De middelnederlandse vertalingen van de Proza-Lancelot - DWC

4
omdat Jonckbloet meende dat de vers-romans jonger zijn dan de
proza-romans. 1) Dit betekent bijv. voor de Lancelot dat Jonckbloet
Charrette ziet als eindresultaat in plaats van als uitgangspunt. Ik
behoef niet nader toe te lichten welke scheve conclusies dat ten
gevolge heeft. - De tekst is gevaarlijk omdat het beeld van het
handschrift volkomen is vedoren gegaan (nergens is bijv. de
foliëring van het Ms. tussen de vers-nummering aangegeven) 2) en
de collatie ten enenmale onvoldoende blijkt (zij is onvolledig en
Jonckbloet maakt geen systematisch onderscheid tussen verbeteringen
van: hemzelf en van Middeleeuwers, d.w.z. van de afschrijver
en van de corrector van het handschrift). 3)
De werkelijke Lancelot-tekst telt in de editie bijna 37000 versregels
(let wel: deze vertaling/bewerking naar het Franse proza is
in Middelnederlandse verzen). Zij is onvolledig aan het begin en
aan het einde, doch de oorzaken zijn verschillend. Het verlies van
het begin is technisch en toevallig, het verlies voor het slot is Of
alleen toevallig Of compositorisch en toe\'allig.
De geijkte comuinatie Lancelot-Qucste-Alort is te onhandzaam
voor een enkele codex, een enkele band. Zuiver technisch - er
is geen pauze of breuk in het verhaal - valt een verdeling over
twee banden ongeveer op twee/derde Lancdot tegenover een/derde
Lancelot plus Queste plus M 01·t Ar/u. 4) Toevallig ontbreekt van
het Haagse handschrift het om technische redenen afgescheiden
eerste deel - Je eerste band -, dat wil dus zeggen het begin van
de Lancelot tot op ongeveer twee/derde. Er is echter een geluk bij
het ongeluk: onze grenslijn valt niet op de gebruikelijke plaats,
maar iets meer dan 5500 versregels daarvóór. Wat betekent dat1
Het laatste (derde) deel van de Lancelot en prose begint
met de aanhef: "Chi endroit dist li contes que quant aGreuains
[Agreuains, Agravains] se fu partis de sez compaignons . si
com vous au es oi quil erra . ij. iours sans auenture trouuer
que on Joje ramenteuoir en lime ... " 5) In het Haagse hs.
bevindt zich deze passage als vss. 5529-35 van Jonckbloets
uitg.: "Davonture seget hier ter steJen, Alse Agraveyn was
1) Hij is daaraan blijven vasthouden, hetgeen veel waarde ontneemt
aan zijn Geschieden is de?· Ned. L ettk.
2) Om d eze fout op te heffen heb ik een Overzichtstabel gemaakt -
zie Bijlage Il.
3) Ik zwijg over het systematiseren van i en j, u en v, het aanbrengen
van leestekens, hoofdletters, etc.
4) T e confltater·en in verschillende Franse codices.
0) Aldus S ammel· V, p. 3. Verscheidene onderzoekers hebben daarom dit
laatste Lancelat·stuk de technische benaming Agravain gegeven - ofschoon
Agravain(8) er niet de hoofdrol in speelt.
196