Als de monnik spreekt weblog - Rick Timmermans

der monastieken verlieten elke ochtend hun cel om in de kerk te bidden. In
2006, 99 jaar na oprichting van de Sint Paulus Abdij, verlieten de laatste zeventien
monniken de abdij. Zij konden vanwege hun hoge leeftijd het klooster
niet meer draaiende houden en gingen wonen in kloosterverzorgingshuis
Zuiderhout in Teteringen.
Het is niet te achterhalen hoeveel benedictijnen er rond de Tweede Wereldoorlog
in Nederland woonden. Nu wonen er nog maar 38 benedictijnen in
Nederland. Afgezet tegen de honderd die er tijdens de oorlog in Oosterhout
woonde, is voorzichtig te concluderen dat dertien eeuwen nadat Willibrord
voet aan land zette, de benedictijnen opnieuw voor grote uitdagingen staan.
Priester Antoine Bodar volgt de benedictijnen al jaren. Hij woonde twee
maanden in de abdij in Vaals en overwoog zelfs om in te treden. Hij ziet dat
mensen niet meer naar het klooster gaan voor hun hele leven, maar eerder
om even wat rust te pakken. “Heel veel kloosters zijn enorm populair,
de weekenden zitten vaak vol. Het meditatieve element, de abdij als plek
van rust waar je op zichzelf teruggeworpen wordt en als je gelovig bent met
God kunt verkeren, zorgt voor deze populariteit. Dat er weinig monniken zijn,
komt omdat er veel ouderen in de kloosters wonen. Er is een groot verschil in
leeftijd als je als jongere wilt intreden. Daar komt bij dat wij niet meer bereid
zijn om te kiezen. Een levenslange keuze is ouderwets. Je werkt vijf jaar voor
baas A en dan ga je voor de volgende vijf jaar naar baas B. Levend in die cultuur
is het klooster niet heel aantrekkelijk.”
Pater Vesseur is bezorgd over de stand van zaken in het monastieke leven in
Nederland. Maar of de traditie op sterven ligt, weet hij niet. Hij ziet de benedictijnse
traditie graag als een stevige boom die al vijftien eeuwen bloeit.
Een oude monnikenstam die je niet zomaar omhakt. “Er komen steeds weer
nieuwe takken uit die stam, bijvoorbeeld de jezuïeten en de cisterciënzen.
Beantwoordend aan een bepaalde behoefte ontstaat er steeds iets nieuws.
De sappen van het evangelie blijven door die stam stromen. Op het noordelijk
halfrond worden wij steeds kleiner, maar in Azië groeien de kloosters
als kool.” Hij kijkt ook niet nostalgisch terug op de tijd dat de benedictijnen
in Nederland flink vertegenwoordigd waren. “Ik zou eerder zeggen dat het
nu gezonder is. Ik moet er niet aan denken om abt te zijn van honderd monniken.
Wij staan dichter bij de oorsprong met zeven monniken. In de twaalf
kloosters die Benedictus stichtte woonden per klooster ook niet meer dan elf
monniken en een abt.”
Als over een paar jaar de nu nog levende monniken begraven zijn en nieuwe
monniken op zich laten wachten, kan een bezorgde toestand omslaan in een
zorgelijke. Bodar is niet zo pessimistisch. Hij vergelijkt de roeping naar het
38