, Lesotho, Namibië en Swaziland behou<br />

en verbeter. Hy hou toesig oor al ons verkoopslui.<br />

Valerio Toros (41)<br />

Bedryfsdirekteur<br />

BIng (Meg), MBA<br />

Valerio het in 1991 by Distillers Korporasie aangesluit as<br />

projekingenieur. Nadat hy van 2000 tot 2001 die implementering<br />

van die SBW/Distillers-samesmelting bestuur het, is hy aangestel<br />

as groepsbestuurder van besigheidsprosesverbeterings (BPV). In<br />

2003 is hy as BPV-direkteur aangestel en in 2004 as operasionele<br />

direkteur. Hy hou toesig oor verpakking, distribusie, tegniese<br />

dienste, aankope en voorsieningskettingbestuur.<br />

9<br />

HOOFTREKKE UITVOERENDE BESTUUR


10<br />

HOOFTREKKE ONS PRODUKTE<br />

’n Oorsig van<br />

ons produkte<br />

Wyn<br />

Internasionaal<br />

(Van links)<br />

• Nederburg<br />

• Two Oceans<br />

• Durbanville Hills<br />

• Drostdy-Hof<br />

• Fleur du Cap<br />

• Obikwa<br />

• Oracle<br />

Boetiek<br />

(Van links)<br />

• Alto<br />

• Flat Roof Manor<br />

• Hill & Dale<br />

• Le Bonheur<br />

• Neethlingshof<br />

• Plaisir de Merle<br />

• Stellenzicht<br />

• Tukulu<br />

• Uitkyk<br />

Plaaslik<br />

(Van links)<br />

• Chateau Libertas<br />

• Cellar Cask<br />

• Graça<br />

• Grünberger<br />

• JC le Roux<br />

• Paarl Perlé<br />

• Sedgwick’s<br />

Old Brown Sherry<br />

• Zonnebloem<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Reg-om-te-drink (RTD)<br />

Spiritualieë<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

(Van links)<br />

• Savanna<br />

• Hunter’s<br />

• Esprit<br />

• Klipdrift & Cola<br />

(Kloksgewys van links)<br />

• Amarula<br />

• Klipdrift<br />

• Klipdrift Premium<br />

• Klipdrift Gold<br />

• Flight of the Fish Eagle<br />

• Mellow-wood<br />

• V.R<br />

• Van Ryn-reeks<br />

• Nederburg Brandewyn<br />

• Viceroy<br />

• Richelieu<br />

• Oude Meester<br />

• Old Buck<br />

• Mainstay<br />

• Three Ships<br />

11<br />

HOOFTREKKE ONS PRODUKTE


12<br />

HOOFTREKKE SEWEJAAR FINANSIËLE OORSIG<br />

Sewejaar finansiële oorsig<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

Balansstate (R’000)<br />

Sewejaar<br />

saamgestelde 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999<br />

groei % p.j. Pro forma Pro forma<br />

BATES<br />

Nie-bedryfsbates<br />

Eiendom, aanleg en toerusting 1 172 876 1 225 351 1 197 900 1 139 182 1 022 442 1 027 542 951 055<br />

Biologiese bates 107 170 98 939 94 585 – – – –<br />

Beleggings en lenings 300 859 552 261 306 755 557 904 654 551 576 224 495 899<br />

Ontasbare bates 6 578 6 578 6 952 7 304 – – –<br />

Uitgestelde belasting 44 396 36 431 19 402 16 789 8 745 1 408 –<br />

Totale nie-bedryfsbates 1 631 879 1 919 560 1 625 594 1 721 179 1 685 738 1 605 174 1 446 954<br />

Bedryfsbates<br />

Voorraad 2 244 129 2 207 296 2 074 364 1 651 076 1 600 341 1 620 413 1 577 403<br />

Handels- en ander debiteure 551 241 513 414 529 192 581 978 477 079 467 222 447 332<br />

Korttermynbeleggings 309 249 – 324 106 195 452 – – –<br />

Belasting vooruitbetaal 52 536 33 230 31 864 29 741 25 403 17 171 11 659<br />

Kontant en kontantekwivalente 196 316 159 390 139 304 185 221 178 227 104 923 70 660<br />

Totale bedryfsbates 3 353 471 2 913 330 3 098 830 2 643 468 2 281 050 2 209 729 2 107 054<br />

Totale bates 7,9 4 985 350 4 832 890 4 724 424 4 364 647 3 966 788 3 814 903 3 554 008<br />

EKWITEIT EN LASTE<br />

Totale aandeelhouersekwiteit 2 842 337 2 572 091 2 363 184 2 127 516 2 039 812 1 959 750 1 777 994<br />

Nie-bedryfslaste<br />

Langtermyn rentedraende<br />

verpligtinge 329 014 754 601 424 130 598 791 791 347 782 360 788 049<br />

Na-aftrede mediese voordele 21 391 16 905 15 297 15 297 15 592 15 297 36 313<br />

Uitgestelde belasting 95 191 101 127 105 128 80 959 47 275 73 181 48 648<br />

Totale nie-bedryfslaste 445 596 872 633 544 555 695 047 854 214 870 838 873 010<br />

Bedryfslaste<br />

Krediteure en voorsienings<br />

Korttermyn rentedraende<br />

1 022 829 1 003 788 791 961 673 844 562 324 435 876 419 411<br />

verpligtinge<br />

Korttermyngedeelte van<br />

244 599 294 612 603 503 662 920 510 438 454 178 366 303<br />

langtermynverpligtinge 429 989 89 766 421 221 205 320 – 13 061 33 814<br />

Belasting – – – – – – 5 076<br />

Aandeelhouers vir dividende – – – – – 81 200 78 400<br />

Totale bedryfslaste 1 697 417 1 388 166 1 816 685 1 542 084 1 072 762 984 315 903 004<br />

Totale ekwiteit en laste 4 985 350 4 832 890 4 724 424 4 364 647 3 966 788 3 814 903 3 554 008<br />

Aantekening: Die pro forma-syfers verwys na die gekombineerde bedrae van Distillers Korporasie (SA) Beperk en Stellenbosch-<br />

Boerewynmakery Groep Beperk.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Inkomstestate (R’000)<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Sewejaar<br />

saamgestelde 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999<br />

groei % p.j. Pro forma Pro forma<br />

Omset 4,2 5 951 146 5 563 969 5 032 563 4 777 536 4 471 202 4 492 267 4 279 985<br />

Bedryfsuitgawes (5 238 589) (4 969 237) (4 512 793) (4 364 945) (4 139 357) (4 100 586) (3 887 723)<br />

Bedryfswins 6,6 712 557 594 732 519 770 412 591 331 845 391 681 392 262<br />

Dividendinkomste 49 824 56 013 70 208 81 639 75 825 72 784 52 719<br />

Finansieringskoste (102 098) (150 766) (188 342) (169 303) (152 181) (149 972) (108 632)<br />

Valutaverliese (999) (24 891) (66 767) 68 188 10 284 4 083 4 978<br />

Inkomste vanaf geassosieerdes 13 554 10 674 12 723 13 387 5 731 4 347 (154)<br />

Wins voor uitsonderlike<br />

items en belasting 6,3 672 838 485 762 347 592 406 502 271 504 322 923 341 173<br />

Uitsonderlike items – – 51 462 (73 175) (145 602) 41 840 67 000<br />

Wins voor belasting 672 838 485 762 399 054 333 327 125 902 364 763 408 173<br />

Belasting (190 267) (124 790) (86 277) (96 575) (10 862) (97 629) (96 065)<br />

Minderheidsbelang (394) (390) (315) (266) (283) (266) (1 312)<br />

Netto wins toeskryfbaar aan<br />

gewone aandeelhouers 7,9 482 177 360 582 312 462 236 486 114 757 266 868 310 796<br />

Kontantvloeistate (R’000)<br />

Kontant deur bedrywighede<br />

voortgebring 13,2 794 497 761 195 408 778 496 710 609 703 432 952 374 528<br />

Dividendinkomste 1 210 949 922 1 776 618 834 2 164<br />

Netto finansieringskoste (103 025) (161 381) (214 228) (133 736) (152 181) (149 972) (107 883)<br />

Belasting betaal (219 236) (143 915) (91 015) (71 292) (50 600) (83 831) (176 476)<br />

Dividende betaal (209 948) (158 420) (146 685) (148 641) (104 670) (119 000) (133 000)<br />

Kontant teruggehou uit<br />

normale bedryfsaktiwiteite 263 498 298 428 (42 228) 144 817 302 870 80 983 (40 667)<br />

Uitsonderlike items – 46 500 4 962 (73 175) (145 602) 20 000 67 000<br />

Kontant teruggehou uit<br />

bedryfsaktiwiteite 263 498 344 928 (37 266) 71 642 157 268 100 983 26 333<br />

Kontantuitvloei uit<br />

beleggingsaktiwiteite (91 620) (19 265) 9 841 (229 628) (148 941) (160 174) (469 962)<br />

Gewone aandele uitgereik 8 406 5 708 – – – – –<br />

Tesourie-aandele gekoop (7 981) (1 480) – – – – –<br />

Minderheidsbelang<br />

Afname in rentedraende<br />

– 70 (315) (266) (270) – –<br />

verpligtinge (85 364) (984) 41 240 12 764 8 987 (5 458) 345 183<br />

Kontantuitvloei uit<br />

finansieringsaktiwiteite (84 939) 3 314 40 925 12 498 8 717 (5 458) 345 183<br />

Netto afname in korttermynlenings<br />

86 939 328 977 13 500 (145 488) 17 044 (64 649) (98 446)<br />

13<br />

HOOFTREKKE SEWEJAAR FINANSIËLE OORSIG


14<br />

HOOFTREKKE SEWEJAAR FINANSIËLE OORSIG<br />

Sewejaar finansiële oorsig<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

Prestasie per aandeel (sent)<br />

Sewejaar<br />

saamgestelde 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999<br />

groei % p.j. Pro forma Pro forma<br />

Verdienste<br />

toeskryfbare verdienstebasis 7,9 245,8 184,3 159,8 120,9 58,7 136,4 158,9<br />

wesensbasis 8,4 245,8 183,3 130,1 110,4 106,1 116,5 123,3<br />

ekwivalente kontantbasis 7,4 302,8 219,1 162,6 143,5 103,6 171,5 179,1<br />

Dividende 8,5 123,0 97,0 75,0 70,0 53,0 62,3 60,1<br />

Kontantvloei 20,0 241,3 257,3 55,9 112,6 133,9 112,5 81,5<br />

Netto batewaarde 8,6 1 440,3 1 309,9 1 208,3 1 087,8 1 043,0 1 002,0 909,1<br />

Likwiditeit en solvabiliteit<br />

Finansiële hefboomverhouding<br />

Totale laste op<br />

0,28 0,38 0,55 0,60 0,55 0,58 0,63<br />

totale ekwiteit<br />

Rentevrye verpligtinge<br />

Gem 0,9 0,75 0,88 1,00 1,05 0,94 0,95 1,00<br />

op totale bates 0,21 0,21 0,17 0,16 0,15 0,14 0,16<br />

Dividenddekking (keer) 2,0 1,9 1,7 1,6 2,0 1,9 2,0<br />

Bedryfskapitaalverhouding 1,98 2,10 1,71 1,71 2,13 2,24 2,33<br />

Vuurproefverhouding 0,65 0,51 0,56 0,64 0,63 0,60 0,59<br />

Opbrengs (%)<br />

Bedryfswins op omset<br />

Voorbelaste opbrengs<br />

12,0 10,7 10,3 8,6 7,4 8,7 9,2<br />

op ekwiteit Gem 17,6 23,7 18,9 16,9 15,7 6,2 18,6 23,0<br />

Effektiewe belastingkoers 28,3 25,7 21,6 29,0 8,6 26,8 23,5<br />

Opbrengs op ekwiteit<br />

Toeskryfbare verdienste<br />

Gem 12,5 17,0 13,9 10,8 10,2 10,2 11,6 13,6<br />

op totale bates<br />

Toeskryfbare verdienste<br />

9,7 7,5 6,6 5,4 2,9 7,0 8,7<br />

op omset 8,1 6,5 6,2 4,9 2,6 5,9 7,3<br />

Dividendopbrengs 5,8 6,8 5,8 6,9 6,7 7,7 12,7<br />

Produktiwiteit<br />

Kontantwaarde<br />

toegevoeg (R miljoen) 8,0 2 593,8 2 314,7 1 794,6 1 704,6 1 727,4 1 601,3 1 479,8<br />

Bate-omsetsnelheid (keer)<br />

Netto bates per<br />

2,1 2,2 2,2 2,3 2,3 2,4 2,4<br />

werknemer (R’000)<br />

Omset per<br />

16,3 681,3 614,7 544,3 468,6 401,7 333,9 290,3<br />

werknemer (R’000) 11,5 1 426,4 1 329,8 1 159,0 1 052,3 880,5 765,3 698,9<br />

Getal werknemers 4 172 4 184 4 342 4 540 5 078 5 870 6 124<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Ontleding van aandeelhouers<br />

op 30 Junie 2005<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Getal aandeel- % van aan- Getal % van aandele<br />

Gewone aandele houers deelhouers aandele uitgereik<br />

Verspreiding van aandeelhouers<br />

Publieke aandeelhouers<br />

Nie-publieke aandeelhouers<br />

3 360 99,38 19 568 723 9,92<br />

Vernaamste voordelige aandeelhouers<br />

Direkteure, ingesluit dié van filiale,<br />

2 0,06 176 022 000 89,19<br />

en hulle geassosieerdes 18 0,53 622 338 0,32<br />

Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema 1 0,03 1 133 663 0,57<br />

3 381 100,00 197 346 724 100,00<br />

Getal aandele uitgereik 2005 2004<br />

Totale getal aandele uitgereik<br />

Aandele aangekoop deur Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema<br />

197 346 724 196 356 636<br />

en as tesourie-aandele verantwoord (1 133 663) (201 322)<br />

196 213 061 196 155 314<br />

Geweegde getal aandele 196 139 601 195 625 710<br />

Vernaamste voordelige aandeelhouers<br />

Die volgende aandeelhouers het ’n belang van meer as 5%<br />

in die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy: Getal % van<br />

aandele totaal<br />

Remgro-KWV Beleggings Beperk 117 348 000 59,46<br />

Other Beverage Interests (Eiendoms) Beperk (“SABMiller”) 58 674 000 29,73<br />

JSE Beperk (voorheen JSE Sekuriteitebeurs Suid-Afrika)<br />

2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999<br />

Prys per aandeel (sent)<br />

hoogste gedurende die jaar 2 600 1 725 1 500 1 500 1 000 1 050 810<br />

laagste gedurende die jaar 1 500 1 100 1 105 735 675 690 400<br />

sluiting op jaareinde 2 600 1 500 1 201 1 350 730 870 810<br />

geweegde gemiddelde 2 121 1 418 1 287 1 008 788 869 527<br />

Prysverdiensteverhouding<br />

JSE aktuariële prysindeks op<br />

jaareinde (1998: 100 sent)<br />

10,6 8,1 7,5 11,2 12,4 6,0 6,0<br />

<strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />

Sluitingsprys/netto batewaarde<br />

371 214 172 193 104 124 116<br />

per aandeel<br />

Geweegde gemiddelde getal<br />

1,8 1,1 1,0 1,2 0,7 1,2 1,3<br />

uitgereikte aandele (’000) 196 194 195 626 195 580 195 580 195 580 140 000 140 000<br />

Getal aandele verhandel (’000) 5 099 3 533 2 784 6 263 3 647 2 224 4 646<br />

Aandele verhandel/aandele uitgereik (%) 2,6 1,8 1,4 3,2 1,9 1,6 3,3<br />

Waarde van aandele verhandel (R’000) 108 145 50 114 35 833 63 124 28 722 19 323 24 497<br />

Getal transaksies 1 214 1 069 981 1 386 1 220 749 1 197<br />

Getal aandeelhouers 3 381 3 283 3 389 1 738 2 268 2 042 2 131<br />

Markkapitalisasie (R’miljoen) 5 131 2 945 2 349 2 640 1 428 1 218 1 134<br />

Netto batewaarde/markkapitalisasie 0,55 0,87 1,01 0,81 1,43 0,86 0,79<br />

Inligting vir dir tydperk 1999 tot 2000 verwys na die genoteerde aandele van Distillers Korporasie (SA) Beperk.<br />

15<br />

HOOFTREKKE ONTLEDING VAN AANDEELHOUERS


Slyp vaardighede onder die<br />

vaandel van ons handelsmerke<br />

– ’n gevoel van eienaarskap<br />

Span Welkom DC: Wenner<br />

– produktrots en eienaarskap<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Voorsittersverslag<br />

Handelstoestande<br />

Die sterkte van die Suid-Afrikaanse ekonomie was duidelik<br />

sigbaar tydens die afgelope jaar, met BBP wat in die kwartaal tot<br />

30 Junie 2005 met ’n jaarliks aangepaste koers van 4% gegroei<br />

het. Dit is die 27ste agtereenvolgende kwartaal van ekonomiese<br />

groei. Jaar-tot-jaar-kleinhandelverkope het in reële terme met<br />

12% gegroei en verbruikersvertroue het hoog gebly.<br />

Rentekoerse het ’n fyn balans gehandhaaf tussen die Regering<br />

se inisiatiewe om inflasie te beperk, die heersende sterkte<br />

van die geldeenheid en ’n sterk plaaslike ekonomie aan die een<br />

kant en stygende verbruikerskuldvlakke en invoere aan die<br />

ander kant.<br />

Diskresionêre verbruikersbesteding het gedurende die tydperk<br />

onder oorsig toegeneem en gefokus op duursame produkte,<br />

maar daar was ’n afname in die gedeelte wat op alkoholiese<br />

drank bestee is. Ons is van mening dat die strawwe aksynsverhogings<br />

ten opsigte van wyn (en in ’n mindere mate<br />

spiritualieë) verbruikerspatrone verander het. In plaas daarvan dat<br />

verbruik ontmoedig word, neig hierdie verhogings om verkope<br />

ondergronds te dryf en moedig dit onwettige handel aan.<br />

Aangetekende groei in die plaaslike verkope van wyn en<br />

spiritualieë is, op sy beste, weer eens gedemp met wynverkope<br />

wat met 1% en spiritualieë wat met 2% gestyg het. Die<br />

kategorieë wat die beste gevaar het, was reg-om-te-drink (RTD)<br />

alkoholiese drank, premium spiritualieë, likeurs en vonkelwyne. In<br />

die meeste gevalle het <strong>Distell</strong> se vertoning dié van die algehele<br />

mark weerspieël, behalwe vir gefortifiseerde wyne, waar ons<br />

beter as die mark presteer het.<br />

Die sterk rand het internasionale markte toenemend bemoeilik<br />

vir Suid-Afrikaanse vervaardigers, hoewel dit ook gelei het tot<br />

die daarstelling van broodnodige sakedissiplines, veral in die<br />

bestuur van alle aspekte van die waardeketting. Boonop word<br />

beter wynboupraktyke oral bekendgestel. Dit sluit in die<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

beplanning vir spesifieke markte nog voordat die wingerde<br />

gevestig word, wat verseker dat verbouingsprosesse en<br />

bedryfskoste beter aanpas by die eindproduk en sy beoogde<br />

pryspunt.<br />

Dit het toenemend duidelik geword dat ons bedryf se toekoms<br />

nie in die lae pryssegment lê nie, maar in die medium en hoër<br />

pryssegment, waar die land se unieke mededingende voordele<br />

beter benut moet word. In hierdie opsig word die Wyne van<br />

Suid-Afrika (WOSA)-inisiatief om die implikasies van die ryk<br />

biodiversiteit van die land se wingerdstreke te vergroot,<br />

verwelkom. Dit is dringend noodsaaklik dat pogings om die<br />

unieke karakter van Suid-Afrikaanse produkte te beklemtoon,<br />

beter gekoördineer moet word tussen alle betrokke partye,<br />

insluitende die Regering.<br />

Die groei van Suid-Afrikaanse wynuitvoere, in waarde sowel as<br />

volume, en die betreding van nuwe markte wys dat pryse meer<br />

verband hou met volumetendense as ooit tevore en dit word in<br />

ons eie prestasie weerspieël. Groter internasionale bewuswording<br />

van en respek vir Suid-Afrikaanse wyne het gehelp om<br />

die verkope van <strong>Distell</strong>-wyne regdeur alle prysvlakke te verhoog.<br />

Dit het gebeur ondanks ’n sterk rand en bekragtig weer eens<br />

ons voortgesette investering in handelsmerke.<br />

Transformasie<br />

<strong>Distell</strong> ondersoek tans die strukturering van ’n swart bemagtigingsinisiatief<br />

wat alle werknemers, sowel as die breë gemeenskappe<br />

waarby ons betrokke is, sal bevoordeel. Beduidende<br />

vordering is al in hierdie opsig gemaak en besonderhede sal<br />

bekend gemaak word sodra dit gefinaliseer is.<br />

Onrealistiese hoë verwagtinge vir vinnige transformasie in die<br />

wynbedryf, veral wat betref die eienaarskap van bates, word<br />

weerspieël in die trae oordrag van grondbesit. ’n Verslag wat<br />

onlangs deur die Universiteit van Stellenbosch vrygestel is, dui<br />

daarop dat daar tot op datum nie meer as 120 wynbouprojekte<br />

17<br />

OORSIGTE VOORSITTERSVERSLAG


18<br />

OORSIGTE VOORSITTERSVERSLAG<br />

Voorsittersverslag<br />

was wat ’n verandering in grondbesit teweeggebring het nie.<br />

<strong>Distell</strong> is by sommige van hierdie projekte betrokke, onder<br />

andere die Papkuilsfontein- en die Uylenkraal-onderneming,<br />

asook die Noord-Kaap/Vrystaat-Wingerdvestigingsmaatskappy.<br />

Laasgenoemde is ’n bemagtigingsprojek wat plaaslike gemeenskappe<br />

in die Noord-Kaap betrek. Dit is deur <strong>Distell</strong> geïnisieer<br />

en gestruktureer, en verskeie ander rolspelers in die wynbedryf,<br />

soos Winetech en die SA Wynbedryftrust, is ook daarby<br />

betrokke. Verdere inligting oor hierdie onderneming kan gevind<br />

word op bl. 41 van ons Volhoubaarheidsverslag.<br />

Hoewel ons steeds nuwe soortgelyke geleenthede ondersoek,<br />

moet in gedagte gehou word dat bates met hoë waardes en lae<br />

opbrengste, tesame met ’n produk wat in ’n uiters kompeterende<br />

mark meeding, beteken dat volhoubare transformasie<br />

slegs moontlik is in ’n omgewing van sterk groei gerugsteun<br />

deur die ontwikkeling van menslike hulpbronne. Dit is om<br />

dié spesifieke rede dat al ons bemagtigingsprojekte, of dit die<br />

oordrag van grond behels of nie, hoofsaaklik fokus op die<br />

ontwikkeling van vaardighede.<br />

Vordering is ook gemaak in die ontwikkeling van ’n Drankbedryf-<br />

SEB-handves, waarin <strong>Distell</strong> ’n leidende rol speel, en die<br />

ontwikkeling van ’n Wynbedryfhandves. Beide prosesse loop<br />

parallel, met onderlinge koördinasie, maar kan eers voltooi word<br />

wanneer die Departement van Handel en Nywerheid die kodes<br />

vir goeie praktyke gefinaliseer het. Dié kodes sal aandui wat die<br />

regering verwag van alle SEB-handveste.<br />

Wetgewing<br />

<strong>Distell</strong> is in ’n goeie posisie om sy verpligtinge na te kom wat<br />

voortspruit uit die nasionale Drankwet, wat reeds byna ’n jaar in<br />

werking is. Dié wet vereis dat vervaardigers en verspreiders van<br />

alkoholiese drank by die Minister van Handel en Nywerheid vir<br />

’n hersiening van hul registrasies moet aansoek doen, wat<br />

beoordeel sal word aan die hand van mededingende optrede,<br />

hul verbintenis tot SEB en die veldtog teen alkoholmisbruik.<br />

Provinsiale drankwetgewing het nie gevorder teen die tempo,<br />

soos deur die bedryf vereis nie, en huidiglik het slegs KwaZulu-<br />

Natal, die Oos-Kaap en Gauteng wetgewing in plek. Die<br />

Gautengse wetgewing is egter in ’n aantal wesenlike opsigte<br />

gebrekkig. Die bewoording en die administrasie van die<br />

wetgewing wat poog om die drankbedryf te reguleer, is ver<br />

verwyder van die werklikhede van die bedryf. Dit veroorsaak<br />

verwarring en moedig die verontagsaming van die wet aan.<br />

Gevolglik was ’n aantal partye genoodsaak om regsaksies in te<br />

stel om die aangeleentheid behoorlik aan te spreek.<br />

Verantwoordelike drankgebruik<br />

Ons glo dat drankmisbruik en drankgebruik deur minderjariges<br />

beter aangespreek word deur holistiese maatreëls wat vatbare<br />

groepe identifiseer en met geskikte ingrypings bystaan. Sulke<br />

ingrypings sluit in die opvoeding van verbruikers en programme<br />

oor lewensvaardighede; om lisensiehouers op te lei oor hoe ’n<br />

kultuur van matigheid onder hul klante ontwikkel en gevestig kan<br />

word; om berading aan misbruikers te verskaf en hulle te<br />

rehabiliteer; en deur die implementering van verantwoordelike<br />

advertensies, verpakking, promosies en verkope. Dit is die aanslag<br />

wat gevolg word deur ons nywerheidsliggaam, die Bedryfsvereniging<br />

vir Verantwoordelike Alkoholgebruik (BVA), waarvan<br />

ons ’n toonaangewende lid is. Die BVA vorm die grondslag vir die<br />

daarstelling van ons vennootskappe en uitvoering van ons<br />

strategieë in ons handelinge met die Regering op plaaslike en<br />

nasionale vlak. Besonderhede hiervan kan gevind word op<br />

bladsy 39 van ons Volhoubaarheidsverslag.<br />

Algemeen<br />

Die inisiatief wat twee jaar gelede begin is om alle afdelings van<br />

die wynbedryf in ’n enkele liggaam te koördineer, die SA Wyn- en<br />

Brandewynmaatskappy, het ongelukkig nie die beoogde sukses<br />

behaal nie. Daar word gehoop dat alle rolspelers ’n beter basis<br />

vir konsensus sal vind om sodoende verbeterde koördinering<br />

tussen alle fasette van die bedryf toe te laat. Ondanks die gebrek<br />

aan eenstemmigheid is die verskillende liggame in die bedryf –<br />

wat belas is met spesifieke take soos uitvoere, navorsing en<br />

versameling en verspreiding van data – onverpoos besig en hul<br />

werk bly van kritiese belang in die bestuur en leiding om groei in<br />

die bedryf te behaal.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Vooruitsigte<br />

Plaaslik het die vier groot banke ’n memorandum van<br />

ooreenkoms onderteken met die doel om voldoende<br />

permanente behuising te skep in gebiede wat voorheen nie<br />

behoorlike dienste ontvang het nie. Dit behoort ekonomiese<br />

groei en werkskepping te versnel en by te dra tot groter<br />

verbruikersbesteding.<br />

Die grootte van Suid-Afrika se middelinkomstegroep is reeds<br />

besig om toe te neem. Die Suid-Afrikaanse Advertensienavorsingstigting<br />

het data versamel oor hoe meer as twee<br />

miljoen mense vanuit die laer spektrum van die inkomsteskaal<br />

gevorder het tot LSM groep 5 en 6 deur R160 miljard per jaar te<br />

<strong>span</strong>deer. Hulle word “bappies” (“booming, aspirational and<br />

previously poor”) genoem, verteenwoordig 37% van ons<br />

bevolking en trek oënskynlik voordeel uit die lae inflasie en die<br />

nuwe belasting- en subsidiereëlings. Besteding op<br />

huishoudelike items styg aansienlik en veral swart verbruikers<br />

speel ’n ál belankriker rol in die mark. Met ons wye<br />

produkportefeulje is ons gereed om voordeel te trek uit hierdie<br />

verhoogde besteding.<br />

Internasionale handel sal steeds ’n uitdaging bly en danksy ’n<br />

voortgesette ooraanbod van wyn in die tradisionele en Nuwe<br />

Wêreld-lande, sal druk geplaas word op die marges van almal<br />

wat hul sigbaarheid in die mark wil verbeter. Duurder wyne en<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

onmiddellike verbruik (verbruik in hotelle, restourante en<br />

soortgelyke plekke) bied ’n meer buigbare marge wat mededinging<br />

in hierdie sektore na verwagting sal laat toeneem. <strong>Distell</strong><br />

brei ook sy aktiwiteite in hierdie sektore uit, terwyl die waarde van<br />

handelsmerke tegelykertyd beskerm word. Boonop sal die groter<br />

fokus op onmiddellike verbruik ook benut word om die<br />

bemarkbaarheid van ander produkte in die portefeulje te verbreed.<br />

Die maatskappy sal voortgaan om oor ’n wye geografiese area<br />

handel te dryf om sodoende sy kwesbaarheid vir die skommelinge<br />

van individuele markte te beperk.<br />

Erkenning<br />

Die feit dat <strong>Distell</strong> in die afgelope jaar hul skip nougeset op koers<br />

kon hou, te midde van onstuimige waters, is ’n bewys van my<br />

mede-direkteure, die bestuur, werknemers en ander belanghebbendes<br />

se toegewydheid om uitstekende standaarde,<br />

innovasie en streng finansiële dissipline toe te pas, kom wat wil. Dit<br />

is nooit maklik om hierdie balans te handhaaf nie, maar julle het<br />

bewys dat dit wel moontlik is, en ek wil my opregte dank teenoor<br />

almal uitspreek.<br />

DM Nurek<br />

Voorsitter<br />

17 Augustus 2005<br />

Hierdie <strong>span</strong> het so pas geskiedenis gemaak deur die<br />

hoogste risiko-ouditgradering in die<br />

Suidelike Streek te behaal met ’n <strong>span</strong> wat permanente personeel,<br />

gekontrakteerde skoonmakers en sekuriteitverskaffers insluit.<br />

Die doelwit is behaal omdat almal, ongeag hul rol,<br />

dieselfde strewe deel.<br />

19<br />

OORSIGTE VOORSITTERSVERSLAG


Vorentoe met nuwe<br />

uitdagings voor oë<br />

– ondernemingsgees<br />

Redskins Greenpark-<strong>span</strong>: Wenner<br />

– agente vir verandering en ondernemingsgees<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Besturende direkteur se verslag<br />

