Generieke en specifieke teksten cse 2012, vwo - Examenblad.nl

Kenzo Tange, Kagawa Prefectural Office, Takamatsu 1955-’58, vooraanzicht
Japanse architectuur na de Tweede Wereldoorlog
Na WO II had Japan, net als Europa, te maken met een lange periode van wederopbouw. De
overheid werd de belangrijkste opdrachtgever voor stedenbouwkundige plannen en publieke
bouwwerken, en door de verregaande decentralisatie kreeg elke regio er wel een
gezichtsbepalend overheidsgebouw bij. Publieke architectuur werd zodoende synoniem aan
moderne architectuur.
Kenzo Tange (1913-2005) wordt beschouwd als de belangrijkste architect uit deze
naoorlogse periode. Hij kreeg zijn opleiding aan de universiteit van Tokio en werkte
vervolgens op het kantoor van Kunio Maekawa, een architect die in Parijs op het bureau van
Le Corbusier had gewerkt. Tange vermengde de ideeën van modernisten als Le Corbusier,
Mies van der Rohe en Walther Gropius met zijn eigen belangstelling voor de Japanse
traditie. Zo brak hij de strenge geometrische vormentaal van de modernisten geleidelijk open.
Een vroeg voorbeeld hiervan is zijn monument voor het bombardement op Hiroshima, het
Hiroshima Peace Center (1949-1955), waarvan de façades van de langgerekte ‘doos’ op
ranke zuilen een fijne verticale geleding laten zien. Die geleding wordt verder verdiept en
verfijnd in de horizontale opbouw van het Kagawa Prefectural Office (1955-1958) in
Takamatsu. Door de geometrische vorm, de rasterstructuur en het gebruik van moderne
materialen is het gebouw typerend voor de internationale stijl. De vele lagen en diepe
insneden, gevormd door talrijke boven elkaar gelegen galerijen, verlenen het gebouw een
bijzondere lichtheid, een verfijning die Tange ontleende aan traditionele bouwwijzen zoals die
uit de Heian-periode (met de Horyu-ji tempel als goed voorbeeld).
Tange was zich zeer bewust van de bevrijdende werking die uitging van de industriële
ontwikkeling, en de sociale en politieke hervormingen in het naoorlogse Japan. Hij refereerde
hieraan, toen hij bij de oplevering van het kantoor van de prefectuur sprak over de toekomst
van Japan: “Tot voor kort stond Japan voortdurend onder toezicht van de absolute staat, en
de culturele energie van de mensen – de energie waarmee ze nieuwe vormen hadden
kunnen creëren – werd genegeerd en onderdrukt. […] De regering hield voortdurend sociale
verandering tegen. Nu pas komt de energie waarvan ik spreek vrij. Het is al aanwezig in
verscheidene uitdrukkingsvormen, en er is nog veel te doen alvorens de echte orde is
47