Generieke en specifieke teksten cse 2012, vwo - Examenblad.nl

Gebedsruimte van La Mezquita, Cordoba Plattegrond van La Mezquita, Cordoba (het
noorden is onder)
Onder kalief al-Hakam II (961-976) en onder het regentschap van al-Mansur (987-
988) werd de moskee uitgebreid. Zo nam het aantal zuilen toe tot circa 800 en werd er een
minaret toegevoegd. Het vierkante grondplan werd losgelaten ten gunste van een
rechthoekig grondplan waarmee uitbreidingen naar het zuidoosten gerealiseerd konden
worden. Een centrale as, vanaf de noordelijke ingang naast de minaret tot aan de gebedsnis
in het zuiden, verbond de onderling iets verschillend gelede ruimtes met elkaar.
Wat opvalt bij de latere uitbreidingen is de grote rijkdom aan versiering en de
suggestie van een oneindige ruimte, twee kenmerkende aspecten van de islamitische
architectuur. In La Mezquita wordt het laatste niet alleen bereikt door het uitgebreide stelsel
van zuilen en gangen, maar ook door het toepassen van dubbele boogconstructies die
voorzien zijn van meerlobbige bogen. Daarmee wordt visueel een suggestie van
gewichtloosheid gewekt. De afwisselend rode en witte welfstenen (ontleend aan de rotskerk
op de tempelberg in Jeruzalem) dragen bij aan het beeld van ingenieus weefsel.
Veel oude moskeeën zijn vernietigd of vervallen tot ruïnes. Dat La Mezquita zo goed
bewaard is gebleven, ook toen Córdoba in 1236 in handen viel van de christelijke koning van
Castilië, Ferdinand III, is te danken aan de grote bewondering die het gebouw alom oogstte.
Dat respect bleek ook bij de latere verbouwing tot kathedraal, waarbij slechts een relatief
klein deel van het oorspronkelijke gebouw werd aangetast.
Bron: Michael Huig en Daniël François Lunsingh Scheurleer jr., De Middeleeuwen, Utrecht
(Spectrum) 1994, pp. 92-94, M. Barrucand en A. Bednorz, Moorish Architecture in Andalusia,
Keulen (Taschen) 2002, pp. 17-18 en 70-86, en B. Kooij, ‘De oudste moskee in Europa: la
Mezquita te Córdoba’, Monumenten nr. 6 (2005), pp. 22-25.
17