Oorsig<br />

Sedert <strong>Distell</strong> se totstandkoming in 2001 het ons daarin geslaag<br />

om aandeelhouerswaarde te verbeter deur beduidende groei in<br />

wesensverdienste te behaal en deur beter prestasie uit al ons<br />

bates te put.<br />

<strong>Distell</strong> het weer eens ’n suksesvolle jaar gehad. Ons het voortgegaan<br />

om ons bedryfs- en bemarkingsvaardighede te verbeter<br />

en het die meeste van die doelwitte bereik wat ons aan die begin<br />

van die jaar gestel het. Wesensverdienste het met 34,5% gestyg<br />

en het ’n saamgestelde jaarlikse groei van 23,5% behaal oor ’n<br />

tydperk van vier jaar. Gedurende dieselfde tydperk het netto<br />

bedryfsbates (synde vaste bates, voorraad en debiteure minus<br />

krediteure) ’n saamgestelde jaarlikse groei van 3,8% getoon.<br />

Gevolglik het die opbrengs op aandeelhouersfondse van 10,2%<br />

in 2001 tot vanjaar se 17,0% verbeter.<br />

Hoewel ons kan terugkyk op vier jaar van volgehoue verbetering,<br />

moet nog baie gedoen word om ons aspirasies te bereik.<br />

Volhoubare verbetering in aandeelhouerswaarde sal gegenereer<br />

moet word uit winsgewende groei in omset. Daaarom het ons<br />

gedurende die jaar ’n verbeterde bestuursbedryfstelsel geïmplementeer<br />

om besigheidsfokus verder te verskerp en interne<br />

samewerking te verbeter, terwyl ’n sterker markgerigtheid geskep<br />

word, wat noodsaaklik is om ’n winsgewende markleier te wees.<br />

Die plaaslike mark<br />

Die groei in die plaaslike mark vir alkoholiese drank was<br />

gedemp, soos reeds deur ons voorsitter genoem. Dit is<br />

ondanks die groei in verbruikersbesteding soos duidelik blyk in<br />

ander areas van die plaaslike ekonomie. Nietemin het<br />

verbeterde verbruikersvertroue die groei in verkope van<br />

premium produkte, waar <strong>Distell</strong> goed verteenwoordig word,<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

aangevuur. Benewens wyn en brandewyn het dit veral gegeld<br />

vir Amarula Cream, wat groei van 15% in verkoopsvolumes<br />

getoon het.<br />

Die Suid-Afrikaanse drankmark bly ’n uitdaging vanweë die<br />

toenemende mededinging in alle sektore, konsolidering tussen<br />

kleinhandelaars en die ooraanbod van wyn. Dit plaas afwaartse<br />

druk op wynpryse en marges in alle kategorieë. Ons bly egter<br />

bemoedig deur ons sterk handelsmerke en die goed<br />

gebalanseerde aard van ons portefeulje wat voorsiening maak<br />

vir voorkeure van alle Suid-Afrikaners.<br />

Ons het ons hulpbronne om ons markteenwoordigheid te<br />

vergroot en die posisie van ons handelsmerke te versterk,<br />

aansienlik vermeerder. Ons het ons bemarkingsafdeling<br />

geherstruktureer, die kapasiteit van ons bemarking<strong>span</strong> met<br />

nuwe talent vergroot en die bestaande vermoëns deur opleiding<br />

en ontwikkeling versterk. Ons het ook ’n markaktiveringsprogram<br />

van stapel gestuur om te fokus op klante- en<br />

verbruikersverhoudinge en om die sigbaarheid van ons<br />

handelsmerke uit te brei deur middel van groter promosieinisiatiewe.<br />

Daarbenewens het ons die bevindinge van<br />

uitgebreide klante- en verbuikernavorsing toegepas om die<br />

advertensieveldtogte vir sommige sleutelhandelsmerke soos<br />

Amarula, Klipdrift, Flight of the Fish Eagle, Hunter’s, Savanna,<br />

Richelieu, Nederburg, Graça en JC le Roux op ’n nuwe en meer<br />

suksesvolle wyse uit te voer. Ons is verheug deur die resultate<br />

van verdere marknavorsing wat daarop dui dat hierdie veldtogte<br />

groter handelsmerkbewustheid en herkenning van dié<br />

handelsmerke meegebring het. Die stappe wat gedoen is om<br />

ons bemarkingsbevoegdhede te verbeter was ook ’n aansporing<br />

vir versnelde innovering, en verskeie uitbreidings en<br />

opgraderings van handelsmerke is positief ontvang. Dit sluit in<br />

byvoegings tot die luukse reeks brandewyne, Van Ryn’s<br />

21<br />

OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG


22<br />

OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG<br />

Besturende direkteur se verslag<br />

Collection Reserve, en die bekendstelling van ’n Oude Meester<br />

Reserve-brandewyn en verskeie geurrotasies in die RTDspektrum,<br />

onder meer Esprit Red Apple. Hierdie inisiatiewe het<br />

ook die opgradering van die verpakking van Graça, Esprit en<br />

ander handelsmerke gemotiveer.<br />

Ons program vir bemarkingsvernuwing is ondersteun deur ’n<br />

meer uitgebreide verkoop<strong>span</strong> wat beter opgedeel is om<br />

spesifieke areas van die mark te dien. Boonop word die<br />

verkoop<strong>span</strong> verder ondersteun deur ’n belegging in<br />

geoutomatiseerde stelsels wat sodoende hul produktiwiteit en<br />

dienslewering verhoog.<br />

Internasionale mark<br />

Nadat ons in die jaar geëindig 30 Junie 2004 ’n uitsonderlike<br />

volumetoename van 30,2% aangeteken het, het ons die<br />

toenames gekonsolideer met ’n verdere volumegroei van 7,0%<br />

gedurende die oorsigjaar.<br />

Wyne<br />

Sedert 2001 het ons internasionale wynverkope ’n saamgestelde<br />

jaarlikse groeikoers van 19,4% getoon. Nieteenstaande<br />

aansienlike konsolidasie van die kleinhandel en die sterker<br />

bedingingsmag van die kruideniersgroepe, sowel as aggressiewe<br />

kortings toegestaan deur mededingers en vererger deur ’n<br />

wêreldwye ooraanbod, was ons in staat om ’n paar noemenswaardige<br />

suksesse in sleutelmarkte te behaal.<br />

• Ons het ’n verspreidingsooreenkoms met Brown-Forman<br />

Wines Europe gesluit om Durbanville Hills in die VK te<br />

bemark, wat die handelsmerk se afsetgebied aansienlik<br />

behoort te vergroot. Na die jaareinde het ons ons bande<br />

verder versterk met die moedermaatskappy, Brown-Forman<br />

Corporation, wat nou Durbanville Hills nasionaal in die VSA<br />

verteenwoordig. Dit is benewens Amarula Cream, wat sedert<br />

2002 deur hulle verteenwoordig word. Na ons mening dui dié<br />

nouer samewerking daarop dat ons daartoe in staat is om<br />

met groot rolspelers in die internasionale drankbedryf saam te<br />

werk. Dit verskaf ook aan ons die waardevolle geleentheid vir<br />

groter verspreiding in die VSA. Volgens raminge sal die VSA<br />

in 2008 die wêreld se grootste wynmark wees in terme van<br />

verbruikersbesteding.<br />

• Ons het die afset van ons handelsmerke in die VK aansienlik<br />

vergroot deur nuwe produknoterings by belangrike<br />

kruideniersgroepe.<br />

• Ons het ons wynbedrywighede in Holland geherstruktureer<br />

deur ’n verspreidingsooreenkoms te sluit met Vinites, ’n<br />

belangrike rolspeler in kruideniersverspreiding.<br />

• Ons het aansienlike volumetoenames in Skandinawië<br />

behaal, met groot deurbrake in Swede en Denemarke.<br />

• Hoewel ons intreewyne goeie vordering in die Duitse mark<br />

getoon het, het Nederburg aggressiewe prysmededinging<br />

ervaar, maar steeds die ondersteuning van verbruikers geniet.<br />

Ons bly vasberade in ons betrokkenheid by die beskerming<br />

van die handelsmerk en het ons belegging daarin vergroot.<br />

Dit behels onder meer ’n ambisieuse mediaveldtog wat<br />

geskeduleer is vir September 2005. Ons vertrou dat dié<br />

belegging sal lei tot die herwinning van verlore volumes.<br />

• Ons is steeds besig om ons markaandeel in Kanada te<br />

vergroot met produkte soos Two Oceans en Obikwa.<br />

Amarula Cream<br />

Internasionaal bly die roomlikeurkategorie steeds uiters mededingend.<br />

Meer as 20 nuwe handelsmerke probeer aktief om ’n<br />

aandeel in hierdie winsgewende mark te bekom, maar ons is<br />

verheug dat Amarula steeds die tweede plek naas die<br />

wêreldleier, Baileys Irish Cream, handhaaf. Die saamgestelde<br />

jaarlikse groei van 5,7% wat sedert 2001 behaal is, onderstreep<br />

die waarde wat ons in hierdie wonderlike handelsmerk het. Ons<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


ly dit beskerm deur bemarkingstrategieë wat spesifiek ontwerp<br />

is vir elke mark.<br />

Verkope in Duitsland, die VK en Brasilië dui op voortgesette<br />

verbuikersondersteuning van die produk. Ons belê ook aansienlik<br />

in die VSA, waar die toename in verspreidingspunte nou<br />

gestabiliseer het, en ons fokus op sewe sleutelstate om<br />

handelsmerkbewustheid te vergroot. Kanada was die een<br />

teleurstellende mark, waar ’n staking van vier maande by die<br />

staatsbeheerde alkoholkleinhandelmonopolie in Quebec, saamgeval<br />

het met die spitsverkoopseisoen aan die einde van die<br />

jaar. Die stakings wat in Februarie geëindig het, het meegebring dat<br />

verskoopsvolumes aansienlik afgeneem het, maar ons is bemoedig<br />

deur die verbetering van verkope sedertdien en is besig om verlore<br />

volumes in te haal.<br />

Boonop sal ’n nuwe wêreldwye advertensieveldtog, wat gedurende<br />

die nuwe jaar in Kanada, Duitsland, die VK en die VSA van stapel<br />

gestuur word, Amarula se unieke posisie verbeter.<br />

Ons gaan ook voort met die verkenning van verspreidingsvennootskappe<br />

terwyl ons Amarula se wêreldwye afset uitbrei en<br />

terselfdertyd bande met bewese verspreidingsvennote versterk.<br />

Bedrywighede<br />

Vordering met kostebestuurdoelwitte was in lyn met mikpunte.<br />

Danksy verbeterde doeltreffendheid kon ons herbelê in<br />

strategiese areas van die onderneming, onder meer die<br />

bekendstelling van groter verkoops- en bemarkingsvermoëns<br />

en ’n aansienlik groter bemarkingsbesteding op ons<br />

sleutelhandelsmerke.<br />

Aangesien doeltreffende aankooppraktyke die belangrikste<br />

geleentheid bied om ons algehele basiskoste te verminder, bly<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

dit ’n topprioriteit. Deur noue samewerking met sleutelverskaffers<br />

is ons in staat om sekere markte te betree. Dit bied<br />

nuwe geleenthede wat tot die uiteindelike voordeel van alle<br />

deelnemers in die waardeketting sal wees.<br />

’n Projek vir die verbetering van ons stelsels en programme vir<br />

aanvraagvooruitskatting is goed op dreef. Verbeterde<br />

akkuraatheid in voorspellings behoort ’n verdere vermindering in<br />

voorraad mee te bring sonder om uitstekende klantediensvlakke<br />

in gedrang te bring, terwyl dit beplanning in samewerking met<br />

sleutelverskaffers verbeter. Dit behoort ook te lei tot die<br />

vermindering van die eenheidskoste van produksie en afval.<br />

Gedurende die jaar het ons die SAP-stelsel in ons primêre<br />

produksie-omgewing geïmplementeer – ’n eerste in die wyn- en<br />

spiritusbedryf. Die meeste kernbedryfstelsels in die groep word<br />

nou ondersteun deur ’n enkele ondernemingshulpbronstelsel<br />

(ERP-stelsel) wat geïntegreerde beplanning in alle sakeeenhede<br />

sal verbeter. Dit sal ook standaard-kostebeheer<br />

verbeter en inligting verskaf wat betyds en akkuraat is, en<br />

sodoende besluite kan ondersteun.<br />

Die vroeëre implementering van die konsep van Missiegerigte<br />

Spanne (MS) in ons bedryfsomgewing begin bemoedigende<br />

resultate lewer. Die konsep vorm die basis vir voortdurende<br />

verbetering en ’n prestasiegedrewe klantedienskultuur, en<br />

bevorder die waardes van <strong>span</strong>werk, eienaarskap en<br />

ondernemingsgees. Dit gee ook aan werknemers ’n forum waar<br />

hulle kan deelneem aan maatskappysake.<br />

Ons bedryfsafdelings het verskeie verbeterings in hul<br />

sleutelmaatstafkriteria aangebring en het alle interne doelwitte<br />

bereik wat aan die begin van die jaar gestel is. Dit behels onder<br />

meer doelwitte soos voorraadvermindering, vermindering in die<br />

Die Redskins<br />

weet hoe om die onmoontlike in ’n wensituasie<br />

te verander. Deur vurig in hulself en in <strong>Distell</strong> te glo,<br />

het hulle alle verwagtings ver oortref.<br />

Die doelwit is om ’n vragmotor binne 65 minute te<br />

laai. Hul tyd ... 35 minute.<br />

23<br />

OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG


Vier ons diversiteit in<br />

eensgesindheid<br />

– respek en waardigheid vir almal<br />

Phezulu New Germany-<strong>span</strong>: Wenner<br />

– viering van diversiteit<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Besturende direkteur se verslag<br />

koste van aankope, produkbeskikbaarheid en diensvlakke,<br />

kwaliteitstandaarde en afval- en batebenutting.<br />

Akkreditering en sertifiserings<br />

Almal, behalwe twee van die maatskappy se sewentien primêre<br />

produksie-aanlegte, is ISO 9001:2000 geakkrediteer, asook alle<br />

sekondêre produksie- en verspreidingsaanlegte en die meeste<br />

afdelings van die hoofkantoor.<br />

Die kelders van Adam Tas, Bergkelder, JC le Roux en<br />

Nederburg, asook die sekondêre produksie-aanlegte in Green<br />

Park, Port Elizabeth, Springs en Wadeville is gesertifiseer as<br />

Hazard Analysis and Critical Control Points (HACCP).<br />

Die kelders van Adam Tas, Bergkelder, JC le Roux en<br />

Nederburg, asook die sekondêre produksie-aanlegte in Green<br />

Park en Port Elizabeth, het British Retail Consortiumakkreditasie<br />

ontvang.<br />

Die Adam Tas-kelder het ook International Food Standardsertifisering<br />

verwerf.<br />

Durbanville Hills en Nederburg het ISO 14001-sertifisering verkry.<br />

Tot op datum is Worcester, Robertson en Goudini se primêre<br />

produksie-aanlegte deur die Wine Industry Ethical Trade<br />

Association (WIETA) geakkrediteer en ander primêre aanlegte<br />

word tans geoudit .<br />

Finansiële en bedryfsresultate<br />

Omset<br />

Omset, op ’n hersaamgestelde grondslag, het met 7,0% tot<br />

R6,0 miljard toegeneem. Algehele verkoopsvolumes het met<br />

1,8% gestyg.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Verkoopsvolumes in die plaaslike mark weerspieël ’n gunstige<br />

verkoopsmengsel en het met 1,0% toegeneem. Ons handelsmerke<br />

in die spiritualieë- en die reg-om-te-drink-kategorie (RTD)<br />

het steeds beter as dié in die wynkategorie vertoon. Die<br />

volumes vir spiritualieë het met 3,4% gestyg. RTD-verkope het<br />

met 3,7% gegroei (2004: 0,2%) ten spyte van verskerpte<br />

mededinging. Verkoopsvolumes van natuurlike wyne het egter<br />

onder druk gebly en met 2,6% afgeneem. Dit is hoofsaaklik<br />

vanweë verhoogde mededinging tussen plaaslike produsente<br />

wat op die plaaslike mark begin konsentreer het danksy die<br />

sterk rand.<br />

Internasionale verkoopsvolumes, buiten Afrika, het met<br />

7,0% gestyg. Natuurlike wyne het ’n volumetoename van 8,7%<br />

getoon. Verkope van Amarula Cream het egter met 3,2%<br />

afgeneem. Internasionale omset het konstant gebly, grotendeels<br />

weens ’n minder winsgewende verkoopsmengsel en ’n<br />

sterker rand.<br />

Omset in Afrika-lande (waaronder Botswana, Lesotho, Namibië<br />

en Swaziland) het met 3,3% gestyg.<br />

Netto bedryfswins<br />

Die toename van 19,8% in die bedryfswins is hoofsaaklik<br />

veroorsaak deur ’n toename in omset en ’n voortgesette<br />

verbetering in die verkoopsmengsel in die plaaslike mark. Die<br />

groep is ook bevoordeel deur ’n verhoogde deurset, verdere<br />

bedryfsdoeltreffendhede en gunstige aankoopinisiatiewe. Dit<br />

het daartoe gelei dat ons die belegging in handelsmerke kon<br />

verhoog en vermoëns in die groep kon vestig om die<br />

toekomstige groei van omset te ondersteun.<br />

Die netto bedryfsmarge, ’n belangrike prestasie-aanwyser, het<br />

verbeter van 10,4% tot 12,0%.<br />

25<br />

OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG


26<br />

OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG<br />

Besturende direkteur se verslag<br />

Finansieringskoste en kontantvloei<br />

Kontant gegenereer uit bedryfsaktiwiteite het tot R794,5 miljoen<br />

gestyg in vergelyking met verlede jaar se R761,2 miljoen.<br />

Kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite het R263,5 miljoen<br />

(2004: R344,9 miljoen) beloop.<br />

Die groep het kapitaalbesteding aansienlik verminder en<br />

beleggings om bedrywighede in stand te hou en uit te brei het<br />

R92,8 miljoen (2004: R161,2 miljoen) beloop.<br />

Die groep het ’n netto kontantvloei van R171,9 miljoen<br />

gegenereer, met ’n ekwivalente vermindering in die netto<br />

rentedraende verpligtinge, en gevolglik het die netto<br />

finansieringskoste met R42,5 miljoen tot R52,3 miljoen<br />

verminder.<br />

Rentedekking, wat netto rente betaal in verhouding tot wins<br />

voor rente en belasting is, het vanaf 6,1 tot 13,9 verbeter.<br />

Buitelandse valutabewegings<br />

Die groep het valutablootstellings, wat hoofsaaklik ontstaan<br />

vanweë transaksies in buitelandse geldeenhede.<br />

Enige verandering in die wisselkoers wat plaasvind tussen<br />

die transaksiedatum en betalings- of verslagdoeningsdatum,<br />

word apart in die inkomstestaat aangetoon in terme van AARP.<br />

In die vorige jaar is ’n verlies van R24,9 miljoen in dié opsig<br />

gereflekteer. Gedurende die oorsigjaar was wisselkoerse minder<br />

wisselvallig en gevolglik is geen verliese gely nie.<br />

Belasting<br />

Die effektiewe belastingkoers het van 25,7% tot 28,3% gestyg,<br />

hoofsaaklik vanweë die verhoogde betaling van sekondêre<br />

belasting op maatskappye (SBM).<br />

Wesensverdienste<br />

Wesensverdienste het met 34,5% tot R482,2 miljoen gestyg.<br />

Dié groei kan hoofsaaklik toegeskryf word aan ’n toename in<br />

bedryfswins van 19,8% en ’n aansienlike vermindering van<br />

finansieringskoste en buitelandse valutaverliese.<br />

Dividende<br />

Die direkteure het besluit om dividend nommer 34 van 67 sent<br />

per aandeel te verklaar, wat die dividend vir die jaar tot 30 Junie<br />

2005 op 123 sent (2004: 97 sent) per aandeel te staan bring.<br />

Hierdie dividend verteenwoordig ’n dividenddekking van<br />

2,0 keer (2004: 1,9 keer) op wesensverdienste.<br />

Besonderhede van die dividendbetaaldatum en ander verwante<br />

inligting word uiteengesit in aantekening 25 by die finansiële state.<br />

Beleggings en befondsing<br />

Totale bates het met R152,5 miljoen tot R5,0 miljard gestyg, wat<br />

’n styging van 3,2% op die vorige jaar is.<br />

Kapitaalbesteding, wat primêr gefokus was op vervanging en<br />

doeltreffendheidsverbeterings, het R92,8 miljoen (2004: R161,2<br />

miljoen) beloop.<br />

Belegging in bedryfskapitaal het met 5,1% tot R1,87 miljard<br />

gestyg. Verbeteringe van stelsels en prosesse het die bestuur in<br />

staat gestel om verder op algehele voorraadomsetsnelheid te<br />

verbeter (voorraad in verhouding tot die koste van goedere<br />

verkoop) sonder om klantediensvlakke te beïnvloed. Algehele<br />

voorraadomsetsnelheid het van 210 tot 205 dae verbeter.<br />

Netto rentedraende verpligtinge is van R485,9 miljoen verlede<br />

jaar tot R265,0 miljoen op 30 Junie 2005 verminder. Netto<br />

rentedraende verpligtinge in verhouding tot die netto<br />

kontantvloei van normale bedryfsaktiwiteite het vanaf 0,64 tot<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


0,33 verbeter in vergelyking met die vorige jaar. Die groep se<br />

hefboomverhouding, soos gemeet deur netto rentedraende<br />

verpligtinge tot netto bates, het verminder van 18,9% tot 9,3%.<br />

Die groep beskik oor aansienlike onbenutte leningsfasiliteite.<br />

Vooruitsigte<br />

Gedurende die oorsigjaar was die ekonomiese toestande in<br />

Suid-Afrika gunstig met laer inflasie en rentekoerse wat tot ’n<br />

verhoging van besteebare inkomste gelei het. Hierdie gunstige<br />

toestande sal na verwagting in die komende jaar voortduur.<br />

Boonop bly die globale ekonomiese vooruitsigte positief.<br />

Ons verwag egter dat die mark uiters mededingend sal bly. Dit<br />

sal vererger word deur ’n wêreldwye oorproduksie van wyn, wat<br />

op sy beurt sal lei tot verhoogde markinvestering deur rolspelers<br />

in die bedryf.<br />

Ons is van mening dat die groep toepaslik gestruktureer is, met<br />

’n portefeulje van voortreflike handelsmerke en ’n gunstige<br />

kostegrondslag, om doeltreffend mee te ding en om geleenthede<br />

in plaaslike en buitelandse markte te benut.<br />

Die groep verwag om weer groei in verdienste te behaal.<br />

Erkennings<br />

Ons verwelkom Nantha Moodley en Caroline Snyman tot die<br />

uitvoerende bestuur en sien uit na hulle bydrae en nuwe insigte.<br />

Ons groet ook vir André Steyn, wat op jaareinde afgetree het.<br />

Namens die direksie wil ek elke lid van <strong>Distell</strong> bedank vir hul<br />

toegewyde individuele bydraes en <strong>span</strong>werk in die lewering van<br />

stewige resultate. Hulle heelhartige ondersteuning van <strong>Distell</strong> se<br />

kernwaardes het gehelp om baie van die afgelope jaar se<br />

moeilike handelstoestande baas te raak.<br />

JJ Scannell<br />

Besturende direkteur<br />

Stellenbosch<br />

17 Augustus 2005<br />

Span Phezulu ontleen sy naam aan die Zulu-woord vir “die beste wees”.<br />

Elke <strong>span</strong>lid kom bo uit deur te besef dat die geheel groter is as die som van sy<br />

onderdele. Hulle word deur mekaar se verskille, maar ook deur hul gemeenskaplike<br />

doelwitte, verryk. Hulle lag en werk baie, maar altyd met die<br />

grootste wedersydse respek.<br />

En dit is wat dit maklik maak.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

27<br />

OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG


Werk hard, speel hard<br />

– behou die balans<br />

Henry Taylor and Ries, nasionale verkoop<strong>span</strong>: Wenner<br />

– prestasiegedrewe kultuur<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Korporatiewe bestuur<br />

Voldoen aan die beginsels van gesonde korporatiewe bestuur<br />

Verslag van korporatiewe bestuur<br />

Korporatiewe bestuur, van kritieke belang vir <strong>Distell</strong> se sukses as ’n<br />

besigheid en om die belange van sy aandeelhouers te beskerm,<br />

word deur die maatskappy se direksie en verskeie subkomitees<br />

van die direksie behartig en gemoniteer. Die direkteure is<br />

onvoorwaardelik verbind tot die beginsels van goeie bestuur en<br />

aanvaar gevolglik volle verantwoordelikheid vir die toepassing van<br />

die nodige dissipline om die hoogste standaarde van professionaliteit,<br />

integriteit, onafhanklikheid, billikheid en maatskaplike<br />

verantwoordelikheid te handhaaf en erken hul aanspreeklikheid<br />

teenoor alle belangegroepe. Deursigtigheid in bestuursprosesse<br />

gee aandeelhouers en ander belangegroepe die versekering dat<br />

die groep volgens etiese norme en internasionale beste praktyk<br />

bestuur word binne die grense van omsigtig bepaalde risikoperke.<br />

Die direksie is van mening dat die groep wesenlik voldoen aan al die<br />

belangrike beginsels wat vervat is in die Kode van Korporatiewe<br />

Praktyk en Gedrag soos uiteengesit in die tweede King-verslag en<br />

die Noteringsvereistes van die JSE Beperk (“JSE”).<br />

Direksie<br />

Die direksie bepaal die strategiese doelwitte van die groep, besluit<br />

oor prestasiemaatstawwe en identifiseer belangrike risiko-areas.<br />

Die uitvoerende bestuur is dan verantwoordelik vir die<br />

gedetailleerde beplanning en die uitvoering van hierdie strategieë in<br />

ooreenstemming met toepaslike risikoperke.<br />

Die direksie hou die bestuur aanspreeklik vir hul handelinge, wat<br />

deur middel van gereelde verslae gemoniteer en beheer word. Dié<br />

verslae stel die direksie in staat om:<br />

• Volle en effektiewe beheer oor die groep te behou en die<br />

bestuur se implementering van beplanningstrategieë te<br />

moniteer;<br />

• Die uitvoerende bestuur se prestasie teenoor besigheidsplanne,<br />

begrotings en bedryfstandaarde te beoordeel;<br />

• Belangrike finansiële aangeleenthede, met inbegrip van<br />

beleggingsbesluite, te oorweeg;<br />

• Finansiële en nie-finansiële aangeleenthede wat in die<br />

besigheid ter sake is, te identifiseer, oorweeg, moniteer en,<br />

indien wenslik, goed te keur;<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

• Die toepassing en nakoming van ’n omvattende stelsel van<br />

beleidsmaatreëls, prosedures en beheermaatreëls te verseker;<br />

• Gesonde bestuur te verseker, insluitende die nakoming van<br />

tersaaklike wetgewing en regulasies, oudit- en rekeningkundige<br />

beleid en die groep se interne bestuursbeginsels en<br />

gedragskodes;<br />

• Wesenlikheidsvlakke te definieer, sekere magte te behou en<br />

ander aangeleenthede met die nodige skriftelike magtiging en<br />

opdragte aan die bestuur of direksiekomitees te delegeer; en<br />

• Bewus te wees van en hulle te verbind tot die onderliggende<br />

beginsels van goeie korporatiewe bestuur en om<br />

voldoening daaraan te moniteer en te handhaaf.<br />

Die direksie staan onder voorsitterskap van onafhanklike, nieuitvoerende<br />

direkteur DM Nurek en bestaan uit elf nie-uitvoerende<br />

direkteure (waarvan agt onafhanklik is) en drie uitvoerende<br />

direkteure, met inbegrip van die besturende direkteur. Die rolle en<br />

verantwoordelikhede van die voorsitter en die besturende direkteur<br />

is duidelik verdeel. Die voorsitter het geen uitvoerende verantwoordelikhede<br />

nie.<br />

Nie-uitvoerende direkteure, wat op grond van hul kennis en ervaring<br />

van ’n wye verskeidenheid van sakeondernemings en sakesektore<br />

aangestel word, vul die vaardighede en ondervinding van die<br />

uitvoerende direkteure en die bestuur aan en lewer onafhanklike<br />

menings oor sake onder bespreking. Al die direkteure beskik oor<br />

die gepaste kennis en ondervinding wat nodig is om hul pligte te<br />

verrig, en het wesenlike invloed by vergaderings. Dit verseker ’n<br />

balans van outoriteit en verhoed dat enige enkele direkteur<br />

onbeperkte besluitnemingsbevoegdheid het.<br />

Oor die algemeen het direkteure geen vaste aanstellingstermyn nie<br />

en tree hulle om die beurt uit. Op elke algemene jaarvergadering<br />

van die maatskappy tree een derde van die direkteure uit (dié wat<br />

sedert hul jongste verkiesing die langste die amp beklee) en word<br />

hulle, indien beskikbaar, op die algemene jaarvergadering vir<br />

heraanstelling oorweeg.<br />

Die prosedure vir direksie-aanstellings is formeel, deursigtig en ’n<br />

aangeleentheid vir die direksie as ’n geheel. Die direksie is altyd<br />

29<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR


30<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR<br />

Korporatiewe bestuur<br />

bedag daarop om sy geledere met vars denke te versterk en om ’n<br />

goeie balans tussen vaardighede en ondervinding te handhaaf.<br />

Die doeltreffendheid van die direksiesamestelling en die werkverrigting<br />

van al sy direkteure, die voorsitter ingesluit, word jaarliks<br />

beoordeel.<br />

Benewens hul direkteursgelde ontvang nie-uitvoerende direkteure<br />

geen aandele-opsies of wesenlike voordele van <strong>Distell</strong> nie.<br />

Daar word van alle lede van die direksie vereis om hul<br />

aandeelhouding in <strong>Distell</strong>, ander direkteurskappe en enige<br />

potensiële botsing van belange te openbaar. Dit is direkteure se plig<br />

om te alle tye in die beste belang van die maatskappy op te tree.<br />

Waar daar wel ’n potensiële botsing van belange bestaan, word<br />

van hulle verwag om hulle aan tersaaklike besprekings en besluite<br />

te onttrek.<br />

Daar word van die direkteure en sekere ander werknemers vereis<br />

om die voorsitter se toestemming te verkry voordat transaksies in<br />

<strong>Distell</strong>-aandele aangegaan mag word. Die voorsitter sal sy<br />

toestemming weerhou indien dit ’n geslote tydperk is of gedurende<br />

enige tydperk waarin daar ongepubliseerde, prysgevoelige inligting<br />

oor die maatskappy se aandele in sekere kringe in omloop is.<br />

Die direksie vergader minstens elke twee maande om oorweging te<br />

skenk aan ’n formele lys van aangeleenthede waaroor lede vooraf<br />

ingelig word. Doeltreffende voorsitterskap en ’n formele agenda<br />

verseker dat alle aangeleenthede opgehaal en bespreek word. Dit<br />

stel direkteure in staat om hul verantwoordelikhede na te kom<br />

en om te bepaal of voorgeskrewe funksies volgens bepaalde<br />

standaarde uitgevoer is, binne die grense van omsigtige en<br />

voorafbepaalde risikoperke en in ooreenstemming met<br />

internasionale beste praktyk.<br />

Die maatskappy het voldoende versekeringsdekking vir direkteure<br />

en beamptes uitgeneem om voorsiening te maak vir enige<br />

wesenlike eise teen direkteure en beamptes.<br />

Alle direkteure het onbeperkte toegang tot die groepsekretaris, wat<br />

optree as adviseur vir die direksie en sy subkomitees oor<br />

aangeleenthede soos die nakoming van groepreëls en<br />

-prosedures, statutêre regulasies en die King II-kode. Onafhanklike<br />

professionele advies is in gepaste omstandighede op die<br />

maatskappy se koste aan direkteure beskikbaar.<br />

Die name en agtergrond van die direkteure en hul bywoning van<br />

raadsvergaderings verskyn op bladsy 8 van die jaarverslag.<br />

Subkomitees van die direksie<br />

Bepaalde verantwoordelikhede word aan die komitees van die<br />

direksie gedelegeer, met omskrewe mandate. By elke<br />

direksievergadering doen komiteevoorsitters mondelings verslag<br />

oor hulle bedrywighede, en notules van vergaderings word ook aan<br />

die direksie voorgelê. Die vernaamste komitees van die direksie is<br />

die volgende:<br />

Die oudit-en-risikokomitee<br />

Die oudit-en-risikokomitee evalueer gereeld die groep se<br />

blootstelling aan en reaksie op wesenlike besigheids-, strategiese,<br />

statutêre en finansiële risiko’s en:<br />

• hersien die doeltreffendheid van die risikobestuursprosesse;<br />

en<br />

• hersien die geskiktheid en toereikendheid van die interne<br />

finansiële en operasionele beheermaatreëls.<br />

Die komitee hersien en evalueer ook rekeningkundige beleid en<br />

finansiële inligting wat aan die publiek uitgereik word om te<br />

verseker dat gepaste bestuurs- en verslagdoeningstandaarde<br />

gehandhaaf word.<br />

Dit is die ouditkomitee se taak om die aanstelling van eksterne<br />

ouditeure aan te beveel, hul gelde te bepaal en die prestasie van<br />

interne sowel as eksterne ouditeure te beoordeel. Die komitee<br />

verseker ook dat daar doeltreffende kommunikasie tussen<br />

direkteure, die bestuur en interne en eksterne ouditeure is. Die<br />

risikobestuurswerkgroep staan die oudit-en-risikokomitee met sy<br />

risikobestuursfunksie by.<br />

Die ouditkomitee bestaan uit drie nie-uitvoerende direkteure wie se<br />

besonderhede op bladsy 8 verskyn. Die komitee staan onder<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


voorsitterskap van D Prins, ’n onafhanklike, nie-uitvoerende<br />

direkteur. Die voorsitter van die direksie tree nie as voorsitter van die<br />

ouditkomitee op nie.<br />

Die komitee vergader minstens vier keer per jaar. Die eksterne<br />

ouditeure, die besturende direkteur, die finansiële direkteur en die<br />

groepsekretaris is op elke vergadering teenwoordig terwyl ander<br />

lede van die bestuur<strong>span</strong>, insluitende interne ouditverteenwoordigers,<br />

vergaderings bywoon wanneer dit vereis word.<br />

Wanneer aangeleenthede waarby die betrokke uitvoerende<br />

amptenare teenwoordig is met die eksterne ouditeure bespreek<br />

word, onttrek eersgenoemde hulle egter aan die vergadering.<br />

Lede van die ouditkomitee en die interne en eksterne ouditeure het<br />

onbeperkte toegang tot enige inligting wat hulle in die nakoming<br />

van hul verantwoordelikhede benodig. Verder het die interne en<br />

eksterne ouditeure onbeperkte toegang tot die ouditkomitee se<br />

voorsitter.<br />

Die interne ouditafdeling doen regstreeks verslag aan die<br />

ouditkomitee en is ook teenoor die finansiële direkteur<br />

verantwoordelik wat deurlopende aangeleenthede betref. Die<br />

besturende direkteur word voorsien van afskrifte van alle belangrike<br />

verslae, wat dan met hom bespreek word.<br />

Die vergoedingskomitee<br />

Die vergoedingskomitee is verantwoordelik vir die beoordeling en<br />

goedkeuring van ’n breë vergoedingstrategie vir die groep, met<br />

inbegrip van korttermyn- en langtermynaansporingskemas vir<br />

uitvoerende bestuur. Die vergoedingstrategieë is daarop gemik om<br />

werknemers teen markverwante vlakke te vergoed en in ooreenstemming<br />

met hul bydrae tot die groep se bedryfs- en finansiële<br />

prestasie. Ten einde aandeelhouers se belange te bevorder, word<br />

aandele-aansporings as ’n kritieke element van uitvoerende<br />

bestuur se aansporingsvergoeding beskou.<br />

Die komitee bepaal die vergoeding van die uitvoerende en nieuitvoerende<br />

direkteure en senior bestuur.<br />

Die vergoedingskomitee is verantwoordelik vir die identifisering,<br />

beoordeling en benoeming van potensiële nuwe direkteure. Nuwe<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

direkteure ontvang gepaste oriënteringsmateriaal om hulle met alle<br />

aspekte van die besigheid vertroud te maak.<br />

Die vergoedingskomitee bestaan uit drie nie-uitvoerende<br />

direkteure, wie se besonderhede op bladsy 8 verskyn, en staan<br />

onder voorsitterskap van DM Nurek.<br />

Ooreenkomstig sy handves het die komitee vanjaar twee keer<br />

vergader.<br />

Verantwoordbaarheid en oudit<br />

Interne oudit<br />

Die mandaat van die groep se interne ouditfunksie is in pas met die<br />

oudit-en-risikokomitee se goedgekeurde handves waarvolgens die<br />

bestuur van onafhanklike, objektiewe konsultasie- en<br />

versekeringsdienste ten opsigte van beheermaatreëls, risikobestuur,<br />

korporatiewe bestuur en bedryfsdoeltreffendheid voorsien<br />

moet word.<br />

Die hooffunksie van die groep se interne ouditeure is om die groep<br />

se bedrywighede onafhanklik te beoordeel, gepaardgaande<br />

besigheidsrisiko’s te identifiseer en die doeltreffendheid vas te stel<br />

van interne bedryfs- en finansiële beheerstelsels wat toegepas<br />

word om hierdie risiko’s te bestuur. Dit word gedoen sodat sulke<br />

risiko’s bestuur kan word en wesenlike tekortkominge, nienakoming<br />

en ontwikkelingsareas onder die aandag van bestuur, die<br />

eksterne ouditeure en die ouditkomitee gebring kan word sodat dit<br />

aangespreek kan word. Die ouditfunksie beoordeel bowenal die<br />

tersaaklikheid, betroubaarheid en integriteit van bestuurs- en<br />

finansiële inligting, die doeltreffende en ekonomiese aanwending<br />

van hulpbronne, die beveiliging van bates, voldoening aan<br />

toepaslike beleid, prosedures, wetgewing en regulasies en die<br />

voorkoming van vermorsing, oordadigheid en bedrog.<br />

Die funksie van die groep se interne oudit is ook om ’n<br />

fasiliteringsrol ten opsigte van risikobestuur te vervul waardeur<br />

verseker word dat die proses van risikobestuur altyd die hoogste<br />

prioriteit geniet, maar sonder om verantwoordelikheid vir risikobestuur<br />

self te aanvaar, wat die verantwoordelikheid van die<br />

betrokke lynbestuur bly.<br />

31<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR


32<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR<br />

Korporatiewe bestuur<br />

Die interne ouditeure doen ook onafhanklike ondersoeke oor<br />

bedrog en ander onreëlmatighede.<br />

Die interne ouditafdeling funksioneer onder die leiding van die<br />

ouditkomitee en doen aan hulle verslag, maar is aan die groep<br />

finansiële direkteur verantwoordelik vir dag-tot-dag-aangeleenthede.<br />

Dit het onbeperkte toegang tot die voorsitter van die<br />

ouditkomitee. Die interne ouditplan word voorgelê voordat<br />

ouditkomiteevergaderings plaasvind en is gegrond op ’n bepaling<br />

van potensiële risikogebiede. Al <strong>Distell</strong> se sakebedrywighede en<br />

ondersteuningsfunksies word aan interne oudit onderwerp. Die<br />

oudit-en-risikokomitee keur die jaarlikse ouditskedule goed.<br />

Interne oudits word uitgevoer ooreenkomstig die Instituut van<br />

Interne Ouditeure se standaarde.<br />

Interne oudits word uitgevoer deur oudit<strong>span</strong>ne wat saamgestel<br />

word uit behoorlik gekwalifiseerde en ervare personeel. Vir spesiale<br />

take word daar soms gebruik gemaak van die dienste van<br />

onafhanklike eksterne praktisyns en hulle geniet gelykwaardige<br />

toegang tot inligting.<br />

Na elke ouditopdrag word ’n gedetailleerde verslag aan die<br />

uitvoerende bestuur voorgelê, wat aanbevelings insluit oor aspekte<br />

wat verbeter moet word. Belangrike bevindings word aan die<br />

ouditkomitee gerapporteer.<br />

Eksterne oudit<br />

Die eksterne ouditeure spreek ’n onafhanklike mening oor die<br />

finansiële jaarstate uit. Die eksterne ouditfunksie verskaf redelike<br />

sekerheid oor die akkuraatheid en betroubaarheid van finansiële<br />

openbaarmakings, maar waarborg dit nie volkome nie.<br />

Die eksterne ouditeur se plan word deur die oudit-en- risikokomitee<br />

hersien om te verseker dat aangeleenthede waaroor daar wesenlike<br />

besorgdheid bestaan, gedek word sonder om die eksterne ouditeur<br />

se onafhanklikheid of sy reg om te oudit aan te tas.<br />

Die interne en eksterne ouditeure werk nou saam met die doel om<br />

gepaste gekombineerde ouditdekking te verseker en duplisering<br />

van opdragte te beperk.<br />

Interne beheer<br />

Interne beheerstelsels is ontwerp om die risiko van die nienakoming<br />

van sakedoelwitte te bestuur, eerder as om dit<br />

heeltemal uit te skakel. Hierdie stelsels kan dus redelike<br />

versekering, maar nie absolute versekering nie, teen<br />

wanvoorstellings en verliese bied.<br />

Hoewel die direksie vir interne beheerstelsels en vir die beoordeling<br />

van die doeltreffendheid daarvan verantwoordelik is, berus die<br />

verantwoordelikheid vir die implementering en instandhouding van<br />

hierdie stelsels by die uitvoerende bestuur.<br />

Die interne beheerstelsels is, net soos skriftelike beleid en<br />

prosedures, gegrond op gevestigde bedryfstrukture en maak<br />

voorsiening vir toepaslik gekwalifiseerde werknemers, die verdeling<br />

van pligte, en behoorlik gedefinieerde bevoegdhede en<br />

aanspreeklikhede. Dit sluit ook standaardkoste- en begrotingsbeheermaatreëls<br />

