oib ?<Y9 ^)

20
uitbreidden; en de Compagnie maakte gaarne van deze gelegenheid
gebruik om, door het verleenen dier hulp, niet slechts de Atjineezen
te straffen voor de veelmalen van hen ondervondene trouweloosheid
en verraderij, maar ook hare eigene macht daar uit te breiden. Diensvolgens
zond zij eenige hulptroepen naar Sumatra (1GG4), welke den
Atjineezen spoedig de door hen bezette sterkten ontweldigden, en sloot
daarna niet den Vorst .van Menangkabau een handelsverdrag, waarbij
haar vergund werd zich op de westkust, van Singkil tot Indrapoera,
te vestigen en handel te drijven en te Padang eene versterkte factorij
op te richten, hetgeen spoedig door het stichten van forten bij Baros
en Ajer Bangis werd gevolgd (1GC9). Omstreeks denzelfden tijd vestigde
zij zich ook in de aan Bantam onderhoorige Lampongsche
Districten in het zuiden des eilands, en bouwde daar het fort Petrus
Albertus (1668).
Ook de eilanden Bangka en Blitong (Billiton) erkenden in 1668,
zoo het schijnt vrijwillig, de opperheogheid der Compagnie, blijkens
eene opdracht van die eilanden aan haar door KJAHI SAMPARA , die
zich Opperhoofd en Gebieder daarvan noemt. Hoewel de Compagnie
deze opdracht aannam, schijnt zij zich weinig aan die eilanden te
hebben bekreund, waarschijnlijk omdat hun rijkdom aan tin haar
onbekend was. Zij zag althans de inbezitneming er van door den
Sultan van Palcmbang nog in het begin der volgende eeuw onverschillig
aan (').
Inmiddels was men ook buiten den Archipel met niet minder
krachtsontwikkeling werkzaam geweest. In het jaar 1652 zonden de
Bewindhebbers der Compagnie den scheeps-chirurgijn ANTONIE VAN
RIEBEEK aan het hoofd eencr volkplanting naar de Kaap de Goede
Hoop. Hij had hun omtrent de ongemeene vruchtbaarheid van het
Kaapland, hetwelk hij op zijne reizen nauwkeurig had onderzocht,
de gunstigste berichten medegedeeld, en werd geacht de geschiktste
persoon te zijn om de kolonisatie daar te beproeven. Zijne pogingen
gelukten boven verwachting. Hij slaagde er in van de Inboorlingen
eenige gronden te koopen , zoo ter bebouwing als tot het aanleggen
van een fort en magazijnen; de bloei der kolonie, wier bevolking
zich hoofdzakelijk op landbouw en wijnteclt toelegde, nam meer en
meer toe; haar grondeigendom breidde zich spoedig uit; en zij werd
en bleef eene van onze schoonste overzeeschc bezittingen, totdat, de
Engelschen zich in 1795 van haar meester maakten.
(') Zie LKVYSSOHN NOUMAN, De Brilsclic heerschappij over Java; bl. 320.