De middelnederlandse vertalingen van de Proza-Lancelot - DWC

25
Betekent dat evenwel - zou het kunnen betekenen 1 - dat
Charrette (en prose) èn "les suites de la Charrette" ooit als afzonderlijk
onderdeel gecirculeerd hebben 1
b. Als wij ons een ogenblik tot het eerste blad van de Keulse
Lancelot-tekst bepalen, m.a.w. tot het hier op pp. 20-2 aangehaalde
deel, zijn de verschilpunten met Sommer nogal opvallend. Nu is
op p. 2 supra al uiteengezet dat Sommer pas een eerste schets is
voor de Lancelot-tekst; voor de tekst in dèze omgeving zijn wij
echter niet alleen op de publicatie van Som mer aangewezen. Daar
is om te beginnen Jonckbloets editie naar het Parijse hs. nr. 339
(Bib!. Nat.)!), daar is verder de uitgave van Gweneth Hutchings
naar manuscripten te Cambridge en Oxford 2) en geen dezer versies
wijkt in de corresponderende regels belangrijk van Sommer af:
d.w.z. geen heeft de bijzonderheden van de paarden die aan de
brug worden vastgebonden, van het onbevolkte kasteel, de met
toortsen zo helder verlichte zaal, de innerlijke verwondering bij
Lancelot.
Ofschoon intensief onderzoek der hss. van de Franse Lancelottekst
alleen zekerheid kan verschaffen, kan men zich toch al de
vraag stellen wat de bewerker van ,Keulen' voor zich had: Middelnederlandse
verzen of Middelnederlands proza 1 3)
De soort afwijkingen - als ze tenminste niet op een bepaald
Frans manuscript zijn terug te voeren - wijzen in de richting van
wijdlopigheden onder rijmdwang. Men vergelijke bijv. de passage:
" Aber sie funden nyman der yne begegent zu dem sie mochten
gerit oder ge/ragt han I clein noch grosz (,) wenig noch viel" (cursivering
van mij) 4) of: " Do ginge er in den sale widder I vnd wart
sich bedencken I vnd als er in den gedencken ginge I vnd mitten
in den sale komen was ... " 5) Er tegenover staat echter dat de
rijmwoorden niet in het oog vallen; tenzij men bedencken I gedencken
van de zo juist aangehaalde zin wil meetellen, vind ik alleen: gescheiden
I gereden (dat zou kunnen zijn : gesceden I gereden).
Dit alles zijn problemen voor een nadere, intrinsieke bestudering,
want door zijn bijzondere ligging in de Lancelot-tekst (zie Bijlage
lIl) kan ,Keulen' niet vergeleken worden met ,Heidelberg' , ,Den
Haag' of ,Rotterdam'. Ook ,Brussel' valt er buiten. Desniettegen-
1) Vgl. p. 7 supra en de noot; voor onderhavige passage zie Jonckbloet
H, p. CXIX.
2) Vgl. p. 2 supra; passage.in-kwestie in haar uitgave op p. 97.
3) Zoals men weet geeft het woord "gedicht" in de colophon - zie p .
20 supra - geen uitsluitsel.
4) Vooral het gecursiveerde valt onder de echte opvultechniek van de
versteksten.
5) Hoe moeizaam schiet de tekst op!
217