en uitgebreide bestuursrapportering in.<br />

Die groep se tesourie-afdeling is verantwoordelik om blootstelling<br />

aan rentekoers-, likiditeits- en valutatransaksierisiko’s te beheer en<br />

te verminder. Tesouriefunksies en -besluite word gelei deur<br />

skriftelike beleid en prosedures asook deur duidelik gedefinieerde<br />

bevoegdheidsvlakke en risiko-aanvaarding. Hoewel afgeleide<br />

instrumente van tyd tot tyd gekoop word om spesifieke rentekoersof<br />

valutablootstellings te verskans, gaan die groep se tesourieafdeling<br />

nie spekulatiewe finansiële transaksies aan nie.<br />

Die doeltreffendheid en eerbiediging van interne beheerstelsels<br />

word deurlopend gemoniteer deur formele bestuursbeoordeling,<br />

deur middel van internebeheer-kontrolelyste, asook deur die interne<br />

en eksterne ouditprosesse. Die proses van internebeheerkontrolelyste<br />

deur bestuur self vul bestaande strukture aan wat die<br />

interne beheerstelsel evalueer, en is ontwerp om op ’n deurlopende<br />

grondslag toegang tot beheermaatreëls te verkry, dit in stand te hou<br />

en te verbeter. Alle afdelings rapporteer hul beoordelings op ’n<br />

maandelikse grondslag.<br />

Gedurende die verslagtydperk het geeneen van hierdie<br />

beoordelings aangedui dat enige wesenlike tekortkominge in die<br />

funksionering van interne beheermaatreëls voorgekom het nie.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Die direkteure is tevrede dat die stelsels en prosedures behoorlik en<br />

op ’n deurlopende grondslag toegepas, in stand gehou en deur<br />

gekwalifiseerde personeel gemoniteer word, met ’n behoorlike<br />

verdeling van bevoegdhede, pligte en gesagsverhoudings.<br />

Risikobestuur<br />

Die direksie is verantwoordelik vir die algehele proses van<br />

risikobestuur. Die oudit-en-risikokomitee is spesifiek verantwoordelik<br />

vir die risikobestuurstelsel, hersien die risikoverslae van<br />

die groep twee keer ’n jaar, en doen verslag aan die direksie<br />

rakende belangrike risiko’s wat die groep loop en die<br />

gepaardgaande optredes om dit te bekamp.<br />

’n Sentrale risikobestuurder wat aan die oudit-en-risikokomitee<br />

verslag doen, is verantwoordelik om beleid en prosedures in<br />

verband met risikobestuur en risikofinansiering te bepaal. Die<br />

werkgroep hou toesig oor die bedrywighede van gedesentraliseerde<br />

risikobestuurs- en verliesbeheerdepartemente. Die bestuur<br />

van bedryfsrisiko’s, ’n lynfunksie, vind plaas ooreenkomstig die<br />

beleid en standaarde wat die komitee bepaal. Prestasie word op<br />

’n gereelde grondslag gemeet by wyse van onafhanklike risikooudits<br />

wat deur ’n sentrale risikobestuursfunksie, bygestaan deur<br />

onafhanklike kundiges, uitgevoer word.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Die groep het ’n deurlopende, stelselmatige en geïntegreerde<br />

ondernemingswye risikobestuursproses ingestel wat daarop gemik<br />

is om alle bekende vorms van risiko regdeur die groep te<br />

identifiseer, te beoordeel, te bestuur en te moniteer.<br />

Die bestuur, bygestaan deur onafhanklike kundiges, is betrokke by<br />

’n deurlopende proses waarvolgens omvattende risikobestuurs- en<br />

-beheerriglyne ontwikkel en uitgebrei word. Dit het die toepassing<br />

van geïntegreerde risikobestuursagteware, -opleiding en<br />

-kommunikasie ingesluit. Vanjaar was die fokus op die ontwikkeling<br />

van ’n omvattende raamwerk vir die bestuur van risiko’s wat met<br />

inligtingstelsels en verwante tegnologieë verband hou.<br />

Wesenlike risiko’s geniet die deurlopende aandag van die direksie<br />

en word aangespreek in jaarlikse besigheidsplanne wat deur die<br />

direksie goedgekeur word.<br />

Die belangrikste risiko’s waaraan die groep op die oomblik<br />

blootgestel is, hou verband met wetgewing, die voorsieningsketting,<br />

die fisiese omgewing, vaardighede en menslike<br />

hulpbronne, tegnologie en valuta- en rentekoerse. Hierdie risiko’s<br />

word in die groep se geïntegreerde risikobestuursprogramme in<br />

aanmerking geneem.<br />

Om vooruit te gaan terwyl jy pret het, is maklik<br />

as jy jou deur passie laat lei, jy vinnig reageer en altyd op<br />

die uitkyk vir nuwe geleenthede is. Met ’n<br />

sterk sin van kameraderie<br />

en ’n wil om die beste te wees troef jy altyd die opposisie.<br />

33<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR


Klantgedrewe,<br />

diensgeoriënteerd<br />

– kultuur van klantediens<br />

IT Besigheidstelsels Libertas-<strong>span</strong>: Wenner<br />

– kultuur van klantediens<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Korporatiewe verantwoordelikheid<br />

Omgewing<br />

Afvalbestuur<br />

Die maatskappy is besig om sy wynmakerye voor te berei volgens<br />

die ISO 14001-standaard van omgewingsbestuur. Tot op hede is<br />

die Durbanville Hills-kelder geakkrediteer en Nederburg staan kort<br />

voor akkreditasie. Die afvalbestuur van hierdie fasiliteite en dié van<br />

Plaisir de Merle word gehanteer in samewerking met die<br />

Departement van Waterwerke (DvW). Soortgelyke projekte word<br />

beplan vir die wynmakery van Alto, Le Bonheur, Neethlingshof,<br />

Stellenzicht en Uitkyk. Terselfdertyd is die maatskappy besig om<br />

met die DvW te skakel rakende die behandeling van afval by<br />

sy Goudini- en sy Wellington-distilleerdery en wag op die<br />

departement se aanvaarding van ’n afvalbestuurplan vir die<br />

Worcester-distilleerdery. Samewerking met die departement is ook<br />

aan die gang ten opsigte van die produksie-aanleg by Robertson.<br />

<strong>Distell</strong> is ’n aktiewe lid van die Afvalminimiseringsklub wat deur<br />

die Regering in die Boland-streek op die been gebring is en werk<br />

saam met ander produsente in die gebied om waterbesparing te<br />

bevorder. Die maatskappy was ook aan die spits van die stigting<br />

van die Eersterivier Belangegroep, ’n inisiatief waarby die DvW,<br />

die Eersterivier Besproeiingsraad en die plaaslike munisipaliteit<br />

betrokke is, sowel as ander wynmakerye en plaaslike<br />

maatskappye wat in Stellenbosch gestasioneer is. Gesamentlik<br />

word daar gesoek na maniere om die besoedeling van die<br />

Plankenburgrivier aan te spreek en te beheer.<br />

Herwinning<br />

Die herwinning van afvalprodukte en soliede afval sluit tartrate,<br />

papier en glas in. Afval van die maatskappy se parskelders word<br />

in samewerking met ’n onafhanklike chemiese maatskappy vir<br />

alkohol, tartrate en dierevoeding herwin.<br />

Die maatskappy se projek, Vermeerder Herwinbare Materiaal, het<br />

’n aansienlike hupstoot verleen aan pogings om verpakkingsmateriaal<br />

te herwin. Die inruil van herwinbare bottels het met 5%<br />

toegeneem in vergelyking met verlede jaar se goeie groei en dié<br />

was reeds ’n verbetering op die 2003-syfer. Daarbenewens<br />

bestuur <strong>Distell</strong> ’n beduidende projek vir die herwinning van bottels<br />

en uit alle herwinbare <strong>Distell</strong>-bottels is 53% in die afgelope<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

finansiële jaar herwin. Koopkontrakte bepaal dat herwonne en<br />

omgewingsvriendelike materiaal gebruik moet word.<br />

<strong>Distell</strong> was ook onlangs ’n mede-ondertekenaar van ’n<br />

Memorandum van Ooreenkoms saam met glasvervaardigers, die<br />

Nasionale Glasherwinningsforum en die Departement van<br />

Omgewingsake en Toerisme. Die doelwit is om herwinningsvlakke<br />

te verbeter en om afvalglas uit te wis deur openbare bewusmaking<br />

en die beter verskaffing van vullisblikke en herwinningsfasiliteite. Die<br />

bedoeling is om die vlakke van glasherwinning van die huidige 30%<br />

per jaar tot 50% binne die volgende vyf jaar te verhoog. Dit sal<br />

gedoen word deur die gebruik van nuwe tegnologie wat toelaat dat<br />

afvalglas versamel en regstreeks aan die verwerkingsaanleg<br />

gelewer kan word, sonder dat dit eers skoongemaak en volgens<br />

kleur gesorteer word. Hierdie tegnologie maak groter deelname<br />

moontlik en verseker ook ’n meer direkte ekonomiese voordeel vir<br />

versamelaars. Die inisiatief word befonds deur ’n klein omgewingsheffing<br />

op alle verkoopte glashouers en ook deur die<br />

lidmaatskapfooie van alle ondertekenaars. Belangrik vir dié inisiatief<br />

se sukses is die stigting van ’n maatskappy sonder winsoogmerk<br />

wat verantwoordelik sal wees vir die bestuur van fondse, opbou<br />

van kapasiteit, opleiding, werkskepping en logistiek.<br />

Geïntegreerde Produksie van Wyn (GPW)<br />

<strong>Distell</strong> kom die GPW, wat volhoubare wynproduksie voorstaan en<br />

wat beskou word as een van die mees progressiewe stelsels van<br />

sy soort ter wêreld, ten volle na. Die maatskappy se Nederburgwynmakery<br />

was die eerste produsent om geëvalueer te word in<br />

’n proefstudie wat gelei het tot GPW se stigting in 1998. <strong>Distell</strong><br />

speel steeds ’n baanbrekersrol in omgewingsbewaring en werk<br />

uitsluitlik met GPW-geregistreerde verskaffers.<br />

Organiese wingerdboerdery<br />

Die organies verboude wingerde op die <strong>Distell</strong>-plase Plaisir<br />

de Merle en Papkuilsfontein is geakkrediteer deur die Switserse<br />

Sociéte Généralé du Surveillance (SGS), die internasionale<br />

liggaam wat organies verboude voedselgewasse beoordeel.<br />

Die verskillende variëteite wat op hierdie blokke verbou<br />

word, sluit Sauvignon Blanc, Chardonnay, Sangiovese en<br />

Pinotage in.<br />

35<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID


36<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />

Korporatiewe verantwoordelikheid<br />

Biodiversiteit-en-Wyn-Inisiatief (BWI)<br />

Die uitvaardiging van die Wet op Biodiversiteit (Wet 10 van<br />

2004), wat gemik is op die omskrywing en bewaring van<br />

bedreigde ekosisteme, fokus op die noodsaaklikheid van die<br />

landboubedryf om volhoubare groeipraktyke te volg wat die<br />

inheemse natuurlike habitat sal bewaar. Die wet gee ook<br />

momentum aan die BWI, wat die inheemse habitat wil beskerm,<br />

veral die renosterveld- en die laaglandfynbos-ekosisteem, terwyl<br />

die groot verskeidenheid wyne wat in sulke diverse<br />

omstandighede vir wynverbouing moontlik is, verblydend is.<br />

Deur die klem te plaas op die wye verskeidenheid wyne wat<br />

deur die ryk biodiversiteit van die Kaapse Blommeryk (die<br />

kleinste en oorvloedigste op die planeet) moontlik gemaak<br />

word, gee die BWI aan Suid-Afrikaanse wynprodusente<br />

’n hoogs mededingende voordeel op wêreldwye markte, ’n<br />

eienskap wat ontwikkel word deur Wyne van Suid-Afrika in sy<br />

internasionale veldtog, Handelsmerk Suid-Afrika.<br />

Die biodiversiteit-riglyne is in Augustus 2004 deur die<br />

Geïntegreerde Wynproduksieriglyne as deel van BWI aanvaar.<br />

<strong>Distell</strong> het ’n belangrike rol gespeel by die opstel van hierdie riglyne<br />

en ondersteun BWI om inheemse flora en fauna te beskerm, nie<br />

net op sy eie plase nie, maar werk ook met sy verskaffers saam<br />

om dieselfde te doen. Baie van die maatskappy se praktyke<br />

bestaan al lankal en sluit in die verwydering van indringerplante in<br />

samewerking met die Departement van Bosbou, die hervestiging<br />

van laaglandfynbos en renosterveld, die beskerming van die<br />

ekologies sensitiewe vleilande en skaars plantspesies, deelname<br />

aan die Bewaringsvoogdyskapprogram, die bekamping van<br />

gronderosie en die grootskaalse aanplant van dekgewasse.<br />

So byvoorbeeld het die projek om ’n paar honderd hektaar<br />

indringerplante op Plaisir de Merle te verwyder, toestande<br />

geskep wat voordelig is vir die hervestiging van fynbos, wat nou<br />

op die plaas floreer. Op soortgelyke wyse word ongeveer<br />

150 hektaar renosterveld op Papkuilsfontein beskerm.<br />

<strong>Distell</strong> is ook betrokke by ’n wynmaakproses by Gansbaai. In<br />

’n gesamentlike onderneming met ’n konsortium het die<br />

maatskappy ’n 99-jaarhuurkontrak aangegaan vir ’n eiendom,<br />

waar 100 van 400 hektaar grond bewerk is vir ’n reeks van rooien<br />

witwyn-druifvariëteite. Inheemse habitat word bewaar,<br />

indringerplantegroei word uitgeroei en fynbos word hervestig<br />

deur middel van ’n sorgvuldig beplande program.<br />

Die Nederburg-veiling (wat aangebied word deur Nederburgwynmakery,<br />

’n nasionale erfenisterrein) het vanjaar die biodiversiteittema<br />

gebruik om aan die land se wynprodusente, die wynbedryf en<br />

die media die belangrikheid van die BWI-bewaringsbeginsels en die<br />

talle bemarkingsvoordele wat dit bied, uit te lig.<br />

Amarula-olifantnavorsingsprogram<br />

Olifante met hul grootte, sosiale aard en enorme verorbering van<br />

plantegroei word al hoe meer beperk tot klein, omheinde reservate en<br />

skep ’n unieke probleem vir die bestuurders van wildplase. Die<br />

Amarula-olifantnavorsingsprogram is ’n langtermynnavorsingsprojek<br />

wat kundigheid van verskeie dissiplines van die Universiteit van Natal,<br />

sowel as van ander Suid-Afrikaanse en internasionale akademiese<br />

inrigtings, bymekaarbring. Deur ’n <strong>span</strong> van heeltydse en deeltydse<br />

navorsers, asook PhD- en MSc-studente te gebruik, betrek die<br />

program die regering se bewaringsagentskappe en private wildplase<br />

en ook ekoloë om planne vir die bestuur van die olifante te skep wat<br />

gegrond is op die versamelde data. Projekte sluit in: die gebruik van<br />

ouer bulolifante om adolessente wesies te mentor; om die doodmaak<br />

van renosters by die Pilanesberg- en die Hluhluwe-Umfolozi-park te<br />

voorkom; die invoer van olifante na St Lucia (’n wêrelderfenisgebied);<br />

navorsing oor stresvlakke by olifante vanweë toerisme; en die<br />

ontwikkeling van bewaringsinisiatiewe vir parke en reservate.<br />

Wêreldnatuurfonds van Suid-Afrika (WWF-SA) en die<br />

Vredesparkstigting<br />

<strong>Distell</strong>, deur sy saamgesmelte maatskappye, het ’n verbintenis<br />

met WWF-SA wat terugdateer tot by die totstandkoming van die<br />

fonds in Suid-Afrika in 1968. Betrokkenheid sluit die beskerming<br />

van habitat, bewaring van spesies en natuurlike hulpbronne in.<br />

<strong>Distell</strong> ondersteun ook die Suid-Afrikaanse Natuurlewekollege, ’n<br />

gesamentlike inisiatief van die WWF-SA en die Vredesparkstigting.<br />

Die kollege is ’n opleidingsinstituut vir wildbewaarders dwarsdeur die<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


SADC-gebied en is in die Krugerwildtuin geleë. Die maatskappy borg<br />

elke jaar die pryse vir die top sertifikaat- en diplomakursusstudente.<br />

Heelparty van dié studente vorder later tot by middel- en senior<br />

bestuursposisies in bewaring by die voorste wildreservate in Afrika.<br />

Kenya Wildlife Society<br />

Die maatskappy, deur middel van Amarula, ondersteun hierdie<br />

inisiatief van die Keniaanse regering om die belangrikheid van<br />

bewaring te bevorder en oor te dra, en het in slegs een jaar<br />

(2004) ’n totaal van R80 000 vir hierdie doel ingesamel.<br />

Sedgwick’s Old Brown Sherry/ Oseanografiese Navorsing/<br />

WWF-SA se Visetiketteringsprojek<br />

Sedgwick’s Old Brown Sherry befonds een van die oudste en<br />

mees geslaagde marienebewaringsprojekte in Suid-Afrika, wat<br />

deur die WWF-SA bestuur word. Die projek is in 1984 begin en het<br />

meer as 191 425 lynvisse vanuit 347 spesies langs die Suid-<br />

Afrikaanse kusgebied gemerk en vrygelaat. Daarbenewens is 9 640<br />

gemerkte visse weer gevang en aan die Oseanografiese<br />

Navorsingsinstituut gerapporteer. So byvoorbeeld is ’n koperhaai<br />

van 820 mm in Maart 1999 by Die Plaat, Struisbaai, gemerk en ses<br />

jaar later 280 km verder weer gevang. Die haai was toe 1 100 mm<br />

lank. Dit het bewys hoe stadig die spesie groei.<br />

Die projek verskaf nie net inligting oor die bewegingspatrone<br />

van visse nie, maar ook hoe vinnig hulle groei, die grootte van<br />

bevolkings en vissery se impak daarop. Dié data word deur<br />

akademici, die kommersiële en die privaat sektor gebruik om die<br />

spesies beter te verstaan en te bestuur. Op hierdie wyse speel die<br />

etiketteringsprojek ’n belangrike rol om beleid en besluitneming<br />

rakende lynvisbestuur in Suid-Afrika te beïnvloed. Net so belangrik<br />

is dat bewuswording van die projek gehelp het om die<br />

belangrikheid van visbewaring onder die wyer Suid-Afrikaanse<br />

publiek te bevorder.<br />

Openbare gesondheid<br />

Verantwoordelike drankgebruik<br />

<strong>Distell</strong> erken die maatskaplike en gesondheidsvoordele wat<br />

matige en verantwoordelike drankgebruik inhou. <strong>Distell</strong> erken ook<br />

dat die bekamping van misbruik die gesamentlike verantwoorde-<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

likheid van die drankbedryf, die Regering, nasionale, provinsiale<br />

en plaaslike owerhede en die polisiediens is.<br />

Om hierdie rede werk die maatskappy ten nouste saam met die<br />

Bedryfsvereniging vir Verantwoordelike Alkoholgebruik (BVA) om ’n<br />

konstruktiewe benadering tot alkoholgebruik en -misbruik te<br />

bevorder en uit te voer. Die BVA verteenwoordig die bedryf in sy<br />

skakeling met die Regering, die Vereniging vir Reklamestandaarde<br />

en wetstoepassingsagentskappe. Die BVA doen navorsing oor en<br />

befonds ’n verskeidenheid inisiatiewe wat op risikogroepe gemik is<br />

en hulle ondersteun. Projekte sluit in die leer van lewensvaardighede<br />

vir stedelike en plattelandse kinders, jeug en volwasse<br />

gemeenskappe, die identifisering van alkoholverwante gesondheidsrisiko’s,<br />

ingryping onder kwesbare groepe deur middel van<br />

berading en rehabilitasie, die beklemtoning van die gevare van<br />

drink-en-bestuur deur die Kom Veilig Daar-veldtog, veldtogte<br />

gemik op voetgangers, verskaffing van opleiding aan lisensiehouers<br />

om ’n kultuur van matigheid onder gebruikers te ontwikkel<br />

en te vestig, en om alkoholgebruik deur minderjariges uit te skakel.<br />

Die BVA is nou betrokke by die navorsing oor en bewusmaking<br />

van die gevare van alkoholverwante siektes en het ’n sleutelrol<br />

gespeel in die totstandkoming van die Stigting vir Alkoholverwantenavorsing<br />

(SAN) in 1996. Die SAN, wie se administrasie<br />

deur BVA befonds word, is gestasioneer by die mediese skole<br />

van die Universiteit van Kaapstad en die Universiteit van die<br />

Witwatersrand en staan onder voorsitterskap van die professor<br />

in Menslike Genetika, professor Denis Viljoen. Professor Viljoen<br />

spesialiseer in pediatrie en word beskou as ’n wêreldkenner op<br />

die gebied van fetale alkoholsindroom (FAS).<br />

Die SAN het ook ’n belangrike rol gespeel in navorsing oor die<br />

voorkoms van FAS onder gemeenskappe in die land en die<br />

verhouding tussen dié siekte en patrone van alkoholgebruik<br />

onder swanger vroue.<br />

Die SAN het in 2004 aan die voorpunt gestaan van die stigting<br />

van die land se eerste FAS-ondersteuningsentrum en -tehuis in<br />

De Aar, Noord-Kaap. Dié projek is gegrond op die navorsingsbevindinge<br />

wat sedert die middel-negentigs ingewin is. Die Joan<br />

Proaktief, professioneel en deur die<br />

bevordering van klantediens eerbiedig hulle die behoeftes<br />

van hul kollegas, wat net met lof van hulle praat. Hulle het<br />

2 110 gebruikerondersteuningsoproepe gedurende<br />

die oorsigjaar ontvang, 1 289 ontwikkelings- en ander<br />

oproepe en het steeds daarin geslaag om die<br />

nuwe primêre produksiestelsel<br />

van stapel te stuur.<br />

37<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID


Uniek<br />

– ’n kragtige kombinasie van<br />

inspirasie en motivering<br />

Wellington Distilleerdery-<strong>span</strong>: Wenner – uniek<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Korporatiewe verantwoordelikheid<br />

Wertheim-sentrum is ’n gesamentlike projek van SAN en die<br />

Noord-Kaapse regering. Dié sentrum verleen hulp aan die<br />

versorgers van kinders met FAS en hul gesinne. Dit skep ook<br />

bewuswording onder die gemeenskap oor die gevare van<br />

drankgebruik deur swanger vroue en is ’n veilige hawe vir vroue<br />

en kinders. ’n Tweede fasiliteit in Upington is amper voltooi en sal<br />

na verwagting in September formeel geopen word, terwyl planne<br />

vir ’n derde sentrum in die Boland ook vorder.<br />

Die BVA is ook in gesprek met gemeenskapsleiers om die<br />

ontwikkeling van stabiele maatskaplike omgewings met<br />

voldoende toevlug tot sport- en ont<strong>span</strong>ningsfasiliteite te bevorder.<br />

<strong>Distell</strong> se reklamebeginsels<br />

Die volgende beginsels is van toepassing op alle advertensies,<br />

verpakkings- en promosiemateriaal wat namens die maatskappy<br />

vervaardig word:<br />

• Advertensies mag nie onverantwoordelike drankgebruik<br />

uitbeeld of aanmoedig nie. Dit het byvoorbeeld betrekking op<br />

die hoeveelheid drank wat in ’n advertensie gedrink word.<br />

• Drankreklame mag nie op persone jonger as 18 jaar gemik word<br />

nie. Niemand wat met die drink van drank in ’n advertensie<br />

geassosieer word, mag jonger as 25 jaar wees nie. Niemand<br />

jonger as 18 jaar mag in advertensies uitgebeeld word nie, tensy<br />

dit in natuurlike omstandighede soos byvoorbeeld in ’n<br />

gesinstoneel of in agtergrondskares is. Daar mag nie gewys<br />

word dat hulle alkohol drink nie en dit mag ook nie geïmpliseer<br />

word nie. Geen karakters of ikone met spesiale aantrekkingskrag<br />

vir kinders mag in advertensies gebruik word nie.<br />

• Advertensies mag nie in enige medium wat spesifiek op<br />

kinders gerig is, geplaas word nie. Advertensies mag ook nie<br />

tydens die reklamepouse onmiddellik voor, gedurende of<br />

onmiddellik na kinderprogramme uitgesaai word nie.<br />

• Advertensies mag nie impliseer dat alkoholverbruik<br />

noodsaaklik is vir beroeps- of sosiale sukses of aanvaarding<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

nie of dat weiering ’n teken van swakheid is nie. Drankadvertensies<br />

mag ook nie op ’n uitdaging gegrond wees nie of<br />

impliseer dat diegene wat nie die uitdaging aanvaar om ’n<br />

spesifieke drankie te drink nie, op enige wyse tekort skiet.<br />

• Advertensies mag nie op seksuele toegeeflikheid of<br />

permissiwiteit sinspeel of voorgee of daarop sinspeel dat alkohol<br />

regstreeks bydra tot seksuele sukses of verleidelikheid nie.<br />

• Advertensies mag nie voorgee dat alkohol genesende<br />

eienskappe het nie en dit mag nie uitdruklik as ’n stimulant,<br />

kalmeermiddel of verdowingsmiddel aangebied word nie.<br />

Advertensies mag na die verfrissende eienskappe van ’n<br />

alkoholiese drankie verwys, maar mag nie impliseer dat die<br />

drink daarvan prestasie kan verbeter nie.<br />

• Advertensies mag nie alkoholgebruik suggereer onder<br />

omstandighede wat normaalweg as onraadsaam, onvanpas of<br />

onwettig beskou word nie, soos voor enige aktiwiteit wat<br />

nugterheid, vaardigheid of noukeurigheid vereis nie.<br />

Voorbeelde van sulke aktiwiteite is wanneer ’n voertuig bestuur<br />

word, of werk of sport wat intense fisieke in<strong>span</strong>ning vereis.<br />

• Advertensies sal nie swanger vroue uitbeeld nie.<br />

• Alkohol mag nie teen ’n agtergrond van aggressiewe of<br />

antisosiale gedrag geadverteer word nie.<br />

• Alle advertensies in die gedrukte media, televisie en flieks<br />

moet die boodskap “Nie te koop aan persone onder 18 jaar<br />

nie” vertoon. Die minimum spesifikasies vir die vertoon van<br />

hierdie boodskap is ontwerp om die duidelike sigbaarheid<br />

daarvan te verseker. Voorts:<br />

• mag daar geen verandering in die bewoording van die<br />

boodskaplyn wees nie; en<br />

• in die geval van TV- en fliekadvertensies moet die boodskap<br />

vir die duur van die advertensie vertoon word.<br />

Die volgende reëls is ook van toepassing op alle promosieveldtogte<br />

wat in <strong>Distell</strong> se naam onderneem word:<br />

39<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID


40<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />

Korporatiewe verantwoordelikheid<br />

• Alle produkbekendstellings of -promosies sal aktiwiteite uitsluit<br />

wat uitermatige of onverantwoordelike drankgebruik aanmoedig.<br />

• Gepaste versnaperinge of etes moet tydens promosies of<br />

wynproeë beskikbaar wees.<br />

• Kampuspromosies moet so gereël word dat dit die<br />

goedkeuring van die universiteitsowerhede of ander tersiêre<br />

instellings wegdra en daar moet gesorg word dat drank nie<br />

aan minderjarige verbruikers bedien word nie.<br />

• Geen promosies sal toegelaat word wat verhoogde verbruik<br />

in ’n beperkte tydperk aanmoedig nie.<br />

• Kragtens wet sal <strong>Distell</strong> nie alkoholiese drank aan<br />

ongelisensieerde afsetpunte lewer of verkoop nie.<br />

Hospice Palliative Care Association of South Africa<br />

’n Belangrike gebeurtenis tydens die jaarlikse Nederburgwynveiling<br />

is die liefdadigheidsveiling van skaars wyne ten bate van<br />

die Hospice Palliative Care Association of South Africa. Nederburg<br />

bied reeds die afgelope 15 jaar hierdie liefdadigheidsfunksie aan en<br />

het baie van die uitstekende wyne geskenk wat rekordpryse behaal<br />

het. Sodoende is meer as R2 miljoen tot die vereniging bygedra.<br />

Orgaanskenkersvereniging van Suid-Afrika<br />

Nederburg Wyne bied elke jaar na afloop van die veiling ’n galaliefdadigheidsfunksie<br />

ten bate van die Orgaanskenkersvereniging<br />

aan. Die fondse wat ingesamel word, word gebruik om die<br />

vereniging se bewusmakingsveldtog uit te brei.<br />

Mothers 2 Mothers (M2M)<br />

M2M is ’n mentorprogram vir MIV-positiewe vroue wat die<br />

verskaffing van gesondheidsorg, sielkundige en praktiese bystand,<br />

sowel as werkopleiding behels. Nederburg Wyne het drie projekte<br />

bedryf ter ondersteuning van hierdie nie-regeringsorganisasie. Die<br />

eerste was ’n veiling bygewoon deur bekendes. Vir die tweede<br />

projek is wynskrywers gevra om ’n wit versnitwyn in die<br />

Nederburgkelders te maak wat tydens 2004 se Nederburgwynveiling<br />

verkoop is. In die derde geval het dieselfde wynskrywers<br />

’n rooi versnitwyn gemaak wat tydens die 2005-veiling verkoop is.<br />

Albei wyne word Nederburg Amateur (die Franse woord vir<br />

entoesias) genoem en het baie belangstelling uitgelok. Tot op hede<br />

is ongeveer R300 000 namens M2M ingesamel.<br />

Oordrag van vaardighede<br />

<strong>Distell</strong> befonds die opleiding in plaasbestuur by die Worcesterse<br />

Landboukollege vir kandidate vanuit gemeenskappe waar die<br />

maatskappy boer, en identifiseer en borg die opleiding van kandidate<br />

in die landbouwetenskappe by verskeie tersiêre instellings. Die<br />

maatskappy dra ook 50% by tot twee Patrick Grubb-beurse, wat<br />

jaarliks aan histories benadeelde persone met wynmakerspotensiaal<br />

toegeken word. Die projek stel elke suksesvolle kandidaat in staat<br />

om parstyd by ’n vooraanstaande wynmakery oorsee deur te bring.<br />

Befondsing word ook verskaf aan die Gautengse entrepreneurs wat<br />

aandeelhouers is in die Papkuilsfontein-wynplaas by Darling vir<br />

opleiding in hul fidusiêre rol en korporatiewe bestuur. Jaarliks<br />

ontvang die topstudent in die Handelsfakulteit van die Universiteit<br />

van Stellenbosch ’n kontantprys en die CGW Schumann-medalje,<br />

wat vernoem is na die fakulteit se eerste dekaan. Amarula befonds<br />

’n studiebeurs vir kandidate om die Skool vir Lewens- en<br />

Omgewingstudie by die Universiteit van Natal, Durban, by te<br />

woon. <strong>Distell</strong> dra ook by tot die Besigheidstrust, wat die Verdere<br />

Onderwys en Opleiding-sektor by verskeie tersiêre instellings in die<br />

land ondersteun en verskaf fondse sodat studente na akademiese<br />

sentra oorsee gestuur kan word en om groepsprogramme vir<br />

leerderondersteuning op kampus te vestig.<br />

Swart ekonomiese bemagtiging<br />

Handves vir die Drankbedryf<br />

<strong>Distell</strong> dien in die reëlingskomitee van die Handves vir die Drankbedryf<br />

en word in al sy werkgroepe verteenwoordig, wat die totale<br />

vervaardigings- en verspreidingsketting hersien, van eienaarskap<br />

en bestuur tot diensgelykheid en vaardigheidsontwikkeling,<br />

aankooppraktyke en ondernemingsontwikkeling.<br />

SEB as ’n belangrike <strong>Distell</strong>-fokus<br />

<strong>Distell</strong> het in 2005 swart verteenwoordiging in sy direksie van<br />

18% tot 21% vergroot. Die maatskappy het ook sy eerste<br />

verteenwoordiger van kleur tot die uitvoerende bestuur<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


aangestel met die bevordering van Nantha Moodley as direkteur<br />

wat vir RTD’s verantwoordelik is. Die huidige vlak van swart<br />

verteenwoordiging is steeds hoër as die gemiddelde vir<br />

maatskappye genoteer op die JSE Bpk en dié in die voedselen-dranksektor.<br />

Ofskoon die maatskappy se investering in<br />

vaardigheidsontwikkeling beduidend hoër is as die gemiddelde<br />

vir genoteerde maatskappye of vir die sektor, bly swart<br />

verteenwoordiging op senior bestuursvlak steeds onvoldoende<br />

en maatreëls is in plek om dit reg te stel deur geskikte kandidate<br />

in die groep te vind deur <strong>Distell</strong> se Leierskapontwikkelingsprogram<br />

