oib ?<Y9 ^)

De meeste van deze kuststaten hadden hun ontstaan te danken aan
Maleische volkplantingen, vooral van Djohor en andere staten op het
schiereiland Malaka ; Sambas bleef dan ook geruimen tijd de opperhoogheid
van Djohor erkennen; andere waren van Javaanschen of
Boeginecschen oorsprong ( 1 ). Chineesche handelaren en kolonisten
waren er reeds sinds lang, vooral in Broenei en Sambas, gevestigd.
In 1G99 werden Soekadana en Landak door den Sultan van Bantam
met hulp der Oost-Indische Compagnie veroverd en bleven aan hem
cijnsbaar; hoewel dit, bij de steeds afnemende macht van Bantam,
weldra slechts in naam was. Pontianak werd eerst in 1771 gesticht
door den Sjerif ABDOE'RHAHMAN , die zich met eene kolonie uit Mampawa
daar vestigde.
Langs de zuidkust van Borneo bevonden zich verscheidene, mede
oorspronkelijk grootendeels door Maleiers, later ook door Javanen,
bevolkte staten; als: Kota Waringin (Kotaringin), Pcmboewan, Sainpit,
Mendawei en Bandjarmasin. Dit laatste was verreweg het,
belangrijkste en bezat, althans in naam, eenig oppergezag over de
andere. In het laatste gedeelte der Hindoeperiode op Java waren
Bandjarmasin en andere staten langs de zuid- en oostkust van Borneo
aan Madjapahit schatplichtig; bij den ondergang van dat rijk hadden
zij echter hunne onafhankelijkheid hernomen. Wanneer wij nu tegen
het midden der zeventiende eeuw een gezantschap van Bandjarmasin
op Java aantreffen om den Soesoehoenan van Mataram zijne hulde
te brengen, schijnt dit niet zoozeer eene acte van onderwerping geweest
te zijn, als wel een overblijfsel van de eerbiedbetooning, welke
de Boeddhistische Vorsten van Madjapahit het recht hadden van hunne
onderhoorigen te vorderen; welk recht de Bandjareezen, toen zij op
het laatst der zestiende eeuw het Islamisme hadden aangenomen, op
den Mahomedaanschen Souverein van Java achtten te zijn overgegaan:
althans het blijkt niet met zekerheid dat Mataram ooit eenig wezenlijk
gezag op Borneo heeft uitgeoefend. ( 2 )
Op Borneo's oostkust bestonden de onafhankelijke staten Pasir,
Koetei, Berouw en Boelongan; terwijl het noordelijkste gedeelte, bevattende
voornamelijk de staten Maloedoe en Mangidari, waarschijnlijk
toen reeds aan de naburige Soeloe-eilanden onderworpen was.
Het ten eenenmale onbekende binnenland werd door geheel onbeschaafde
volksstammen (Dajaks) bewoond.
(') Zie in Deel II, de Derde Hoofdgroep, Hoofdst. II, A, § 5.
( 2 ) De naam van de kampong Mataraman aan de Batoe Api (zie Deel II, Derde
Hoofdgroep, Hoofdst. I, § 3, pleit echter voor eenig overwicht door Mataram op dit
gedeelte van Borneo uitgeoefend.
ï