(hieronder verduidelik) en deur eksterne werwing.<br />

Voorkeurverkryging<br />

<strong>Distell</strong> het ’n gevorderde beleid om SEB-verskaffers te<br />

identifiseer en te ontwikkel. ’n Projek is tans aan die gang om die<br />

hele verskaffersketting te analiseer en 55% van die totale<br />

verskaffers is reeds geanaliseer. Die maatskappy het ontwikkelde<br />

langtermynvennootskappe met ’n groot aantal van sy strategiese<br />

verskaffers, veral die verskaffers van grondstowwe en<br />

verpakkingsmateriaal met wie daar ’n uitgebreide gesamentlike<br />

belegging in navorsing, ontwikkeling en toepassing is. In<br />

dieselfde gees is <strong>Distell</strong> in noue samewerking met die verskaffers<br />

om hul SEB-status te verbeter, indien nodig. ’n Belangrike nuwe<br />

verwikkeling is dat daar van alle potensiële verskaffers verwag<br />

word om te voldoen aan <strong>Distell</strong> se SEB-vereistes voordat<br />

betrekkinge geformaliseer kan word.<br />

Ondernemings, vaardigheidsontwikkeling en -oordrag<br />

Papkuilsfontein-wynplaas<br />

Papkuilsfontein-wynplaas, wat gesamentlik deur <strong>Distell</strong>, ’n konsortium<br />

van Gautengse entrepreneurs en ’n gemeenskapstrust besit<br />

word, verskaf druiwe aan Nederburg. Toe die plaas in 1998 gekoop<br />

is, was die plan om 330 hektaar oor ’n 10-jaartydperk in wingerd te<br />

omskep en ’n groot oorblywende gedeelte van die plaas vir<br />

bewaring te oormerk. Na uitgebreide grondtoetse het dit aan die<br />

lig gekom dat ’n verdere 40 hektaar wingerd geplant kan word.<br />

Aangesien die vraag na druiwe vir die voorsiening van Nederburg<br />

gestyg het, is die plantprogram van die aanvanklike 25/30 hektaar<br />

per jaar versnel tot ongeveer 50 hektaar per jaar. Die vestiging van<br />

die wingerd behoort dus in 2007 voltooi te wees.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Bestaande geboue op die plaas is opgegradeer om ’n gemeenskapsaal<br />

en tweeslaapkamerhuise met elektrisiteit te skep, wat<br />

nuwe standaa.rde in werkersbehuising vir permanente plaaswerkers<br />

en hul gesinne gestel het.<br />

Papkuilsfontein se huidige wynmaker, Adian Fry, is ’n wingerdboer<br />

en wynkundige met ’n BSc-graad van die Universiteit van<br />

Stellenbosch en het in Darling grootgeword. Sedert sy aanstelling<br />

in 2003 werk hy nou saam met Nederburg se senior wingerdboere<br />

en wynmakers en word hy ook opgelei in sakebestuur en leierskap.<br />

Die maatskappy besit ook die handelsmerk Tukula, wat deur<br />

<strong>Distell</strong> bemark word.<br />

Durbanville Hills<br />

Durbanville Hills, een van <strong>Distell</strong> se voorste wynhandelsmerke, is met<br />

sukses in Suid-Afrika gevestig. Durbanville Hills ontwikkel tans ’n<br />

internasionale teenwoordigheid in samewerking met die verspreidingsreus<br />

Brown-Forman Wines, wat die handelsmerk in die VK en<br />

die VSA verteenwoordig. Dié onderneming sluit ’n inisiatief vir vaardigheidsoordrag<br />

aan plaaswerkers in. ’n Totaal van 50 000 aandele<br />

(5% van die totaal) is ook aan ’n werkerstrust toegewys. Die trustees<br />

word aangestel deur werkers van die agt plase wat deel vorm van<br />

die Durbanville Hills-onderneming. Hierdie trustees besluit hoe die<br />

aandele verdeel moet word en ook hoe dividende gebruik moet<br />

word sodat dit tot voordeel van die werkers en hul gesinne<br />

aangewend kan word. Om belangebotsing te voorkom mag trustees<br />

nie self aandele opneem nie.<br />

Benewens die kelderbedrywighede wat die kapasiteit het om<br />

8 000 ton druiwe per jaar te verwerk, het Durbanville Hills ook<br />

olyfbome aangeplant. Sodra die olyfbome (ongeveer 5 hektaar)<br />

begin dra, sal dit onder kontrak geoes en verwerk word. Alle<br />

opbrengste gaan aan die werkerstrust.<br />

Bemagtiging van arm landelike gemeenskappe in<br />

die Noord-Kaap<br />

<strong>Distell</strong> en verskeie rolspelers in die wynbedryf het met ’n<br />

bemagtigingsinisiatief begin wat gerig is op landelike gemeenskappe<br />

in die Noord-Kaap. Dit is so gestruktureer dat die<br />

gemeenskappe vaardighede sal aanleer waarmee ’n inkomste<br />

41<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID


42<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />

Korporatiewe verantwoordelikheid<br />

gegenereer kan word. Hulle word bekendgestel aan die<br />

wynbedryf, en geleenthede vir grondeienaarskap word geskep.<br />

Partye wat saam met <strong>Distell</strong> hierby betrokke is, is die wynnavorsingsliggaam<br />

Winetech, die SA Wynbedryftrust, sowel as die<br />

Griekwaland-Wes Koöperasie, Oranjerivier Wynkelders, Sentraal-<br />

Wes Koöperasie en die Jacobsdal Botteleringsmaatskappy.<br />

Die arbeidsintensiewe, lae-tegnologie-skema is ontwikkel om te<br />

verseker dat die maatskappy ’n koste-effektiewe bron van<br />

gedistilleerde wyn het. Die bedoeling is om hoëdigtheidwingerd op<br />

ongeveer 700 hektaar te vestig deur die gebruik van onbewerkte<br />

grond wat nie die enting van druiwestokke op wortelstokke vereis<br />

nie en dus die insetkoste verlaag, die gebruik van lae-kostelatwerk,<br />

sowel as vloedbesproeiing. Die verwagte opbrengs is<br />

gemiddeld 45 ton per hektaar en oeste sal verwerk word by<br />

bestaande distilleringskelders wat onderbenut word.<br />

<strong>Distell</strong> waarborg die opname van oeste sodra hulle geproduseer<br />

word om aan sy behoeftes te voldoen. Die maatskappy is ook<br />

betrokke by die verskaffing van bestuurs- en tegniese<br />

infrastruktuur, sowel as opleiding van opkomende boere wat by<br />

die projek betrokke is.<br />

Die eerste fase wat nou voltooi is, het eksperimentering met<br />

verskeie wynboutegnieke en variëteite deur ’n <strong>span</strong><br />

wingerdboere van Winetech se navorsingstasie in Upington<br />

behels, sowel as deur individuele kommersiële boere wat graag<br />

wou deelneem. Die tweede fase wat tans aan die gang is,<br />

behels die vestiging van kleinskaalse wingerde met ’n<br />

gemiddelde grootte van 1,5 hektaar in Upington, Douglas,<br />

Hartswater en Jacobsdal en betrek voorheen uitgeslote boere<br />

by die projek. Vir dié doel gaan ’n bestuurder aangestel word<br />

om al hierdie gelokaliseerde boerdery-inisiatiewe onder<br />

beskerming van ’n Artikel 21-maatskappy te koördineer. Dié<br />

maatskappy sal opgerig word as die Noord-Kaap/Vrystaat-<br />

Wingerdvestigingsmaatskappy. <strong>Distell</strong> is een van die<br />

maatskappy se sewe lede, tesame met Winetech, die SA<br />

Wynbedryftrust, die drie koöperasies en die botteleringsmaatskappy.<br />

Grond word beskikbaar gestel deur ’n verskeidenheid maatreëls,<br />

waaronder grondhervorming, lenings wat deur boere toegestaan is,<br />

grond wat deur boere gegee of verhuur word en die huur van<br />

Regerings- en munisipale eiendom. Plantery begin vanjaar en sal<br />

voortduur tot in 2006. Daar word beoog om in 2007 met ’n<br />

kommersiële plantprogram van vyf jaar te begin.<br />

Na gelang van die druifkwaliteit sal dit moontlik wees dat sommige<br />

van die vrugte gedistilleer kan word as potketelbrandewyn. Dit is<br />

ook moontlik dat die projek verder uitgebrei kan word om<br />

aanplanting vir druifkonsentraat in te sluit en dus ’n bykomende<br />

inkomstebron bied.<br />

Lutouw, Olifantsrivier<br />

<strong>Distell</strong> is ’n groot ondersteuner van Lutouw Landgoed, ’n hoëkwaliteitwynboerdery<br />

by Lutzville wat langs die Olifantsrivier en ongeveer 6 km<br />

van die see geleë is. Die maatskappy koop tans gehaltedruiwe vir sy<br />

Fleur du Cap Ongefiltreerde Reeks en ook vir ander handelsmerke in<br />

die topreekse. Die plaaswerkers het ’n aandeelhouding van 40% en<br />

wingerdboudienste word op ’n kontrakbasis verskaf deur selfstandige<br />

werkers, wat eers vir dié doel opgelei is in landbou- en<br />

besigheidsvaardighede. Die maatskappy beplan om sy verhouding<br />

met hierdie bemagtigingsonderneming verder uit te brei.<br />

Die onderneming is in 2000 begin deur twee vooraanstaande<br />

wynboere van Lutzville, Truter Lutz en Jan Louw, en die SA<br />

Wynbedryftrust (SAW) bewaar aandele namens die werkers. Lutz en<br />

Louw het die plaaswerkers ook bygestaan met die oprigting van<br />

gespesialiseerde besigheidseenhede wat gekontrakteer word om<br />

werk op die plaas te verrig.<br />

Nadat 60 hektaar wingerd aangeplant is, het Lutouw Landgoed vir<br />

<strong>Distell</strong> genader om hulle by te staan in die ontwikkeling van ’n verdere<br />

37 hektaar vir wit variëteite, wat vir die maatskappy ’n verdere bron van<br />

voorraad sal wees. Tot op hede is 15 hektaar nuwe wingerd geplant<br />

en die res sal gedurende 2005 geplant word.<br />

Uylenkraal/Gansbaai<br />

<strong>Distell</strong> het ’n plaas van 75 hektaar langs die Lomond-wingerde in<br />

Gansbaai gekoop met die uitsluitlike doel om ’n SEB-projek te<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


egin wat die plaas se werkers en dié van die buurplaas Lomond<br />

betrek. Die maatskappy se grondkundiges en wynboere is tans<br />

besig om die eiendom te ontleed om te bepaal watter variëteite<br />

ideaal vir aanplanting sal wees en daar word beplan om die<br />

eerste wingerde voor die einde van die jaar te vestig. Daar word<br />

beoog om ongeveer 45 hektaar met wingerd te beplant.<br />

Mirma<br />

Die maroelavrugte wat gebruik word om Amarula te maak, word<br />

geoes van Januarie tot Maart in ’n radius van 500 km om<br />

Phalaborwa vir so ver suid as Acornhoek en Thulamanhashe<br />

in Mpumalanga. Daar word jaarliks 2 000 ton in dié drie maande<br />

geoes, maar die oorblywende nege maande bied min<br />

ekonomiese aktiwiteit om die mense in hierdie gemarginaliseerde<br />

landelike gemeenskappe te onderhou. Na skatting is<br />

sowat 60 000 mense afhanklik van die inkomste wat deur die<br />

maroela-oes geïn word. Dit is teen hierdie agtergrond dat<br />

Distillers Korporasie en die stam-indoenas, wat die gemeenskappe<br />

in die gebied verteenwoordig, in 1998 die Mirma<br />

Produkontwikkelingsmaatskappy, ’n Artikel 21-maatskappy<br />

(’n maatskappy sonder winsoogmerk), gestig het. Die<br />

ontwikkelingsmaatskappy bestuur die insameling van die<br />

maroela-oes van die betrokke gemeenskappe en die vervoer<br />

daarvan tot by <strong>Distell</strong> se fabriek in Phalaborwa, maar bedink en<br />

inisieer ook ander inkomste-genererende projekte in die<br />

gemeenskappe en ontwikkel die infrastruktuur om die algemene<br />

lewenskwaliteit te verbeter.<br />

<strong>Distell</strong> en die ontwikkelingsmaatskappy het gesamentlik ’n<br />

crèche in Nhlangase in Khenya en ’n kliniek en gemeenskapsaal<br />

in Phalaborwa vir die Edingburgh-gemeenskap gefinansier. <strong>Distell</strong><br />

het ook lede van die gemeenskap opgelei in die maak van<br />

bakstene en die oprig van draadheinings. Onlangs het diegene<br />

wat opgelei is in die oprig van draadheinings, die nuwe kliniek<br />

omhein.<br />

Eienaar/drywer projek<br />

In 1999 is met ’n proefprojek vir eienaar/drywers begin waardeur<br />

drywers, wat oorspronklik deur die maatskappy aangestel is om<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

die maatskappy se aflewerings aan kleinhandelaars en verbruikersafsetgebiede<br />

te behartig, bygestaan is in ’n tweefase-program om<br />

selfstandig te word. In die aanvanklike fase, wat die oordrag van<br />

vaardighede behels het, is ’n spesialismentor aangestel om elke<br />

drywer by te staan om met sy eie, onafhanklike onderneming te<br />

begin en is opleiding in sakebestuur en -administrasie verskaf.<br />

Terselfdertyd is elke drywer van ’n inkomste verseker deurdat hulle<br />

gekontrakteer is om aflewerings te behartig. Die voertuie het egter<br />

steeds aan die maatskappy behoort.<br />

Gedurende die tweede fase is die drywers deur ’n mentor in<br />

sakebestuur bygestaan om vas te stel watter finansiering nodig<br />

sou wees om die voertuie te koop wat hulle voorheen namens die<br />

maatskappy bestuur het, terwyl hulle steeds soos voorheen<br />

omgesien het na die afleweringsbehoeftes. ’n Tegniese mentor is<br />

boonop aangestel om opleiding in die instandhouding van voertuie<br />

te verskaf, te reël vir herstelwerk teen ’n billike tarief en ook om<br />

drywers, waar nodig, op te lei.<br />

Dié projek het uitgebrei tot op nasionale vlak en betrek nou 102<br />

drywers wat 18 van <strong>Distell</strong> se verspreidingsentra bedien en wat elk<br />

van ’n gereelde maandelikse inkomste verseker is. Die maatskappy<br />

beraam dat R50 miljoen in die nuwe finansiële jaar op die eienaar/<br />

drywer-dienste bestee gaan word. Dit staan die eienaar/drywers<br />

boonop vry om aflewerings namens ander kliënte te onderneem,<br />

op voorwaarde dat daar nie ’n belangebotsing is nie.<br />

<strong>Distell</strong> is steeds besig om sake-, bestuurs- en tegniese ondersteuning<br />

aan die eienaar/drywers te verskaf by wyse van ’n<br />

gestruktureerde skakelprogram. <strong>Distell</strong> se tegniese adviseur gee ook<br />

advies aan die eienaar/drywers.<br />

Suid-Afrikaanse juwele<br />

Deur middel van sy ondersteuning van die Besigheidstrust<br />

ondersteun <strong>Distell</strong> die Amara, Beads so Beautiful-inisiatief wat<br />

werklose, landelike vroue oplei in kralewerk. Die kunswerke wat<br />

hulle maak, word op ’n konsessiegrondslag aan toeriste en<br />

maatskappye verkoop. Die kunswerke word ook oorsee uitgestal<br />

en verkoop, onder meer in Dubai en die VSA.<br />

43<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID


44<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />

Korporatiewe verantwoordelikheid<br />

Kuns en kultuur<br />

Die verbintenis tussen alkohol en kultuur<br />

loop wêreldwyd ’n lang pad saam. Die<br />

maatskappy het ’n geskiedenis van<br />

aktiewe ondersteuning van die kunste,<br />

veral die uitvoerende kunste, en bied<br />

letterlik ’n platform vir gevestigde en nuwe<br />

talent regdeur die land.<br />

<strong>Distell</strong> Stigting vir die Uitvoerende<br />

Kunste<br />

Die Stigting was aktief in ses van Suid-<br />

Afrika se nege provinsies met borgskappe<br />

vir die Jaarlikse Somerseisoen van die<br />

Oude Libertas Amfiteater, kunstefeeste,<br />

gemeenskapsprojekte, klassiekemusiekkonserte,<br />

optredes by die maatskappy se<br />

wynlandgoedere en ook die invloedryke<br />

Fleur du Cap-teatertoekennings, wat vir<br />

die 28ste jaar aangebied is. Baie van die<br />

geborgde vertonings het ontluikende<br />

talent bevat en dit is <strong>Distell</strong> se beleid om<br />

hierdie talent te koester en te ontwikkel.<br />

Die volgende feeste en projekte is<br />

ondersteun:<br />

Oos-Kaap<br />

Grahamstadse Kunstefees<br />

Die finale fase van die Boog-projek, ’n<br />

gemeenskapsontwikkelingsprojek wat oor<br />

vier jaar strek en waartoe baie Suid-<br />

Afrikaanse komponiste bygedra het, is<br />

gegrond op die uhadi-boogliedjies van die<br />

sanger en boogspeler Nofmishi Dywili, wat<br />

plaaslik en in Europa saam met die bekende<br />

Sontonga-kwartet optree.<br />

Universiteit van Port Elizabeth<br />

Die Stigting is ’n medeborg van verskeie<br />

klassiekemusiek- en jazz-uitvoerings wat<br />

op die kampus gehou word.<br />

Noordwes<br />

Aardklop Kunstefees, Potchefstroom<br />

’n Aantal klassiekemusiek-konserte is<br />

geborg, asook ’n nuwe produksie<br />

Imbumba.<br />

KwaZulu-Natal<br />

Hiltonfees<br />

Die Stigting borg die klassiekemusiekkomponent<br />

van hierdie driedaagse musiekfees<br />

in Durban met optredes deur die KZN<br />

Filharmoniese Orkes. Die fokus op plaaslike<br />

musiek het ’n gemeenskapskoor, jazz met<br />

die Indiese pianis Melvyn Peters, Indiese<br />

klassieke musiek en die vooraanstaande<br />

Suid-Afrikaanse tjellis Anzel Gerber<br />

ingesluit. Nuwe talent van die Universiteit<br />

se Operaskool is ook bekendgestel.<br />

Universiteit van Natal<br />

Borgskappe van klassieke en jazzkonserte<br />

op kampus het ingesluit:<br />

• Piano Trio Recital met die pianis en<br />

nuut aangestelde dosent, dr. Leizl-<br />

Maret Jacobs<br />

• Anthology of Zimology, met die nuut<br />

aangestelde dosent vir jazz en<br />

saksofoon, Zim Ngqawana<br />

Vrystaat<br />

Volksbladfees, Bloemfontein<br />

Hierdie verdienstelike ontwikkelingsprojek<br />

skep geleenthede vir plaaslike talent,<br />

waaronder drama-onderwysers, werknemers<br />

van die Regering en ander<br />

entoesiaste van die Heidedal-gemeenskap.<br />

Die Heidedal Dramagroep se mees onlangse<br />

produksie was “Dit laat mens dink, nè?”.<br />

Gauteng<br />

Universiteit van die Witwatersrand se<br />

Musiekskool<br />

<strong>Distell</strong> het bygedra tot die volgende<br />

klassieke en jazz-konserte op kampus:<br />

• 21st Century Saxophone met Nishlyn<br />

Ramanna en Clare Loveday wat hul eie<br />

komposisies gespeel het. Gaskunstenaars<br />

het Kevin Davidson (saksofoon),<br />

Ceri Moelwyn-Hughes (saksofoon),<br />

Cameron Upchurch (orrel) en Gregory<br />

Mollentz (klavier) ingesluit.<br />

• Klatzow @ 60 – A Composer Speaks,<br />

’n konsert van die werke van die<br />

internasionaal bekende Peter Klatzow<br />

ter viering van sy 60ste verjaarsdag<br />

• Die Chanticleersangers, gedirigeer deur<br />

Richard Cock, het werke, onder meer<br />

Prayers and Dances for Africa, uitgevoer.<br />

Unisa-musiekstigting<br />

Die Stigting het die tweede Unisa<br />

Kamermusiekfees geborg, met as gaskunstenaar<br />

die Suid-Afrikaanse pianis Niel<br />

Immelman, wat nou in Londen woon. Hy<br />

is begelei deur André Swanepoel (viool),<br />

Johanna Roos (viool), Elmarie van der<br />

Vyver (viola) en Berthine van Schoor (tjello).<br />

Wes-Kaap<br />

Suidoosterfees<br />

Die Kaapse Filharmoniese Orkes, in<br />

samewerking met die drie topkore van die<br />

Kaap Rapport Koorkompetisie 2005, het<br />

opgetree tydens ’n funksie wat deur die<br />

<strong>Distell</strong>-stigting geborg is en met ’n gasoptrede<br />

deur die Kaapse Maleierkoor.<br />

Kalfiefees Hermanus<br />

Twee Kalfiefees-produksies is geborg:<br />

• Viva L’Opera met optredes deur Beverley<br />

Chiat (sopraan), Fikila Mvinjelwa (bariton),<br />

Violina Anguelov (mezzosopraan) en<br />

Nicola Cencherle (tenoor). Hulle is<br />

begelei deur Victor Tichart (klavier) en<br />

Stanislav Anguelov (trekklavier).<br />

• El Tango in Africa is gedans deur Mark<br />

Hoeben en Ina Wichterich. Die musikale<br />

begeleiding is verskaf deur Stanislav<br />

Anguelov (trekklavier en bandeneon),<br />

Jacek Domagala (viool), Albert<br />

Combrinck (klavier) en Charles Lazar<br />

(basviool).<br />

Woordfees Stellenbosch<br />

Die Stigting het drie opwindende<br />

produksies geborg:<br />

• Goue Stemme met Jannie Moolman en<br />

Rina Hugo<br />

• Waterpockets<br />

• Om die Vuur<br />

Jeugmusiekfees<br />

<strong>Distell</strong> ondersteun hierdie vername<br />

gemeenskapskunsteprojek sedert 1971.<br />

Die mees onlangse vertoning met<br />

klassieke musiek en jazz het verskeie jong<br />

Suid-Afrikaanse soliste in samewerking<br />

met die Kaapse Filharmoniese Orkes en<br />

die Artscape Teater bekendgestel.<br />

Universiteit van Stellenbosch<br />

Internasionale Kamermusiekfees<br />

Die Stigting maak dit vir 21 studente van<br />

die Bochabela Strykprojek in Bloemfontein<br />

en agt studente van die Khongisa<br />

Jeugprojek in Empangeni moontlik om<br />

aan hierdie internasionale geleentheid deel<br />

te neem.<br />

KKNK (Klein Karoo Nasionale<br />

Kunstefees)<br />

Die Stigting het die fees se Kanna<br />

Klassieke Musiek-prys geborg en ook die<br />

volgende aangebied:<br />

• Bloodwedding, deur La Rosa Spanish<br />

Dance Theatre en die Free Flight<br />

Dance Company, onder regie van die<br />

bekende Geoffrey Hyland en met nuwe<br />

choreografie deur Adele Blank en<br />

Carolina Rosa<br />

• La Force du Silence met John Jacobs<br />

• Lyf met Laura de Vries, Martin van<br />

Heerden, Louise Basson en dansers<br />

van die Kmad.com dansgroep<br />

• Ballet Theatre Afrikan met Thoriso<br />

Magongwa, Kagiso Mabe, Yolandi<br />

Olckers, Kitty Phetla en Carmen Harris<br />

Cederbergfees, Clanwilliam<br />

Die Stigting het die volgende feesproduksies<br />

geborg:<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


• Opera @ Cederbergfees aangebied<br />

deur die bekende operasangers Sidwill<br />

Hartman en Virginia Davids, begelei<br />

deur pianis Franklin Larey<br />

• Drie Kaapse Tenore met Lara English<br />

van die befaamde Phantom of the Opera<br />

Abaqondisi Brothers tree op in<br />

Khayamandi<br />

Hierdie manlike Afrika-groep van sangers<br />

en dansers van Khayamandi werk in en<br />

om Stellenbosch en het die Isicathamiya<br />

Festival by die Khayamandi gemeenskapsaal<br />

aangebied. Hulle optrede, bestaande<br />

uit ’n interpretasie in sang en dans van<br />

hulle drome, vrese en hoop is aangebied<br />

om die kloof tussen die verskillende Suid-<br />

Afrikaanse gemeenskappe te oorbrug en<br />

om groter harmonie tussen hulle te<br />

bevorder.<br />

Ikhwezi Gemeenskapsteaterfees in<br />

samewerking met die Baxter Teater<br />

Die Stigting het die Ikhwezi Gemeenskapsfees,<br />

’n gebeurtenis wat drie weke<br />

duur en deur die Baxter Teater gehou<br />

word, ondersteun. Dit betrek 15 landelike<br />

groepe van die Wes-Kaap, wat eers hul<br />

produksie in ’n werkswinkel saamgestel<br />

het voordat dit aan die einde van die fees<br />

opgevoer is.<br />

Klassiekemusiek-konserte<br />

Die Stigting het dit vir die Universiteit van<br />

Kaapstad se Musiekkollege moontlik<br />

gemaak om meesterklasse deur die<br />

Switserse professor in klassieke-ghitaarstudies,<br />

Han Jonkers, aan te bied.<br />

Jonkers het ook ’n konsert gehou op die<br />

Stellenbosse wynplaas, Uitkyk.<br />

Die Stigting borg jaarliks die Kaapse<br />

Filharmoniese Orkes se konsertreeks,<br />

asook die jaarlikse Nederburg Kamermusiek-konsertreeks<br />

wat van Junie tot<br />

Oktober gehou word en gasheer is vir:<br />

• VS-pianis Spencer Myer<br />

• Die Israeli Aviv Quartet<br />

• ’n Uitvoering van die musiek van<br />

Beethoven, Bartok en Dvorák met<br />

Sergey Ostrofski (eerste viool), Evgenia<br />

Epshtein (tweede viool), Shuli Waterman<br />

(viola) en Rachel Mercer (tjello)<br />

• The Lyric Trio, met Peter Martens (tjello),<br />

Suzanne Martens (viool) en Elna van<br />

der Merwe (klavier) wat Sjostakowitsj,<br />

Beethoven en Dvorák speel<br />

• Collage, ’n verskeidenheid van Afrogeoriënteerde<br />

werke deur Onyeji,<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Hossein, Ibert, Ravel en Hofmeyr en<br />

uitgevoer deur Sabina Mossolow<br />

(sopraan), Marietjie Pauw (fluit), Anmari<br />

van der Westhuizen (tjello) en Bennie<br />

van Eeden (klavier)<br />

• Zomari, met Bridget Rennie-Salonen<br />

(fluit) en James Grace (klassieke<br />

ghitaar) met klassieke en romantiese<br />

gunstelinge van Bartok, Hofmeyr,<br />

Giuliani, Takemitsu, Brouwer en Pujol<br />

Gemeenskapsontwikkeling in samewerking<br />

met die Artscape Gehoorontwikkeling<br />

en -opleidingsprojekte<br />

Die Stigting ondersteun die Landelikegebiede-uitreikprojek<br />

wat hoofsaaklik<br />

ballet en opera aan landelike gehore<br />

bekendstel.<br />

Fleur du Cap Teatertoekennings<br />

Die 28ste Fleur du Cap Teatertoekennings<br />

is deur die Stigting moontlik gemaak en<br />

het ’n hoogtepunt bereik met die glansryke<br />

oorhandigingseremonie om te fokus op<br />

akteurs, regisseurs en tegniese en ontwerpspesialiste<br />

betrokke by professionele<br />

produksies wat in die Wes-Kaap opgevoer<br />

is.<br />

Oude Libertas Amfiteater Somerseisoen<br />

(Desember 2004 – Maart 2005) se<br />

produksies het ingesluit:<br />

• Mooiweer en Warm, met Amanda<br />

Strydom, Bondina Osterhoff, Karen<br />

Meiring, Karen Wessels en ’n groep<br />

musikante onder leiding van Janine<br />

Neethling<br />

• Messa da Boa Esperanza. wat letterlik<br />

’n Mis van Goeie Hoop beteken, is ’n<br />

werk vir ’n groot koor, soliste, sprekers<br />

en ’n ensemble van ongewone<br />

instrumente wat 10 jaar van demokrasie<br />

gevier het. Die produksie is deur Gert-<br />

Jan Buitink geïnisieer met musiek<br />

gekomponeer deur Lungile Jacobs<br />

Ka-Nyamezele en die Stellenbosse<br />

Libertaskoor wat deur Johan de Villiers<br />

gedirigeer is<br />

• At twilight… Sharon Katz & the Peace<br />

Train, ’n konsert gegrond op Afrika<br />

tradisies en gekombineer met<br />

Amerikaanse jazz en wêreldmusiek<br />

• Celebrating a Cape Christmas met die<br />

Filharmoniese Koor van Kaapstad<br />

• Meeting Mitchell in Africa, met Tutu<br />

Puoane terug uit Nederland en die<br />

Nederlandse sessiespelers Mete Erker<br />

(saksofoon), Fer van Duuren (perkussie)<br />

en Ferhan Otay (ghitaar). Die geleent-<br />

heid is ook deur die Hollandse<br />

Ambassade en Fonds voor de Podium<br />

Kunsten ondersteun.<br />

• At twilight... Letlareng, ’n aand van jazz<br />

aangebied deur musici van die<br />

Universiteit van Kaapstad<br />

• 4X4 No Tracks, ’n konsert van<br />

Napolitaanse klassieke en kontemporêre<br />

musiek met Jannie Moolman<br />

• My Baby Just Cares for Me, met<br />

Thembi Mtshali-Jones en Michèle<br />

Maxwell wat die musiek van Nina<br />

Simone uitvoer<br />

• Symphonic Sensations, met die<br />

Kaapse Filharmoniese Orkes onder<br />

leiding van die maestro Alexander<br />

Kalajdzic en met Magda de Vries as<br />

solis in die Ney Rosario Marimba<br />

Concerto<br />

• Bloodwedding, aangebied deur La<br />

Rosa Spanish Dance Theatre en die<br />

Free Flight Dance Company met regie<br />

deur Geoffrey Hylan<br />

• At twilight... Tribe, ’n aand van<br />

geïmproviseerde jazz<br />

• Black and Blue, aangebied deur die<br />

Fortune Cookie Theatre Company<br />

• Harlem Story, met ’n klomp soliste en<br />

die Harlem Club Big Band, gedirigeer<br />

deur Adolf Thele<br />

• At twilight… Tucan Tucan, ’n kaleidoskoop<br />

van musiek van Spaans tot<br />

Sesotho<br />

• Janei, ’n kombinasie van dans, musiek,<br />

opvoering, sirkus en argitektuur van<br />

die Switserse Metzger/Zimmerman/<br />

DePerrot en met finansiële ondersteuning<br />

deur Pro Helvetia<br />

• Gloria Bosman: Tina Turner, ’n<br />

huldeblyk aan die Amerikaanse<br />

superster aangebied deur Gloria<br />

Bosman<br />

• Tussen IN between, met die talente van<br />

Gloria Bosman in konsert met Lize<br />

Beekman<br />

• At twilight… Mas Que Nada, ’n<br />

Brasiliaans-Portugese aand met<br />

Abigail Petersen saam met Andrew<br />

Lilley, Charles Lazar, Kevin Gibson,<br />

Tony Paco en Gavin Minter wat deel<br />

is van die groot klank<strong>span</strong><br />

• CDC Celebrating Ten, met die Cape<br />

Dance Company in vier gechoreografeerde<br />

stukke deur Sean Bovim,<br />

Adele Blank, Michelle Reid en CDCregisseur<br />

Debbie Turner<br />

• Twaalfde Nag, ’n produksie van Twelfth<br />

Night in Afrikaans, vertaal deur Uys<br />

Krige<br />

45<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID


46<br />

MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />

Korporatiewe verantwoordelikheid<br />

Erfenisversameling<br />

<strong>Distell</strong> bewaar ’n versameling van unieke en belangrike<br />

erfenisgoed van onskatbare waarde, onder meer die woonhuise<br />

en inhoud van Nederburg, Plaisir de Merle en die Oude Drostdy<br />

in Tulbagh. Ons en Lusan Premium Wyne hou verskeie ander<br />

bekende nasionale monumente in stand, onder meer die<br />

woonhuise van Uitkyk, Le Bonheur en Neethlingshof. Hierdie<br />

geboue – sommige dateer uit die laat 17de eeu – tesame met<br />

<strong>Distell</strong> se versameling van antieke Kaapse meubels uit die 18de<br />

en 19de eeu is van die belangrikste bates wat die Kaap se<br />

wynverwante erfenis weerspieël.<br />

Die maatskappy het ook ’n wye versameling van historiese wynen<br />

brandewyn-verwante kunswerke wat in ons wyn- en<br />

brandewynkelders ten toon gestel word. Hierdie artikels lok baie<br />

belangstelling en het groot opvoedkundige waarde vir plaaslike<br />

en oorsese besoekers.<br />

Slegs outentieke, tradisionele museumtegnieke word gebruik<br />

om die antieke kunswerke in <strong>Distell</strong> se sorg te bewaar en te<br />

herstel. ’n Kurator is vir dié doel aangestel om toesig te hou oor<br />

hierdie aktiwiteite. ’n Sentrale register vir antieke goedere,<br />

implemente en wynperse word in <strong>Distell</strong> se argiewe gehou. Die<br />

argiewe huisves ook boeke, foto’s, videomateriaal, dokumente<br />

en inligting oor die maatskappy se geskiedenis, sy mense en<br />

produkte, asook navorsingsmateriaal rakende die wyn- en<br />

brandewynbedryf en hou dit in stand.<br />

Om uitsonderlike, wêreldklas gehalte<br />

te behaal is op sigself ’n prestasie, maar wanneer jy dit met onfeilbare reëlmatigheid<br />

doen, selfs met toenames in volumes, plaas dit jou beslis in ’n klas van jou eie. Dit word<br />

bereik deur verantwoordelikheid te aanvaar en jouself nog<br />

meer te dryf. Of om aan die gang te kom en voor te bly.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Ons mense<br />

Die inspirasie vir ’n waarlik uitsonderlike Suid-Afrikaanse maatskappy<br />

<strong>Distell</strong>, as ’n verantwoordelike werkgewer, voldoen aan alle<br />

arbeidswetgewing wat relevant is in die lande waar<br />

die maatskappy sake doen. In Suid-Afrika onderskryf die<br />

maatskappy onder andere die Wet op Arbeidsverhoudinge,<br />

die Wet op Diensgelykheid, die Wet op Vaardigheidsontwikkeling<br />

en -heffing, die Wet op Basiese Diensvoorwaardes en die Wet op<br />

Vergoeding vir Beroepsbeserings en -siektes.<br />

Die funksie van die menslikehulpbronne-afdeling is om as<br />

strategiese vennoot die maatskappy in al sy werksaamhede te<br />

dien, om sigbaar in die werkplek te wees en om die meganismes<br />

te verskaf vir ’n duidelike begrip van individuele en breë sakeaktiwiteite<br />

en -beginsels.<br />

Die jaar se fokusgebiede en hoogtepunte<br />

<strong>Distell</strong> se mees inspirerende <strong>span</strong>ne<br />

Elke <strong>Distell</strong>-werknemer is deel van ’n spesifieke <strong>span</strong> in die<br />

organisasie en daar is aan elke <strong>span</strong> sekere doelwitte, in<br />

ooreenstemming met die maatskappy se kernwaardes,<br />

toegewys. Al die werknemers in die maatskappy is gevra om<br />

<strong>span</strong>ne te nomineer wat ’n spesifieke maatskappywaarde die<br />

beste opsom. Die kategorieë was:<br />

• Om pret te hê, die beste te wees!<br />

• Viering van diversiteit<br />

• Handelsmerktrots<br />

• Agente vir verandering<br />

• Klantefokus<br />

• Uniek<br />

Ons gee regdeur hierdie verslag erkenning aan die ses<br />

wen<strong>span</strong>ne.<br />

Werknemerprestasie-bestuurstelsel (WPBS)<br />

’n Werknemerprestasie-bestuurstelsel word op alle werknemers<br />

op toesighoudende, administratiewe en bestuursvlak toegepas.<br />

Alle betrokkenes teken ’n eie, persoonlike prestasiebeoordelingskaart<br />

en hul prestasies word dan beoordeel aan<br />

voorafbepaalde individuele, <strong>span</strong>- en maatskappydoelwitte.<br />

Aansporingsbonusse word ook op hierdie basis bepaal. Na<br />

gesprekke met vakbonde, met die oog daarop om alle<br />

werknemers in die prestasiebestuurstelsel in te sluit met ingang<br />

van 1 Julie 2005, het die vakbonde te kenne gegee dat hul lede<br />

dit goedkeur.<br />

Missiegerigte <strong>span</strong>ne (MS)<br />

Die konsep van missiegerigte <strong>span</strong>ne, wat oorspronklik op<br />

produksie-aanlegte gemik was en toe uitgebrei het na alle<br />

verspreidingsaanlegte, gee aan werk<strong>span</strong>ne ’n basis om die<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

kwaliteit, spoed, koste, moraal en innoverings rakende hul werk<br />

op ’n daaglikse basis te beoordeel.<br />

“Rewards for Awards”<br />

Ons wyn- en spiritualieë-<strong>span</strong>ne, van wingerdboukundiges tot<br />

wynmakers en distilleerders, behaal steeds groot suksesse in<br />

belangrike kompetisies, soos die International Wine & Spirit<br />

Competition in Londen, die International Spirits Challenge, die<br />

internasionale WINE Magazine Challenge, die SA Nasionale<br />

Wynskou wat die Veritas-medaljes toeken, die Michelangelo<br />

International Awards, die Fairbairn Capital Wine Trophy Awards<br />

en nog ander. Die “Rewards for Awards”-projek vier hierdie<br />

prestasies.<br />

Leierskapontwikkeling<br />

<strong>Distell</strong> Leierskapontwikkelingsprogram (DLOP)<br />

As deel van ’n projek om talent te beloon en leierskapsvaardighede<br />

te bou, terwyl gapings in vaardighede gesluit word,<br />

bied <strong>Distell</strong> ’n leierskapontwikkelingsprogram aan in samewerking<br />

met die Gordon Institute of Business Science, een van die<br />

40 voorste sakeskole wêreldwyd. Na ’n strawwe keuringsproses<br />

is 69 kandidate in 2004 en ’n verdere 43 in 2005 gekies om<br />

leierskapsopleiding te ontvang. Vanuit die 2004-groep kom 55%<br />

van die kandidate uit histories benadeelde groepe, terwyl dit in<br />

2005 tot 86% gestyg het.<br />

Vordering in beroepsontwikkeling<br />

’n Inisiatief is geloods om ’n versameling kernbevoegdhede wat vir<br />

elke area van die maatskappy se besigheid benodig word saam te<br />

stel, met ’n proefprojek by die produksie-aanleg by Green Park. Die<br />

proses vorm die grondslag om gepaste opleiding en ontwikkeling<br />

vir die ondersteuning van individuele prestasie te kan beoordeel en<br />

het gehelp om gestruktureerde beroepsontwikkelingsgeleenthede<br />

te bepaal. Vanweë die proefprojek se sukses is daar besluit om dit<br />

na ander aanlegte uit te brei.<br />

MIV/Vigs-bewusmaking<br />

Die MIV/Vigs-bewusmakings- en ingrypingsprogram wat in<br />

2002 begin is, is in die oorsigjaar voortgesit. Tot op datum is<br />

3 519 of 82% van alle werknemers reeds opgelei oor hoe om<br />

die siekte te hanteer en hoe om te help om ’n ondersteunende<br />

en nie-bedreigende werksomgewing te skep vir diegene wat<br />

deur die siekte geraak word. <strong>Distell</strong> se MIV/Vigs-bewusmakingsveldtog<br />

behels ook die opleiding van opvoeders uit eie<br />

geledere en die saamstel en verspreiding van inligting oor die<br />

siekte. Vrywillige toetsing word aangemoedig en persone wat<br />

positief toets, word ondersteun deur ons Werknemerbystandprogram.<br />

47<br />

MAATSKAPLIK ONS MENSE


48<br />

MAATSKAPLIK ONS MENSE<br />

Ons mense<br />

Arbeidsverhoudinge<br />

<strong>Distell</strong> ondersteun die reg op vryheid van assosiasie en<br />

kollektiewe bedinging ten volle. Erkenning van substansiële<br />

ooreenkomste, gereguleer deur kollektiewe bedinging en<br />

arbeidswetgewing, is met die volgende drie vakbonde<br />

geformaliseer:<br />

• National Union of Food, Beverage, Wine, Spirits & Allied<br />

Workers<br />

• Food & Allied Workers’ Union<br />

• Africa Wood & Allied Workers’ Union<br />

Gedurende die hersieningsjaar is die maatskappy nie geraak deur<br />

enige industriële aksie nie, behalwe vir die Cosatu-geaffilieerde<br />

massa-aksie wat gedurende Junie landwyd plaasgevind het. Alle<br />

loononderhandelinge is boonop betyds afgehandel.<br />

Dissiplinêre praktyke<br />

’n Korrektiewe Aksie Kode, in ooreenstemming met <strong>Distell</strong> se<br />

kernwaardes, verskaf die raamwerk vir lynbestuur en personeel<br />

om in ’n beginselvaste en etiese omgewing te werk. Die <strong>Distell</strong><strong>span</strong>ne<br />

word op ’n deurlopende grondslag van die Kode bewus<br />

gemaak en op so ’n wyse dat die implikasies van afwykings<br />

maklik verstaanbaar is. Prosedures vir die hantering van<br />

afwykings word boonop duidelik gestel.<br />

Die Kode fokus op die kweek van:<br />

• ’n Gevoel van eienaarskap, deur <strong>Distell</strong>, sy besigheidsreputasie<br />

en produkte te bevorder<br />

• ’n Ondernemingsgees, deur voortdurend te streef om voor te<br />

bly, op ’n deurlopende basis te leer, probleme konstruktief<br />

aan te pak en om innovasie aan te moedig<br />

• ’n Prestasiegedrewe etos, deur aanvaarding van verantwoordelikheid<br />

en ’n voortdurende strewe om standaarde te<br />

verhoog<br />

• ’n Omgewing van wedersydse respek en waardigheid, die<br />

betuiging van sorg en sensitiwiteit jeens kollegas, verskaffers<br />

en almal wat in die loop van besigheid mee in aanraking<br />

gekom word<br />

• Gesondheid en veiligheid in die werkplek, deur die<br />

instandhouding van veiligheidsprosedures en die beoefening<br />

van verantwoordelikheid<br />

• ’n Omgewing van dienslewering, deur proaktief in die<br />

behoeftes van kollegas, klante en verbruikers te voorsien en<br />

dit te bevredig<br />

Verantwoordelike drankgebruik<br />

Opleidingsprogramme oor verantwoordelike alkoholgebruik<br />

het 1 783 werknemers sedert Januarie 2002 bereik. Hierdie<br />

programme fokus op lewenstyl- en gesondheidsopvoeding en<br />

verskaf waar nodig ook ingryping en bystand deur die<br />

Werknemerbystandprogram.<br />

Gesondheid en veiligheid<br />

Risiko-oudits word twee keer per jaar by elke <strong>Distell</strong>-aanleg<br />

gehou en opgeleide noodhulp<strong>span</strong>ne is by al die maatskappy<br />

se persele teenwoordig om noodgevalle te hanteer of om, waar<br />

nodig, onmiddellike gespesialiseerde mediese hulp te soek.<br />

Daar word boonop komitees vir gesondheid en veiligheid en wie<br />

se lede deur eweknieë genomineer word, by elke aanleg<br />

aangestel om te verseker dat standaarde, beleid en prosedures<br />

gehandhaaf word. Die komitees vergader maandeliks.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Werknemerstatistiek<br />

Diensgelykheid<br />

<strong>Distell</strong> besef dat die onderneming se volhoubaarheid berus<br />

op sy vermoë om ’n reserwe van intellektuele vermoëns,<br />

wat voortdurend verbeter, te bou deur talent te ontwikkel en<br />

te behou. Die maatskappy se leierskapontwikkeling is gerig op<br />

Diensgelykheid<br />

Persentasie personeelaanstellings vanuit histories benadeelde gemeenskappe<br />

Aanstellings<br />

Toesighoudend, verkoopsverteenwoordigers en administratiewe vlak 60% 81%<br />

Bestuursvlak 70% 60%<br />

Bevorderings (alle vlakke) 60% 82%<br />

Werknemergetalle<br />

Getal permanente werknemers aan die begin van die jaar<br />

Plus:<br />

4 184 4 342<br />

Werwing 267 200<br />

Minus: 9<br />

Sterftes 6 21<br />

Ontslag 89 79<br />

Ongeskiktheid – medies ongeskik 12 10<br />

Bedankings 164 216<br />

Aftrede 8 6<br />

Afleggings – 26<br />

Totaal aan die einde van die jaar 4 172 4 184<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Totale rasseverdeling 2005<br />

Swart, Kleurling, Indiër 65%<br />

MFMFMF<br />

Wit 35%<br />

FMF<br />

histories benadeelde personeel. Van 2002 tot 2005 het die<br />

aantal histories benadeelde personeel wat op bestuursvlak<br />

aangestel is, gegroei van 25% tot 31,9%. Uit die<br />

255 werknemers wat die afgelope fiskale jaar op alle vlakke<br />

bevorder is, is 82% uit histories benadeelde gemeenskappe. 49<br />

Totale geslagsverdeling 2005<br />

Manlik 71.5%<br />

MFMFMFM<br />

Vroulik 28.5%<br />

FMF<br />

Doelwit Werklik<br />

2005 2004<br />

MAATSKAPLIK ONS MENSE


50<br />

MAATSKAPLIK ONS MENSE<br />

Spanwerk is die grondslag vir<br />

sukses. Die ware gees van<br />

doelgerigte samewerking lei tot<br />

lewenskrag en geesdrif; dit motiveer<br />

en rig, terwyl dit boonop ’n gevoel<br />

van eenheid en vertroue skep.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Finansiële<br />

jaarstate<br />

– vir die jaar geëindig 30 Junie 2005<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Inhoudsopgawe<br />

van die finansiële jaarstate<br />

Valuta van die finansiële jaarstate 51<br />

Verslag van die onafhanklike ouditeure 51<br />

Direkteure se verantwoordelikhede vir die finansiële verslagdoening 52<br />

Sertifikaat deur die groepsekretaris 52<br />

Verslag van die raad van direkteure 53<br />

Balansstate 54<br />

Inkomstestate 55<br />

State van veranderinge in ekwiteit 56<br />

Kontantvloeistate 57<br />

Kontantstaat van toegevoegde waarde 58<br />

Rekeningkundige beleid en definisies 59 – 63<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate 64 – 90<br />

Aanhangsel 1: Belang in filiale 91<br />

Aanhangsel 2: Belang in ongenoteerde geassosieerdes 92<br />

Aanhangsel 3: Belang in gesamentlike ondernemings 93<br />

Valuta van die finansiële jaarstate<br />

Die finansiële jaarstate word uitgedruk in Suid-Afrikaanse rand (R).<br />

Die randkoste van ’n eenheid van die belangrikste geldeenhede op 30 Junie was:<br />

2005 2004<br />

VSA dollar 6,68 6,31<br />

Britse pond 12,09 11,41<br />

Euro 8,06 7,65<br />

Kanadese dollar 5,42 4,66<br />

Botswana pula 1,21 1,38<br />

Australiese dollar 5,09 4,38<br />

Verslag van die onafhanklike ouditeure<br />

aan die lede van <strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />

Ons het die finansiële jaarstate en groep finansiële jaarstate<br />

soos uiteengesit op bladsy 53 tot 93 geouditeer. Hierdie<br />

finansiële state is die verantwoordelikheid van die maatskappy<br />

se direkteure. Ons verantwoordelikheid is om op grond van<br />

ons oudit ’n mening oor hierdie finansiële state uit te spreek.<br />

Omvang<br />

Ons het ons oudit ooreenkomstig standpunte van Suid-<br />

Afrikaanse Ouditstandaarde uitgevoer. Hierdie standaarde<br />

vereis dat ons die oudit beplan en uitvoer om redelike gerusstelling<br />

te verkry dat daar geen wesenlike wanvoorstelling in<br />

die finansiële state is nie. ’n Oudit behels:<br />

• ’n ondersoek, op ’n toetsgrondslag, van bewyse wat die<br />

bedrae en openbaarmakings in die finansiële state steun;<br />

• ’n beoordeling van die rekeningkundige beginsels wat<br />

gebruik is en beduidende ramings wat deur bestuur<br />

gemaak is; asook<br />

• ’n oorweging van die algehele aanbieding van die finansiële<br />

state.<br />

Ons is van mening dat ons oudit ’n redelike grondslag vir<br />

ons mening bied.<br />

Ouditmening<br />

Na ons mening verstrek hierdie finansiële state en groep<br />

finansiële state, in alle wesenlike opsigte, ’n redelike<br />

weergawe van die finansiële stand van die maatskappy<br />

en die groep op 30 Junie 2005, en van die resultate van<br />

hulle bedrywighede, veranderinge in ekwiteit en<br />

kontantvloei vir die jaar wat op daardie datum geëindig<br />

het, in ooreenstemming met Suid-Afrikaanse Standpunte<br />

van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk en<br />

op die wyse deur die Maatskappywet in Suid-Afrika vereis.<br />

Geregistreerde Rekenmeesters en Ouditeure<br />

Geoktrooieerde Rekenmeesters (SA)<br />

Stellenbosch<br />

17 Augustus 2005<br />

51<br />

JAARSTATE INHOUDSOPGAWE, VALUTA EN VERSLAG VAN DIE ONAFHANKLIKE OUDITEURE


2<br />

JAARSTATE DIREKTEURE SE VERANTWOORDELIKHEDE EN SERTIFIKAAT DEUR DIE GROEPSEKRETARIS<br />

Direkteure se verantwoordelikhede<br />

vir die finansiële verslagdoening<br />

Die Maatskappywet, 1973, vereis van direkteure om<br />

finansiële jaarstate vir elke finansiële jaar op te stel wat<br />

die stand van die maatskappy en die groep, en die wins<br />

en verlies vir die tydperk, redelik weergee. In die<br />

voorbereiding van hierdie finansiële state word van die<br />

direkteure verwag om:<br />

• rekeningkundige beleid te bepaal en dit konsekwent<br />

toe te pas;<br />

• gesonde oordeel toe te pas en ramings te maak wat<br />

redelik en omsigtig is;<br />

• te meld of gestelde rekeningkundige standaarde<br />

gevolg is, behoudens enige wesenlike afwykings wat<br />

in die finansiële state geopenbaar en verduidelik<br />

word; en<br />

• die finansiële state op die lopendesaak-grondslag<br />

op te stel tensy dit nie toepaslik is om te veronderstel<br />

dat die groep sal voortgaan om sake te doen nie.<br />

Die direkteure is verantwoordelik om behoorlike<br />

rekeningkundige rekords te hou wat op enige tydstip met<br />

redelike akkuraatheid die maatskappy se finansiële<br />

posisie toon, ten einde te verseker dat die finansiële state<br />

aan die Maatskappywet, 1973, voldoen. Hulle is in die<br />

algemeen verantwoordelik om sodanige stappe te doen<br />

wat redelikerwys moontlik is om die groep se bates<br />

te beveilig en om bedrog en ander onreëlmatighede te<br />

voorkom en op te spoor.<br />

Hierdie finansiële jaarstate word ooreenkomstig Suid-<br />

Afrikaanse Standpunte van Algemeen Aanvaarde<br />

Rekeningkundige Praktyk (AARP) opgestel en behels<br />

volle en verantwoordelike openbaarmaking in ooreenstemming<br />

met die rekeningkundige beleid van die groep,<br />

en is gegrond op redelike en omsigtige oordeel en<br />

ramings.<br />

Sertifikaat deur die groepsekretaris<br />

Die direksie keur enige verandering in rekeningkundige<br />

beleid goed en die uitwerking daarvan word volledig in die<br />

finansiële jaarstate verduidelik.<br />

Die direkteure het die groep se begrotings- en<br />

kontantvloeivooruitskattings vir die tydperk tot<br />

30 Junie 2006 in oënskou geneem. Op grond van hierdie<br />

vooruitskattings, en met inagneming van die groep se<br />

huidige finansiële posisie en die finansieringsgeriewe tot<br />

sy beskikking, is hulle tevrede dat die groep oor<br />

voldoende bronne beskik om sy bedrywighede in die<br />

afsienbare toekoms voort te sit. Die finansiële jaarstate is<br />

op die lopendesaak-grondslag opgestel.<br />

Tussen die einde van die finansiële jaar en die datum van<br />

hierdie verslag het geen gebeurtenis plaasgevind wat die<br />

vertolking van hierdie verslag wesenlik beïnvloed nie.<br />

’n Elektroniese weergawe van die finansiële state van die<br />

groep word op die maatskappy se webwerf geplaas. Die<br />

direkteure is verantwoordelik vir die instandhouding en<br />

integriteit van die statutêre en geouditeerde inligting op<br />

die maatskappy se webwerf.<br />

Die finansiële jaarstate, soos uiteengesit op bladsy 53 tot<br />

93, is deur die direksie goedgekeur en word namens hulle<br />

onderteken deur:<br />

DM Nurek JJ Scannell<br />

Voorsitter Besturende direkteur<br />

Stellenbosch<br />

17 Augustus 2005<br />

In my hoedanigheid as groepsekretaris bevestig ek hiermee, ingevolge die bepalings van die Maatskappywet, 1973, dat<br />

die groep vir die jaar geëindig 30 Junie 2005 alle opgawes wat kragtens hierdie wet van ’n publieke maatskappy vereis<br />

word, by die Registrateur van Maatskappye ingedien het en dat al dié opgawes waar, korrek en bygewerk is.<br />

CJ Cronjé<br />

Groepsekretaris<br />

Stellenbosch<br />

17 Augustus 2005<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Verslag van die raad van direkteure<br />

vir die jaar geëindig 30 Junie 2005<br />

Die raad doen met genoeë verslag oor die bedrywighede<br />

en finansiële resultate vir die jaar onder oorsig:<br />

Aard van bedrywighede<br />

Die maatskappy is ’n beleggingshouermaatskappy met<br />

belange in drankverwante maatskappye.<br />

Die groep is Suid-Afrika se voorste vervaardiger en<br />

bemarker van wyn, spiritualieë en gegeurde alkoholiese<br />

drank.<br />

Groep finansiële oorsig<br />

Resultate<br />

Jaar geëindig 30 Junie: 2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

Omset 5 951 146 5 563 969<br />

Bedryfswins 712 557 594 732<br />

Toeskryfbare verdienste 482 177 360 582<br />

– Per aandeel (sent) 245,8 184,3<br />

Wesensverdienste 482 173 358 624<br />

– Per aandeel (sent) 245,8 183,3<br />

Totale bates 4 985 350 4 832 890<br />

Totale verpligtinge (2 143 013) (2 260 799)<br />

Die finansiële state uiteengesit op bladsy 53 tot 93<br />

verstrek ten volle die finansiële stand, resultate van<br />

bedrywighede en kontantvloei van die groep vir die jaar<br />

geëindig 30 Junie 2005.<br />

Dividende<br />

Totale dividende vir<br />

die jaar (R’000) * 242 182 190 109<br />

– Per aandeel (sent) 123,0 97,0<br />

* Die finale dividend van 67 sent (2004: 51 sent) per<br />

aandeel is verklaar na jaareinde en gevolglik is daar nie<br />

in die finansiële jaarstate voorsiening daarvoor gemaak<br />

nie. Verwys na aantekening 25 by die finansiële state vir<br />

betalingsbesonderhede.<br />

Veranderinge in rekeningkundige beleid<br />

Die groep se rekeningkundige beleid is verander om in<br />

ooreenstemming te wees met die nuwe Suid-Afrikaanse<br />

Standpunt oor Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige<br />

Praktyk (AARP) wat handel oor “Besigheidsamevoegings”<br />

(RE 140/IFRS 3) en die gewysigde standpunte wat handel<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

oor “Ontasbare Bates” (RE 129/IAS 38) en “Waardedaling<br />

van Bates” (RE 128/IAS 36). Vergelykende syfers vir die<br />

jaar geëindig 30 Junie 2004 is nie hersaamgestel nie,<br />

aangesien die standpunte in werking getree het met<br />

ingang van 1 Julie 2004.<br />

Besonderhede van die veranderinge is vervat in<br />

aantekening 32 by die finansiële state.<br />

Filiaalmaatskappye en beleggings<br />

Besonderhede van filiale, geassosieerdes en<br />

gesamentlike ondernemings word onderskeidelik in<br />

Aanhangsel 1, 2 en 3 geopenbaar.<br />

Direkteure<br />

Die name van die direkteure, hul bywoning van<br />

vergaderings en hul lidmaatskap van komitees van die<br />

direksie verskyn op bladsy 8.<br />

Belange van direkteure en hul vergoeding<br />

Besonderhede van die vergoeding van die direkteure en<br />

hulle belange in die uitgereikte aandelekapitaal van die<br />

maatskappy en in kontrakte verskyn in aantekening 33<br />

tot 35 by die finansiële state.<br />

Beheermaatskappy<br />

Die beheermaatskappy van die groep is Remgro-KWV<br />

Beleggings Beperk.<br />

Die groepstruktuur verskyn op bladsy 2.<br />

Sekretaris<br />

Die naam en adres van die maatskappysekretaris verskyn<br />

op die binne-agterblad.<br />

Goedkeuring<br />

Die finansiële jaarstate, op bladsy 53 tot 93 uiteengesit, is<br />

deur die direksie goedgekeur.<br />

Geteken namens die raad van direkteure:<br />

DM Nurek JJ Scannell<br />

Voorsitter Besturende direkteur<br />

Stellenbosch<br />

17 Augustus 2005<br />

53<br />

JAARSTATE VERSLAG VAN DIE RAAD VAN DIREKTEURE


4<br />

JAARSTATE BALANSSTATE<br />

Balansstate<br />

op 30 Junie<br />

GROEP MAATSKAPPY<br />

2005 2004 2005 2004<br />

Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Bates<br />

Nie-bedryfsbates<br />

Eiendom, aanleg en toerusting 1 1 172 876 1 225 351 – –<br />

Biologiese bates 2 107 170 98 939 – –<br />

Beleggings en lenings 3 291 138 543 166 818 773 810 366<br />

Belegging in geassosieerdes 4 9 721 9 095 – –<br />

Ontasbare bates 5 6 578 6 578 – –<br />

Uitgestelde belasting 14 44 396 36 431 18 255 –<br />

Totale nie-bedryfsbates 1 631 879 1 919 560 837 028 810 366<br />

Bedryfsbates<br />

Voorraad 6 2 244 129 2 207 296 – –<br />

Handels- en ander debiteure 7 551 241 513 414 146 036 –<br />

Korttermynbeleggings 8 309 249 – – –<br />

Belasting vooruitbetaal 52 536 33 230 – –<br />

Kontant en kontantekwivalente 196 316 159 390 – –<br />

Totale bedryfsbates 3 353 471 2 913 330 146 036 –<br />

Totale bates 4 985 350 4 832 890 983 064 810 366<br />

Ekwiteit en laste<br />

Kapitaal en reserwes<br />

Aandelekapitaal 9 1 974 1 964 1 974 1 964<br />

Aandelepremie 9 572 098 563 702 572 098 563 702<br />

Tesourie-aandele 9 (9 461) (1 480) – –<br />

Nie-verdeelbare en ander reserwes 10 57 382 60 184 15 435 15 435<br />

Behoue verdienste 11 2 218 691 1 946 462 393 557 229 265<br />

2 840 684 2 570 832 983 064 810 366<br />

Minderheidsbelang 1 653 1 259 – –<br />

Totale ekwiteit 2 842 337 2 572 091 983 064 810 366<br />

Nie-bedryfslaste<br />

Langtermyn rentedraende verpligtinge 12 329 014 754 601 – –<br />

Na-aftrede mediese voordele 13 21 391 16 905 – –<br />

Uitgestelde belasting 14 95 191 101 127 – –<br />

Totale nie-bedryfslaste 445 596 872 633 – –<br />

Bedryfslaste<br />

Handels- en ander krediteure 15 929 352 944 618 – –<br />

Korttermyngedeelte van langtermynverpligtinge 12 429 989 89 766 – –<br />

Voorsienings 16 93 477 59 170 – –<br />

Korttermyn rentedraende verpligtinge 17 244 599 294 612 – –<br />

Totale bedryfslaste 1 697 417 1 388 166 – –<br />

Totale ekwiteit en laste 4 985 350 4 832 890 983 064 810 366<br />

Netto batewaarde per aandeel (sent) 1 440,3 1 309,9<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Inkomstestate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

GROEP MAATSKAPPY<br />

2005 2004 2005 2004<br />

Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Verkoopsvolumes (liter ’000) 316 445 310 966 – –<br />

Omset 18 5 951 146 5 563 969 – –<br />

Bedryfsuitgawes 19 (5 238 589) (4 969 237) – –<br />

Bedryfswins 712 557 594 732 – –<br />

Dividendinkomste 20 49 824 56 013 356 139 158 420<br />

Finansieringskoste 21 (102 098) (150 766) – –<br />

Valutaverskille (999) (24 891) – –<br />

Inkomste vanaf geassosieerdes 22 13 554 10 674 – –<br />

Wins voor belasting 672 838 485 762 356 139 158 420<br />

Belasting 23 (190 267) (124 790) 18 255 –<br />

Minderheidsbelang (394) (390) – –<br />

Netto wins toeskryfbaar aan gewone<br />

aandeelhouers 482 177 360 582 374 394 158 420<br />

Verdienste per gewone aandeel (sent) 24<br />

toeskryfbareverdienste-basis 245,8 184,3<br />

wesensbasis 245,8 183,3<br />

ekwivalente kontantbasis 302,1 219,1<br />

Dividende per gewone aandeel (sent) 25<br />

– tussen 56,0 46,0<br />

– finaal 67,0 51,0<br />

123,0 97,0<br />

55<br />

JAARSTATE INKOMSTESTATE


6<br />

JAARSTATE STATE VAN VERANDERINGE IN EKWITEIT<br />

State van veranderinge in ekwiteit<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

GROEP MAATSKAPPY<br />

2005 2004 2005 2004<br />

Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Aandelekapitaal 9 1 974 1 964 1 974 1 964<br />

Beginsaldo 1 964 1 956 1 964 1 956<br />

Uitreiking van aandele – aandeleskema 10 8 10 8<br />

Aandelepremie 9 572 098 563 702 572 098 563 702<br />

Beginsaldo 563 702 558 002 563 702 558 002<br />

Uitreiking van aandele – aandeleskema 8 396 5 700 8 396 5 700<br />

Tesourie-aandele 9 (9 461) (1 480) – –<br />

Beginsaldo (1 480) – – –<br />

Uitreiking van aandele – aandeleskema (8 406) (5 708) – –<br />

Aandele betaal en gelewer – aandeleskema 425 4 228 – –<br />

Nie-verdeelbare en ander reserwes 10 57 382 60 184 15 435 15 435<br />

Beginsaldo 60 184 58 127 15 435 15 435<br />

Verskansingsreserwe (4 400) 1 932 – –<br />

Billikewaarde-aanpassings 1 048 858 – –<br />

Valuta-omrekenings 550 (733) – –<br />

Behoue verdienste 11 2 218 691 1 946 462 393 557 229 265<br />

Beginsaldo 1 946 462 1 744 300 229 265 229 265<br />

Netto wins toeskryfbaar aan gewone<br />

aandeelhouers 482 177 360 582 374 394 158 420<br />

Dividende verklaar 26.4 (210 102) (158 420) (210 102) (158 420)<br />

Dividende betaal aan Die <strong>Distell</strong> Groep<br />

Aandeletrust 154 – – –<br />

Ekwiteit aan die einde van die jaar 2 840 684 2 570 832 983 064 810 366<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Kontantvloeistate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

GROEP MAATSKAPPY<br />

2005 2004 2005 2004<br />

Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite<br />

Bedryfsinkomste 712 557 594 732 – –<br />

Nie-kontantvloei-items 26.1 172 978 144 204 – –<br />

Kontant deur handelsaktiwiteite<br />

voortgebring 885 535 738 936 – –<br />

Bedryfskapitaalveranderings 26.2 (91 038) 22 259 (146 036) –<br />

Kontant deur normale bedryfsaktiwiteite<br />

voortgebring 794 497 761 195 (146 036) –<br />

Dividendinkomste 1 210 949 356 139 158 420<br />

Valutaverskille gerealiseer (927) (10 615) – –<br />

Rente ontvang 26 051 32 925 – –<br />

Rente betaal (128 149) (183 691) – –<br />

Belasting betaal 26.3 (219 236) (143 915) – –<br />

Dividende betaal 26.4 (209 948) (158 420) (210 102) (158 420)<br />

Uitsonderlike items 26.5 – 46 500 – –<br />

Kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 263 498 344 928 1 –<br />

Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite<br />

Belegging om bedrywighede te handhaaf 26.6 (59 546) (79 385) – –<br />

Belegging om bedrywighede uit te brei 26.7 (32 074) (76 910) – –<br />

Voorkeuraandele afgelos – 137 030 – –<br />

Kontantuitvloei uit beleggingsaktiwiteite (91 620) (19 265) – –<br />

Kontantvloei uit finansieringsaktiwiteite<br />

Gewone aandele uitgereik 8 406 5 708 8 406 5 708<br />

Tesourie-aandele gekoop (7 981) (1 480) – –<br />

Minderheidsbelang – 70 – –<br />

Afname in rentedraende verpligtinge (85 364) (984) – –<br />

Toename in intergroeplenings – – (8 407) (5 708)<br />

Kontantuitvloei uit finansieringsaktiwiteite (84 939) 3 314 (1) –<br />

Afname in netto korttermynlenings<br />

Saldo aan die begin van die jaar 135 222 464 199 – –<br />

Saldo aan die einde van die jaar (48 283) (135 222) – –<br />

Afname in netto korttermynlenings 26.8 86 939 328 977 – –<br />

Kontantvloei per aandeel (sent) uit<br />

bedryfsaktiwiteite 241,3 257,3<br />

57<br />

JAARSTATE KONTANTVLOEISTATE


8<br />

JAARSTATE KONTANTSTAAT VAN TOEGEVOEGDE WAARDE<br />

Kontantstaat van toegevoegde waarde<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

28%<br />

9%<br />

2005<br />

63%<br />

Staat<br />

Werknemers<br />

Ander<br />

30%<br />

2004<br />

8%<br />

GROEP<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

Kontant voortgebring<br />

Kontant verkry uit verkope 5 913 319 5 561 411<br />

Netto finansieringskoste betaal (102 098) (150 766)<br />

Inkomste uit beleggings 1 210 949<br />

Kontantwaarde voortgebring 5 812 431 5 411 594<br />

Kontantbetalings aan verskaffers van materiale en dienste (3 217 934) (3 096 895)<br />

Kontantwaarde toegevoeg/welvaart geskep 2 594 497 2 314 699<br />

Kontant aangewend vir:<br />

Betaling van aksynsbelasting aan die Staat 1 242 819 1 074 036<br />

Betaling van belasting op inkomste aan die Staat 219 236 143 915<br />

Vergoeding van werknemers vir hul dienste 658 996 593 400<br />

Vergoeding van aandeelhouers as opbrengs vir gebruik van hulle risikokapitaal 209 948 158 420<br />

Kontant betaal aan belanghebbendes 2 330 999 1 969 771<br />

Netto kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 263 498 344 928<br />

Rekonsiliasie met kontant voortgebring<br />

Kontantwaarde toegevoeg (hierbo) 2 594 497 2 314 699<br />

Min: Vergoeding van werknemers vir hul dienste (658 996) (593 400)<br />

Netto finansieringskoste betaal 102 098 150 766<br />

Betaling van aksynsbelasting aan die Staat (1 242 819) (1 074 036)<br />

Kontant deur bedryfsaktiwiteite voortgebring 794 780 798 029<br />

Belasting aan die Staat<br />

Aksynsbelasting 1 242 819 1 074 036<br />

Belasting op inkomste 219 236 143 915<br />

Belasting op toegevoegde waarde 290 036 246 869<br />

Werknemersbelasting van vergoeding afgetrek 74 096 66 464<br />

Streeksdiensteraadheffings en eiendomsbelasting 21 771 19 904<br />

Deur die groep hanteer 1 847 958 1 551 188<br />

62%<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Rekeningkundige beleid en definisies<br />

1. Rekeningkundige beleid<br />

Die groep se rekeningkundige beleid voldoen aan<br />

Standpunte van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige<br />

Praktyk in Suid-Afrika effektief vir die groep<br />

se finansiële jaar. Hierdie beleid is, behalwe vir die<br />

amortisasie van klandisiewaarde, in ooreenstemming<br />

met dié van die vorige jaar. Veranderings word<br />

behandel in aantekening 32.<br />

Die finansiële jaarstate is volgens die historiesekostegrondslag<br />

opgestel, soos gewysig deur die aanpassing<br />

van biologiese bates en van sekere finansiële<br />

instrumente tot billike waarde.<br />

1.1 Grondslag van konsolidasie<br />

Filiaalmaatskappye<br />

Filiale, wat maatskappye is waarin die groep, direk of<br />

indirek, ’n belang van meer as die helfte van die<br />

stemreg hou of andersins oor die vermoë beskik om<br />

beheer oor die bedrywighede uit te oefen, is gekonsolideer.<br />

Die aankoopmetode van teboekstelling word<br />

gebruik om die verkryging van filiale te verantwoord.<br />

Die resultate van enige filiale verkry of verkoop<br />

gedurende die jaar is ingesluit vanaf die datum waarop<br />

effektiewe beheer verkry is, tot op die datum waarop<br />

effektiewe beheer beëindig is. Alle intergroeptransaksies,<br />

-balanse en ongerealiseerde winste en<br />

verliese word met konsolidasie uitgeskakel. Waar<br />

nodig, is die rekeningkundige beleid van filiale aangepas<br />

om konsekwentheid met dié van die groep te<br />

verseker. Minderheidsbelange word afsonderlik<br />

geopenbaar.<br />

’n Lys van die groep se vernaamste filiale word in<br />

aanhangsel 1 by die finansiële jaarstate verstrek.<br />

Geassosieerde maatskappye<br />

Beleggings in geassosieerde ondernemings word<br />

volgens die ekwiteitsmetode verantwoord. Hierdie is<br />

ondernemings waarin die groep tussen 20% en 50%<br />

van die stemreg hou en waar die groep oor<br />

beduidende invloed beskik, maar nie beheer uitoefen<br />

nie. Ekwiteitsverantwoording behels die erkenning in<br />

die inkomstestaat van die groep se aandeel in die<br />

geassosieerde se wins of verlies vir die jaar. Die groep<br />

se belang in die geassosieerde word in die balansstaat<br />

getoon teen ’n bedrag wat die groep se aandeel in<br />

die netto bates van die geassosieerde weerspieël.<br />

Klandisiewaarde met verkryging word apart getoon.<br />

Permanente waardedalings word voorsien.<br />

’n Lys van die groep se geassosieerdes word in<br />

aanhangsel 2 by die finansiële jaarstate verstrek.<br />

Gesamentlike ondernemings<br />

Die groep se belang word verantwoord deur van die<br />

proporsionelekonsolidasie-metode gebruik te maak.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

Volgens hierdie metode word die groep se<br />

toeskryfbare gedeelte van inkomste, uitgawes,<br />

bates en laste op ’n lyn-vir-lyn-grondslag by die<br />

finansiële jaarstate van die groep ingesluit.<br />

Verdere besonderhede van die gesamentlike<br />

ondernemings word in aanhangsel 3 by die finansiële<br />

jaarstate verstrek.<br />

1.2 Eiendom, aanleg en toerusting<br />

Grond en geboue word teen historiese koste verantwoord.<br />

Geboue word volgens die reguitlynmetode oor<br />

hulle verwagte nuttige lewensduur afgeskryf.<br />

Verbeterings aan gehuurde eiendomme word oor die<br />

termyne van die huurkontrakte afgeskryf.<br />

Masjinerie, toerusting en voertuie word teen historiese<br />

koste verantwoord en volgens die reguitlynmetode<br />

oor die verwagte nuttige lewensduur afgeskryf.<br />

Gekapitaliseerde bruikhure is bates wat ingevolge ’n<br />

finansieringsbruikhuurooreenkoms gehuur word. Dit<br />

word gekapitaliseer teen die ekwivalente kontant<br />

koopprys en volgens die reguitlynmetode oor die<br />

verwagte nuttige lewensduur afgeskryf. Bruikhuurfinansieringskoste<br />

word oor die tydperk van die<br />

bruikhuur volgens die effektiewerentekoers-metode<br />

afgeskryf. Die huur van bates waarvan alle risiko’s en<br />

vergoeding verbonde aan eiendomsreg effektief<br />

deur die verhuurder behou word, word as bedryfshure<br />

geklassifiseer. Betalings ten opsigte van<br />

bedryfshure word teen normale inkomste verreken.<br />

Winste en verliese met die verkoop van eiendom,<br />

aanleg en toerusting word bepaal met verwysing na<br />

hul drabedrag en word in ag geneem by die bepaling<br />

van bedryfswins.<br />

Sagtewarepakkette en die direkte ontwikkelings- en<br />

installeringskoste daaraan verbonde, word gekapitaliseer<br />

en oor die verwagte nuttige lewensduur,<br />

vanaf die datum van ingebruikneming, afgeskryf.<br />

Waar die drabedrag van ’n bate groter is as sy<br />

verwagte verhaalbare bedrag, word die waardedaling<br />

erken en die bate dadelik afgeskryf na sy<br />

verhaalbare bedrag.<br />

Finansieringskoste op geleende fondse om die konstruksie<br />

van eiendom, aanleg en toerusting te finansier<br />

word teen bedryfskoste verreken soos aangegaan.<br />

1.3 Biologiese bates<br />

Biologiese bates bestaan uit wingerde wat waardeer<br />

word teen billike waarde deur die netto kontantvloeie<br />

te verdiskonteer oor die oorblywende lewensduur<br />

daarvan teen ’n toepaslike verdiskonteringskoers.<br />

Winste en verliese wat ontstaan met die<br />

verandering in billike waarde word teen inkomste<br />

verreken in die tydperk waarin dit ontstaan.<br />

59<br />

JAARSTATE REKENINGKUNDIGE BELEID


0<br />

JAARSTATE REKENINGKUNDIGE BELEID<br />

Rekeningkundige beleid en definisies<br />

1.4 Beleggings en lenings<br />

Langtermynbeleggings word aanvanklik teen kosprys,<br />

wat transaksiekoste insluit, getoon. Na die aanvanklike<br />

erkenning word hierdie instrumente soos volg gemeet:<br />

Hou-tot-verval-beleggings<br />

Hou-tot-verval-beleggings word teen geamortiseerde<br />

koste gedra deur gebruik te maak van die effektiewerentekoers-metode.<br />

Handels- en beskikbaar-vir-verkoop-beleggings<br />

Bemarkbare sekuriteite word teen billike waarde<br />

gedra. Dit word bereken met verwysing na die<br />

beurs-gekwoteerde sluitingspryse op 30 Junie.<br />

Ongenoteerde beleggings word teen billike waarde<br />

gedra. Dit word bepaal deur die gebruikmaking van<br />

aanvaarde waardasiemetodes.<br />

Ander beleggings en lenings<br />

Ander beleggings word teen geamortiseerde koste<br />

gedra.<br />

By die verkoop van ’n belegging word die verskil<br />

tussen die netto verkoopsopbrengs en die drabedrag<br />

teen inkomste verreken.<br />

Die belegging van <strong>Distell</strong> Groep Beperk in South<br />

African Distilleries and Wines (SA) Beperk word teen<br />

kosprys getoon in die maatskappy se finansiële state.<br />

1.5 Ontasbare bates<br />

Klandisiewaarde<br />

Klandisiewaarde wat ontstaan by die verkryging van<br />

filiale/geassosieerdes verteenwoordig die oorskot<br />

tussen die aankoopprys en die toeskryfbare redelike<br />

waarde van die netto bates verkry.<br />

Klandisiewaarde op verkrygings wat ontstaan het<br />

tussen 1 Julie 2000 en 31 Maart 2004 is in die balansstaat<br />

as ’n ontasbare bate getoon en is geamortiseer<br />

volgens die reguitlynmetode oor die verwagte<br />

nuttige lewensduur daarvan tot 30 Junie 2004.<br />

Klandisiewaarde op verkrygings wat ontstaan het<br />

voor 1 Julie 2000 is ten volle verreken teen behoue<br />

inkomste; sodanige klandisiewaarde is nie terugwerkend<br />

gekapitaliseer en geamortiseer nie. Klandisiewaarde<br />

op verkrygings op of na 31 Maart 2004<br />

word teen kosprys getoon.<br />

Klandisiewaarde se drabedrag word jaarliks hersien<br />

en, waar nodig, afwaarts aangepas in gevalle van<br />

permanente waardedalings.<br />

Die wins of verlies met die verkoop van ’n entiteit sluit<br />

die ongeamortiseerde saldo van klandisiewaarde<br />

met betrekking tot die entiteit wat verkoop word, in.<br />

Handelsmerke<br />

Uitgawes aangegaan by die verkryging van handelsmerke<br />

of handelsname word teen die kosprys vir die<br />

groep gekapitaliseer. Geen waarde word geplaas op<br />

handelsmerke of handelsname wat intern ontwikkel is<br />

nie.<br />

Die drabedrag van elke ontasbare bate word<br />

jaarliks hersien en aangepas vir waardedalings,<br />

waar nodig.<br />

Uitgawes om handelsmerke en handelsname in<br />

stand te hou word teen inkomste verreken.<br />

1.6 Navorsings- en ontwikkelingsuitgawes<br />

Navorsings- en ontwikkelingsuitgawes word teen<br />

inkomste verreken soos en wanneer dit aangegaan<br />

word.<br />

1.7 Voorraad<br />

Voorraad word waardeer teen die laagste van<br />

kosprys of netto realiseerbare waarde. Kosprys word<br />

bereken volgens die eerste-in-eerste-uit (EIEU)waardasiemetode.<br />

Die koste van voltooide goedere<br />

en onvoltooide werk sluit in grondstowwe, direkte<br />

arbeidskoste, ander direkte kostes en relevante<br />

bokoste, maar sluit finansieringskoste uit.<br />

Netto realiseerbare waarde is die verwagte verkoopprys<br />

in die normale gang van sake, na aftrekking van<br />

die verwagte koste van voltooiing en verkoopsuitgawes.<br />

1.8 Belasting<br />

Uitgestelde belasting word voorsien teen heersende<br />

koerse volgens die aanspreeklikheidsmetode.<br />

Alle tydelike verskille tussen die belastingwaarde<br />

van ’n bate of verpligting en die<br />

balansstaat-drawaarde daarvan word voorsien.<br />

Geen uitgestelde belasting word voorsien in omstandighede<br />

waar die aanvanklike erkenning op die datum van<br />

verkryging van die bate of las geen effek op die<br />

rekeningkundige wins of belasbare inkomste het nie.<br />

Bates ten opsigte van uitgestelde belasting op<br />

aangeslane verliese word nie geskep nie, tensy dit<br />

waarskynlik is dat toekomstige belasbare inkomste<br />

beskikbaar gaan wees waarteen die onbenutte<br />

aangeslane verliese in die afsienbare toekoms<br />

gerealiseer kan word.<br />

Sekondêre belasting op maatskappye (SBM) word<br />

voorsien op dividendbetalings, netto van dividende<br />

ontvang of ontvangbaar, en word as ’n belastingheffing<br />

erken in die jaar waarin die dividend betaal word.<br />

Uitgestelde belasting word voorsien op die onbenutte<br />

gedeelte van SBM-krediete wat in die afsienbare<br />

toekoms benut gaan word.<br />

Buitelandse aandeelhouersbelasting word voorsien<br />

ten opsigte van buitelandse dividende slegs wanneer<br />

die dividend erken word.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Uitgestelde belasting word voorsien op tydelike<br />

verskille wat ontstaan uit beleggings in filiale,<br />

geassosieerdes en gesamentlike ondernemings,<br />

behalwe waar die aanwending van die tydelike verskil<br />

beheer kan word en dit waarskynlik is dat dit nie in die<br />

nabye toekoms sal omswaai nie.<br />

1.9 Handels- en ander debiteure<br />

Handels- en ander debiteure deur die groep<br />

gegenereer word getoon teen kosprys min voorsiening<br />

vir waardedaling. ’n Raming vir die<br />

waardedaling van debiteure word op jaareinde<br />

gedoen en word gebaseer op ’n hersiening van alle<br />

uitstaande bedrae. Slegte skulde word afgeskryf<br />

gedurende die jaar waarin dit geïdentifiseer word.<br />

1.10 Kontant en kontantekwivalente<br />

Kontant en kontantekwivalente bestaan uit kontant op<br />

hande, oornagdeposito’s by banke en ander hoogs<br />

likiede korttermynbeleggings met aanvanklike termyne<br />

van drie maande of minder en dit word getoon teen<br />

kosprys. Oortrokke bankrekeninge is ingesluit by<br />

korttermyn rentedraende verpligtinge.<br />

1.11 Tesourie-aandele<br />

Aandele wat deur Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema in<br />

die maatskappy gehou word, word getoon teen<br />

kosprys en as tesourie-aandele geklassifiseer. Hierdie<br />

aandele word afgetrek van die uitgereikte getal<br />

aandele en word in ag geneem in die berekening van<br />

die geweegde gemiddelde getal aandele uitgereik. Die<br />

kosprys van die aandele word van die groep se<br />

ekwiteit afgetrek.<br />

1.12 Voorsienings<br />

Voorsienings word erken waar die groep ’n huidige<br />

wetlike of afgeleide verpligting het as gevolg van<br />

gebeure in die verlede wat waarskynlik sal lei tot ’n<br />

uitvloei van fondse ten einde die verpligting, wat met<br />

redelike sekerheid geraam kan word, na te kom.<br />

1.13 Buitelandse entiteite<br />

Die bates en laste van buitelandse entiteite word na<br />

Suid-Afrikaanse rand omgeskakel teen die sluitingskoers<br />

op die finansiële jaareinde. Inkomste- en<br />

uitgawe-items word teen die gemiddelde wisselkoerse<br />

gedurende die relevante rekeningkundige<br />

tydperk omgeskakel. Verskille wat met omskakeling<br />

ontstaan word as nie-verdeelbare reserwes<br />

verantwoord.<br />

1.14 Buitelandse valutatransaksies en -balanse<br />

Transaksies in buitelandse valuta word na Suid-<br />

Afrikaanse rand teen die heersende lokokoers op<br />

die transaksiedatum omgeskakel. Monetêre bates,<br />

laste en verpligtinge in buitelandse valuta word op<br />

die finansiële jaareinde na Suid-Afrikaanse rand<br />

omgeskakel teen die heersende koers. Valutatermynkontrakte<br />

word omgeskakel teen markver-<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

wante vooruitdekkingskoerse op die finansiële<br />

jaareinde. Verskille wat met omskakeling ontstaan,<br />

word afsonderlik in die inkomstestaat geopenbaar.<br />

1.15 Finansiële instrumente<br />

Finansiële instrumente word aanvanklik teen<br />

kosprys, wat transaksiekoste insluit, gemeet.<br />

Finansiële instrumente in die balansstaat getoon<br />

bestaan uit kontant en kontantekwivalente, beleggings,<br />

handels- en ander debiteure, handels- en<br />

ander krediteure, hure en lenings. Spesifieke<br />

erkenningsmetodes toegepas word geopenbaar in<br />

die beleidsaantekening geassosieer met elke item.<br />

Afgeleide instrumente<br />

Afgeleide bates en verpligtinge word herprys teen<br />

die huidige gekwoteerde bodpryse vir bates<br />

gehou of vir verpligtinge uitreikbaar of die aanbodprys<br />

vir verkrygbare bates of verpligtinge gehou.<br />

Die groep maak gebruik van finansiële instrumente<br />

om blootstellings aan wisselkoersveranderings en<br />

rentekoerse te verminder. Hierdie instrumente<br />

bestaan hoofsaaklik uit valutatermynkontrakte en<br />

rentekoersruiltransaksies. Die doel van hierdie<br />

instrumente is om risiko te verminder.<br />

Valutatermynkontrakte beskerm die groep teen wisselkoersveranderings<br />

deur die koers, waarteen ’n buitelandse<br />

bate of las vereffen moet word, vas te maak.<br />

Rentekoersruiltransaksies beskerm die groep teen<br />

veranderings in rentekoerse. Enige verskille<br />

betaalbaar of ontvangbaar op ’n rentekoersruiltransaksie<br />

word erken as ’n gedeelte van rente-inkomste<br />

of -uitgawes oor die termyn van die ooreenkoms.<br />

Winste en verliese op die vroeë beëindiging van<br />

rentekoersruiltransaksies of op die terugbetaling van<br />

lenings word in die inkomstestaat verreken.<br />

Winste en verliese op daaropvolgende meting<br />

Winste en verliese wat met daaropvolgende metings<br />

ontstaan, word soos volg erken:<br />

• Winste en verliese wat ontstaan uit ’n verandering<br />

in die billike waarde van finansiële instrumente<br />

wat nie deel is van ’n verskansingsooreenkoms<br />

nie, word ingesluit in netto inkomste of verlies in<br />

die tydperk waarin dit ontstaan, behalwe vir<br />

beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates waar die<br />

winste en verliese direk teen ekwiteit erken word<br />

totdat die finansiële bate verkoop word of ’n<br />

permanente waardedaling plaasvind.<br />

• Winste of verliese wat ontstaan uit daaropvolgende<br />

meting van billikewaarde-verskansingsinstrumente<br />

word onmiddellik in netto inkomste of verlies erken.<br />

• Winste of verliese wat ontstaan uit daaropvolgende<br />

meting van kontantvloeiverskansingsinstrumente<br />

word aanvanklik direk teen ekwiteit erken. Indien die<br />

verskansde ferm verpligting of vooruitgeskatte<br />

61<br />

JAARSTATE REKENINGKUNDIGE BELEID


2<br />

JAARSTATE REKENINGKUNDIGE BELEID<br />

Rekeningkundige beleid en definisies<br />

transaksie aanleiding gee tot ’n bate of las, dan word<br />

die kumulatiewe bedrag wat in ekwiteit erken is,<br />

aangepas teen die aanvanklike erkenning van die<br />

bate of verpligting. Ander kontantvloei-verskansingsinstrumente<br />

se kumulatiewe bedrag teen<br />

ekwiteit erken, word ingesluit in netto inkomste<br />

of verlies in die tydperk waarin die verpligting of<br />

vooruitgeskatte transaksie inkomste of verlies raak.<br />

Verrekening<br />

Indien daar ’n huidige afdwingbare reg bestaan om<br />

erkende finansiële bates en finansiële laste teen mekaar<br />

te verreken, en waar dit die voorneme is om gelyktydig<br />

die verpligting af te los en die bate te realiseer, of om op<br />

’n netto basis te skik, word alle verwante finansiële<br />

aangeleenthede teen mekaar verreken.<br />

Openbaarmaking van finansiële instrumente waarby<br />

die groep betrokke is, word in aantekening 30 by<br />

die finansiële jaarstate uiteengesit.<br />

1.16 Aftreevoordele<br />

Aftreefondse<br />

Die groep bied pensioen-, aftree- of voorsorgfondsvoordele<br />

aan alle werknemers.<br />

Die rekeningkundige pensioenkoste van die omskrewevoordeel-fondse<br />

word bepaal deur gebruik<br />

te maak van die geprojekteerde kredieteenhedemetode.<br />

Ingevolge dié metode word die koste om<br />

pensioene te voorsien in die inkomstestaat verreken<br />

deur die koste te versprei oor die dienstermyn van<br />

werknemers. Die pensioenverpligting word bepaal<br />

volgens die huidige waarde van die geskatte<br />

toekomstige kontantuitvloeie deur gebruik te maak<br />

van rentekoerse van staatseffekte wat ongeveer<br />

dieselfde terme tot vervaldatum het as die verwante<br />

verpligting.<br />

Die netto surplus of tekort van die voordeelverpligting is<br />

die verskil tussen die huidige waarde van die befondsde<br />

verpligtinge en die billike waarde van fondsbates.<br />

Die aktuariële winste en verliese word versprei in die<br />

toekoms oor die gemiddelde oorblywende werkslewe<br />

van die werknemers.<br />

Die bydraes van die groep tot vastebydraepensioenfondse<br />

word teen inkomste verreken<br />

gedurende die tydperk waartydens werknemers<br />

diens aan die groep lewer.<br />

Mediese fondse<br />

Mediesefondsbydraes word teen inkomste verreken<br />

gedurende die tydperk waartydens werknemers<br />

diens aan die groep lewer.<br />

Die groep maak voorsiening vir aktuarieelbepaalde<br />

toekomstige mediese voordele ten opsigte van<br />

werknemers wat aftree, gebaseer op die aanname<br />

dat die werknemer diens sal lewer tot en met<br />

aftree-ouderdom en die minimum dienstydperk sal<br />

voltooi.<br />

Die verwagte koste van dié voordele word oor die<br />

tydperk van diens geakkumuleer deur gebruik te maak<br />

van rekeningkundige metodologie wat ooreenstem<br />

met dié van omskrewevoordeel-pensioenfondse.<br />

Waardasies van dié verpligtinge word uitgevoer deur<br />

onafhanklike gekwalifiseerde aktuarisse.<br />

Ekwiteitsvergoedingsvoordele<br />

Die groep se bestuursaandeleaansporingskema<br />

word deur Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema bestuur.<br />

Aandeleopsies word toegestaan aan bestuur en<br />

sleutelpersoneel met meer as drie jaar diens. Opsies<br />

word toegestaan teen die markprys van die aandele<br />

op die dag van die aanbod en is uitoefenbaar teen<br />

daardie prys. Opsies moet uitgeoefen word binne<br />

een jaar na die aanbod en is betaalbaar binne tien<br />

jaar in drie gelyke jaarlikse paaiemente. Die eerste<br />

paaiement is eers betaalbaar na drie jaar. Die<br />

opbrengs ontvang, netto van enige transaksiekoste,<br />

word teen aandelekapitaal (nominale waarde) en<br />

aandelepremie gekrediteer. Die groep verantwoord<br />

nie ‘n bedrag as deel van personeelkoste ten opsigte<br />

van aandeleopsies nie.<br />

1.17 Inkomste-erkenning<br />

Inkomste uit die verkoop van produkte word erken<br />

wanneer aflewering plaasgevind het en dit deur die<br />

klant aanvaar is, indien nodig. Inkomste uit dienste<br />

word erken sodra die diens gelewer is. Hierdie<br />

inkomste word erken na aftrekking van belasting op<br />

toegevoegde waarde (BTW), algemene verkoopsbelasting<br />

(AVB), kortings en na uitskakeling van<br />

intergroepverkope.<br />

Ander inkomste verdien deur die groep word soos<br />

volg erken:<br />

• Rente-inkomste: soos dit toeval, tensy invorderbaarheid<br />

twyfelagtig is<br />

• Dividendinkomste: wanneer die aandeelhouer<br />

onvoorwaardelik geregtig is op betaling.<br />

1.18 Segmentverslagdoening<br />

Die groep is ’n vervaardiger, bemarker en<br />

verspreider van alkoholiese drank.<br />

Die geïdentifiseerde primêre sakesegment is drank.<br />

Op ’n sekondêre verslagdoeningsgrondslag is<br />

beduidende geografiese distribusiestreke gedefinieer<br />

(aantekening 27).<br />

Koste tussen streke is toegedeel volgens die<br />

werklike kostebasis.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


2. Definisies en verhoudings<br />

2.1 Bate-omsetsnelheid<br />

Omset gedeel deur die netto batewaarde op<br />

jaareinde.<br />

2.2 Bedryfskapitaalverhouding<br />

Bedryfsbates gedeel deur totale bedryfslaste.<br />

2.3 Dividenddekking<br />

Wesensverdienste per gewone aandeel gedeel<br />

deur dividende per gewone aandeel.<br />

2.4 Dividendopbrengs<br />

Dividend per gewone aandeel gedeel deur die<br />

geweegde gemiddelde prys per aandeel gedurende<br />

die jaar.<br />

2.5 Effektiewe belastingkoers<br />

Die belastinguitgawe vir die jaar gedeel deur die<br />

wins voor belasting.<br />

2.6 Finansiële hefboomverhouding<br />

Die verhouding van rentedraende verpligtinge, netto<br />

van kontant en kontantekwivalente, tot totale ekwiteit.<br />

2.7 Kontant en kontantekwivalente<br />

Vir die doeleindes van die kontantvloeistaat verteenwoordig<br />

dit kontantsaldo’s, kontant op deposito en<br />

beleggings in geldmarkinstrumente, netto van oortrokke<br />

banksaldo’s. In die balansstaat word oortrokke<br />

banksaldo’s getoon onder korttermyn rentedraende<br />

verpligtinge.<br />

2.8 Kontantvloei per gewone aandeel<br />

Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite voor dividende<br />

betaal, gedeel deur die getal gewone aandele<br />

uitgereik. Hierdie basis identifiseer die kontantstroom<br />

werklik behaal in die tydperk onder oorsig.<br />

2.9 Netto batewaarde per gewone aandeel<br />

Totale ekwiteit gedeel deur die getal uitgereikte<br />

gewone aandele.<br />

2.10 Omset<br />

Omset bestaan uit verkope in die normale gang van<br />

bedrywighede, netto van BTW en AVB, maar<br />

ingesluit aksynsbelasting gehef op die plaaslike<br />

verkoop van wyn en spiritualieë.<br />

2.11 Opbrengs op ekwiteit<br />

Wesensverdienste gedeel deur ekwiteit op<br />

jaareinde.<br />

2.12 Prysverdiensteverhouding<br />

Die sluitingsprys per aandeel op die JSE Beperk<br />

(JSE) op jaareinde gedeel deur wesensverdienste<br />

per gewone aandeel.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2.13 Rentevrye verpligtinge op totale bates<br />

Rentevrye verpligtinge, uitgesluit na-aftrede<br />

mediese voordele, gedeel deur totale bates<br />

(uitgestelde belasting in beide gevalle buite rekening<br />

gelaat).<br />

2.14 Totale opbrengs aan aandeelhouers<br />

Dit verteenwoordig die interne opbrengskoers oor<br />

’n sewejaartydperk. Dit is bereken deur die<br />

aandeelprys van ’n <strong>Distell</strong> gewone aandeel sewe<br />

jaar gelede as ’n kontantuitvloei te beskou, die<br />

kontantdividende sedert daardie datum en die<br />

sluitingsprys op jaareinde as invloei te beskou, en<br />

om dan die verdiskonteringskoers eie aan hierdie<br />

kontantvloeie te bepaal. Die ekwivalent van die<br />

markprys van ’n <strong>Distell</strong> gewone aandeel sewe jaar<br />

gelede is bereken deur die totale markkapitalisasie<br />

van beide Distillers en SBW op daardie datum te<br />

deel deur die getal gewone aandele uitgereik op<br />

30 Junie 2005 (197,3 miljoen aandele).<br />

2.15 Verdienste per gewone aandeel<br />

Toeskryfbare verdienste-basis<br />

Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />

gedeel deur die geweegde gemiddelde<br />

getal gewone aandele uitgereik.<br />

Wesensbasis<br />

Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />

na inagneming van aansuiwerings soos in<br />

aantekening 24.2 uiteengesit, gedeel deur die<br />

geweegde gemiddelde getal gewone aandele<br />

uitgereik.<br />

Ekwivalente kontantbasis<br />

Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />

na inagneming van aansuiwerings soos in<br />

aantekening 24.3 uiteengesit, gedeel deur die<br />

geweegde gemiddelde getal gewone aandele<br />

uitgereik. Hierdie basis erken die potensiaal van die<br />

inkomstestroom om kontant te genereer.<br />

2.16 Verdienste-opbrengs<br />

Wesensverdienste per gewone aandeel gedeel<br />

deur die sluitingsprys op die JSE op jaareinde.<br />

2.17 Voorbelaste opbrengs op ekwiteit<br />

Wins voor belasting as ’n persentasie van die<br />

ekwiteit op jaareinde.<br />

2.18 Vuurproefverhouding<br />

Bedryfsbates, min voorraad, gedeel deur bedryfslaste.<br />

63<br />

JAARSTATE DEFINISIES EN VERHOUDINGS


4<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

1. Eiendom, aanleg en toerusting<br />

1.1 Drabedrag<br />

Teen kosprys<br />

eiendomme 571 607 579 490<br />

masjinerie, tenke en vate 1 332 269 1 316 244<br />

toerusting en voertuie 88 514 118 870<br />

stelselontwikkelingskoste 15 598 15 598<br />

2 007 988 2 030 202<br />

Opgehoopte waardevermindering<br />

eiendomme 64 957 59 019<br />

masjinerie, tenke en vate 692 820 646 196<br />

toerusting en voertuie 61 737 85 279<br />

stelselontwikkelingskoste 15 598 14 357<br />

835 112 804 851<br />

Drabedrag 1 172 876 1 225 351<br />

Samestelling van drabedrag<br />

Eiendomme 506 650 520 471<br />

Masjinerie, tenke en vate 639 449 670 048<br />

Toerusting en voertuie 26 777 33 591<br />

Stelselontwikkelingskoste – 1 241<br />

1 172 876 1 225 351<br />

1.2 Beweging vir die jaar<br />

Kapitaaluitgawes 98 318 169 063<br />

Vervreemdings (12 502) (8 733)<br />

Waardevermindering (138 291) (132 879)<br />

Netto beweging vir die jaar (52 475) 27 451<br />

Samestelling van kapitaaluitgawes<br />

Eiendomme 11 948 68 950<br />

Masjinerie, tenke en vate 80 742 76 122<br />

Toerusting en voertuie 5 628 23 991<br />

98 318 169 063<br />

Samestelling van oordragte<br />

Eiendomme (14 271) –<br />

Masjinerie, tenke en vate 13 468 –<br />

Toerusting en voertuie 803 –<br />

– –<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

1. Eiendom, aanleg en toerusting (vervolg)<br />

Samestelling van vervreemdings<br />

Eiendomme 2 998 5 422<br />

Masjinerie, tenke en vate 6 402 2 602<br />

Toerusting en voertuie 3 102 709<br />

Gekapitaliseerde bruikhuurvoertuie met ’n boekwaarde van R1,8 miljoen<br />

(2004: R1,2 miljoen) is ingesluit by toerusting en voertuie (sien aantekening 12).<br />

Besonderhede van eiendomme is by die geregistreerde kantoor van die<br />

maatskappy beskikbaar ter insae.<br />

Die verwagte nuttige lewensduur van eiendom, aanleg en toerusting is soos<br />

volg:<br />

geboue 60 jaar<br />

vlekvryestaaltenke 25 jaar<br />

ander masjinerie en vate 3 – 25 jaar<br />

toerusting en voertuie 4 – 10 jaar<br />

gekapitaliseerde bruikhuurvoertuie 4 jaar<br />

stelselontwikkelingskoste 5 jaar<br />

12 502 8 733<br />

2. Biologiese bates<br />

Die groep besit wingerde wat geklassifiseer word as draer biologiese bates. Die druiwe afkomstig van hierdie<br />

wingerde word hoofsaaklik gebruik in die produksie van wyn en spiritualieë-produkte waarvan die handelsmerke<br />

deur die groep besit word. Die wingerde word verbou op grond wat deur die groep besit of gehuur word.<br />

Die oppervlakte onder wingerdaanplantings was op 30 Junie 2005 ongeveer 1 436 ha (2004: 1 425 ha), waarvan<br />

sowat 1 008 ha (2004: 948 ha) as volwasse wingerd beskou kan word. Die totale opbrengs druiwe gedurende<br />

die jaar geoes het 9 158 ton (2004: 8 198 ton) beloop.<br />

Die billike waarde van die druiwe geoes gedurende die finansiële jaar het R38,1 miljoen (2004: R41,9 miljoen)<br />

bedra. Die billike waarde is bereken met verwysing na armlengtepryse in ’n aktiewe mark minus verwagte<br />

verkoopskoste.<br />

Die billike waarde van die volwasse wingerde is bereken deur die toekomstige netto kontantvloeie oor die<br />

verwagte lewensduur daarvan te verdiskonteer teen ’n verdiskonteringskoers van 20%. Die gemiddelde verwagte<br />

produktiewe lewensduur van die wingerde is 23 jaar. Onvolwasse wingerde word teen kosprys getoon.<br />

Drabedrag aan die begin van die jaar 98 939 94 585<br />

Verkrygings 6 941 4 192<br />

Vervreemdings – –<br />

Netto verandering in billike waarde 1 290 162<br />

– Afname as gevolg van oeste (38 131) (41 900)<br />

– Toename weens verandering in prys, opbrengs, ouderdom en uitgawes 39 421 42 062<br />

Drabedrag aan die einde van die jaar 107 170 98 939<br />

Ingesluit in die totaal van kapitaalverpligtinge in aantekening 28 is ’n bedrag van R4,1 miljoen (2004: R8,3 miljoen)<br />

ten opsigte van toekomstige wingerdvestigingskoste.<br />

65<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


6<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

2. Biologiese bates (vervolg)<br />

Die billike waarde van wingerde wat verbou word op gehuurde grond waarvan die huurtermyn in 2018 verstryk,<br />

beloop R5,3 miljoen (2004: R4,4 miljoen.)<br />

Die groep maak gebruik van korttermynversekeringsdekking, as deel van ’n omvattende risikobeheerprogram, as<br />

beskerming teen die koste, en gevolglike verlies aan inkomste, om wingerde te hervestig in geval van beskadiging<br />

deur natuurlike risiko’s, soos brand en weerlig.<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

3. Beleggings en lenings<br />

Groep<br />

Lenings deur die entiteit gegenereer: Voorkeuraandele met ’n dividendkoers<br />

van tussen 9,1% en 12,5%, aflosbaar in Maart 2006 en Mei 2007 542 297 493 683<br />

Beskikbaar-vir-verkoop-beleggings 30 257 22 633<br />

Ander lenings deur die entiteit gegenereer 27 833 26 850<br />

600 387 543 166<br />

Min: Korttermyngedeelte van voorkeuraandele (309 249) –<br />

291 138 543 166<br />

Direkteurswaardasie van beleggings en lenings 600 385 543 136<br />

Maatskappy<br />

Belegging in filiaal (aanhangsel 1) 818 773 810 366<br />

Al die beleggings is ongenoteerd en besonderhede daarvan is by die<br />

geregistreerde kantoor van die maatskappy ter insae.<br />

4. Belegging in geassosieerdes<br />

Belegging in geassosieerdes teen kosprys (aanhangsel 2) 9 721 9 095<br />

Direkteurswaardasie van belegging in geassosieerdes 31 450 30 824<br />

5. Ontasbare bates<br />

Klandisiewaarde<br />

Drawaarde<br />

Kosprys 7 654 7 654<br />

Opgehoopte waardedaling/amortisasie (1 076) (1 076)<br />

6 578 6 578<br />

Rekonsiliasie van drawaarde<br />

Saldo aan die begin van die jaar 6 578 6 952<br />

Toevoegings – –<br />

Waardedaling/Amortisasie – (374)<br />

Saldo aan die einde van die jaar 6 578 6 578<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


5. Ontasbare bates (vervolg)<br />

Toets vir waardedaling van klandisiewaarde met onbepaalde lewensduur<br />

Klandisiewaarde wat met die belegging in Tanzania Distilleries Limited ontstaan het, is aan daardie kontantgenererende<br />

eenheid toegeken. Die verhaalbare bedrag van die kontant-genererende eenheid is op ’n waardein-gebruik-basis<br />

bereken. Kontantvloei-vooruitskattings, gebaseer op finansiële begrotings wat ’n vyfjaarperiode<br />

dek en deur bestuur goedgekeur is, is gebruik om die verhaalbare bedrag te bereken. ’n Diskontokoers van 10%<br />

is toegepas op die kontantvloei-vooruitskattings. Hierdie berekeninge toon dat daar geen waardedaling teen die<br />

drawaarde van die klandisiewaarde voorsien behoort te word nie.<br />

Belangrike aannames vir die waarde-in-gebruik-berekening<br />

Groeikoerse in omset, marges en uitgawes is op historiese prestasie en bestuur se verwagtinge van markontwikkeling<br />

gebaseer. Die diskontokoers gebruik is voor belasting en reflekteer spesifieke risiko’s wat op die besigheid<br />

betrekking het.<br />

Verwys na aantekening 32 vir besonderhede oor die verandering in rekeningkundige beleid met betrekking tot die<br />

waardedaling en amortisasie van klandisiewaarde.<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

6. Voorraad<br />

Wyn, gegeurde alkoholiese drank en spiritualieë in stortmaat 1 366 411 1 325 169<br />

Gebottelde wyn, gegeurde alkoholiese drank en spiritualieë 524 231 534 550<br />

Verpakkingsmateriaal 104 328 150 535<br />

Aksynsbelasting 249 159 197 042<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2 244 129 2 207 296<br />

Voorraad teen netto realiseerbare waarde hierbo ingesluit 65 776 25 918<br />

7. Handels- en ander debiteure<br />

Groep<br />

Handelsdebiteure 543 461 492 670<br />

Voorsiening vir waardedaling in debiteure (23 210) (22 098)<br />

Ander debiteure 30 990 42 842<br />

551 241 513 414<br />

Maatskappy<br />

Dividend ontvangbaar 146 036 –<br />

8. Korttermynbeleggings<br />

Voorkeuraandele aflosbaar binne een jaar 309 249 –<br />

Al die beleggings is ongenoteerd en besonderhede daarvan is by die<br />

geregistreerde kantoor van die maatskappy ter insae.<br />

67<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


8<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

2005 2004<br />

9. Aandelekapitaal en aandelepremie Getal Getal<br />

’000 ’000<br />

Aandele gemagtig<br />

Gewone aandele van 1 sent elk 250 000 250 000<br />

Aandele uitgereik<br />

Saldo aan die begin van die jaar 196 357 195 580<br />

Uitreiking van aandele – aandeleskema 990 777<br />

Gewone aandele van 1 sent elk uitgereik en ten volle vereffen 197 347 196 357<br />

Tesourie-aandele<br />

Aandele gehou deur Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema 1 134 201<br />

R’000 R’000<br />

Aandelekapitaal<br />

Saldo aan die begin van die jaar 1 964 1 956<br />

Uitreiking van aandele – aandeleskema 10 8<br />

Saldo aan die einde van die jaar 1 974 1 964<br />

Aandelepremie<br />

Saldo aan die begin van die jaar 563 702 558 002<br />

Uitreiking van aandele – aandeleskema 8 396 5 700<br />

Saldo aan die einde van die jaar 572 098 563 702<br />

Tesourie-aandele<br />

Saldo aan die begin van die jaar (1 480) –<br />

Uitreiking van aandele – aandeleskema (8 406) (5 708)<br />

Aandele betaal en gelewer – aandeleskema 425 4 228<br />

Saldo aan die einde van die jaar (9 461) (1 480)<br />

Tien persent van die onuitgereikte aandelekapitaal is tot die volgende algemene jaarvergadering onder die beheer<br />

van die raad van direkteure geplaas.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


9. Aandelekapitaal en aandelepremie (vervolg)<br />

Die trustees van Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema (“die skema”) het onuitgereikte aandele wat vir die skema<br />

gereserveer was, aan deelnemers aangebied. Die totale getal onuitgereikte aandele gereserveer vir die skema is<br />

12 901 776 (2004: 13 891 864). Besonderhede van die aanbod is soos volg:<br />

Getal Getal<br />

aandele aandele betaal<br />

Getal aanvaar tot en gelewer<br />

Aanbodprys aandele 30 Junie tot 30 Junie<br />

Datum Deelnemers (Rand) aangebied 2005 2005<br />

19 Maart 2001 Uitvoerende direkteure 7,35 1 127 780 1 127 780 375 926<br />

19 Maart 2001 Ander deelnemers 7,35 1 202 125 1 202 125 257 135<br />

15 Oktober 2002 Ander deelnemers 13,21 143 337 143 337 –<br />

13 Desember 2002 Uitvoerende direkteure 14,60 953 320 953 320 –<br />

13 Desember 2002 Ander deelnemers 14,60 1 769 000 1 769 000 –<br />

3 Junie 2004 Ander deelnemers 15,05 219 570 219 570 –<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

5 415 132 5 415 132 633 061<br />

Gemiddelde Getal<br />

Die huidige status van die skema is soos volg: aanbodprys (Rand) aandele<br />

Gewone aandele verskuldig aan deelnemers<br />

Vorige finansiële jare 11,95 4 839 818<br />

Aangebied en aanvaar in huidige finansiële jaar – –<br />

Aandele betaal en gelewer 7,35 (57 747)<br />

Diensverlatings en ander –<br />

12,01 4 782 071<br />

Die aanbod is geldig vir een jaar vanaf die opsiedatum. Die skema is ’n uitgestelde aankoopskema en betaling<br />

geskied in drie gelyke jaarlikse paaiemente. Die eerste paaiement is eers na drie jaar betaalbaar.<br />

Deelnemers het geen regte op lewering, stemreg of dividende op aandele voordat betaling geskied nie.<br />

Deelnemers het die keuse om op ’n later datum te betaal met die gevolglike uitstel van regte. Betaling moet egter<br />

binne tien jaar geskied.<br />

69<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


0<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

10. Nie-verdeelbare en ander reserwes<br />

Groep<br />

Reserwes met totstandkoming van ’n vorige beheermaatskappy 15 199 15 199<br />

Kapitaalvermindering 236 236<br />

Oordrag van aandelekapitaal met die kansellasie van aandele 13 226 13 226<br />

Oordrag van aandelepremie 15 873 15 873<br />

Kapitaalaflossingsreserwefonds 400 400<br />

Herklassifikasie van palette tot depositowaarde 5 773 5 773<br />

Valuta-omrekenings 2 453 1 903<br />

Saldo aan die begin van die jaar 1 903 2 636<br />

Valuta-omrekenings vir die jaar 550 (733)<br />

Verskansingsreserwe (2 689) 1 711<br />

Saldo aan die begin van die jaar 1 711 (221)<br />

Billikewaarde-aanpassings van kontantvloei-verskansingsinstrumente (3 301) 1 184<br />

Verskansingsreserwe gerealiseer na inkomste (1 099) 748<br />

Billikewaarde-aanpassings 6 911 5 863<br />

Saldo aan die begin van die jaar 5 863 5 005<br />

Billikewaarde-aanpassings van beskikbaar-vir-verkoop-beleggings 1 272 858<br />

Uitgestelde belasting op billikewaarde-aanpassings (224) –<br />

57 382 60 184<br />

Maatskappy<br />

Reserwes met totstandkoming 15 199 15 199<br />

Kapitaalvermindering 236 236<br />

15 435 15 435<br />

11. Behoue verdienste<br />

Maatskappy 393 557 229 265<br />

Gekonsolideerde filiale 1 807 489 1 700 428<br />

Gesamentlike ondernemings 15 440 15 190<br />

Geassosieerde maatskappye 2 205 1 579<br />

2 218 691 1 946 462<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

12. Langtermyn rentedraende verpligtinge<br />

Onversekerde lening, rentedraend teen ’n vaste koers van 14,08% per jaar,<br />

sesmaandeliks agterna betaalbaar, met die finale aflossing op 2 Maart 2006 378 599 422 244<br />

Onversekerde lening, rentedraend teen ’n vaste koers van 10,71% per jaar,<br />

sesmaandeliks agterna betaalbaar, met die finale aflossing op 17 Mei 2007 378 113 420 644<br />

Versekerde lenings op gekapitaliseerde bruikhuurvoertuie (aantekening 1),<br />

rentedraend teen ’n veranderlike koers van 2,6% per jaar onder prima,<br />

maandeliks agterna betaalbaar in paaiemente van R58 738 (2004: R43 580)<br />

vir 48 maande 2 291 1 479<br />

759 003 844 367<br />

Min: Gedeelte van lenings terugbetaalbaar binne een jaar, ingesluit<br />

in bedryfslaste (429 989) (89 766)<br />

329 014 754 601<br />

13. Na-aftrede mediese voordele<br />

Saldo aan die begin van die jaar 16 905 15 297<br />

Voorsiening vir die jaar 4 486 1 608<br />

Saldo aan die einde van die jaar (aantekening 31) 21 391 16 905<br />

14. Uitgestelde belasting<br />

Die beweging in die uitgestelde belasting is soos volg:<br />

Saldo aan die begin van die jaar 64 696 85 726<br />

Belastingkoersaanpassing (2 157) –<br />

Voorsiening vir die jaar (11 744) (21 030)<br />

Saldo aan die einde van die jaar 50 795 64 696<br />

Uitgesteldebelasting-laste<br />

Toelaes op vaste bates 113 697 107 349<br />

Biologiese bates 20 691 21 307<br />

Rente ontvangbaar – 240<br />

134 388 128 896<br />

Uitgesteldebelasting-bates<br />

Voorsiening vir waardedaling in debiteure (6 731) (6 629)<br />

Aangeslane verliese (25 340) (24 229)<br />

Onbenutte SBM-krediete (18 255) (11 563)<br />

Voorsienings (27 108) (17 751)<br />

Ander (6 159) (4 028)<br />

(83 593) (64 200)<br />

Netto uitgestelde belasting 50 795 64 696<br />

71<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


2<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

14. Uitgestelde belasting (vervolg)<br />

Bedrae openbaar in die balansstaat is soos volg:<br />

Maatskappye in die groep met netto uitgesteldebelasting-bates (44 396) (36 431)<br />

Maatskappye in die groep met netto uitgesteldebelasting-laste 95 191 101 127<br />

Netto uitgestelde belasting 50 795 64 696<br />

15. Handels- en ander krediteure<br />

Handelskrediteure 530 792 604 378<br />

Ander krediteure 49 372 54 339<br />

Aksynsbelasting 326 350 277 399<br />

Belasting op toegevoegde waarde 22 838 8 502<br />

16. Voorsienings<br />

929 352 944 618<br />

Verlof Bonusse Totaal<br />

R’000 R’000 R’000<br />

Saldo aan die begin van die jaar 32 682 26 488 59 170<br />

Addisionele voorsienings 2 232 63 869 66 101<br />

Onbenutte bedrae – teruggeskryf – (469) (469)<br />

Benut gedurende die jaar (1 870) (29 455) (31 325)<br />

Saldo aan die einde van die jaar 33 044 60 433 93 477<br />

Verlof<br />

Werknemers se geregtigheid op verlof word erken wanneer dit ophoop ten gunste van die betrokke werknemers.<br />

’n Voorsiening word gemaak vir die beraamde aanspreeklikheid vir verlof as gevolg van dienste deur werknemers<br />

gelewer tot op balansstaatdatum.<br />

Bonusse<br />

Die meerderheid werknemers van die maatskappy neem deel aan ’n prestasie-gebaseerde aansporingskema en<br />

’n voorsiening word gemaak vir die beraamde aanspreeklikheid ingevolge neergelegde prestasiedoelwitte.<br />

Die res van die werknemers ontvang ’n jaarlikse bonus in Desember wat gelykstaande is aan hulle basiese<br />

maandelikse vergoeding. ’n Pro rata-bonusvoorsiening word gemaak vir werknemers in diens op balansstaatdatum.<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

17. Korttermyn rentedraende verpligtinge<br />

Onversekerde daggeldlenings 244 599 294 612<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

18. Omset<br />

Verkope 4 677 600 4 463 906<br />

Aksynsbelasting 1 273 546 1 100 063<br />

5 951 146 5 563 969<br />

19. Bedryfsuitgawes<br />

19.1 Funksionele verdeling van koste<br />

Koste van produkte verkoop 4 012 424 3 863 944<br />

Verkoops- en bemarkingskoste 623 103 559 022<br />

Verspreidingskoste 366 616 344 879<br />

Administrasie en ander koste 236 446 201 392<br />

5 238 589 4 969 237<br />

19.2 Waardevermindering<br />

Masjinierie, tenks en vate 118 407 112 846<br />

Toerusting en voertuie 10 143 11 349<br />

Eiendomme 8 500 7 077<br />

Stelselontwikkelingskoste 1 241 1 607<br />

138 291 132 879<br />

19.3 Navorsings- en ontwikkelingsuitgawes: handelsmerke en handelsname 9 067 7 127<br />

19.4 Administrasie- en bestuursgelde 6 011 5 830<br />

19.5 Bedryfshuuruitgawes<br />

Eiendomme 19 784 19 780<br />

Voertuie 19 677 18 669<br />

Toerusting 7 122 5 230<br />

Masjinerie 7 677 7 499<br />

54 260 51 178<br />

19.6 Wins met die verkoop van eiendom, aanleg en toerusting<br />

Eiendomme 1 046 181<br />

Masjinerie, tenks en vate 487 771<br />

Toerusting en voertuie (1 527) 2 380<br />

6 3 332<br />

19.7 Netto billikewaarde-aanpassing van biologiese bates (aantekening 2) (1 290) (162)<br />

19.8 Amortisasie van klandisiewaarde – 374<br />

73<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


4<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

19. Bedryfsuitgawes (vervolg)<br />

19.9 Ouditeursvergoeding<br />

Ouditgelde 2 541 2 043<br />

Ouditgelde ten opsigte van vorige jaar 28 75<br />

Ander gelde 1 101 280<br />

Uitgawes 112 62<br />

3 782 2 460<br />

19.10 Personeelkoste<br />

Salarisse en lone 596 607 534 918<br />

Aftreevoordele 37 232 37 051<br />

Mediesefondsbydraes 25 157 21 431<br />

658 996 593 400<br />

Getal werknemers op jaareinde 4 172 4 184<br />

20. Dividendinkomste<br />

Groep<br />

Voorkeuraandele 48 614 55 064<br />

Ander 1 210 949<br />

49 824 56 013<br />

Maatskappy<br />

Filiaal 356 139 158 420<br />

Dividendinkomste is verkry van ongenoteerde beleggings.<br />

21. Finansieringskoste<br />

Rente ontvang 26 051 32 925<br />

Rente betaal (128 149) (183 691)<br />

(102 098) (150 766)<br />

22. Inkomste vanaf geassosieerdes<br />

Deel van wins voor belasting 13 554 10 674<br />

Deel van belasting (4 238) (3 271)<br />

9 316 7 403<br />

Dividende ontvang (8 690) (6 816)<br />

Deel van wins vir die jaar 626 587<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

23. Belasting<br />

23.1 Normale maatskappybelasting<br />

Groep<br />

Lopende belasting<br />

huidige jaar 199 230 141 587<br />

vorige jaar 700 962<br />

Deel van belasting van geassosieerdes (aantekening 22) 4 238 3 271<br />

Uitgestelde belasting (13 901) (21 030)<br />

190 267 124 790<br />

Samestelling<br />

Normale Suid-Afrikaanse belasting 145 535 94 853<br />

Buitelandse belasting 27 042 29 256<br />

Sekondêre belasting op maatskappye (SBM) 17 690 681<br />

190 267 124 790<br />

Maatskappy<br />

Uitgestelde belasting<br />

huidige jaar (18 255) –<br />

23.2 Rekonsiliasie van belastingkoers (%)<br />

Standaardkoers vir maatskappye 29,0 30,0<br />

Aansuiwerings voortspruitend uit normale aktiwiteite:<br />

nie-belasbare inkomste (3,0) (3,4)<br />

nie-aftrekbare uitgawes 0,7 1,2<br />

belastingverliese benut – (1,2)<br />

belastingkoersaanpassing (0,4) –<br />

buitelandse belastingkoersverskille en weerhoubelastings 0,4 1,4<br />

26,7 28,0<br />

Sekondêre belasting op maatskappye 2,6 0,1<br />

Onbenutte SBM-krediete (1,0) (2,4)<br />

Effektiewe koers 28,3 25,7<br />

23.3 Belastingverliese<br />

Berekende belastingverliese en kapitaalverbeteringe beskikbaar vir<br />

aanwending teen toekomstige belasbare inkomste 97 820 91 466<br />

Aangewend om uitgestelde belasting te verminder (87 380) (80 764)<br />

10 440 10 702<br />

75<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


6<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

24. Verdienste per gewone aandeel<br />

Die berekening van verdienste per gewone aandeel is gegrond op verdienste<br />

soos hieronder uiteengesit en op 196,2 miljoen (2004: 195,6 miljoen)<br />

geweegde gemiddelde getal gewone aandele uitgereik.<br />

Die potensiële verwateringseffek van die aandele aangebied, maar nie betaal<br />

en gelewer, aan deelnemers van die aandeleskema is buite rekening gelaat<br />

aangesien die effek daarvan ignoreerbaar klein is.<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

24.1 Toeskryfbare verdienste 482 177 360 582<br />

24.2 Wesensverdienste<br />

Toeskryfbare verdienste 482 177 360 582<br />

Aangesuiwer vir (netto van belasting):<br />

wins met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting (4) (2 332)<br />

waardedaling/amortisasie van klandisiewaarde – 374<br />

482 173 358 624<br />

24.3 Ekwivalente kontantverdienste<br />

Toeskryfbare verdienste 482 177 360 582<br />

Aangesuiwer vir:<br />

uitgestelde belasting (aantekening 23.1) (13 901) (21 030)<br />

voorkeuraandele-dividend (aantekening 20) (48 614) (55 064)<br />

nie-kontantvloei-items (aantekening 26.1) 172 978 144 204<br />

592 640 428 692<br />

25. Dividende<br />

Betaal: 56,0 sent (2004: 46,0 sent) 109 960 89 967<br />

Verklaar: 67,0 sent (2004: 51,0 sent) 132 222 100 142<br />

Totaal: 123,0 sent (2004: 97,0 sent) 242 182 190 109<br />

’n Finale dividend van 67 sent per aandeel is vir die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2005 verklaar. Hierdie<br />

dividend sal betaal word op Maandag, 12 September 2005. Die laaste dag vir verhandeling (“cum” die dividend)<br />

ten einde in die dividend te kan deel, is Vrydag, 2 September 2005. Die aandeel van <strong>Distell</strong> sal begin verhandel<br />

“ex” die dividend vanaf aanvang van besigheid op Maandag, 5 September 2005, en die rekorddatum sal Vrydag,<br />

9 September 2005, wees.<br />

Aangesien die finale dividend na jaareinde verklaar is, is daar nie in die finansiële jaarstate voorsiening daarvoor<br />

gemaak nie.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

26. Kontantvloei-inligting<br />

26.1 Nie-kontantvloei-items<br />

Waardevermindering 138 291 132 879<br />

Netto billikewaarde-aanpassing van biologiese bates (1 290) (162)<br />

Waardedaling/amortisasie van klandisiewaarde – 374<br />

Wins met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting (6) (3 332)<br />

Voorsiening vir waardedaling in debiteure 1 112 896<br />

Voorsiening vir aftreevoordele 4 486 1 608<br />

Voorsiening vir verlof en bonusse 34 307 25 018<br />

Ongerealiseerde valutaverskille en ander (3 922) (13 077)<br />

172 978 144 204<br />

26.2 Bedryfskapitaalveranderings<br />

Groep<br />

Toename in voorraad (36 833) (132 932)<br />

Toename in handels- en ander debiteure (38 939) (31 618)<br />

Afname in handels- en ander krediteure (15 266) 186 809<br />

(91 038) 22 259<br />

Maatskappy<br />

Toename in ander debiteure (146 036) –<br />

26.3 Belasting betaal<br />

Vooruitbetaal aan die begin van die jaar 33 230 31 864<br />

Huidige voorsiening vir belasting (199 930) (142 549)<br />

Vooruitbetaal aan die einde van die jaar (52 536) (33 230)<br />

(219 236) (143 915)<br />

26.4 Dividende betaal<br />

Groep<br />

Onbetaald aan die begin van die jaar – –<br />

Dividende verklaar (210 102) (158 420)<br />

Dividende betaal aan Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema 154 –<br />

Onbetaald aan die einde van die jaar – –<br />

(209 948) (158 420)<br />

Maatskappy<br />

Onbetaald aan die begin van die jaar – –<br />

Dividende verklaar (210 102) (158 420)<br />

Onbetaald aan die einde van die jaar – –<br />

(210 102) (158 420)<br />

77<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


8<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

26. Kontantvloei-inligting (vervolg)<br />

26.5 Uitsonderlike items<br />

Vergoeding vir die kansellasie van eksklusiewe verspreidingsregte – 46 500<br />

– 46 500<br />

26.6 Belegging om bedrywighede te handhaaf<br />

Eiendomme en wingerde (3 540) (45 748)<br />

Masjinerie, tenke en vate (63 436) (26 447)<br />

Toerusting en voertuie (5 078) (19 255)<br />

Opbrengs met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting 12 508 12 065<br />

(59 546) (79 385)<br />

26.7 Belegging om bedrywighede uit te brei<br />

Eiendomme en wingerde (15 349) (27 394)<br />

Masjinerie, tenke en vate (17 306) (49 675)<br />

Toerusting en voertuie (550) (4 736)<br />

Netto beleggings verkoop 1 131 4 895<br />

(32 074) (76 910)<br />

26.8 Afname in netto korttermynlenings<br />

Saldo aan die begin van die jaar 135 222 464 199<br />

Saldo aan die einde van die jaar<br />

– kontant en kontantekwivalente 196 316 159 390<br />

– korttermyn rentedraende verpligtinge (244 599) (294 612)<br />

27. Segmentverslagdoening<br />

Primêre rapporteringsformaat – sakesegment<br />

Die groep is betrokke by die vervaardiging, bemarking en die verspreiding<br />

van alkoholiese drank. Hierdie bedrywighede verteenwoordig ’n geïntegreerde<br />

proses en die groep beskou dit as ’n enkele primêre sakesegment<br />

waaroor alle inligting in die finansiële jaarstate geopenbaar word.<br />

86 939 328 977<br />

Sekondêre rapporteringsformaat – geografiese distribusiestreke<br />

Streeksomset<br />

– Republiek van Suid-Afrika 4 907 139 4 539 548<br />

– Sub-Sahara-Afrika 521 319 501 044<br />

– Internasionaal 522 688 523 377<br />

5 951 146 5 563 969<br />

Streeksbates<br />

– Republiek van Suid-Afrika 4 755 513 4 630 868<br />

– Sub-Sahara-Afrika 141 804 130 620<br />

– Internasionaal 88 033 71 402<br />

4 985 350 4 832 890<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

27. Segmentverslagdoening (vervolg)<br />

Kapitaal<strong>span</strong>dering op eiendom, aanleg en toerusting<br />

– Republiek van Suid-Afrika 95 466 165 399<br />

– Sub-Sahara-Afrika 2 393 3 225<br />

– Internasionaal 459 439<br />

Streeksomset sluit verkope tussen groepmaatskappye uit.<br />

Streeksbates sluit bedryfsbates en beleggings in geassosieerdes in,<br />

maar sluit intermaatskappyrekeninge uit.<br />

98 318 169 063<br />

28. Verpligtinge<br />

Kapitaalverpligtinge<br />

Uitstaande kapitaaluitgawes 46 808 23 227<br />

Kapitaaluitgawes deur die direkteure gemagtig, waarvoor nog nie<br />

gekontrakteer is nie 175 842 119 454<br />

222 650 142 681<br />

Samestelling van kapitaalverpligtinge<br />

Filiale 217 576 137 297<br />

Gesamentlike ondernemings 5 074 5 384<br />

Hierdie verpligtinge sal in die komende jaar aangegaan en deur eie en<br />

geleende fondse gefinansier word. Dit sal gerieflik binne bestaande<br />

hefboombeperkinge wees.<br />

Bedryfshuurverpligtinge<br />

Die groep huur verskeie pakhuise, masjinerie, toerusting en voertuie ingevolge<br />

nie-kanselleerbare huurooreenkomste. Die ooreenkomste het verskillende<br />

terme, hernuwingsvoorwaardes en verhogingsklousules. Die meerderheid van<br />

die verhogingsklousules is aan die CPIX-inflasiekoers gekoppel.<br />

Toekomstigte minimum bedryfshuurbetalings ingevolge nie-kanselleerbare<br />

kontrakte is soos volg:<br />

222 650 142 681<br />

Betaalbaar binne 1 jaar 37 776 42 277<br />

Betaalbaar na 1 jaar, nie later as 5 jaar nie 74 290 85 596<br />

112 066 127 873<br />

79<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


0<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

28. Verpligtinge (vervolg)<br />

Finansieringsbruikhuurverpligtinge<br />

Die groep het finansieringsbruikhuurkontrakte aangegaan by finansiële instellings vir die huur van voertuie vir ’n<br />

tydperk van tussen 48 en 60 maande. Die bruikhuurpaaiemente is betaalbaar aan die einde van elke maand. Die<br />

eienaarskap van die voertuie gaan aan die einde van die tydperk oor na werknemers van die maatskappy. Die<br />

kontrakte het geen voorwaardelike hure nie.<br />

Na 1 jaar,<br />

Binne nie later as 2005 2004<br />

1 jaar 5 jaar nie Totaal Totaal<br />

R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Minimum huurbetalings 710 1 980 2 690 1 725<br />

Finansieringskoste (159) (240) (399) (246)<br />

551 1 740 2 291 1 479<br />

Huidige waarde van minimum huurbetalings 680 1 608 2 288 1 475<br />

29. Waarborge<br />

29.1 Waarborge vir personeelbehuisingslenings 3 995 3 898<br />

29.2 Waarborge vir wingerdvestigingslenings 50 120<br />

Die waarborge vir die wingerdvestigingslenings is verseker deur geregistreerde verbande op plaaseiendom met<br />

’n markwaarde van R79,4 miljoen.<br />

29.3 In vorige jare het die groep R67 miljoen as vergoeding vir die afstanddoening van distribusieregte van sekere<br />

whiskey-handelsmerke ontvang. Die Suid-Afrikaanse Inkomstediens is van mening dat die transaksie aan<br />

inkomstebelasting en belasting op toegevoegde waarde onderhewig is en het gewysigde aanslae ten bedrae van<br />

R29,5 miljoen uitgereik. Die groep het appèl teen hierdie aanslae aangeteken. Die aangeleentheid sal gedurende<br />

Oktober 2005 in die Spesiale Inkomstebelastinghof aangehoor word.<br />

29.4 Die banklenings van sekere geassosieerdes en filiale word deur houermaatskappye in die groep gewaarborg.<br />

30. Finansiële risikobestuur<br />

30.1 Tesourierisikobestuur<br />

Die groep handhaaf ’n omsigtige, maar aanpasbare, benadering met betrekking tot vooruitdekking. Dit is daarop<br />

gerig om valuta- en rentekoersrisiko’s te verminder of uit te skakel deur die mees koste-effektiewe metodes<br />

beskikbaar te gebruik. Senior uitvoerende bestuur en adviseurs vergader gereeld om valuta- en rentekoersblootstellings<br />

te ontleed en om tesouriebestuurstrategieë teen hersiene ekonomiese vooruitskattings te herevalueer.<br />

Die beleid van die groep word jaarliks deur die raad van direkteure hersien.<br />

30.2 Valutarisikobestuur<br />

Die groep word blootgestel aan veranderinge in wisselkoerse op transaksies, hoofsaaklik aankope en verkope, in<br />

geldeenhede anders as SA rand. Ten einde hierdie risiko te beheer kan die groep transaksies aangaan, binne<br />

goedgekeurde prosedures en limiete, wat gebruik maak van finansiële instrumente, ingesluit valutatermynkontrakte.<br />

Die groep spekuleer nie met of handel in finansiële instrumente nie.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


30. Finansiële risikobestuur (vervolg)<br />

30.2 Valutarisikobestuur (vervolg)<br />

Wesenlike valutatermynkontrakte op 30 Junie 2005 en 30 Junie 2004 word soos volg opgesom:<br />

Valutatermynkontrakte – verwagte transaksies<br />

Hierdie valutatermynkontrakte verwys nie na spesifieke items op die balansstaat nie en is aangegaan om<br />

uitvoeropbrengste wat nog nie ontvangbaar is nie, te dek. Die valutatermynkontrakte sal aangewend word vir<br />

handelsdoeleindes gedurende die eerste drie maande van die volgende jaar.<br />

Buitelandse Rand- Billikewaardevalutabedrag<br />

bedrag wins/(verlies)<br />

Buitelandse valuta ’000 R’000 R’000<br />

2005<br />

Termynverkope van buitelandse valuta<br />

VSA dollar 250 684 (85)<br />

Kanadese dollar 1 000 5 197 (275)<br />

Euro 2 575 24 027 526<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

29 908 166<br />

2004<br />

Termynverkope van buitelandse valuta<br />

Euro 1 300 10 046 260<br />

Die netto onverskanste handelsopbrengste op 30 Junie 2005 beloop R109,5 miljoen (2004: R111,8 miljoen).<br />

30.3 Rentekoersrisikobestuur<br />

Rentekoersrisiko ontstaan as gevolg van die herprysing van vooruitdekking en wisselendekoers-skuld, asook<br />

inkrementele/nuwe lenings en die voortsetting van aflosbare skuld/herfinansiering van bestaande skuld. Die<br />

rentekoerseienskappe van nuwe lenings en die herfinansiering van bestaande lenings word op ’n deurlopende<br />

grondslag hersien.<br />

Die rentekoersbepalingsprofiel soos op 30 Junie 2005 en 30 Junie 2004 word soos volg opgesom:<br />

% 2005 2004 %<br />

Rentedraende verpligtinge van totaal R’000 R’000 van totaal<br />

Wisselende daggeldkoerse<br />

(2005: 7,2%, 2004: 8,2%) 24,4 244 599 294 612 25,9<br />

Vaste koers (aantekening 12) 75,6 759 003 844 367 74,1<br />

Totale rentedraende verpligtinge 100,0 1 003 602 1 138 979 100,0<br />

81<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


2<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

30. Finansiële risikobestuur (vervolg)<br />

30.3 Rentekoersrisikobestuur (vervolg)<br />

Ten einde spesifieke blootstelling te verskans in die rentekoersbepalingsprofiel van bestaande lenings, gebruik<br />

die groep rentekoersruiltransaksies om ’n geskikte rentekoersprofiel te bewerkstellig. Op 30 Junie 2005 en<br />

30 Junie 2004 was die waarde van lenings verskans deur afgeleide rentekoersinstrumente en die rentekoers van<br />

toepassing op die kontrakte soos volg:<br />

Billike-<br />

Lenings Rente Rente waardeverskans<br />

betaalbaar ontvangbaar wins/(verlies)<br />

2005 R’000 R’000<br />

Rentekoersruiltransaksies (1 – 2 jaar) 154 931 3M Jibar +1,2% 9,7% vas 1 614<br />

Rentekoersruiltransaksies (1 – 2 jaar) 154 931 10,1% vas 3M Jibar +1,2% (3 301)<br />

2004<br />

Rentekoersruiltransaksies (2 – 3 jaar) 221 992 3M Jibar +1,2% 9,7% vas (2 425)<br />

Rentekoersruiltransaksies (2 – 3 jaar) 221 992 10,1% vas 3M Jibar +1,2% 1 184<br />

Die rentekoersruiltransaksies herset elke ses maande op 17 Maart en 17 September, met die finale herset op<br />

17 Mei 2007.<br />

30.4 Kredietrisikobestuur<br />

Potensiële konsentrasies van kredietrisiko bestaan hoofsaaklik uit handelsdebiteure, kontant en kontantekwivalente,<br />

verskansingsinstrumente en beleggings. Die groep belê kontantsurplusse slegs by banke met ’n<br />

hoogstaande kredietwaardigheid. Handelsdebiteure bestaan uit ’n groot hoeveelheid klante wat wyd verspreid is.<br />

Die finansiële toestand van hierdie klante, met betrekking tot hulle kredietwaardigheid, word deurlopend deur die<br />

groep geëvalueer. Die toestaan van krediet word by wyse van aansoeke beheer en die aannames voortspruitend<br />

daaruit word op <strong>'n</strong> gereelde basis hersien en aangepas.<br />

Die groep is blootgestel aan kredietverwante verliese in die geval van wanprestasie deur teenpartye by<br />

verskansingsinstrumente. Die teenpartye tot hierdie kontrakte is groot finansiële instellings. Die groep moniteer<br />

voortdurend sy posisie en die kredietgraderings van teenpartye en beperk sy blootstelling aan een enkele<br />

instelling.<br />

Die groep is van mening dat daar op 30 Junie 2005 geen wesenlike konsentrasie van kredietrisiko was waarvoor<br />

daar nie voldoende voorsien is nie.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


30. Finansiële risikobestuur (vervolg)<br />

30.5 Likiditeitsrisikobestuur<br />

Die groep bestuur likiditeitsrisiko deur die samestelling en monitering van kontantvloeivooruitskattings, asook deur<br />

te verseker dat voldoende leningsfasiliteite in stand gehou word.<br />

Die ouderdomsprofiel van die groep se finansiële instrumente is soos volg (verskansingsinstrumente verwys na<br />

hulle kontrakwaarde):<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

0 – 12 1 – 2 3 – 5 Meer as 2005 2004<br />

maande jaar jaar 5 jaar Totaal Totaal<br />

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Finansiële bates<br />

Verskansingsinstrumente 2 140 – – – 2 140 1 444<br />

Handels- en ander debiteure 549 101 – – – 549 101 511 970<br />

Kontant en kontantekwivalente 196 316 – – – 196 316 159 390<br />

Ander finansiële bates 361 785 233 048 – 67 811 662 644 585 491<br />

Finansiële laste<br />

Verskansingsinstrumente 3 661 – – – 3 661 2 425<br />

Handels- en ander krediteure 1 019 168 – – – 1 019 168 1 001 363<br />

Rentedraende verpligtinge 674 588 329 014 – – 1 003 602 1 138 979<br />

Die groep se onbenutte bankfasiliteite en onbenutte leningsbevoegdheid is<br />

soos volg:<br />

Onbenutte bankfasiliteite<br />

Totale bankfasiliteite 1 597 000 1 266 000<br />

Min: Korttermyn rentedraende verpligtinge (aantekening 17) 244 599 294 612<br />

Onbenutte bankfasiliteite 1 352 401 971 388<br />

Bankfasiliteite word jaarliks hernu.<br />

Onbenutte leningsbevoegdheid<br />

Kragtens die bepalings van die statute van die maatskappy is die groep se<br />

leningsbevoegdheid ten opsigte van rentedraende verpligtinge op jaareinde<br />

beperk tot 100% van die totale ekwiteit.<br />

Maksimum toelaatbare rentedraende verpligtinge op jaareinde 2 842 337 2 572 091<br />

Rentedraende verpligtinge (aantekening 12 en 17) (1 003 602) (1 138 979)<br />

1 838 735 1 433 112<br />

Kontant en kontantekwivalente 196 316 159 390<br />

Onbenutte leningsbevoegdheid 2 035 051 1 592 502<br />

Geeneen van die groep se bates, behalwe voertuie aangekoop onder finansieringsbruikhure, was op<br />

30 Junie 2005 beswaar nie.<br />

83<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


4<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

30. Finansiële risikobestuur (vervolg)<br />

30.6 Billike waarde van finansiële instrumente<br />

Die geskatte billike waarde, soos op 30 Junie 2005, is bepaal deur gebruik te maak van beskikbare markinligting<br />

en toepaslike waardasiemetodieke soos hieronder uiteengesit. Hierdie waardes is nie noodwendig ’n aanduiding<br />

van die bedrae wat die groep kan realiseer in die normale gang van besigheid nie.<br />

Die groep het die volgende metodes en aannames gebruik by die bepaling van billike waardes:<br />

Kontant en kontantekwivalente, handels- en ander debiteure en lenings: Die drabedrag geopenbaar in die<br />

balansstaat is in ooreenstemming met die billike waardes.<br />

Rentedraende verpligtinge en handels- en ander krediteure: Die drabedrag geopenbaar in die balansstaat is<br />

in ooreenstemming met die billike waardes (aantekening 30.3).<br />

Termyninstrumente: Valutatermynkontrakte word aangegaan om invoerbestellings en uitvoeropbrengste te<br />

verskans en billike waardes word bepaal deur gebruik te maak van buitelandse valutabod- en aanbodmarkkoerse<br />

op jaareinde.<br />

31. Aftreevoordele<br />

31.1 Omskrewevoordeel-pensioenfondse<br />

Die groep beskik oor twee omskrewevoordeel-pensioenfondse en drie omskrewebydraefondse. Alle permanente<br />

werknemers het toegang tot hierdie fondse. Hierdie fondse word gereguleer deur die Pensioenfondswet, 1956,<br />

soos gewysig, en word bestuur deur trustees en geadministreer deur onafhanklike administrateurs. Fondsbates<br />

word onafhanklik van die groep se finansies gehanteer.<br />

Die omskrewevoordeel-pensioenfondse word elke drie jaar aktuarieel waardeer en jaarliks hersien volgens die<br />

metode vir geprojekteerde kredieteenhede. Die laaste volle aktuariële waardasie is op 1 Maart 2004 gedoen en<br />

dit dui aan dat die fondse in ’n gesonde finansiële posisie is.<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

Balansstaat<br />

Bedrae wat in die balansstaat erken word, is soos volg:<br />

Huidige waarde van befondsde verpligtinge (85 460) (82 407)<br />

Billike waarde van fondsbates 305 162 271 053<br />

Befondsingstatus 219 702 188 646<br />

Onerkende aktuariële winste (31 420) (9 686)<br />

Bate nie erken op balansstaatdatum * (188 282) (178 960)<br />

Netto bate in balansstaat – –<br />

* Die surplus word nie as ’n bate erken nie aangesien die surplusverdelingsproses nog deur die Registrateur van<br />

Pensioenfondse ingevolge die Pensioenfondswysigingswet, 39 van 2001, goedgekeur moet word.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

31. Aftreevoordele (vervolg)<br />

31.1 Omskrewevoordeel-pensioenfondse (vervolg)<br />

Inkomstestaat<br />

Bedrae wat in die inkomstestaat erken word, is soos volg:<br />

Huidige dienskoste 313 288<br />

Rente op verpligtinge 7 483 7 812<br />

Verwagte opbrengs op fondsbates (28 058) (22 093)<br />

Netto aktuariële winste erken gedurende die jaar (1 220) 559<br />

Totale inkomste (21 482) (13 434)<br />

Bate nie erken op balansstaatdatum 21 482 13 434<br />

– –<br />

Werklike opbrengs op fondsbates (53 842) (53 739)<br />

Belangrikste aktuariële aannames op balansstaatdatum<br />

% %<br />

Diskontokoers 9,5 10,0<br />

Verwagte opbrengskoers op fondsbates 9,5 10,0<br />

Toekomstige salarisverhogings 6,5 6,5<br />

Toekomstige pensioenverhogings 4,3 4,8<br />

Inflasiekoers 5,0 5,0<br />

31.2 Na-aftrede mediese voordele<br />

Balansstaat<br />

Bedrae wat in die balansstaat erken word, is soos volg:<br />

Huidige waarde van befondsde verpligtinge (312 008) (254 310)<br />

Billike waarde van fondsbates 290 617 237 405<br />

Befondsingstatus (21 391) (16 905)<br />

Onerkende aktuariële winste – –<br />

Netto verpligting in balansstaat (21 391) (16 905)<br />

Inkomstestaat<br />

Bedrae wat in die inkomstestaat erken word, is soos volg:<br />

Huidige dienskoste 9 372 7 953<br />

Rente op verpligtinge 23 696 22 154<br />

Verwagte opbrengs op fondsbates (24 415) (15 560)<br />

Netto aktuariële winste erken gedurende die jaar (4 167) (5 983)<br />

Inkortingskoste van oordrag vanaf ander fondse – (6 956)<br />

Totale uitgawes 4 486 1 608<br />

85<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


6<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

31. Aftreevoordele (vervolg)<br />

31.2 Na-aftrede mediese voordele (vervolg)<br />

Die na-aftrede mediese verpligtinge word elke jaar aktuarieel waardeer<br />

volgens die metode vir geprojekteerde kredieteenhede. Fondsbates word<br />

teen huidige markwaarde waardeer.<br />

2005 2004<br />

Belangrikste aktuariële aannames op balansstaatdatum<br />

% %<br />

Diskontokoers 9,5 10,0<br />

Verwagte opbrengskoers op fondsbates 9,5 10,0<br />

Toekomstige salarisverhogings 6,5 6,5<br />

Jaarlikse verhoging in gesondheidsorgkoste 7,5 7,5<br />

32. Veranderinge in rekeningkundige beleid en vergelykende syfers<br />

32.1 Rekeningkundige beleid<br />

Die groep se rekeningkundige beleid is op 1 Julie 2004 verander om in ooreenstemming te wees met die nuwe<br />

Suid-Afrikaanse Standpunt oor Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk (AARP) wat handel oor<br />

“Besigheidsamevoegings” (RE 140/IFRS 3) en die gewysigde standpunte wat handel oor “Ontasbare Bates”<br />

(RE 129/IAS 38) en “Waardedaling van Bates” (RE 128/IAS 36). Die verandering is soos volg:<br />

Amortisasie van klandisiewaarde<br />

Die gesamentlike uitwerking van hierdie nuwe standpunte is dat die amortisasie van klandisiewaarde met ingang<br />

van 1 Julie 2004 gestaak is en dat dit jaarliks beoordeel word vir waardedalings.<br />

Vergelykende syfers vir die jaar geëindig 30 Junie 2004 is nie hersaamgestel nie.<br />

Die uitwerking van hierdie verandering in die rekeningkundige beleid is soos volg:<br />

2005<br />

Toename/(Afname) R’000<br />

Inkomstestaat<br />

Amortisasie van klandisiewaarde (374)<br />

Bedryfswins 374<br />

Belasting –<br />

Netto wins toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers 374<br />

Wesensverdienste 374<br />

Toeskryfbare verdienste per aandeel (sent) 0,2<br />

Wesensverdienste per aandeel (sent) 0,2<br />

Balansstaat<br />

Ontasbare bates 374<br />

Kontantvloeistaat<br />

Bedryfswins 374<br />

Nie-kontantvloei-items (374)<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


32. Veranderinge in rekeningkundige beleid en vergelykende syfers (vervolg)<br />

32.2 Vergelykende syfers<br />

Hersamestelling van verkoopsvolumes en omset<br />

Verkoopsvolumes is hersaamgestel deur volumes wat verband hou met kontrakverpakking wat namens<br />

onafhanklike derde partye gedoen word, uit te sluit. Omset is hersaamgestel deur kortings en rabatte, voorheen<br />

ingesluit in bedryfsuitgawes, af te trek van omset.<br />

Vergelykende syfers vir die jaar geëindig 30 June 2004 is hersaamgestel.<br />

Die uitwerking van hierdie veranderinge op die resultate van 30 Junie 2004 is soos volg:<br />

Tans Voorheen<br />

gerapporteer gerapporteer Aanpassing<br />

Toename/(Afname) R’000 R’000 R’000<br />

Verkoopsvolumes (liter ’000) 310 966 315 588 (4 622)<br />

Omset<br />

Omset 5 563 969 5 743 808 (179 839)<br />

Bedryfsuitgawes<br />

Koste van produkte verkoop 3 863 944 3 945 819 (81 875)<br />

Verkoops- en bemarkingskoste 559 022 656 986 (97 964)<br />

Verspreidingskoste 344 879 344 879 –<br />

Administrasie en ander koste 201 392 201 392 –<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

4 969 237 5 149 076 (179 839)<br />

Bedryfswins 594 732 594 732 –<br />

87<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


8<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

33. Direkteursvergoeding<br />

2005 2004<br />

Nie- Nie-<br />

Uitvoerend uitvoerend Totaal Uitvoerend uitvoerend Totaal<br />

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Salarisse en fooie 2 933 927 3 860 2 397 759 3 156<br />

Aansporingsbonusse 530 530 410 410<br />

Aftreefondsbydraes 621 621 507 507<br />

Mediesefondsbydraes 105 105 80 80<br />

Motorvoordele 546 546 446 446<br />

Betaal deur filiale 4 735 927 5 662 3 840 759 4 599<br />

Aan- Aftree- Mediesesporings-<br />

fonds fonds- Motor- 2005 2004<br />

Salarisse bonusse bydraes bydraes voordele Totaal Totaal<br />

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Uitvoerend<br />

JJ Scannell 1 391 286 293 37 198 2 205 1 978<br />

SJ Genade 768 122 164 35 175 1 264 1 230<br />

MJ Botha 774 122 164 33 173 1 266 632<br />

Subtotaal 2 933 530 621 105 546 4 735 3 840<br />

Aan- Aftree- Mediesesporings-<br />

fonds- fonds- Motor- 2005 2004<br />

Fooie bonusse bydraes bydraes voordele Totaal Totaal<br />

R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />

Nie-uitvoerend<br />

FC Bayly 66 – – – – 66 61<br />

PM Bester 66 – – – – 66 15<br />

PE Beyers 66 – – – – 66 61<br />

JG Carinus 66 – – – – 66 61<br />

GJ Gerwel 66 – – – – 66 15<br />

E de la H Hertzog 66 – – – – 66 61<br />

MJ Madungandaba 66 – – – – 66 61<br />

DM Nurek (1) 179 – – – – 179 163<br />

D Prins (2) 100 – – – – 100 91<br />

PEI Swartz (3) 83 – – – – 83 76<br />

MH Visser (4) 103 – – – – 103 94<br />

Subtotaal 927 – – – – 927 759<br />

Totaal 3 860 530 621 105 546 5 662 4 599<br />

1. Mnr DM Nurek is voorsitter van die raad van direkteure, is ’n lid van die ouditkomitee en voorsitter van die<br />

vergoedingskomitee.<br />

2. Mnr D Prins is voorsitter van die ouditkomitee.<br />

3. Mnr PEI Swartz is ’n lid van die vergoedingskomitee.<br />

4. Mnr MH Visser is ’n lid van die ouditkomitee en die vergoedingskomitee.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


34. Belang van direkteure in aandelekapitaal en kontrakte<br />

Die direkteure van die maatskappy het op 30 Junie 2005 en op 30 Junie 2004, asook op die datum van hierdie<br />

verslag, in totaal minder as 1% van die maatskappy se uitgereikte aandelekapitaal besit.<br />

Belang van direkteure in die getal uitgereikte aandele:<br />

Direk Indirek<br />

Gewone Nie- Nie- 2005 2004<br />

aandele Voordelig voordelig Voordelig voordelig Totaal Totaal<br />

FC Bayly – – 1 949 – 1 949 1 949<br />

MJ Botha 127 976 – – – 127 976 127 976<br />

SJ Genade 107 670 2 992 – – 110 662 110 662<br />

E de la H Hertzog 25 200 – – 21 000 46 200 56 300<br />

DM Nurek 15 000 – – – 15 000 –<br />

JJ Scannell 304 451 600 – 1 100 306 151 306 151<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

580 297 3 592 1 949 22 100 607 938 603 038<br />

Die ander direkteure het geen belang in die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy nie. Daar was geen<br />

verandering in dié belange sedert die finansiële jaareinde nie.<br />

Die direkteure van die maatskappy het elk gesertifiseer dat hulle gedurende die jaar geen belang gehad het by<br />

enige kontrak van wesenlike waarde vir die maatskappy, of enige van sy filiale, wat tot ’n botsing van belange kon<br />

gelei het nie.<br />

35. <strong>Distell</strong>-aandeleskema<br />

Gedurende die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2005 is geen addisionele aandele aan die direkteure aangebied<br />

nie (2004: Geen).<br />

Huidige status<br />

Gewone aandele Getal Aandeleprys Balans van<br />

Aandele aandele op datum aandele<br />

aanvaar Aanbod- betaal en van betaling Toename in aanvaar<br />

voor prys gelewer tot en lewering waarde * tot<br />

Deelnemer 30 Junie 2004 (Rand) 30 Junie 2004 (Rand) R’000 30 Junie 2005<br />

Uitvoerend<br />

JJ Scannell 589 823 7,35 196 607 16,05 1 710 393 216<br />

JJ Scannell 537 605 14,60 geen 537 605<br />

SJ Genade 275 995 7,35 91 998 15,20 722 183 997<br />

SJ Genade 210 254 14,60 geen 210 254<br />

MJ Botha 261 962 7,35 87 321 15,25 690 174 641<br />

MJ Botha 205 461 14,60 geen 205 461<br />

Totaal 2 081 100 375 926 3 122 1 705 174<br />

* Verwys na die toename in die waarde van die skema-aandele van die deelnemers aangedui vanaf die<br />

aanboddatum tot die datum van betaling en lewering in die vorige finansiële jaar. Die skema is ’n uitgestelde<br />

aankoopskema (verwys na aantekening 9).<br />

89<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE


0<br />

JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />

Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />

vir die jare geëindig 30 Junie<br />

36. Verwantepartytransaksies<br />

Verwantepartyverhoudings bestaan tussen die groep, geassosieerdes en die aandeelhouers van die maatskappy.<br />

Alle aankoop- en verkoopstransaksies is op ’n bona fide markverwante grondslag aangegaan.<br />

Die groep het toegang tot fondse by Remgro Finansieringskorporasie Beperk (“RFK”). Beperkte fondse word teen<br />

markverwante koerse geleen en is terugbetaalbaar op aanvraag. Rente op hierdie lenings het R13,3 miljoen<br />

(2004: R25,6 miljoen) beloop. Die bedrag verskuldig aan RFK op 30 Junie 2005 was R265 miljoen teen 7,06%<br />

(2004: R272 miljoen teen 8,24%). Die bedrag is ingesluit by korttermyn rentedraende verpligtinge.<br />

Bestuursdienste deur Remgro Finance and Services Beperk gelewer het R5,4 miljoen (2004: R4,9 miljoen)<br />

beloop.<br />

Voorraad ter waarde van R175,2 miljoen (2004: R83,7 miljoen) is aangekoop vanaf KWV Groep Beperk vir<br />

normale produksie. Uitstaande balanse (BTW ingesluit) ten bedrae van R0,2 miljoen (2004: R95,3 miljoen) is<br />

ingesluit by handels- en ander krediteure (aantekening 15) ten opsigte van hierdie aankope.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Aanhangsel 1<br />

belang in filiale<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

Die totale inkomste/(verliese) na belasting van gekonsolideerde filiale<br />

vir die jaar is soos volg:<br />

Winste 494 034 318 148<br />

Verliese (12 787) (24 154)<br />

Netto gekonsolideerde inkomste na belasting 481 247 293 994<br />

Die maatskappy se direkte belang in sy filiaal is soos volg:<br />

South African Distilleries and Wines (SA) Beperk (100%) – Ongenoteer<br />

Langtermynlening 818 772 810 365<br />

Aandele 1 1<br />

Belegging in filiaal 818 773 810 366<br />

Die maatskappy se indirekte belang in filiale, deur South African<br />

Distilleries and Wines (SA) Beperk, is soos volg:<br />

Uitgereikte aandelekapitaal<br />

Vervaardigers en verspreiders Belang % R<br />

<strong>Distell</strong> Beperk 100 1 000<br />

<strong>Distell</strong> Namibia Limited (Namibië) 100 4 000<br />

Distillers Corporation International Limited (Mauritius) 100 12<br />

Distillers Corporation (Botswana) (Proprietary) Limited (Botswana) 100 3<br />

Huis van JC le Roux Beperk 100 100<br />

Devon Road Property Beperk 90 90<br />

Durbanville Hills Wines (Eiendoms) Beperk 66 835 400<br />

Ecowash (Eiendoms) Beperk 100 100<br />

Expo Liquor Beperk 100 4 066 625<br />

Nederburg Wyne (Eiendoms) Beperk 100 218 870<br />

Nederburg Wynplase Beperk 100 200<br />

Namibia Wines & Spirits Limited (Namibië) 100 100 000<br />

SFW Holdings Beperk 100 200<br />

SFW Financing Company Beperk 100 70 000<br />

Stellenbosch-Boerewynmakery Beperk 100 7<br />

Swaziland Liquor Distributors Limited (Swaziland) 100 390 401<br />

Ander<br />

Henry C. Collison & Sons Limited (Verenigde Koninkryk) 100 82 792<br />

Afdis Holdings (Private) Limited (50%)<br />

Afdis Holdings (Private) Limited, ’n maatskappy wat in Zimbabwe geregistreer is, is nie gekonsolideer nie. Die<br />

maatskappy is aan ernstige wisselkoers- en lantermynbeperkinge onderworpe wat sy vermoë om fondse aan aandeelhouers<br />

oor te dra beduidend strem. Die belegging word teen ’n nominale waarde van R1 gedra.<br />

Aantekeninge:<br />

Inligting word slegs verskaf ten opsigte van filiale waarvan die finansiële toestand en resultate wesenlik is.<br />

Alle filiale is in Suid-Afrika geïnkorporeer, tensy anders aangedui.<br />

91<br />

JAARSTATE BELANG IN FILIALE


2<br />

JAARSTATE BELANG IN ONGENOTEERDE GEASSOSIEERDES<br />

Aanhangsel 2<br />

belang in ongenoteerde geassosieerdes<br />

Die groep se belegging in ongenoteerde geassosieerdes is soos volg:<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

Tanzania Distilleries Limited (Tanzania) (35%) 7 998 7 666<br />

Kosprys 20 849 20 849<br />

Klandisiewaarde afgeskryf (14 075) (14 075)<br />

Ekwiteitsverantwoorde behoue verdienste 1 224 892<br />

Drinks and Beverages Co Limited (Mauritius) (40%) 1 477 1 257<br />

Kosprys 742 742<br />

Ekwiteitsverantwoorde behoue verdienste 735 515<br />

Papkuilsfontein Vineyards (Eiendoms) Beperk (49%) 246 172<br />

Kosprys – –<br />

Ekwiteitsverantwoorde behoue verdienste 246 172<br />

Belegging in geassosieerdes 9 721 9 095<br />

Die gesamentlike balansstate van geassosieerdes word soos volg opgesom:<br />

Eiendom, aanleg en toerusting 22 378 21 032<br />

Bedryfsbates 34 790 29 901<br />

Totale bates 57 168 50 933<br />

Rentevrye verpligtinge 27 098 19 190<br />

Rentedraende verpligtinge 17 129 20 389<br />

Totale verpligtinge 44 227 39 579<br />

Ekwiteit 12 941 11 354<br />

Minderheidsbelang (3 220) (2 259)<br />

Groepsbelang in ekwiteit 9 721 9 095<br />

Lenings aan geassosieerdes – –<br />

Groepsbelang in netto bates van geassosieerdes 9 721 9 095<br />

Tanzania Distilleries Limited (35%) 7 998 7 666<br />

Drinks and Beverages Co Limited (40%) 1 477 1 257<br />

Papkuilsfontein Vineyards (Eiendoms) Beperk (49%) 246 172<br />

9 721 9 095<br />

Aantekeninge:<br />

1. Alle geassosieerde maatskappye is in Suid-Afrika geïnkorporeer, tensy anders aangedui.<br />

2. Die statutêre jaareindes van Tanzania Distilleries Limited en Drinks and Beverages Co Limited verskil van dié van die<br />

res van die groep. Die resultate van hierdie maatskappye tot 30 Junie 2004 en 30 Junie 2005, na hulle onderskeie<br />

jaareindes, is waar toepaslik ingesluit op grond van inligting deur hulle bestuur voorberei.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Aanhangsel 3<br />

belang in gesamentlike ondernemings<br />

Die groep se belang in gesamentlike ondernemings is soos volg:<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

2005 2004<br />

R’000 R’000<br />

Totale ekwiteit<br />

Tonnellerie Radoux (SA) (Eiendoms) Beperk (50%) 7 070 6 852<br />

Mirma Products (Eiendoms) Beperk (45%) 797 506<br />

Lusan Holdings (Eiendoms) Beperk (50%) 8 153 8 378<br />

Proporsionele belang in gesamentlike ondernemings 16 020 15 736<br />

Die groep se belang in die bates en verpligtinge van die gesamentlike<br />

ondernemings is soos volg:<br />

Eiendom, aanleg en toerusting 156 007 155 450<br />

Bedryfsbates 49 140 52 451<br />

Totale bates 205 147 207 901<br />

Nie-bedryfslaste 184 658 186 998<br />

Bedryfslaste 4 469 5 167<br />

Totale laste 189 127 192 165<br />

Netto bates 16 020 15 736<br />

Netto belang gekonsolideer 16 020 15 736<br />

Die groep se belang in die gesamentlike ondernemings se inkomste en<br />

uitgawes is soos volg:<br />

Omset 40 078 40 150<br />

Wins voor belasting 1 406 9 911<br />

Netto wins na belasting 802 9 042<br />

Die groep se belang in die gesamentlike ondernemings se kontantvloeistate<br />

is soos volg:<br />

Kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 6 892 8 317<br />

Kontant aangewend in beleggingsaktiwiteite (6 689) (5 959)<br />

Netto kontantvloei 203 2 358<br />

Aantekening:<br />

Alle gesamentlike ondernemings is in Suid-Afrika geïnkorporeer.<br />

93<br />

JAARSTATE BELANG IN GESAMENTLIKE ONDERNEMINGS


4<br />

JAARSTATE KENNISGEWING AAN AANDEELHOUERS<br />

Kennisgewing aan aandeelhouers<br />

Kennis word hiermee gegee dat die volgende algemene<br />

jaarvergadering van die maatskappy op Woensdag,<br />

12 Oktober 2005, om 12:00 in die Besoekersentrum van<br />

Durbanville Hills Wynkelder op die Durbanvillepad (M13),<br />

Durbanville, Wes-Kaap, gehou sal word om die volgende<br />

besluite met of sonder wysiging aan te neem:<br />

1. Goedkeuring van die finansiële<br />

jaarstate<br />

Gewone besluit nommer 1<br />

Besluit dat die geouditeerde finansiële jaarstate<br />

vir die jaar geëindig 30 Junie 2005 oorweeg en<br />

goedgekeur word.<br />

2. Goedkeuring van direkteure se<br />

vergoeding<br />

Gewone besluit nommer 2<br />

Besluit dat die vergoeding vir nie-uitvoerende<br />

direkteure vir die finansiële jaar geëindig<br />

30 Junie 2005 goedgekeur word.<br />

3. Verkiesing van direkteur<br />

Gewone besluit nommer 3<br />

Besluit dat mnr PE Beyers wat kragtens die<br />

bepalings van die statute van die maatskappy<br />

uittree en homself herkiesbaar gestel het, as<br />

direkteur van die maatskappy heraangestel word.<br />

4. Verkiesing van direkteur<br />

Gewone besluit nommer 4<br />

Besluit dat mnr JG Carinus wat kragtens die<br />

bepalings van die statute van die maatskappy<br />

uittree en homself herkiesbaar gestel het, as<br />

direkteur van die maatskappy heraangestel word.<br />

5. Verkiesing van direkteur<br />

Gewone besluit nommer 5<br />

Besluit dat mnr SJ Genade, wat ’n dienskontrak<br />

het, en wat kragtens die bepalings van die statute<br />

van die maatskappy uittree en homself herkiesbaar<br />

gestel het, as direkteur van die maatskappy<br />

heraangestel word.<br />

6. Verkiesing van direkteur<br />

Gewone besluit nommer 6<br />

Besluit dat mnr DM Nurek wat kragtens die<br />

bepalings van die statute van die maatskappy<br />

uittree en homself herkiesbaar gestel het, as<br />

direkteur van die maatskappy heraangestel word.<br />

7. Verkiesing van direkteur<br />

Gewone besluit nommer 7<br />

Besluit dat mnr PEI Swartz wat kragtens<br />

die bepalings van die statute van die maatskappy<br />

uittree en homself herkiesbaar gestel het, as<br />

direkteur van die maatskappy heraangestel word.<br />

Besonderhede van die direkteure wat herkiesbaar<br />

is, verskyn op bladsy 96.<br />

8. Goedkeuring vir die plasing van<br />

onuitgereikte aandele onder die<br />

beheer van die direkteure<br />

Gewone besluit nommer 8<br />

Besluit dat 10% (tien persent) van die gemagtigde,<br />

maar onuitgereikte aandele in die maatskappy<br />

ingevolge artikel 221(2) van die Maatskappywet<br />

(Wet 61 van 1973) soos gewysig (“die<br />

Maatskappywet”) hiermee onder beheer van die<br />

direksie geplaas word, wat gemagtig word om<br />

aandele in die maatskappy toe te ken en uit te<br />

reik op terme en voorwaardes in hul uitsluitlike<br />

diskresie, onderhewig aan die vereistes van die<br />

Maatskappywet, die statute van die maatskappy<br />

en die noteringsvereistes van die JSE Beperk<br />

(“JSE”), wanneer van toepassing.<br />

En om enige ander besigheid te verrig wat op ’n<br />

algemene jaarvergadering verrig mag word.<br />

Stem en volmagte<br />

Lede wat nie hulle aandele gedematerialiseer het nie, of<br />

wat hulle aandele gedematerialiseer het en dit in hulle eie<br />

naam geregistreer het, is geregtig om die vergadering by<br />

te woon en te stem. Enige sodanige lid het die reg om<br />

’n gevolmagtigde of gevolmagtigdes te benoem om die<br />

vergadering in sy/haar plek by te woon, daarop te praat<br />

en te stem. So ’n gevolmagtigde hoef nie ’n lid van die<br />

maatskappy te wees nie.<br />

Volmagvorms moet ingelewer word by die maatskappy<br />

se oordragsekretarisse, Computershare Investor Services<br />

2004 (Eiendoms) Beperk, Grondverdieping, Marshallstraat<br />

70, Johannesburg, Suid-Afrika, of kan gepos word<br />

aan die oordragsekretarisse by Posbus 61051,<br />

Marshalltown 2107, Suid-Afrika, om hulle te bereik nie<br />

later as Maandag, 10 Oktober 2005, om 12:00 (Suid-<br />

Afrikaanse tyd) nie.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Volmagvorms moet slegs voltooi word deur lede wat nie<br />

hul aandele gedematerialiseer het nie of wat hul aandele<br />

in hul “eie naam” geregistreer het.<br />

Elke lid van die maatskappy wat self teenwoordig is of<br />

deur ’n gevolmagtigde verteenwoordig word, sal slegs<br />

een stem hê in die geval waar stemming plaasvind by<br />

wyse van ’n opsteek van hande. By stemming per<br />

stembrief sal elke lid van die maatskappy een stem hê vir<br />

elke aandeel gehou deur die lid in die maatskappy.<br />

Lede wat hulle aandele gedematerialiseer het en dit in die<br />

naam van ’n sentrale effektebewaardeelnemer (“CSDP”)<br />

of ’n makelaar geregistreer het, moet in aanraking kom<br />

met hulle CSDP of makelaar op die wyse en tyd soos<br />

vervat in hul ooreenkomste:<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

• om hulle CSDP of makelaar van hul stemopdragte<br />

te voorsien; en<br />

• in geval waar hulle die jaarvergadering self wil<br />

bywoon, die nodige magtiging te bekom om dit te<br />

doen.<br />

In opdrag van die direksie.<br />

CJ Cronjé<br />

Groepsekretaris<br />

Stellenbosch<br />

17 Augustus 2005<br />

95<br />

JAARSTATE KENNISGEWING AAN AANDEELHOUERS


6<br />

JAARSTATE KENNISGEWING AAN AANDEELHOUERS<br />

Kennisgewing aan aandeelhouers<br />

PE BEYERS<br />

Piet Beyers (55), BCom LLB (Universiteit van Stellenbosch),<br />

MBA (Universiteit van Kaapstad)<br />

Piet het uitgebreide ondervinding in bemarking en<br />

algemene bestuur in die voedsel-, drank-, tabak- en<br />

advertensiebedryf. Hy is tans ’n direkteur van Remgro,<br />

VenFin, Richemont Société Anonyme, British American<br />

Tobacco en Unilever Bestfoods Robertsons.<br />

JG CARINUS<br />

Johan Carinus (56), BCom (Universiteit van Stellenbosch)<br />

Johan is ’n druiweboer van Stellenbosch en het in die<br />

direksie van Stellenbosch-Boerewynmakery gedien vanaf<br />

1994 tot 2000. Hy dien ook in die direksie van Het Jan<br />

Marais Fonds.<br />

SJ GENADE<br />

Smartie Genade (54), BCom Hons en MBA (Universiteit<br />

van Stellenbosch)<br />

Smartie het in 1972 by Stellenbosch-Boerewynmakery<br />

aangesluit. Hy het wye ondervinding in korporatiewe<br />

beplanning, verkope, bemarking, bedryfs- en voorsieningskettingbestuur.<br />

Hy is tans uitvoerende direkteur van <strong>Distell</strong><br />

verantwoordelik vir die wynsegment.<br />

DM NUREK<br />

David Nurek (55), Diploma in Regte, Nagraadse Diploma<br />

in Gevorderde Maatskappyreg (Universiteit van Kaapstad).<br />

Hy het ook kursusse gevolg aan die Harvard Law School<br />

en Harvard Business School.<br />

David het vir langer as 30 jaar as kommersiële prokureur<br />

by een van die toonaangewende regsfirmas in Kaapstad<br />

gewerk en later die posisie van voorsitter beklee.<br />

Gedurende 2000 het hy by Investec aangesluit waar hy<br />

tans die streekvoorsitter van al Investec se belange in die<br />

Wes-Kaap is. Hy is voorsitter van New Clicks en Lewis<br />

Groep, ondervoorsitter van Foschini en Business<br />

Connexion Groep asook direkteur van, onder andere,<br />

Pick ’n Pay, Aspen Pharmacare, Sun International en<br />

Trencor.<br />

PEI SWARTZ<br />

Peter Swartz (63), HOD<br />

Peter is die eienaar van Swartz Properties (Edms) Bpk en<br />

Southern Pumps (Edms) Bpk. Hy is voorsitter van<br />

Sunwest International (Edms) Bpk, h/a Grandwest<br />

Casino en Vermaaklikheidsentrum, ondervoorsitter van<br />

New Clicks en ’n direkteur van Absa en Sun International.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Volmagvorm<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

<strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />

(Ingelyf in die Republiek van Suid-Afrika)<br />

(Registrasienommer 1988/005808/06)<br />

(JSE-aandelekode: DST ISIN: ZAE000028668)<br />

(“die maatskappy”)<br />

HIERDIE VORM IS SLEGS VIR GEBRUIK DEUR:<br />

1. GEREGISTREERDE AANDEELHOUERS WAT NOG NIE HULLE DISTELL GROEP BEPERK GEWONE AANDELE<br />

GEDEMATERIALISEER HET NIE; EN<br />

2. GEREGISTREERDE AANDEELHOUERS WAT REEDS HULLE DISTELL GROEP BEPERK GEWONE AANDELE<br />

GEDEMATERIALISEER HET EN IN EIE NAAM GEREGISTREER IS IN DIE MAATSKAPPY SE SUBREGISTER.*<br />

* Sien verduidelikende aantekening 3 op die keersy hiervan.<br />

Vir gebruik deur bogenoemde geregistreerde aandeelhouers wat gewone aandele van die maatskappy hou (“lid”) en<br />

welke lid nie die 2005 algemene jaarvergadering van die maatskappy wat op Woensdag, 12 Oktober 2005, om 12:00 in<br />

die Besoekersentrum van Durbanville Hills Wynkelder op die Durbanvillepad (M13), Durbanville, gehou sal word (“die<br />

algemene jaarvergadering”) in persoon kan bywoon nie.<br />

Ek/Ons ____________________________________________________________________________________________________<br />

van (adres) ______________________________________________________________________________________________<br />

die eienaar/s van ________________________________________ gewone aandele in die maatskappy, stel hiermee aan<br />

(verwys na aantekening 1 op die keersy)<br />

1. ________________________________________________________________________ of, by ontstentenis van hom/haar,<br />

2. ________________________________________________________________________ of, by ontstentenis van hom/haar,<br />

3. die voorsitter van die algemene jaarvergadering, as my/ons gevolmagtigde om namens my/ons die algemene<br />

jaarvergadering van die maatskappy by te woon en daar, of by enige verdaging daarvan, namens en ten behoewe van<br />

my/ons te praat, te stem of, buite stemming te bly soos volg (verwys aantekening 2 en aanwysing 2 op die keersy):<br />

Dui aan met ’n “X” of vul aantal stemme in<br />

(een stem per gewone aandeel).<br />

Gewone besluite Ten gunste van Teen Buite stemming<br />

1. Goedkeuring van finansiële jaarstate<br />

2. Goedkeuring van direkteure se vergoeding<br />

3. Verkiesing van direkteur – mnr PE Beyers<br />

4. Verkiesing van direkteur – mnr JG Carinus<br />

5. Verkiesing van direkteur – mnr SJ Genade<br />

6. Verkiesing van direkteur – mnr DM Nurek<br />

7. Verkiesing van direkteur – mnr PEI Swartz<br />

8. Goedkeuring om onuitgereikte aandele onder<br />

beheer van direkteure te plaas<br />

Geteken te ________________________________________ op __________________________________________ 2005<br />

Handtekening/e ________________________________________________________________________________________<br />

Bygestaan deur ________________________________________________________________________________________<br />

(waar van toepassing)<br />

Lees asseblief die aantekeninge en aanwysings op die keersy hiervan.<br />

STATUTÊRE INLIGTING VOLMAGVORM


STATUTÊRE INLIGTING VOLMAGVORM<br />

Volmagvorm<br />

Aantekeninge:<br />

1. ’n Lid wat geregtig is om die algemene jaarvergadering<br />

by te woon en te stem het die reg om ’n<br />

gevolmagtigde te benoem om die algemene<br />

jaarvergadering in sy/haar plek by te woon en te praat<br />

en te stem. ’n Gevolmagtigde hoef nie ’n lid van die<br />

maatskappy te wees nie.<br />

2. Elke lid persoonlik, of by wyse van volmag,<br />

teenwoordig en geregtig om te stem by die algemene<br />

jaarvergadering van die maatskappy, het slegs een<br />

stem by die opsteek van hande, ongeag die getal<br />

aandele gehou deur so ’n lid. Wanneer per stembrief<br />

gestem word, is elke lid egter geregtig op sodanige<br />

aantal stemme van die totale stemme in die<br />

maatskappy as wat die verhouding is waarin die totale<br />

bedrag van die nominale waarde van die aandele deur<br />

so ’n lid gehou in die maatskappy staan tot die totale<br />

bedrag van die nominale waarde van al die uitgereikte<br />

aandele van die maatskappy.<br />

3. Eie naam geregistreerde lede is lede wat gekies het om<br />

nie aan die Uitreiker-geborgde Genomineerde Program<br />

deel te neem nie en vir Computershare aangestel het<br />

as hul sentrale effektebewaardeelnemer (“CSDP”) met<br />

die uitdruklike instruksie dat hul ongesertifiseerde<br />

aandele in hulle eie naam in die elektroniese<br />

subregister van lede geregistreer moet word.<br />

Aanwysings vir die ondertekening en inlewering van<br />

volmag:<br />

1. ’n Lid mag die naam van ’n gevolmagtigde of die name<br />

van twee alternatiewe gevolmagtigdes invul in die<br />

spasie/s voorsien op die keersy met of sonder die<br />

deurhaling van “die voorsitter van die algemene<br />

jaarvergadering”, maar enige sodanige deurhaling<br />

moet deur die lid geparafeer word. Indien hierdie<br />

spasie/s blanko gelaat word, sal die volmag uitgeoefen<br />

word deur die voorsitter van die algemene<br />

jaarvergadering. Die naam van die persoon wat eerste<br />

op die volmagvorm verskyn en wat aanwesig is by die<br />

algemene jaarvergadering is geregtig om as<br />

gevolmagtigde op te tree met uitsluiting van die<br />

persone wie se name daarna volg.<br />

2. ’n Lid moet sy/haar stemopdragte aan die<br />

gevolmagtigde aandui deur ’n “X”, of die aantal<br />

stemme wat die lid wil uitoefen, in die toepaslike<br />

spasies op die keersy in te vul. By gebrek hieraan sal<br />

dit geag word dat die gevolmagtigde by die algemene<br />

jaarvergadering mag stem of buite stemming bly soos<br />

hy/sy goed dink ten opsigte van al die stemme waarop<br />

die lid geregtig is. ’n Lid of sy/haar gevolmagtigde is nie<br />

verplig om al sy/haar stemme te gebruik nie, maar die<br />

totaal van stemme wat uitgeoefen word, of dié ten<br />

opsigte waarvan daar buite stemming gebly word,<br />

mag nie die totale aantal stemme oorskry waarop die<br />

lid of sy/haar gevolmagtigde geregtig is nie.<br />

3. ’n Minderjarige moet bygestaan word deur sy/haar<br />

ouer of voog tensy dokumente, wat sy/haar<br />

regsbevoegdheid staaf, gelewer word of reeds by die<br />

oordragsekretarisse aangeteken is.<br />

4. Ten einde geldig te wees moet voltooide volmagvorms<br />

ingelewer word by die maatskappy se oordragsekretarisse,<br />

Computershare Investor Services 2004<br />

(Eiendoms) Beperk, Grondverdieping, Marshallstraat 70,<br />

Johannesburg, Suid-Afrika, of gepos word aan die<br />

oordragsekretarisse by Posbus 61051, Marshalltown<br />

2107, Suid-Afrika, om hulle te bereik nie later<br />

as Maandag, 10 Oktober 2005, om 12:00 (Suid-<br />

Afrikaanse tyd) nie.<br />

5. Persone wat die volmagvorm in ’n verteenwoordigende<br />

hoedanigheid onderteken, moet dokumentêre<br />

bewys van sodanige magtiging aan die volmagvorm<br />

heg, tensy dit reeds by die oordragsekretarisse<br />

ingelewer en aangeteken is, of die voorsitter van die<br />

algemene jaarvergadering daarvan afstand gedoen<br />

het.<br />

6. Die voltooiing en inlewering van hierdie volmagvorm sal<br />

nie die lid belet om, indien hy/sy so sou verkies, die<br />

algemene jaarvergadering by te woon en self daar te<br />

praat en te stem in die plek van die gevolmagtigde wat<br />

deur hom/haar aangewys is nie.<br />

7. Geen parawe is nodig wanneer lede blanko spasies<br />

op hierdie volmagvorm voltooi nie. Enige wysigings of<br />

veranderings wat aan hierdie volmagvorm aangebring<br />

word, moet deur die ondertekenaar/s geparafeer<br />

word.<br />

8. Die voorsitter van die algemene jaarvergadering mag<br />

enige volmagvorm wat nie in ooreenstemming met<br />

hierdie aantekeninge voltooi is nie, aanvaar indien hy<br />

tevrede is dat die lid se wense ten opsigte van die<br />

uitoefening van sy stemme nagekom word.<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005


Datums van belang vir aandeelhouers<br />

Algemene jaarvergadering Oktober 2005<br />

Finansiële verslag<br />

Tussentydse verslag Februarie 2006<br />

Voorlopige aankondiging<br />

van jaarresultate Augustus 2006<br />

Finansiële jaarstate September 2006<br />

Gewone dividende<br />

Tussentydse dividende<br />

– verklaring Februarie 2006<br />

– betaalbaar Maart 2006<br />

Finale dividende<br />

– verklaring Augustus 2006<br />

– betaalbaar September 2006<br />

Administrasie<br />

<strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />

Ingelyf in die Republiek van Suid-Afrika<br />

(Registrasienommer: 1988/005808/06)<br />

ISIN: ZAE000028668<br />

JSE-aandelekode: DST<br />

Sekretaris<br />

CJ Cronjé<br />

Geregistreerde kantoor<br />

<strong>Distell</strong><br />

Aan-de-Wagenweg, Stellenbosch 7600<br />

Posbus 184, Stellenbosch 7599<br />

Telefoon: 021 809 7000<br />

Faks: 021 886 4611<br />

E-pos: info@distell.co.za<br />

DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />

GRAPHICOR<br />

32579<br />

Oordragsekretarisse<br />

Computershare Investor Services 2004 (Eiendoms) Beperk<br />

Marshallstraat 70, Johannesburg 2001<br />

Posbus 61051, Marshalltown 2107<br />

Telefoon: 011 370 7700<br />

Faks: 011 688 5221<br />

Ouditeure<br />

PricewaterhouseCoopers Ing.<br />

Stellenbosch<br />

Notering<br />

JSE Beperk<br />

Sektor: Nie-sikliese verbruikersgoedere – Drank<br />

Borg<br />

Rand Aksepbank (’n divisie van FirstRand Bank Beperk)<br />

Webwerf<br />

www.distell.co.za<br />

STATUTÉRE INLIGTING DATUMS VAN BELANG VIR AANDEELHOUERS EN ADMINISTRASIE

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!